Mondelinge taalvaardigheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mondelinge taalvaardigheid"

Transcriptie

1 Algemene opmerking Fase 1 = veel imitatiegedrag (op basis van het vertoonde gedrag) Fase 1 t/m 6 = taaluitingen (veelal) nog op ; echt spontane taaluitingen zullen veelal nog bij het kind ontbreken Onderbouwing woordenschat is bij fase 1 t/m 3 gebaseerd op de woordenschat (passief en actief) van een 3 ½ jarige in de Nederlandse taalontwikkeling; en bij fase 4 t/m 6 van een 4 à 5 jarige in de Nederlandse taalontwikkeling Observatie (groene cellen): Per fase zijn er observatiepunten met daarbij af en toe concretiseringen van een kijkpunt Voor ieder observatiepunt geldt: weet of het kind dit kan; het kind hoeft dit niet expliciet te laten zien Mondelinge taalvaardigheid Fase 1 - (basisniveau eind groep 1) Fase 2 (basisniveau eind groep 2) Fase 3 (streefniveau eind groep 2) Fase 4 - (basisniveau eind groep 3) Fase 5 (streefniveau eind groep 3) Fase 6 Subdomein: Woordenschat en woordgebruik Passieve woordenschat Heeft een gemiddeld 800 woorden Begrijpt de aangeboden schat door vragen van de Heeft een gemiddeld 2000 woorden Begrijpt de aangeboden schat door vragen van de Vraagt naar de betekenis van woorden o Wil het kind onbekende woorden Heeft een gemiddeld 2500 woorden Begrijpt de aangeboden schat door vragen van de Vraagt naar de betekenis van woorden o Wil het kind onbekende woorden begrijpen Heeft een gemiddeld 3200 woorden Begrijpt de aangeboden schat door vragen van de Vraagt naar de betekenis van woorden o Wil het kind uitbreidingswoorden Heeft een gemiddeld 3700 woorden Begrijpt de aangeboden schat door vragen van de Vraagt naar de betekenis van woorden o Wil het kind uitbreidingswoorden Heeft een gemiddeld 4500 woorden Begrijpt de aangeboden schat door vragen van de Vraagt naar de betekenis van woorden o Wil het kind uitbreidingswoorden

2 begrijpen begrijpen begrijpen begrijpen Actieve woordenschat Heeft een gemiddeld 300 woorden Benoemt de aangeboden o Probeert het kind op te gebruiken Betekenisuitbreiding (semantiek) Heeft belangstelling voor woorden en woordbetekenissen Gebruikt nieuwe woorden Heeft een gemiddeld 750 woorden Benoemt de aangeboden o Gebruikt het kind op Heeft belangstelling voor woorden en woordbetekenissen Is er op gericht woorden productief te gebruiken Gebruikt nieuwe woorden Doet moeite om samen met de, Engelse woorden te vinden Heeft een gemiddeld 1000 woorden Benoemt de aangeboden o Probeert het kind de (spontaan) te gebruiken Gebruikt de aangeboden woorden in een gesprek of spel Gebruikt steeds meer verschillende en complexere woorden (hoeft nog niet correct te zijn) Doet moeite om samen met de, Engelse woorden te vinden Kan nieuwe woordbetekenissen uit (prenten)boeken afleiden Heeft een gemiddeld 1400 woorden Benoemt de aangeboden o Probeert het kind de spontaan te gebruiken Gebruikt de aangeboden woorden in een gesprek of spel Gebruikt steeds meer verschillende en complexere woorden Kan vorm- en betekenisaspecten van woorden onderscheiden (passief/receptief) Is zich bewust van het verschil tussen bevestigende en ontkennende taaluitingen Doet moeite om samen met de, Engelse woorden te vinden Kan nieuwe woordbetekenissen uit (prenten)boeken afleiden Heeft een gemiddeld 1600 woorden Benoemt de aangeboden o Gebruikt het kind de spontaan Gebruikt de aangeboden woorden in een gesprek of spel Gebruikt steeds meer verschillende en complexere woorden Is zich bewust van het verschil in gebruik van persoonlijk voornaamwoorden Kan vorm- en betekenisaspecten van woorden onderscheiden (passief/receptief) Kan bevestigende en ontkennende taaluitingen onderscheiden Doet moeite om samen met de, Engelse woorden te vinden - Let specifiek op: o persoonlijk voornaamwoord (moet goed gebruikt worden) Kan nieuwe woordbetekenissen uit een kort gesprekje/dialoog afleiden (niet actief) Heeft een gemiddeld 2000 woorden Benoemt de aangeboden o Gebruikt het kind de spontaan Gebruikt de aangeboden woorden in een gesprek of spel Gebruikt bekende woorden in steeds meer situaties Gebruikt regelmatig verschillende en complexere woorden (maakt steeds minder fouten) Kent het verschil tussen enkel- en meervoudsvormen Begrijpt ontkenningen Kan vorm- en betekenisaspecten van woorden onderscheiden (passief/receptief) Kan nieuwe woordbetekenissen uit (prenten)boeken en/of verhalen gebruiken Kan nieuwe woordbetekenissen uit een kort gesprekje/dialoog afleiden (niet actief) - Let specifiek op: o Enkel- en meervoudsvormen o ontkenningen

