Werkstuk Geschiedenis Indianen

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis Indianen Werkstuk door een scholier 2640 woorden 27 maart ,5 210 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Nieuwe Maan Melissa Thompson is elf jaar. Samen met haar ouders woont ze in een flat in Rapid City. Dat is een stad in het midden van de Verenigde Staten. Melissa zit nog op de basisschool. Later wil ze lerares worden. Melissa is een gewoon Amerikaans meisje. Toch valt ze op tussen de andere kinderen in de klas. Haar haren zijn lang en glanzend zwart. Haar huid is bruiner dan van de andere op school. De vader en moeder van Melissa zijn ook gewone Amerikanen. Ze wonen en werken in de stad. Maar haar opa en oma wonen in een klein dorp op het platteland. In hun huis zijn veel oude dingen te vinden. Er hangen een schild en een speer aan de muur. En oma bakt koeken in een oude oven. Melissa komt graag bij haar oma en opa, want ze kan er heerlijk spelen en rondzwerven. Opa vertelt vaak verhalen van vroeger. Hij noemt haar niet Melissa, maar Nieuwe Maan. Die naam heeft hij zelf voor haar bedacht. Melissa stamt af van de oudste inwoners van Amerika, de indianen. Ooit woonden de indianen verspreid in Noord Midden en Zuid Amerika. Er waren honderden verschillende volken. Ze leefden als jagers en boeren. Nu zijn er in de Verenigde Staten nog ongeveer een miljoen indianen. De meesten van hen wonen in steden en dorpen, net als de andere Amerikanen. Ze hebben zich aangepast aan het moderne, westerse leven. Maar er zijn ook indianen die in aparte gebieden op het platteland wonen. Daar proberen ze net zo te leven als de indianen van vroeger. Ook in de rest van Amerika wonen nog steeds indianen van Canada in het noorden tot Argentinië in Zuid Amerika. De meesten wonen buiten de grote steden, soms diep in de bossen of in de bergen. Daar leven ze van de landbouw en de jacht. Over gestoken uit Azië In Amerika wonen al duizenden jaren mensen. Hoe zijn ze daar gekomen? Geleerden denken dat de eerste mensen al tijdens de ijstijd in Amerika terechtkwamen. Een groot deel van de aarde was toen met ijs bedekt. Ook het zeewater de Beringstraat tussen Azië en Amerika. Waarschijnlijk zijn toen mensen vanuit Noord Azië overgestoken naar Alaska Noord Amerika. Sommige groepen bleven in het koude noorden wonen. Andere trokken verder, duizenden kilometers naar het zuiden. Amerika ontdekt Zo'n 500 jaar geleden ontdekte Columbus bij toeval Amerika. hij was vanuit Europa op zoek naar een nieuwe zeeroute naar Indië. In 1492 zeilde hij naar het westen de Atlantische Oceaan over. Toen hij op een eiland in de Caribische Zee landde, dacht hij dat hij in India was aangekomen. De mensen die hij op het eiland tegenkwam, noemde hij daarom indianen. Later ging iedereen die naam gebruiken voor de oudste inwoners van Amerika. Pagina 1 van 5

2 Een met de natuur Columbus was dus de eerste blanke die kennis maakte met de indianen. Hij merkte dat die mensen heel anders leefden dan de mensen in Europa. De indianen konden niet lezen of schrijven. Ze kenden niet de werktuigen die voor Columbus heel gewoon waren. Hij beschreef hen als 'wilden'. Dat deden ook de blanken die na Columbus in Amerika kwamen. Vergeleken met die Europeanen leefden de indianenvolken inderdaad heel anders. Ze gingen voorzichtig om met de natuur. Ze maakten geen dieren dood zonder eerst hun god om vergeving te vragen. En ze namen nooit meer van de natuur af dan ze echt nodig hadden. Je zou kunnen zeggen: ze vormden een geheel met de natuur. Kampen of dorpen Overal waar ze woonden, waren de indianen van de natuur afhankelijk. En overal in Amerika was de natuur anders. Vandaar dat de indianen zo verschillend leefden. De indianen woonden altijd in families bij elkaar. Die families vormden samen een nog grotere groep. Zo'n groep noemen we een stam. Veel stammen hadden geen vaste woonplaats. De baas van de stam was het