Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus BA Rotterdam D 0338

Transcriptie

1 S. js.io Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus BA Rotterdam D 0338

2

3 Ri jkswater s t aat, Dienst Verkeerskunde, Hoofdafdeling Scheepvaart. Dordrecht, 2 juni NOTITIE INZAKE DE MOGELIJKHEDEN EN VOORWAARDEN VOOR HET KOLENTRANSPORT PER BINNENSCHIP NAAR DE P.G.E.M.-CENTRALE TE NIJMEGEN. Inleiding. Zoals is overeengekomen op de bespreking van 14 mei j. l., waarbij de Direktie Limburg, het arrondissement Waal en de Dienst Verkeerskunde vertegenwoordigd waren, is door de Hoofdafdeling Scheepvaart van mijn dienst een korte studie gemaakt van de nautische konsekwenties die zijn verbonden aan het varen met duwstellen naar de haven van de P.G.E.M. te Nijmegen. In deze studie zijn vier alternatieven onderscheiden, te weten: 1. Vaart met grote motorschepen naar de bestaande haven van de P.G.E.M. 2. Vaart met 2-baks duwstellen naar de bestaande haven. 3. Vaart met 4-baks duwstellen naar de bestaande haven. 4. Vaart met 4-baks duwstellen naar een nieuw te bouwen langshaven aan de Waal. In onderstaand verslag zijn de resultaten van het onderzoek puntsgewijs weergegeven. 1. Inzet van grote motorschepen. In dit geval is geen aanpassing nodig van de configuratie van de circulatiekom. Evenmin is het nodig om het kanaalgedeelte tussen de circulatiekom en de haven van de P.G.E.M. aan te passen. Het huidige reglement voor het noordelijk deel van het Maas-Waalkanaal laat schepen toe tot een lengte van 120 meter en een breedte van 14 meter. Bij een diepte van 3,10 meter kunnen deze schepen circa ton lading vervoeren. Dit betekent dat ook de grootste motorschepen, die nu in de Rijnvaart bekend zijn, het genoemde kanaalgedeelte mogen bevaren, zodat voor deze schepen geen speciale vergunning of wijziging van het reglement vereist is. Wel zal in dit geval de frekwentie van in- en uitvarende grote schepen aanzienlijk toenemen. Hierdoor wordt de noodzaak om te komen tot een verkeersregeling bij het vertakkingspunt te Weurt vergroot.

4 Inzet van 2-baks duwstellen. Onder bepaalde voorwaarden kan de vaart met 2-baks duwstellen verantwoord worden geacht. In de lange formatie is een dergelijke eenheid circa 175 meter lang en 11,40 meter breed. Bij een diepgang van 3,10 meter kunnen deze eenheden a ton lading vervoeren. Aangezien het huidige reglement geen schepen toelaat die langer zijn dan 120 meter, zal voor de vaart met 2-baks duwstellen een speciale vergunning vereist zijn. Aan de verlening van een dergelijke vergunning dienen met het oog op de veiligheid o.a. de volgende voorwaarden te worden gekoppeld: a. De duwboot moet beschikken over een certificaat van onderzoek voor de Rijn; b. Het in de duwboot geinstalleerde voortstuwingsvermogen, uitgedrukt in P.K.'s moet minimaal 0,25x het laadvermogen in tonnen zijn; c. De duwboot moet voorzien zijn van moderne besturings- en navigatiemiddelen. In verband met de bestuurbaarheid is een dubbelschroefsvaartuig met flankingroeren vereist. Onder moderne navigatiemiddelen zijn in ieder geval radar en marifoon begrepen; d. De kapitein van het duwstel dient zich per marifoon door de sluismeester van Weurt te laten informeren over de verkeerssituatie op het kanaal. Het duwstel dient op de Waal te wachten indien de kanaalmond niet vrij is van in noordelijke richting uitvarende schepen; e. De kapitein van het duwstel dient zich eveneens door de sluismeester te laten informeren over de verkeerssituatie, alvorens de haven van de P.G.E.M. uit te varen; f. Het invaren van het kanaal vanaf de Waal kan alleen worden toegestaan als het duwstel in de lange formatie vaart. Het ongeladen uitvaren uit de haven van de P.G.E.M. in de richting van de Waal kan ook worden toegestaan indien het duwstel in de korte brede formatie vaart (lengte circa 100 m, breedte 22,80 m). Onder deze voorwaarden wordt het verantwoord geacht dat 2-baks duweenheden een min of meer frekwent verkeer onderhouden tussen de haven van de P.G.E.M. en het benedenstrooms gelegen gedeelte van de Waal. In dit geval is geen wijziging van de configuratie van haven, kanaal of circulatiekom vereist. Wel moet de steiger voor de ingang van de haven van de P.G.E.M. zover worden verkort dat een doorvaartopening van circa 70 meter breedte wordt verkregen.