3 Mondelinge taalvaardigheid Fase 1 - (basisniveau eind groep 1) Fase 2 (basisniveau eind groep 2) Fase 3 (streefniveau eind groep 2) Fase 4 - (basisniveau eind groep 3) Fase 5 (streefniveau eind groep 3) Fase 6 Subdomein: Vloeiend en verstaanbaar vertellen Verstaanbaar spreken Herhaalt de aangeboden woorden Herhaalt Herhaalt steeds meer: / zinnen (bijvoorbeeld: Hello, my name is.. How are you?) Probeert woorden (die expliciet zijn aangeboden in de klas) correct uit te spreken - Of het kind redelijk goed te verstaan is; Herhaalt Herhaalt eenvoudige zinnen Spreekt duidelijk met de juiste uitspraak Herhaalt steeds meer / zinnen (bijvoorbeeld: Hello, my name is.. How are you?) Probeert woorden (die expliciet zijn aangeboden in de klas) correct uit te spreken - Of het kind over het algemeen goed te Herhaalt langere zinnen Herhaalt langere, complexere zinnen Spreekt duidelijk met de juiste uitspraak o Zit er vooruitgang in het herhalen/uitspreken van (meer dan vijf woorden) Probeert woorden (die expliciet zijn aangeboden in de klas) correct uit te spreken - Of het kind goed te verstaan is; Spreekt duidelijk met de juiste uitspraak o Zit er vooruitgang in het herhalen /uitspreken van samengestelde zinnen o Gebruikt het kind steeds meer Probeert woorden (die expliciet zijn aangeboden in de klas) correct uit te spreken - Of het kind goed te verstaan Probeert steeds meer op een verstaanbare manier te spreken Probeert nieuwe woorden en zinnen (vaak ) verstaanbaar uit te spreken Benoemt en beschrijft alledaagse verschijnselen, die betrekking hebben op mensen, plaatsen en dingen; Beschrijft (in korte zinnen) veel voorkomende handelingen in school (bijv. buiten spelen, fruit eten) thuis (bijv. eten, naar bed gaan). - Of het kind goed te verstaan is; Vertelt over wat het gedaan of meegemaakt heeft op verstaanbare en op een steeds begrijpelijker wijze Gaat steeds meer eigen constructies (naast ) gebruiken Beschrijft veel voorkomende handelingen in school (bijv. buiten spelen, fruit eten), thuis (bijv. eten, naar bed gaan) Beschrijft handelingen Maakt eigen constructies (deze zijn mogelijk minder goed verstaanbaar dan de ) - Of het kind goed te verstaan is; klanken gebruikt;

