Opzet gezamenlijke implementatieagenda

Transcriptie

1 Opzet gezamenlijke implementatieagenda Inhoud 1. Digitale overheid, op weg naar 2017 en verder Doelstelling van deze implementatieagenda Waar staan we nu? Hoe nu verder? Agenda... 4 A. Plateaus... 4 B. Actielijnen Overheidsinformatie digitaal Digitaal zaken doen Randvoorwaarden op orde... 7 Bijlage 1 Highlights monitoring... 9 Bijlage 2 Illustratie mogelijke uitwerking Digitale overheid, op weg naar 2017 en verder In het Regeerakkoord staat dat burgers en bedrijven hun zaken met de overheid in 2017 digitaal kunnen afhandelen. Met de besluiten in de MR ten aanzien van financiering van de GDI is het beheer van de bouwstenen die nodig zijn voor digitale dienstverlening geborgd. De volgende benodigde stap is die van aansluiting en gebruik om daarmee de digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven verder te brengen. Veel overheidsorganisaties geven met een digitale agenda of i-agenda invulling aan hun digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven en hebben hierin al grote stappen gezet. In verschillende overheidsbrede visiedocumenten zijn uitgangspunten geformuleerd voor de verdere ontwikkeling van (digitale) dienstverlening. Samengevat zijn dit: 1. De vraag van burgers, bedrijven en instellingen staat centraal. 2. Burgers, bedrijven en instellingen moeten hun zaken snel, zeker en veilig kunnen regelen. 3. De overheid valt burgers, bedrijven en instellingen niet lastig met de verschillen tussen hun organisaties, maar opereert als één overheid. 4. De overheid stelt geen overbodige vragen; informatie die in basisregistraties is opgenomen en informatie die binnen de eigen organisatie beschikbaar is, wordt niet nogmaals gevraagd. 5. De overheid is transparant en aanspreekbaar. 6. De overheid richt de dienstverlening zo efficiënt mogelijk in, met inachtneming van de behoeften van burgers, bedrijven en instellingen. Het is niet mogelijk om alleen vanuit de individuele agenda s naar dit beeld toe te werken. Daarom hebben de verschillende overheidspartijen de afgelopen maanden gewerkt aan een gemeenschappelijke focus. 1 Deze is vormgegeven in plateaus, met daarin een weergave van de mate 1 Vanaf medio 2014 heeft hierover een aantal werksessies op ambtelijk niveau plaatsgevonden met resp. (koepels van) gemeenten, provincies, waterschappen, ministeries, manifestpartijen en kleinere uitvoeringsorganisaties. 1

2 van gewenste en noodzakelijke digitale volwassenheid (zie hierna onder 2A). Daarbij is rekening gehouden met langere termijntrends richting Op basis van deze plateaus is verder gewerkt aan een gemeenschappelijke opzet voor een overkoepelende agenda om de belangrijkste overheidsbrede activiteiten tot en met 2017 in beeld te brengen. Doordat een groot aantal overheidsorganisaties aan deze opzet voor de implementatieagenda heeft bijgedragen is het resultaat een bundeling van de gezamenlijke ambities en activiteiten van de individuele agenda s van de verschillende overheden. Het nader invullen van de actielijnen en het uitvoeren van de activiteiten uit de agenda vindt vooral plaats door de organisaties en in de samenwerkende ketens zelf. Vanuit het programma Digitaal 2017 (coördinerend ministers zijn BZK (over all en mede overheden), EZ (bedrijven) en WenR (sector Rijk) wordt gewerkt aan het creëren van de juiste randvoorwaarden (langs de pijlers toegankelijkheid, gebruikersvriendelijkheid en veiligheid) en wordt een aantal overkoepelende activiteiten verzorgd, zoals het in kaart brengen van voortgang en (parlementaire) communicatie. 2. Doelstelling van deze implementatieagenda De gezamenlijke implementatieagenda heeft tot doel de totstandkoming van een eenduidige en toegankelijke digitale overheidsdienstverlening te bevorderen en te ondersteunen. Wat precies onder het begrip dienstverlening wordt verstaan is vastgelegd in verschillende visiedocumenten. 