6,6. Werkstuk door een scholier 5272 woorden 19 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "6,6. Werkstuk door een scholier 5272 woorden 19 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord:"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 5272 woorden 19 april ,6 307 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord: Voor aardrijkskunde kregen we de opdracht om een p.o. te maken. We zijn op internet gaan zoeken naar leuke, interessante onderwerpen en kwamen zo bij aboriginals uit. Over dit onderwerp is veel informatie verkrijgbaar en eigenlijk wisten we niet veel over dit volk. We wilden graag meer weten over volkeren die in harmonie leven met de natuur. De Aboriginals zijn daar een mooi voorbeeld van, vandaar dit werkstuk. Hoofdvraag: Hoe is het leefgebied van de Aboriginals in de loop van de tijd veranderd? Deelvragen: Leefwijze van de Aboriginals, en hoe is deze door de verandering van hun leefgebied veranderd? o Rituelen o Kunst o Jachtvoorwerpen o Muziek o Cultuur Waar en hoe leefden de Aboriginals oorspronkelijk? Waardoor is hun leefgebied veranderd, en wat is er nog van over? Worden de Aboriginals door de westerse cultuur geaccepteerd? Inhoudsopgave: Voorkant Voorwoord + Hoofdvraag en deelvragen Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: De geschiedenis van de Aboriginals Pagina 1 van 12

2 Hoofdstuk 2: Het leven van de Aboriginals vóór kolonisering Hoofdstuk 3: Het huidige leven van de Aboriginals Hoofdstuk 4: De wetten voor de Aboriginals Hoofdstuk 5: De ontdekking van Australië door Europeanen Hoofdstuk 6: De kolonisering van Australië Hoofdstuk 7: De rituelen, taal, muziek en kunst van de aboriginals Hoofdstuk 8: Acceptatie van Aboriginals in de westerse maatschappij Hoofdstuk 9: Conclusie Bronvermelding Hoofdstuk 1: De geschiedenis van de Aboriginals. De Aboriginals zijn oorspronkelijk kolonisten. Ze zijn ongeveer jaar geleden vanuit Azië via New- Guinea naar Australië gegaan. In die tijd was het zo koud dat het water van de zee bevroor, waardoor de zeespiegel daalde en grote delen van de zeebodem droog kwamen te liggen. Deze zichtbare stukken land vormden bruggen tussen eilanden en continenten. Het was mogelijk naar gebieden ver ten zuiden van China te lopen, waarna je slechts 60 kilometer zee moest oversteken om Noord-Australië te bereiken. Door het smelten van het ijs na de ijstijden en dus het stijgen van de zeespiegel verdween de eilandenboog langzaam. Daardoor moesten de aboriginals op het eiland (dat nu Australië heet) blijven. Contact met de buitenwereld was niet meer mogelijk, alleen nog maar met New-Guinea. De Aboriginals zijn niet als een volk gekomen, men vermoet dat er zo'n 600 verschillende stammen waren. Pas met de komst van de Europeanen kwam er verandering in de leefwijze van de aboriginals. De eerste Europeanen die daadwerkelijk voet zetten op Australische bodem, waren Hollanders. Zij landden in de omgeving van Cape York, maar maakten meteen rechtsomkeer toen ze de verwachte rijkdommen waar ze naar op zoek waren niet vonden. Op 29 april 1770 landde kapitein James Cook in Botany Bay bij Sydney en nam uit naam van de Engeland de oostkust in bezit. Het gebied kreeg de naam New South Wales. Australië werd door de Britse regering uitgeroepen tot Terra Nullis, wat zoveel betekent als leeg land. Dat werd gezien als een rechtvaardiging om te doen met het land wat ze wilden. De Aboriginals werden van hun land verdrongen en het werd afgepakt door de blanke kolonisten. Velen stierven door de introductie van nieuwe ziekten, die onder de traditionele bewoners tot dan toe onbekend waren. Ze werden verdrongen naar de slechte delen van het land, en op die manier beroofd van hun levenswijze. Hun jachtgebieden en drinkplaatsen waren nu van de blanken. De blanken zagen de Aboriginals als wild en onbeschaafd en ze probeerden hen te bekeren tot het christendom. Daarvoor werden gezinnen uit elkaar gehaald, de kinderen van de Aboriginals werden door Pagina 2 van 12

3 de blanken meegenomen om ze zoals westerse kinderen op te voeden. Deze kinderen zouden vele jaren later bekend komen staan als de stolen generation. Daar waar de Aboriginals in opstand kwamen werden ze meestal vermoord. Het heeft tot in de jaren zestig geduurd dat de Aboriginals werden beschouwd als tweederangsburgers. Zo kregen zij bijvoorbeeld pas in 1967 stemrecht. Het aantal aboriginals bedroeg rond 1970 ongeveer , dat aantal is terug gelopen tot nog maar circa De laatste jaren doet de Australische regering haar best de fouten uit het verleden zoveel mogelijk recht te zetten. De opbloei van de Aboriginal cultuur wordt door de regering eindelijk gestimuleerd. Dit onder andere door de Olympische Spelen in 2000 waar ze de hele openingsceremonie mochten opvoeren. Hoofdstuk 2: Het leven van de Aboriginals vóór kolonisering. De grootste groepen Aboriginals waren geconcentreerd in de ecologisch gunstigste gebieden om in te leven. Ondanks een grote groep in het Red Centre, leefde het grootste aantal in de vruchtbare gebieden langs de oostkust van Australië. De ongeveer 600 verschillende stammen bestonden uit ongeveer 700 personen, die in de regel weer onderverdeeld waren in nomadische groepen van maximaal 50 personen, de clans. De clans hadden ieder hun eigen symbool, meestal een dier of een plant. De grens tussen verschillende stammen was niet strikt vastgelegd en bestond in de meeste gevallen uit een natuurlijke barrière, zoals een rivier of bergketen. Conflicten als gevolg van territoriale uitbreidingsdrang kwamen niet of nauwelijks voor, aangezien de leefgebieden van alle afzonderlijke stammen genoeg boden om te kunnen overleven. Daardoor kwamen de verschillende stammen niet veel met elkaar in aanraking en waren de verschillen tussen taal en cultuur levensgroot. Daarom kan er eigenlijk niet gesproken worden van dé Aboriginals. De stammen kruisten elkaars pad wel en er werd onderling ook gehandeld. Ceremonies en feesten werden ook met elkaar gevierd. Het kwam vaak voor dat stammen samen ceremonies uitvoerden terwijl ze elkaars taal niet eens spraken. Dat kon, omdat bij de aboriginals de verwantschap het allerbelangrijkst was. De verwantschap is terug te voeren op de Droomtijd, feitelijk het enige gemeenschappelijke dat de Aboriginals hebben. Dit is de periode voor het bestaan op aarde, maar tegelijkertijd ook het hiernamaals, waar de ongeborenen leven en waar de doden weer naar terugkeren. De Aboriginals gebruiken liever de eigen aboriginalnaam, in Centraal-Australië bijvoorbeeld "tjukurpa". De bevolkingstoename werd strikt gecontroleerd. Seksuele taboes, abortus en kindsdodingen vormden geen uitzonderingen, aangezien het voor de vrouwen een ondoenlijke zaak was de hele huisraad en meer dan 2 kinderen met zich mee te slepen. Er werd niet uit liefde getrouwd. Afhankelijk van de verwantschap, die tot vele generatie kan worden terug gevoerd, zijn er heel ingewikkelde gedragsregels. Ook het huwelijk viel daaronder. Er moest een bepaald, soms eeuwenoud, verwantschap bestaan tussen beide partners, voordat er getrouwd kon worden. De Aboriginals waren jagers en verzamelaars. Ze droegen geen kleding en bouwden ook geen huizen. Wat de vrouwen hadden verzameld droeg vaak meer bij tot de voedselvoorziening dan dat wat de mannen meenamen na de jacht. Een jachtmethode die zich zeer vroeg ontwikkelde, was de jacht met behulp van vuur. Op deze techniek is de volledige verandering in vegetatie in de drogere gebieden van Australië terug te voeren. Men vermoedt bijvoorbeeld dat de aanwezigheid van bomen, die resistent zijn tegen vuur, ten dele een gevolg is van deze techniek. Pagina 3 van 12