4 klanken probeert te gebruiken; verstaan is; klanken gebruikt; klanken gebruikt; is; klanken gebruikt; klanken gebruikt; Zinnen vormen (syntaxis) Kan gebruiken, die in de klas geoefend zijn Probeert, op te gebruiken (bijvoorbeeld: I like.; I don t like ) Kan gebruiken, die in de klas geoefend zijn Kan simpele vragen stellen en gebruiken, die m.b.v. routine ingeslepen zijn (bijvoorbeeld: How are you? How old are you?) Probeert, op te gebruiken (bijvoorbeeld: I My favourite colour is ) Probeert zinnen te formuleren met Engelse woorden en/of 'chunks' o Probeert het kind, na een simpele vraag te stellen en/of standaardformulering te gebruiken Kan eenvoudige werkwoordsvervoegingen Kan spontaan gebruiken - Om gedag te zeggen (bijvoorbeeld: See you later); - Zijn gevoelens te uiten (bijvoorbeeld: I'm excited); - Om hulp te vragen Benoemt alledaagse handelingen (bijvoorbeeld: May I go to the toilet, please?); Gebruikt eenvoudige vraagzinnen (bijvoorbeeld: What's this? Who's that?); Probeert zinnen te formuleren met gebruik van Engelse woorden en/of 'chunks' o Probeert het kind op aangeboden Engelse zinnen te gebruiken Formuleert grammaticaal correcte simpele zinnen met de aangeboden Engelse woorden en/of 'chunks Kan eenvoudige werkwoordsvervoegingen maken o Maakt het kind vervoegingen met regelmatige Maakt zinnen waarbij lidwoorden, voorzetsels en meervoudsvormen steeds vaker worden gebruikt (hoeft nog niet correct te zijn) Stelt eenvoudige vraagzinnen Probeert zinnen te formuleren met afwisselend gebruik van Engelse en Nederlandse woorden Stelt vraagzinnen om ergens meer over te weten te komen, vooral gesloten vragen Durft de Engelse taal te gebruiken om iets voor elkaar te krijgen Maakt steeds langere zinnen waarin lidwoorden, voorzetsels en meervoudsvormen voorkomen (hoeft nog niet correct te zijn) Gebruikt eenvoudige en soms complexe vraagzinnen (bijvoorbeeld: Where is my book? What's this? En: Who is that? Of: Can you come?) Kan om hulp vragen door het gebruik van (merendeel) Engelse woorden of 'chunks' Gebruikt steeds vaker complexe vraagzinnen om ergens meer over te weten te komen (naast gesloten ook open vragen) (bijvoorbeeld: How do you do that? En: How can I help you?) Spreekt in volzinnen (zinnen die lijken op Nederlands (I was to MacDonalds. I eat a hamburger and french fries) of met woorden die al in het Engels zijn (I was to MacDonalds. I eat a hamburger and french fries): o Maakt het kind samengestelde zinnen o Spreekt het kind in volledige en goede zinnen o Gebruikt het kind een Engelse zinsbouw met minimaal gebruik van Nederlandse woorden Gebruikt vraagzinnen om ergens meer over te weten te

