OPLEIDINGHANDBOEK MZG

Transcriptie

1 OPLEIDINGHANDBOEK MZG Een realisatie van de cel audit verpleegkunde van de dienst data management DG1 Concept en redactie Lieven De Maesschalck Brigitte De Maerteleire Josine Morren Gustin Luce Hofmann Eddy Terryn 1

2 2 Bescherming van auteursrechten Dit document is auteursrechterlijk beschermd door de wet van 30 juni 1994 m.b.t. het auteursrecht (B.S. 27 juli 1994; Err. B.S. 22 november 2004). Elk gebruik of reproductie, zelfs gedeeltelijk, van dit werk voor commerciële doeleinden is totaal verboden. 2

3 3 Doelstellingen (1/2) 1. Voor de opleiders Het optimaliseren van de MZG registratie De onderliggende concepten die aan de basis liggen van MZG eigen te maken MZG situeren in de dagelijkse praktijk van de verpleegkundige Het vormen van bekwame opleiders die MZG registratie vanaf 2007 mogelijk te maken op basis van een codeerhandleiding die eveneens elementen ter controle bevat die gevalideerd zijn door de externe audit Gebruik maken van een aangepaste didactiek door een keuze te maken uit de ter beschikking gestelde middelen 3

4 4 Doelstellingen (2/2) 2. Voor de verpleegkundige codeerders MZG registratie vanaf 2007 mogelijk te maken op basis van een codeerhandleiding die eveneens elementen ter controle bevat die gevalideerd zijn door de externe audit Het optimaliseren van de MZG registratie De onderliggende concepten die aan de basis liggen van MZG eigen te maken MZG situeren in de dagelijkse praktijk van de verpleegkundige 4

5 5 Overzicht inhoud Inleiding Achtergrond Referentiekader Toepassing op MZG Oefeningen op MZG 5

6 6 Inhoudstafel (1/2) Doelstellingen Inleiding Achtergrond MZG Historiek van MVG Actualisatie van de MVG MZG Invoering en begeleiding van de innovatie Context van de vorming Factoren in het licht van sleutels tot succes Nut van een heldere toekomstvisie Meerwaarden Vormingsstrategie en hulpmiddelen Referentiekader Het verpleegkundig redeneren Classificaties binnen de verpleegkundige praktijk Nanda classificatie Nic classificatie Noc classificatie De link tussen Nanda-Nic-Noc Wettelijke referenties Gestructureerde gegevens ( les transmissions ciblées ) 6

7 7 Inhoudstafel (2/2) Toepassing op MZG Algemene principes van de MZG registratie Algemene gegevens van de instelling Gegevens van de verpleegafdeling Patiëntengegevens de toegediende verpleegkundige zorgen Gevolgen voor de verpleegkundige Informatie Vorming Gevolgen voor het verpleegdossier Gevolgen voor de toepassing van de resultaten Toekomst 2RIM2: automatische extractie van MZG uit een geïnformatiseerd verpleegdossier Een on-line geïnformatiseerde opleidingsmodule Oefeningen Doelstellingen Oefeningen: niveau 1 Oefeningen: niveau 2 7

8 8 Inleiding MZG = Minimale ZiekenhuisGegevens Het doel van de registratie van verpleegkundige gegevens in het kader van MZG is om een beeld te kunnen vormen van de verpleegkundige interventies, die door het verpleegkundig personeel worden uitgevoerd. Het eerste deel van het handboek schetst de historiek van MVG, de actualisatie alsook de conceptuele basis waarop MZG is gebouwd. De omvorming van MVG naar MZG houdt een belangrijk veranderingsproces in voor de dagelijkse verpleegkundige zorg doordat deze geconfronteerd wordt met een het registratieinstrument en zodoende de reden hiervan dient te begrijpen evenals de implicatie voor het verpleegdossier. Om dit veranderingsproces vlot te laten verlopen is het aan te bevelen om de voorgestelde strategie in dit handboek door te nemen door alle verantwoordelijke en betrokken personen. Het tweede deel van dit handboek situeert het referentiekader waarbinnen MZG kan evolueren. De taxonomie van het registratieinstrument MZG is gestuurd door een dynamisch proces omdat het gekaderd is in de NIC classificatie (Nursing Interventions Classification). Elke verpleegkundige actie die het resultaat is van een verpleegkundig redeneerproces vindt plaats en toont ook de zichtbare resultaten. De geregistreerde verpleegkundige gegevens zijn gevalideerd door de indicatoren te controle die in het dossier dienen terug te vinden zijn. Het referentiekader dat in dit handboek wordt beschreven situeert de registratiegegevens van de MZG binnen het klinisch verpleegkundig redeneren, maar onderlijnt ook het belang van het redeneerproces. Daarnaast plaatst het de rol van het instrument binnen de evidentie van de classificatiesystemen binnen de dagelijkse verpleegpraktijk. De wettelijke referenties herinneren ons aan de verplichtingen waraan een verpleegdossier dient te voldoen. 8