4 De sociale structuur van de Aboriginals was egalitair, wat betekende dat er geen enkele hiërarchie heerste en alle beslissingen gemeenschappelijk werden genomen. De stamoudsten hadden weliswaar een zekere autoriteit, maar die werd in de meeste gevallen alleen gebruikt bij de overlevering van de traditionele wetten en gebruiken. Die overlevering was heel belangrijk, omdat de Aboriginals niets opschreven. Men kan zich afvragen waarom de Aboriginals zich niet van jagers en verzamelaars tot boeren hebben ontwikkeld. Waarschijnlijk komt dat omdat de Aboriginals daar geen behoefte aan hadden. Om te overleven was hun manier van jacht en verzamelen voldoende. Het land bood voldoende voedsel om te overleven, doordat er relatief weinig mensen leefden. De Aboriginals hadden ook veel respect voor de natuur, en namen nooit meer dan ze nodig hadden. Een tweede reden is de onvruchtbaarheid van vele gebieden op het continent. Het geloof van de Aboriginals, waarin ze deel uitmaken van hun natuurlijke omgeving, legde hen strenge regels op met betrekking tot de omgang met hun leefomgeving. Hierdoor waren de Aboriginals niet in staat te experimenteren en/of vernieuwingen in hun leefgewoontes te accepteren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Europeanen bij aankomst een cultuur aantroffen die sterk leek op die van de (in die tijd) nog in de steentijd levende Papua s op Nieuw Guinea. Hoofdstuk 3: Het huidige leven van de Aboriginals Door het gebrek aan technische hulpmiddelen en enige vorm van organisatie waren de Aboriginals al snel niet meer in staat zich tegen de indringers te verzetten en te verdedigen. Veel Aboriginals werden vermoord. Doordat de Britten de meest vruchtbare stukken grond bezetten, waren de Aboriginals aangewezen op stukken land die veel minder opbrachten. En dat terwijl ze het land juist zo hard nodig hadden om van te leven. Veel Aboriginals zijn dan ook aan hongersnood gestorven. De Britten hebben ook geprobeerd om Aboriginalkinderen op de westerse manier op te voeden. Deze generatie wordt de stolen generation genoemd. Het probleem met deze kinderen was, dat ze zich nergens thuis voelden. In de westerse maatschappij werden ze gediscrimineerd, maar bij de Aboriginals konden ze ook niet goed functioneren. De kennis van hun eigen cultuur hadden ze totaal verloren. Deze generatie Aboriginals hoorde eigenlijk nergens thuis. Er zijn nu ongeveer Aboriginals in Australië en de meeste van hen wonen in grote steden of stadjes op het platteland. Ze hebben nog steeds te maken met de problemen die ontstaan zijn door het verlies van hun land en het gedwongen zijn te leven in een blanke maatschappij. Veel Aboriginals leven in armoede, met minder toegang tot gezondheidszorg en scholen dan de westerlingen. In de Aboriginal gemeenschappen heerst grotere werkloosheid dan bij de westerlingen, is de kindersterfte hoger en zitten meer er mensen in de gevangenis. De Aboriginals moeten altijd strijden tegen het racisme van een deel van de blanke Australiërs. In 1988 protesteerden de Aboriginals tegen 200 jaar blanke invasie. Een kleiner deel van de Aboriginals leeft in reservaten. Zij proberen daar hun traditionele levenswijze zo goed mogelijk in ere te houden. Ze kunnen niet meer zoals vroeger alleen leven van wat de natuur hen biedt, omdat het leefgebied daar veel te klein voor is. De Aboriginals beheren in de reservaten hun eigen grondgebied en leven in vele gevallen nog van de jacht. De verschillen met hun oorspronkelijke leefwijze vallen wel meteen op: ze leven er in grote groepen in plaats van de vroegere kleinere clans en hoewel er af en toe nog een bush-gerecht op tafel komt, heeft ook de Aboriginal, vanzelfsprekend, de supermarkt al gevonden. Pagina 4 van 12

5 Kangeroe-vlees werd vervangen door vlees uit blik en de kinderen verkiezen chips boven maden en larven. Bloem en brood hebben de vroegere zaden en yam vervangen en om te drinken hoeven ze niet langer naar de dichtbijgelegen waterput te lope. De vroeger immateriële maatschappij is verdwenen: geld speelt een belangrijke rol. Om eten en drinken te kopen en om te gokken. Boemerangs, speren en didgeridoos worden nog gemaakt, maar veelal om door te verkopen aan een behoorlijke prijs. Het westen heeft veel veranderd, dat valt niet meer te ontkennen. Wel is het zo dat zij de feesten, ceremonies en kunst zo oorspronkelijk mogelijk beoefenen. De toekomst van de Aboriginals is nu wel heel wat zekerder dan sinds 1788 ooit is geweest, omdat ze geleidelijk meer recht krijgen op gezondheidszorg en opleiding. Er worden steeds meer Aboriginals betrokken bij allerlei aspecten van de Australiërs en de blanke Australiërs steken steeds meer op van de Aboriginal cultuur. Hoofdstuk 4: De wetten voor de Aboriginals Toen de eerste blanke Engelse kolonisten in 1788 op de oostkust arriveerden, werd het continent vermoedelijk bewoond door ongeveer aboriginals. Het is niet mogelijk om in generaliserende termen over de aboriginals te spreken; de culturen van de verschillende volkeren verschillen in sterke mate van elkaar qua cultuur, gebruiksvoorwerpen, kunst, muziek en dans. Het is daardoor ook moeilijk om één organisatie de belangen van alle aboriginals te laten behartigen. Bijna niemand leeft nog geheel volgens de oude gebruiken en veel aboriginals hebben zich aangepast volgens westerse maatstaven. Alleen in aboriginal dorpen wordt nog in de eigen taal gesproken. Het regeringsbeleid om de achterstelling van de aboriginals op allerlei gebied (o.a. onderwijs, gezondheidszorg en werkgelegenheid) op te heffen, levert nog niet veel positieve resultaten op en de schadevergoeding die de aboriginals kregen voor het verloren land was maar een pleister op de wonde. In 1971 werd de eerste aboriginal-senator gekozen en in 1976 werd South Australia de eerste deelstaat met een aboriginal als gouverneur. In 1974 erkende de Australische regering in principe het recht van de aboriginals zich op hun eigen grondgebied te vestigen. Het speciaal in het leven geroepen ministerie voor "Aboriginal Affairs" probeert onder andere het onderwijs voor de kinderen van de aboriginals te verbeteren en de traditionele inheemse cultuur meer onder de aandacht te brengen. In sommige gebieden wordt zelfs onderwijs gegeven in inheemse talen. In 1976 kregen de aboriginals de rechten over een deel van Northern Territory en in 1985 werd dit gebied officieel aan de aboriginals overgedragen, evenals delen van South Australia. In 1990 werd de ATSICcommissie in het leven geroepen, die voor de aboriginals een vorm van zelfbestuur en een betere deelname aan voor hen belangrijke politieke beslissingen mogelijk moet maken. In 1995 bekrachtigde het Opperste Gerechtshof de in 1993 aangenomen "Native Title Act". Deze wet voorziet in een behoorlijke financiële vergoeding voor land waarop Aborigines aantoonbaar historische aanspraak kunnen maken. Ondanks al deze positieve ontwikkelingen bestaat er nog steeds een grote mate van ongelijkheid tussen de aboriginals en de andere bevolkingsgroepen. De werkloosheid onder de aboriginals blijft veel groter en in de gevangenissen is de helft van de gedetineerden van aboriginal afkomst. Ook de gezondheid is over het algemeen slechter en de levensverwachting lager. Een groot probleem vormt de alcohol waardoor vele aboriginals in een uitzichtloze situatie terecht zijn gekomen. Pagina 5 van 12

