6,8. Werkstuk door een scholier 1881 woorden 3 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "6,8. Werkstuk door een scholier 1881 woorden 3 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1881 woorden 3 november ,8 168 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord Ik heb de Papoea s gekozen omdat dit eigenlijk best een bekende cultuur is, maar ik er toch niet veel van af weet. Ik hoop dat ik door het maken van dit werkstuk meer te weten kom over deze cultuur, en denk ook wel dat ik na het maken van dit werkstuk een heel ander beeld krijg van deze cultuur. Nu vind ik alles maar gek wat je ziet op foto s, dingen door hun neus en hun hele lichaam beschilderd. De meeste mensen hebben een stereotiep beeld van de Papoea s. Straks zal ik wel begrijpen waarom ze dit doen, en niet meer zo n gek beeld over de Papoea s hebben. Inleiding De Papoea s wonen op het westelijke deel van het eiland Nieuw-Guinea. Dit eiland ligt ten noorden van Australië maar is officieel een deel van Indonesië. Nieuw-Guinea is, na Groenland, het op één na grootste eiland ter wereld. De linker helft, het westelijk deel, heet sinds vorig jaar Papoea. Daarvoor heette het Irian Jaya. Er woont slechts 0,01% van de wereldbevolking, maar 15% van de in de wereld bekende talen wordt daar gesproken. In het land worden 823 talen gesproken. Hun munteenheid is de kina, deze staat gelijk aan ongeveer 0,01 eurocent. In Papoea wonen ongeveer 250 verschillende stammen, waarvan enkele geen contact met de buitenwereld hebben. De naam Papoea is in de 16e eeuw aan het volk gegeven, net als de naam Nieuw-Guinea. Die naam komt oorspronkelijk van het Spaanse Nuova Guinea. De Papoea s geloven heel erg in Geesten, ze hebben voor de geesten ook allerlei rituelen bedacht zodat ze niet boos worden, en proberen met hun godsdienst de Geesten te vriend te houden. De man is in het gezin belangrijker dan de vrouw en de zonen worden ook veel meer gewaardeerd. Zij regelen daarom ook het meeste. De Papoea s worden nog steeds erg onderdrukt door de Indonesiërs. Hoofdstuk 1 De Geschiedenis van de Papoea s Het eiland Indonesië werd pas in 16e eeuw ontdekt door de Spaanse en Portugese zeevaarders. Ze vonden de kust erg veel lijken op de kust van het Afrikaanse land Guinea, daarom noemden ze het vreemde land Nieuw-Guinea. Andere landen die langs de kust kwamen verkenden alleen de kust, maar durfden niet Pagina 1 van 5

2 verder het land in te gaan. Daarom bleef het honderden jaren onbekend gebied. De Papoea s zijn pas later ontdekt, rond de 19e eeuw. Er was veel oorlog omdat veel Europese landen Nieuw-Guinea wilden hebben als kolonie, omdat er in europa veel vraag was naar koffie, thee, cacao en peper. Deze konden in Europa niet verbouwd worden, maar daar wel. Dus veel landen vochten om kolonie s in Nieuw-Guinea en de Papoea s. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond er een onafhankelijkheidsstrijd in Nederlands Indië. Daardoor werd de Nederlandse kolonie in 1949 een onafhankelijke staat onder de naam Indonesië. Maar Nederland hield wel haar deel van Nieuw Guinea in bezit. De Indonesische regering was daar woedend om. In 1961 besloot Nederland het eiland toch af te staan. De Papoea s zelf waren tegen de overname. Als voorwaarde wilde Nederland dat de Papoea s in een volksstemming mocht beslissen over haar eigen toekomst. De Indonesiërs gingen aan de kust wonen en de Papoea s werden achter gesteld. Daarom trokken ze het binnenland in om daar verder te leven. Er zijn nu zoveel nieuwe bewoners bijgekomen, dat de Papoea s bang zijn dat ze straks niets meer te vertellen hebben. Ze vinden het niet helemaal eerlijk dat de grond die eigenlijk van hen is zomaar wordt weggegeven. Hoofdstuk 2 Religie Papoea s zijn polytheïstisch. Dit betekent dat ze geloven in meerdere goden. Een redelijk groot aantal stammen geloven in het christendom. Maar de traditionele religie blijft een zeer grote rol spelen. De verering van verschillende soorten geesten waaronder die van voorouders is erg belangrijk in deze traditionele religie. Er zijn vele soorten geesten, met goede en kwade bedoelingen. Deze zijn door het uitvoeren van de juiste rituelen te beïnvloeden. De medicijnman beschikt vaak over de beste kennis over deze rituelen. De Papoea s die in geesten geloven vieren het Bisj-feest. Als dit feest gevierd word komen de geesten terug naar de dorpen waar zij ooit gewoond hebben. Voor het feest begint, slepen de Papoea s boomstammen naar hun dorp. Die boomstammen worden ook wel bisj-palen genoemd. Uit die bisj-palen hakken ze beelden, die beelden stellen hun voorouders voor. Als de bisj-palen rechtop gezet zijn begint het bisj-feest. Dit feest kan enkele dagen duren.de Papoea s dansen op hun zelfgemaakte muziek. Aan het einde van het feest worden de bisj-palen tussen de sagopalmen in het bos gelegd in de hoop dat de kracht van de voorouders overgaat in de bomen. Ook kleine kinderen worden vanaf vroegs af aan al geleerd hun voorouders te vereren. De kinderen moeten elke dag voordat ze naar school gaan op een twee meter hoge rots klimmen omdat hun voorouders daar nu zouden wonen. Daarop moeten zij bladeren leggen voor hun voorouders, die bladeren zouden voor verkoeling zorgen. Maar als er bijvoorbeeld te weinig vis was gevangen kregen de schoolkinderen de schuld, die zouden dan te weinig bladeren op de rots gelegd hebben. De Papoea s gedragen zich nogal vreemd tegenover onze cultuur. Ze versieren hun eigen lichaam met botjes en tanden van dieren. Die steken ze bijvoorbeeld door hun neus of geslachtsdelen. Dat heeft allemaal met het geloof te maken. Ook verven ze strepen op hun lichamen. Pagina 2 van 5