2 Het digitale kanaal is vooral een gemakkelijke en eenvoudige vervanger van het papieren kanaal (post) en daarnaast voor veel burgers en bedrijven ook klantvriendelijker en gemakkelijker dan een balie met beperktere openingstijden. Het digitale kanaal is echter zeker niet het enige kanaal als het om dienstverlening gaat. Andere vormen van ( persoonlijk ) contact zullen aanvullend nodig blijven voor specifieke overheidsproducten en doelgroepen. Een gezamenlijk aanpak op een vangnet en gerichte ondersteuning voor minder digivaardigen is daarbij van groot belang. De digitale dienstverlening wordt wel een steeds belangrijker onderdeel van het bredere dienstverleningsconcept van de overheid. 3. Waar staan we nu? Uit twee recente onderzoeken blijkt dat de digitale overheidsdienstverlening, voorzichtig en geleidelijk verbetert, maar dat er in de paar jaar tot en met 2017 nog een flinke slag te maken is om de doelstelling uit het Regeerakkoord te kunnen realiseren. Er is zowel onderzoek gedaan naar het aanbod van de digitale dienstverlening als naar de waardering van de overheidsdienstverlening. Bij de meting van het aanbod van de meest gevraagde producten van de gemeenten, provincies en waterschappen is de totaalscore 56,2 %. De bandbreedte is groot: van ca. 20% tot 80%. De teneur is dat vooral de grote gemeenten vergevorderd zijn, voor de overige overheden is het beeld sterk wisselend. De Manifestpartijen scoren over all hoger dan 56,2%. Er bestaan dus kortom grote faseverschillen tussen de verschillende overheidsorganisaties. De waardering voor de dienstverlening door burgers en bedrijven is over de hele linie iets gestegen en ook de waardering voor digitale kanalen en voorzieningen stijgt voorzichtig, overall van een 6,7 naar een 6,9. De algemene conclusie uit dit rapport luidt dat digitalisering geen afbreuk doet aan de waardering van burger en bedrijf van de overheidsdienstverlening. Er wordt zelfs om meer digitale dienstverlening gevraagd. Bijlage 1 bevat nadere informatie over deze onderzoeken. De uitkomsten worden voor de zomer ter kennis gebracht aan de Tweede Kamer. De jaarlijkse Tussenstand van zaken op het gehele programma zal najaar 2015 naar de Tweede Kamer worden gestuurd. 2 Overheidsbrede Dienstverlening 2020 Van organisaties naar organiseren, februari 2014, Initiatief Vereniging Directeuren Publieksdiensten; Visiebrief Digitale overheid, 23 mei 2013, MinBZK; Digitale agenda; Beleidsnota, 17 mei 2011, MinEZ 2

3 4. Hoe nu verder? Uit de hiervoor genoemde onderzoeken blijkt, naast de voorzichtig positieve tendens, dat er in de periode tot en met 2017 nog een flinke slag te maken is om de doelstelling uit het regeerakkoord te kunnen realiseren. Met de gezamenlijke implementatieagenda wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste activiteiten die daaraan bijdragen. Deze implementatieagenda is op hoofdlijnen in concept gereed. In hoofdstuk 2 is de essentie hiervan opgenomen. Voorstel voor de Regieraad - De verschillende overheidspartijen werken in de maanden maart t/m mei 2015 gezamenlijk verder toe naar een uitgewerkt voorstel voor de implementatieagenda ter bespreking en vaststelling in de regieraad Dienstverlening aan het eind van het tweede kwartaal van Onderdeel van de nader uit te werken actielijnen is het maken van een aantal aansluitkalenders die door de Digicommissaris geagendeerd kunnen worden in de regieraden ten behoeve van besluitvorming over aansluiting en gebruik van de GDI - De bestaande individuele digitale agenda of i-agenda van een overheidsorganisatie zal worden gepositioneerd binnen de plateaus en daarna eventueel worden gesynchroniseerd met de gezamenlijk ingezette actielijnen - In de loop van de tijd wordt periodiek bekeken in hoeverre de implementatieagenda nog voldoende aansluit op actuele ontwikkelingen. Het gezamenlijke programma Digitaal 2017 zal hierbij een coördinerende rol vervullen. 3