6 Hoofdstuk 5: De ontdekking van Australië door Europeanen De Griek Ptolemaeus schreef rond 150 na Christus dat er in het Zuiden een enorm onbekend moest liggen, Terra Australis (Zuidland in het latijn). Vanaf de 15e eeuw trokken veel ontdekkingsreizigers de wijde wereld in opzoek naar rijkdom en land. Men zocht onder andere naar Terra Australis, maar niemand kon het vinden. In 1606 echter, bereikten Nederlandse zeelieden van de VOC nieuw land. De Nederlanders noemden het land niet Australië, maar Nieuw-Holland. In 1642 zette Anthony van Diemen, hoofd van de Oost-Indische Compagnie in Batavia (het huidige Jakarta), een expeditie op touw om Nieuw-Holland verder te verkennen. Abel Tasman, de leider van de tocht, dwaalde te ver naar het zuiden af en lande op de kust van een ander land. Hij noemde dit eiland Van Diemensland (het huidige Tasmanië). De Nederlanders ontdekten bij latere expedities geen goederen die geschikt waren voor de handel en lieten Nieuw-Holland voor wat het was. Door Tasmans ontdekking van een land dat nog zuidelijker lag dan Nieuw-Holland, bewees hij dat Nieuw- Holland niet Terra Australië was. In 1768 stuurde de Britse Admiraliteit de kapitein James Cook op onderzoek uit. Hij moest Terra Australis ontdekken. Dit lukte James Cook niet, maar hij bracht wel de kust van Nieuw-Zeeland in kaart. Daarna besloot hij terug naar huis te keren via Nieuw-Holland. Op 29 april 1770 bereikten Cook en zijn bemanning de oostkust van Nieuw-Holland bij een plaats die later bekend werd als Botany Bay. In augustus bereikten ze Cape York. Daar hesen ze de Engelse vlag en eisten de oostkust, die ze New South Wales noemde, op voor Groot-Brittannië. Hoofdstuk 6: De kolonisering van Australië Na 1717 werd het in Groot-Brittannië regeringsbeleid om misdadigers te deporteren. Duizenden gevangenen werden naar Britse kolonies in Noord en Zuid-Amerika verscheept waar ze op plantages werkten. Maar na de Amerikaanse Revolutie accepteerde de VS geen gevangenen meer. West-Afrika vormde een potentiële locatie, maar werd afgewezen vanwege het risico op dodelijke ziektes. Ook Zuidwest-Afrika werd niet geschikt bevonden. Toen werd gedacht aan Australië, de Botany Bay. De Britse regering ging akkoord, omdat de Britse kolonisatie van het gebied rivaliserende mogendheden, zoals Frankrijk, op afstand zou houden. De eerste lading van gevangen naar Australië die bekend stond als de Eerste Vloot, bereikte Botany Bay tussen 18 en 20 januari Botany Bay was een grote teleurstelling. De vruchtbare grond en het verse water dat was beloofd, was nergens te bekennen. Verder noordwaarts werd een betere locatie gevonden die de Britten Phillip Sydney noemde, naar de Britse minister van Binnenlandse zaken. Deze gebeurtenis wordt in Australië nog elk jaar op 26 januari herdacht op Australia Day. De kolonie werd opgebouwd door de gevangenen. In november vestigde men een nieuwe kolonie bij Parramatta, ten westen van Sydney, waar de grond veel vruchtbaarder was. Kort daarna werd ook Toongabbie, een nabij gelegen plaats, bevolkt. De kolonie was een vast onderdeel van het Britse strafstelsel geworden. De meeste gevangenen kwamen pas vrij als ze hun straf hadden uitgezeten. Alleen als je Pagina 6 van 12

