STAMCELLEN. 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "STAMCELLEN. 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu"

Transcriptie

1 STAMCELLEN 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu

2 DRIE EIGENSCHAPPEN: DEFINITIE VAN STAMCELLEN A) NIET- DIFFERENTIATIE de ongedifferentiëerde stamcel deelt zich tot een gedifferentiëerde of gespecialiseerde cel : de stamcel maakt bepaalde celtypes aan en reproduceert daarnaast zichzelf B) PROLIFERATIE stamcellen delen en hernieuwen zichzelf (self renewal) over lange tijd, zonder duidelijke veroudering, dankzij hun lange telomeren (stamcellen verouderen ook, maar trager dan gewone cellen) C) HERSTEL stamcellen kunnen een orgaan of weefsel correct herstellen

3 STAMCEL: VOLGENS BRON EN POTENTIE Bevruchte eicel Morula Blastocyst Foetus Navelstreng bloed Volwassen EMBRYONALE STAMCELLEN Human Embryonic stem cells= h-esc VOLWASSEN STAMCELLEN Adult stem cells Totipotent Pluripotent Multipotent

4 STAMCEL: VOLGENS BRON EN POTENTIE

5 STADIUM: dag 0, vóór de bevruchting Oerstamcel als basis voor: natuurlijke voortplanting IVF, wetenschap, klonen.. Hoe? via eicelafname Potentie: totipotent Belang en knelpunten: invriezen nu ook mogelijk EICEL (OVULA, OÖCYT) risico s bij ovariële stimulatie en eicelafname: infectie,bloeding lange termijn effect van hormonale stimulatie handel in en patenten op eicellen: ethisch debat Ver- ding -elijking van de vruchtbaarheid

6 STADIUM: dag 1 tot 4-5 dagen na de bevruchting Hoe? Afzuigen van één cel uit morula Potentie: totipotent MORULA Belang en knelpunten: ontstaan van tweelingen PGD =preïmplantatie genetische diagnostiek Saviour baby embryosparende techniek voor aanmaak van h-esc

7 MORULA: de eerste dagen

8 BLASTOCYST (BLASTULA) STADIUM: dag 5 à 6 na bevruchting Hoe? Uit overtollige embryo s na IVF en aangemaakte embryo s preleveert men de inner cell massa Potentie: pluripotent uit innercelmassa gepreleveerd 220 verschillende cellen mogelijk embyonale stamcel: plastisch groot groeipotentieel

9 BLASTOCYST (BLASTULA) Belang: invriezen mogelijk ontwikkelen van CELLIJNEN nut: wetenschappelijk onderzoek Celtherapie Knelpunten: ethisch debat rond statuut van het embryo MBV met IVF, ICSI, draagmoeders therapeutisch klonen

10 FOETUS STADIUM: 5 à 10 weken na bevruchting Hoe? primitieve germcellen uit abortusmateriaal Potentie: multipotent groot groeipotentieel Belang: Gearhart ontwikkelde cellijn in 1998 momenteel weinig gebruikte bron Knelpunten: Ethisch debat rond het statuut van embryo hangt samen met debat rond abortus

11 NAVELSTRENGBLOED STADIUM: bij geboorte Hoe? bloed uit de navelstreng Potentie: ADULTE SC maar SC uit navelstrengbloed heeft grotere plasticiteit en groeicapaciteit dan SC van volwassene MULTIPOTENTE SC: hematopoëtische SC mesemchymale SC

12 Belang: celtherapie bij 70tal ziekten: leucemie(1988: eerste transplantatie) aangeboren immunologische stoornis grotere plasticiteit en groeicapaciteit NAVELSTRENGBLOED immunologisch minder afstoting (naïever dan volwassensc) minder infectie overdracht vlug beschikbare bron van SC: wereldwijd publieke banken met HLA typering mogelijkheid om celaantal op te drijven in vitro toekomstperspectief: behandeling van niet-hematologische aandoeningen, experimenten voor diabetes, hersenen hartinfarct

13 Knelpunten: invriezen tot 20 jaar beperkt 100ml per gift: celaantal neemt toe bij: vaginale bevalling NAVELSTRENGBLOED groter geboortegewicht van kind vlug afklemmen na geboorte: 30 sec: 35ml/kg 2 min: 14ml/kg kweek in vitro vóór de transplantatie ~groter celaantal gunstig voor transplantatie ~MAAR : risico voor anemie bij boorling bij te grote afname afwegen van maatschappelijk belang (leukemiebehandeling: publieke navelstrengbloedbanken) en van privé belangen (invriezen van navelstrengbloed voor eventuele zelftherapie of voor sportende vader/moeder)

14 Bron: uit alle weefsels van volwassenen en kinderen grotere aanwezigheid in weefsels met grote hernieuwing vb.beenmerg, huid Potentie: MULTIPOTENTE SC: uitz: -MAPC cellen (Catherine Verfaillie) minder groeipotentieel (telomerase) SC GEPRELEVEERD UIT VOLWASSEN INDIVIDU Volwassen cellen omvormen tot ESC achtige cellen ips uit fibroblasten tot op heden nog geen alternatief voor embryonale SC

