Samen tegen georganiseerde criminaliteit

Transcriptie

1 Jaarplan 2015, RIEC Rotterdam Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) Rotterdam

2 Jaarplan 2015 Het RIEC zal in 2015 voortgaan met de ingezette professionalisering van het RIEC Rotterdam en de integrale samenwerking ter bestrijding van de georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Er komt steeds meer concrete casuïstiek naar het RIEC Rotterdam en de werkwijze wordt hier verder op toegesneden. Jaarplan Hoofdstroom 1: Integraal werken in grote projecten 4 2. Hoofdstroom 2: Bestuurlijke ondersteuning 5 3. Hoofdstroom 3: Reguliere werkstroom integrale samenwerking 6 4. Hoofdstroom 4: Methodiekontwikkeling 6 5. Aanvullende activiteiten 7 6. Organisatie 7 7. Communicatie 7 8. Begroting 7 Het werk van het RIEC voor 2015 kent vier hoofdstromen: 1. het verder ontwikkelen van de integrale samenwerking met de partners en gemeenten. Dit gebeurt aan de hand van de lopende grote projecten Aanpak Ondermijnende Criminaliteit, Stedelijke Aanpak Drugs, en Holsteiner (bedrijventerreinen). Binnen deze projecten komen de diverse thema s binnen het bredere thema ondermijning alsmede het integraal afpakken aan bod; 2. het verder ondersteunen van gemeenten bij het ontwikkelen van de bestuurlijke aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit; 3. de reguliere werkstroom integraal werken wordt voortgezet; 4. de methodieken zoals de Bestuurlijke Criminaliteits Beeld Analyse (B-CBA) worden verder ontwikkeld. Daarnaast pakt het RIEC Rotterdam aanvullende activiteiten op. Samenhangende activiteiten In dit jaarplan worden de diverse activiteiten van elkaar onderscheiden, maar deze hangen natuurlijk met elkaar samen. De grote projecten leveren veel casuïstiek op die de mogelijkheid biedt (nieuwe) methodieken te ontwikkelen en te verfijnen. Alle gemeenten binnen het werkgebied kunnen hier hun voordeel mee doen. Via de accountmanagers kunnen alle gemeenten leren welke werkwijzen, instrumenten en dergelijke effectief kunnen zijn. Anderzijds levert het intensieve accountmanagement naar alle gemeenten in het werkgebied, en de bekendheid die zo ontstaat met de problematiek, steeds meer casuïstiek op voor het RIEC. Ook de B-CBA s bieden steeds meer inzicht in de problematiek op lokaal niveau, waarmee de gemeenten zelf aan de slag kunnen en daarbij indien nodig ondersteund worden door het RIEC. De verschillende activiteiten worden in dit jaarplan nader toegelicht. Hierin is tevens de input verwerkt van een aantal gemeenten in het werkgebied, te weten Vlaardingen, Lansingerland, Korendijk en Dordrecht. Voor een deel zullen die ook terugkomen in de werkafspraken die met gemeenten worden gemaakt (zoals Goeree-Overflakkee) 1. 1: Aanpak van (mogelijke) sociale fraude en andere vormen van (georganiseerde) criminaliteit op recreatieterreinen. 2 3

3 Hoofdstroom 1: Integraal werken in grote projecten Voortzetten grote projecten Het integraal werken is als manier van werken steeds meer gemeengoed geworden bij de RIEC-partners. Toch kan het integraal werken nog een flinke impuls krijgen. Het RIEC wil het integraal werken verder ontwikkelen aan de hand van de reeds ingezette grote projecten Aanpak Ondermijnende Criminaliteit, Holsteiner en de Stedelijke Aanpak Drugs. De grote RIEC-projecten a. Aanpak Ondermijnende Criminaliteit De doelstellingen van het project AOC zijn op 1 juli 2014 vastgesteld: 1. het malafide deel van de criminogene branches (ondernemingen) een halt toeroepen, en daarbij zoveel mogelijk integraal wederrechtelijk verkregen winsten afpakken. Dit zijn (a) rechtspersonen en (b) natuurlijke personen (in of áchter de ondernemingen; sleutelfiguren en facilitatoren 2 ); 2. in de