1. Onderzoel< in hoeverre voor het bepalen van de gemiddelde w'atersnelheid. over een vertikaal kan worden volstaan met één snelheidsmeting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1. Onderzoel< in hoeverre voor het bepalen van de gemiddelde w'atersnelheid. over een vertikaal kan worden volstaan met één snelheidsmeting"

Transcriptie

1 M Aantasting van dwarsprofielen in vaarwegen 1nformat i e no Vaarproeven met een R.H.K.-schip 1.1. Doelste11 i ng 1. Onderzoel< in hoeverre voor het bepalen van de gemiddelde w'atersnelheid over een vertikaal kan worden volstaan met één snelheidsmeting per vert i kaa1. 2. Onderzoek of voor het bepalen van waterdrukken onder het schip gebruik kan worden gemaakt van dewaterspiegelvariaties onmiddellijk naast het schip BeschrijVing vande metingen Teneinde de snelheidsverdeling zowel in horizontale als in vertikale zin te bepalen zijn met een Rijn-Hernekanaa1schip van het Johann Welker type genaamd "Adriaan", een serie vaarproeven uitgevoerd, waarbij het schip op een aantal plaatsen in het dwarsprofiel een baan evenwijdig aan de as van het kanaal heeft gevaren. Voor de "Adriaan" varend in het midden van het kanaal (op 60 m uit teen talud) zijn in een viertal langsraaien de snelheden gemeten als functie van de plaats ten opzichte van de boeg van het schip, waarbij de snelheids component evenwijdig aan de kanaalas is gemeten. Hierbij is de volgende teken-afspraak toegepast ten aanzien van de richting: de stroomrichting is positief indien de stroomrichting gelijk is aan de vaarrichting van schip, in het andere geval negatief. In de figuren ]... k zijn de snel heidsvertika 1 en gegeven, waarbij volstaan is met de vertikalen voor de volgende situaties: 1. de snelheidsverdeling in vertikale zin ter plaatse voor de boeg van het schip; 2. de maximale snelheid, gemeten naast het schip; dit is geen snelheidsvertikaal omdat de punten zich niet alle in dezelfde vertikaal bevind

2 -2-3. de gemiddelde snelheid naast het schip, waarbij in lengterichting is gemiddeld vanaf 10 m na de boeg tot 15 m voor het voor het hek over een totale lengte van 55 m; k. de snelheidsverdeling in vertikale zin ter plaatse van het hek van het schip. Op grond van de resultaten ontstaat de indruk dat er in het algemeen sprake is van een gelijkmatige snelheidsverdeling zodat de snelheid, gemiddeld in vertikale zin, in een bepaald punt redelijk kan worden benaderd door een enkele meting op ongeveer halve waterdiepte. Alleen juist naast het schip is ter plaatse van het hek de invloed van de schroef debet aan een duidelijke afwijking (figuur 1). In de figuren 5 9 zijn de snelheden op verschillende hoogten gegeven als funktie van de plaats van het schip. In het algemeen vertonen deze figuren veel overeenkomst. Alleen juist achter het schip ontstaan zeer grote verschillen in de over een vertikaal optredende snelheden. Aan de oppervlakte is de stroomrichting zelfs tegengesteld aan de stroomrichting op grotere d i epte. In figuur f O is zowel de in vertikale zin gemiddelde snelheid als de op ongeveer halve waterdiepte gemeten snelheid gegeven. Duidelijk blijkt dat de verschillen betrekkelijk klein zijn. Wel is er sprake van een geringe verschuiving, mogelijk te wijten aan de moeilijkheid om de exacte positie van het schip in lengterichting te bepalen. Voor dezelfde raaien is eveneens de waterspiegel verandering als funktie van de plaats bepaald (figuur 11). Bovengenoemde metingen zijn herhaald met hetzelfde schip maar nu varend op 30,25 m uit het midden. Voor de presentatie van de gemeten snelheden is volstaan met de figuren , waarin de snelheid als funktie van de plaats is gegeven. Er blijkt geen wezenlijk verschil te zijn met de snelheidsverdeling bij de vaart in de as van het kanaal. Teneinde de toepasbaarheid voor golfhoogtemeters onmiddellijk naast het schip, in plaats van een drukdoos onder het schip, na te gaan zijn in de figuren 18 en 19 de registraties van de golfhoogtemeters aan weerszijden van het schip vergeleken met de registratie van de drukdoos midden onder het schip, respectievelijk in het midden en op 55,25 m uit het midden

3 (langs teen talud) varend. Het blijkt dat de resultaten van de drukdoos en de golfhoogtemeters gemiddeld goed overeenkomen. Tevens moet echter worden geconcludeerd dat snelle variaties \n de waterspiegel niet kunnen worden geregistreerd door de drukdoos, omdat deze variaties op de bodem worden genivelleerd Conclus i es 1. De gemiddelde snelheid over de vertikaal kan redelijk worden benaderd door één snelheidsmeting op ongeveer halve waterdiepte. 2. Vooral achter het schip zijn er per vertikaal grote verschillen in snelheid tussen een stroming aan de oppervlakte en langs de bodem. Van de mechanismen die mogelijk dit verschil kunnen veroorzaken (dekneer, orbitaa1beweging secundaire golf) is te weinig bekend om dit verschijnsel te kunnen verklaren. 3. De drukvariaties op de bodem onder het schip (gemeten met drukdoos) wijken belangrijk af van de met golfhoogtemeters gemeten variaties in de waterspiegel naast het schip. Het is nog niet duidelijk of dit een gevolg is van de verschillende eigenschappen van de instrumenten of te wijten is aan verschillen in drukvariaties tussen wateroppervlak en kanaalbodem doordat de invloed van secundaire golven op de bodem reeds is uitgemidde1d. Uit de in par te behandelen metingen blijkt dat het laatste het geval moet zijn. Door dit verschijnsel is er een belangrijk verschil tussen de piekwaarden van de waterdruk onder, en de spiegeldaling naast het schip. De gemiddelden blijken tussen boeg en hek, afgezien van een kleine faseverschuiving, redelijk overeen te komen. 2. Metingen met een R.H.K.-schip en een duweenheid met één Europa -bak Met de "Adriaan", een R.H.K.-schip met pk vermogen en de "Vulcaan", een duwboot met een vermogen van pk met één Europa l-bak, beide varend op 55 m uit het midden van het kanaal, zijn een aantal vergelijkende proeven uitgevoerd. Tevens is een proef uitgevoerd met de schepen varend in het midden van het profiel. De waterdiepte bedroeg h m, respectievelijk 6 m. Op 65 m uit de as (dus boven het talud) zijn zowel de snelheid (figuren ) als de waterstand (figuren ) gemeten bij diverse vaarsnelheden. Met betrekking tot de gemeten retourstroom wordt opgemerkt dat snelheden kleiner dan ca. 0,20 m/s niet betrouwbaar zijn als gevolg van de eigenschappen van het instrument (micromolen). Derhalve kan figuur 20 nau-