9 9 Achtergrond MZG Historiek van MVG Actualisatie van de MVG MZG Invoering en begeleiding van de innovatie Context van de vorming Factoren in het licht van sleutels tot succes Nut van een heldere toekomstvisie Meerwaarden Vormingsstrategie en hulpmiddelen 9

10 10 Historiek van registratie in België (1/5) grote expansie in de gezondheidszorg Periode van rationalisatie gevolgd door fase gebaseerd op kennis van: * De zorgvrager (bv. beschrijving van de patiënt) * De organisatie van de zorg of de variabiliteit in zorgverlening (bv. beschrijving van het soort zorg) Na de tweede wereldoorlog is er een grote expansie binnen de gezondheidszorg, temeer omdat de er een grote wetenschappelijke vooruitgang is, er vele technologische evoluties plaatgrijpen, maar ook door een lange tijd van wetenschappelijke experimenten. Uittreksel uit «De MVG in België;: instrument voor de gezondheidszorg van morgen» Ministerie van Volksgezondheid en leefmilieu en het Centrum voor Ziekenhuiswetenschap KUL. Voor de tweede wereldoorlog waren de ziekenhuizen voornamelijk zorginstellingen, ziekenhuisplaatsen, ingebed in de locale cultuur van elke gemeenschap, en uitvoerder van zorg. Deze instellingen werden sterk gedragen door religeuze congregaties. Zij waren kleine familiale ondernemingen, gecreëerd door gezaghebbende geneesheren. Maar het kon ook gaan om belangrijke publieke en openbare instellingen, provinciale instellingen of universitaire instellingen. De stand van de wetenschappelijke kennis na de tweede wereldoorlog enerzijds, maar anderzijds vooral de enorme druk van de solidariteit om de overstap te maken naar een verplicht verzekeringssysteem tegen ziekte binnen het kader van de sociale zekerheid om u van overheidswege te beschermen, ontstond in verschillen landen is deze gouden periode van expansie. Binnen deze fase van expansie, , de vraag naar ziekenhuiszorg steeg enorm. Iedere directie van een ziekenhuis, ieder departement kon zijn aantal bedden uitbreiden, kon verpleegeenheden creëren, kon artsen aanwerven, met de zekerheid dat ze konden werken. Ieder jaar steeg het budget, zonder veel discussie binnen de steden, de overheid en de verzekeringsinstellingen. De ziekenhuissector die deze zeer snelle expansie heeft doorgemaakt komt op een gegeven moment op een punt van overaanbod. Er dringen zich andere prioriteiten op. In deze periode, de jaren , is er een periode van rationalisatie. Deze wordt gekenmerkt door de beheersing van de kosten, door enveloppefinanciering en het inbouwen plafonds. In deze fase zien we ook een heroriëntering in kader van de beschrijving van de patiënt en niet alleen de kosten. Tot deze fase konden ziekenhuizen perfect werken, zonder dat het nodig was om het aantal patiënten te kennen die zij verzorgden. Vanaf deze fase wordt dit doorbroken is dit dit ondenkbaar geworden. Er werd een plan ontwikkeld dat zich in de eerste plaats concentreert op de kennis van zorgvrager. In tweede instantie richt men zich naar de beschrijving van de zorgorganisatie of noemen het ook de variabiliteit in de zorgverlening. 10

