De rol van de sociale media in alcoholgebruik bij jongeren

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De rol van de sociale media in alcoholgebruik bij jongeren"

Dries de Smedt
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De rol van de sociale media in alcoholgebruik bij jongeren Prof. Dr. Kathleen Beullens School for Mass Communication Research, KU Leuven Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)

2 Vlaamse jongens en meisjes jarigen, % Facebookgebruik Bijna (Nooit) Enkele keren per maand Enkele keren per week Eén keer per dag Meermaals per dag Facebook YouTube Snapchat

3 Verband mediagebruik en alcoholgebruik Percepties Traditionele media (bvb. MTV reality, soaps, films, ) Attitudes Sociale norm Intenties Alcoholgebruik - misbruik Cultivatietheorie Social learning theory Theory of planned behavior: Verklaring vanuit inhoud media (Bvb. Hanewinkel et al., 2007, 2008, 2009, 2012; Morgenstern et al., 2013ab; Van den Bulck & Beullens, 2005; Van den Bulck, Beullens, & Mulder, 2006; Van Geel, Beullens, et al., 2015)

Social learning theory Theory of planned behavior: Verklaring vanuit inhoud media (Bvb. Hanewinkel et al.

4 Specifieke karakteristieken SNS Actieve betrokkenheid jongeren SNS Rol van peers Inhoud bepaald door peers Interpersoonlijke communicatie met bereik van massacommunicatie SNS vergemakkelijken sociale vergelijking SNS moedigen ook creatie van inhoud aan Mogelijk groter effect dan trad. media

bereik van massacommunicatie SNS vergemakkelijken sociale vergelijking

5 VRAAG Wie heeft al ooit een foto gepost op sociale media waarop alcoholgebruik te zien was?

6 Inhoudsanalyses (Beullens & Schepers, 2013) *160 Facebook Profielen * foto s *3 084 profielfoto s *3200 status updates 95% van de profielen alcohol, 17 foto s/profiel 40% min. 1 status Foto s: Impliciet (86%) Positieve context (72%) Tekst: Positief (73%) Expliciet gebruik (61%) Misbruik (35%)

7 Methodologie Cross-sectionele survey (N=3300) 5de, 6de, 7de middelbaar ASO, TSO, BSO, KSO Gemiddeld: 17 jaar 50% meisjes

8 Blootstelling aan alcohol op SNS 35 Hoe vaak zie je volgende zaken op eender welk sociaal medium? Nooit <1 x maand # keren per maand 1 x week # keren per week Dagelijks Foto's/filmpjes uitgaan Tekst uitgaan foto's/filmpjes alcohol Tekstberichten alcohol Dronken foto's Dronken tekst # keren per dag

30 25 20 15 10 5 0 Nooit <1 x maand # keren per maand 1 x week # keren per week

9 Zelf genereren van alcoholboodschappen op SNS Zelf posten van foto s/filmpjes die naar uitgaan verwijzen? 51% 64% Zelf posten van tekstberichten die naar uitgaan verwijzen? 44% 45% Foto s en filmpjes delen die verwijzen naar alcohol? 49% 35%

51% 64% Zelf posten van tekstberichten die naar uitgaan

10 Zelf genereren van alcoholboodschappen op SNS Tekstberichten die verwijzen naar alcoholgebruik? 34% 26% Foto s delen waarop je dronken bent? 33% 26% Dronken tekstberichten delen? 28% 20%

11 Waarom delen jongeren dergelijke berichten? SNS-profiel als onderdeel van identiteitsconstructie Positieve zelf-representatie Voor jongeren: Iemand die graag drinkt en feest Veel vrienden Authenticiteit: Enkele minder flatterende foto s Maar over het algemeen: positieve voorstelling (streng bewaakt) Doel: Sociale acceptatie Imponeren van peers

jongeren: Iemand die graag drinkt en feest Veel vrienden Authenticiteit: Enkele minder

12 Onderzoek Sociale netwerking sites Facebook Alcoholgebruik Alcoholmisbruik? Zijn beide gerelateerd? Bij wie? Hoe kunnen we een eventueel verband verklaren?

