Praktische opdracht ANW Klonen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht ANW Klonen"

Transcriptie

1 Praktische opdracht ANW Klonen Praktische-opdracht door een scholier 3085 woorden 30 mei ,3 38 keer beoordeeld Vak ANW het vereenvoudigen van mens en dieren op bestelling Wat is klonen Klonen is het proces van het maken van een genetisch identiek organisme zonder geslachtsgemeenschap. Dit is jaren lang gebruikt om het maken van planten. Het klonen van dieren is jarenlang het onderwerp van experimenten geweest, maar heeft nooit veel aandacht getrokken tot in 1997 het eerste gekloonde schaap werd geboren: Dolly. Sindsdien hebben steeds meer wetenschappers andere dieren gekloond. Het maken van een kloon De natuur kloont al heel veel bijv. een aardbeienplant, die sporen verspreidt uit die sporen groeit een nieuw plantje. Dit nieuwe plantje is een kloon van het oude plantje. Hetzelfde gebeurt bijv bij gras. Zo klonen mensen ook al heel lang door een tak af te knippen en deze opnieuw te poten en dan groeit er een nieuw plantje van. Wetenschappers hebben ook planten kunnen klonen door gespecialiseerde stukjes van de wortels te nemen en deze op te delen in cellen. Deze cellen stoppen ze dan in mineraalrijke grond. In de grond worden deze cellen niet gespecialiseerd in calluses. Deze calluses kunnen dan zo gestimuleerd worden met hormonen dat ze uitgroeien in een nieuwe plant en deze is identiek aan het origineel. Planten zijn niet de enige organismen die gekloond kunnen worden ook dieren kunnen gekloond worden tot gezonde dieren. Wetenschappers hebben nooit een gespecialiseerde cel zo kunnen stimuleren dat deze meteen een nieuw organisme zou vormen. Ze moesten altijd vertrouwen op het transplanteren van de genetische informatie van een gespecialiseerde cel in een eicel, wiens genetische informatie vernietigd of verwijderd was. In de jaren 70 is het wetenschapper John Gurdon gelukt om met succes kikkers te klonen. Hij transplanteerde de kern van een gespecialiseerde cel van een kikker (B) naar het niet bevruchte eitje van een andere kikker (A). Het eitje met de getransplanteerde kern ontwikkelde zich in een kikker die identiek was aan kikker B. De kikkers overleefden het niet tot volwassen kikkers, maar het was aangetoond dat klonen door middel van kern transplantatie mogelijk was. Dolly In 1997 is het klonen gerevolutioneerd toen Ian Wilmut en zijn collega s van het Roslin Institute in Edinburgh, met succes het schaap Dolly kloonden. Dolly was het eerst gekloonde zoogdier. Pagina 1 van 8

2 Wilmut en zijn collega s transplanteerden de keren van een schaap met een wit gezicht (Finn Dorsett) in een ei, zonder genetische informatie, van een Schots schaap met een blauw gezicht. Het ei en de kern werden door elektriciteit gestimuleerd om met elkaar te binden en om de elektriciteit werd ook gebruikt om de celdeling te stimuleren. Het nieuwe eitje deelde zich en was in de baarmoeder van het zwarte vrouwtje geplaatst om te ontwikkelen. Dolly was maanden later geboren. Dolly bleek genetisch gezien identiek aan het witte schaap en niet aan het zwarte schaap. Dit laat zien dat het een succesvolle kloon is geweest. Dolly is volwassen en heeft al baby s voortgebracht door geslachtsgemeenschap. Daarom is Dolly een levendig en gezonde kloon. Een mens klonen In januari 2001 vertelde een klein groepje wetenschappers geleid door professor Panayiotis Zavos en de Italiaanse onderzoeker Severino Antinori van plan te zijn een mens te klonen in de komende twee jaar. Rond dezelfde tijd meldde de New York Post dat een Amerikaans echtpaar van plan waren $500,000 te betalen aan Clonaid voor een kloon van hun overleden babydochter. Bij het klonen van mensen gebruiken wetenschappers dezelfde werkwijze, zoals die is gebruikt bij het klonen van schaap Dolly, deze heet somatic cell nuclear transfer. Het proces begint wanneer de dokters een eitje van de donor nemen. Ze vernietigen dan de kern van het eitje, zodat een eitje ontstaat zonder kern en zonder genetisch informatie. Nu wordt er een eel, die DNA bevat, genomen van de persoon die gekloond wordt. Het eitje en het eel worden dan met elkaar samengesmolten door het gebruik van elektriciteit. Het samengesmolten eitje ontwikkelt zich dan in een embryo, dat in de surrogaatmoeder word 'geplant'. Als het allemaal succesvol verloopt bevalt de moeder van een gekloonde baby. De kans op succes is een of twee embryo's uit de honderd embryo's. Wat zijn de voor- en nadelen van klonen Voordelen: Bij bepaalde soorten schapen die melk geven met daarin een bepaalde factor erin, kan de melk gebruikt worden om patiënten met een bepaalde vorm van hemofilie te behandelen. Normaal is het moeilijk om uit te zoeken welk schaap dit eiwit in de melk heeft maar dankzij het klonen kunnen ze van een gevonden schaap met het eiwit een nieuw schaap geboren laten worden die ook dat eiwit heeft. Hierdoor zullen er dus meer medicijnen op de markt komen. Hetzelfde verhaal geldt voor koeien maar dan gaat het om een ander soort eiwit, albumine, dit eiwit kan dan gebruikt worden tegen zware brandwonden. Ook zijn er verwachtingen dat ze de deeltjes van varkensorganen die de menselijke cellen afstoten, kunnen veranderen doormiddel van klonen. Hierdoor komen er dus meer donororganen. Geiten kunnen ook met hun melk en door hetzelfde verhaal als bij punt 1 helpen tegen ziektes als darminfecties en tegen een bepaald soort reuma. De voordelen hebben dus vooral te maken met dieren en geneeskunde. Wat als we nou ook mensen op grote schaal gaan klonen. Dan kan je bijvoorbeeld een heel team met Michael Jordans' maken of een succesvolle zakenman kan gekloond worden en dan is zijn zoon ook een succesvolle zakenman. Je zou door bepaalde koeien te klonen die erg veel melk geven of goed is voor het vlees kunnen klonen, waardoor je enorme producties kan halen. Pagina 2 van 8