7 onvoorwaardelijke gratie kreeg, eigenlijk alleen als je onschuldig bleek, mocht je eerder weg uit New South Wales. Je overtocht moest je echter zelf betalen, ook als je je straf had uitgezeten, maar dat was heel duur. Veel vrij gekomen gevangenen bleven dan ook in Australië en kochten daar een eigen stukje grond. In de beginjaren van New South Wales trokken weinig vrije kolonisten (niet-gevangenen) naar de kolonie. Maar door de grote aantrekkingskracht van het onbekende Australië en de problemen in Groot-Brittannië en Ierland gingen steeds meer mensen naar Australië. Door de revolutie in Groot-Brittannië raakten steeds meer mensen werkloos, die hun geluk gingen beproeven in New South Wales. Dat kon, omdat de overtocht naar Australië gratis werd. Daar zaten de boeren en veefokkers te springen om arbeiders. Steeds meer mensen probeerden in Australië een nieuw bestaan op te bouwen en de kolonies breidde snel uit. In 1868 werden de deportatie van gevangenen afgeschaft omdat het te duur werd. De kolonies werden nu dus bewoond door vrije mensen. De Britse economie ging hier enorm op vooruit. Rond 1890 waren alle Australische kolonies onafhankelijk van elkaar. Ze stonden nog wel onder Brits bestuur, maar elke kolonie had een eigen koloniale regering. De kolonisten wilden de kolonies samenvoegen tot een federatie. Het zou zorgen voor een betere economie, een betere bescherming tegen mogelijke vijanden zoals de Aboriginals en een gezamenlijk immigratiebeleid zou helpen om ongewenste, niet-blanke nieuwkomers zoals chinezen buiten de deur te houden. In 1900 keurde het Britste parlement de ontwerp-grondwet van het Gemenebest Australië goed en in september van dat jaar tekende Koningin Victoria de proclamatie van de geboorte van het nieuwe land. Op 1 januari 1901 werd het Gemenebest Australië in leven geroepen. Hoofdstuk 7: De rituelen, muziek, jachtvoorwerpen en kunst van de aboriginals Rituelen Walkabout : Eén van de belangrijkste aboriginal ceremonies is de "walkabout": op willekeurige momenten verlaten mannen ook vandaag de dag nog hun land om weken, maanden, of zelfs jaren een weg te gaan die hun voorouders eerder gingen, vaak met als enig doel een onbekende te ontmoeten. Duizenden jaren was de "walkabout" de manier waarop diverse etnische stammen elkaar hun verschillende gezangen over de schepping leerden en goederen ruilden die even symbolisch als nutteloos waren. De "walkabout" illustreert dan ook het beste de nomadische instelling en manier van leven van de oorspronkelijke Australische bevolking. Totempalen: Elk individu bij de Aboriginals heeft ook een eigen totem. Maar tot welke totem hij of zij behoort is iets dat van Droomtijd komt en daarom moet elke Aboriginal daar eerst weer contact mee maken voordat hij weet tot welke totem hij behoort. Voor die tijd is een Aboriginal eigenlijk identiteitsloos. En als hij of zij eindelijk zijn totem weet, behoort hij daardoor meteen tot een bepaalde groep of clan met dezelfde totem. Het kan wel eens gebeuren dat iemand behoort tot een totemgroep, omdat zijn moeder daar op visite was tijdens de conceptie, en dan uiteindelijk later in zijn leven uitvindt dat hij een totem heeft die hij helemaal niet Pagina 7 van 12

8 kent, tot hij die groep mensen weer tegenkomt. Als je tot een bepaalde totem-klasse behoort, gaan daar ook bepaalde verplichtingen mee gepaard die de harmonie van de totale groep bewerkstelligen. Zo dient een vrouw met een passieve totem een man met een actieve totem te trouwen en omgekeerd voor het evenwicht. Een persoon die een intelligente totem heeft dient weer te trouwen met iemand die een minder intelligente totem heeft. De verschillende totemsymbolen hebben ook weer verschillende kleuren die ook in de beschilderingen op het lichaam aangebracht worden. De relatie tussen een individu en zijn of haar totem is niet alleen levenslang, het is ook levensgevend. De totem is een soort symbool voor een innerlijk geweten, en mensen kunnen met de totem in contact komen, er mee spreken, er advies aan vragen, en het eerbiedigen. De Aboriginals hebben bijzondere groepsrituelen waarbij jongere mensen geïnitieerd worden en hun totem naar boven krijgen door de verschillende trance-staten en concentraties waarin ze dan gebracht worden. Droomtijd: De droomtijd is de periode voor het bestaan op aarde. In de Droomtijd kwamen de voorouderlijke geesten (dat waren een soort goden) vanuit de grond of vanuit de hemel op aarde. Hier op aarde maakten de voorouderlijke geesten alles: de dieren, de planten, de bossen, de woestijnen, de bergen en ook de mensen. Ook gaven deze voorouderlijke geesten de Aboriginals hun wetten en gebruiken. Toen ze alles geschapen hadden verdwenen ze in de bomen, de lucht, het water en de aarde, waar ze volgens de Aboriginals nog steeds zijn. De Droomtijd is nog daarom nog steeds bezig. De droomtijd is tegelijkertijd ook het hiernamaals, waar de ongeborenen leven en waar de doden weer naar terugkeren. De Aborigines zien het zo dat Droomtijd mensen in herinnering brengt met hun kosmische oorsprong. Als er bijvoorbeeld een kind geboren gaat worden, gaat het om een spirit die zelf gekozen heeft een baarmoeder binnen te gaan. De vader wordt verantwoordelijk geacht voor het tot leven roepen van die spirit. Het gaat niet om de fysieke handeling maar om het oproepen en in contact komen met de spirit van het kind dat geïncarneerd gaat worden. Zo hebben vaders dus een heel belangrijke rol bij geboorte, veel belangrijker dan in westerse culturen. Maar daardoor is het eveneens zo dat elke ziel die geboren wordt niet specifiek door bloedbanden verbonden is aan de ouders, maar door geestelijke banden aan de hele stam waarin hij of zij incarneert. De verschijning van een mensenkind op de aarde is het resultaat van de manifestatie uit Droomtijd. De band met de spirit uit de droomtijd kan ook nooit verbroken worden als het kind eenmaal geboren is. Muziek: Didgeridoo De didgeridoo is het rituele muziekinstrument van de Aboriginals. Aanvankelijk was de didgeridoo het muziek instrument van de Noord Australische Aboriginals. De didgeridoo wordt als ritme instrument gebruikt tijdens ceremoniële dansen (Corroborees) vaak in combinatie met klankstokken of door boemerangs tegen elkaar te tikken. In de regel kan een blanke man ook niet deelnemen aan een ceremonie. De didgeridoo komt als muziekinstrument in de westerse wereld steeds meer in de belangstelling. Niet alleen vanwege zijn unieke diepgonzende klank maar ook vanwege de speciale effecten die hij teweegbrengt bij zowel de luisteraar als de bespeler. Pagina 8 van 12

9 De didgeridoo is een recht stuk hol hout, vaak puntig toelopend. In Australië wordt de stam van een eucalyptusboom gebruikt die door termieten is uitgehold. De termietennesten in de noordelijke delen van Australië zijn ontelbaar, dat is de reden waarom de didgeridoo het instrument is dat het meest voorkomt bij Aboriginals uit Noord-Australië. De lengte van het instrument varieert gewoonlijk tussen de 1 en 1,5 meter, hoewel er exemplaren zijn van 2,5 meter of langer. Het hout wordt op de gewenste lengte afgezaagd en de bast eraf gehaald. De termieten worden verwijderd door de staak op de grond te slaan. Veel didgeridoos zijn rijkelijk versierd met hagedissen, kangoeroes, barramundies en dergelijke. Het instrument kan zittend, staand en lopend bespeeld worden. Jachtvoorwerpen Boemerangs De boemerang werd zo'n tienduizend jaar geleden uitgevonden en werd slechts door bepaalde stammen in de centrale woestijngebieden gebruikt om op vogels en kleine buideldieren te jagen. In Nederland kennen we alleen de V-vormige terugkerende boemerang, maar ze bestaan in allerlei vormen en maten en het zijn lang niet allemaal terugkomende boemerangs. Andere traditionele wapens (voor jacht, oorlog en ceremonies) zijn onder andere speerwerpers, knuppels en schilden. Kunst Desert art: De aboriginals willen graag hun culturele identiteit bevestigen en ook onder de aandacht brengen in de buitenwereld. De meest voor de hand liggende manier daarvoor is kunst. Vroeger waren het de eeuwenoude rotsschilderingen op heilige plaatsen of de schilderingen op boombast en lichaamsversieringen die de culturele identiteit van de Aboriginals visualiseerden. Bij sociale bijeenkomsten werden figuren in het zand getekend. In de jaren zeventig in de vorige eeuw werden zij aangespoord dit op canvas te doen om hun tradities en cultuur op die manier vast te leggen en te bewaren. Dit zette een ontwikkeling in gang die tegenwoordig bekend staat als Desert Art. De bekende dotpaintings zijn daar een voorbeeld van. Kunstenaarscentra in Centraal-Australië speelden een grote rol in de opkomst van deze dotpaintings. De kunstenaars bouwen voort op de religieuze traditie, waarbij voorouders en de relatie met het land een belangrijke rol spelen. Op de canvasschilderijen is de inhoud hetzelfde gebleven, maar voor buitenstaanders blijven de diepere betekenissen geheim. In Utopia, een van de bekendste kunstenaarscentra in het woestijngebied van Australië, zijn vooral vrouwen bekend geworden. Urban art: Desert Art grijpt alleen terug op de traditionele patronen. De boodschap is alleen duidelijk voor de clanleden. Bij Urban Art is het tegenovergestelde het geval. Hier moet de betekenis van het schilderij juist voor buitenstaanders overkomen. Door de kunst trachten Aboriginal kunstenaars internationaal aandacht te krijgen voor hun situatie. Veel Aboriginals zijn van mening dat de geschiedenis van Australië heel Pagina 9 van 12