15 Belang: celtherapie ethisch geen bezwaar SC GEPRELEVEERD UIT VOLWASSEN INDIVIDU Knelpunten: kleine hoeveelheden verouderde SC: minder groeipotentieel (telomerase) aangetast door licht, toxiciteit immunologische afstoting transfer van infectie

16 CONCLUSIE alle types zijn complementair elk type stamcel heeft zijn pro s en contra s DUS zal men in de toekomst: verder onderzoek moeten verrichten op de verschillende soorten stamcellen de vele knelpunten meer aandacht en analyse moeten geven

LESPAKKET : STAMCELLEN

LESPAKKET : STAMCELLEN LESPAKKET : STAMCELLEN 1. DEFINITIE VAN STAMCELLEN Een stamcel is een cel die zichzelf kan vermenigvuldigen en daarnaast nog in staat is zich om te vormen (= te differentiëren) naar één of meer gespecialiseerde

Nadere informatie

LESPAKKET : STAMCELLEN

LESPAKKET : STAMCELLEN LESPAKKET : STAMCELLEN DEFINITIE VAN STAMCELLEN Een stamcel is een cel die zichzelf kan vermenigvuldigen en daarnaast nog in staat is zich om te vormen (= te differentiëren) naar één of meer gespecialiseerde

Nadere informatie

BIO ETHISCHE VRAGEN. Ethisch / Juridisch debat. Welke zijn voorbeelden van knelpunten?

BIO ETHISCHE VRAGEN. Ethisch / Juridisch debat. Welke zijn voorbeelden van knelpunten? BIO ETHISCHE VRAGEN Ethisch / Juridisch debat Welke zijn voorbeelden van knelpunten? Mag men aan vrouwen eiceldonatie vragen? Welk statuut en waarde kent men toe aan de eicel? Welk statuut en waarde kent

Nadere informatie

VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE

VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE BIO ETHISCHE VRAGEN VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE Juridisch / ethisch debat 1. Rond het gebruik van embryo s: Kan men overtollige IVF embryo s gebruiken? Geldt de volledige rechtsbescherming

Nadere informatie

Prof. Dr. Diane De Neubourg Centrum voor Reproductieve Geneeskunde - UZA - Universiteit Antwerpen

Prof. Dr. Diane De Neubourg Centrum voor Reproductieve Geneeskunde - UZA - Universiteit Antwerpen Wat is er nieuw in de reproductieve geneeskunde? Prof. Dr. Diane De Neubourg Centrum voor Reproductieve Geneeskunde - UZA - Universiteit Antwerpen Overzicht 1. Fertiliteitspreservatie 2. Preïmplantatie

Nadere informatie

VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE: Juridisch / ethisch debat

VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE: Juridisch / ethisch debat BIO ETHISCHE VRAGEN VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE: Juridisch / ethisch debat BIO ETHISCHE VRAGEN... 21 VRAGEN ROND STAMCELONDERZOEK EN EICELDONATIE: JURIDISCH / ETHISCH DEBAT... 21 1. Rond

Nadere informatie

CHAPTER 10. Samenvatting

CHAPTER 10. Samenvatting CHAPTER 10 Samenvatting Samenvatting 147 STAMCELLEN Stamcellen hebben twee unieke eigenschappen. Allereerst zijn ze in staat zichzelf te vermenigvuldigen en zijn daardoor een onuitputbare bron van cellen

Nadere informatie

Bijdrage gezondheidsbrief - 2009. Marc Boogaerts Stamcellen, bron van eeuwig leven?

Bijdrage gezondheidsbrief - 2009. Marc Boogaerts Stamcellen, bron van eeuwig leven? Bijdrage gezondheidsbrief - 2009 Marc Boogaerts Stamcellen, bron van eeuwig leven? Stamcellen liggen aan de basis van elk leven. De oer-stamcel wordt gevormd tijdens de bevruchting door de versmelting

Nadere informatie

Stamcellen & embryo s

Stamcellen & embryo s Stamcellen & embryo s Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Stamcellen Stamcel: kan onbeperkt delen Totipotent: kan zich tot alle weefsels ontwikkelen Pluripotent: beperkter bereik Unipotent: één

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43820 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Berg, C.W. van den Title: State of the heart : the promise of pluripotent stem

Nadere informatie

PERSONTMOETING 18 mei 2005 Geboorte van de eerste HLA baby s

PERSONTMOETING 18 mei 2005 Geboorte van de eerste HLA baby s Partner Universitaire Associatie Brussel Academisch Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel PERSONTMOETING 18 mei 2005 Geboorte van de eerste HLA baby s Het programma Preimplantatie Genetische Diagnose

Nadere informatie

Samenvatting, conclusies en aanbevelingen

Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Beschadigde cellen in weefsels kunnen soms vervangen worden door cellen afkomstig van een donor. Aansprekende voorbeelden zijn transplantaties van cellen bij proefdiermodellen

Nadere informatie

Keuzes bij kinderwens onder andere PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Namens de werkgroep PGD azm Congres BVN 18 april 2009

Keuzes bij kinderwens onder andere PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Namens de werkgroep PGD azm Congres BVN 18 april 2009 Keuzes bij kinderwens onder andere PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Dr. Christine de Die-Smulders afdeling Klinische Genetica MUMC+ Namens de werkgroep PGD azm Congres BVN 18 april 2009 Zomer