4 welijks betrouwbare gegevens leveren. Uit de figuren 21 en 22 blijkt dat de naast het schip, respektievel ijk de duwbak, gemeten snelheden redelijk overeenkomen, doch tevens dat naast de duwboot vooral bij hogere toerentallen de retourstroom weer toeneemt. Bovendien blijkt de volgstroom bij het R.H.K.-schip veel sterker te zijn dan bij de andere combinatie. Aangezien de gemeten stroomsnelheden naast het schip redelijk overeenkomen, mag worden verwacht dat de gemeten spiege1 da 1ing ter plaatse hetzelfde beeld vertoont. Dit wordt bevestigd door de figuren De grootste afwijking wordt geconstateerd bij een waterdiepte van k m (N.A.P. - 2 m) bij een vaarsnelheid van ca. 0,88 m/s. Een mogelijke verklaring hiervoor kan de secundaire golfvorming zijn die bij de "Adriaan" sterker is dan bij de duweenheid. 3. Bruikbaarheid van diverse meetinstrumenten 3.1. Al gemeen In het kader van het systematische onderzoek zullen een aantal meetinstrumenten worden gebruikt met andere doeleinden dan waarvoor ze zijn ontwikkeld, of om verschijnselen te meten die qua grootte aan de rand van het meetbereik van een instrument liggen (zie par. 2; micromolen). Het is derhalve noodzakelijk na te gaan in hoeverre een instrument toegepast kan worden en welke bruikbare alternatieven beschikbaar zijn. Met betrekking tot de snelheidsmetingen komt enkel de micromolen in aanmerking. Het instrument is in staat snelheidsveranderingen redelijk snel te volgen en heeft een meetbereik van ca cm/s (model). Voor snelheden kleiner dan k cm/s (0,20 m/s prototype) is het instrument niet betrouwbaar. Een tweede nadeel is dat in feite v * cos a wordt gemeten, waarbij a de hoek tussen de stroomrichting en de draaiingsas van de micromolen is. Dit bezwaar doet zich voornamelijk gelden bij het veranderen van stroomrichting (onder andere bij metingen direct naast het schip). Met betrekking tot de drukken op de kanaa1 begrenzingen zijn twee instru menten beschikbaar namelijk een golfhoogtemeter en een drukdoos. Een golfhoogtemeter is alleen naast het schip bruikbaar en moet minimaal ca. 4 cm diep in het water steken. Een drukdoos kent deze bezwaren niet, doch is veel lastiger te ijken en te gebruiken.

5 De inzinking van Inet schip wordt gemeten met een prof i el vol ger welke op het schip wordt geïnstalleerd. De profiel volger is ontvnkkeld om vanaf een vast niveau een in hoogte variërende bodem te meten, terwijl in feite nu het instrument net andersom wordt gebruikt en de modelbodem als vast niveau wordt beschouwd om een in hoogte variërend object (het schip) te meten. 3.2.Vergelijkingresultaten golfhoogtemeter en drukdoos Met de "Vulkaan", een duweenheid met een vermogen van ca pk, varend op k 8, 6 0 m uit het midden met vier Europa ll-bakken (diepgang 2,5 m) zijn bij drie verschillende vaarsne1 heden simultane metingen verricht met een golfhoogtemeter en een drukdoos om na te gaan in hoeverre de resultaten van deze instrumenten overeenkomst vertonen. De drukdoos en de golfhoogtemeter zijn daartoe op dezelfde plaats in het dwarsprofiel, namelijk ca. 80 m uit het midden ( dus op het talud) geplaats. Weliswaar zijn de instrumenten in lengterichting (evenwijdig aan de kanaalas) 1 m ten opzichte van elkaar verschoven, doch de invloed daarvan is beperkt daar de waterbeweging binnen het meetgebied nagenoeg constant is. Om "afvlakken" van het drukverloop door een grote afstand van het instrument tot de waterspiegel (zie ook par. 1.3.) te voorkomen is de drukdoos op het talud direct onder het wateroppervlak geplaatst. Hierdoor valt het instrument echter droog bij daling van de waterspiegel, zodat op deze plaats waterspiege1 da 1 ingen niet met een drukdoos kunnen worden geregistreerd. Uit vergelijking van de geregistreerde waterspiegel- en drukveranderingen blijken geen duidelijke verschillen in de snelheid waarmee deze veranderingen door beide instrumenten gevolgd worden. Ook de amplitudes van de beide registraties vertonen geen wezenlijke verschillen in het gebied achter de duwbakken waar de waterbeweging zeer turbulent is. Op basis van deze resultaten kan worden gesteld dat voor de bepaling van de waterdruk op het talud zonder veel bezwaar gebruik gemaakt kan worden van een golfhoogte-meter. De registraties van de drukdoos gaan afwijken van de resultaten van de golfhoogtemeter zodra de drukdoos zich meer dan k cm onder het gemiddelde waterniveau bev i ndt (z i e par. 1.3 ) Het onderzoek is uitgevoerd bij hoge vaarsnel heden, waarbij het schip door de meetwagen werd getrokken. De resultaten zijn weergegeven in de figuren

6 Toepasbaarheid van een profiel volger Om een profiel volger ("provo") met het in par. 3-1 gestelde doel te kunnen toepassen, dient de modelbodem nauwkeurig te worden opgemeten. Dit is op twee manieren uitgevoerd: met een waterpastoestel en met de provo. De waterpasmeting behoeft geen nadere toelichting. De provometing is als volgt verricht: De provo werd op een schip geïnstalleerd, waarna het schip tot op de ijk werd geballast. Vervolgens is met zeer lage snelheid (vp^ 5 cm/s) gevaren en werd de bodemligging gemeten. Hierbij werd verondersteld dat de inzinking van het schip verwaarloosd mocht worden, doch bij controle (door het schip op een bepaalde plaats stil te leggen) bleek nog een kleine correctie noodzakel ijk. Vergelijking van de verkregen resultaten (figuur 29) leidt tot de conclusie dat de provometingen en de waterpassing redelijk overeenkomen en dat de provometingen onderling nauwelijks verschillen. Op grond van deze resultaten is besloten een profie1vo1ger te gebruiken om de inzinking van een schip te meten op de volgende wijze; a) bepaling van de gemiddelde bodemligging binnen het meetgebied bij zeer lage vaarsnelheid; b) eventuele correcties voor de opgetreden inzinking; c) herhaling van de meting bij de gewenste vaarsnelheid en weer opnieuw bepaling van de gemiddelde bodemligging. Het verschil is de gevraagde i nz i nk i ng Controlemeting betreffende de inzinking van een schip Van de ':'Adriaan" varend in het midden van het kanaal is op 8,75 m vanaf de boeg de gemiddelde inzinking met een profie1vo1ger bepaald op de hierboven beschreven v/ijze. Tevens zijn de waterdrukken onder het schip en de watersp i ege 1 verander i ngen onmiddellijk naast het schip gemeten. De resultaten zijn in figuur 30 samengevat. Zowel uit de resultaten van de golfhoogtemeters als uit die van de drukdoos blijkt dat het schip bij deze vaarsnelheid voorover neigt. Weliswaar is de inzinking berekend uit het drukverloop op de bodem onder het schip ca. 0,05 m prototype groter dan de inzinking volgend uit de resultaten van de golfhoogtemeters, doch dit is te verklaren uit het feit dat de golfhoogtemeters niet dichter dan 5 cm model (1,25 m prototype) naast

7 het schip geplaatst konden worden, terwijl de drukdoos zich midden onder het schip bevindt. Aangezien de waterspiege1 da 1 ing direct langs het schip het grootst is, geven de golfhoogtemeters een iets te kleine waterspiegeldaling weer. Ook de met de profiel volger gemeten inzinking wijkt af van de uit het drukverloop op de bodem en uit de spiege1 da 1ing berekende inzinking (verschil respectievelijk 0,09 m en O,0k m prototype). De overeenstemming is zeer redelijk te noemen, rekening houdend met het feit dat de metingen van waterdruk, spiege 1 da 1 ing en inzinking niet simultaan konden plaatsvinden en dat de inzinking wordt bepaald door het verloop van de drukken op de huid en niet op de kanaalbodem.