wijk(en) spelbepalende sleutelfiguren en facilitatoren (nader te bepalen binnen RIEC-structuur) een halt toeroepen en daarbij zoveel mogelijk integraal wederrechtelijk verkregen winsten afpakken; 3. het opwerpen van barrières 3 om te voorkomen dat (opnieuw) gebruik gemaakt kan worden van potentiële gelegenheidsstructuren; 4. een integrale manier van werken ontwikkelen voor de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit gedurende de looptijd van het project. c. Stedelijke Aanpak Drugs Het doel van dit project is: de integrale informatiepositie op casusniveau in relatie tot drugsgerelateerde personen, families en facilitators - in het bijzonder in de tussenhandel - te versterken; de integrale aanpak van aan drugscriminaliteit gerelateerde personen, families, facilitators - in het bijzonder actief in de tussenhandel - slagvaardiger te maken. Het beoogde effect van dit project is dat in 2018 een bijdrage is geleverd aan de ontwikkeling dat drugscriminelen (individuen, families en facilitators) in de wijken niet meer woonachtig zijn of zich er vestigen én dat barrières zijn opgeworpen tegen criminele infrastructuren in de drugshandel in het bijzonder de tussenhandel. RIEC-activiteiten De RIEC-activiteiten binnen de grote projecten bestaan uit het opwerken van integrale casuïstiek op basis van signalen die vanuit het project worden aangedragen. De signalen worden volgens het reguliere casusproces besproken in het informatieoverleg, waarop de beslissing volgt of deze verder worden opgepakt in een integrale analyse of direct tot uitvoering van interventies kunnen leiden. Het analyserapport wordt zoveel mogelijk in een meervoudige setting opgesteld in samenwerking met de RIEC-partners. De beslissing over de inzet van capaciteit ten behoeve van interventies wordt genomen in de RIEC-stuurploeg, waarna het RIEC de interventies en de resultaten daarvan monitort. De tekst over de projecten is afkomstig uit de bestaande plannen. In de loop van 2015 kunnen waar nodig nog aanpassingen gedaan worden in de organisatie en reikwijdte van de projecten, in samenspraak met de partners. Ondermijning en thema s De informatie-uitwisseling vindt plaats volgens de Leidraad Integraal, tenzij van het landelijk Platform Georganiseerde en Ondermijnende Criminaliteit en onder het RIEC-convenant en het daarbij behorende privacyprotocol. Het RIEC-convenant is opgesteld vanuit de oorspronkelijke thema s van het RIEC, te weten mensenhandel, georganiseerde hennepteelt en vastgoed/witwassen 4, waaraan is toegevoegd het regionaal aangewezen thema hard drugs en de handhavingsknelpunten Outlaw Motorcycle Gangs (OMG s) en woonwagencentra. Er wordt echter in de grote projecten, en ook in de RIEC-werkwijze in het algemeen, steeds meer gekeken vanuit de bredere blik van ondermijning. Wanneer we zo kijken, wordt meer uitgegaan van de manier waarop de problematiek zich in een bepaald gebied manifesteert. Wanneer het RIEC nader onderzoek en analyse doet, komen de hiervoor genoemde thema s van het RIEC uit het convenant als vanzelf naar voren. Integraal afpakken In 2014 zijn extra middelen à ,- beschikbaar gekomen om het integraal afpakken te versterken, te besteden in 2014 en Deze middelen zijn toegekend aan de politie, maar moeten nadrukkelijk besteed worden aan het integraal afpakken met alle partners. Hiervoor worden vier extra analisten en een projectleider integraal afpakken aangetrokken. Aan deze middelen zijn de volgende voorwaarden verbonden: de middelen mogen niet gebruikt worden om capaciteit vanuit politie of RIEC-partners vrij te maken. De inhuur dient dus extern plaats te vinden; de inhuur moet verlopen via de directie HRM van de Nationale Politie; het geld is beschikbaar