11 11 Historiek van registratie in België (2/5) 1983 voorstelling van een nieuwe manier van financiering van de ziekenhuizen 1986 concretisering via K.B officiële coördinatie door de nieuwe wet op de ziekenhuizen Vervolg De voorstelling van een nieuwe manier van financiering van de ziekenhuizen wordt op het einde van 1983 door de Minister van Sociale Zaken, J.L.Dehaene, opgesteld en hierdoor krijgt de sector een vast vorm. (18 april 1986, door het KB n 407). Dit besluit is gekend als de wet op de ziekenhuizen, en op 7 augustus 1987 is er een nieuwe officiële coördinatie door de wet op de ziekenhuizen. 11

12 12 Historiek van registratie in België (3/5) Artikel 86 Definieert welke informatie de overheid nodig acht om zijn beleid ten aanzien van de ziekenhuizen te bepalen en waar ze naar toe willen: - De financiële situatie - De resultaten van de onderneming - Het rapport van de bedrijfsrevisor - Alle statistische gegevens met betrekking tot de instelling en zijn medische, verpleegkundige en paramedische activiteit Dit vloeit voort uit verschillende uitvoeringsbesluiten De overheid heet daarnaast bepaald dat het niet alleen noodzakelijk is om de financiële situatie van ziekenhuizen te kennen, maar dat het ook belangrijk is om de medische activiteiten te kennen. Deze zijn belangrijke nieuwe elementen voor de ziekenhuizen. Dit vloeit uit in een KB dat de medische activiteit zeer ruim dient geïnterpreteerd te worden. Zij maakt melding dat dit ook de verpleegkundige en paramedisch activiteiten omvat. 12

13 13 Historiek van registratie in België (4/5) Uitvoeringsbesluiten K.B. 14/7/87 verplichte MVG registratie in de algemene ziekenhuizen K.B. 21/6/90 verplichte MKG registratie in de algemene ziekenhuizen K.B. 1/10/2000 verplichte MPG registratie in de algemene ziekenhuizen en psychiatrische diensten (25/2/96) artikel 55 van het KB van 25 april 2002 financiert de registratie van de activiteiten van de diensten spoedgevallen en de MUG op basis van een contract (= op vrijwillige basis) De registratie wordt geregeld door het Koninklijk Besluit van 14 augustus 1987 houdende bepaling van de regels volgens dewelke bepaalde statistische gegevens moeten worden medegedeeld aan de Minister die bevoegd is voor de Volksgezondheid. Sinds 1999 is dit besluit geïntegreerd in het K.B. dat de registratie van MKG regelt (K.B. 2/12/1999). Sinds 1988 zijn alle algemene ziekenhuizen verplicht om deze gegevens te registreren en over te maken aan de overheid. De registratie van MVG, MKG en MUG zullen binnenkort in een K.B. vervangen worden door de nieuwe registratie van MZG. 13

14 14 Historiek van registratie in België (5/5) MZG of Minimale ZiekenhuisGegevens Minimale verpleegkundige gegevensregistratie wordt gedefinieerd als de systematische registratie van een zo klein mogelijk aantal eenduidig gecodeerde gegevens, met betrekking tot of ten behoeve van de uitoefening van de verpleegkunde, waarbij aan een zo groot mogelijke groep van gebruikers informatie beschikbaar wordt gesteld, in functie van een brede waaier aan informatiebehoeften. (Sermeus, 1992) 14

15 15 Actualisatie van MVG Beweegredenen Evolutie op vlak van de verpleegkundige zorgen (gezondheidseducatie, wondzorg, verpleegkundige zelfstandige handelingen, ) Evolutie op vlak van de politiek in de gezondheidszorg (financiering, zorgprogramma s, verblijfsduur, ) Uitgebreide registratie maar toch beperk gebruik Noodzaak om het instrument meer te verankeren in de politiek van de gezondheidszorg voor een beter begrip van de specificiteit van de verpleegkundige zorg Internationale ontwikkelingen op vlak van classificaties: NNN, ICPN, I-NMDS, De actualisatie van MVG is een beslissing die genomen werd doordat de context van de zorg in ons land en internationaal sterk aan wijzigen was. Het onderzoek heeft gelopen van 2002 à 2005 en is toegewezen aan twee onderzoeksploegen: CZV KUL + CHU Luik Het onderzoek heeft als basis de internationale classificatie NIC gebruikt. Een belangrijke vrijwillige vertegenwoordiging van de ziekenhuizen ( 66/150 ) werden in werkgroepen ingedeeld (9 groepen) en deden ook testregistraties ( 2 reeksen) die de validering hebben kunnen toelaten evenals de verankering in de realiteit en de ziekenhuisrealiteit. NNN = Nanda, NIC, NOC ICPN = International Classification Practice Nursing I-NMDS = International Nursing Minimum Data Set Voor meer info over het actualisatieproces, consulteer 15