3 Hoofdstuk 3 Verloving en huwelijk Het huwelijk gaat bij de Papoea s een stuk anders dan bij ons. De vrouwen trouwen meestal al op een jonge leeftijd. Zodra ze in de puberteit zitten, dus zo rond de 15 jaar. De mannen trouwen over het algemeen wat later. Meestal zo rond de 20. Wat de man in de vrouw aantrekt zijn voor ons ook gekke dingen. Een grote en mooie peniskoker is bijvoorbeeld erg belangrijk, want hoe groter de peniskoker, hoe meer aanzien een man heeft. Wat ook belangrijk is zijn een paar varkensslagtanden door de neus, een mooie halsband en een veren hoofdtooi. Mannen vinden vooral grote borsten belangrijk, en natuurlijk ook dingen als een mooi rokje, een hele lading halskettingen en een amulettentasje. Ze hebben tot zover ik kon vinden een vrije keuzen met wie ze willen trouwen. Wanneer 2 mensen hebben besloten te willen gaan trouwen, en de ouders stemmen toe, dan wordt er een bepaalde avond vastgesteld waarop de jongen officieel het meisje aan haar ouders ten huwelijk vraagt. Hij gaat dan met zijn vrienden naar het dorp van het meisje, waar ze dan allemaal samenkomen. De man met zijn vrienden en het jonge meisje met haar vriendinnen nemen aan 2 kanten van het haarvuur in 2 rijen tegenover elkaar plaats. Dan vind onder gezang de ceremonie plaats van het geven van kleine geschenken aan elkaar. Die geschenken bestaan uit een mes, schelpstukken, cocons voor de versiering van het amulettentasje, kralen en nog meer. Het meisje geeft dan een armband, een borsttasje en nog een aantal dingen terug. Vervolgens gaat de jongen naar de ouders van het meisje toe, en vraagt haar ten huwelijk. Nadat het paar dus officieel is verloofd, wordt door de ouders de bruidsschat en de dag bepaald waarop ze gaan trouwen. Bij de meeste stammen wordt het huwelijk afgesloten met een feestmaaltijd, waarvoor de dag ervoor, afhangend van de rijkdom en het aanzien van de familie, één of meer varkens worden geslacht. Na deze maaltijd gaat ieder naar huis. Het net getrouwde paar trekt in in een apart kamertje in het huis van de ouders van de jongen. Zodra er een kind op komst is, bouwt de man met behulp van zijn familie een huis voor de vrouw. Heeft de jongen de bruidschat nog niet bij elkaar, dan geven zijn aanstaande schoonouders hem een tijd van 5 maanden om met behulp van zijn familie de bruidschat bijeen te brengen. Gedurende die tijd werkt het meisje bij die ouders. De man en de vrouw mogen in die tijd niet samenleven, daarop staat een streng verbod. Als de man de bruidschat bij elkaar heeft krijgt hij pas recht op de vrouw. Hoofdstuk 4 Veranderingen en problemen Papoea-Nieuw-Guinea is bijna 13 keer zo groot als Nederland. In 1962 heeft Nederland onder druk van Amerika het land overgedragen aan de Verenigde Naties. In 1963 kwam het onder beheer van Indonesië. In 1969 werd het na een uitgebreide volksstemming de 26e provincie van Indonesië. Van de 2 miljoen inwoners zijn er meer dan een miljoen "transmigranten" van andere eilanden van Indonesië en nog maar Papoea's. Ze zijn dus een minderheid in hun eigen land. De transmigranten kregen 2 hectare land voor sawabouw. Maar het oerwoud is eigenlijk de supermarkt en bouwmarkt van de Papoea s. De moderne techniek verstoort het evenwicht dat er was tussen de natuur en de leefwijze van de Papoea. Tientallen jaren geleden bouwden ze hun hutten nog allemaal met natuurlijk materiaal uit het oerwoud. Ze maakten hun kleding van bosproducten, en konden uit het water van de rivier nog drinken zonder ernstig ziek te worden. Ze konden al het voedsel dat ze nodig hadden vinden in het bos, zoals kangoeroes, wilde Pagina 3 van 5