4 1. Agenda A. Plateaus Onderstaande plateaus geven de gemeenschappelijke focus in de verdere ontwikkeling van de digitale dienstverlening voor burgers en bedrijven weer. Deze plateaus zijn gezamenlijk door de verschillende overheden opgesteld: Eind Niveau van digitale dienstverlening (in termen van aanbod, gebruik en gebruikerstevredenheid) PLATEAU 1 Informatie digitaal Alle informatie over zaken doen met de overheid online Informatie snel en eenvoudig te vinden Informatie begrijpelijk en volledig Teksten wet E-overheid; voorlichten, zaken doen en gegevenshuishouding IST PLATEAU 2 Transactie digitaal Digitaal zaken doen met de overheid Steeds meer aanvragen digitaal mogelijk De digitale overheid communiceert vanuit perspectief gebruiker Dienstverleningsprocessen verder gedigitaliseerd en gestandaardiseerd Behandeling wet E-overheid in Tweede Kamer PLATEAU 3 Een toegankelijke digitale overheid Eind 2017: eenvoudig digitaal zaken doen met de overheid Meest gebruikte producten via vooringevulde formulieren Integrale toegang Dienstverlening via integrale digitale ketens Het hele dienstverleningsproces is gebruiksvriendelijk ingericht Inwerkingtreding wet E-overheid SOLL Per 2020 voeren burgers en bedrijven de regie over hun zaken met de digitale overheid Grotere rol voor burgers en bedrijven in cocreatie dienstverleningsproces Van burger- naar overheidsparticipatie De overheid als gastheer is de vraag vóór Aanbod van producten en diensten t.b.v. het digitaal zakendoen met de overheid Het beeld voor het eindjaar van Digitaal 2017 (plateau 3) is dat burgers en bedrijven eenvoudig digitaal hun zaken regelen met de overheid. Dit betekent dat minimaal het eenvoudig digitaal aanvragen mogelijk is, waarbij voor de meest gebruikte producten vooringevulde formulieren beschikbaar zijn. Hiervoor moeten overheidportals verder worden ingericht en afgestemd. Digitale berichten en statusinformatie moeten via één omgeving te benaderen zijn. Ook moet de aansluiting op basisregistraties en generieke authenticatievoorzieningen zijn gerealiseerd. Op die manier ontstaat een klantgerichte, gebruikersvriendelijke digitale toegang voor burgers en bedrijven. Deze aanpak stelt eisen aan informatieveiligheid (implementatie van de baseline informatieveiligheid) en het implementeren van standaarden op het gebied van berichten en gegevensuitwisseling (zoals vastgesteld door Forum Standaardisatie en de richtinggevende afspraken zoals vastgelegd in de NORA). De randvoorwaarden zullen voor een belangrijk gedeelte vastgelegd zijn in de wet E-overheid, die in 2017 in werking moet zijn getreden. In plateau 1 is hiervoor nodig dat burgers en bedrijven alle algemene informatie die ze nodig hebben om hun zaken digitaal met de overheid te kunnen regelen snel en eenvoudig online kunnen vinden. Waar mogelijk worden onderlinge verbindingen aangebracht (zoals in regelhulpen of een ordening naar situaties of levensgebeurtenissen). De algemene informatie dient daarbij begrijpelijk en toegankelijk te zijn. Dit vraagt om een verbeterde toegang van informatie via in ieder geval Overheid.nl en Ondernemersplein. In plateau 2 gaat het er om dat de mogelijkheid tot het interactief digitaal zaken doen met de overheid verder wordt uitgebreid. Dit interactieve karakter vereist aanpassing in de bedrijfsvoering en schakelingen tussen organisaties aan de hand van zaakgericht 4

5 werken of het delen van digitale dossiers. Hiervoor worden op keten en netwerkniveau afspraken gemaakt. De uitwerking en verfijning van afspraken binnen het stelsel van overheidsgegevens is hiervoor voorwaardelijk. Randvoorwaardelijk is ook dat voorzieningen uit de GDI (zoals DigiD / eherkenning [later eid] en berichtenboxen) beschikbaar zijn. Het gebruikersperspectief voor dienstverleningsprocessen is bij dit alles een voorwaarde om zowel goedkoper als beter te kunnen leveren. Alleen door gebruikers bij het ontwerp centraal te stellen kunnen burgers en bedrijven verleid worden digitaal zaken te doen. En alleen zo kan een transactievolume ontstaan waarmee substantiële efficiencywinsten te behalen zijn. Ook de Nationale Ombudsman wijst op het belang om beter aan te sluiten op de behoeften van burgers om de dienstverlening te verbeteren en het vertrouwen van burgers te winnen. 