16 16 Actualisatie van MVG Ontstaan van MZG Het ontstaan van MZG is het resultaat van een proces van actieonderzoek geleid door twee onderzoeksequipes in samenwerking met de ziekenhuiswereld en de verpleegkundige op vraag van en in overleg met de FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu. Alle informatie van dit werk is te vinden op www. health.fgov.be Deze actualisatie volgt vijf basisprincipes: 1) De MVG registratie wordt ingebed in het groter geheel van ziekenhuis- of patiëntenregistratiesystemen (Minimale Klinische Gegevens of MKG, Minimale Financiële Gegevens of MFG, e.d.). 2) Er wordt getracht om de bestaande data, in welk registratiesysteem ze zich ook bevinden, maximaal te benutten alvorens een registratie van nieuwe data voor te stellen. 3) De bestaande kwantitatieve benadering van de zorg wordt aangevuld met een meer kwalitatieve of evaluatieve benadering. 4) De actualisatie wordt gekaderd in het concept van zorgprogramma's. 5) De actualisatie wordt uitgewerkt in voortdurende dialoog met de sector van de ziekenhuizen en de verpleegkundigen. Na het proces van de actualisatie, de MVG zal geïntegreerd zijn in een nieuw registratie instrument MZG. De actualisatie verloopt volgens drie stappen. In stap één worden voor elk zorgprogramma, aan de hand van MKG, vier verschillende verblijfsmodaliteiten (dagziekenhuis, kortverblijf, klassiek verblijf, intensieve zorgen) onderscheiden. In stap twee wordt aandacht besteed aan de variabiliteit en intensiteit van verpleegkundige zorg. De variabiliteit van de verpleegkundige zorg wordt per pathologiegroep in kaart gebracht door de MVG aan de MKG te koppelen. Bovendien wordt MVG inhoudelijk geactualiseerd. De verpleegkundige zorg is de laatste 15 jaar immers sterk geëvolueerd: opkomst van nieuwe technieken, nieuwe inzichten in wondzorg, informatisering, meer aandacht voor begeleide zelfzorg en informatieoverdracht, e.d. Bovendien volstaat het niet langer de verpleegkundige zorg te beschrijven. Meer en meer is er vraag naar verantwoording van de zorg. Dit leidt tot een nieuwe reeks van indicatoren en instrumenten waarbij de verantwoording van de verpleegkundige verzorging (Evidence Based Nursing) aan bod komt. Dit gebeurt op basis van klinische performantie-indicatoren die op basis van praktijkrichtlijnen worden uitgewerkt om de verleende zorg te toetsen aan de wetenschappelijke evidentie. In stap drie geven de personeelsgegevens, die binnen de MVG registratie worden bevraagd, informatie over de inzet van verpleegkundig personeel. Ook hier wordt de notie verantwoord toegevoegd op basis van een aantal internationale criteria die beschikbaar zijn om de "staffing adequacy" of "staffing effectiveness" te evalueren (Needleman et al., 2001). 16

17 17 Ontstaan van MZG: algemene regels Ontwikkeling van een uniforme verpleegkundige taal Integratie in het geheel van registratiesystemen en een relatie met de basis van de bestaande gegevens Creatie van basis en specifieke registratieset binnen de zorgdomeinen Minimaal onderhoud van het registratiesysteem met een maximaal mogelijke exploitatie van de gegevens (multiapplicaties) Een kwantitatieve benadering van de verrichte zorgen via een kwalitatieve of evaluatieve benadering Permanente dialoog met de ziekenhuissector en het verpleegkundig beroep 17