5 Vaart met 4-baks duwstellen naar de bestaande haven. De 4-baks duwstellen hebben een lengte van 185 a 193 meter en een breedte van 22,80 meter. De bestaande configuratie van het kanaal, de haven en de circulatiekom is voor deze eenheden voldoende ruim om van de Waal naar de haven van de P.G.E.M. te varen en omgekeerd. Hierbij moet worden aangetekend, dat er zich geen wachtende schepen in de circulatiekom of in het toeleidingskanaal mogen bevinden. Als niet aan deze eis kan worden voidaan, bijvoorbeeld omdat de voorhaven van de sluis te Weurt een funktie zou moeten blijven vervullen als overnachtingsplaats of als vluchthaven, dan dient het kanaalvak tussen de haven en de circulatiekom zover verruimd te worden dat naast de wachtende schepen een vrije vaarstrook gehandhaafd b l i j f t, die minstens even breed is als het huidige kanaal. Het grote probleem bij 4-bakken-vaart is, dat een dergelijke eenheid het voor de overige scheepvaart onmogelijk maakt om tegelijkertijd het Maas-Waalkanaal in of uit te varen. Een eerste proefvaart, die gehouden werd op 28 mei 1975, toonde aan dat een geladen duweenheid tijdens de invaarmanoeuvre het kanaalgedeelte dat ligt tussen het vertakkingspunt en de P.G.E.M.-haven, ongeveer 15 a 20 minuten voor al het overige verkeer afsluit. Naar schatting zal de ongeladen uitvaart 10 a 15 minuten in beslag nemen. De vraag of 4-bakken-vaart toegestaan kan worden is daarom terug te voeren tot de vraag: "Wat zijn de konsekwenties van deze tijdelijke afsluiting voor de overige scheepvaart?"

6 - 4 - Overig verkeer. De overige scheepvaart kan worden onderverdeeld in 5 stromen. stroom U uitvaart van Weurt in noord. richting A. Invaart van een geladen 4-bakker. Gevolgen voor: stroom U : De duweenheid begint zijn invaarmanoeuvre als alle in noordelijke richting varende schepen het kanaalpand hebben verlaten. Tijdens de volgende 20 minuten mag de sluis van Weurt niet uit- varen. Als de tweede kolk te Weurt in bedrijf is zal dit betekenen dat soms een schutting schepen gedurende een aantai minuten moet worden opgehouden. De konsekwenties voor het schutbedrijf zijn over een langere periode gezien, gering, omdat de vaart met 4-baks duwstellen weinig frekwent zal zijn. stroom 0-^: ondervindt vrij wel geen hinder. stroom 0 : moet gedurende 15 a 20 minuten op stroom wachten. stroom A-^: ondervindt geen hinder. stroom A2: moet gedurende 15 a 20 minuten wachten. Tijdens de proefvaart op 28 mei 1975 was te zien dat ook kleine schepen, die anders kopvoor het kanaal invaren, nu moesten opdraaien om met de kop op de stroom te wachten tot de voorhaven van de sluis vrij was. Deze opdraaimanoeuvres zijn in verband met de grote intensiteit van het verkeer op de Waal ongewenst.