3 Bij dit alles wordt er ook continu aandacht geschonken aan het belang van privacy. B. Actielijnen In de nadere uitwerking van de plateaus worden drie thema s onderscheiden: overheidsinformatie digitaal, digitaal zaken doen en randvoorwaarden in orde. Binnen deze thema s zijn actielijnen benoemd waarin een eerste nadere uitwerking van de plateaus in operationele acties is gegeven, mijlpalen zijn geformuleerd en een eerste aanzet is gemaakt van een samenhangende beschrijving van de activiteiten in relatie tot de bouwstenen van de generieke digitale infrastructuur (GDI). Bijlage 2 bevat een illustratie van hoe de plateaus in de nadere uitwerking verder geoperationaliseerd kunnen worden. 1. Overheidsinformatie digitaal Binnen het thema overheidsinformatie digitaal worden twee actielijnen onderkend: 1. Integrale toegang tot overheidsinformatie voor burgers; 2. Integrale toegang tot overheidsinformatie voor bedrijven. Integrale toegang tot overheidsinformatie voor burgers De doelstellingen van de activiteiten in deze actielijn zijn het bieden van een eenduidige toegang tot overheidsinformatie enerzijds en het bieden van informatie over specifieke producten en diensten anderzijds. Hiervoor bieden alle overheidsorganisaties de voor het digitaal zaken doen met de overheid relevante informatie volgens daarvoor geldende standaarden aan. Alle relevante overheidsinformatie is hierdoor voor burgers (in ieder geval via Overheid.nl) snel te vinden. De informatie sluit aan op reële gebeurtenissen in het leven van burgers, is begrijpelijk (getoetst via usablity tests die zijn ingebed in kwaliteitscirkels) en wordt ervaren als integrale dienstverlening vanuit de overheid. Door onder meer een betere inzet van Samenwerkende Catalogi worden burgers beter doorgeleid naar het digitaal aanvragen van diensten en producten. Integrale toegang tot overheidsinformatie voor bedrijven Het informeren van bedrijven in de breedte en specifiek voor bepaalde doelgroepen en branches is de belangrijkste doelstelling van de activiteiten in deze actielijn. Het resultaat van de activiteiten is dat de toeleiding van bedrijven naar de informatie gebruiksvriendelijk is en dat de meest relevante situaties integraal worden ondersteund. Ook worden bedrijven geholpen in het voldoen aan wetgeving via regelhulpen. Informatie voor bedrijven is bovendien toegankelijk vanuit één omgeving (Ondernemersplein.nl). Hierbij wordt ingezet op het verder toepassen van daarvoor geldende standaarden (zoals een verbeterde doorgeleiding naar het digitaal aanvragen van diensten en producten door een betere inzet van Samenwerkende Catalogi). 3 Rapport, De burger gaat digitaal, 9 december 2013; 5

6 2. Digitaal zaken doen Binnen het thema digitaal zaken doen worden vier actielijnen onderkend: 1. Burgers en bedrijven kunnen digitaal aanvragen doen; 2. Ketengerichte overheidsdienstverlening; 3. Burgers en bedrijven ontvangen digitale aankondigingen; 4. Bedrijven wisselen gegevens digitaal uit met de overheid. Burgers en bedrijven kunnen digitaal aanvragen doen Uit het regeerakkoord volgt dat burgers en bedrijven hun zaken met de overheid in 2017 digitaal kunnen regelen. Dat betekent dat zij onder meer aanvragen digitaal kunnen indienen. Daarnaast verwachten burgers en bedrijven ook dat vragen en klachten digitaal kunnen worden doorgeven en de uitkomsten van het aanvraag- of meldproces digitaal worden teruggekoppeld. Doelstelling is om aanvragen voor de meest gebruikte overheidsproducten via een (vanuit onder meer basisregistraties) vooringevuld webformulier te laten verlopen en burgers en bedrijven daarbij op de hoogte te houden van de voortgang. Hiervoor wordt de aansluiting op de basisregistraties geoptimaliseerd (zoals op de BRP), sluiten deze overheidsorganisaties aan op DigiD / eherkenning (later eid) en op de berichtenbox. Voor de overige producten wordt digitaal contact mogelijk gemaakt, waarbij een steeds hoger niveau wordt aangeboden (van uit te printen pdf tot vooringevulde formulieren). Het gaat bij dit alles om de interactie tussen burgers/bedrijven en de overheid en niet om de wijze waarop de overheid