3 Nadelen: Aan het klonen zijn erg veel risico s gebonden. Zo is het bij het schaap Dolly wel enkele honderden keren misgegaan. Je krijgt geen persoonlijke individuen meer. Degene die gekloond is, is exact hetzelfde als zijn vader of moeder. Ook mensen die gevaarlijk zijn kunnen zich laten klonen. Wat als Osama Bin Laden zich laat klonen of iemand als Saddam Hoessein. Hoe gaat de wereld er dan uitzien? Dan heb je de ene gevaarlijke gek te pakken maar dan lopen er nog tien ergens op de wereld rond met allemaal gekke ideeën. Het onderzoek naar klonen kost erg veel geld en kost ook veel onschuldige dierenlevens. Gekloonde dieren komen nogal eens met afwijkingen op de wereld, niet alleen fysiek maar ook geestelijk. Als er mensen gekloond gaan worden; hoe houd je ze uit elkaar? Er zit dan wel een aantal jaren tussen maar ze zullen toch precies hetzelfde zijn. Als je gekloond bent zie je jezelf weer opgroeien. Dit heeft een heel erg negatief effect op de mens en gaat soms over tot gedragsstoornissen. Wat staat er in de wet over klonen? Klonen bij dieren In 1989 is de Voorlopige Commissie ethische toetsing genetische modificatie bij dieren ingesteld. In 1990 heeft de overheid, op advies van deze commissie biotechnologie bij dieren verboden, tenzij je daarvoor een vergunning hebt. Dit verbod staat in de gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Hierin staat dat, zonder vergunning o.a. het volgende verboden is: 1. het genetisch materiaal van dieren te wijzigen op een wijze die voorbij gaat aan de natuurlijke barrières van geslachtelijke voortplanting en van recombinatie 2. biotechnologische technieken bij een dier of embryo toe te passen. Besluit Biotechnologie bij dieren 1april 1997 is het Besluit biotechnologie bij dieren in werking getreden. Vanaf toen zijn de 2 eerdergenoemde biotechnologische handelingen bij dieren verboden, Behalve als je een vergunning hebt van de minister. Je kunt deze vergunning alleen krijgen als: 1. de handelingen geen onaanvaardbare gevolgen hebben voor de gezondheid of het welzijn van dieren en; 2. tegen de handelingen geen ethische bezwaren bestaan. Een vergunningaanvraag voor het verrichten van biotechnologische handelingen bij dieren wordt gepubliceerd in de staatscourant en op de LNV-website. Dan wordt de aanvraag aan de Commissie biotechnologie bij dieren (CBD) voorgelegd. De minister neemt dan, op basis van de aanvraag en het advies van het CBD, binnen 3 maanden na de aanvraag een ontwerpbesluit. Het ontwerpadvies ligt dan 4 weken ter inzage in de bibliotheek van het ministerie van LNV. Hier kan iedereen mondelinge en schriftelijke bedenkingen over inbrengen. De CBD maakt een nieuw advies, rekening houdend met de mogelijke bedenkingen, en de minister van LNV neemt dan een definitief besluit op de vergunningaanvraag. Pagina 3 van 8

4 Klonen bij Mensen In 1994 is een Europese wet opgesteld die het klonen van menselijke embryo s verbood. Alleen het klonen van embryo s voor het verhogen van het percentage geslaagde IVF was toegestaan. De embryo s mogen niet ouder zijn dan 10 dagen. De restembryo s mogen niet worden onderzocht voor andere dingen dan in het onvruchtbaarheid en geboorteafwijkingen. Maar nu willen steeds meer landen, waaronder Frankrijk en Denemarken, het klonen van menselijke embryo s toestaan voor medische doeleinden. Dan zou men b.v. huidweefsel kunnen kweken voor mensen met ernstige brandwonden. De regering van Groot Brittannië heeft februari 2002 als eerste de regelgeving verandert, zodat het klonen van menselijke embryo s mogelijk wordt voor medische doeleinden. Het blijft echter streng verboden om de embryo s uit te laten groeien tot baby s. Op dit moment gelden er in Nederland strenge regels op het onderzoek met menselijke embryonale stamcellen. Het onderzoek van in Nederland ontwikkelde embryonale stamcellen mag zich (nog) alleen richten op problemen die verband houden met de vruchtbaarheid. Voor andere toepassingen mogen alleen stamcellen uit het buitenland worden gebruikt. Het gebruik van embryo's ten behoeve van stamceltherapie voor transplantatie is in Nederland uit den boze. Wie werken er aan klonen van mensen en dieren, en waarom? Klonen bij mensen Er zijn verschillende groepen, bedrijven en wetenschappers die beweren dat ze als eerste mensen (embryo s) hebben gekloond. De Raelian-sekte De Amerikaanse Raelian-sekte heeft 26 december 2002 bekendgemaakt dat ze de eerste gekloonde mens zouden hebben gemaakt. De wetenschapster Brigitte Boisselier verklaarde dat de eerste gekloonde baby met een keizersnede ter wereld is gebracht. Boisselier is de wetenschappelijk leidster van de sekte en directeur van Clonaid. Clonaid beweert dat ze het eerste kloonbedrijf zijn, ze willen reproductief klonen voor koppels die geen kinderen kunnen krijgen. De deskundigen twijfelen of ze wel echt een kloon hebben gemaakt, er is geen enkel bewijs, zoals DNA-profielen van moeder en kind. De raelan-groepering zegt leden te hebben in 85 landen. De groepering gelooft dat aliens de mens hebben gecreëerd door zichzelf te klonen. Dat zou ongeveer jaar geleden zijn gebeurd. Severino Antinori Deze Italiaanse gynaecoloog heeft de geboorte gemeld van een kloonbaby. Hij heeft dit bekendgemaakt in een interview in een Italiaanse krant genaamd: Il Tempo. Hij zegt dat de baby tussen 20 en 22 januari in China is geboren. De Chinese arts Guang Zhou zou een wetenschappelijk artikel hierover publiceren, maar in welk blad is nog niet bekend. Dit zou de eerste wetenschappelijke publicatie zijn van een kloonbaby. Hij wil ook reproductief klonen, hij wil net als Clonaid kinderloze koppels helpen om kinderen te krijgen. Advanced Cell Technology Dit bedrijf kloont uitsluitend embryo s om stamcellen te winnen (therapeutisch klonen). Deze stamcellen kunnen ze uitlaten groeien tot allerlei andere lichaamscellen. Men denkt dat met deze stamcellen de behandeling van Alzheimer, Parkinson, diabetes, beroertes en beschadigingen aan het ruggenmerg beter zouden kunnen worden behandeld. Stamcellen zouden bij mensen met diabetes of ziekte van Parkinson de Pagina 4 van 8