opperhoofd. Onder zijn leiding bleven ze rondzwerven. In gebieden waar kuddes dieren voor kwamen, trokken de stammen met die kuddes mee. Zo hadden ze altijd genoeg vers voedsel. Zulke indianenstammen waren niet harige runderen, die in enorme kuddes over de prairies trokken. Prairies zijn de grote grasvlaktes in Noord Amerika. De Sioux aten het vlees van de bizons. De huid gebruikten ze om er kleren van te maken en ook hun tenten, de tipi's. Andere stammen kwamen terecht in streken waar het hele jaar door genoeg voedsel was. Bijvoorbeeld in een bos, langs een rivier of in de buurt van een groot meer. Daar bouwden ze dorpjes. De huizen waren van klei of steen. Zulke indianenstammen leefden vooral in het oosten en zuiden van Noord Amerika. Voorbeelden van die stammen zijn de Irokezen, de Hopi en de Pueblo indianen. Akkers en vee In Midden en zuid Amerika gingen de eerste indianenstammen aan landbouw doen. Ze legden akkers aan om voedselplanten te kweken in plaats van wilde planten te blijven zoeken. Ook vingen ze wilde dieren die ze tam maakten. Ze deden dus aan veeteelt. Dat was gemakkelijker dan steeds op wilde dieren te jagen. In de koudere streken ging het anders. Daar bleven de indianen jagen en voedsel verzamelen. Indiaanse talen Over het dagelijks leven in de indianenstammen is veel bekend. Ook wij kunnen hun gewoonten en gebruiken misschien uit boeken en cowboyfilms. Denk maar aan indianendansen, de totempalen, rooksignalen en vredespijp. De meeste indiaanse stammen hadden een eigen taal. Er waren dus heel wat verschillende talen. Veel indiaanse woorden hebben te maken met wat je zelf kunt zien. Of met wat je kunt horen, ruiken of voelen. Kijk maar eens naar de namen die de mensen elkaar gaven. Melissa s opa heet in de Sioux taal Loopt als een beer Die naam kreeg hij omdat hij als kind zo grappig kon waggelen. Melissa zelf heeft de Sioux naam Nieuwe Maan. Want het was juist nieuwe maan, toen ze werd geboren. Sommige woorden die bij ons heel gewoon zijn, kennen de indianen niet. Bijvoorbeeld de woorden hebben zou een indiaan in zijn taal bijvoorbeeld zeggen,,broeder Hond is bij mij. Snap je het verschil tussen een dier hebben en een dier dat bij je is? Indianen denken over hun plaats in de natuur dus heel anders dan wij. Indianen en hun goden De indianen leefden heel dicht bij de natuur. Volgens hen waren ook de goden in de natuur te vinden. In de eerste plaats waren dat de zon, de maan en de aarde. Maar ook sommige dieren waren heilig voor de indianen, zoals de slang en de arend. Iedere indiaan had bovendien zijn eigen beschermgeest. Dat was Pagina 2 van 5

3 een geheimzinnige kracht in een bepaald dier of in een plant. Daardoor werd hij beschermd tegen allerlei gevaren. Elke indianenstam had zijn eigen medicijnman of medicijnvrouw. Dat was niet alleen een dokter, maar ook een soort priester. Zo n man of vrouw kende allerlei kruiden die hielpen tegen ziektes. Bovendien kon hij of zij voor de hele stam aan de goden vragen om een goede jacht of een rijke oogst. De indianen dansten heilige dansen, zongen heilige liederen en aten van heilige planten. Daardoor konden ze in de toekomst kijken. Door het roken van de vredespijp konden ze met hun goden praten. Door hun dromen wisten indianen welke plannen hun goden hadden. Nieuwe bewoners van Amerika Duizenden jaren lang waren de indianen de enige bewoners van Amerika. Hun woongebieden waren groot. Omdat hun aantal niet groeide, was er in de natuur genoeg voedsel voor iedereen. Zo heerste er meestal vrede en voorspoed. Maar na de komst van Columbus veranderde dat snel. In de eeuwen die volgden, staken miljoenen mensen uit Europa de Atlantische Oceaan over. Ze trokken naar Amerika om daar een nieuw leven te beginnen. Ze stichten er kolonies (nieuwe provincies, die vanuit Europa werden bestuurd) en later ook nieuwe landen. Veel Europeanen bleven in de nieuwe steden aan de Atlantische kust wonen. Maar