de behandeling van aanvragen binnen de eigen bedrijfsvoering heeft georganiseerd. Ketengerichte overheidsdienstverlening Niet iedere burger of bedrijf heeft dezelfde behoefte aan ondersteuning. Voor verschillende groepen worden daarom verschillende voorzieningen ingericht op landelijk niveau en door individuele overheidsorganisaties. Om de verschillende groepen gericht met informatie en diensten te kunnen bedienen is daarbij samenwerking tussen overheden in de dienstverleningsketen noodzakelijk. Het resultaat is dat de dienstverlening door burgers en bedrijven als effectief en efficiënt wordt ervaren. De administratieve lasten voor burger/bedrijf en de ervaren regeldruk dalen. De activiteiten richten zich op het verder uitwerken van het doelgroepenbeleid, het selecteren van enkele relevante ketens en het inpassen van bijbehorende producten en diensten. Hiervoor worden de mogelijkheden voor organisaties om zaakgericht informatie uit te wisselen verbeterd (bijvoorbeeld door toepassing van één uitwisselingsformaat voor zaakgerichte informatie). Daarnaast is het gebruik van dezelfde gegevens (door een goed gebruik van het stelsel van overheidsgegevens en in het bijzonder de basisregistraties) een essentiële voorwaarde. Burgers en bedrijven ontvangen digitale aankondigingen Veel aankondigingen gaan nu nog per fysieke post. Doelstelling van deze actielijn is om aankondigingen aan burgers en bedrijven zoveel mogelijk digitaal mogelijk te maken. Het resultaat is dat aankondigingen, meldingen, beschikkingen en andere post aan burgers en bedrijven verlopen via de berichtenbox(en). Binnen het Digiprogramma loopt hiervoor een verkenning om te bezien op welke manier de twee bestaande generieke berichtenboxen (voor burgers en bedrijven) kunnen worden geïntegreerd. Naast het aansluiten van gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsorganisaties op de berichtenbox(en), zullen deze organisaties hun werkprocessen aanpassen op digitale aankondigingen. De facto is dit een vorm van zaakgericht werken over organisatiegrenzen heen. Bedrijven wisselen informatie digitaal uit met de overheid Er bestaat een groot aantal (incidentele en structurele) informatieverplichtingen voor bedrijven aan overheden. De administratieve lasten voor bedrijven kunnen worden verminderd en de kosten voor informatieverwerking door overheden kunnen worden verlaagd als de papieren informatiestromen gebruikersvriendelijk worden gedigitaliseerd en de digitale stromen slim worden gecombineerd en 6

7 met gebruikersvriendelijke voorzieningen worden afgehandeld. Dit wordt onder meer bereikt door het verbreden en verder invoeren van het Ondernemingsdossier (tot bedrijven in 2016), het breder gebruik van SBR (bijvoorbeeld voor digitaal indienen bij de Kamer van Koophandel van jaarrekeningen) en het breder invoeren en verder ontwikkelen van elektronisch factureren (efactureren). 3. Randvoorwaarden op orde Binnen het thema randvoorwaarden op orde zijn vier actielijnen: 1. Digitaal vangnet op orde; 2. Informatieveiligheid is geborgd; 3. Benodigde standaarden zijn afgesproken en worden toegepast; 4. Mogelijkheid tot digitale dienstverlening is wettelijk verankerd. Digitaal vangnet op orde Met digitale dienstverlening zal een grote groep burgers en bedrijven worden bereikt. Een belangrijke voorwaarde voor grootschalig gebruik is dat het dan wel zodanig is ingericht dat het gemakkelijk is digitaal zaken te doen met de overheid waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende groepen gebruikers. Zo moet informatie ook toegankelijk zijn voor burgers met een beperking. Websites voldoen hiertoe aan de webrichtlijnen. Er zullen ook altijd burgers zijn die ondersteuning nodig hebben bij het digitaal zaken doen met de overheid. Hiervoor is er een ondersteuningsstructuur voor diegenen die (even) niet voldoende digivaardig zijn. Andere activiteiten zijn verwijzing naar scholing gericht op het bevorderen van digivaardigheid en communicatie over Nederland digitaliseert. Doelstelling van deze actielijn is het invullen van