voor het restant van 2014 en voor 2015 en moet dus ook besteed worden in deze jaren. Het integraal afpakken zal worden versterkt binnen de genoemde grote projecten. Verstevigen van het integraal werken binnen de eigen organisatie Integraal werken wordt steeds meer geïntegreerd binnen de eigen organisaties van de RIEC-partners. De partners organiseren voor het RIEC een één-loket-principe. De RIEC-partners zorgen ervoor dat de eigen informatiehuishouding op orde is. Informatie die uit verschillende geledingen van de organisatie afkomstig is, wordt gebundeld aangeleverd aan het RIEC. De RIEC-partners zetten voor de integrale samenwerking vaardige en kundige professionals in. De RIEC-partners zorgen zelf voor de interne communicatie over de integrale manier van werken en de relevante afspraken die in dat kader worden gemaakt. Hierbij hoort ook dat we ieders interventies nog beter willen leren kennen. Hiervoor wil het RIEC in 2015 samen met de partners een aantal sessies organiseren. Hierbij zal met name aandacht worden besteed aan het middelmanagement van de partners. Het leidinggevende niveau bij de partners is zeer betrokken bij het integraal werken. Dat geldt ook voor de uitvoerders die in RIEC-cases meedraaien. Bij het middelmanagement is nog winst te behalen. (Uit)leren Wat er geleerd wordt in de grote projecten, bevat voor alle gemeenten in de regio waardevolle informatie en aanknopingspunten voor beleid en aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Waardevolle lessen en aanpakken worden bijvoorbeeld via het accounthouderschap en trainingen door het RIEC doorgegeven aan alle gemeenten in de regio. Het is ook belangrijk af en toe met een zekere afstand te kijken naar de casuïstiek, de problematiek die daaruit oprijst en het effect van interventies, voor zover dat in beeld komt, en hieruit te leren. Is het eigenlijk nog wel effectief wat we doen? Hoe kunnen we slimmer, met inzet van minder capaciteit, effectieve interventies plegen? Ook hier zal het RIEC in 2015 aandacht aan besteden. b. Holsteiner (bedrijventerreinen) De algemene doelstelling van de integrale aanpak van de bedrijventerreinen is: Een structureel veilig en bedrijfseconomisch integer gebied, met een transparante bedrijvenstructuur, waar criminele activiteiten en/of misstanden direct worden aangepakt en voorkomen. Dat betekent: criminele personen en bedrijven integraal aanpakken en (op-) sluiten; crimineel geld wordt afgepakt; flankerend beleid ontwikkelen ter voorkoming van nieuwe misstanden; een integrale manier van werken ontwikkelen voor de aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit gedurende de looptijd van het project. 2: Facilitatoren zijn spelbepalende natuurlijke personen (en essentieel voor het voortbestaan van criminaliteit). Dit zijn personen (zoals zakenlieden) met een flexibele moraal met voeten in de boven- én onderwereld. Ze bieden diensten aan. Sleutelfiguren en facilitatoren opereren onder de radar van de overheid en staan niet op de bekende lijstjes. Ze hebben een machtspositie en aantrekkingskracht en worden als rolmodel gezien door jongeren in de wijk. Het gaat uitdrukkelijk niet om personen en/of doelgroepen die primair in aanmerking komen voor wijkteams, het Veiligheidshuis of Stedelijke Drugsaanpak. De regie en coördinatie op de persoonsgerichte aanpakken ligt bij Directie Veiligheid, gemeente Rotterdam. 