8 'v / / / ^Stroomsnelheid in m/s t.p.v. boeg Schip : Adriaan - Umax naast schip... t.p.v. hek Plaats : Midden Snelheid : 4.83 m/s = 17.4 Km/h Peil : N.A.P Meetplaats : 5.75 m uit het midden WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 1

9 i I s I ^Stroomsnelheid in m/s t.p.v. boeg Schip : Adriaan 'max 0 naast schip Plaats : Midden.Snelheid : 4.83 m/s km/h t.p.v. hek Peil : N.A.P Meetplaats : 3 5 m uit het midden SNELHEIDSVERTIKALEN INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 2

10 1 \r! e r ; / / / > O OJ I * e 1 i 1 \ \ \ \ / \ \ \ \ \ 1 /! \ ' 1 j 1 V * *. \ / ^ ^ y / 1 / '''' i i Stroomsnelheid in m/s -. t.p.v. boeg Schip : Adriaan "max O naast schip Plaats : Midden Snelheid : 4.83 m/s = 17.4 km/h t.p.v. hek Peil : N.A.P Meetplaats : 60 m uit het midden SNELHEIDSVERTIKALEN INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 3

11 Stroomsnelheid in m/s.. t.p.v. boeg Schip : Adriaan Jmax 0 naast t.p.v. hek schip Plaats : Midden Snelheid : 4.83 m/s =174 Km/h Peil : N.A.P, Meetplaats : 65 m uit het midden SNELHEIDSVERTIKALEN INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 4

12 jtuddeil UiUiuuiDllJiJiUi-UJ-LI 0.75 m/s "^UlUJ-J-'4LLlXU4 ]LLii' T O.A7 m/s E S niimuiuiiiiii]]]; JUIULliLliiLii'^' m/s Schip Plaats Peil Snelheid : Adriaan : Midden : N.A.P :4.83 m/s = 17.4 km/h 1cmr0.40m/s -t I y Snelheden op 0.88m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 6

13 midden UillLllJilJJiLi-L'''''^^^-C ^" n T 0.8m/s 1.02m/s m cn E U m/s E o ^-Liiiiijiijjj]] 0.34 m/s I "JJlIITIOiriniroT m/s Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan Midden N.A.P 4.83 m/s= 17.4 km/h 1cmr0.40m/s Snelheden op 1.88 m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 6

14 midden V t 1.07m/s 0.79m/s 0.41 m/s Ê S 0.34 m/s llllljilililulllliuilij 0.34 m/s Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan Midden N.A.P :4.83 m/s= 174 km/h : 1cmr0.40m/s Snelheden op 2.88 m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 7

15 midden n T l 1.35m/s El cn fsj m 0.92m/s Ê Ê (13 f E o 05 0,57m/s '^-^-LUJJUi.LJUl ^^IliUiiJUlliLLlL 0.32 m/s ïïinnimniniu-ij-liiuij'^' 0.24m/s Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan Mi dden N.A.P A.83 m/sz 17.A km/h 1cm=0.A0m/s Snelheden op 3.88 m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 8

16 midden (l li IL >J-' slj,' m/s 0.36m/s "^"^-LUillLIILliiUllJ ITI riiiiiiiuiuiuxi ijjillulüïïijidtin^ f 0.32 m/s Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan Midden N.A.P A.83 m/s= 17.A km/h 1cm=0.A0m/s Snelheden op A.88m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 9

17 "bidden ' AztiiiUJJJIj j. ''' '1'-.Jl yjjjjjjjjj^^ t -Iii jjjjjiijjjj^ m/s Gemiddelde snelheid Op 2.88m boven de bodem. Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan Midden N.A.P A.83m/s= 17.4 km/h 1cmr0.40m/s Gemiddelde snelheden INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 F1G.10

18 midden Mill; ty 0,91 m 0.47m A....A I 0.19 m E S 0. 4 m - o x i r a n n i E n i r r a n i n i o ^ x ' '-^'-uxui.ijiuilulujrijllluj-ulu-i-j-i-^-l^^^ 0.14 m Schip Plaats Peil Snelheid ~i m I Adriaan Midden N.A.P 4.83 m/s= 17.4 km/h 1 cm : 0.40 m Waterspieseldaling INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 11

19 midden E m O E m 2 I.OBm/s O rrnindiqinpjjrttqu m/s 0.71 m/s Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan m uit het midden N.A.P A.83m/s= 17.4 km/h 1 cm: 0.40m/s Snelheden op 0.88m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG.12

20 midden TT o in to XfJlTULTiXUF^ 17 / 1.12m/s o 0.94 m/s 1 Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan m uit het midden N.A.P 4.83m/s= 17.4 km/h m m 1 cm m/s Snelheden op 1.88 m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 13

21 midden TT E m CJ o m/s o 0.83m/s 1 > 0.74 m/s Schip Adriaan Plaats m uit het midden Peil Snelheid UJOJJ N.A.P A.83m/s= 17.4 km/h 1 cm- 0.40m/s Snelheden op 2.88m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 14

22 midden TT E to eg O CM ( m \ \ 1.38m/s O (O 0.98 m/s liritt^n~t7^^4 [TUT w r 0.78 m/s Schip Plaats Peil Snelheid Adriaan 30.2Bm uit het midden N.A.P A.83m/s = 17.4 km/h 1cm:0.40m/s Snelheden op 3.88m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG.15

23 midden TTT to Ö d (O 1.Um/s o (O 1.08 m/s y \ y \i \ 1 \ 4/ \ 0.81 m/s Schip PUats Peil Snelheid Adriaan m uit het midden N.A.P A.83m/s = 174 km/h 1 cm" 0.40m/s Snelheden op 4.88m boven de bodem INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M FIG. 16

24 midden T tn o E m/s Gemiddelde snelheid Schip Adriaan Plaats Peil Snelheid liulüjj m uit het midden N.A.P A.83m/s = 17.4 km/h 1 cms 0.40m/s Gemiddelde snelheden INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 17

25 b. b. st.b 1 / 1 -h L Drukdoos Stuurboord Gemiddelde Schip Plaats Peil Snelheid : Adriaan : Midden :N.A.R : 4.83 m/s : 17.4 km/ h : 1 cm % 0.25m VERGELIJKING GOLFHOOGTEMETER-DRUKDOGS INFORMATIE I WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M.1115 FIG. 18

26

27 C A > 375m 250m 125m 0,4 0,8 V= 0,944 M/S= 1 6,99 K rvi/h. V= 0;9 3 3M/S =1 6,79 K rv^/h. H 1,2 - e > 1,6 ' 2,0 2, m 250m 125m 1 r- 0, V=0,807M/S = 14,52 Km/h. V=0,811 M/S : 14,59 Km/h. > 1,6 " 2,0 2,4 2,8 ADRIAAN. DIEPGANG 2,56 w, Om U) T MIDDEN. VULKAAN. DIEPGANG 2.50rti, O m Ul T Ml DDEN. PEIL: N.A.P. - O tn. Vergelijkende metingen tussen Adriaan en Vulkaan met evn Europa 1 - bak WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M FIG. J2 O

28 C A. > ^ 1,2 -V = 0,865 M/s 2 15,93 Kfw/h. V= 08S8M/S^ 1598 Krv, lh. 2,0 2,4-2,8-375m T r -1 r 0 0,4 J 0,8 V = 0,770 M/S = 13,86 Km/h, V = 0,789 M/S = 14,20 Kr^ / h > 1,6 2,0 2,4 2.8 ADRIAAN. DIEPGANG 2.58 tt\, 55m Ul T Ml DDEN, VULKAAN. DIEPGANG ZSOm, 5 5 tn U I T Ml DDEN. PEIL: N.A.P - 0 m. Vergelijkende metingen tussen Adriaan en Vulkaan met e'e'n Europa I - bak WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M FIG, 2 /

29 <r A ^ 1,2 -V= 0,744 M/S^13,39 Kr»/h. V= 0,740 M/S 5 13,32 Km/h ,0 V= 0,8 73 M/S Si 5,71 Km/h V= 0,856 M/S Si 5,94 Kmlh ADRIAAN. DIEPGANG 2,50 m, 55m Ul T Ml DDEN. VULKAAN. DIEPGANG 2.50m, 55rM Ul T Ml DDEN. PEIL: N.A.P -2,0 0m. Vergelijkende metingen tussen Adriaan en Vulkaan met e'e'n Europa I -bak WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M FIG. 22