5 Benoemen van de wereld om zich heen (mensen, plaatsen, dingen, handelingen ) Herkent en benoemt datgene wat in de klas geoefend is wordt steeds groter en daarmee moet het benoemen en pogingen tot beschrijven van de wereld om zich heen ook toenemen) De onderwerpen zijn dichtbij, ze gaan over het hier en nu, zijn context gebonden en concreet, vooral rond concrete voorwerpen of handelingen; de afstand tussen onderwerp en luisteraar is nog klein Kan het kind hetgeen geoefend is benoemen Probeert het kind actief gebruik te maken van de aangeboden woorden maken o Oriënteert het kind zich op het verbuigen van werkwoorden Herkent en benoemt datgene wat in de klas geoefend is wordt steeds groter en daarmee moet het benoemen en pogingen tot beschrijven van de wereld om zich heen ook toenemen) De onderwerpen zijn dichtbij, ze gaan over het hier en nu, zijn context gebonden en concreet, vooral rond concrete voorwerpen of handelingen; de afstand tussen onderwerp en luisteraar is nog klein Kan het kind hetgeen geoefend is benoemen Probeert het kind actief gebruik te maken van de aangeboden woorden werkwoorden Kan een boodschap duidelijk verwoorden o Kent het kind voldoende woorden om zich uit te drukken o Kent het kind (bijvoorbeeld: Miss, can you help me?) Herkent en benoemt datgene wat in de klas geoefend is wordt steeds groter en daarmee moet het benoemen en pogingen tot beschrijven van de wereld om zich heen ook toenemen) De onderwerpen zijn dichtbij, ze gaan over het hier en nu, zijn context gebonden en concreet, vooral rond concrete voorwerpen of handelingen; de afstand tussen onderwerp en luisteraar is redelijk klein Kan het kind hetgeen geoefend is benoemen Maakt het kind actief gebruik van de aangeboden woorden Herkent, benoemt en probeert te beschrijven wat er in de klas geoefend is wordt steeds groter, en daarmee moet het benoemen en (pogingen tot ) beschrijven van de wereld om zich heen ook toenemen) De onderwerpen zijn dichtbij, ze gaan over het hier en nu, zijn context gebonden en concreet, vooral rond concrete voorwerpen of handelingen; de afstand tussen onderwerp en luisteraar is klein Kan het kind hetgeen geoefend is, ook buiten de activiteit (buiten spelen, blokmomenten, thuis) benoemen Gebruikt het kind woorden die niet zijn aangeboden binnen de context Herkent, benoemt en probeert te beschrijven wat er in de klas geoefend is wordt steeds groter, en daarmee neemt ook het benoemen van de wereld om het kind heen toe) De onderwerpen zijn dichtbij, ze gaan over het hier en nu of over nabije omgeving, nabije toekomst/verleden; de verschijnselen en concepten worden complexer en abstracter; de afstand tussen onderwerp en luisteraar wordt groter Kan het kind hetgeen geoefend is, ook buiten de activiteit (buiten spelen, blokmomenten, thuis) benoemen Gebruikt het kind woorden die niet zijn aangeboden binnen de context komen, door wie, wat, waar vragen te stellen (who, what, where, why, when, how) alles productief. Who is soms lastig productief (who/hoe) Herkent, benoemt en beschrijft wat er in de klas geoefend is, en dat wat het kind zelf aan ervaringen heeft opgedaan (gehoord, gezien of gelezen) wordt steeds groter, en daarmee neemt ook het benoemen van de wereld om het kind heen toe) De onderwerpen zijn dichtbij, ze gaan over het hier en nu of over nabije omgeving, nabije toekomst/verleden; de verschijnselen en concepten worden complexer en abstracter; de afstand tussen onderwerp en luisteraar wordt groter Kan het kind hetgeen geoefend is, ook buiten de activiteit (buiten spelen, blokmomenten, thuis) benoemen Gebruikt het kind (spontaan) woorden die niet zijn aangeboden binnen de context