4 varkens, boskippen, vogels, sagomeel en nog veel meer. Er waren ook veel vissen en garnalen die ze gemakkelijk konden vangen Helaas is er in West-Papoea al meer dan hectare bos gekapt voor de houtexport. Ook voor de mijnbouw (goud, koper, zilver, nikkel en aardolie) en voor de aanleg van olieplantages zijn honderdduizend hectare oerwoud verkocht aan multinationals. De opbrengst verdwijnt voor het grootste deel, en ook Europa profiteert hiervan. Je merkt dus dat de hele wereld van de Papoea verandert. Hoewel vele Papoea's ook nu nog jagen en vissen in het oerwoud en de rivieren zal daar toch, door de ontwikkelingen, gedwongen een einde aan komen. Om met deze veranderingen mee te kunnen gaan is scholing heel erg belangrijk. De gewone Papoea heeft geen geld om schoolgeld te betalen of om de school financieel te steunen. Daarom is de steun van vooral de V.S. en de Europese Unie heel hard nodig. Hoofdstuk 5 Spiegeling met onze cultuur De cultuur van de Papoea s is heel anders dan die van ons. Zij jagen en verzamelen, terwijl wij werken voor ons geld en kunnen dan eten kopen. Zij hebben ook hele andere kleren, en versieren hun lichaam. Hun manier waarop zij goden vereren is ook heel anders. Zij beschilderen hun lichaam en de mannen doen ook alsof ze de goden zijn. Wij gaan naar de kerk en hebben een bijbel. Toch zijn er ook overeenkomsten, allebei de culturen hebben bijvoorbeeld veel tradities. Ook geloven we allebei in goden, maar vereren die dan wel weer op onze eigen manier. In allebei de culturen zijn er regels en mythen alleen worden die bij ons opgeschreven, en bij hun doorverteld. Hun cultuur is niet veel veranderd, dat komt doordat steeds dezelfde regels en mythen worden doorverteld. Zo leren de volgende generaties alleen wat de vorige generaties deden. Dus zo blijven ze doen wat hun voorouders ook deden. Alleen worden ze langzamerhand wel een beetje verplicht anders te gaan leven, door het kappen van bossen. Maar in grote lijnen doen ze nog steeds hetzelfde, en hebben nog steeds dezelfde tradities als vroeger. Conclusie/Nawoord Ik heb ontdekt dat de Papoea s echt een hele andere cultuur dan de westerse landen hebben. Zij leven nog hoe wij vroeger leefden. Zij jagen en verzamelen bijvoorbeeld nog. Ze hebben ook hele andere tradities en geloven. Ik weet nu ook dat alle versieringen met hun geloven en tradities te maken hebben, maar ik blijf het gek vinden. Door dit werkstuk ben ik echt heel veel over de Papoea s te weten gekomen. Literatuurlijst Pagina 4 van 5

5 Pagina 5 van 5

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Papoea's

Werkstuk Aardrijkskunde Papoea's Werkstuk Aardrijkskunde Papoea's Werkstuk door een scholier 5730 woorden 10 april 2007 6,1 173 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Dit werkstuk gaat over de Papoea s. De Papoea s wonen op het

Nadere informatie

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar.