18 18 MZG: conceptueel kader van de actualisatie Een tweede analyse van de bestaande gegevens Literatuurstudie Zorgsconcepten Bestaande verpleegkundige classificatiesystemen of onderzoeksprojecten Keuze voor een classificatiemodel Gepast, exhaustief, klinisch bruikbaar, gevalideerd, herkenbaar, Keuze voor het concept NIC (Nursing Interventions Classification) Verpleegkundige Diagnose (NANDA) Verpleegkundige Interventies (NIC) Verpleegkundige zorgresultaten (NOC) Patiënten problemen (HDD: ICD-9 / B-NMDS) Verpleegkundige Interventies. (B-NMDS) (Adverse) outcomes (HDD: ICD-9 / B-NMDS) Er is gekozen om MVG te integreren in een ruimer, internationaal kader. Het gebruik van een gevalideerde verpleegkundige standaardtaal maakt dat deze integratie mogelijk. Daarenboven is het gebruik van een taal, ingebed in een conceptueel kader, een middel om de verpleegkundige professie als een geheel te overzien. De kans dat er belangrijke domeinen binnen de verpleegkunde over het hoofd worden gezien, wordt op deze manier aanzienlijk beperkt. Op basis van een literatuurstudie werden volgende classificatiesystemen weerhouden: International Classification for Nursing Practice (ICNP) Home Health Care Classification system (HHCC) Nursing Interventions Classification (NIC) 18

19 19 Structuur van de classificatie van de verpleegkundige interventies - NIC 3 niveaus Niveau 2 Niveau 1 6 Domeinen 27 klassen Verpleegkundige interventies Alle zorgen zijn gebaseerd op klinisch redeneren en op kennis zodat de verpleegkundige erin slaagt om de zorgresultaten te verbeteren bij de patiënt Niveau interventies Activiteiten Activiteit Specifieke aangepaste handelingen van de verpleegkundige of een gerealiseerde actie in het licht van een interventie om de patiënt te helpen om een resultaat te boeken. Het is noodzakelijk om een reeks van activiteiten te realiseren om een totale interventie te kunnen ontplooien. De classificatie van de verpleegkundige interventies komen overeen met een ordening of organisatie van verpleegkundige activiteiten binnen groepen of gehelen op basis van onderlinge relaties. Aan elk van deze groepen is een naam gegeven. De classificatie van de interventies (NIC) worden georganiseerd door een taxonomie op 3 niveaus. In de top vinden we het meest abstracte niveau met 6 domeinen. Deze zijn: 1. Elementaire fysiologische behoeften (gericht op de ondersteuning van de functionele gezondheidstoestand) 2. Complexe fysiologische behoeften (gericht op de ondersteuning van homeostatische en regulerende processen) 3. Gedrag (gericht op de ondersteuning van het psychosociale functioneren en veranderingen in levensstijl 4. Veiligheid (gericht op de ondersteuning van de bescherming tegen letsel en schade), 5. Gezin en familie (gericht op de ondersteuning van gezin en familie), 6. Gezondheidszorgbeleid (gericht op de ondersteuning van een optimaal gebruik van zorgvoorzieningen). Elk van deze domeinen bestaat uit klassen (niveau 2).Deze klassen zijn groepen van verpleegkundige interventies die een verpleegkundig logische samenhang vertonen. Ze zijn specifiek per domein. Elke klasse heeft eveneens een label (titel), een definitie en een hele lijst van interventies. De derde trap in de NIC hiërarchie is het niveau van de interventies. Een interventie bevat eveneens een label (titel) een definitie en een lijst van 19