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 21e jrg 2003, no. 5 (pp. 241 249)

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 21e jrg 2003, no. 5 (pp. 241 249) Auteur(s): R. Lulofs Titel: Het oog van Versus 3: De stamcel als hulpverlener Jaargang: 21 Jaartal: 2003 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 241-249 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Inleiding tot (in)fertiliteit

Inleiding tot (in)fertiliteit Inleiding tot (in)fertiliteit Frauke Vanden Meerschaut, MD PhD Afdeling Reproductieve Geneeskunde, UZ Gent PUO Medisch begeleide voortplanting 4 september 2018 2010 Universitair Ziekenhuis Gent Definitie

Nadere informatie

Omdat PGD voorafgaand aan de zwangerschap plaatsvindt, kan het gezien worden

Omdat PGD voorafgaand aan de zwangerschap plaatsvindt, kan het gezien worden Samenvatting Preïmplantatie genetische diagnostiek Preïmplantatie genetische diagnostiek (PGD) is het onderzoeken van een cel die afgenomen is van een embryo in vitro (of een eicel vóór de bevruchting)

Nadere informatie

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro. (B.S. 28/05/2003)

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro. (B.S. 28/05/2003) 11 MEI 2003. - Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro. (B.S. 28/05/2003) Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet Art. 2. Voor de toepassing van

Nadere informatie

Cel- en weefseltherapie

Cel- en weefseltherapie e e n kijk op biote chnologie 9 Een inforeeks van e e n kijk o p VIB is een non-profit onderzoeksinstituut in de levenswetenschappen. Zo'n 1100 wetenschappers en technici verrichten basisonderzoek naar

Nadere informatie

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro

11 MEI Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro 11 MEI 2003. - Wet betreffende het onderzoek op embryo's in vitro BS 28/05/2003 gdp 1 / 8 Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet Art. 2. Voor de toepassing

Nadere informatie

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo...

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo... 1 van 5 7-2-2018 08:34 newscientist.nl Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het kloondebat Andy Coghlan 6-8 minuten De komst van Zhong Zhong en Hua Hua, s werelds eerste gekloonde

Nadere informatie

Position Paper. Embryoselectie

Position Paper. Embryoselectie Position Paper Embryoselectie Vastgesteld door de Werkgroep Genetisch Onderzoek (2011/2012) Geaccordeerd door het VSOP bestuur, februari 2012 Achtergrond Allereerst willen we benadrukken dat de VSOP positief

Nadere informatie

! "# Definitieve versie 1

! # Definitieve versie 1 ! "# Vraag om advies d.d. 11 mei 2001 vanwege A. De Decker, Voorzitter van de Senaat m.b.t. de ethische en juridische aspecten van verschillende vragen betreffende het onderzoek op embryo s en de bescherming

Nadere informatie

LESPAKKET : FERTILITEIT

LESPAKKET : FERTILITEIT LESPAKKET : FERTILITEIT BASISBEGRIPPEN Fertiliteit is de mogelijkheid een leven voort te brengen. Vrucht-baar : deze term wijst op het mogelijke ontstaan van de vrucht als weg naar reproductie via geslachtelijke

Nadere informatie

Structuur en Adaptatie van Cel en Weefsel

Structuur en Adaptatie van Cel en Weefsel Hertentamen Structuur en Adaptatie van Cel en Weefsel 8W240 Dinsdag 16 augustus 2011 14.00-17.00 Faculteit Biomedische Technologie Verantwoordelijk docent: C. Bouten Mededocent: A. Driessen-Mol Dit tentamen

Nadere informatie

vruchtbaarheidssparende behandeling

vruchtbaarheidssparende behandeling Nederlands Netwerk Fertiliteitspreservatie vruchtbaarheidssparende behandeling Invriezen Invriezen van van embryo s eicellena IVF informatie voor vrouwelijke patiënten vruchtbaarheidssparende behandeling

Nadere informatie

Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor

Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor Stamceltherapie bij netvliesziekten!? Drs. Anna Bennis, Prof.dr. Arthur AB Bergen Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, KNAW-AMC, Amsterdam Recent werd het eerste deel van de eerste klinische trial

Nadere informatie

146

146 145 146 Bij genetische modificatie door middel van transgenese worden met behulp van biotechnologische technieken erfelijke eigenschappen veranderd of van het ene naar het andere organisme overgebracht.

Nadere informatie

Navelstrengbloed : private of publieke goudmijn?

Navelstrengbloed : private of publieke goudmijn? Navelstrengbloed : private of publieke goudmijn? Marc Boogaerts Universitair Ziekenhuis Leuven Leuvense Navelstrengbloedbank Inleiding Stamcellen liggen aan de basis van elk leven. Gevormd door de versmelting

Nadere informatie

Kinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+

Kinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en cardiogenetische aandoeningen : de keuzes Spontaan zwanger worden met het aanvaarden van het risico Spontaan

Nadere informatie

Fertiliteitspreservatie bij de vrouw. Informatiebrochure patiënten

Fertiliteitspreservatie bij de vrouw. Informatiebrochure patiënten Fertiliteitspreservatie bij de vrouw Informatiebrochure patiënten Gevolgen van uw behandeling op de vruchtbaarheid... 4 1.1 Mogelijk effect chemotherapie... 4 1.2 Mogelijk effect radiotherapie... 4 1.2

Nadere informatie

Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden?

Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden? 21 mei 2011 Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden? Drs. Inge Smeets PGD arts en arts-onderzoeker Maastricht Universitair Medisch Centrum Themamiddag Jong en BRCA Borstkankervereniging

Nadere informatie

Verbreding genetische basis van het Groninger paard m.b.v. ICSI

Verbreding genetische basis van het Groninger paard m.b.v. ICSI Verbreding genetische basis van het Groninger paard m.b.v. ICSI Kennisdeling in het Praktijknetwerk Merry merries van Groninger bloede Dr.ir. Monica Commandeur, 7 juni 2015 Groninger merrie: Wusiena; Foto:

Nadere informatie

Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen.

Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen. Boekverslag door P. 2303 woorden 18 juni 2003 4.9 27 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudopgave: Wat is een kloon? Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication Citation for published version (APA): Chikhovskaya, J. V. (2013). The potency of

Nadere informatie

De therapeutische perspectieven van embryonale stamcellen en geïnduceerde pluripotente stamcellen.

De therapeutische perspectieven van embryonale stamcellen en geïnduceerde pluripotente stamcellen. FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2010-2011 De therapeutische perspectieven van embryonale stamcellen en geïnduceerde pluripotente stamcellen. Marieken VANDEN BROUCKE Promotor:

Nadere informatie

STICHTING BIO-WETENSCHAPPEN EN MAATSCHAPPIJ

STICHTING BIO-WETENSCHAPPEN EN MAATSCHAPPIJ STICHTING BIO-WETENSCHAPPEN EN MAATSCHAPPIJ Nooit tevoren waren er zoveel onderzoekers wereldwijd bezig met de verwerving van kennis op tal van gebieden van de biologie van de mens. Groots opgezette onderzoeksprogramma

Nadere informatie

TIJDELIJKE COMMISSIE MENSELIJKE GENETICA EN ANDERE NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE MODERNE GENEESKUNDE

TIJDELIJKE COMMISSIE MENSELIJKE GENETICA EN ANDERE NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE MODERNE GENEESKUNDE TIJDELIJKE COMMISSIE MENSELIJKE GENETICA EN ANDERE NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE MODERNE GENEESKUNDE Hoorzitting op 26 april 2001 Carlos Alonso BEDATE Academisch curriculum Licentiaat Filosofie Univ. Pont.

Nadere informatie

Prenatale diagnostiek Klinische en ethische uitdagingen. Sandra Janssens

Prenatale diagnostiek Klinische en ethische uitdagingen. Sandra Janssens Prenatale diagnostiek Klinische en ethische uitdagingen Sandra Janssens Invasief Prenataal onderzoek Vlokkentest Vruchtwaterpunctie (Navelstrengpunctie) Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (PGD) Prenataal

Nadere informatie

Figuur 1: schematische weergave van een cel

Figuur 1: schematische weergave van een cel Inleiding De titel van het proefschrift is Preventing the transmission of mitochondrial diseases. Dat wil zeggen: het tegengaan dat mitochondriële ziekten worden doorgegeven aan het nageslacht. Mitochondriën

Nadere informatie

JURIDISCHE ASPECTEN VAN HET STATUUT VAN EN HET ONDERZOEK OP STAMCELLEN EN EMBRYO S ANALYSE VAN DE WET VAN 11 MEI 2003

JURIDISCHE ASPECTEN VAN HET STATUUT VAN EN HET ONDERZOEK OP STAMCELLEN EN EMBRYO S ANALYSE VAN DE WET VAN 11 MEI 2003 Faculteit Rechten Academiejaar JURIDISCHE ASPECTEN VAN HET STATUUT VAN EN HET ONDERZOEK OP STAMCELLEN EN EMBRYO S ANALYSE VAN DE WET VAN 11 MEI 2003 SCRIPTIE IN HET KADER VAN HET ASPIRANT-ASSISTENTSCHAP

Nadere informatie

Gelet op de artikelen 5 en 6, tweede lid, van de Wet op bijzondere medische verrichtingen;

Gelet op de artikelen 5 en 6, tweede lid, van de Wet op bijzondere medische verrichtingen; Regeling van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 16 februari 2009, nr. CZ-TSZ-2912089, houdende houdende regels ten aanzien van preïmplantatie genetische diagnostiek (PGD) (Regeling

Nadere informatie

Een nieuwe onderzoekslijn Organen op Chips Menselijke ziektemodellen op chips Introductie, Anja van de Stolpe

Een nieuwe onderzoekslijn Organen op Chips Menselijke ziektemodellen op chips Introductie, Anja van de Stolpe Minisymposium KNAW Een nieuwe onderzoekslijn Organen op Chips Menselijke ziektemodellen op chips Introductie, Anja van de Stolpe Wat is een Orgaan- of menselijk ziektemodel -op-een chip? Is het een stukje