3: Dit zullen met name bestuurlijke aspecten (waaronder flankerend beleid) zijn. Door het zicht krijgen op de branches (ondernemingen) en sleutelfiguren/facilitatoren kunnen procesmatige en beleidsmatige knelpunten aan het licht komen. Dit geldt uiteraard ook voor de andere partners. Hoofdstroom 2: Bestuurlijke ondersteuning Bewustwording Het RIEC adviseert over en biedt ondersteuning bij de bestuurlijke aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Door intensief accounthouderschap op de niveaus van dossierhouder, MT/gemeentesecretaris en burgemeester wordt contact met gemeenten vormgegeven. Belangrijk thema in de relatie met gemeenten is de (verdere) bewustwording van ondermijnende criminaliteit in de eigen gemeente en de mogelijkheden om daartegen op te treden. Het RIEC adviseert de gemeenten over de aanpak van ondermijning en de aanpak van thema s als mensenhandel, georganiseerde hennepteelt, vastgoed en witwassen. Onder andere aan de hand van Bibob-cases, maar ook los daarvan. Het RIEC heeft in grote lijnen zicht op het ontwikkelingsniveau en de prioriteiten per gemeente. Het ontwikkelingsniveau van gemeenten verschilt nog aanmerkelijk. Het is ook een van de belangrijke taken van het RIEC om alle gemeenten tot een basisniveau te brengen. Een gemeenteoverstijgend beeld van de georganiseerde criminaliteit is er nog niet. In sommige gemeenten is een beter zicht op de georganiseerde criminaliteit dan in andere. Dat heeft ook te maken met het eerder genoemde ontwikkelingsniveau van de gemeenten. Wanneer concrete verplaatsingen bij het RIEC bekend zijn, worden deze, rekening houdend met de wettelijke kaders daarvoor, zoveel mogelijk gedeeld met de gemeenten die het betreft. Activiteiten RIEC bestuurlijke ondersteuning: reguliere gesprekken accountmanagers met gemeenten: elke gemeente gemiddeld zes keer per jaar; gesprekken met gemeentesecretarissen; presentaties in MT s van gemeenten; presentaties in gemeenteraden, raadscommissies en colleges; hoofd RIEC bezoekt alle burgemeesters drie keer per jaar; advisering over bestuurlijke aanpak op casusniveau door gemeenten; advisering Bibob-dossiers per gemeente; advisering over beleid. 4: Fraude in de vastgoedsector, misbruik binnen de vastgoedsector en witwassen en daaraan gerelateerde vormen van financieel-economische criminaliteit. 4 5

4 Hoofdstroom 3 Reguliere werkstroom integrale samenwerking In 2015 gaat het RIEC Rotterdam verder met de reguliere werkstroom van de integrale samenwerking. Deze kan betrekking hebben op alle gemeenten in het werkgebied van het RIEC Rotterdam en bestaat uit het opwerken van integrale casuïstiek op basis van signalen die vanuit het project worden aangedragen uit gemeenten of door de partners. De signalen worden volgens het reguliere casusproces besproken in het informatieoverleg, waarop de beslissing volgt of deze verder worden opgepakt in een integrale analyse of direct tot uitvoering van interventies kunnen leiden. Het analyserapport wordt in een meervoudige setting opgesteld in samenwerking met de RIEC-partners. De beslissing over de inzet van capaciteit voor interventies wordt genomen in de RIEC-stuurploeg, waarna het RIEC de interventies en de resultaten daarvan monitort. Opwerken en begeleiden van signalen Het accounthouderschap richting de gemeenten in de regio is onder andere gericht op het opwerken van signalen vanuit gemeenten die in RIEC-verband kunnen worden opgepakt. Dit begint steeds meer vruchten af te werpen. Het is belangrijk dat het RIEC voor de behandeling van allerhande signalen vanuit gemeente voldoende ruimte houdt. Het vergt vaak nog enige begeleiding om een signaal voldoende onderbouwd en op de juiste manier aangeleverd te krijgen door gemeenten. Er moet rekening mee worden gehouden dat deze signalen strikt genomen niet altijd zullen voldoen aan de criteria van georganiseerde criminaliteit. Vaak vallen zij dan wel onder de noemer ondermijning. Het is belangrijk om ook met deze gemeenten aan de slag te gaan met het integraal werken en het is dus de moeite