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar. Lees de uitleg over het regenwoud. Ik ga op bezoek in het Amazone gebied, dat is een groot tropisch regenwoud. Zie je de rode lijn? Dat is de evenaar. Zie je de donker-groene kleur? Dat zijn tropische

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis De Grieken

Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag door een scholier 902 woorden 3 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Grieken Annabel van der Geer H1B Voorwoord Ik ga vertellen over de cultuur, politiek

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari 2004 6,8 300 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave: 2. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Probleemstelling 5. Historische inleiding 6. Hoofdstukken

Nadere informatie

Zoals wij Jezus kennen, zo kennen zij de profeet Mohammed als verkondiger van het geloof.

Zoals wij Jezus kennen, zo kennen zij de profeet Mohammed als verkondiger van het geloof. Islam 1. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is Islam? 3. Het dagelijkse leven 4. Enkele rituelen 5. De dood 6. Feesten 7. Bibliografie 2. Wat is Islam? De Islam is één van de vijf wereldgodsdiensten. Hij is niet

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

MULTATULI. Saïdjah en Adinda

MULTATULI. Saïdjah en Adinda MULTATULI Saïdjah en Adinda 3 4 Rangkas - Betoeng. District Lebak. Rivier achter het huis van Multatuli. 5 6 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen. Voorwoord In de 17e en 18e eeuw is Nederland een

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Over People of the World. Volkeren die hij misschien wel net op tijd op de gevoelige plaat heeft vastgelegd.

Over People of the World. Volkeren die hij misschien wel net op tijd op de gevoelige plaat heeft vastgelegd. People of the World Over People of the World We reizen beiden veel: soms samen, maar vaak ook met ons hele gezin. Bij elke reis die we maken, doen we nieuwe inspiratie op. We leren nieuwe mensen kennen

Nadere informatie

Een spel ter voorbereiding BACK. op de voorstelling. TOBACK. over de acteurs? Hoe denk jij

Een spel ter voorbereiding BACK. op de voorstelling. TOBACK. over de acteurs? Hoe denk jij over de acteurs? Hoe denk jij op de voorstelling. Een spel ter voorbereiding BACK TOBACK Ik ben Niola, ik kom uit Limburg en hou van elektronische muziek. Ik ben Sander, ik eet het liefst Nasi moksi meti.

Nadere informatie

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

Voorwoord. Rome en de Romeinen

Voorwoord. Rome en de Romeinen Voorwoord Rome en de Romeinen Dit verhaal speelt in Rome, ongeveer 2000 jaar geleden. Rome was toen een rijke stad, met prachtige gebouwen. Zoals paleizen voor de keizers, voor de Senaat en voor de grote

Nadere informatie

Canada. Inleiding. Het Land

Canada. Inleiding. Het Land Canada Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over Canada ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er meer van wilde weten en dat ik het leuk vond om over Canada te doen Het Land 1 / 8 Canada is het één na grootste

Nadere informatie

Theorieboek. Knuffel. Mensen zijn afhankelijk van elkaar, want de mens is een sociaal dier dat het liefst in

Theorieboek. Knuffel. Mensen zijn afhankelijk van elkaar, want de mens is een sociaal dier dat het liefst in 4c Relatie 1 Wat is een relatie? Wanneer je deze vraag aan een aantal verschillende mensen stelt dan zullen zij allen een antwoord geven. Want wat een relatie precies is, is voor ieder persoon verschillend.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7 Braziliaanse regenwoud Jesse Klever Groep 7 Voorwoord Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik dit een heel interessant onderwerp vind. We hebben er al op school over gesproken en het leek mij wel een leuk

Nadere informatie

Indianenvolkeren. indianenvolkeren:

Indianenvolkeren. indianenvolkeren: Indianenvolkeren Naam: indianenvolkeren: zijn volken die nog leven met oude tradities en die leven van de opbrengst van het land en de zee. Ze maken hun gebruiksvoorwerpen zelf en nemen alleen datgene

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Het tropisch regenwoud

Werkstuk Natuurkunde Het tropisch regenwoud Werkstuk Natuurkunde Het tropisch regenwoud Werkstuk door een scholier 1967 woorden 7 oktober 2006 5,8 189 keer beoordeeld Vak Natuurkunde HET TROPISCH REGENWOUD Inhoud: 1. Wat en waar ligt het regen woud?

Nadere informatie

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven Lees het verhaal Een onmogelijke vriendschap. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Olivier. Olivier komt uit Nederland. Olivier woont op Sumatra. Zijn vader is de baas van een plantage. Olivier en zijn familie

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

1 Maleachi was een profeet. Hij moest een boodschap van de Heer doorgeven aan Israël. Hier volgen de woorden van Maleachi.

