Symposium 30 jaar zelfregulering van alcoholreclame

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Symposium 30 jaar zelfregulering van alcoholreclame"

Laurens Coppens
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Symposium 30 jaar zelfregulering van alcoholreclame

2 National Social Norms Institute USA, University of Virginia, Jennifer Bauerle

3 Een onuitgesproken sociale regel/code over hoe mensen worden verwacht zich te gedragen of te geloven Normen worden niet altijd expliciet aangeleerd en zijn gebaseerd op ervaringen

4 Gedrag in een lift houdt meestal in: Met het aangezicht naar voren Zwijgen Persoonlijke ruimte (afhankelijk van de cultuur) Afstand tussen jezelf en iemand anders Oogcontact maken of niet

5 Gepercipieerde normen zijn van groot belang in het verklaren van de variantie in bepaalde gedragingen Gepercipieerde normen kunnen correct of niet correct zijn Niet correcte percepties worden als mispercepties aangeduid

Gepercipieerde normen kunnen correct of niet correct

6 Omdat normen vaak niet uitgesproken zijn, kunnen ze verkeerd gepercipieerd worden We neigen ertoe om de mate te overschatten waarin andere mensen ongezond gedrag stellen en onderschatten hoe vaak mensen gezond en beschermend gedrag vertonen

overschatten waarin andere mensen ongezond gedrag stellen

7 Verkeerd gepercipieerde normen kunnen even krachtig zijn als echte normen wat de beïnvloeding van ons gedrag betreft Als de meeste mensen denken dat ongezond gedrag de norm is, geeft dat het ongezonde gedrag vrij spel

gedrag betreft Als de meeste mensen denken dat

8 Bekende mispercepties zijn b.v.: Als je koud en nat wordt, loop je veel risico om een verkoudheid of griep te krijgen Alle universiteitsstudenten drinken voortdurend

9 Studenten en alcohol: hand in hand? De universiteitsstudent heeft over het algemeen de faam dat hij de drank niet versmaadt. ( ) Sommigen gaan zo ver bier en student als zijns-gebonden te betitelen. (W. Prové )

10 Studenten en alcohol: hand in hand? College students drink. No matter how you slice it, most people would agree with some version of that statement. (Walters & Baer, 2006)

11 We nemen het verschil waar, niet het patroon. Het gedrag dat uit de band springt, krijgt meer aandacht Als men zich focust op het ongewone, lijkt het gewoon te worden Daarom lijkt niet- norm aal gedrag de norm te zijn

12 What You See is What You Get Ons brein is erg efficiënt; heel sterk in het gebruik van onvolledige of gedeeltelijk onnauwkeurige gegevens We zijn sociale wezens, beïnvloed door wat we denken waar te zijn voor anderen We vinden het vaak moeilijk om de contrasterende werkelijkheid te zien

zijn sociale wezens, beïnvloed door wat we denken waar te zijn voor

13 What You See is What You Get Het is vaak het andere of het dramatische dat onze aandacht opeist Bovendien kunnen we teveel focussen op dit andere waardoor we een belangrijk deel van de vanzelfsprekende werkelijkheid negeren

kunnen we teveel focussen op dit andere waardoor we een

14 En daarom Is het mogelijk dat we het ongewone verkeerd percipiëren als de norm, het echt normale negeren en op die manier onze acties baseren op verkeerde ideeën over anderen.

15 Onbedoelde effecten

16 Onbedoelde effecten Soms normaliseren we achteloos juist datgene wat we willen voorkómen De meerderheid van de vissen rookt, wat het laat uitschijnen dat roken het normgedrag is. In werkelijkheid rookt de meerderheid van de Europeanen niet.

vissen rookt, wat het laat uitschijnen dat roken het

17 En als we nu eens beroep doen op de angstgevoelens? Als professionals in de Volksgezondheid zijn we soms zo bekommerd dat we ons doelpubliek tot gezond gedrag willen aanzetten door hen de stuipen op het lijf jagen Ongelukkig genoeg normaliseren we juist daardoor ongewild dat gedrag dat we willen veranderen

doelpubliek tot gezond gedrag willen aanzetten door hen de stuipen op het

18 En als we nu eens beroep doen op de angstgevoelens? Angst in advertenties houdt ons in het verleden, bang of bezorgd omtrent de toekomst Het laat ons niet toe in het heden te leven

19 Welke boodschap geven we hier?

21 Een positieve, normatieve boodschap

23 Injunctive norms Naast de beschrijvende normen ( descriptive norms ) kan er ook worden gebruik gemaakt van injuctive norms Het gaat dan om attitudes t.o.v. bepaald gedrag de perceptie van de attitudes en de misperceptie van die attitudes B.v.: hoe staat men t.o.v. cannabis?

24 Ik vind het nooit OK dat iemand cannabis gebruikt Ik vind het OK dat iemand cannabis gebruikt als dit geen effect heeft op zijn studies of werk Ik vind het OK dat iemand cannabis gebruikt, als dat is wat de persoon zelf wil.