6 Mondelinge taalvaardigheid Fase 1 - (basisniveau eind groep 1) Fase 2 (basisniveau eind groep 2) Fase 3 (streefniveau eind groep 2) Fase 4 - (basisniveau eind groep 3) Fase 5 (streefniveau eind groep 3) Fase 6 Subdomein: Luisteren Luisteren Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback door te knikken of te antwoorden (één woord) Knikt 'ja/nee' of antwoordt met 'Yes' of 'No' Instructie uitvoeren Kan korte enkelvoudige instructies begrijpen en uitvoeren Begrijpt opdrachten en voert deze uit (met visuele o Begrijpt het kind korte enkelvoudige opdrachten zoals 'Sit down' Begrijpt wat er gezegd wordt (met visuele Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback (door te knikken of te antwoorden (3-woordzinnen)) Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback (Yes, I do; I like it) Kan enkelvoudige instructies begrijpen en dagelijks terugkomende handelingen uitvoeren Begrijpt opdrachten en voert deze uit (met visuele o Begrijpt het kind enkelvoudige opdrachten zoals 'Can you sit on your chair, please' Begrijpt wat er gezegd wordt (met visuele Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback (door te knikken of te antwoorden (korte zinnen)) Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback (kindeigen) (I like the colour red) Kan enkelvoudige, maar langere, instructies begrijpen en uitvoeren Begrijpt opdrachten en voert deze uit (met visuele o Begrijpt het kind langere enkelvoudige opdrachten als Can you get the pencils for me from the cupboard? Begrijpt wat er gezegd wordt (met visuele Begrijpt complexere zinnen Begrijpt het kind ook moeilijkere zinnen en onderwerpen? Bijvoorbeeld een gesprek over een thema Kan meervoudige instructies begrijpen en uitvoeren (hoeft nog niet correct te zijn) Begrijpt opdrachten en voert deze uit o Begrijpt het kind meervoudige opdrachten zoals 'Close the door and sit on your chair, please Begrijpt steeds vaker complexe zinnen en zaken buiten het hier- en-nu (hoeft nog niet correct te zijn) Begrijpt het kind ook moeilijkere zinnen en onderwerpen? Bijvoorbeeld n.a.v. gebeurtenissen of thema Kan meervoudige instructies begrijpen en uitvoeren (hoeft nog niet correct te zijn) Begrijpt opdrachten en voert deze correct uit o Begrijpt het kind meervoudige opdrachten zoals 'Take your chair and sit in a circle Begrijpt complexere zinnen en zaken buiten het hier-ennu Begrijpt het kind ook moeilijkere zinnen en onderwerpen? Bijvoorbeeld n.a.v. actuele gebeurtenissen Begrijpt complexere instructies en kan deze uitvoeren Begrijpt opdrachten en voert deze correct uit o Begrijpt het kind meervoudige opdrachten zoals 'I want you to do the following things: go to the hall, clean the floor and put the dirt in the bin'

7 Luisteren naar verhaal en begrijpen van een verhaal leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal leeftijd afgestemd fragment op televisie of internet, met visuele ondersteuning (illustraties) en begrijpt het fragment Heeft zichtbaar plezier bij het luisteren naar verhalen Kan een voorgelezen, op de leeftijd afgestemd, verhaal met bewegingen ondersteunen of uitbeelden met behulp van de leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal leeftijd afgestemd fragment op televisie of internet, met visuele ondersteuning (illustraties) en begrijpt het fragment Heeft zichtbaar plezier bij het luisteren naar verhalen Kan een voorgelezen, op de leeftijd afgestemd, verhaal met bewegingen ondersteunen of uitbeelden met behulp van de leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal leeftijd afgestemd fragment op televisie of internet, met visuele ondersteuning (illustraties) en begrijpt het fragment Kan gerichte vragen beantwoorden (mag in het Nederlands antwoorden) Kan een voorgelezen, op de leeftijd afgestemd, verhaal naspelen met behulp van aanwijzingen van de leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal leeftijd afgestemd fragment op televisie of internet, met visuele ondersteuning (illustraties) en begrijpt het fragment Kan een verhaal coherent navertellen in eigen woorden (woorden zijn in principe wel aangeboden; mag in het Nederlands) Kan een voorgelezen, op de leeftijd afgestemd, verhaal naspelen met behulp van de leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal leeftijd afgestemd fragment op televisie of internet, met visuele ondersteuning (illustraties) en begrijpt het fragment Kan een verhaal coherent navertellen in eigen woorden (woorden zijn in principe wel aangeboden; mag in het Nederlands) Kan een voorgelezen, op de leeftijd afgestemd, verhaal naspelen met behulp van de leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal leeftijd afgestemd fragment op televisie of internet, met visuele ondersteuning (illustraties) en begrijpt het fragment Kan een verhaal coherent navertellen in eigen woorden (woorden zijn in principe wel aangeboden; mag in het Nederlands) Kan een voorgelezen, op de leeftijd afgestemd, verhaal naspelen met behulp van de Mondelinge taalvaardigheid Fase 1 - (basisniveau eind groep 1) Fase 2 (basisniveau eind groep 2) Fase 3 (streefniveau eind groep 2) Fase 4 - (basisniveau eind groep 3) Fase 5 (streefniveau eind groep 3) Fase 6