5 functie van zieke cellen kunnen overnemen. Niet een van de bovenstaande mensen of groepen heeft duidelijk bewezen dat zij mensen hebben gekloond, het is dan ook nog niet duidelijk of hun beweringen kloppen. Klonen bij dieren Bij het klonen van dieren is het Roslin institute een van de verste, zij hebben o.a. Dolly het schaap gekloond. Zij doen dit om dieren te perfectioneren, zodat ze beter zijn in de boerderij. Ze werken er nu aan om de efficiëntie van het klonen (er zijn altijd nog veel mislukkingen voor nodig om een goede kloon te krijgen) te verbeteren. April 2002 verscheen er een artikel waarin stond dat de onderzoekers van het Roslin institute ook willen werken aan klonen bij mensen. Het gaat hier dan om therapeutisch klonen om orgaanweefsel aan te kunnen maken. Ze moeten echter nog wel toestemming krijgen van het centrum voor menselijke bevruchting en embryologie Wat is er al op het gebied van klonen gebeurd In 1997 zijn Schotse wetenschappers erin geslaagd een schaap te klonen. Dit schaap kreeg de bekende naam Dolly. Nadat dit was gebeurd zijn er veel felle en hevige discussies gevoerd over het wel of niet toestaan van klonen. Dolly is pas overleden. Iedereen was eigenlijk stomverbaasd dat er gekloond kon worden, Niemand had erop gerekend. Veel bedrijven begonnen hierna opnieuw met het klonen. Dolly werd al in 1996 geboren maar in 1997 werd het pas bekend gemaakt aan de pers. In augustus 1997 werd in Winconsin, Amerika de eerste koe gekloond. Ook werden in 1997 de schapen Polly en Molly gekloond, dit gebeurde weer in Schotland bij onderzoekscentrum PPL Therapeutics Inc. In 1998 werden er vijf koeien gekloond. Dit gebeurde in Bedrijven in Amerika. Twee van deze koeien werden in het Nederland gekloond. Bij het bedrijf Pharming Holding in Leiden. In Nederland mag nu niet meer gekloond worden net zoals in veel andere landen in Europa. Na deze ontwikkelingen is het klonen niet meer vaak in het nieuws geweest tot eind vorig jaar. Toen kwam de sekte Clonaid in het nieuws met het bericht dat zij de eerste baby hadden gekloond. Dit was een best wel grote schok omdat niemand dacht dat de technologie al zover was dat er mensen gekloond konden worden. De sekte heeft geen bewijs geleverd dat de baby echt geboren is en dat hij dus gekloond is. Daarom denken veel mensen dat ze de boel voor de gek houden. Toch kwam er ook het bericht dat er in Nederland ook een gekloonde baby geboren was. Dit zou weer in opdracht zijn geweest van Cloinaid. Er is hier ook geen bewijs dat de baby is geboren en gekloond is. Volgens de ministers van Justitie en van Volksgezondheid is dit anders ook strafbaar omdat het in Nederland verboden is. Als het echt waar is wat Cloinaid beweerd en er is hier in Nederland een gekloonde mens geboren zullen wij iedereen die hierbij betrokken is geweest en heeft meegeholpen, vervolgen. Zei de minister van Justitie, Piet Hein Donner. Ook heb je nog een ander persoon die zich bezighoudt met klonen. Dat is de Italiaanse dokter Severino Antinori. Hij heeft laatst ook te weten te geven dat ook hij een gekloond mens op de wereld heeft gebracht. Dit moet dan in China gebeurd zijn, ook hier is weer geen bewijs geleverd. Pagina 5 van 8