10 eenzijdig is geschreven en laten hun visie zien in hun kunstwerken. Zij maken gebruik van oeroude Aboriginal motieven, maar ook de westerse kunsthistorische invloed is zichtbaar. De kunstenaars zijn in aanraking gekomen met de westerse materialen en technieken in de gevangenis of tijdens hun kunstopleiding. Verschillende Aboriginal kunstenaars op de tentoonstelling hebben in de gevangenis gezeten en daar leren schilderen. Enkele van de kunstenaars die exposeren in het Wereldmuseum Rotterdam zijn van de 'stolen generation'. Doordat ze opgroeiden in steden en een westerse opleiding genoten, zetten ze hun culturele achtergrond in een andere context dan de 'traditionele' Aboriginals. Landonteigening, de gedwongen plaatsing in reservaten en het weghalen van kinderen bij hun ouders zijn aspecten die bewust in kunstwerken naar voren komen, maar ook de hedendaagse positie van Aboriginals, zoals het racisme en het overlijden in gevangenschap. Sommige kunstenaars hebben hier politieke bedoelingen mee, bij anderen gaat het om het weergeven van een persoonlijk verhaal. Zo ontstond de Urban Art of Protest art, een sociaal en politiek getinte kunstrichting. Beide stromingen zijn in het Wereld-museum te zien. Desert Art bewaart haar geheimen, Urban Art shockeert door de harde realiteit van de Aboriginals te tonen. Hier komt de boodschap duidelijk over. In de loop van de geschiedenis hebben de blanke Australiërs volgens de Aboriginals weinig geleerd van hun fouten. De inheemse bevolking is daar altijd het slachtoffer van geweest. Bij beide stromingen komt naar voren dat de Aboriginals op een andere manier in het leven staan of in ieder geval hun leven in een andere context, in een andere realiteit plaatsen. En dat is niet die van de blanke overheersende cultuur. Hoofdstuk 8: Acceptatie van Aboriginals in de westerse maatschappij Het is wel duidelijk dat de Aboriginals (nog) niet geaccepteerd worden. Ze hebben weinig plek voor zichzelf. Ze hebben eigenlijk geen 'rust' gehad nadat in 1788 de Engelsen kwamen. Wel is het zo dat men er veel aan doet om de situatie voor de Aboriginals te verbeteren. Hieronder volgen twee krantenartikelen die we op internet hebben gevonden met betrekking op de acceptatie van de Aboriginals door de westerlingen. Australiërs op de been voor aboriginals SYDNEY; Zo'n Australiërs zijn gisteren in Melbourne de straat opgegaan om hun solidariteit te betonen aan de aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van het land. In Perth, in het westen van het land, betoogden enkele tienduizenden mensen. De Raad voor Verzoening met de Aboriginals had opgeroepen tot de demonstratie. Veel politici namen deel aan de 3 kilometer lange betoging, maar premier Howard liet verstek gaan. De steungroepen voor de aboriginals en de oppositionele Arbeiderspartij verwijten hem een gebrek aan goede wil om tot een verzoening te komen met de oorspronkelijke bevolking. Deze tweede wandeling voor verzoening" volgt op een eerdere in Sydney van een halfjaar geleden. Ook toen waren er honderdduizenden blanke Australiërs op de been. De regering kwam in oktober in opspraak door uitlatingen van minister Ruddock, die juist verantwoordelijk is voor de verzoening met de aboriginals. Volgens de bewindsman hadden de oorspronkelijke bewoners een grote achterstand omdat zij pas zo laat in aanraking waren gekomen met de westerse beschaving. Wij beginnen op een zeer laag niveau. Wij hebben te maken met een oorspronkelijke bevolking die zeer Pagina 10 van 12

11 weinig contacten had met de rest van de wereld. Met jagers op het niveau van het verzamelen van eetbare planten. Zij hadden geen wagens. Ik geloof zelfs dat zij zelfs het wiel nog niet hadden uitgevonden", zei Ruddock. Hoewel de roep om het aftreden van de bewindsman overluid klonk, weigerde Howard zijn minister te laten vallen. De aboriginals maken ongeveer 2 procent van de Australische bevolking uit. Zij leven veelal in grote armoede of verblijven in reservaten. Zij hebben een onderwijsachterstand en worden vaak gediscrimineerd door de andere Australiërs Rooms-katholieke Kerk biedt aboriginals z'n verontschuldiging aan De Rooms-katholieke Kerk in Australië heeft zich gisteren tegenover de aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van het land, verontschuldigd voor het schenden van hun mensenrechten. Tot in de jaren '60 was de kerk van mening, dat het voor de bekering van de aboriginals nodig was hun cultuur te vernietigen, zei bisschop Pat Power in Melbourne. Power, voorzitter van de sociale commissie van de Australische bisschoppenconferentie, getuigde voor een speciale parlementaire commissie die onderzoek door het lot van aboriginalkinderen, die van hun ouders waren weggehaald en bij blanken opgevoed. De RK-Kerk had indertijd de opvattingen op het gebied van de raciale hegemonie van de blanken zo effectief verkondigd, dat vele aboriginals hun kinderen vrijwillig hadden afgestaan. Het ergste van de hele zaak was volgens bisschop Power echter geweest, dat de oorspronkelijke bewoners van Australië door de kerk tot de overtuiging waren gebracht dat zij inferieur aan de blanken waren. Als gevolg van de kerkelijke campagne hebben ongeveer "gestolen" aboriginalkinderen nieuwe geboorteoorkonden en een nieuwe naam gekregen. De campagne liep overigens uit op een kolossale mislukking: vele kinderen stierven al jong door ziekte of alcoholisme of pleegden zelfmoord. Hoofdstuk 9: Conclusie In onze conclusie proberen we een antwoord te geven op de deelvragen en de hoofdvraag. Deelvragen: De Aboriginals leefden oorspronkelijk in Australië op een zeer primitieve manier. Hun beschaving liep ver achter op die van de eerste Europeanen die Australië ontdekte. Door de komst van de Europeanen is hun leefgebied drastisch veranderd. De Europeanen hielden geen rekening met de Aboriginals en pakten hun leefgebied af. Australië werd door de Britten gekoloniseerd. Tegenwoordig is er nog maar heel weinig van het leefgebied van de Aboriginals over. Northern Territory en South Australia zijn weer aan de Aboriginals toegewezen, maar er leven zoals ze oorspronkelijk deden kan niet meer. Veel Aboriginals leven in reservaten of proberen zo goed en zo kwaad als het gaat een leven op te bouwen in de stad. De Aboriginals worden nog steeds niet echt door de westerse cultuur geaccepteerd. Al vanaf het begin zijn ze ernstig achtergesteld door de Europeanen, maar in de loop van de tijd is hun situatie verbeterd. Tegenwoordig doet de Australische overheid er heel veel aan om de Aboriginals tegemoet te komen in hun Pagina 11 van 12