13 Studie 1: Verband SNS problematisch alcoholgebruik Blootstelling + AUDIT, problematisch alcoholgebruik Genereren ++ Test voor alcoholafhankelijkheid, -misbruik en -intoxicatie Jongens > meisjes Controle voor geslacht, leeftijd, sensation seeking

++ Test voor alcoholafhankelijkheid, -misbruik en

14 Studie 1: Hoe verklaren we dit verband?(geusens & Beullens, 2016) Blootstelling Genereren Attitudes Descr. norm Intentions Injun. Norm Controle voor geslacht, leeftijd, sensation seeking

15 Studie 2: Interactie-effect (Beullens & Vandenbosch, 2015) Alcohol FB ns Attitudes.68*.09* Alcohol FB.09* Descr. norms.84* Intentions.14* Injun. Norms.31* R=.81, R²=.66, F(9,487)=103.45, p<.001

16 Intention to drink alcohol Studie 2: Resultaten 1 0,5 0 Low Facebook exposure High Facebook exposure -0,5-1 Low injunctive norms High injunctive norms

17 Internationaal onderzoek Bvb. Litt & Stock (2011) Experiment bij jonge adolescenten Gemanipuleerde Facebook- profielen Blootstelling aan FB-profielen waarop oudere peers drinken, impact op: Descriptieve normen Prototypes Attitudes

18 Internationaal Onderzoek Bvb. Moreno et al. (2012) USA, IA + survey Studenten met problematisch alcoholgebruik op Facebook - 4 x meer kans om problematisch alcoholgebruik te tonen - Geldt enkel voor mannen Bvb. van Hoof et al. (2014) Nederland, IA + survey 99% profielen bevat refs naar alcoholgebruik Sommige kenmerken indicatief voor real-life drinking (foto s niet)

kans om problematisch alcoholgebruik te tonen - Geldt enkel voor mannen Bvb. van Hoof et al.

19 Kip of het ei? Blootstelling Blootstelling SNS Alcoholgebruik Alcoholmisbruik Reinforcing spirals perspective (Slater, 2007)

20 Kip of het ei? Zelf delen Zelf delen op SNS Alcoholgebruik Alcoholmisbruik Zelf-gegeneerde effecten (Valkenburg & Peter, 2013)

21 Implicaties voor preventie Meer kennis over voorspellers van risicogedrag Identificatie van risicogevallen a.h.v. SNS SNS goed kanaal om risicogroepen te bereiken SNS verschaffen ook informatie over andere manieren om risicogroepen te bereiken, Bvb. likes TV-programma s, evenementen etc.

22 Implicaties voor preventie Media literacy training (bvb. Greene, 2003) Bewustmaken van adolescenten van discrepantie SNS realiteit, actieve strategie lijkt belangrijk, bvb. Adolescenten zelf boodschappen laten ontwikkelen Discussiegroepjes Bewustmaken van discrepantie gepercipieerde sociale norm effectieve sociale norm (bvb. Lewis & Neighbors,2006) Bvb. Interventie bij studenten (Ridout & Campbell, 2014) Social norms feedback via Facebook Daling in kwantiteit en frequentie alcoholconsumptie

23 Conclusie SNS kunnen op diverse manieren een rol spelen in de alcoholconsumptie van jongeren MAAR: Slechts 1 factor Kleine verbanden Verder onderzoek is noodzakelijk

24 Bedankt voor uw aandacht! Vragen?

Vergelijkbare documenten

Middelengebruik: Alcoholgebruik

Resultaten HBSC : Alcoholgebruik Middelengebruik: Alcoholgebruik Inleiding Alcoholgebruik is onderdeel van verschillende culturen en tevens één van de grote globale risicofactoren voor sociale en fysieke