6 Wat kunnen we in de komende jaren verwachten van het klonen Er zijn vier scenario s, die mogelijk gebeuren als we het klonen doorzetten. Scenario 1: Klonen kan gecombineerd worden met genmanipulatie. Iemand zou zich in de toekomst kunnen klonen. Van de kloon kan hij dan de genen manipuleren, zodat er eigenschappen aan de kloon kunnen worden toegevoegd. Iedereen die het zou kunnen betalen, zou een supermens kunnen maken met een zéér hoog IQ, geweldige fysieke mogelijkheden en bestand zijn tegen ziektes. Dit kan geweldige gevolgen hebben voor de samenleving, je kunt een bepaalde hiërarchie krijgen van gekloonde supermensen en zwakke echte mensen. Klonen is een dure bezigheid en alleen betaalbaar voor de rijken, hierdoor zullen de armen van deze wereld nooit een kans krijgen ook al hebben ze talent voor iets. Dit komt omdat ze toch niet kunnen opboksen tegen de supermensen. Het knelpunt van deze theorie is dat wetenschappers de genetische code nog niet hebben gekraakt, maar als dit gebeurd is dit een goede mogelijkheid. Scenario 2: De celkern kan uit de doden worden gehaald en gebruikt worden om mensen, die extreem kort hebben geleefd, en uitgestorven dieren weer tot leven te roepen door hun DNA. Beroemde historische figuren kunnen weer tot leven worden gebracht! Stel je voor dat er weer dinosaurussen over de aarde kunnen lopen. Dit betekent ook dat ouders die hun kind zijn kwijtgeraakt door een terminale ziekte weer terug kunnen krijgen. Dit lijkt absurd, maar het zal goed ontvangen worden, als het werkelijkheid wordt. Bij deze theorie hangt het er wel vanaf of de lijken goed bewaard zijn gebleven. Als ze voor een deel zijn bevroren of een deel van het weefsel of het bloed is bevroren, is het mogelijk om een kloon te maken. Maar bij uitgestorven dieren is de celkern weggerot, waardoor je het DNA structuur verliest. Als dit is gebeurd is het klonen onmogelijk. Scenario 3: Het klonen van reserve onderdelen. Mensen kunnen alleen gekloond worden voor het gebruik van de organen van de kloon. De vraag is of dit niet erg onethisch zou zijn om mensen alleen voor de organen te klonen. Klonen zouden net zoveel een individu zijn als een natuurlijke tweeling en niet een lichaam dat lijkt op een zombie. Zou het daarom moreel juist zijn om organen boerderijen te bouwen, waar klonen worden gemaakt voor de organen. De mogelijkheid om alleen lichaamsdelen te klonen wordt al onderzocht. Er is al progressie geboekt met het laten groeien van huid in speciale kassen op Harvard en dit wordt dan gebruikt om mensen met brandwonden te behandelen. Op dit moment is het niet mogelijk om organen als nieren en levers te klonen, maar dieren als varkens kunnen wel gekloond worden voor het gebruik van organen. Dit komt omdat ze genetisch dicht bij de mens staan. Scenario 4: Klonen vervangt het seksueel voortplanten. Vanuit het standpunt van de mens zal dit niet erg gewild zijn, maar in theorie is het mogelijk dat vrouwen zich kunnen voortplanten door middel van klonen. Als dit zou gebeuren zouden alle mensen op aarde op elkaar gaan lijken en veel sneller uitgeroeid kunnen worden door ziektes. Pagina 6 van 8

7 Onze mening Wij vinden dat klonen verboden moet worden omdat er teveel risico s en gevaarlijke dingen aan vast zitten. Als je alleen al kijkt naar de Sekt Cloinaid krijgen wij al de kriebels. Ook vinden wij het onmenselijk en onnatuurlijk, de technologie gaat ons dan overheersen. Wel vinden wij net als meer mensen in Nederland dat klonen moet worden toegestaan als het gaat om b.v nieuwe medicijnen te vinden of om deze op grotere schaal te produceren. Organisaties als Cloinaid vinden wij niet gezond, wij denken dat hier meer aandacht aan besteedt moet worden zodat meer mensen van hun bestaan en ideeën afweten. De overheid moet, als het klonen wordt toegestaan, streng controleren dat er geen misbruik van wordt gemaakt en dat deze technologie niet in de verkeerde handen valt. Bronvermelding Boeken: Klonen o Het is een Thematische Knipselkrant met daarin Actuele Documentatie, het bestaat uit allemaal krantenberichten. Klonen, mensen en dieren op bestelling o Boek waarin informatie staat over de werking van klonen. De volgende websites: Wat staat er in de wet over klonen? o o Wie werken er aan klonen van mensen en dieren, en waarom? o o o o o o o Wat is klonen en wat kunnen we de komende jaren verwachten? o o o o o Pagina 7 van 8

8 Verder hebben we nog een werkstuk van internet over het klonen gebruikt en hij gebruikte daarvoor de volgende bronnen, het werkstuk kwam van o o o o o o o o o o o o o Gerard Smits en Ben Waas, Biologie voor jou vwo B1, Malmberg, Den Bosch 1998, tweede druk, thema 4 DNA 14:Van Daele De Standaard Encarta Pagina 8 van 8

Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen.

Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen. Boekverslag door P. 2303 woorden 18 juni 2003 4.9 27 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudopgave: Wat is een kloon? Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing

6,2. Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april 2002 6,2 224 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding. We hebben voor dit onderwerp gekozen omdat ons het wel een interessant onderwerp leek en we

Nadere informatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2 Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie I: Wat is klonen? Klonen is het ongeslachtelijk voortplanten

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Biochemie

Praktische opdracht ANW Biochemie Praktische opdracht ANW Biochemie Praktische-opdracht door een scholier 1682 woorden 24 juni 2005 3,4 8 keer beoordeeld Vak ANW De biochemie onderzoekt de samenstelling en samenwerking van chemische verbindingen,

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november 1999 5,8 473 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is klonen? Klonen betekent ongeslachtelijk voortplanten. Tegenwoordig wordt er bij het woord klonen alleen

Nadere informatie

Nu stelt zich de vraag: hoever staat men nu al met het klonen van dieren en mensen? En daarom schetsen we voor u even de evolutie van het klonen.

Nu stelt zich de vraag: hoever staat men nu al met het klonen van dieren en mensen? En daarom schetsen we voor u even de evolutie van het klonen. Betoog door een scholier 2422 woorden 20 februari 2003 5,9 59 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Allereerst willen we enkele misverstanden uit de wereld helpen: Het klonen staat helemaal niet meer in zijn

Nadere informatie

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo...

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo... 1 van 5 7-2-2018 08:34 newscientist.nl Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het kloondebat Andy Coghlan 6-8 minuten De komst van Zhong Zhong en Hua Hua, s werelds eerste gekloonde

Nadere informatie

Het leven duurt niet eeuwig

Het leven duurt niet eeuwig Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle

Nadere informatie

4,5. Praktische-opdracht door een scholier 1995 woorden 25 juni keer beoordeeld DNA

4,5. Praktische-opdracht door een scholier 1995 woorden 25 juni keer beoordeeld DNA Praktische-opdracht door een scholier 1995 woorden 25 juni 2004 4,5 23 keer beoordeeld Vak ANW DNA Vrijwel iedereen heeft het woord DNA wel eens gehoord of gelezen en de meesten weten dan ook wel te vertellen

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische-opdracht door een scholier 1784 woorden 19 oktober 2010 7,5 6 keer beoordeeld Vak Biologie Orgaantransplantatie Wat houdt een transplantatie in? Inleiding

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Klonen

Praktische opdracht Maatschappijleer Klonen Praktische opdracht Maatschappijleer Klonen Praktische-opdracht door een scholier 2930 woorden 11 november 2002 7 18 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Inleiding Ik hou mijn Praktische opdracht over

Nadere informatie

Dit is het gekloonde schaap Dolly.