12 wensen. De Aboriginals worden wel steeds meer geaccepteerd en wie weet komt er een tijd dat ze volledig ingeburgerd zullen zijn. Maar hun oorspronkelijke cultuur zullen ze nooit meer kunnen beleven als voeger. Hoofdvraag: Het leefgebied van de Aboriginals is duizenden jaren hetzelfde gebleven totdat de Europeanen, en met name de Britten, Australië ontdekten. Vanaf toen is het leefgebied van de Aboriginals alleen maar kleiner geworden. Uiteindelijk hadden ze geen eigen leefgebied meer waar ze op hun primitieve manier konden leven. Veel Aboriginals leven in reservaten en proberen daar hun oorspronkelijke levenswijze in stand te houden. Ze hebben ook weer delen van hun leefgebied terug gekregen, maar dat is inmiddels niet meer bruikbaar voor hun manier van leven. Bronvermelding We hebben gebruik gemaakt van internet en boeken. Hieronder volgt een lijst met bronvermeldingen. Internet: Boeken: De kolonisatie van Australië/Christine Hatt De landen der wereld en hun beschaving/lekturama encyclopedie Grote Lekturama wereldatlas, Australië Oceanië, Poolstreken en Wereldzeeën/ W. van Opzeeland Pagina 12 van 12

Werkstuk Verzorging Aboriginals

Werkstuk Verzorging Aboriginals Werkstuk Verzorging Aboriginals Werkstuk door een scholier 2179 woorden 3 oktober 2003 6,6 326 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Hoe leven de aboriginals 4. Cultuur

Nadere informatie

De kinderen van Aboriginals werden afgepakt en als westerse kinderen opgevoed. Eigenlijk waren wel alle Aboriginals

De kinderen van Aboriginals werden afgepakt en als westerse kinderen opgevoed. Eigenlijk waren wel alle Aboriginals Werkstuk door S. 1591 woorden 17 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Aboriginals Geschiedenis Aboriginals zijn de eerste boweners in Austalie. Aboriginals worden ook wel Aborigines

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals

Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals Australië is het kleinste werelddeel op de aarde. Het is meer dan 200 keer zo groot als Nederland en er wonen ongeveer net zoveel mensen als bij ons. Dat komt omdat

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis De Grieken

Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag door een scholier 902 woorden 3 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Grieken Annabel van der Geer H1B Voorwoord Ik ga vertellen over de cultuur, politiek

Nadere informatie

(PLAATJE 1) (PLAATJE 2) (PLAATJE 3) Werkstuk door een scholier 2292 woorden 23 augustus keer beoordeeld ABORIGINALS

(PLAATJE 1) (PLAATJE 2) (PLAATJE 3) Werkstuk door een scholier 2292 woorden 23 augustus keer beoordeeld ABORIGINALS Werkstuk door een scholier 2292 woorden 23 augustus 2010 6 21 keer beoordeeld Vak Engels De plaatjes zitten in de bijlage, die moet je even zelf openen en bij het verslag voegen. Ze zijn getiteld, deze

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Over People of the World. Volkeren die hij misschien wel net op tijd op de gevoelige plaat heeft vastgelegd.

Over People of the World. Volkeren die hij misschien wel net op tijd op de gevoelige plaat heeft vastgelegd. People of the World Over People of the World We reizen beiden veel: soms samen, maar vaak ook met ons hele gezin. Bij elke reis die we maken, doen we nieuwe inspiratie op. We leren nieuwe mensen kennen

Nadere informatie

Aboriginals. Inleiding. Inhoudsopgave. De Aboriginals

Aboriginals. Inleiding. Inhoudsopgave. De Aboriginals Aboriginals Inleiding Ik ga jullie straks vertellen over hoe het oorspronkelijke volk van Australië, de Aboriginals, vroeger en nu leefden. De Aboriginals kwamen vroeger uit Azië en is het primitiefste

Nadere informatie

Indianenvolkeren. indianenvolkeren:

Indianenvolkeren. indianenvolkeren: Indianenvolkeren Naam: indianenvolkeren: zijn volken die nog leven met oude tradities en die leven van de opbrengst van het land en de zee. Ze maken hun gebruiksvoorwerpen zelf en nemen alleen datgene

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een

Nadere informatie

Het is vanuit dit verband gezien logisch dat de bestraffing van plichtsverzuim met betrekking tot de heilige plaatsen zwaar bestraft werd.

Het is vanuit dit verband gezien logisch dat de bestraffing van plichtsverzuim met betrekking tot de heilige plaatsen zwaar bestraft werd. Inleiding Stammen Strijd om het land Traditionele rolverdeling Kennis van de omgeving Spiritualiteit: Dreamtime Meer info over Aboriginals (links) Inleiding Hoewel er erg weinig zekerheid bestaat over

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt.

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt. leestoets Opdracht 1 en 2 In de volgende teksten staan heel wat woorden te veel. Dat komt doordat er iets fout is gelopen bij het printen van de teksten: er zat een virus op de computer en daardoor zijn

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

De steentijd Jagers en verzamelaars

De steentijd Jagers en verzamelaars De steentijd Jagers en verzamelaars De prehistorie is de geschiedenis van de mensheid voordat mensen konden lezen en schrijven. We hebben uit de prehistorie daarom geen boeken, dagboeken of andere geschreven

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 1881 woorden 3 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord

6,8. Werkstuk door een scholier 1881 woorden 3 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord Werkstuk door een scholier 1881 woorden 3 november 2006 6,8 168 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord Ik heb de Papoea s gekozen omdat dit eigenlijk best een bekende cultuur is, maar ik er toch

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier

Nadere informatie

5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september 2003 5.2 49 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik wil wat vertellen over sommige bevolkingsgroepen die uit andere landen in ons lang

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Amos 8, 12 Ochtenddienst H. Avondmaal

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Amos 8, 12 Ochtenddienst H. Avondmaal Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Amos 8, 12 Ochtenddienst H. Avondmaal Broeders en zusters, we mogen vandaag weer met elkaar het Heilig Avondmaal vieren waardoor de Here ons geloof in Hem wil versterken.