waard om de signalen op te pakken. Informatiekracht Een thema dat in 2015 bijzondere aandacht zal krijgen is dat van de eigen informatiekracht van de gemeenten. Gemeenten hebben vaak meer informatie over georganiseerde en ondermijnende criminaliteit in huis dan zij zich realiseren. Het is belangrijk deze informatie actief te ontsluiten en bijeen te brengen zodat signalen van georganiseerde criminaliteit bij het RIEC kunnen worden aangebracht ter weging en om verder op te pakken. Activiteiten RIEC reguliere werkstroom integrale samenwerking: gesprekken door accountmanagers met gemeenten over potentiële signalen intake signalen door informatiecoördinatoren; opvragen informatie door informatiecoördinatoren; (meervoudige) analyse en opstellen rapport met interventieadvies door analisten: ten minste 50 integrale cases 5 in 2015; bespreking met partners in stuurploeg; monitoren voortgang interventies. 5. Aanvullende activiteiten Aanvullend zal het RIEC Rotterdam in 2015 nog andere activiteiten in gang zetten. Onderzoek criminele organisaties hennep Het RIEC Rotterdam laat in 2015 door stagiairs van de VU een onderzoek uitvoeren over hoe bij het ruimen van hennepplantages wordt omgegaan met opsporingsindicaties en of er aanknopingspunten zijn voor opsporingsonderzoeken naar de criminele netwerken achter de hennepteelt. Het onderzoek is niet bedoeld om te komen tot een brede, algemene aanpak van hennepteelt, maar juist een specifieke, gerichte (maar wel integrale) inzet hierop te 6. Organisatie Voor de werkzaamheden bij het RIEC zijn hoogwaardige specialistische kennis en vaardigheden nodig. Deze worden betrokken uit de partnerorganisaties en wanneer dat niet anders kan, extern geworven en via een payroll-constructie ingehuurd. Daarbij wordt gewerkt met detacheringsconstructies en tijdelijke contracten. Dit maakt enerzijds dat werknemers voeling houden met de zendende organisatie, maar dit maakt de continuïteit van het RIEC soms ook kwetsbaar. Het RIEC denkt in 2015 mee met discussies die kunnen plegen. Daarom sluiten we aan bij gemeenten die expliciet aandacht hebben gevraagd voor deze problematiek. Dit zijn vooralsnog Lansingerland, Leerdam, Vlaardingen, Spijkenisse en Ridderkerk. De opzet, onderzoeksvragen en randvoorwaarden voor dit onderzoek zullen nog nader worden uitgewerkt en besproken met de partners en gemeenten. Verkenning cybercrime in relatie tot de haven In 2015 zal het RIEC Rotterdam een verkenning (laten) uitvoeren naar de kwetsbaarheden in een havengebied voor wat betreft cybercrime. Ook hierover zal met de partners nog nader worden afgestemd. kunnen helpen de noodzakelijke kennis en kunde beter te borgen. De organisatie van het RIEC Rotterdam bestaat in 2015 uit 17 medewerkers, die verdeeld zijn over de volgende functies: 1 hoofd; 1 plaatsvervangend hoofd/beleidsadviseur; 4 analisten; 4 accountmanagers; 2 experts ondermijning; 2 informatiecoördinatoren; 1 beleidsadviseur; 2 secretariële ondersteuning. Hoofdstroom 4 Methodiekontwikkeling De grote projecten en de andere activiteiten van het RIEC zijn voor een groot deel gericht op het opwerken van (integrale) casuïstiek. Er komen dan ook steeds meer signalen en cases op het RIEC af. Het is belangrijk na te denken over nieuwe methodieken om de problematiek inzichtelijk te maken, signalen op te werken en voldoende betekenisvolle interventies te plegen. Zicht op de problematiek In 2015 gaat het RIEC verder met het ontwikkelen van de B-CBA s. Allereerst zal (al in 2014) met de eerste drie pilot-gemeenten gekeken worden naar de signalen die uit de B-CBA s naar voren zijn gekomen en in hoeverre die zich lenen voor een aanpak door de gemeente of een integrale aanpak in het RIEC