30 ( A 375m 0,2 5 I 0,50-1 -V= 0,944 M/S?1 6,99 Km/h. V= 0,9 33 M/S 5 1 6,79 Km/h. a ,25 1,50 1, ,2 5-^ -V = 0,807 M/S = 1 4,52 Kni/h. -V= 0,ei1 M/ S : 14,59 Km/h. - 0,75^ c S 1,00-1 1,2 5 1,50 «0,50-1,75- ADRIAAN. DIEPGANG 2.58 w, ow Ul T Ml DDEN, VULKAAN. DIEPGANG 2.50W, o m Ul T Ml DDEN. PEIL: N.A.P - O m. Vergelijkende metingen tussen Adriaan en Vulkaan met e'e'n Europa I - bak WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M FIG. J23

31 ( A > V= 0,885 M/s?1 5,93 Kr«/h. V = M/S $ Km/h- V - 0,7 70 M/S ^ 13,86 Kw/h. V = 0,789 M/S ^ 14,2 O Kf«/h. e c «31 C 0,75 Q 1,00 1,2 5 1,50 1,7 5 ADRIAAN. DIEPGANG 2,5$ m, 5 5m. Ul T M I DDEN, VULKAAN. DIEPGANG 250m, 55m UlT MIDDEN. PEIL: N.A.P - 0 m.. Vergelijkende metingen tussen Adriaan en Vulkaan met e'e'n Europa I -bak WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M RG.

32

33 0 Q V5 Ó I y~^y^ :^ y^ ^' '^ y^-^ ^S^^iar^y^-^. y^^'=^^ y~y e./jy/^y 'y^^ i^yy^^ ez. ^ e yz ^ oy/y^^ e y^7is / <sy yy «sj^^v^^iy^os' i:p/k> ^«y^yya^ WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM FIG. 2^

34 y~^yv^ 4yeP. yyz ^:yyy y^ye^/é^/^^ ^y-<pj^.rf^^^a y y ^ y ée y ^ J ey ^s^^s^^^y^os" y4 e ^ y^ ^y^ WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM FIG. 2Z

35 ^ y^^c>oy/ée. s Jey yy :y^^:^y<:7^ös" csya y^ & ^ y «s? y^ yy^sf^ WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM FIG. SS

36 _ ^3.5-0 ^e/~:s^^ /Oy-o A'c»yr?,/yy7 /v7 ^ y :s yy//t3 3 / yt> yy:? *^y} y ^ / y ' y ^ WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M. j j j s FIG. 2^9

37 O 6c ^ '.é 61 cy^c yy<s>.sy^yc^c/c3,y^ ya^>?^ y^t^^s/ S^^y^ ^ <sy^ye 6<yy^^iye./-yfy>cyo c^e Aoey^yn oyt^ey As/ say^y^ ^y^:^/ey-s^ynf i-^é-y-o'y^/'^y-yyf /^yy^y-3 ^y^^y y^i^y yii / s-c/'^ /^'''s/-^ s-/y y^yyy^ S^yy^/a^ysyz. yp'fy^^yyt::>c>^/^ ^ y~a /'yc y^iyy^y < yy^s /cys, a6^^ y c i' :<^ s e^3l ya ya /'yc ^^^yy^pr try WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM M. -/^^^ FIG. Bo

M Aantasting van dwarsprofielen in vaarwegen. Informatie nr. 2. Het testen van de modelschepen. 1 Inleiding

M Aantasting van dwarsprofielen in vaarwegen. Informatie nr. 2. Het testen van de modelschepen. 1 Inleiding M 1115 Aantasting van dwarsprofielen in vaarwegen Informatie nr. 2 Het testen van de modelschepen 1 Inleiding In het kader van het systematische onderzoek naar de aantasting van dwarsprofielen in vaarwegen

Nadere informatie

Waterweerstand. 1 Inleiding. VWO Bovenbouwpracticum Natuurkunde Practicumhandleiding

Waterweerstand. 1 Inleiding. VWO Bovenbouwpracticum Natuurkunde Practicumhandleiding VWO Bovenbouwpracticum Natuurkunde Practicumhandleiding Waterweerstand 1 Inleiding Een bewegend vaartuig ondervindt altijd weerstand van het langsstromende water: het water oefent een wrijvingskracht uit

Nadere informatie

Lichten & Seinen. Antwoord. Antwoord. Verkeerstekens. Verkeerstekens. In-, uit of doorvaren verboden (Bordnr. A.1)

Lichten & Seinen. Antwoord. Antwoord. Verkeerstekens. Verkeerstekens. In-, uit of doorvaren verboden (Bordnr. A.1) In-, uit of doorvaren verboden (Bordnr. A.1) Buitengebruik gestelde gedeelten van de vaarweg (Bordnr. A.1a) Geldt niet voor een klein schip zonder motor. Voorbijlopen verboden (Bordnr. A.2) Verboden ligplaats

Nadere informatie

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding)

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding) De bepaling van de positie van een onderwatervoertuig (inleiding) juli 2006 Bepaling positie van een onderwatervoertuig. Inleiding: Het volgen van onderwatervoertuigen (submersibles, ROV s etc) was in

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2006-II

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2006-II Drinkbak In figuur staat een tekening van een drinkbak voor dieren. De bak bestaat uit drie delen: een rechthoekige, metalen plaat die gebogen is tot een symmetrische goot, een voorkant en een achterkant

Nadere informatie

Bijvoegsel bij rapport: Afsluiting Volkerak: Wind- en stroomweerstand caisson. f.l. M 878 deel IV.

Bijvoegsel bij rapport: Afsluiting Volkerak: Wind- en stroomweerstand caisson. f.l. M 878 deel IV. B ö u. ty, j. s - ^3 Bijvoegsel bij rapport: Afsluiting Volkerak: Wind- en stroomweerstand caisson. f.l. M 878 deel IV. De in dit rapport behandelde stroomweerstand proeven zijn uitgevoerd in diep water,

Nadere informatie

Nauwkeurige dieptemetingen

Nauwkeurige dieptemetingen Nauwkeurige dieptemetingen overwegingen & een methode drs. ir. Eric Weijters www.weijters.net Het inmeten van een wrakveld Een in onze Nederlandse wateren goed bruikbare methode om scheepswrakken in te

Nadere informatie

- 2.1 - In het model M 600 werden de volgende oppervlakten van de Biesbos R 9 KS WAT ERSTAAT - DELTA DI EN ST

- 2.1 - In het model M 600 werden de volgende oppervlakten van de Biesbos R 9 KS WAT ERSTAAT - DELTA DI EN ST RLJKSWATERSTAAT - DELTADIENST WATERLOO PK UN DIGE AFDE LI NG MAAG GESTELD DOOR Ir. H.A. Perguaon JAN Do2tadiona0 IE ~acoxavmhage. PAGINA No 1 AANTAL PAGINA'S,$ AANTAL BULAGEN 2 NOTAN? w-701 AAN Is. E+

Nadere informatie

Sedimenten stroming in de Zandvliet-en

Sedimenten stroming in de Zandvliet-en Ingenieursbureau S.D.Kamminga BV Sedimenten stroming in de Zandvliet-en Berendrechtsluizen Leidse WaUen 6A Postbus 7435 270 I AK Zoetermeer www.isdk.nl Ir. S.D.Kamminga Een korte inventarisatie Augustus

Nadere informatie

ADMINISTRATIEAANWIJZING Nr. 2

ADMINISTRATIEAANWIJZING Nr. 2 ADMINISTRATIEAANWIJZING Nr. 2 Eisen ten aanzien van de voorgeschreven snelheid (vooruit), de stopeigenschappen en de achteruitvaareigenschappen (Artikelen 5.06, 5.07 en 5.08 in combinatie met artikelen

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. BvtH/M Datum 2 oktober Onderwerp Testverslag: het Villemonte-model voor overlaten

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. BvtH/M Datum 2 oktober Onderwerp Testverslag: het Villemonte-model voor overlaten Experts in Technisch Rekenwerk MEMO BvtH/M9.56 Datum 2 oktober 29 Auteur(s) Bas van 't Hof Onderwerp Testverslag: het Villemonte-model voor overlaten Postbus 26 26 AG DELFT tel. 15-285 5 fax. 15-285 6

Nadere informatie

waterloopkundig laboratorium

waterloopkundig laboratorium waterloopkundig laboratorium het afzinken van een waterdicht vlies in een cunet voor rijksweg 27 bij Amelisweerd verslag modelonderzoek M1361 september 1975 INHOUD 1.1 1.2 1.3 Inleiding Opdracht ti., 11.

