Landelijk Loket Bestuurlijke Dossiers

Transcriptie

1 Landelijk Loket Bestuurlijke Dossiers Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC) -1-

2 Onmisbaar voorstel aan rijksoverheid De politie constateerde landelijk een stijgende trend in diefstallen en vermissingen van mobiele telefoons en een stijging in het aantal overvallen en ramkraken op telecomwinkels en transporteurs van telefoonapparatuur. Grof geweld wordt niet geschuwd. Een mogelijkheid om diefstal van mobiele telefoons minder aantrekkelijk te maken is het blokkeren van het Imei-nummer, een uniek nummer voor elke telefoon. Door dit nummer te blokkeren kan de telefoon niet meer functioneren op het telefoonnetwerk. Om dit voor elkaar te krijgen moeten de Imei-nummers van alle vermiste en gestolen mobiele telefoons opgeslagen worden in een centrale database. De telecomproviders kunnen de nummers in deze database vervolgens blokkeren op hun netwerk. Naar aanleiding van het bestuurlijke dossier over dit fenomeen werken de ministeries van Veiligheid en Justitie en Economische zaken, Landbouw en Innovatie samen met de telecomproviders aan een oplossing. Om deze en andere vormen van georganiseerde criminaliteit effectief te bestrijden is het delen van kennis tussen het bestuur, het Openbaar Ministerie en de handhavingsen opsporingsdiensten essentieel. Hiermee kan de aanpak van criminaliteit met en op elkaar worden afgestemd. Een onmisbaar middel hierbij zijn de bestuurlijke dossiers omdat hiermee de gedeelde kennis meer wordt geborgd en knelpunten en misstanden zichtbaar worden. Landelijk Loket Bestuurlijke dossiers worden aangeboden aan en verzameld door het Landelijk Loket Bestuurlijke Dossiers. Dit loket is sinds 2011 ondergebracht bij het Landelijk Informatie en Expertise Centrum aanpak georganiseerde criminaliteit (LIEC). Het LIEC brengt de aanbevelingen uit de dossiers over aan de geadresseerde partijen. Doordat alle dossiers op één plek binnenkomen, kunnen er regio-overstijgende fenomenen worden gesignaleerd waar de overheid op kan anticiperen. Wanneer wordt een bestuurlijk dossier opgesteld? Een bestuurlijk dossier wordt opgesteld als tijdens opsporingsonderzoeken structurele knelpunten en kwetsbaarheden in maatschappelijke processen naar voren zijn gekomen die vragen om een preventieve aanpak en/of het opwerpen van barrières. Het kan gaan om verdachten/betrokkenen die gebruik maken van legale maatschappelijke processen, zoals wetgeving, gewoonten, vergunningsstelsels of subsidies, met de verwachting dat het een werkwijze is die ook in de toekomst gevolgd zal worden. Bestuurlijke dossiers staan los van een strafrechtelijk traject. Het is voor de inhoud van het dossier niet nodig dat een verdachte daadwerkelijk veroordeeld is of wordt voor de gepleegde feiten. Een veroordeling kan het dossier wel krachtiger maken. Wie stelt een bestuurlijk dossier op? Bestuurlijke dossiers worden vooral door de politie - in overleg met het Openbaar Ministerie (OM) - opgesteld. Bij het opstellen van een bestuurlijk dossier kunnen de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC s) en het LIEC direct vanaf de start procesmatige begeleiding geven en inhoudelijk bijdragen als het onderwerp van het bestuurlijk dossier aansluit bij een van de RIEC-thema s (mensenhandel en -smokkel, georganiseerde hennepteelt, fraude en misbruik in de vastgoedsector, witwassen en handhavingsknelpunten). Het proces Voor het opstellen van een bestuurlijk dossier kan gebruik gemaakt worden van het standaardformat Bestuurlijk Dossier. Dit format is onder andere te downloaden via de