20 20 Structuur van de classificatie van de verpleegkundige interventies - NIC Niveau 3 Niveau 2 Niveau 1 6 Domeinen 27 klassen 433 interventies Directe zorgen: - Op initiatief van de verpleegkundige, - Op voorschrift van een arts, - Op initiatief van een ander gezondheidszorgberoep Activiteiten Indirecte zorgen: (gerealiseerd in afwezigheid van de patiënt) Interventie Alle zorgen zijn gebaseerd op klinisch redeneren en op kennis zodat de verpleegkundige erin slaagt om de zorgresultaten te verbeteren bij de patiënt. Activiteiten Specifieke aangepaste handelingen door de verpleegkundige of een gerealiseerde actie in het licht van een interventie om de patiënt te helpen om een resultaat te boeken. Het is noodzakelijk om een reeks van activiteiten te realiseren om een totale interventie te kunnen ontplooien. Interventie van directe zorgen Zorg in overleg met de patiënt. Dit houdt alle verpleegkundige acties is zowel fysiologische als psychosociale: deze acties impliceren enerzijds technische handelingen en anderzijds kan dit ook gaan om raadsbijstand Interventie van indirecte zorgen Behandeling uitgevoerd weg van de patiënt, maar in naam van de patiënt of in naam van een groep patiënten Dit heeft betrekking op alle zichtbare verpleegkundige handelingen in het kader van de organisatie van de zorgomgeving van de patiënt en de interdisciplinaire samenwerking De doeltreffendheid van de directe zorgen hangt immers ook af van deze acties Bvb.: het nakijken en aanvullen van de urgentiekar, het invullen van het verpleegdossier Zorgen op initiatief van de verpleegkundige Een interventie op initiatief van de verpleegkundige als antwoord op een verpleegdiagnose Een autonome actie op wetenschappelijke basis en die zichtbaar ten voordele van de patiënt wordt gerealiseerd in functie van een verpleegdiagnose en waardoor men denkt de voorziene resultaten te bereiken Zorgen op voorschrift van een arts Een interventie die wordt uitgevoerd op initiatief van een arts en een antwoord biedt op een medische diagnose, maar die wordt uitgevoerd door een verpleegkundige op medisch voorschrift. 20

21 21 MZG: conceptueel kader van de actualisatie Keuze voor het concept NIC (Nursing Interventions Classification) Verpleegkundig geheel is eenvoudig, logisch en eenduidig Zorgvuldig ontwikkeld, exhaustief en gevalideerd Omvat het hele domein van de verpleegkunde Ruime internationale erkenning Officiële vertaling in meer dan 10 talen, Nederlands en Frans uiteraard Frequente systematische review en update Universeel, niet gespecialiseerd en niet specifiek Ontwikkeling van een verpleegkundige taal Er zijn een vijftal redenen waarom NIC geschikt was voor de actualisatie van MVG. Ruime internationale erkenning. Zoals reeds werd aangegeven is NIC erkend door enkele belangrijke internationale verpleegkundige organisaties. Tevens werd NIC geïncorporeerd in de National Library of Medicine Metathesaurus of Unified Medical Language, CINAHL en SNOMED-CT. Dit betekent dat naast de verpleegkundigen ook andere professies, zoals artsen, deze taal officieel erkennen. Zorgvuldig ontwikkeld en gevalideerd in de klinische praktijk. NIC werd door middel van uitgebreid, inductief georiënteerd wetenschappelijk onderzoek geconstrueerd. In de latere fase werd het instrument ook ruim gevalideerd en klinisch getest. In meerdere Amerikaanse ziekenhuizen, zoals bijvoorbeeld het Genesis Medical Center (Davenport, Iowa, USA), wordt deze taal effectief gebruikt in de dagelijkse praktijk. Het feit dat NIC zo ruim gevalideerd werd als ook in de klinische praktijk gebruikt wordt, maakt dat NIC een enorme voorsprong heeft op de ICNP. ICNP heeft wel een breed draagvlak en wordt eveneens zorgvuldig ontwikkeld, maar is nog niet zo uitgebreid getest en gevalideerd. De HHCC werd eveneens zorgvuldig ontwikkeld en gevalideerd, maar heeft een minder brede focus. Omvat het hele domein van de verpleegkunde. Zowel ICNP als NIC hebben een brede focus en richten zich op het hele domein van de verpleegkunde. Deze classificaties beogen dus alle interventies die verpleegkundigen uitvoeren, te vatten, ongeacht de setting of doelgroep. Bij de HHCC is de focus enkel gericht op interventies (en diagnoses) die worden uitgevoerd in de ambulante en thuisgezondheidszorg. Wat deze eigenschap betreft zijn NIC en ICNP in principe gelijkwaardig. Toch dient hierbij vermeld te worden dat NIC ook gebruikt werd in het KIT- of Kerninterventies In de Thuisverpleegkunde - onderzoek (De Vliegher et al.,2002). In het kader van continuïteit van de zorg over gezondheidsinstellingen heen, waarbij uniformiteit en standaardisatie van de gegevensoverdracht een must is, is het belangrijk dat de verschillende instanties zich in een zelfde gegevenskader kunnen vinden. Systematische review en update. In de universiteit van Iowa werd een permanent centrum opgericht (The Center for Nursing Classification) met het oog op de continue actualisering van NIC (om de 4 jaar) als ook met het oog op ondersteuning van ziekenhuizen of andere settings die NIC implementeren (McCloskey & Bulechek, 2000). Op die manier wordt er verzekerd dat de gehanteerde taal actueel blijft. Aanpassingen in MVG kunnen in de toekomst dus gebaseerd worden op een taal, die continu geactualiseerd wordt. ICNP en HHCC zijn classificatiesystemen die op projectbasis zijn ontstaan. Er is nog geen opvolging voorzien die garandeert dat feedback op een systematische manier verwerkt zal worden. Eenvoudig, eenduidig en een verpleegkundig logisch geheel. NIC is inductief ontwikkeld en logische gehelen zijn aangebracht. Deze domeinen, klassen en interventies worden in de dagdagelijkse praktijk van verpleegkundigen gebruikt en werden getest en gevalideerd. Bij de HHCC is dit evenzeer gebeurd, maar enkel in settings voor ambulante zorgen en thuisgezondheidszorg. Daarbij heeft de ingewikkelde structuur van ICNP tot gevolg dat dit niet geschikt is voor het dagdagelijks gebruik. Uit de internationale literatuur blijkt dat er een trend is om naast de registratie van verpleegkundige activiteiten ook verpleegkundige diagnoses en outcomes mee op te nemen in minimale verpleegkundige datasets (Werley, 1988, Goossen, 2000). 21