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

6.4. Boekverslag door V woorden 11 april keer beoordeeld. Inhoudsopgave. Inleiding. Groep van het dierenrijk

6.4. Boekverslag door V woorden 11 april keer beoordeeld. Inhoudsopgave. Inleiding. Groep van het dierenrijk Boekverslag door V. 1256 woorden 11 april 2006 6.4 729 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Inleiding Groep van het dierenrijk Hoe is de koala opgebouwd? Waar leeft de koala? Welke leefgewoonte heeft

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk door een scholier 1543 woorden 8 januari 2003 6,5 185 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inleiding In dit werkstuk wil ik

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Indianen en blanken

Werkstuk Geschiedenis Indianen en blanken Werkstuk Geschiedenis Indianen en blanken Werkstuk door een scholier 2086 woorden 19 mei 2005 5,7 179 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Wanneer ontmoeten de Indianen en blanken elkaar? De Indianen zijn

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt door een scholier 1713 woorden 9 december 2001 5,9 272 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat is na 1980 het patroon

Nadere informatie

: 8270 km2 (1/4e van Nederland).

: 8270 km2 (1/4e van Nederland). Oppervlakte : 8270 km2 (1/4e van Nederland). Hoofdstad : Suva. Aantal inwoners : 945.000. Aantal inwoners per km2 : 115. Grootste godsdienstige groepen: christenen (64,5%), hindoes (27,9%) en moslims (6,3%

Nadere informatie

Zwart Afrika. Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur

Zwart Afrika. Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur Zwart Afrika Wereldzone: ZWART-AFRIKA Vegetatie Zwart-Afrika Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur Klimatogram Antalaha, Madagaskar Klimatogram Limpopo, Zuid-Afrika Zwart-Afrika (het gedeelte van

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Jakobus 1, 18 Ochtenddienst H. Avondmaal Hervormingsdag

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Jakobus 1, 18 Ochtenddienst H. Avondmaal Hervormingsdag Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Jakobus 1, 18 Ochtenddienst H. Avondmaal Hervormingsdag Broeders en zusters, op deze 31 ste Oktober, de dag waarop we herdenken dat in 1517 in Wittemberg de Reformatie

Nadere informatie

columbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen

columbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen columbus brengt het beste uit twee werelden samen lesbrief HAVO/V leerjaa WO r3 Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika columbus Inleiding Deze zomer vindt het WK voetbal plaats in Zuid-Afrika. Allerlei

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk door een scholier 1420 woorden 23 mei 2001 7,5 344 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het patroon van de binnenlandse migratie in de VS sinds

Nadere informatie

ILvA en AFVAL. Iedere Leerling Voorkomt Afval - PAKKET VOOR DE LEERLING - Lessen- en activiteitenpakket voor het 4de leerjaar

ILvA en AFVAL. Iedere Leerling Voorkomt Afval - PAKKET VOOR DE LEERLING - Lessen- en activiteitenpakket voor het 4de leerjaar ILvA en AFVAL - PAKKET VOOR DE LEERLING - Lessen- en activiteitenpakket voor het 4de leerjaar Uitwerking van het project Iedere Leerling Voorkomt Afval volgens de principes van de Leerplannen en de Eindtermen

Nadere informatie

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s

Nadere informatie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,

Nadere informatie

De grote familie. Foto s van het materiaal

De grote familie. Foto s van het materiaal De grote familie Focus van dit verhaal De focus in dit verhaal ligt bij God en het volk van God (Genesis 12 15, 24). Dit verhaal is één van de heilige verhalen en behoort tot de Kernpresentatie. Lesdoelen

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

Opdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie

Opdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie Opdracht Maatschappijleer Integ en immig Opdracht door een scholier 1899 woorden 21 januari 2004 6,6 90 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Integ en immig 1. Wat is het probleem? -Historische schets Tussen

Nadere informatie

NIET LANGER VREEMDELINGEN?

NIET LANGER VREEMDELINGEN? Javed Masih NIET LANGER VREEMDELINGEN? De ervaringen van ons gezin bij onze asielaanvraag in het Westen s-hertogenbosch Inhoud Voorwoord... 7 Inleiding...11 1. Een onbekende bestemming... 15 2. Uitdagingen

Nadere informatie

Protestantse Gemeente Kralingen Hoflaankerk, 26 juli de zondag van de zomer. PELGRIMAGE NAAR ROME In het spoor van apostel Paulus

Protestantse Gemeente Kralingen Hoflaankerk, 26 juli de zondag van de zomer. PELGRIMAGE NAAR ROME In het spoor van apostel Paulus Protestants Kralingen PELGRIMAGE NAAR ROME In het spoor van apostel Paulus Protestantse Gemeente Kralingen Hoflaankerk, 26 juli 2015 6 de zondag van de zomer VOORBEREIDING verwelkoming en mededelingen

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

DE GEBOORTE VAN JEZUS

DE GEBOORTE VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1820 woorden 26 januari 2005 4,5 1 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Leed van boeddhist is diep én anders Hoe denken de Boeddhisten

Nadere informatie

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

De krachtige gemeente. De krachtige gemeente Handelingen 2:42-47 en 4:32-35

De krachtige gemeente. De krachtige gemeente Handelingen 2:42-47 en 4:32-35 De krachtige gemeente Hand. 2:41-47 Degenen die zijn woorden aanvaardden, lieten zich dopen; op die dag breidde het aantal leerlingen zich uit met ongeveer drieduizend. 42 Ze bleven trouw aan het onderricht

Nadere informatie

We zijn geroepen om in hoop te leven terwijl we wachten op het hoogtepunt van de heilsgeschiedenis.

We zijn geroepen om in hoop te leven terwijl we wachten op het hoogtepunt van de heilsgeschiedenis. Les 13 voor 29 december 2018 We zijn geroepen om in hoop te leven terwijl we wachten op het hoogtepunt van de heilsgeschiedenis. In die tijd zal onze samenhorigheid in Christus en met heel de schepping

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Gemeente van Jezus Christus,

Gemeente van Jezus Christus, Gemeente van Jezus Christus, Ik heb geen bedelaar in mijn kennissenkring. Wat zegt dat van mij? Maar ik heb er natuurlijk wel eens een gezien. In Utrecht, in Amsterdam, in steden in het buitenland Als

Nadere informatie

DE GEBOORTE VAN JEZUS

DE GEBOORTE VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart.

2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 108 1 Een lied van David. God geeft mij moed 2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 3 Ik wil mijn harp laten klinken, ik wil de zon wakker maken met mijn lied. 4 Heer,

Nadere informatie

Praktische opdracht Levensbeschouwing PKN Godsdienst

Praktische opdracht Levensbeschouwing PKN Godsdienst Praktische opdracht Levensbeschouwing PKN G Praktische-opdracht door een scholier 2195 woorden 21 januari 2005 7,4 73 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 2. Probleemstelling en de deelvragen We hebben

Nadere informatie

2. De bewoners van de aarde. Degenen die dronken zijn van de valse leer van Babylon. Ze aanbidden het beest en zijn beeld.