Nadere informatie

EFFECT VAN ONCOLOGISCHE THERAPIE OP DE VROUWELIJKE VRUCHTBAARHEID

EFFECT VAN ONCOLOGISCHE THERAPIE OP DE VROUWELIJKE VRUCHTBAARHEID EFFECT VAN ONCOLOGISCHE THERAPIE OP DE VROUWELIJKE VRUCHTBAARHEID KANKERCENTRUM Onco_alg_045 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Invriezen van ovarieel weefsel 3 03 Invriezen van eicellen

Nadere informatie

TOESTEMMING VOOR AFSTAAN VAN RESTMATERIAAL VOOR DE WETENSCHAP

TOESTEMMING VOOR AFSTAAN VAN RESTMATERIAAL VOOR DE WETENSCHAP TOESTEMMING VOOR AFSTAAN VAN RESTMATERIAAL VOOR DE WETENSCHAP Afstaan van restmateriaal Informatie voor de patiënt U zult binnenkort een IVF/ICSI-behandeling ondergaan. Tijdens deze behandeling worden

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek

Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek Praktische-opdracht door S. 2430 woorden 24 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Alzheimer, parkinson, leukemie, allemaal ziektes waaraan vandaag

Nadere informatie

LESSEN VOOR DE XXISTE EEUW

LESSEN VOOR DE XXISTE EEUW LESSEN VOOR DE XXISTE EEUW (HAND-OUT) DE TRIOMF VAN HET EMBRYO DANNY HUYLEBROECK 28 februari 2005 1. Situering Na de kennissprong in de chemie en de toepassing ervan in de industrie, gevolgd door de spectaculaire

Nadere informatie

Patiënten Informatie Folder. Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s

Patiënten Informatie Folder. Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s Patiënten Informatie Folder Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s VPG rest-embryo s voorjaar 2009 Wetenschappelijk Onderzoek met behulp van rest-embryo s. Geachte mevrouw, meneer, Uw

Nadere informatie

Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma

Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma Gynaeco Cardio- Onco- Infectie Anesthe- -logie en logie logie ziekten sie fertiliteit ZRGB Genk een succesvol centrum 1989-2011 >3000 zwangerschappen IVF Cryo IUI

Nadere informatie

Celtherapie. Celtherapie. Celtherapie. Risico s. Isabelle Huys

Celtherapie. Celtherapie. Celtherapie. Risico s. Isabelle Huys Cel- en gentherapie als geneesmiddel? Isabelle Huys Faculteit Farmaceutische Wetenschappen K.U.Leuven (Belgium) Isabelle.huys@law.kuleuven.be Heart heals heart lung heals lung spleen heals spleen like

Nadere informatie

Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen :

Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen : Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen : nieuwe ontwikkelingen We willen een gezond kindje Preconceptionele genetische counselling : Erfelijke ziekte of aangeboren afwijking bij : - vorig kind

Nadere informatie

tel

tel PREIMPLANTATIE GENETISCHE DIAGNOSE VOOR MONOGENETISCHE AANDOENINGEN INFORMATIE BIJ GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING - INFORMED CONSENT VOOR PATIENTEN VAN HET LEUVENS UNIVERSITAIR FERTILITEITSCENTRUM IN HET KADER

Nadere informatie

Welkom op de wereldwijde markt voor lichaamsmateriaal

Welkom op de wereldwijde markt voor lichaamsmateriaal Welkom op de wereldwijde markt voor lichaamsmateriaal Lichaamsmateriaal is geld waard. Wereldwijd wordt verdiend aan delen van ons lichaam. Nieren zijn te koop. Eicellen en sperma worden online verhandeld.

Nadere informatie

Werkstuk ANW Klonen 3,4. Werkstuk door een scholier 5373 woorden 10 april keer beoordeeld

Werkstuk ANW Klonen 3,4. Werkstuk door een scholier 5373 woorden 10 april keer beoordeeld Werkstuk ANW Klonen Werkstuk door een scholier 5373 woorden 10 april 2008 3,4 12 keer beoordeeld Vak ANW Klonen Wat is er gekloond? Dolly (5 juli 1996 14 februari 2003) was het eerste gekloonde schaap

Nadere informatie

Obstetrie en Gynaecologie PGD

Obstetrie en Gynaecologie PGD Obstetrie en Gynaecologie PGD Pre-implantatie Genetische Diagnostiek Inhoud Inleiding 1 Voor wie is de PGD 1 Hoe verloopt een PGD behandeling 2 Wat zijn de kansen 4 Welke aandoeningen kunnen onderzocht

Nadere informatie

Diabetes. Een gids voor diabetes en mogelijke genezing met Mesenchymale tandstamcellen

Diabetes. Een gids voor diabetes en mogelijke genezing met Mesenchymale tandstamcellen Diabetes Een gids voor diabetes en mogelijke genezing met Mesenchymale tandstamcellen Naar verwachting zal diabetes in 2030 de op zes na belangrijkste doodsoorzaak zijn Diabetes is een ziekte die de manier

Nadere informatie

De triomftocht van ivf

De triomftocht van ivf De triomftocht van ivf Maarten Evenblij, journalist Correspondentieadres: redactie@medischcontact.nl Sinds de eerste in-vitrobevruchting in 1978 heeft de voortplantings geneeskunde een enorme vlucht genomen.