25 Social Norms Approach is een shift in paradigma Social Norms praktijk is gebaseerd op een langetermijnrelatie Het is een nieuwe aanpak van gedragsverandering Het veronderstelt niet, is niet vermanend en terroriseert niet Het is een relatie gebaseerd op vertrouwen tussen de professional en het doelpubliek

26 Social Norms Approach is een shift in paradigma Social norms professionals Leden van de Gemeenschap of Studenten Luisteren, het publiek respecteren en accurate gegevens gebruiken

28 In hogere sferen? Een onderzoek naar het middelengebruik bij Antwerpse studenten Guido Van Hal (red.) Johan Rosiers Ilse Bernaert Sarah Hoeck

29 Social Norms interventiestrategieën Social norms marketing bereikt de doelpopulatie via massamedia waarbij de beste technieken van social marketing worden benut Social norms voor kleine groepen brengt boodschappen naar specifieke delen van de populatie (meestal met een hoog risico) in kleine groepen, vaak gebruikmakend van peers als facilitator

30 Social Norms interventiestrategieën Online gepersonaliseerde feedback geeft geïndividualiseerde boodschappen via een online programma met onmiddellijke feedback over hoe iemands gedrag en de perceptie van anderen overeenkomt met de werkelijkheid binnen de bevolking

31 Social Norms interventiestrategieën Brief motivational interviewing gebruikt interviewtechnieken, individueel of in groep, meestal t.a.v. een populatie die al negatieve gevolgen ervaart als resultaat van hun gedrag

32 Social Norms Succes Hobart & William Smith Colleges, tussen 1995 en 2000: 30,2% reductie in het aantal studenten die frequente zware drinkers zijn (5 of meer consumpties na elkaar, 3 of meer keren in de afgelopen twee weken) 21% vermindering in het gepercipieerde percentage van zware drinkers

33 Social Norms Succes University of Virginia, van 2001 tot 2006: 25% reductie in het verwachte aantal eerstejaarsstudenten met een Bloed Alcohol Concentratie boven de 0,08 de laatste keer dat ze een fuif bezochten Waarschijnlijke verdubbeling van de eerstejaarsstudenten die GEEN negatieve gevolgen ervaren

34 Social Norms Succes Ringsted Project (2001) realiseerde reducties voor het volgende gezondheidsgedrag in een groep van Deense jongeren: 38% reductie in roken 39% in alcoholgebruik 80% reductie in marihuanagebruik

35 The Cochrane Collaboration Moreira MT, Smith LA, Foxcroft D: Social norms interventions to reduce alcohol misuse in University or College students (Review) The Cochrane Library 2009, Issue 3

36 The Cochrane Collaboration 22 Studies werden opgenomen (n=7.275) Web/Computer-feedback Significante reductie voor: Alcoholgerelateerde problemen Bloed Alcohol Concentratie Frequentie van drinken Hoeveelheid drinken Binge drinking Drinknormen

37 The Cochrane Collaboration Web/Computer-feedback (WF) is waarschijnlijk effectief in het terugdringen van alcoholmisbruik (bij studenten) WF had een impact op een grote set van uitkomstvariabelen en is minder duur dan individuele face-to-face-feedback WF is de te verkiezen methode Resultaten van WF waren duidelijker op korte termijn (tot drie maanden)

38 Social Norms Approach in Europa Stilaan groeit het onderzoek naar social norms ook in Europa. In Europa, een actieve groep (o.a. Dr. Cécile Boot, NL) die zich bezighoudt met social norms rond alcoholgebruik bij studenten ESSUS (European Symposium on Substance Use in Students) Antwerpen, 2008, Slowakije 2010 Geregeld overleg, onderzoek en symposia met onderzoekers uit verschillende landen

39 Concreet Europees onderzoek Cross national cohort study among students - life perspectives and behaviours (Duitsland, Slovakije, Denemarken, Bulgarije, Polen, Litouwen, Hongarije, Spanje, UK, Nederland, België) Rafaël Mikolajczyk, Universiteit van Bremen

40 Concreet Europees onderzoek Social Norms Intervention for the prevention of Polydrug Use (SNIPE) Universiteit van Bremen + BE, GB, DK, ES, SK Profiles of misperception on substance consumption in university students in The Netherlands, Belgium, Denmark, Finland and Sweden (Cécile Boot) European student social norms (John McAlaney Bradford University)

41 European student social norms Hoe vaak drink je voldoende alcohol om je dronken te voelen? Hoe vaak denk je dat een gemiddelde student van de UA van jouw leeftijd voldoende alcohol drinkt om zich dronken te voelen? Nooit 1 keer per maand 2 3 keer per maand 1 dag per week 2 dagen per week 3 4 dagen per week 5 6 dagen per week Elke dag van de week

42 Referentiegroep Studenten die op kot zijn (studentenhuis) vs. pendelstudenten Onderzoek Amsterdam Antwerpen Consumption of tobacco, alcohol and recreational drugs in university students in Belgium and the Netherlands: the role of living situation (Boot, Van Hal et al.)

43 Social norms zijn ook cultuurgebonden - Nederland: boven de 55 jaar drinkt 75% van de mannen en 69% van de vrouwen dagelijks. 19% van de mannen tussen 55 en 64 jaar drinkt gemiddeld 3 glazen of meer per dag (CBS, 2004). - Vlaanderen: veel minder!

44 Dagelijkse gebruikers van alcohol (%) Leeftijd België Vlaanderen jaar 1,4 1, jaar 3,5 2, jaar 6,4 5, jaar 12,6 12, jaar 16,7 11, jaar 14,6 12,2 75+ jaar 15,6 11,0

45 Gemiddeld aantal glazen per week (percentiel 95) Leeftijd België Vlaanderen jaar 11 (42) 11 (42) jaar 9 (30) 9 (30) jaar 10 (31) 9 (28) jaar 12 (36) 11 (36) jaar 13 (38) 11 (31) jaar 10 (31) 10 (31) 75+ jaar 9 (31) 8 (31)

Vergelijkbare documenten

Dorstig Europa? Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli.

Dorstig Europa? Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli. Snel, J. (2007). Dorstig Europa? AdFundum, Vakblad voor de Drankenbranche, 15(6/7):10-11, juni/juli. Dorstig Europa? Maart 2007 werd een 76 bladzijden tellend rapport gepubliceerd over meningen over Alcohol