Nadere informatie

Y rijdag 14 mei, uur

Y rijdag 14 mei, uur 1 H- II EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1976 Y rijdag 14 mei, 14. 00-17. 00 uur NATUURKUNDE Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit eindexamens

Nadere informatie

DUWVAARTSLU T ZEN RAPPORT MODELONDERZOEK DEEL II D E L F T M WATËRLOOPKUNDI(; LABORATORIUM

DUWVAARTSLU T ZEN RAPPORT MODELONDERZOEK DEEL II D E L F T M WATËRLOOPKUNDI(; LABORATORIUM DUWVAARTSLU T ZEN RAPPORT MODELONDERZOEK DEEL II WATËRLOOPKUNDI(; LABORATORIUM D E L F T M 8 3 8 de uirleentermijn loopt af op: openbare bibliotheek ' 1-1 c~c» 51528 NBLC 3345 BIBL!OTHEEK D.ECTE EN ÇTI

Nadere informatie

Meten in de Waddenzee

Meten in de Waddenzee Meten in de Waddenzee Bestand tegen superstorm De waterkeringen langs de Waddenzee moeten bestand zijn tegen een superstorm die gemiddeld eens in de 4000 jaar kan optreden. Om de sterkte van de waterkering

Nadere informatie

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype.

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype. TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van DEC International -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). De volgende

Nadere informatie

Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus 1031 3000 BA Rotterdam D 0338

Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus 1031 3000 BA Rotterdam D 0338 S. js.io Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus 1031 3000 BA Rotterdam D 0338 Ri jkswater s t aat, Dienst Verkeerskunde, Hoofdafdeling Scheepvaart. Dordrecht, 2 juni 1975. NOTITIE

Nadere informatie

2 H-ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 NATUURKUNDE. Woensdag 28 augustus, uur. Zie ommezijde

2 H-ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 NATUURKUNDE. Woensdag 28 augustus, uur. Zie ommezijde 2 H-ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 Woensdag 28 augustus, 9.00-12.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit

Nadere informatie

Parameter Dimensie Waarde

Parameter Dimensie Waarde memo postbus 233 7400 AE Deventer telefoon 0570 69 79 11 telefax 0570 69 73 44 onderwerp projectcode referentie - steenbestortingen vaargeul Drontermeer ZL384-71 opgemaakt door ir. M.L. Aalberts datum

Nadere informatie

PROJECT 1: Kinematics of a four-bar mechanism

PROJECT 1: Kinematics of a four-bar mechanism KINEMATICA EN DYNAMICA VAN MECHANISMEN PROJECT 1: Kinematics of a four-bar mechanism Lien De Dijn en Celine Carbonez 3 e bachelor in de Ingenieurswetenschappen: Werktuigkunde-Elektrotechniek Prof. Dr.

Nadere informatie

Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier

Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier Samenvatting In deze studie wordt de weerstand tegen strorning in de Gorai rivier onderzocht. Als basis voor deze studie zijn veldmetingen gebruikt die gedaan

Nadere informatie

DRUKVERLIES GELAMINEERDE FLEXIBELE SLANGEN

DRUKVERLIES GELAMINEERDE FLEXIBELE SLANGEN TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van EC -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). e volgende parameters

Nadere informatie

RIJKSWATERSTAAT DELTADIENST. Waterloopkundige Afdeling 1959

RIJKSWATERSTAAT DELTADIENST. Waterloopkundige Afdeling 1959 Rapport nr. 7 RIJKSWATERSTAAT DELTADIENST upri 1 Waterloopkundige Afdeling 1959 . - Titel Het onderctoek naar de toepasefng*mogelijrheden van een bodembescherming bestaande uit los materiaal zonder zinkstuk.

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2005-I

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2005-I Inademen Bij controlemetingen aan de ademhaling wordt men gevraagd om diep uit te ademen en vervolgens gedurende vijf seconden zo diep mogelijk in te ademen. Tijdens het inademen is de hoeveelheid verse

Nadere informatie

Oosterschelde, stroomsnelheden Veiligheidsbuffer Oesterdam.

Oosterschelde, stroomsnelheden Veiligheidsbuffer Oesterdam. Belanghebbenden Rijkswaterstaat Zeeland Meetadviesdienst Zeelandll Poelendaelesingel JA Middelburg Postadres: Postbus KA Middelburg T () F () Doorlaatmiddel. Inleiding. Oosterschelde, stroomsnelheden Veiligheidsbuffer

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2002-I

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2002-I Eindexamen wiskunde B1 vwo 00-I Verschuivend zwaartepunt Een kubusvormige bak met deksel heeft binnenmaten 10 bij 10 bij 10 cm en weegt 1 kilogram. Het zwaartepunt B van de bak ligt in het centrum van

Nadere informatie

SCHEEPSGOLVEN OP HET BADSTRAND VLISSINGEN

SCHEEPSGOLVEN OP HET BADSTRAND VLISSINGEN SCHEEPSGOLVEN OP HET BADSTRAND VLISSINGEN Boulevard en badstrand Vlissingen De boulevard van Vlissingen is van oudsher een trekpleister voor jong en oud, inwoners en toeristen. Het voor de boulevard liggende

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2005-I

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2005-I Inademen ij controlemetingen aan de ademhaling wordt men gevraagd om diep uit te ademen en vervolgens gedurende vijf seconden zo diep mogelijk in te ademen. Tijdens het inademen is de hoeveelheid verse

Nadere informatie

Squatmeting Terneuzen

Squatmeting Terneuzen Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq Squatmeting Terneuzen 17 oktober 2005 Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq Squatmeting Terneuzen Versie : 1.2 Rapportnummer: AGI-2005-GSMH-020 17 oktober 2005

Nadere informatie

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype.

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype. TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van DEC International -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). De volgende

Nadere informatie

Een kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule:

Een kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule: Voorbeeldmeetrapport (eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat) Eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat. Doel van de proef Een kogel die van een helling afrolt, voert een eenparig versnelde

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1,2

Examen VWO. wiskunde B1,2 wiskunde B,2 Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 2 juni 3.30 6.30 uur 20 06 Voor dit examen zijn maximaal 84 punten te behalen; het examen bestaat uit 8 vragen. Voor

Nadere informatie

Bal in de sloot. Hierbij zijn x en f ( x ) in centimeters. Zie figuur 2.