Dit is het gekloonde schaap Dolly. Dit is het gekloonde schaap Dolly. Ilse Rodermond Martijn Sam Charlotte Kloetstra 2V2C 21-10- 2014 Inhoud Inleiding. Blz 3 Het verschil tussen klonen en kruisen. Blz 4 Is het mogelijk om diersoorten te

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart keer beoordeeld

Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart 2006 6 10 keer beoordeeld Vak Biologie Wij zijn Adriënne en Karine en hebben een werkstuk over klonen gemaakt. We hebben er veel moeite mee gehad om genoeg

Nadere informatie

Werkstuk ANW Gentherapie

Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk door een scholier 2605 woorden 27 april 2003 5,8 40 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het onderwerp dat wij hebben gekozen is: genezen met gentherapie. Wij hebben voor

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Klonen

Werkstuk Biologie Klonen Werkstuk Biologie Klonen Werkstuk door een scholier 3554 woorden 26 mei 2002 6,6 343 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding. Ik ga een werkstuk maken over klonen/ kloneren. Klonen is ongeslachtelijk voortplanten.

Nadere informatie

Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van de ene diersoort naar de andere diersoort, dus ook van dier naar mens.

Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van de ene diersoort naar de andere diersoort, dus ook van dier naar mens. Samenvatting door een scholier 1810 woorden 7 maart 2002 5,5 59 keer beoordeeld Vak ANW Xenotransplantatie uitleg in het kort Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van

Nadere informatie

De effecten van vervangende organen op de kijk op het leven van mensen.

De effecten van vervangende organen op de kijk op het leven van mensen. Essay door Shane Severins 0936056. De effecten van vervangende organen op de kijk op het leven van mensen. Introductie: Leven als een onsterfelijke robot zoals de terminator. Dit lijkt misschien op een

Nadere informatie

Werkstuk ANW Klonen 5,9. Werkstuk door een scholier 4519 woorden 16 jaar geleden. 79 keer beoordeeld. Inleiding. Waarom dit onderwerp:

Werkstuk ANW Klonen 5,9. Werkstuk door een scholier 4519 woorden 16 jaar geleden. 79 keer beoordeeld. Inleiding. Waarom dit onderwerp: Werkstuk ANW Klonen Werkstuk door een scholier 4519 woorden 16 jaar geleden 5,9 79 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Waarom dit onderwerp: Ik ga mijn werkstuk over klonen houden. Ik ben op dit onderwerp

Nadere informatie

5,9. Dierlijke klonen: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni keer beoordeeld. Voorwoord:

5,9. Dierlijke klonen: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni keer beoordeeld. Voorwoord: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni 2003 5,9 31 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord: We hebben gekozen voor het onderwerp klonen omdat het als idee in de klas werd gegeven en het ons erg interesseerde,

Nadere informatie

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA.

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA. Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou 4.1 Fenotype Genotype = waarneembare eigenschappen van een individu = de erfelijke informatie in het DNA Genotype + milieufactoren = fenotype Erfelijke

Nadere informatie

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro. (B.S. 28/05/2003)

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro. (B.S. 28/05/2003) 11 MEI 2003. - Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro. (B.S. 28/05/2003) Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet Art. 2. Voor de toepassing van

Nadere informatie

STAMCELLEN. 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu

STAMCELLEN. 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu STAMCELLEN 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu DRIE EIGENSCHAPPEN: DEFINITIE VAN STAMCELLEN A) NIET- DIFFERENTIATIE

Nadere informatie

1. De methode heet 'therapeutisch klonen' en gaat langs de volgende stappen:

1. De methode heet 'therapeutisch klonen' en gaat langs de volgende stappen: Praktische-opdracht door een scholier 4034 woorden 11 maart 2004 7,5 51 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Wij, Faye en Anna, hebben voor het onderwerp klonen gekozen omdat het de laatste tijd erg veel

Nadere informatie

Biotechnologie bij dieren

Biotechnologie bij dieren Hieronder treft u de tekst aan uit de brochure biotechnologie bij dieren. De brochure kunt u bestellen bij de infotiek van het ministerie LNV Email: infotiek@dv.agro.nl Telefoon infotiek: 070-3784062 Biotechnologie

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro 11 MEI 2003. - Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro BS 28/05/2003 gdp 1 / 8 Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet Art. 2. Voor de toepassing

Nadere informatie

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Concept cartoons Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Over de dialoog De uitspraken die de figuren doen, zijn gebaseerd op wetenschappelijk

Nadere informatie

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april 2006 6.7 33 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Erfelijkheidsmateriaal Het menselijk lichaam bestaat uit een veel organen, deze organen

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Klonen

Praktische opdracht Biologie Klonen Praktische opdracht Biologie Klonen Praktische-opdracht door een scholier 3640 woorden 13 januari 2003 4,9 22 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Ik heb het onderwerp arts wil mens klonen gekozen omdat

Nadere informatie

Praktische-opdracht door Een scholier 3165 woorden 7 april keer beoordeeld. Mijn hoofdvraag over biotechnologie is:

Praktische-opdracht door Een scholier 3165 woorden 7 april keer beoordeeld. Mijn hoofdvraag over biotechnologie is: Praktische-opdracht door Een scholier 3165 woorden 7 april 2003 5 24 keer beoordeeld Vak ANW Mijn hoofdvraag over biotechnologie is: Wat is er met biotechnologie mogelijk en wat vinden mensen daarvan?