1 Maleachi was een profeet. Hij moest een boodschap van de Heer doorgeven aan Israël. Hier volgen de woorden van Maleachi. Maleachi 1 1 Maleachi was een profeet. Hij moest een boodschap van de Heer doorgeven aan Israël. Hier volgen de woorden van Maleachi. De liefde van de Heer 2-3 De Heer zegt: Ik houd van jullie, Israëlieten!

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin

Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische-opdracht door een scholier 2111 woorden 7 februari 2003 7,7 39 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Dit hoofdstuk gaat over

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1474 woorden 7 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,2. Werkstuk door een scholier 1474 woorden 7 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1474 woorden 7 mei 2006 6,2 123 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1. Inleiding. 3 2. Vergelijking van inwoners. 4,5 3. De culturen. 6 3.1 De taal. 6 3.2 De eetgewoonten.

Nadere informatie

Voor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking.

Voor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking. Hoe je hier mee om wilt gaan? Zou het in de vorm van een aantal lessen doen Uit het verhaal kun je zelf vragen bedenken voor een bespreking met de catechisanten. Zie dit als een aanzetje Ben ik iets vergeten

Nadere informatie

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi  ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen

Nadere informatie

Naam: En jij..? Esther durft! Kinderdienst 3 februari 2019 CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK NIEUWE PEKELA

Naam: En jij..? Esther durft! Kinderdienst 3 februari 2019 CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK NIEUWE PEKELA 3-2-2019 Esther durft! En jij..? Naam: Kinderdienst 3 februari 2019 CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK NIEUWE PEKELA www.cgkpekela.nl www.facebook.com/cgkpekela www.freebibleimages.org 1 Koning Ahasveros

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Relaties

Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk door een scholier 2503 woorden 3 maart 2008 6,6 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1 Wie versiert wie? De jongen het meisje? Andersom? Of kan het beide?

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde

VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde naam: Oliebol groep: 7 Inhoud inleiding Illegale houtkap sojateeld Palmolie Wat is ontbossing? Ontbossing in tropische regenwouden Wetten en regels hebben geen zin

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen. Refrein

LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen. Refrein LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen 19.00 uur LAAT HET FEEST ZIJN IN DE HUIZEN (Opw. 533) Laat het feest zijn in de huizen, mensen dansen op de straat, als het onrecht

Nadere informatie

Filips. Over Filips. Info. Bekenden van Filips. Filips. Tijdlijn Info Foto s Eten & Drinken. wsw. Filips 1540. Filips 1549.

Filips. Over Filips. Info. Bekenden van Filips. Filips. Tijdlijn Info Foto s Eten & Drinken. wsw. Filips 1540. Filips 1549. Over is de oudste zoon van de machtige keizer Karel V. Karel is geboren in Gent en is regelmatig in de Nederlanden. is geboren in Spanje en groeit daar op. Zijn vader ziet hij maar weinig, die is altijd

Nadere informatie

Kolossenzen 1. Begin van de brief

Kolossenzen 1. Begin van de brief Kolossenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Kolosse 1-2 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de stad Kolosse. Ik ben een apostel van Jezus Christus. Dat is Gods wil. Ik schrijf

Nadere informatie

Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika

Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika Info: Enkele reis Afrika Afrika is het (w)armste werelddeel. De evenaar loopt ongeveer midden over Afrika. Bij de evenaar staat de zon recht boven de aarde.

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Goede buren, eerlijk delen

Goede buren, eerlijk delen Kerk- en schooldienst Goede buren, eerlijk delen Zondag 15 november 2015 Dominee:. Simon de Kam Pianist: Timo vd Heuvel M.m.v. kinderen van de Kon. Julianaschool Pianospel Welkom en mededelingen (door

Nadere informatie

A L G E M E E N M A A R T

A L G E M E E N M A A R T A L G E M E E N Oorlogsbron van de Maand M A A R T 2 0 1 7 De Oorlogsbron van de Maand is ontwikkeld om tussendoor of als start van een les uit te voeren. Het is een korte opdracht waarbij leerlingen en

Nadere informatie

UNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER

UNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER UNICEF Kinderrechten INFORMATIE EEN EIGEN MENING SPORT EN VRIJE TIJD FAMILIE GELIJKE BEHANDELING Patricia Willocq VOEDING GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk

Nadere informatie

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.

Nadere informatie

METHODEN EN THEMA S (1/7)

METHODEN EN THEMA S (1/7) METHODEN EN THEMA S (1/7) DAVINCI Onderbouw DaVinci Lente Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Zomer Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Herfst Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Winter Onderbouw 35 Leverbaar Middenbouw

Nadere informatie

Liturgie voor de kerkdienst op 6 november 2016 met de bewoners van OlmenEs. Thema: delen maakt je rijk!