2. De bewoners van de aarde. Degenen die dronken zijn van de valse leer van Babylon. Ze aanbidden het beest en zijn beeld. Les 12 voor 23 maart 2019 Er zullen drie hoofdgroepen of allianties zijn in de laatste momenten van de aarde: 1. Een alliantie van religies, bekend als Babylon de grote hoer. 2. Een verbond van politieke

Nadere informatie

Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica

Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica Taal Groep 7/8 Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica Begrijpend lezen Slim als een kraai Opgave 1 1. Jij hebt vast weleens een paar kraaien gezien. Wat wil de schrijver met deze tekst?

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer De doodstraf

Werkstuk Maatschappijleer De doodstraf Werkstuk Maatschappijleer De doodstraf Werkstuk door een scholier 1238 woorden 11 mei 2004 5,8 84 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Mijn werkstuk gaat over de doodstraf. De doodstraf is de

Nadere informatie

Het land op de kaart

Het land op de kaart Eritrea Het land op de kaart Indeling Geografie Geschiedenis De bevolking Godsdienst Onafhankelijkheidsoorlog Politiek Oorlog met Ethiopië 1998 Eindeloze dienstplicht Geografie. Eritrea ligt in de hoorn

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Jodenhaat in de Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Jodenhaat in de Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Jodenhaat in de Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 2028 woorden 13 december 2005 4,7 122 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Vraag 1 a) In welk jaar werd Nederland

Nadere informatie

De Geo. 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van hv - Docentenhandleiding 1 HV 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Indianen

Werkstuk Geschiedenis Indianen Werkstuk Geschiedenis Indianen Werkstuk door een scholier 2640 woorden 27 maart 2004 5,5 210 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Nieuwe Maan Melissa Thompson is elf jaar. Samen met haar ouders woont ze in

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

De Islamitische Staat

De Islamitische Staat De Islamitische Staat De Islamitische Staat Kalifaat van de Waanzin Marcel Kramer Schrijver: Marcel Kramer Coverontwerp: Marcel Kramer ISBN: Marcel Kramer Het enige dat het Kwaad nodig heeft om te kunnen

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

VIERENDE GEMEENSCHAP...

VIERENDE GEMEENSCHAP... ... IN EEN BIDDENDE EN VIERENDE GEMEENSCHAP... KEN JIJ DE EN? 7 is al eeuwenlang een heilig getal. De zevende dag bijvoorbeeld is een rustdag. Zo zijn er ook zeven sacramenten, zeven belangrijke momenten

Nadere informatie

SCHIJNBARE TEGENSTELLING VERZOEND OF NIET?

SCHIJNBARE TEGENSTELLING VERZOEND OF NIET? :14-21 14 Want de liefde van Christus dringt ons, 15 dit oordelend*: indien één voor allen stierf, dan dus allen stierven. En Hij stierf voor allen, opdat de levenden niet meer voor zichzelf zouden leven,

Nadere informatie

Maartenskerk Pinksterpreek 4 juni 2017 Exodus 3, 1-8 en Handelingen 2, 1-11 Teun Kruijswijk Jansen

Maartenskerk Pinksterpreek 4 juni 2017 Exodus 3, 1-8 en Handelingen 2, 1-11 Teun Kruijswijk Jansen 1 Maartenskerk Pinksterpreek 4 juni 2017 Exodus 3, 1-8 en Handelingen 2, 1-11 Teun Kruijswijk Jansen Lieve gemeente, vrienden als een lopend vuurtje Straks tijdens de collecten wordt als achtergrond bij

Nadere informatie

Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen?

Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? Saul probeert David te doden. Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? 1 Samuel 18:6 6 Toen David en zijn mannen terugkwamen na het verslaan van de Filistijnen, gebeurde het

Nadere informatie

Het hindoeïsme heeft geen stichter. Voor het ontstaan van het hindoeïsme moeten we naar India gaan: een groot land in Azië.

Het hindoeïsme heeft geen stichter. Voor het ontstaan van het hindoeïsme moeten we naar India gaan: een groot land in Azië. Het hindoeïsme Hoe is het hindoeïsme ontstaan? Het hindoeïsme heeft geen stichter. Voor het ontstaan van het hindoeïsme moeten we naar India gaan: een groot land in Azië. Eeuwenlang leefden in dat land

Nadere informatie

Wat gebeurde er met de beek Krith?

Wat gebeurde er met de beek Krith? Elia bij de weduwe in Zarfath. Wat gebeurde er met de beek Krith? 1 Koningen 17:7 7 En het gebeurde na verloop van vele dagen dat de beek uitdroogde, want er was geen regen in het land gevallen Welke opdracht

Nadere informatie

Jeugddienst 1 oktober 9.30 uur Vrouw met de kruik

Jeugddienst 1 oktober 9.30 uur Vrouw met de kruik Jeugddienst 1 oktober 9.30 uur Vrouw met de kruik Zingen voor de dienst: Schrijvers van gerechtigheid - Wat een wonder dat ik meewerken mag Wat een wonder dat ik meewerken mag in Uw koninkrijk, dat ik

Nadere informatie

Het evangelie volgens. Annelien Bij de Vaate

Het evangelie volgens. Annelien Bij de Vaate Het evangelie volgens Annelien Bij de Vaate 1. Oorspronkelijk Dit is een verhaal over het leven. Over hoe het leven is ontstaan, of het een doel heeft, wie de oorsprong is van het leven. Er zijn veel verhalen

Nadere informatie

Stukje van het middenpaneel van de koets.

Stukje van het middenpaneel van de koets. Stukje van het middenpaneel van de koets. In de Gouden Koets hoort geen vrolijk wuivende koning. De Gouden Koets hoort in een museum als symbool voor al het leed dat Nederland in vier eeuwen overzee heeft

Nadere informatie

Handelingen 9 en 20. 'Blijf praten.' de power text op een steen om jou er aan te herinneren hoe zwaar Paulus het had.

Handelingen 9 en 20. 'Blijf praten.' de power text op een steen om jou er aan te herinneren hoe zwaar Paulus het had. LES Blijf praten Sabbat Lees Handelingen 9 en 20. Sta op en strek je zo hoog en wijd als je kunt uit. Hoe voelt dat aan? Stel je eens voor dat je geketend was en dat je je dus niet zou kunnen strekken

Nadere informatie

Liturgie. zondag 11 juni :30 uur Ds H D Bondt. 14:15 uur Ds R Prins

Liturgie. zondag 11 juni :30 uur Ds H D Bondt. 14:15 uur Ds R Prins zondag 11 juni 2017 Liturgie 09:30 uur Ds H D Bondt 14:15 uur Ds R Prins 09:30 uur 11-jun Ds H D Bondt NLB 217 : 1-5 Ps 101 : 1, 2, 3 Exodus 34 : 4-9 NLB 195 : Matt 28 : 16-20 2 Kor 13 : 11-13 Opw 661

Nadere informatie