8 Subdomein: Gesprekjes voeren Initiatief nemen bij een gesprekje (geen doelen) (geen doelen) Neemt op aanmoediging van de deel aan een gesprekje tussen bijvoorbeeld 2 of meer kinderen Kan een kort gesprekje met vaste uitdrukkingen voeren o Kan het kind met behulp van de een kort gesprekje voeren Vragen beantwoorden Geeft antwoord op aanwijsvragen Kan antwoord geven op aanwijsvragen. This is a. Geeft antwoord op aanwijs-, gesloten en wieof wat vragen met die in de klas zijn aangeboden Wie- of wat vragen: My name is ; I'm fine, thank you; I'm six years old Geeft (een eenvoudig) antwoord op (half open)-, aanwijs-, luister- of keuzevragen van de of een ander kind Kan antwoord geven op vragen o Kan het kind eenvoudig antwoord geven op (half open) vragen van de of een ander kind Neemt, naast gesprekken in de kleine groep, af en toe deel aan gesprekken in de grote kring, onder leiding van de Kan een kort gesprekje met vaste uitdrukkingen voeren o Kan het kind een kort gesprekje voeren, met behulp van de Probeert gepast antwoord te geven op open vragen van de of een ander kind (hoeft niet correct te zijn) Kan antwoord geven op vragen o Kan het kind gepast antwoord geven op vragen van de of een ander kind Kan een kort gesprekje beginnen en reageren op wat de ander zegt, onder leiding van de Kan een gesprek beginnen, gaande houden en/of beëindigen met behulp van de Geeft antwoord op open vragen van de of een ander kind (hoeft niet correct te zijn): waarmee, wanneer, waarom, etc. Doet pogingen om open vragen en indirecte vragen te beantwoorden Kan antwoord geven op vragen o Kan het kind gepast antwoord geven op open vragen als ook indirecte vragen (hierbij letten op het taalkundig formuleren bij de zinnen) Neemt, naast gesprekken in de kleine kring, regelmatig deel aan gesprekken in de grote kring, onder leiding van de Kan een gesprek volgen in de grote kring Kan deelnemen aan een gesprek in de grote kring (voor korte periode(n)) Geeft gepast antwoord op vragen van de of een ander kind Beantwoordt open vragen en indirecte vragen Kan gepast antwoord geven op vragen van of ander kind o Kan het kind gepast antwoord geven op open vragen als ook indirecte vragen (hierbij letten op het taalkundig formuleren bij de zinnen) Ontluikende geletterdheid Fase 1 - Fase 2 Fase 3 Fase 4 - Fase 5 Fase 6

9 (basisniveau eind groep 1) (basisniveau eind groep 2) (streefniveau eind groep 2) (basisniveau eind groep 3) (streefniveau eind groep 3) Subdomein: Fonemisch bewustzijn en alfabetisch principe Reageren op rijmpjes (klankbewustzijn) Doet ervaring op met rijmen Doet mee met spelletjes rondom de Engelse taal Probeert bestaande rijmpjes en versjes op te zeggen Doet mee met woord- en klankspelletjes Kan samengestelde woorden opdelen in afzonderlijke componenten Kan bestaande rijmpjes en versjes opzeggen Maakt onderscheid tussen de vorm en de betekenis van woorden Herkent en gebruikt rijmwoorden (ook productief) Kan zinnen in woorden verdelen Probeert zelf te rijmen Doet steeds meer pogingen om te rijmen Auditieve analyse en synthese (Fonemisch bewustzijn) Kan samen met iemand anders een rijmpje opzeggen Heeft plezier in het zingen van liedjes waar rijm (eindrijm) in voorkomt Maakt zinnen af uit vaker voorgelezen boekjes of rijmpjes Kan het verschil tussen lange en korte woorden horen Kan het een lang woord opdelen in kortere stukjes (lettergrepen) Probeert lettergrepen te plakken Probeert rijmwoorden te bedenken bij woorden (uit lijst) (geen doelen) (geen doelen) (geen doelen) Probeert woorden en/of klanken te sorteren Doet, op eigen initiatief, pogingen om Engelse woorden en teksten te ontcijferen (bijvoorbeeld door het ontcijferen van geschreven teksten op kleding, zoals 'I am cool') Probeert gesproken woorden in klanken te verdelen en deze weer samen te voegen Probeert rijmwoorden te bedenken bij woorden (uit uitbreidingswoordenlijst) Stelt, op eigen initiatief, vragen over hoe je bepaalde Engelse woorden (in geschreven taal) uitspreekt Stelt, op eigen initiatief, vragen over hoe je bepaalde Engelse woorden (in geschreven taal) uitspreekt Stelt vragen over hoe je bepaalde Engelse woorden (in geschreven taal) uitspreekt Stelt vragen over hoe je bepaalde Engelse woorden (in geschreven taal) uitspreekt