Liturgie voor de kerkdienst op 6 november 2016 met de bewoners van OlmenEs. Thema: delen maakt je rijk! Liturgie voor de kerkdienst op 6 november 2016 met de bewoners van OlmenEs Thema: delen maakt je rijk! Voorganger : Tina Kerssies Organist : Fokke v d Woude Welkom en mededelingen Aansteken van de liturgiekaars

Nadere informatie

Welkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet. Hallo! Ik ben Oek.

Welkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet. Hallo! Ik ben Oek. Welkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet Hallo! Ik ben Oek. Welkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet Op deze kaarten kun je plaatjes vinden van mijn wereld. De wereld van Oek Welkom 1. - Hallo! -

Nadere informatie

Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min.

Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min. Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min. Programma over Nieuwjaarsfeesten. Oud en Nieuw... Lekker de

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen

Nadere informatie

Werkstuk Annemieke van der Donck Groep 8, December 2007 PAPOEA-NIEUW-GUINEA EN DE PAPOEA S

Werkstuk Annemieke van der Donck Groep 8, December 2007 PAPOEA-NIEUW-GUINEA EN DE PAPOEA S Werkstuk Annemieke van der Donck Groep 8, December 2007 PAPOEA-NIEUW-GUINEA EN DE PAPOEA S INHOUDSOPGAVE INLEIDING 4 HOOFDSTUK 1 GEOGRAFIE 5 Papoea-Nieuw-Guinea 5 Een tropisch Klimaat 5 Landschap 5 Bevolking

Nadere informatie

Het land op de kaart

Het land op de kaart Eritrea Het land op de kaart Indeling Geografie Geschiedenis De bevolking Godsdienst Onafhankelijkheidsoorlog Politiek Oorlog met Ethiopië 1998 Eindeloze dienstplicht Geografie. Eritrea ligt in de hoorn

Nadere informatie

De kinderen van Aboriginals werden afgepakt en als westerse kinderen opgevoed. Eigenlijk waren wel alle Aboriginals

De kinderen van Aboriginals werden afgepakt en als westerse kinderen opgevoed. Eigenlijk waren wel alle Aboriginals Werkstuk door S. 1591 woorden 17 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Aboriginals Geschiedenis Aboriginals zijn de eerste boweners in Austalie. Aboriginals worden ook wel Aborigines

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Apenheul Geschiedenis Apenheul ging voor het eerst open in 1971. Het eerste en enige park ter wereld waar apen vrij in het bos leefden en vrij tussen de bezoekers konden lopen. Het begon met wolapen, slingerapen

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

: 8270 km2 (1/4e van Nederland).

: 8270 km2 (1/4e van Nederland). Oppervlakte : 8270 km2 (1/4e van Nederland). Hoofdstad : Suva. Aantal inwoners : 945.000. Aantal inwoners per km2 : 115. Grootste godsdienstige groepen: christenen (64,5%), hindoes (27,9%) en moslims (6,3%

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Schoonheid en uiterlijk

Werkstuk Levensbeschouwing Schoonheid en uiterlijk Werkstuk Levensbeschouwing Schoonheid en uiterlijk Werkstuk door een scholier 1709 woorden 3 oktober 2006 6,6 103 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Wat is op dit moment het schoonheidsideaal voor jongens

Nadere informatie

Maar hij ziet niemand. Ik zal het wel gedroomd hebben, denkt hij dan. Hij gaat weer liggen en slaapt verder.

Maar hij ziet niemand. Ik zal het wel gedroomd hebben, denkt hij dan. Hij gaat weer liggen en slaapt verder. Over dit boek Karel en Elegast is een oud verhaal. Het gaat over trouw aan de koning en over verraad. Het is één van de eerste verhalen die in de Nederlandse taal zijn opgeschreven. De Karel in dit verhaal

Nadere informatie

Ruth 1. Ruth en Noömi

Ruth 1. Ruth en Noömi Ruth 1 Ruth en Noömi Elimelech en zijn familie 1 Toen de rechters het land bestuurden, was er eens hongersnood in Juda. Daarom besloot een man uit Betlehem naar het land Moab te gaan. Zijn vrouw en zijn

Nadere informatie

HEB JE EVEN VOOR HEN? THOLEN, 26 MEI 2019

HEB JE EVEN VOOR HEN? THOLEN, 26 MEI 2019 HEB JE EVEN VOOR HEN? THOLEN, 26 MEI 2019 HEB JE EVEN VOOR MIJ? JESAJA 58:1-5 (BGT) De Heer zei tegen mij: Jesaja, je moet heel hard roepen. Houd jezelf niet in, maar schreeuw zo hard mogelijk. Laat je