3 website van het LIEC: of te vinden op Politie Kennis Net (PKN). Daar staat ook een procesbeschrijving waarin voor iedere fase een overzicht staat van de stappen die moeten worden ondernomen, welke partijen dit moeten doen en binnen welk tijdsbestek dit dient te gebeuren. Constateren van een knelpunt Opstellen bestuurlijk dossier Dossier aanbieden aan het Landelijk Loket (+afschrift RIEC) LIEC coördineert en volgt de opvolging LIEC koppelt voortgang binnen drie maanden terug aan de opsteller Naam Onderwerp Opsteller Proeftuin Zambezi Imei-blocking LTTE* in Nederland Versleutelde bestanden met betrekking tot kinderporno Blokkeren Imeinummer gestolen GSM s Subsidies en vergunningen voor aan LTTE gerelateerde organisaties Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond Bovenregionale recherche Midden-Nederland KLPD, Nationale Recherche Talang Hacktivisme KLPD, Nationale Recherche Zilver Fraude met PGB** Regiopolitie Hollands Midden Growshops Proeftuin Vastgoed Haaglanden Faciliteren van hennepteelt door growshops Witwassen via vastgoed KLPD, Nationale Recherche Regiopolitie Haaglanden/Finec Dollar Payrollfraude Bovenregionale Recherche Noord- en Oost-Nederland Tamabala Fraude met PGB** Regiopolitie Flevoland Binnengekomen dossiers Het behandelt een grote diversiteit aan bestuurlijke dossiers. Vanaf de start van het zijn onder andere de volgende dossiers bij het LIEC binnengekomen. Overvallen op geldlopers * Liberation Tigers of Tamil Eelam ** Persoons Gebonden Budget Overvallen gepleegd op geldlopers vanuit een naast een geldautomaat gelegen pand Nationale Stuurgroep Overvallen Een bestuurlijk dossier en een bestuurlijke rapportage: het verschil Een bestuurlijk dossier gaat over structurele knelpunten en kwetsbaarheden in maatschappelijke processen die tijdens opsporingsonderzoeken naar voren komen. Daarnaast staan in een bestuurlijk dossier ook adviezen over de aanpak ervan. Het gaat over criminele fenomenen en de manier waarop deze beleidsmatig op landelijk niveau kunnen worden bestreden. Voorbeelden zijn vechtsportgala s, dupliceren van auto s, PGB-fraude. Een bestuurlijke rapportage Dit is een adviesrapport over concrete knelpunten of lokale casussen die vragen om acties van het lokale en/of regionale bestuur. Bijvoorbeeld het advies een hennepkwekerij of coffeeshop te sluiten of vergunningen in te trekken. Een bestuurlijke rapportage wordt rechtstreeks aan het lokale bestuur of aan het Regionale Informatie en Expertise Centrum (RIEC) in de betreffende regio gestuurd