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Erfelijkheid

Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk door een scholier 1743 woorden 3 mei 2000 5,1 126 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Informatie over het onderwerp: Het onderwerp is erfelijkheid. Er is weinig

Nadere informatie

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan.

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Qu3 / DNABAR Noorderlicht 2010 Voorwoord 3 Dit boekje is een initiatief van de afdeling Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Nadere informatie

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie?

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie? Opstel door B. 1149 woorden 6 maart 2013 8 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW ANW Actief Inleiding Wat is biotechnologie? Het begrip biotechnologie omvat alle methodes waarbij organismen gebruikt worden

Nadere informatie

Werkstuk ANW Leukemie

Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk door een scholier 1992 woorden 25 september 2003 5,8 53 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Ik heb van Mnr. Veenema de opdracht gekregen een verslag te maken over een bepaalde

Nadere informatie

Biologie Scriptie Klonen. Inhoudsopgave. 2 Hoe men denkt over klonen 2.1 Meningen uit de politiek, godsdienst en maatschappij 2.

Biologie Scriptie Klonen. Inhoudsopgave. 2 Hoe men denkt over klonen 2.1 Meningen uit de politiek, godsdienst en maatschappij 2. Inleiding Inhoudsopgave Inleiding 1 Het klonen 1.1 Wat is klonen? 1.2 Gekloonde dieren 1.3 Mensen klonen 1.4 De toekomst 2 Hoe men denkt over klonen 2.1 Meningen uit de politiek, godsdienst en maatschappij

Nadere informatie

Klonen en celkerntransplantatie

Klonen en celkerntransplantatie biotechnologie 5 Klonen en celkerntransplantatie Een inforeeks van Klonen en celkertransplantatie VIB is een interuniversitair non-profit-onderzoeksinstituut in de levenswetenschappen. Meer dan 1000 wetenschappers

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek

Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek Praktische-opdracht door S. 2430 woorden 24 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Alzheimer, parkinson, leukemie, allemaal ziektes waaraan vandaag

Nadere informatie

Werkstuk ANW Xenotransplantatie

Werkstuk ANW Xenotransplantatie Werkstuk ANW Xenotransplantatie Werkstuk door een scholier 1752 woorden 21 november 2001 4,8 22 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Deel 1. Inleiding: Soorten transplantatie Soorten transplantaties Xenotransplantatie

Nadere informatie

Jongetje of meisje? hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Jongetje of meisje? hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 24 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62534 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2005 147 Besluit van 3 maart 2005, houdende wijziging van het Besluit biotechnologie bij dieren (Handelingen met betrekking tot dieren waar geen vergunning

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting Biologie Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting door een scholier 1888 woorden 16 juni 2016 6,5 5 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1 De zichtbare eigenschappen (het uiterlijk) van een

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Wanneer in een gesprek het onderwerp gentherapie wordt aangesneden, wordt vrijwel onmiddelijk stier Herman van stal gehaald. Dit gebeurt ten onrechte. Stier Herman is een kloon en kloneren is niet hetzelfde

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Xenotransplantatie

Praktische opdracht ANW Xenotransplantatie Praktische opdracht ANW Xenotransplantatie Praktische-opdracht door een scholier 1700 woorden 12 juni 2003 6,2 13 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag

Nadere informatie

3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3.

3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3. Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Veiligheidsvoorschriften 9 1.1 Genen en hun vererving 9 1.2 Genotype en fenotype 14 1.3 Erfelijke gebreken 18 1.4 Genfrequenties 25 1.5 Afsluiting 27 2 Fokmethoden 28 2.1

Nadere informatie

VERBETERSLEUTEL WETENSCHAP OP STAP

VERBETERSLEUTEL WETENSCHAP OP STAP L E T U E L S R E ERBET V WETENSCHAP OP STAP Inhoudstafel Over VIB 4 Schoolproject Wetenschap op Stap 6 Wetenschapper in de klas 8 Test jouw brein 12 Over VIB De wetenschappers van VIB (Vlaams Instituut

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Thema 4

Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden door een scholier 2182 woorden 18 januari 2005 7 433 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 1 In de chromosomen zit de informatie voor

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

BIO ETHISCHE VRAGEN. Ethisch / Juridisch debat. Welke zijn voorbeelden van knelpunten?

BIO ETHISCHE VRAGEN. Ethisch / Juridisch debat. Welke zijn voorbeelden van knelpunten? BIO ETHISCHE VRAGEN Ethisch / Juridisch debat Welke zijn voorbeelden van knelpunten? Mag men aan vrouwen eiceldonatie vragen? Welk statuut en waarde kent men toe aan de eicel? Welk statuut en waarde kent

Nadere informatie

Antwoorden ANW Hoofdstuk 5 t/m paragraaf 4 DNA

Antwoorden ANW Hoofdstuk 5 t/m paragraaf 4 DNA Antwoorden ANW Hoofdstuk 5 t/m paragraaf 4 DNA Antwoorden door een scholier 2234 woorden 9 maart 2012 5,8 14 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Paragraaf 5.1 1. Kernvragen Vraag 1- Twee strengen moleculen

Nadere informatie

Als iemand slachtoffer is geworden van incest moet abortus ook kunnen worden gepleegd.

Als iemand slachtoffer is geworden van incest moet abortus ook kunnen worden gepleegd. Spreekbeurt door een scholier 1609 woorden 12 februari 2003 7.2 79 keer beoordeeld Vak Nederlands De redenen voor een abortus. Je kan wel zo zeggen van ik wil geen kind en daarom wil ik een abortus, maar

Nadere informatie

1. Ben jij één van de 5,8 miljoen donoren?

1. Ben jij één van de 5,8 miljoen donoren? Donorschap Per 31 augustus 2015 zijn er 5,8 miljoen Nederlanders die geregistreerd donor zijn (CBS,2015) 7 6 5 4 1. Ben jij één van de 5,8 miljoen donoren? 6 39% Ja Nee 1 Al 40 jaar, als je een orgaan

Nadere informatie

7,3. Praktische-opdracht door een scholier 1706 woorden 1 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing GENETISCHE MANIPULATIE.