10 Taalbeschouwing Fase 1 - (basisniveau eind groep 1) Fase 2 (basisniveau eind groep 2) Fase 3 (streefniveau eind groep 2) Fase 4 - (basisniveau eind groep 3) Fase 5 (streefniveau eind groep 3) Fase 6 Subdomein: Nadenken en praten over taal Is zich bewust van het (eigen) gebruik van Engels tegen een ander kind (bijvoorbeeld: No, you have to say tree, not 'boom' ) Is zich bewust van het (eigen) gebruik van Engels tegen een ander kind (bijvoorbeeld: No, you have to say tree, not 'boom' ) Wordt zich steeds meer bewust van de verschillen en overeenkomsten tussen de Nederlandse en Engelse taal Wordt zich steeds meer bewust van de verschillen en overeenkomsten tussen de Nederlandse en Engelse taal Probeert het taalgrapjes Maakt het eenvoudige taalgrapjes Doet pogingen om de uitspraak van het Engels te voorspellen op basis van vergelijkbare woorden. Doet pogingen om de betekenis van Engelstalige woorden te herleiden uit een lemma (trefwoord) Maakt het taalgrapjes

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (tpo) FASE 6

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (tpo) FASE 6 Kindgegevens: Voornaam Achternaam Geboortedatum Groep Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (tpo) FASE 6 Thuistaal Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee notatiewijze: kijkpunt is nog niet in ontwikkeling

Nadere informatie

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2 Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geboortedatum... Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2 Thuistaal... Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee Groep... notatiewijze: kijkpunt is nog

Nadere informatie

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (tpo) FASE 5

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (tpo) FASE 5 Kindgegevens: Voornaam Achternaam Geboortedatum Groep Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (tpo) FASE 5 Thuistaal Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee notatiewijze: kijkpunt is nog niet in ontwikkeling

Nadere informatie

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 3 & 4

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 3 & 4 Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geboortedatum... Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 3 & 4 Thuistaal... Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee Groep... notatiewijze: kijkpunt is nog

Nadere informatie

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer 70 3. Kan woorden

Nadere informatie

Tussendoelen ontwikkeling van de geletterdheid

Tussendoelen ontwikkeling van de geletterdheid Tussendoelen ontwikkeling van de geletterdheid 3;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7 1. Beleeft zichtbaar plezier aan voorlezen, boeken en rijmpjes. 1. Beleeft zichtbaar plezier aan voorlezen, boeken en rijmpjes door

Nadere informatie

1. Ziet de kleine verschillen. tussen letters/cijfers. 2. Herkent hetzelfde woord in een. 5. Kent en kan de namen van

1. Ziet de kleine verschillen. tussen letters/cijfers. 2. Herkent hetzelfde woord in een. 5. Kent en kan de namen van Tussendoelen van het domein TAAL Tussendoelen Visuele Waarneming 3;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 1. Kan aantal details aanwijzen op een plaat. 1. Kan meerdere (10) details aanwijzen op een plaat. 1. Ziet de kleine