22 22 Constructie van MZG gebruikmakend van het concept NIC NIC Onderzoek actie MZG Woordenboek van de verpleegkundige activiteiten geordend per domein en klasse - Uitgedrukt in een eenvormige taal Descriptieve TAAL Beschrijving = definitie - Selectie van pertinente interventies NIC voor een minimale registratie in het licht van hun prioritair gebruik (staffing, financiering, kwaliteitszorg, AEP) - Omzetting van de interventies NIC in MZG variabelen - staffing Minimale registratie van verpleegkundige activiteiten op basis van gegevens Meetinstrument Meting = definitie, scores, elementen van controle Van NIC naar MZG. Vooreerst is MVG geen taal, maar een registratie instrument. MZG daarentegen is een registratie instrument die een internationale taal gebruikt. Een taal wordt ontwikkeld om te communiceren en te beschrijven wat er gebeurt of moet gebeuren. Het bestaat uit labels en definities die bepaalde concepten op zo n manier beschrijven dat het voor iedereen, die de taal begrijpt, duidelijk en eenduidig is wat ermee wordt bedoeld. In het geval van NIC wil deze taal de verpleegkundige acties als antwoord op een verpleegkundige diagnose beschrijven. Een registratie instrument wil daarentegen een fenomeen éénduidig meten. Dit maakt dat zeer strikte inclusie- en exclusie-criteria moeten geformuleerd worden en dit op een sterk geoperationaliseerd niveau. Ook zullen bepaalde ordinale of hiërarchische niveaus van een zelfde soort verpleegkundige zorg aangebracht moeten worden. Daar MVG een registratie-instrument is dat voor verschillende doeleinden gebruikt wordt, zoals bijvoorbeeld ziekenhuisfinanciering en kwaliteitscontrole van verpleegkundige activiteit, moet de registratie ook controleerbaar zijn om misbruiken te vermijden. Er worden dus ook registratievereisten toegevoegd. Een tweede belangrijke verschil tussen MVG en NIC is te vinden in (beperkte) conceptverschillen. Zo wordt in NIC indirecte zorg meegenomen in de classificatie. In MVG wordt daarentegen enkel die zorg gemeten die rechtstreeks aan de patiënt gegeven wordt. Aan de werkgroepleden werd gevraagd om de hele NIC classificatie tot op het niveau van de interventies na te kijken en per interventie te antwoorden op 2 vragen: Komt deze interventie voor in uw dagelijkse praktijk? Is deze interventie relevant voor een minimale verpleegkundige registratie? Op deze wijze werd getracht om de werkgroepleden een dubbele reflectie te laten maken. Bij de eerste vraag kon men de interventies aanduiden dewelke voorkomen in het zorgprogramma. De tweede vraag focust zich op de relevantie van de interventies voor een minimale verpleegkundige registratie. Indien men dit niet zou doen loopt men het risico dat men alle interventies die men doet ook belangrijk acht voor een minimale verpleegkundige registratie. AEP = Appropiateness Evaluation Protocol is een onderzoeksproject dat loopt in Luik en de link maakt met MZG Voor de afbakening van een verantwoord verblijf is gebruik gemaakt van een Appropriateness Evaluation Protocol of AEP (Panis et al., 2001). De benadering via AEP is duidelijk verschillend van de benadering via de gemiddelde verblijfsduur per DRG. In deze laatste benadering ligt de verantwoording in het gemiddelde. In de benadering via AEP wordt gezocht naar patiëntenkenmerken of kenmerken van zorg die een verblijf in het ziekenhuis kunnen verantwoorden. Uiteraard kunnen beide benaderingen worden gecombineerd. 22