Bal in de sloot. Hierbij zijn x en f ( x ) in centimeters. Zie figuur 2. Bal in de sloot Een bal met een straal van cm komt in een figuur sloot terecht en blijft drijven. Het laagste punt van de bal bevindt zich h cm onder het wateroppervlak. In figuur zie je een doorsnede

Nadere informatie

Bewerkingen met krachten

Bewerkingen met krachten 21 Bewerkingen met krachten Opgeloste Vraagstukken 2.1. Bepaal het moment van de kracht van 2N uir Fig. 2-3 rond het punt O. Laat de loodrechte OD neer vanuit O op de rechte waarlangs de kracht van 2N

Nadere informatie

VAARREGELS DE BELANGRIJKSTE

VAARREGELS   DE BELANGRIJKSTE DE BELANGRIJKSTE VAARREGELS Dit overzicht omvat een vereenvoudigde voorstelling van vaarregels op het water. Een totaaloverzicht vind je op www.visuris.be/scheepvaartreglementering. Verder moeten schippers

Nadere informatie

- DIRECTIE. Nota no. Februari. Verbetering aeewaring van Bepaling van het dwarsprofielr. Aantal pagina*s» 3 Aantal bijlagen» 1

- DIRECTIE. Nota no. Februari. Verbetering aeewaring van Bepaling van het dwarsprofielr. Aantal pagina*s» 3 Aantal bijlagen» 1 »,dien$t gotijdewatew bibliotheek ' grersadiardweg 31-4338 PG middeiburg - DIRECTIE Nota no. Februari Verbetering aeewaring van Bepaling van het dwarsprofielr Aantal pagina*s» 3 Aantal bijlagen» 1 4333

Nadere informatie

Proefvaren en punt 15 van het certificaat. Artikel 5.04 Belading tijdens de proefvaart

Proefvaren en punt 15 van het certificaat. Artikel 5.04 Belading tijdens de proefvaart Proefvaren en punt 15 van het certificaat Artikel 5.04 Belading tijdens de proefvaart Beladingstoestand van schepen en samenstellen tijdens de proefvaart Schepen en samenstellen die bestemd zijn voor het

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 31 mei uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 31 mei uur wiskunde B,2 Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Dinsdag 3 mei 3.30 6.30 uur 20 05 Voor dit examen zijn maximaal 89 punten te behalen; het examen bestaat uit 20 vragen. Voor elk

Nadere informatie

sin( α + π) = sin( α) O (sin( x ) cos( x )) = sin ( x ) 2sin( x )cos( x ) + cos ( x ) = sin ( x ) + cos ( x ) 2sin( x )cos( x ) = 1 2sin( x )cos( x )

sin( α + π) = sin( α) O (sin( x ) cos( x )) = sin ( x ) 2sin( x )cos( x ) + cos ( x ) = sin ( x ) + cos ( x ) 2sin( x )cos( x ) = 1 2sin( x )cos( x ) G&R vwo B deel Goniometrie en beweging C. von Schwartzenberg / spiegelen in de y -as y = sin( x f ( x = sin( x f ( x = sin( x heeft dezelfde grafiek als y = sin( x. spiegelen in de y -as y = cos( x g(

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2005-I

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2005-I Eindeamen wiskunde B vwo 5-I Inademen Bij controlemetingen aan de ademhaling wordt men gevraagd om diep uit te ademen en vervolgens gedurende vijf seconden zo diep mogelijk in te ademen. Tijdens het inademen

Nadere informatie

Eindexamen havo wiskunde B I

Eindexamen havo wiskunde B I Vliegende parkieten De wetenschapper Vance Tucker heeft onderzocht hoeveel energie een parkiet verbruikt bij het vliegen met verschillende snelheden. Uit zijn onderzoek blijkt dat de hoeveelheid energie

Nadere informatie

BINNENVAART POLITIE REGELEMENT (BPR)

BINNENVAART POLITIE REGELEMENT (BPR) BINNENVAART POLITIE REGELEMENT (BPR) Theorie eisen reglementen (BPR) voor CWOIII Kennis van de volgende artikelen en de uitwijkbepalingen in de betreffende situaties kunnen toepassen: Art. 1.01 i Definitie

Nadere informatie

Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook

Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook Natuur, Bos en Landschap Tevens Natuurgebieds-, Landschaps- en Beheersgebiedsplan Ontwerp Vastgesteld door Gedeputeerde Staten Maastricht, 1 mei 2007

Nadere informatie

po i App Deze signalen worden omgerekend tot golfhoogten en scheepsbeweglngen met:

po i App Deze signalen worden omgerekend tot golfhoogten en scheepsbeweglngen met: -2- App. 1 waarbij pv(t) = voltage van provo i op tijdstip t p1(t) = afstand van de bodem tot de klei van het schip ter plaatse van provo i op tijdstip t gv(t) = voltage van ghm i op tijdstip t g1(t) =

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B havo II

Eindexamen wiskunde B havo II Tonregel van Kepler In het verleden gebruikte men vaak een ton voor het opslaan en vervoeren van goederen. Tonnen worden ook nu nog gebruikt voor bijvoorbeeld de opslag van wijn. Zie de foto. foto Voor

Nadere informatie

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan jaar: 1995 nummer: 28 Twee zeer lange draden zijn evenwijdig opgesteld. De stroom door de linkse draad ( zie figuur) is in grootte gelijk aan 30 A en de zin ervan wordt aangegeven door de pijl. We willen

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 4 mei 13.30 16.30 uur 0 0 Voor dit examen zijn maximaal 84 punten te behalen; het examen bestaat uit 18

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 havo 2008-II

Eindexamen wiskunde B1 havo 2008-II Golfhoogte Bij de beoordeling van de veiligheid van de figuur 1 Nederlandse kust wordt onder andere de golfhoogte onderzocht. De golfhoogte is het hoogteverschil tussen een golftop en het daarop volgende

Nadere informatie

Hydraulica. Practicum Verhanglijnen BB1. Prof. dr. ir. R. Verhoeven Ir. L. De Doncker

Hydraulica. Practicum Verhanglijnen BB1. Prof. dr. ir. R. Verhoeven Ir. L. De Doncker Hydraulica Prof. dr. ir. R. Verhoeven Ir. L. De Doncker Practicum Verhanglijnen BB1 Academiejaar 2007-2008 Jan Goethals Jan Goormachtigh Walid Harchay Harold Heeffer Anke Herremans Bart Hoet Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

Scheepsgeinduceerde waterbeweging in De Biesbosch. notitie S Rijkswaterstaat. Hoofdafdeling Scheepvaart

Scheepsgeinduceerde waterbeweging in De Biesbosch. notitie S Rijkswaterstaat. Hoofdafdeling Scheepvaart Scheepsgeinduceerde waterbeweging in De Biesbosch. notitie S9.6. Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Hoofdafdeling Scheepvaart Rotterdam mei 99 aan : projectgroep 'Oeverafslag en oeververdediging in De

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1

Examen VWO. wiskunde B1 wiskunde B Eamen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Dinsdag 3 mei 3.3 6.3 uur 5 Voor dit eamen zijn maimaal 87 punten te behalen; het eamen bestaat uit vragen. Voor elk vraagnummer is

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde b 1-2 havo 2002 - II

Eindexamen wiskunde b 1-2 havo 2002 - II Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.

Nadere informatie

L i mb u r g s e L a n d m a r k s

L i mb u r g s e L a n d m a r k s L i mb u r g s e L a n d m a r k s P r o g r a m m a I n v e s t e r e n i n S t ed e n e n D o r p e n, l i j n 2 ; D e L i m b u r g s e I d e n t i t e i t v e r s i e 1. 0 D o c u m e n t h i s t o

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2004-II

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2004-II Brandstofverbruik Een schip maakt een tocht over een rivier van P naar Q en terug. De afstand tussen P en Q is 42 km. Van P naar Q vaart het schip tegen de stroom in (stroomopwaarts); op de terugreis vaart

Nadere informatie

A Turbulentie opwekking door drempels van steenbestorting. DG Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde o o o o. o o o.