randvoorwaarden waardoor zoveel mogelijk burgers en bedrijven op een toegankelijke en gebruiksvriendelijke manier gebruik kunnen maken van de digitale dienstverlening van de overheid. Informatieveiligheid is geborgd In 2013 en 2014 heeft de Taskforce Bestuur en Informatieveiligheid Dienstverlening (BID) voor alle betrokken overheidslagen (te weten Rijk/ZBO s, provincies, gemeenten en waterschappen) een stelsel van verplichtende zelfregulering helpen (door) ontwikkelen en invoeren. Het gaat er hierbij om dat informatieveiligheid onderdeel wordt van de reguliere bedrijfsprocessen. Voor elke overheidslaag is inmiddels een basisnorm afgesproken voor informatiebeveiliging, de zogeheten baselines informatiebeveiliging. Ook wordt gewerkt aan bewustwording op zowel het niveau van bestuurders en topmanagers als medewerkers binnen het openbaar bestuur door het stimuleren van de dialoog. Doelstelling van deze actielijn is de noodzakelijke verankering in wet- en regelgeving, door het verminderen van de auditlasten op informatieveiligheid die door gemeenten, provincies en waterschappen worden ervaren en het inregelen van het toezichtsarrangement bij de bundeling van auditregimes vanuit de Wet Generiek Toezicht. Daarnaast gaat het om de doorontwikkeling van de diverse baselines bij de overheid naar een eventuele baseline voor het gehele openbaar bestuur (inclusief de normen die overheden al toepassen). Benodigde standaarden zijn afgesproken en worden toegepast Overheden, burgers en bedrijven communiceren met elkaar in verschillende ketens en netwerken. Daarbij wordt het onderliggende ICT-landschap steeds complexer. Daarom wordt het belangrijk om afspraken te maken over de aansluiting van bedrijfsprocessen, ICT-systemen en gegevensuitwisseling (vaak aangeduid als interoperabiliteit). Hiervoor heeft de overheid afspraken vastgelegd in de NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur) en standaarden vastgesteld via het Forum Standaardisatie. Intussen worden al tal van dit soort afspraken geïmplementeerd in bedrijfsprocessen en systemen van overheidsorganisaties. Doelstelling van deze actielijn is om ervoor te zorgen dat alle voor een (integrale) digitale dienstverlening noodzakelijke standaarden zijn ontwikkeld en zoveel mogelijk zijn geïmplementeerd. Hierbij kan worden gedacht aan standaarden 7

8 voor de uitwisseling van content van websites en standaarden voor gegevensuitwisseling. Ook kan worden gedacht aan verdere harmonisatie. Denk aan een verdere harmonisatie van werkprocessen en afspraken over het beveiligingsniveau van digitale diensten. Hierdoor zullen dienstverleningsprocessen beter op elkaar aangesloten kunnen worden en door burgers en bedrijven als meer geïntegreerd worden ervaren. Mogelijkheid tot digitale dienstverlening is wettelijk verankerd Bestaande wetgeving is nog grotendeels gebaseerd op het doen van papieren aanvragen en de verzending van papieren beschikkingen. Het gebruik van digitale voorzieningen kan op gespannen voet staan met dergelijke wettelijke verplichtingen. Ook kunnen burgers en bedrijven momenteel nog niet van de overheid eisen zaken digitaal af te wikkelen. Het ontbreken van een aantal regels rondom digitale dienstverlening door de overheid kan een verdere doorgroei van de digitale dienstverlening in de weg staan. Doelstelling van deze actielijn is het realiseren van de benodigde wettelijke basis. Hierin worden onder meer geregeld de centrale ontsluiting van algemene overheidsinformatie via Overheid.nl en Ondernemersplein, een aansluitplicht voor bestuursorganen op de berichtenbox van MijnOverheid (als gebruik gemaakt wordt van een berichtenbox) en Ondernemingsdossier, het recht voor burgers en bedrijven om hun zaken digitaal met de overheid te doen, een acceptatieplicht voor bestuursorganen voor aangewezen elektronische identificatiemiddelen en een wettelijke mogelijkheid voor de minister van BZK om standaarden aan te wijzen. Activiteiten in deze actielijn zijn gericht op de totstandkoming van een wet E-overheid (dit is een lopend traject). 8