anderen trokken verder het land in. Zo merkten veel indianenstammen dat ze niet meer alleen waren. Langzaam maar zeker moesten ze hun woongebieden delen met steeds meer blanke buren. De geschiedenis van de Verenigde Staten laat dat heel duidelijk zien. Verenigde Staten De oostkust van Noord Amerika was in de 16de en 17de eeuw een grote kolonie van Engeland. Maar de nieuwe bewoners in dat gebied wilden na een tijd niets meer met hun oude land te maken hebben. Ze vochten zich vrij en stichtten in 1776 dertien eigen landjes. Samen noemden ze zich de Verenigde staten. Veel Europeanen wilden graag in die nieuwe staten wonen. Het leven was daar beter dan in het oude Europa. Zo kwamen er in de 18de en 19de eeuw miljoenen landverhuizers naar Amerika. De trek naar het westen Steeds meer gebieden in het binnenland sloten zich bij de Verenigde Staten aan. De nieuwe bewoners bouwden er stadjes. Ze legden er wegen aan en gingen op zoek naar goud, olie en steenkool in de bodem. Er kwamen spoorwegen dwars door het land, over de prairies en door de bergen heen. De indianenstammen in die streken hadden geen schijn van kans tegen zoveel nieuwkomers. De meeste blanken namen het land van de indianen gewoon over en stoorden zich niet aan protesten. De trek van het oosten naar het westen hield maar niet op. In woongebieden van de indianen werd het steeds moeilijker om op hun eigen manier aan voedsel te komen. Zo begonnen de blanken de bizons met duizenden tegelijk dood te schieten. Soms deden ze dat voor het vlees en de huid, maar meestal alleen voor de sport. De Sioux indianen konden er niets tegen beginnen. De kuddes waar zij van leefden, werden kleiner en kleiner. Rond 1870 was ten slotte heel Noord Amerika door de blanken bezet. De indianen waren nu aan alle kanten ingesloten. Oorlogen De nieuwe Amerikanen maakten zomaar gebruik van het land waar de indianen al heel lang op woonden. Veel indianenstammen namen dat niet. Want de blanken gingen heel anders met dat land om. Ze leefden niet met de natuur, maar van de natuur. Om hun woongebieden te beschermen, probeerden de indianenstammen met de bezetters afspraken te maken. Ze sloten verdragen met de blanken, bijvoorbeeld over de verdeling van het land en over het gebruik van drinkwater. Maar de nieuwe Amerikanen trokken zich niet veel van die afspraken aan. Ze bleven doen of al het land van hen was. En als dat niet kon, Pagina 3 van 5

4 kochten ze land van de indianen. Nou ja, kochten ze ruilden het land voor sieraden (die vaak waardeloos waren), voor wapens en sterke drank. De indianen begrepen op den duur dat er met de meeste blanke niet te praten viel. Ze waren toch niet te vertrouwen. Daarom werden veel stammen zelf ook harder. Ze vielen dorpen en soldatenkampen aan. Of ze overvielen cowboys. Dat waren veedrijvers die met hun kudde koeien door het land trokken. Zo kwam het tot echte veldslagen, die je misschien wel kent van Wild West films. Zulke gevechten verliepen oneerlijk. De blanken waren met hun geweren meestal sterker dan de indianen. Soms viel een heel leger met kanonnen een klein indianendorp aan. De soldaten doodden de mannen en staken de huisjes of tenten in brand. Het laatste grote gevecht tussen indianen en blanken was bij Wounded Knee. Dat is een stadje niet ver van de plek waar Melissa s opa en oma nu wonen. Daar probeerden Sioux indianen in 1890 hun laatste rechten te verdedigen. Er vielen meer dan 300 doden. Ziekte en drank Zo n honderd jaar geleden was er van de oorspronlijke indianenstammen weinig meer over. De meeste indianen waren in gevechten met de blanken gesneuveld. De overlevenden waren hun stam en dorp kwijt. Vaak kregen ze vreemde ziektes. Duizenden indianen stierven aan mazelen en griep. Zulke ziektes waren nieuw voor hen. De blanken hadden ze vanuit Europa meegenomen. Veel indianen gaven de moed helemaal op. Hun oude trots was verdwenen. Ze namen slechte gewoontes van de blanken