Nadere informatie

Dossier. stamceltechnologie modegril of therapie voor de toekomst?

Dossier. stamceltechnologie modegril of therapie voor de toekomst? viwta Dossier stamceltechnologie modegril of therapie voor de toekomst? De heer Robert Voorhamme is voorzitter van de Raad van Bestuur van het viwta. Mevrouw Trees Merckx - Van Goey en de heer Jean-Jacques

Nadere informatie

Vaak gestelde vragen over IVF

Vaak gestelde vragen over IVF Vaak gestelde vragen over IVF Kunnen we iets doen om onze kans op succes te vergroten? Hoewel een IVF-behandeling een medisch proces is waar u zelf weinig invloed op kan uitoefenen, zijn er toch een aantal

Nadere informatie

FERTILITEITSOPTIES BIJ TRANSPERSONEN INFORMATIE OVER HET BEWAREN VAN EICELLEN EN OVARIEEL WEEFSEL

FERTILITEITSOPTIES BIJ TRANSPERSONEN INFORMATIE OVER HET BEWAREN VAN EICELLEN EN OVARIEEL WEEFSEL FERTILITEITSOPTIES BIJ TRANSPERSONEN INFORMATIE OVER HET BEWAREN VAN EICELLEN EN OVARIEEL WEEFSEL INHOUD 1. Inleiding... 2 2. Het invriezen van eicellen... 3 2.1 Praktisch verloop van het invriezen van

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 323 Prenatale screening Nr. 101 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

7,4. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 14 april keer beoordeeld. Biologie voor jou

7,4. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 14 april keer beoordeeld. Biologie voor jou Werkstuk door een scholier 1953 woorden 14 april 2009 7,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Stamceltherapie als nieuwe tak in de geneeskunde Volgens onderzoekers biedt stamceltherapie

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK MET GAMETEN EN/OF EMBRYO S DIE NIET VOOR UZELF KUNNEN WORDEN GEBRUIKT

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK MET GAMETEN EN/OF EMBRYO S DIE NIET VOOR UZELF KUNNEN WORDEN GEBRUIKT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK MET GAMETEN EN/OF EMBRYO S DIE NIET VOOR UZELF KUNNEN WORDEN GEBRUIKT Mevrouw, partner, Met deze informatie willen wij u verduidelijken welk wetenschappelijk onderzoek kan worden

Nadere informatie

Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De heer Hugo M. de Jonge Postbus EJ DEN HAAG. Verkenning pluripotent stamcelonderzoek

Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De heer Hugo M. de Jonge Postbus EJ DEN HAAG. Verkenning pluripotent stamcelonderzoek W-zonMw ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorg innovatie Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De heer Hugo M. de Jonge Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Laan van Nieuw Oost-Indië 334

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 3.4.2003 WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE RAPPORT OVER HET ONDERZOEK AAN MENSELIJKE EMBRYONALE STAMCELLEN* SAMENVATTING * OFFICIEUZE VERTALING

Nadere informatie

Module: In de vruchtbaarheidskliniek - VWO 5 6

Module: In de vruchtbaarheidskliniek - VWO 5 6 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 17 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/74477 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting De cellen van het menselijke immuunsysteem kunnen grotendeels worden verdeeld in een aangeboren (innate) en een verworven (adaptieve) tak. De cellen van het aangeboren immuunsysteem vormen een eerste lijn

Nadere informatie

Ontwikkelingsbiologie

Ontwikkelingsbiologie Ontwikkelingsbiologie In vitro fertilisatie Bij in vitro fertilisatie (IVF) worden eicellen buiten het lichaam bevrucht door spermacellen. Een bevruchte eicel ontwikkelt zich en wordt vervolgens meestal

Nadere informatie

Verklarende Woordenlijst

Verklarende Woordenlijst 12 Verklarende Woordenlijst Gebaseerd op een woordenlijst die werd ontwikkeld door Londen IDEAS Genetic Knowledge Park aangepast volgens hun kwaliteitsnormen. Juli 2008 Vertaald door Mies Wits-Douw en

Nadere informatie

VRUCHTBAARHEID BIJ TRANSPERSONEN INFORMATIE OVER HET BEWAREN VAN ZAADSTALEN

VRUCHTBAARHEID BIJ TRANSPERSONEN INFORMATIE OVER HET BEWAREN VAN ZAADSTALEN VRUCHTBAARHEID BIJ TRANSPERSONEN INFORMATIE OVER HET BEWAREN VAN ZAADSTALEN INHOUD 1. Inleiding... 2 1.1 Het effect van hormoontherapie op de spermatogenese... 2 1.2 Mogelijkheid tot invriezen van zaadcellen...

Nadere informatie

embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters

embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters Toelichting bij informatie folder Informatie voor IVF/PGD patiënten Deze informatie folder is bedoeld voor alle IVF/PGD patiënten die geschikt zijn voor deelname aan dit onderzoek. Dit zijn de patiënten

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november 1999 5,8 473 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is klonen? Klonen betekent ongeslachtelijk voortplanten. Tegenwoordig wordt er bij het woord klonen alleen

Nadere informatie

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (bijlage bij de brochure IVF) in samenwerking met 1 Inhoud Voor wie is PGD? 3 Hoe verloopt een PGD-behandeling? 3 Wat zijn de kansen? 5 Wat kan er onderzocht worden?