A Turbulentie opwekking door drempels van steenbestorting. DG Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde o o o o. o o o. A2 98.01 o o o opdrachtgever: DG Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde o o o o Turbulentie opwekking door drempels van steenbestorting o o o o Berekeningen met Delft3D O. O O o o o o o Rapport

Nadere informatie

NATUURKUNDE 8 29/04/2011 KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK

NATUURKUNDE 8 29/04/2011 KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK NATUURKUNDE KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK 8 29/04/2011 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (32 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Afbuigen van geladen

Nadere informatie

Geleid herontdekken van de golffunctie

Geleid herontdekken van de golffunctie Geleid herontdekken van de golffunctie Nascholingscursus Quantumwereld Lodewijk Koopman lkoopman@dds.nl januari-maart 2013 1 Dubbel-spleet experiment Er wordt wel eens gezegd dat elektronen interfereren.

Nadere informatie

Uitwerkingen Mei 2012. Eindexamen VWO Wiskunde B. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek

Uitwerkingen Mei 2012. Eindexamen VWO Wiskunde B. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek Uitwerkingen Mei 01 Eindexamen VWO Wiskunde B A B C Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek Onafhankelijkheid van a Opgave 1. We moeten aantonen dat F a een primitieve is van de

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE Voorbeeldtentamen 2 tijd : 3 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 3 (bij opgave 1, 4 en 5) Iedere opgave dient op een afzonderlijk

Nadere informatie

-21- GETIJDEN (2) De veelvormigheid van het getij: de Noordzee

-21- GETIJDEN (2) De veelvormigheid van het getij: de Noordzee -21- GETIJDEN (2) De veelvormigheid van het getij: de Noordzee In deze aflevering zullen we eens gaan kijken hoe het getij zich voordoet op verschillende plaatsen. Om te beginnen beperken we ons tot de

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2003-II

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2003-II Eindeamen wiskunde 1- havo 00-II Lichaam met zeven vlakken In figuur 1 is een balk D.EFGH getekend. Het grondvlak D is een vierkant met een zijde van cm. De ribbe G is cm lang. Door uit de balk de twee

Nadere informatie

2 V-14 EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1976 (GYMNASIUM EN ATHENEUM)

2 V-14 EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1976 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) 2 V-14 EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1976 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) Vrijdag 20 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2002-I

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2002-I Uit de kust Een kustlijn bestaat uit drie rechte stukken AB, BC en CD, die hoeken van 90 met elkaar maken. De lengte van elk recht stuk is 4 kilometer. Zie figuur. In de figuur zijn twee stippellijnen

Nadere informatie

Bijlage I Meetmethode voor het door toerenkranen uitgestraalde luchtgeluid

Bijlage I Meetmethode voor het door toerenkranen uitgestraalde luchtgeluid MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU 9 DECEMBER 1998. - Koninklijk besluit betreffende het toelaatbare geluidsvermogensniveau van torenkranen Bijlage I Meetmethode voor het door

Nadere informatie

bij Zeeburg Vaargeulbreedte Amsterdam -Rijn Kanaal 01 - Nat afdelingsarchief Rijkswate-rstaat

bij Zeeburg Vaargeulbreedte Amsterdam -Rijn Kanaal 01 - Nat afdelingsarchief Rijkswate-rstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswate-rstaat 01 - Nat afdelingsarchief 95 111 RWS_Item_00320 Vaargeulbreedte Amsterdam -Rijn Kanaal bij Zeeburg Vaargeulbreedte in ARK voor de aanleg van natuurvriendelijke

Nadere informatie

Hydrologische berekeningen EVZ Ter Wisch

Hydrologische berekeningen EVZ Ter Wisch Hydrologische berekeningen EVZ Ter Wisch Inleiding In deze notitie worden verscheidene scenario s berekend en toegelicht ter ondersteuning van de bepaling van inrichtingsmaatregelen voor de EVZ Ter Wisch.

Nadere informatie

DOORSTROMING LAAKKANAAL

DOORSTROMING LAAKKANAAL DOORSTROMING LAAKKANAAL GEMEENTE DEN HAAG 15 oktober 2013 : - Definitief C03041.003103. Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Overzicht beschikbare gegevens... 5 2.1 Geometrie Laakkanaal... 5 2.2 Bodemprofiel...

Nadere informatie

P ~- i-,~ 1 1,9 l- "-, J' ILL L j.j tt

P ~- i-,~ 1 1,9 l- -, J' ILL L j.j tt P 960 a 1 ~- i-,~ 1 1,9 l- "-, J' ILL L j.j tt nc 72-0023-4-GBT Fepaling var evenwlchtsroer- en drifthoêk n Oktober '974. NEDERLANDSCH SCHEEPSBOUWKUNDIG PROEFSTATiON WAGENINGEN Rapport no. 72-0023-4-GBT

Nadere informatie

Proefvaarten met duwstellen

Proefvaarten met duwstellen Proefvaarten met duwstellen Voorwaarden op de Rijn en zone 2 in Nederland De criteria vanuit het ROSR en Bijlage II: Snelheid ten opzichte van het water: 13 km/uur (artikel 5.06 en dienstinstructie 2)

Nadere informatie

B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n

B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n I n é é n d a g k a n r e l i g i e u s e r f g o e d v a n m e e r d e r e g e n e r a t i e

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B1. tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30-16.30. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde B1. tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30-16.30. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen HAVO 008 tijdvak woensdag 18 juni 13.30-16.30 wiskunde B1 Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 8 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

SS / / / ATEX 94 / 9EG

SS / / / ATEX 94 / 9EG Thermopile-Stromingssensor SS 23.400 Thermopile-stromingssensor tot 20 m/s / voor lucht en gas / eenvoudige één-gat-montage / ATEX goedkeuring volgens 94 / 9EG in Zone 2 / detectie van de stroomrichting

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-II

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-II Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Verwerking van diagonale overlaten in WAQUA. BvtH/M08.079. Onderwerp. Documentinformatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Verwerking van diagonale overlaten in WAQUA. BvtH/M08.079. Onderwerp. Documentinformatie Experts in Technisch Rekenwerk Postbus 260 2600 AG DELFT MEMO Datum Auteur(s) Onderwerp BvtH/M08.079 24-nov-2008 Bas van 't Hof Verwerking van diagonale overlaten in WAQUA tel. 015-285 0125 fax. 015-285

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2018 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2018 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2018 theorietoets deel 1 1. Spelen met water (3 punten) Water wordt aan de bovenkant met een verwaarloosbare snelheid in een dakgoot met lengte L = 100 cm gegoten en dat

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2007-II

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2007-II ier tappen ij het tappen van bier treden verschillen op in de hoeveelheid bier per glas. Uit onderzoek blijkt dat de hoeveelheid bier die per glas getapt wordt bij benadering normaal verdeeld is met een

Nadere informatie

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering Krachten 4

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering Krachten 4 1. Aan welke 4 zaken herken je dat er een kracht op een voorwerp werkt? Verandering van richting, vorm, snelheid of het houdt iets op zijn plaats. 2. Welke 3 eigenschappen heeft een Vector aangrijppunt,

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde B, (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Vrijdag 4 mei 3.30 6.30 uur 0 0 Voor dit examen zijn maximaal 86 punten te behalen; het examen bestaat uit 8 vragen.