9 Bijlage 1 Highlights monitoring Onderzoek digitale volwassenheid van het aanbod van de dienstverlening Door het programma Digitaal 2017 is voor de gemeenten, provincies en waterschappen de digitale volwassenheid van de meest gebruikte producten voor burgers en bedrijven in kaart gebracht. Via het bezoeken van verschillende websites is per product de digitale volwassenheid vastgelegd. Van de meest gevraagde producten van medeoverheden wordt op dit moment 56,2% digitaal aangeboden. Voor de Manifestpartijen is de overallscore hoger. Voor de overige (rijks)organisaties, die producten voor burgers en bedrijven leveren, zal het aanbod op dezelfde wijze in kaart worden gebracht. De verwachting is dat deze gegevens rond juni 2015 beschikbaar zijn. Onderzoek naar de Kwaliteit van de overheidsdienstverlening Vanuit de doelstellingen van Digitaal 2017 is het belangrijk te weten wat de gebruikers - burgers en bedrijven - van de overheidsdienstverlening vinden. Daarom is in 2014 in opdracht van Digitaal 2017 onderzoek uitgevoerd onder burgers die zich uitspreken over hun concrete en recente ervaringen met de overheid. 4 Daarnaast zijn de respondenten bevraagd over hun kanaalkeuze, voorkeuren daarin, digivaardigheden, verbeterpunten en het oordeel over overheidsportals. De waardering voor de dienstverlening door burgers is over de hele linie iets gestegen en ook de waardering voor digitale kanalen en digitale voorzieningen stijgt voorzichtig, overall van een 6,7 naar een 6,9. De algemene conclusie uit dit rapport luidt dat digitalisering geen afbreuk doet aan de waardering van burger van de overheidsdienstverlening. Er wordt zelfs om meer digitale dienstverlening gevraagd. In de loop van 2015 worden de twee bovengenoemde onderzoeken aan de Tweede Kamer aangeboden en zullen ook de twee andere doelstellingen van het programma Digitaal integratie naar één overheid en het gebruik van het digitaal kanaal - worden gemeten. 4 BZK heeft dit onderzoek eerder laten uitvoeren in 2008, 2009 en In 2013 heeft de Nationale Ombudsman deze methodiek overgenomen en het onderzoek opnieuw laten uitvoeren. De bevindingen van dit onderzoek zijn meegestuurd met het Jaarverslag van de Nationale Ombudsman in

10 Bijlage 2 Illustratie mogelijke uitwerking De afgelopen maanden is met een groot aantal betrokken overheidspartijen nagedacht over een nadere operationalisering van de plateaus en de belangrijkste mijlpalen. Dit heeft geresulteerd in de onderstaande figuur, die dient ter illustratie van hoe de nadere operationalisering er ongeveer uit kan komen te zien. Overheidsinformatie digitaal Aanzet nadere operationalisering plateaus Alle informatie die burgers nodig hebben om digitaal zaken te doen met de overheid staat online Alle informatie voor bedrijven staat tenminste op Digitaal Ondernemersplein Toegang tot alle overheidsinformatie op Overheid.nl is verbeterd Overheidsorganisaties passen standaarden als samenwerkende catalogi en webrichtlijnen toe bedrijven gebruiken Ondernemingsdossier Overheidsorganisaties gebruiken basisregistraties Toegang via (portal) toeleiding Aanvragen via door de aanvrager in te vullen webformulier Overheidorganisaties aangesloten op één uniforme berichtenbox Eind 2017 Ketendienstverlening: doelgroepenbeleid en aansluiting tussen organisaties (life events) Meest gebruikte producten aan te vragen via beveiligd vooringevuld webformulier Informatieveiligheid onderdeel van reguliere werkprocessen Per 2020 voeren burgers en bedrijven de regie over hun zaken met de digitale overheid Online dienstverlening vanuit gebruikersperspectief ingericht Wet E-overheid in werking Overheden aangesloten op DigiD en eherkenning Digivaardigheid bevorderd Wet E-overheid behandeling in Tweede Kamer Aanvragen via online te downloaden en uit te printen pdf en via Benodigde standaarden afgesproken Uitkomsten usability test geïmplementeerd en websites gebruiksvriendelijk Websites zijn toegankelijk en usability test websites uitgevoerd Teksten wet E-overheid gereed Digitaal zaken doen Randvoorwaarden op orde 10