over. Zo raakten ze met duizenden tegelijk verslaafd aan sterke drank. Meestal was dat Whisky van slechte kwaliteit. De indianen spraken over vuurwater. Voor de oudste volkeren van Amerika bleef maar een keus over. Of ze moesten gaan leven zoals de blanken of ze zouden voorgoed ten onder gaan. Eigen woongebieden Intussen waren er ook blanke Amerikanen die vonden dat de overgebleven indianen een eigen woongebied moesten houden. De regering van de Verenigde staten besloot om daarvoor speciale stukken land aan te wijzen, zogenaamde reservaten. Daar zouden de indianen op hun eigen manier leven. Dan zou er een eind komen aan de ruzies en oorlogen tussen blanken en indianen. En die reservaten kwamen er, vanaf Ze liggen overal in de Verenigde Staten, ongeveer op de plekken waar ook vroeger hun woongebieden waren. In die reservaten mogen de bewoners hun eigen wetten volgen. En ze mogen zelf beslissen over hun land. Vaak staan er hekken om zo n reservaat heen. Zo weet iedereen dat daar de indianen wonen. Vergeleken met de vroegere woongebieden zijn de reservaten heel klein. Van de natuur is bijna niets meer over. De families wonen in gewonen Amerikaanse huizen. De kinderen gaan naar Amerikaanse scholen. Soms vieren de mensen nog een oud indiaans feest. Het is voor de mensen in de reservaten heel moeilijk om werk te vinden en geld te verdienen. Duizenden indianen zijn werkloos en arm. Mijnbouw Heel wat reservaten liggen in dorre, onvruchtbare streken. Maar dat betekent niet dat de blanken er wegblijven. Ook nu is er voor de andere Amerikanen nog iets te halen. Want vaak zitten er rijkdommen in de bodem: steenkool, olie en allerlei metalen. Om die delfstoffen uit de grond te halen, dringen de blanke Amerikanen de reservaten binnen. Ze doen aan mijnbouw; dat wil zeggen dat ze met machines enorme gaten in de aarde graven. De machines en fabreken vervuilen het milieu. In die vervuilde omgeving liggen de indiaanse dorpen. Ook in Zuid Amerika bedreigen blanken de woongebieden van de indianen. In de tropische bossen van Brazilie trekken goudzoekers rond. Die woelen de bodem om en bouwen dammen in rivieren. De regering van Brazilie laat grote stukken bos wegkappen voor de aanleg van akkers, autowegen en fabrieken. Toerisme Pagina 4 van 5

5 De tijd van het Wilde Westen (blanken tegen indianen) is voorbij. Nu zijn de Amerikanen vooral nieuwsgierig naar het leven van de indianen. Ze bezoeken de reservaten als toerist. Indianen verdienen geld aan die toeristen door de verkoop van bijvoorbeeld medicijnen die de oude medicijnenmannen al kenden. Ze voeren dansen op voor de bezoekers en maken souveniers: pijlen en bogen, tooien met veren, schilden en speren en houtsnijwerk. Al die toeristische dingen hebben maar weinig te maken met het echte indianenleven van vroeger. Maar dat kan de bezoekers niets schelen. Buiten de reservaten Veel jonge indianen willen niet langer bij hun familie in een reservaat blijven. Ze trekken er weg om in een stad te gaan wonen, tussen de blanke Amerikanen. Ze noemen zich stadsindianen. Ze willen net zo modern leven als iedereen, met gewoon werk, een auto en een goed huis. Maar het is een hard leven. Veel blanke Amerikanen geven indianen niet dezelfde kansen in het dagelijks leven. De stadsindianen moeten meer moeite doen om aan werk te komen dan de anderen. Vaak verdienen ze minder dan blanken voor hetzelfde werk. De kinderen kunnen soms niet terecht op de school die de ouders willen. Nieuwe opstand De afgelopen eeuwen zijn de indianen slecht behandeld. De blanken voerden oorlog met ze en pikten hun land in. Ook nu nog hebben de indianen niet dezelfde rechten als de andere mensen. Honderd jaar geleden probeerden de opperhoofden afspraken met de blanken te maken. Maar de blanken hielden zich niet aan die afspraken en gingen gewoon hun gang. Met wapens viel uiteindelijk niet tegen hem te vechten. Dat bleek voor het laatst nog in Pagina 5 van 5