7 - 5 - Bij hoge verkeersintensiteiten ontstaat het volgende verkeersbeeld: een r i j wachtende schepen (0 2 ), en een r i j opdraaiende eveneens wachtende schepen (A 2 ), daar door heen moeten de grote doorgaande verkeersstromen Oj en Aj zich normaal afwikkelen. Als de intensiteit op de Waal nog aanzienlijk toeneemt (NVI prognose 1985) zal dit bij minder gunstige weersomstandigheden, (mist, regen, harde zijwind, nachtvaart) vrijwel zeker leiden tot gevaarlijke verkeerssituaties. B. Uitvaart_van_een_ongeladen_4-b Voor een veilige uitvaart is het noodzakelijk dat zich bij het vertakkingspunt een verkeersregelaar bevindt die in samenwerking met de sluismeester van Weurt het tijdstip moet bepalen waarop de uitvaart kan beginnen. Het zal tevens de taak van de verkeersregelaar zijn om de overige vaart op de Waal in een zodanige baan te leiden dat de duweenheid met voldoende snelheid de circulatiekom kan uitvaren. Voor alle overige scheepvaart bij het vertakkingspunt ontstaat een situatie die vergelijkbaar is met het onder A beschreven geval. Aangezien de uitvaart minder tijd zal vergen dan de invaart zullen de wachtrijen op de Waal van minder grote omvang zijn. Overigens verdient het aanbeveling om door middel van prototype proeven met uitvarende ongeladen duwstellen een beter beeld te verkrijgen van de benodigde vaarbaanbreedte tijdens de uitvaart. Hierbij gaat het met name om de vraag of de duweenheid bij het nemen van de bocht over de as van de rivier uitzwaait of niet. Tevens is het van belang om de invloed van zijwind op het vaargedrag van een ongeladen duwstel nader te onderzoeken. Konklus ies_m i b I _t I unt_3^ - De mogelijkheid om met 4-baksduwstellen naar de bestaande haven van de P.G.E.M. te varen moet niet uitgesloten worden geacht. - Zowel de invaart als de uitvaart dient goed begeleid te worden. - Het verdient aanbeveling om een nadere studie te wijden aan de verkeers begeleiding. In dit stadium wordt gedacht aan een verkeerspost ter plaatse van het vertakkingspunt, die niet alleen informerend maar ook verkeersregelend zal optreden.

8 - 6 - Overigens is het in verband met de toenemende intensiteit van de overige scheepvaart aan te bevelen om de bestaande circulatiekom te verruimen. De beperkte afmetingen van de huidige circulatiekom zijn voor de kapiteins van grote motorschepen die op de Waal stroomafwaarts varen en bij Weurt het Maas-Waalkanaal in willen, aanleiding om eerst op te draaien, daarna hun schip met de stroom mee achteruit te laten zakken en vervolgens kopvoor het kanaal in te varen. Zoals reeds eerder werd opgemerkt, is deze opdraai-manoeuvre bij hoge verkeersintensiteiten ongewenst. Een zodanige verruiming van de circulatiekom, dat het ook voor grote stroomafwaarts varende schepen mogelijk wordt om kopvoor het Maas-Waalkanaal binnen te varen, is daarom in de nabije toekomst gewenst. Een ruimere circulatiekom heeft tijdens de invaart van een 4-baksduwstel het voordeel dat de schepen die op de Waal moeten wachten dan direkt achter het duwstel aan de circulatiekom kunnen binnenvaren en daar kunnen wachten tot het duwstel de haven van de P.G.E.M. heeft bereikt. 4. Nieuwe langshaven aan de Waal In dit geval kan 4-bakkenvaart worden toegelaten zonder dat zich noemenswaardige nautische problemen zullen voordoen. De instelling van een verkeerspost bij het vertakkingspunt zal evenwel de verkeersveiligheid tijdens de uitvaarmanoeuvre van het duwstel, ten goede komen. Q