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37810 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Garde, Mark Paul van der Title: Different strategies to improve the use of the

Nadere informatie

Tussen de trofoblast en de kiemschijf wordt de navelstreng gevormd.

Tussen de trofoblast en de kiemschijf wordt de navelstreng gevormd. Biologie SE4 Hoofdstuk 6 Paragraaf 1 Tijdens de ovulatie komt een eicel vrij uit een van de beide ovaria. Deze eicel komt terecht in een eileider. Een van de zaadcellen die de tocht van de vagina naar

Nadere informatie

Boer, Th.A., Voor en tegen van stamcelonderzoek. Stamcellen. Cahiers Bio-wetenschappen en maatschappij 21e jaargang, no 3 (september 2002), 47-53.

Boer, Th.A., Voor en tegen van stamcelonderzoek. Stamcellen. Cahiers Bio-wetenschappen en maatschappij 21e jaargang, no 3 (september 2002), 47-53. Stamcellen wat is er voor, wat is er tegen? Kenmerkend voor de ontwikkeling en introductie van de meeste nieuwe medische technieken is zij dikwijls met discussies gepaard gaan. Het medisch wetenschappelijk

Nadere informatie

Klonen en celkerntransplantatie

Klonen en celkerntransplantatie biotechnologie 5 Klonen en celkerntransplantatie Een inforeeks van Klonen en celkertransplantatie VIB is een interuniversitair non-profit-onderzoeksinstituut in de levenswetenschappen. Meer dan 1000 wetenschappers

Nadere informatie

Bij in vitro fertilisatie (IVF) worden eicellen buiten het lichaam bevrucht door

Bij in vitro fertilisatie (IVF) worden eicellen buiten het lichaam bevrucht door Oefen- toets HAVO In vitro fertilisatie Bij in vitro fertilisatie (IVF) worden eicellen buiten het lichaam bevrucht door spermacellen. Een bevruchte eicel ontwikkelt zich en wordt vervolgens meestal in

Nadere informatie

Patiënteninformatie folder

Patiënteninformatie folder Patiënteninformatie folder Moleculair onderzoek naar verminderde ovariële reserve en embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters Engelse titel: Molecular studies on reduced ovarian reserve and

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2006

IVF-cijfers per centrum 2006 IVF-cijfers per centrum 2006 J. Kremer, 19-10-2007 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2006 van alle centra van Nederland. Voor de 4 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

Pré-implantatie Genetische Diagnostiek brochure nr. 13

Pré-implantatie Genetische Diagnostiek brochure nr. 13 Pré-implantatie Genetische Diagnostiek brochure nr. 13 Inleiding De wetenschap staat niet stil. Een aantal jaar geleden is er een nieuwe methode ontwikkeld die het mogelijk maakt om ernstige erfelijke

Nadere informatie

Wat is het Syndroom van Klinefelter?

Wat is het Syndroom van Klinefelter? Voorwoord Deze gids bevat informatie over wat er tot nu toe bekend is over 47,XXY ook wel beter bekend als het Syndroom van Klinefelter. Het is geschreven als hulpmiddel om deze genetische aandoening beter

Nadere informatie

PGD extra waakzaamheid is geboden om ongewenste voorvallen te voorkomen bij deze complexe behandeling in het laboratorium

PGD extra waakzaamheid is geboden om ongewenste voorvallen te voorkomen bij deze complexe behandeling in het laboratorium TRIP Biovigilantie Symposium 2018 PGD extra waakzaamheid is geboden om ongewenste voorvallen te voorkomen bij deze complexe behandeling in het laboratorium Dr. John Dumoulin, klinisch embryoloog, hoofd

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling

Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting door een scholier 1708 woorden 10 mei 2012 4,9 14 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1. Voorplanting en bevruchting

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 26 568 (R 1638) Wijziging van de Rijksoctrooiwet, de Rijksoctrooiwet 1995 en de Zaaizaad- en Plantgoedwet ten behoeve van de rechtsbescherming

Nadere informatie

Datum van inontvangstneming : 30/07/2013

Datum van inontvangstneming : 30/07/2013 Datum van inontvangstneming : 30/07/2013 Vertaling C-364/13-1 Datum van indiening: 28 juni 2013 Verwijzende rechter: Zaak C-364/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing High Court of Justice, Chancery

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 31 046 Wijziging van de Embryowet in verband met het schrappen van de termijn waarbinnen een voordracht moet worden gedaan voor een koninklijk

Nadere informatie

Baby s op maat: stamcellen genezen zieke zusjes en broertjes. Stamcelonderzoek. Stamceltherapie

Baby s op maat: stamcellen genezen zieke zusjes en broertjes. Stamcelonderzoek. Stamceltherapie Baby s op maat: stamcellen genezen zieke zusjes en broertjes Stamcelonderzoek Katrien Devolder wetenschappelijk medewerker aan de UGent en postdoctoraal onderzoeker bij het Fonds voor Wetenschappelijke