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier

Nadere informatie

DE DIENST VAN HET WOORD. Gebed bij de opening van het Woord. Inleiding bij het thema

DE DIENST VAN HET WOORD. Gebed bij de opening van het Woord. Inleiding bij het thema Zondag 17 januari 2016-2 e zondag na Epifanie THEMA: Ruth voelt zich welkom DE DIENST VAN HET WOORD Gebed bij de opening van het Woord Inleiding bij het thema Ruth voelt zich welkom, dat is het thema van

Nadere informatie

Zullen haar ouders haar het huis uitzetten, zal Jozef de verloving verbreken, zullen de vriendinnen haar in de steek laten?

Zullen haar ouders haar het huis uitzetten, zal Jozef de verloving verbreken, zullen de vriendinnen haar in de steek laten? 2e advent 2018 de aankondiging van de geboorte van Jezus Lezing: Lucas 1 : 26 38 En ondertussen zien we steeds meer de kerstsfeer komen. Lichtjes branden overal, kerstbomen worden versierd. Een romantische

Nadere informatie

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s

Nadere informatie

1 We ontmoeten allerlei mensen

1 We ontmoeten allerlei mensen Bronnenboek p39 1 We ontmoeten allerlei mensen Je hoort mensen wel eens zeggen: Afstanden bestaan niet meer. Daarmee bedoelt men dat er nu heel wat snelle transportmiddelen zijn waarmee we in korte tijd

Nadere informatie

METHODEN EN THEMA S (1/6)

METHODEN EN THEMA S (1/6) METHODEN EN THEMA S (1/6) DAVINCI Onderbouw DaVinci Lente Onderbouw 35 Januari DaVinci Zomer Onderbouw 35 Januari DaVinci Herfst Onderbouw 35 Januari DaVinci Winter Onderbouw 35 Januari Middenbouw DaVinci

Nadere informatie

In het volgende verhaal maak je kennis met een vreemd volk. Luister goed. Z I E N W I J E R G E V A A R L I J K U I T?

In het volgende verhaal maak je kennis met een vreemd volk. Luister goed. Z I E N W I J E R G E V A A R L I J K U I T? MENSENETERS 31 STAP 1 In het volgende verhaal maak je kennis met een vreemd volk. Luister goed. Z I E N W I J E R G E V A A R L I J K U I T? Wij wonen op het eiland Sarawak. Men noemt ons Dayaks. In Europa

Nadere informatie

Aboriginals. Inleiding. Inhoudsopgave. De Aboriginals

Aboriginals. Inleiding. Inhoudsopgave. De Aboriginals Aboriginals Inleiding Ik ga jullie straks vertellen over hoe het oorspronkelijke volk van Australië, de Aboriginals, vroeger en nu leefden. De Aboriginals kwamen vroeger uit Azië en is het primitiefste

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Herfstvakantie: Thema Indianen. Voor dat we met thema Indianen beginnen is het leuk om er wat wetenwaardigheden te vertellen over de Indianen:

Herfstvakantie: Thema Indianen. Voor dat we met thema Indianen beginnen is het leuk om er wat wetenwaardigheden te vertellen over de Indianen: Herfstvakantie: Thema Indianen Voor dat we met thema Indianen beginnen is het leuk om er wat wetenwaardigheden te vertellen over de Indianen: Elke indiaan heeft zijn eigen cultuur en de stam verschillen

Nadere informatie

VRAGEN INTERVIEWS. Onderwijs. Religie Kleding. Seksuele revolutie Voeding. Ontspanning & vrije tijd. Mobiliteit

VRAGEN INTERVIEWS. Onderwijs. Religie Kleding. Seksuele revolutie Voeding. Ontspanning & vrije tijd. Mobiliteit Dit is een selectie van jullie vragen. Het is een hele lijst geworden. Dit zijn richtvragen om jullie op weg te helpen. Je hoeft je er niet strikt aan te houden, je kan vragen weglaten of je kan ook iets

Nadere informatie

kan verstoppen en daarna nog precies weet waar elk nootje verstopt ligt? Wat denk je, zou jij dat nog weten, bij tienduizend nootjes?

kan verstoppen en daarna nog precies weet waar elk nootje verstopt ligt? Wat denk je, zou jij dat nog weten, bij tienduizend nootjes? Het is NOOIT slim om te liegen. Ik heb eens een keer tegen mijn vrienden gezegd dat ik een broodje knakworst was. Echt waar, hoor, zei ik. Toen ze me eindelijk geloofden, knepen ze een fles tomatenketchup