verband. Verder zal in 2015 voor tien gemeenten een B-CBA worden gemaakt. Inmiddels hebben vele gemeenten aangegeven dat zij de B-CBA erg belangrijk vinden. Tien gemeenten hebben zich in de eerste inventarisatie aangemeld en komen in 2015 in aanmerking voor het opstellen van een B-CBA. Dit zijn Goeree-Overflakkee, Giessenlanden, Capelle aan den IJssel, Vlaardingen, Dordrecht en de gemeenten in de Hoeksche Waard (Korendijk, Oud-Beijerland, Strijen, Cromstrijen en Binnenmaas). In 2015 wordt een nieuwe inventarisatie gehouden welke gemeenten vervolgens in aanmerking willen komen. Dat zijn op dit moment in ieder geval Sliedrecht, Leerdam, Spijkenisse, Zederik en Westvoorne. Met de partners en de gemeenten zullen we nog bezien in welke organisatievorm, met welke thematische of geografische aandachtspunten, eventueel met gemeenten geclusterd, hier uitvoering aan gegeven zal worden. Steeds zal bekeken worden welke problematiek vervolgens lokaal opgepakt moet worden en welke zaken noodzakelijkerwijs binnen het RIEC aan bod moeten komen. Om tegemoet te komen aan de grote vraag naar B-CBA s en dus naar zicht op de problematiek binnen de gemeenten, zal een nieuw instrument ontwikkeld worden, een risicoanalysemodel (RAM), waarmee gemeenten zelf snel een inventarisatie kunnen maken van de kwetsbare plekken in de gemeente. Variëren in analyses en interventies Voorzien wordt dat het aantal signalen en cases dat bij het RIEC wordt aangedragen, alleen maar zal toenemen. Er is echter geen uitbreiding van de capaciteit van het RIEC of van de uitvoerende capaciteit bij de partners voorzien. Dat betekent dat gekeken zal moeten worden naar slimmere en snellere manieren om analyses en interventies te doen, die minder capaciteit kosten en toch effectief zijn, zoals het voeren van stopgesprekken met subjecten. Het RIEC zal hierover met de partners in gesprek gaan en de mogelijke interventies in kaart brengen, voor zover dat nog nodig is. 5: Dit kunnen diverse soorten analyses zijn: korte analyses/direct interventies, enkelvoudige of meervoudige analyses. 7. Communicatie 8. Begroting Een kennisintensieve netwerkorganisatie als het RIEC heeft communicatie in de haarvaten zitten. Het RIEC besteedt dan ook structureel aandacht aan het uitdragen van kennis en expertise, werkzaamheden en ontwikkelingen door middel van de nieuwsbrief, de website en door bijdragen te leveren aan communicatieproducten van de partners. Ook het accounthouderschap, het onderhouden van de relatie met gemeenten op bestuurlijk niveau en het organiseren van trainingen naar behoefte, krijgen de aandacht die ze verdienen. Verder gaan we als partners in het RIEC, waar mogelijk, gezamenlijk communiceren over de interventies die voortvloeien uit de integrale casuïstiek en resultaten daarvan en kan het RIEC hierbij ondersteunen. Inkomsten RIEC Rotterdam 2015 Uitgaven RIEC Rotterdam 2015 Bijdragen ministerie V & J: RIEC algemeen (cofinanciering) ,00 Loonkosten 17 fte ,00 Subtotaal ,00 Bijdragen uren partners ,00 Bijdragen gemeenten: Bijdrage loonkosten partners ,00 Gemeenten ,00 Subtotaal ,00 Subtotaal ,00 Huisvestingskosten: Bijdragen in uren en/of loonkosten: Huur, ICT, Service ,00 Bijdrage in uren Subtotaal ,00 Partners 4197,5uur 81 uurtarief ,00 Overige kosten: Bijdrage in loonkosten: Training/opleiding/expertise ,00 gemeente Rotterdam 0,3 fte ,00 Organisatie symposia ,00 Politie 3fte ,00 Extern onderzoek ,00 Subtotaal ,00 Abonnementen ,00 Communicatie 5.000,00 LIEC Shared Service ,00 Onvoorzien ,00 Overschot ,00 Subtotaal ,78 Totaal inkomsten ,00 Totaal uitgaven ,00 Saldo 0,00 6 7

5 RIEC Rotterdam Bezoekadres: Coolsingel 6, Rotterdam Postadres: Postbus 70012, 3000 KP Rotterdam Telefoon: (010) Februari 2015