7,3. Praktische-opdracht door een scholier 1706 woorden 1 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing GENETISCHE MANIPULATIE. Praktische-opdracht door een scholier 1706 woorden 1 april 2004 7,3 74 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing GENETISCHE MANIPULATIE Inleiding De hele vierde klas kreeg de opdracht om een praktische opdracht

Nadere informatie

Van zieke Joep naar Pipo de kloon

Van zieke Joep naar Pipo de kloon 43 2016 HOOFDDOEL LEZEN / SAMENVATTEN Je leert in deze les hoe klonen in zijn werk gaat. Je tekent het bijbehorende artikel Van zieke Joep naar Pipo de kloon uit om de tekst beter te begrijpen. NEDERLANDS

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische-opdracht door een scholier 1672 woorden 19 september 2003 7,2 111 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorwoord Hoofdstuk 1: Hoe ontstaan

Nadere informatie

Basisstof 7 Genetische variatie

Basisstof 7 Genetische variatie Afbeelding 33. RNA-interferentie.1 RNA bevat 2 complementaire sequenties die aan elkaar plakken, zodat er een haarspeld structuur ontstaat (1 van afbeelding 33). Het enzym Dicer knipt het dubbele RNA in

Nadere informatie

7,4. Keuzeopdracht door een scholier 1316 woorden 25 maart keer beoordeeld. - Wat zijn proefdieren eigenlijk?

7,4. Keuzeopdracht door een scholier 1316 woorden 25 maart keer beoordeeld. - Wat zijn proefdieren eigenlijk? Keuzeopdracht door een scholier 1316 woorden 25 maart 2003 7,4 24 keer beoordeeld Vak ANW - Wat zijn proefdieren eigenlijk? Een dierproef is een experiment waarbij (levende) dieren worden gebruikt voor

Nadere informatie

Samenvatting. Ingrijpen in het DNA van de mens - Morele en maatschappelijke implicaties van kiembaanmodificatie 5

Samenvatting. Ingrijpen in het DNA van de mens - Morele en maatschappelijke implicaties van kiembaanmodificatie 5 Dit signalement gaat over kiembaanmodificatie: het veranderen van het DNA in een menselijk embryo. Deze techniek biedt mensen met een erfelijke ziekte nieuwe mogelijkheden om genetisch eigen kinderen te

Nadere informatie

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november keer beoordeeld

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november 2005 4,4 5 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord Het leven, wat heeft er allemaal met het leven te maken. Het leven is erg ingewikkeld, een goede

Nadere informatie

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën 8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk

Nadere informatie

Oefen Repetitie thema Erfelijkheid

Oefen Repetitie thema Erfelijkheid Oefen Repetitie thema Erfelijkheid Als er geen punten bij een vraag staan, dan is die vraag 1 punt waard. Onderdeel A: waar of niet waar? 1. Een zichtbare eigenschap maakt deel uit van het fenotype van

Nadere informatie

Thema 3b Voortplanting. Wereldoriëntatie L6

Thema 3b Voortplanting. Wereldoriëntatie L6 Wereldoriëntatie L6 Les 1 Instandhouding van de soort. p. 3 1. Alle levende wezens zijn opgebouwd uit cellen. Vul de woorden celkern, celvloeistof en celwand correct aan. 2. Vul de tekst aan. In elke

Nadere informatie

Medium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen?

Medium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Huidcellen veranderen in hersencellen: doorbraak in het onderzoek

Nadere informatie

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Erfelijkheid Samenvatting door een scholier 1431 woorden 17 jaar geleden 6,6 99 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Bas.1 wanneer zijn eigenschappen

Nadere informatie

TRIXY Expertisecentrum

TRIXY Expertisecentrum Ik heb een extra X (47,XXX) Voor wie is deze folder? Voor jou, als jij een meisje bent die een extra X chromosoom heeft! In deze folder vindt je allerlei informatie over Trisomie X: zo heet het als je

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Orgaantransplantaties

Praktische opdracht Biologie Orgaantransplantaties Praktische opdracht Biologie Orgaantransplant Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 9 mei 2006 8 209 keer beoordeeld Vak Biologie Toen ik de opdracht kreeg een P.O. te maken voor Biologie

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling

Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting door een scholier 1708 woorden 10 mei 2012 4,9 14 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1. Voorplanting en bevruchting

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1

Samenvatting Biologie Thema 1 Samenvatting Biologie Thema 1 Samenvatting door Naap 910 woorden 4 jaar geleden 9,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1 Organismen: levende wezens Organismen vertonen levensverschijnselen

Nadere informatie

DONOR IN HART EN NIEREN

DONOR IN HART EN NIEREN DONOR IN HART EN NIEREN havo/vwo MODULE: blz Inleiding Dit boekje gaat over orgaandonatie Het maakt deel uit van de lessenserie Donor in hart en nieren De lessenserie is uitgegeven door NIGZ-Donorvoorlichting

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste Verslag Biologie Drosophila Melanogaste Verslag door A. 1772 woorden 3 januari 2013 5,4 5 keer beoordeeld Vak Biologie Alles om ons heen leeft. We leven en planten ons voort. Bij die voortplanting worden

Nadere informatie

Gelet op de artikelen 2, eerste lid, 5, en 6, tweede lid, van de Wet op bijzondere medische verrichtingen;

Gelet op de artikelen 2, eerste lid, 5, en 6, tweede lid, van de Wet op bijzondere medische verrichtingen; Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van, houdende aanwijzing van bijzondere medische verrichtingen voor de uitvoering waarvan een vergunning is vereist (Regeling aanwijzing bijzondere

Nadere informatie

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Een organisme bestaat uit verschillende weefsels, die opgebouwd zijn uit cellen. Cellen zijn dus de bouwblokken van elk levend organisme. De ontwikkeling van slechts een

Nadere informatie

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel.