Nadere informatie

Baalderdienst Zondag 11 september 2016

Baalderdienst Zondag 11 september 2016 Baalderdienst Zondag 11 september 2016 Welkom! Thema vandaag. Deel je leven Orde voor de Baalderdienst m.m.v. Leden Baalderdienst commissie Voorganger: ds. Wim van der Wel Muziek: De-nu-je-onderweg-band

Nadere informatie

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn De pinguïn Iedereen weet wel wat een pinguïn is, maar bijna niemand weet dat er in totaal zeventien verschillende soorten zijn! Ook weet iedereen dat pinguïns in koude gebieden leven, maar niet iedereen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

Geschiedenis achtergrond.

Geschiedenis achtergrond. Geschiedenis achtergrond. De Subkarpaten, de regio in de Oekraïne waar Livia en Attila wonen, was vroeger onderdeel van Hongarije. Voor 1920 Hongarije was erg groot, maar omdat het land één van de verliezers

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

hema: Natuur en cultuur

hema: Natuur en cultuur Naam: hema: T Datum: 1. De windhoos Geef bij elke vraag een passend antwoord. fotola70 - Fotolia.com - Wat is mooi in dit stormachtige natuurbeeld? Noem één ding. Bv. de vorm van de windhoos, het spel

Nadere informatie

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Jivaro indianen

Werkstuk Maatschappijleer Jivaro indianen Werkstuk Maatschappijleer Jivaro indianen Werkstuk door een scholier 1209 woorden 1 augustus 2002 6,2 36 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1.Inleiding Ofschoon er vele koppensneller culturen bestonden,

Nadere informatie

8 4 Streken en klimaten

8 4 Streken en klimaten Lees het verhaal van de woestijnen en maak de opdracht. Een woestijn is droog, heel droog. Er valt heel weinig regen. De grond is droog. Het is te droog voor veel planten. Er wonen weinig mensen. Soms

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters,

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters, Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal Broeders en zusters, 1 Votum 2 Zegengroet 3 Zingen: Psalm 106 : 1 en 2 4 Lezing van de wet 5 Zingen: Psalm 106 : 3 en

Nadere informatie

Waarom zijn er ongelukkige mensen?

Waarom zijn er ongelukkige mensen? Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere

Nadere informatie

SEXTING Bravenewbooks

SEXTING Bravenewbooks SEXTING Bravenewbooks 2014 1 Re Pristinus 2 SEXTING Tineke was het mooiste meisje van de klas. Ze lag op haar roze bed in een overwegend roze tienerkamer. Ze twijfelde. Tineke hinkte op twee gedachten.

Nadere informatie

Sint, mag ik u iets vragen?

Sint, mag ik u iets vragen? Sint, mag ik u iets vragen? inhoud Inleiding 3 1. Waar komt Sinterklaas vandaan? 4 2. Waarom vieren we pakjesavond op 5 5 december? 3. Waarom stopt Sint iets in je schoen? 6 4. Kwam Sinterklaas vroeger

Nadere informatie

Wij gaan voor even uit elkaar, En delen nu het licht. Dat licht verteld ons iets van God. Op Hem zijn wij gericht.

Wij gaan voor even uit elkaar, En delen nu het licht. Dat licht verteld ons iets van God. Op Hem zijn wij gericht. Wij gaan voor even uit elkaar, En delen nu het licht. Dat licht verteld ons iets van God. Op Hem zijn wij gericht. Wij geven Gods verhalen door, En wie zich open stelt, Ervaart misschien een beetje licht,

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam

Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam Verzetsmuseum Junior op wielen is mede mogelijk gemaakt door Kiwanis Club Amsterdam Anoniem Fonds Stichting Dutch-Paris Het Solidariteitsfonds

Nadere informatie

WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA

WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA Toen onderzoekers meer dan 100 jaar geleden voor het eerst een gorilla zagen, schrokken ze zich een ongeluk. Dat is ook niet zo gek! Een gorilla kan er gevaarlijk uitzien. Vooral

Nadere informatie

1. Bij een nieuw begin

1. Bij een nieuw begin Inhoudsopgave Bij een nieuw begin 13 Een bijeenkomst beginnen 37 Bij het begin van de dag 59 Bij een goed gesprek 85 Bij verdriet 119 Bij vreugde 147 Bij twijfel 183 Bij zorgen 215 Bij ziekte 245 Om troost

Nadere informatie