23 23 Ontstaan van MZG Transformatie van interventies NIC en variabelen MZG 5x Methodologie Onderzoeksequipes : ontwikkeling van de MVG variabelen op basis van de geselecteerde interventies van de NIC en de bestaande MVG items Definitie Antwoordcategorieën Controle (parameters voor de audit) Feedbacksessies per zorgprogramma met de experten Definitie: inclusiecriteria / exclusiecriteria + eenduidigheid en eenvoudigheid Referenties : klinische praktijk, richtlijnen, EBN wenselijke praktijk Antwoordcategorieën Gebaseerd op de klinische ervaring: consensus Controle: «Welke is de minimaal nodige documentatie ter verantwoording in het verpleegdossier / zo ook validering van de aanwezigheid van deze verpleegkundige interventie?» Gebaseerd op EBN, de gewenste praktijk en de klinische ervaring 5x Aanpassingen door de onderzoeksequipes op basis van de informatie voorvloeiend uit het geheel van de werkgroepen Samenvattend kan gesteld worden dat NIC uitgekozen werd als taal voor de actualisatie van MVG omwille van het zorgvuldige ontwikkelings- en valideringsproces dat eraan vooraf gegaan is. Het omvat het hele domein van de verpleegkunde en het wordt op een systematische manier actueel gehouden. Bovendien is NIC eenvoudig in gebruik omwille van de logische structuur. NIC werd vertaald in 9 verschillende talen (Dochterman, 2003), waaronder ook het Nederlands en het Frans. Het onderzoeksteam van de universiteit van Iowa laat slechts één officiële vertaling per taal toe. Anders bestaat het gevaar dat er een vertekening in de vertaling zou optreden. Wanneer verschillende vertalingen, verschillende nuances aanbrengen, is er geen sprake meer van een gestandaardiseerde taal (Dochterman, 2003). Tijdens de beginfase van het MVG project was enkel de 2e versie van NIC officieel vertaald in het Nederlands en het Frans. Het is dan ook deze versie die gebruikt werd tijdens de actualisatie van MVG. De ontwikkeling van de vernieuwde MVG dataset verloopt in haar geheel volgens twee assen: (1) Kwalitatief: raadpleging van experten panels (hoofdverpleegkundigen en MVGcoördinatoren) om een instrument te ontwikkelen dat door de ziekenhuissector aanvaard wordt, en (2) Kwantitatief: het gebruik van bestaande en nieuwe empirische (verpleegkundige) gegevens om een instrument te kunnen ontwikkelen dat valide en betrouwbaar is. Uit de 129 kandidaten werden 79 personen uit 65 verschillende instellingen weerhouden: Hoofd-verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten:73% Middenkaderfunctionarissen en MVG-coördinatoren: 14% Anderen: 13% 23