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel. Werkstuk door een scholier 1417 woorden 10 april 2001 4,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie 1.Verhelder onduidelijke begrippen en termen. Geen onduidelijke begrippen. 2.Wat is nu precies het probleem? 2.1:

Nadere informatie

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen & embryo s Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen en embryo s Deze lezing: Introductie genen en gentechnologie Meer gentechnologie: crispr/cas9 Genetische modificatie van embryo s Drie-ouder

Nadere informatie

Verworpen, ingetrokken en/of vervallen amendementen

Verworpen, ingetrokken en/of vervallen amendementen Overzicht van stemmingen in de Tweede Kamer afdeling Inhoudelijke Ondersteuning aan De leden van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport / Jeugd en Gezin datum 4 juli 2007 Betreffende

Nadere informatie

De Ziekte van Huntington

De Ziekte van Huntington De Ziekte van Huntington 1. Wat is de Ziekte van Huntington? 2. Wat betekent het als je de Ziekte van Huntington hebt? 3. Wat doet de Ziekte van Huntington in je hersenen precies? 4. Hoe ver zijn onderzoekers

Nadere informatie

GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LEERLINGENHANDLEIDING

GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LEERLINGENHANDLEIDING ZO GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LES 1: GEKWEEKTE WEEFSELS Als er in ons lichaam iets kapot gaat, kan dat een probleem opleveren. Sommige onderdelen zijn te vervangen, maar zo goed als het origineel wordt het

Nadere informatie

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een profielwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een profielwerkstuk

Nadere informatie

Voortplanting. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage.

Voortplanting. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VMBO-GL en TL Voortplanting biologie CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 36 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 323 Prenatale screening Nr. 101 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Klonen: de verschillende aspecten

Werkstuk Biologie Klonen: de verschillende aspecten Werkstuk Biologie Klonen: de verschillende aspe Werkstuk door een scholier 3904 woorden 9 december 2013 5,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Synaps Hoe ver kan en wil men gaan? 5 juli 1996. Ergens

Nadere informatie

Krokodil 32 Bruine rat 42 Konijn 44 Zijdeaapje 46 Chimpansee 48 Tabel 1

Krokodil 32 Bruine rat 42 Konijn 44 Zijdeaapje 46 Chimpansee 48 Tabel 1 A BASISSTOF Beantwoord de volgende vragen. 1 Hoe wordt de informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme genoemd? De volgende gegevens horen bij de vragen 2 en 3. In tabel 1 is voor enkele

Nadere informatie

Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen

Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting door een scholier 751 woorden 30 mei 2017 8,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou H3 organen en cellen iets uitleg voorbeelden

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari 2011 6,1 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: chromosomen Chromosomen: komen voor in een celkern bevindt zich de

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4: Voortplanting

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4: Voortplanting Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4: Voortplanting Samenvatting door een scholier 445 woorden 14 maart 2015 7,2 13 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Doelstelling 1: Wat zijn geslachtskenmerken?

Nadere informatie

Obductie. Informatie voor nabestaanden

Obductie. Informatie voor nabestaanden Obductie Informatie voor nabestaanden 2 U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie (ook wel autopsie, lijkschouwing

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW DNA bij misdrijven

Praktische opdracht ANW DNA bij misdrijven Praktische opdracht ANW DNA bij misdrijven Praktische-opdracht door een scholier 1587 woorden 21 maart 2007 7,2 10 keer beoordeeld Vak ANW Hoofdstukkenindeling 1. Inleiding 2. DNA 3. Hoe gaat men te werk

Nadere informatie

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Ontwikkelen van een eilandjesbron ten behoeve van transplantatie van geëncapsuleerde eilandjes van Langerhans voor behandeling van diabetes 1.2 Looptijd van

Nadere informatie

Spreekbeurt ANW Dierproeven

Spreekbeurt ANW Dierproeven Spreekbeurt ANW Dierproeven Spreekbeurt door een scholier 2075 woorden 30 maart 2001 6,9 735 keer beoordeeld Vak ANW Spreekbeurt over dierproeven Korte inleiding. Wij gaan wat vertellen over dierproeven.

Nadere informatie

Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor

Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor Stamceltherapie bij netvliesziekten!? Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, KNAW-AMC, Amsterdam Recent werd het eerste deel van de eerste klinische trial

Nadere informatie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie Tweelingen Hier zie je ons met zijn allen, de tweeling was net geboren en mijn moeder en ik waren verkouden dus moesten we van die kapjes op zodat de tweeling niet ziek zou worden. Ik was hier 4 jaar oud.

Nadere informatie

146

146 145 146 Bij genetische modificatie door middel van transgenese worden met behulp van biotechnologische technieken erfelijke eigenschappen veranderd of van het ene naar het andere organisme overgebracht.

Nadere informatie

Examen VMBO-KB 2009. Arabisch CSE KB. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VMBO-KB 2009. Arabisch CSE KB. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VMBO-KB 2009 tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur Arabisch CSE KB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor

Nadere informatie

Antwoorden ANW Paragraaf 9.2 t/m 9.4

Antwoorden ANW Paragraaf 9.2 t/m 9.4 Antwoorden ANW Paragraaf 9.2 t/m 9.4 Antwoorden door een scholier 1916 woorden 30 december 2002 43 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 9.2 1 Een voordeel zou kunnen zijn dat je in je kortere leven alleen

Nadere informatie

6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek.

6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. 6. Chromosomen Deze vervangende basisstof gaat over de invloed die erfelijkheid kan hebben op je leven. Je denkt in de opdrachten na over je

Nadere informatie

Nummer 4 jaargang 45 december 2016

Nummer 4 jaargang 45 december 2016 Nummer 4 jaargang 45 december 2016 2 Inhoud 4 Zó wordt ons DNA ingepakt 6 Een goede buur... 10 Van onderzoeksresultaat naar betekenisvol marktproduct 12 Fascinerend samenspel 14 Zwaar onderbelicht 18 Computer

Nadere informatie