Nadere informatie

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat DWW. Verbetering DIPRO. Rapport. november WL delft hydraulics Q

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat DWW. Verbetering DIPRO. Rapport. november WL delft hydraulics Q Opdrachtgever: Rijkswaterstaat DWW Verbetering DIPRO Rapport november 2007 Q4264.01 WL delft hydraulics Opdrachtgever: Rijkswaterstaat DWW Verbetering DIPRO Henk Verheij en Bram van Prooijen Rapport november

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl)

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl) Een functie Voor 0 < = x < = 2π is gegeven de functie figuur 1 f(x) = 2sin(x + 1 6 π). In figuur 1 is de grafiek van f getekend. y 1 f 4 p 1 Los op: f(x) < 1. De lijn l raakt de grafiek van f in het punt

Nadere informatie

OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa

OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa v (m/s) OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa Moeite met het maken van s-t en v-t diagrammen?? Doe mee, werk de vragen uit en gebruik je gezonde verstand en dan zul je zien dat het allemaal niet zo

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 13.30 16.30 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

Zeegrind. Begin van beweging op een talud. Verslag modelonderzoek

Zeegrind. Begin van beweging op een talud. Verslag modelonderzoek WATERLPKUNDIG LABRATRIUM Zeegrind Begin van beweging op een talud Verslag modelonderzoek M 048 februari 972 INHUD. Inleiding.... pdracht.2, Theoretische beschouwing.3. Conclusies 4 2. Metingen 5 2.. Meetopstellingen

Nadere informatie

Beweging. De beginvoorwaarden voor het numerieke programma zijn als volgt: x(0) = 0 m y(0) = 2,0 m. Plaats: vx(0) = 4,0 m/s vy(0) = 0 m/s.

Beweging. De beginvoorwaarden voor het numerieke programma zijn als volgt: x(0) = 0 m y(0) = 2,0 m. Plaats: vx(0) = 4,0 m/s vy(0) = 0 m/s. Beweging Voorbeeld: Roofjump II Bij één van de voorgaande opgaven heb je moeten berekenen hoe snel iemand moet rennen om van een hoger gelegen dak naar een lager gelegen dak te springen. In het eenvoudige

Nadere informatie

IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica juli 2018: algemene feedback

IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica juli 2018: algemene feedback IJkingstoets wiskunde-informatica-fysica juli 8 - reeks - p. IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica juli 8: algemene feedback Positionering ten opzichte van andere deelnemers In totaal namen 8 studenten

Nadere informatie

Grondwater- en contaminantenstroming

Grondwater- en contaminantenstroming Grondwater- en contaminantenstroming Prof. Dr. Ir. H. Peiffer Oefening 7 : Doorstroming door dijklichaam met damwand Academiejaar 2006-2007 Bart Hoet Christophe Landuyt Jan Goethals Inhoudopgave Inleiding...

Nadere informatie

Indijking van de Brakman Nieuwe Isabellasluis. Proeven op klein m odel.

Indijking van de Brakman Nieuwe Isabellasluis. Proeven op klein m odel. Waterbouwkundig Laboratorium. Borgerhout Antwerpen. Mod. 127 Indijking van de Brakman Nieuwe Isabellasluis. Proeven op klein m odel. Bijlagen : 3 plans - 12 fotos. MOD. 127. INDIJKING VAN DE BRAKMAN -

Nadere informatie

rijkswaterstaat directie zeeland

rijkswaterstaat directie zeeland rijkswaterstaat directie zeeland Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat erstaat Dire«tie Zeeland Nummer: Bibliorheek, Koestr. 30, tel: 0118^86362 postbus 5014, 4330 KA

Nadere informatie

Eindexamen vwo wiskunde B 2014-I

Eindexamen vwo wiskunde B 2014-I Eindexamen vwo wiskunde B 04-I Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte

Nadere informatie

DUWVAART IN KANALEN. EINDVERSLAG STUDIEGROEP DWARSPROFIEL KANALEN IN VERBAND MET DUWVAART bijlage 1 SCHAALEFFECTEN

DUWVAART IN KANALEN. EINDVERSLAG STUDIEGROEP DWARSPROFIEL KANALEN IN VERBAND MET DUWVAART bijlage 1 SCHAALEFFECTEN tm Zo52Q DUWVAART IN KANALEN RAPPORT OVER MANOEUVREERPROEVEN MET MODELLEN OP VERSCHILLENDE SCHAAL VAN EEN DUBBELSCHROEFDUW- BOOT VOOR DE RIJN MET VIER LICHTERS EINDVERSLAG STUDIEGROEP DWARSPROFIEL KANALEN

Nadere informatie

MIN!STER!E VAN LANDBOUW Bestuur voor Landbouwkundig Onderzoek Kommissie voor Toegepast Wetenschappetijk Onderzoek in de Zeevisserij (T.W.O.Z.

MIN!STER!E VAN LANDBOUW Bestuur voor Landbouwkundig Onderzoek Kommissie voor Toegepast Wetenschappetijk Onderzoek in de Zeevisserij (T.W.O.Z. MIN!STER!E VAN LANDBOUW Bestuur voor Landbouwkundig Onderzoek Kommissie voor Toegepast Wetenschappetijk Onderzoek in de Zeevisserij (T.W.O.Z.) (Voorzitter : F. HEVENS, directeur-generaa!) OR!ENTERENDE

Nadere informatie

Objectbeschrijving sluiscomplex Heumen (Pepijn van Aubel, november 2016)

Objectbeschrijving sluiscomplex Heumen (Pepijn van Aubel, november 2016) Objectbeschrijving sluiscomplex Heumen (Pepijn van Aubel, november 2016) Het sluiscomplex Heumen (km. 1,4) bestaat uit de volgende onderdelen met bijbehorende kentallen: 1) De oude sluis (west) met 3 puntdeuren

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 22 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 22 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen HAVO 20 tijdvak 2 woensdag 22 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 9 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde B1 (nieuwe stijl) wiskunde B1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 2 juni 1.0 16.0 uur 20 04 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit 18

Nadere informatie

Squat-formule Bulkcarrier op basis van sleeptankproeven en ware grootte metingen

Squat-formule Bulkcarrier op basis van sleeptankproeven en ware grootte metingen Squat-formule Bulkcarrier op basis van sleeptankproeven en ware grootte metingen Jeroen Verwilligen (WL) Marc Mansuy (WL) Marc Vantorre (revisie UGent) 29/04/2016 - Hotel Arion, Vlissingen 1 1 Inhoud Dynamische

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 2. Materiaal & Methode 3. Resultaten 5. Theoretisch Kader 6. Discussie 7. Bronnen 9. Appendix Onderzoeksvraag 2

Inhoud. Inleiding 2. Materiaal & Methode 3. Resultaten 5. Theoretisch Kader 6. Discussie 7. Bronnen 9. Appendix Onderzoeksvraag 2 Bifilaire slinger De invloed van de slingerlengte, de lengte van en afstand tussen de draden op de trillingstijd van een bifilaire slinger. Kiki de Boer, Sitti Romijn, Thomas Markhorst & Lucas Cohen Calandlyceum

Nadere informatie

Oefeningen Smering : toepassing van de Navier-Stokes vergelijkingen

Oefeningen Smering : toepassing van de Navier-Stokes vergelijkingen Oefeningen Smering : toepassing van de Navier-Stokes vergelijkingen 1. Beschouw een permanente, laminaire stroming in de x-richting van een fluïdum met een laagdikte h, dichtheid en dnamische viscositeit

Nadere informatie

Op- en afvaartregeling voor 8000 en meer TEU containerschepen. tot de haven van Antwerpen bij een. maximale diepgang van 145 dm

Op- en afvaartregeling voor 8000 en meer TEU containerschepen. tot de haven van Antwerpen bij een. maximale diepgang van 145 dm Op- en afvaartregeling voor 8000 en meer TEU containerschepen tot de haven van Antwerpen bij een maximale diepgang van 145 dm 1. Algemeen Om een beeld te krijgen van de invloed van de nieuwe generatie

Nadere informatie

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening.

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening. Watermanagementcentrum Nederland Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) Droogtebericht 2 mei 2011 Nummer 2011-04 Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening. Afgelopen

Nadere informatie

NATUURKUNDE. Figuur 1

NATUURKUNDE. Figuur 1 NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK HOOFDSTUK 12-13: KRACHT EN BEWEGING OOFDSTUK 12-13: K 6/7/2009 Deze toets bestaat uit 5 opgaven (51 + 4 punten) en een uitwerkbijlage. Gebruik eigen grafische rekenmachine

Nadere informatie