Nadere informatie

TOESTEMMING VOOR INVRIEZEN VAN EMBRYO'S

TOESTEMMING VOOR INVRIEZEN VAN EMBRYO'S TOESTEMMING VOOR INVRIEZEN VAN EMBRYO'S Tussen: Universitair Ziekenhuis Gent met zetel te 9000 Gent aan de De Pintelaan 185, hierna genoemd UZ Gent enerzijds, en Mevrouw/ Dhr. geboren te op wonende te

Nadere informatie

Oefen Repetitie KGT thema Voortplanting

Oefen Repetitie KGT thema Voortplanting Oefen Repetitie KGT thema Voortplanting Als er geen punten bij een vraag staan, dan is die vraag 1 punt waard. Onderdeel A: waar of niet waar? 1. De pil beschermt zowel tegen SOA s als tegen een zwangerschap

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

STAMCELLEN. Chemische Feitelijkheden. Stamcellen zijn de laatste jaren hot, zowel in de media. Veelbelovende toekomstmuziek

STAMCELLEN. Chemische Feitelijkheden. Stamcellen zijn de laatste jaren hot, zowel in de media. Veelbelovende toekomstmuziek Chemische Feitelijkheden editie 49 nr 222 april 2006 DE CONTEXT Oercellen van het leven DE BASIS Biologische raadsels ontrafeld DE DIEPTE Herstel voor de hartspiercel AUTEUR: TOMAS VAN DIJK Veelbelovende

Nadere informatie

Patiënteninformatie: vitrificeren (invriezen) van eicellen

Patiënteninformatie: vitrificeren (invriezen) van eicellen Patiënteninformatie: vitrificeren (invriezen) van eicellen Hierbij ontvangt u informatie over het vitrificeren van eicellen. Vitrificatie van eicellen vindt plaats in het kader van een fertiliteitsbehandeling

Nadere informatie

S e k S u e l e v o o r t p l a n t i n g r e d u c t i e d e l i n g o f m e i o S e e n g e n e t i S c h e v a r i a t i e

S e k S u e l e v o o r t p l a n t i n g r e d u c t i e d e l i n g o f m e i o S e e n g e n e t i S c h e v a r i a t i e 76 Voortplanting S e k s u e l e v o o r t p l a n t i n g De seksuele voortplanting of reproductie van de mens houdt in dat man en vrouw elk de helft van hun erfelijke aanleg, dus één van elk van de 22

Nadere informatie

Conflict of interest. Fertiliteitspreservatie het stop zetten van de tijd. Inhoud van de presentatie. Introductie.

Conflict of interest. Fertiliteitspreservatie het stop zetten van de tijd. Inhoud van de presentatie. Introductie. Fertiliteitspreservatie het stop zetten van de tijd Conflict of interest Carlijn Zietse Fertiliteitsarts Amsterdam UMC locatie AMC Inhoud van de presentatie Wat is fertiliteitspreservatie Wat zijn de indicaties

Nadere informatie

4 VWO thema 3 Voortplanting EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN

4 VWO thema 3 Voortplanting EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN Examentrainer Vragen Eendagshaantjes In de pluimveehouderij worden in Nederland jaarlijks tientallen miljoenen eendagshaantjes gedood. Dit cijfer is te vinden in het rapport Alternatieven voor doding van

Nadere informatie

Geslachtelijke voortplanting: de kernen van twee geslachtscellen (eicel en zaadcel) versmelten. Dat het bevruchting. Ze vormen samen een nieuwe cel.

Geslachtelijke voortplanting: de kernen van twee geslachtscellen (eicel en zaadcel) versmelten. Dat het bevruchting. Ze vormen samen een nieuwe cel. Samenvatting Voortplanting en ontwikkeling Geslachtelijke voortplanting: de kernen van twee geslachtscellen (eicel en zaadcel) versmelten. Dat het bevruchting. Ze vormen samen een nieuwe cel. Geslachtscellen

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 5000 woorden 30 oktober keer beoordeeld

6,5. Werkstuk door een scholier 5000 woorden 30 oktober keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 5000 woorden 30 oktober 2006 6,5 64 keer beoordeeld Vak Biologie Wat zijn stamcellen? Stamcellen zijn ongespecialiseerde cellen, die onbeperkt zichzelf kunnen delen zonder te

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 30 augustus 2010 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 30 augustus 2010 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Stralingsbeschermingsdienst SBD-TU/e 1

Stralingsbeschermingsdienst SBD-TU/e 1 Zwangerschap en Stralingsbescherming Zwangerschap en Stralingsbescherming inhoud Informatie over mogelijke biologische effecten door blootstelling aan ioniserende straling tijdens deterministische effecten

Nadere informatie

Drijfveer Stamceldonorbank Geschikte stamcellen voor iedere patiënt

Drijfveer Stamceldonorbank Geschikte stamcellen voor iedere patiënt In het nieuws: Jasmina, 6 jaar, geadopteerd Heeft een zeldzame vorm van leukemie Voor overleving afhankelijk van stamtransplantatie met stamcellen van een gezonde donor Echter: Geen geschikte donor binnen

Nadere informatie