4 Voorbeelden van Bestuurlijke Dossiers Subsidies en vergunningen voor LTTE gerelateerde organisaties Verschillende frontorganisaties van de terroristische Sri Lankaanse organisatie Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE) zijn in Nederland actief. Zij richten zich vooral op het inzamelen van geld om de terroristische activiteiten van de LTTE te steunen. Bovendien zijn er in Nederland verschillende Tamil-scholen die zijn verbonden aan de LTTE. Onder andere uit inbeslaggenomen administratie blijkt dat de persoon die een coördinerende rol heeft binnen dit onderwijs de tweede man achter de LTTE in Nederland is. Verder is uit het onderzoek gebleken dat diverse keren gemeenten subsidies en/of vergunningen hebben verstrekt aan een binnen Nederland actieve frontorganisatie van de LTTE. Het doel van het dossier was het informeren van gemeenten zodat deze rekening kunnen houden met LTTE bij het verstrekken van vergunningen en subsidies. Witwassen via vastgoed In een vastgoedonderzoek kwam een aantal knelpunten en kwetsbaarheden naar voren die misbruik van vastgoed bevorderen in de fase na de aankoop van het vastgoed, de zogenaamde exploitatiefase. Het onderzoek laat zien dat illegale gelden - zoals voor de belastingdienst verzwegen omzet en crimineel inkomen uit bijvoorbeeld hennepteelt, drugshandel en illegale kamerverhuur - gebruikt worden om de hypotheekschuld aan de bank af te lossen, verbouwingen te betalen et cetera. Zo wordt geld witgewassen. Door de belastingherziening in 2011 is de administratieve verplichting voor vastgoedbeleggers in particulier onroerend goed komen te vervallen, waardoor de overheid geen controle meer uitvoert op de exploitatieopbrengst ervan. Malafide personen maken gebruik van het ontbreken van toezicht tijdens de exploitatiefase en is er een klimaat ontstaan voor grootschalige fraude met onroerende zaken. De vraag in het dossier was informeren en vragen om meedenken over een oplossing. Het LIEC Het Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC) stimuleert en ondersteunt de geïntegreerde aanpak van georganiseerde criminaliteit en is actief op bovenregionaal, nationaal en internationaal niveau. Het LIEC is een shared service center voor de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC s). Het LIEC stroomlijnt zoveel mogelijk de werkwijzen van de RIEC s en ondersteunt bij de onderlinge afstemming. Ook maakt en onderhoudt het LIEC landelijke afspraken met diverse partners, onder andere over de uitwisseling van informatie tussen betrokken partijen. Door kennis te delen, vergroten we als georganiseerde overheid de slagkracht in onze gezamenlijke strijd tegen de georganiseerde criminaliteit. Zambezi In het kader van een onderzoek naar de distributie en vervaardiging van kinderporno wordt bij een aanhouding een aantal gegevensdragers in beslag genomen waar vermoedelijk kinderporno op staat. Vanwege de zware encryptie van de bestanden op de gegevensdragers is de politie niet in staat om de inhoud vast te stellen. Dergelijke versleutelde bestanden worden steeds vaker aangetroffen, mede omdat de versleutelingsoftware veelal gratis te verkrijgen is en eenvoudig is toe te passen. In navolging van ontwikkelingen in Groot-Brittannië stellen de schrijvers van het dossier voor om het niet af staan van het wachtwoord om de bestanden te ontsleutelen strafbaar te stellen wanneer het vermoeden bestaat dat de versleutelde bestanden uit kinderporno bestaan. Met name om de kinderen die worden misbruikt voor de vervaardiging van kinderporno zo snel mogelijk uit dat circuit te kunnen halen is het van groot belang dat opsporingsdiensten dergelijke bestanden kunnen ontsleutelen. Overvallen op geldlopers Door de Nationale Stuurploeg Overvallen werd geconstateerd dat in relatief korte tijd meerdere overvallen op geldlopers waren gepleegd waarbij gebruik gemaakt werd van een naast een geldautomaat gelegen leegstaand pand. Vanuit het leegstaande pand creëerden de overvallers een doorgang naar de kluisruimte achter de geldautomaat. Vanuit het naastgelegen pand werd de komst van de geldloper afgewacht en overvallen. De verspreiding van de rapportage heeft geleid tot het maken van een risicoanalyse van alle aanwezige geldautomaten in Purmerend en Waterland. Het Alle bestuurlijke dossiers worden ingediend bij het van het LIEC. Dit kan per mail naar loketbd@liec.nl of neem contact op met het LIEC (070) Ook de dossiers die in de afgelopen jaren zijn opgesteld kunnen nog worden ingediend. Bij twijfel tussen een bestuurlijke rapportage of een bestuurlijk dossier kan het Landelijk Loket geraadpleegd worden. LIEC/ Den Haag Telefoon: (070) info@liec.nl April

5 tekst & redactie: LIEC vormgeving: Hans Dienaar bno fotografie: F-stop stock april 2012