Nadere informatie

maakt (kirrende) geluidjes of brabbelt (tegen personen en speelgoed) begint steeds meer woorden te herhalen en (na) te zeggen

maakt (kirrende) geluidjes of brabbelt (tegen personen en speelgoed) begint steeds meer woorden te herhalen en (na) te zeggen Mondelinge taal 1 Spraak-taalontwikkeling Baby blauw maakt (kirrende) geluidjes of brabbelt (tegen personen en speelgoed) herhaalt geluidjes Dreumes brabbelt bij (eigen) spel oranje begint steeds meer

Nadere informatie

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van

Nadere informatie

Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3

Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 1. Ontluikende- en beginnende geletterdheid Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 Boekoriëntatie Verhaalbegrip - Tonen belangstelling voor boekjes het boek goed vasthouden - Doen ervaring

Nadere informatie

Signaleringslijst voor Kleuters 2.0 1)

Signaleringslijst voor Kleuters 2.0 1) Spreken en luisteren Beheerst het Nederlandse klanksysteem Spreekt vrijuit Neemt actief deel aan gesprekken in kleine groepen Neemt actief deel aan gesprekken in grote groepen Kan op eigen initiatief een

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis

Nadere informatie

www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe

www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: [...] De kleuter staat open voor hulp van juf bij De kleuter imiteert andere kleuters bij De kleuter vertelt aan andere kleuters hoe hij De

Nadere informatie

Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-stap 1 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20

Nadere informatie

Protocol leesproblemen en dyslexie Groep 1 en 2. Analyse doelen Jonge kind

Protocol leesproblemen en dyslexie Groep 1 en 2. Analyse doelen Jonge kind Protocol leesproblemen en dyslexie Groep 1 en 2 Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het

Nadere informatie

Omgaan met zichzelf, 2-4;6 jaar

Omgaan met zichzelf, 2-4;6 jaar Omgaan met zichzelf, 2-4;6 jaar Eigen wil wordt sterker. Ontdekt dat het invloed op de omgeving kan uitoefenen. Zegt bij alles nee. Wil alles zelf doen. Is blij als het iets kan. Wordt driftig als iets

Nadere informatie

De taalontwikkeling van het jonge kind. De taalontwikkeling van het jonge kind

De taalontwikkeling van het jonge kind. De taalontwikkeling van het jonge kind De taalontwikkeling van het jonge kind De taalontwikkeling van het jonge kind PO 1 PO 2 Woordenschat en woordgebruik: Passieve schat Wijst de juiste persoon aan als een bepaalde naam wordt genoemd (mamma,

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis

Nadere informatie

TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren

TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak

Nadere informatie

Bekijk het maar! met Suus & Luuk

Bekijk het maar! met Suus & Luuk Bekijk het maar! met Suus & Luuk Richtlijnen voor taal en sociaal emotionele ontwikkeling die gebruikt kunnen worden in het werken met Bekijk het maar! met Suus & Luuk Taal Midden peuters (ca. 3 jaar)

Nadere informatie

Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam kind. Taal Beginnende geletterdheid. Beginnende geletterdheid-fase 5

Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam kind. Taal Beginnende geletterdheid. Beginnende geletterdheid-fase 5 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20 OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om -20--20

Nadere informatie

Doen, praten & bewegen. Analyse doelen Jonge kind

Doen, praten & bewegen. Analyse doelen Jonge kind Doen, praten & bewegen Analyse doelen Jonge kind Mei 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met

Nadere informatie

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu?

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu? Gesprekjes voeren gesprekspartner gebruikt veelvoorkomende woorden en hele korte zinnetjes; spreekt heel langzaam en pauzeert vaak spreekt woorden en korte zinnetjes duidelijk uit; herhaalt zinnetjes en

Nadere informatie

Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid

Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Kerndoelen: 1. Leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie mondeling (of schriftelijk) gestructureerd weer te

Nadere informatie

Ik & Ko Observatielijst. Analyse doelen Jonge kind

Ik & Ko Observatielijst. Analyse doelen Jonge kind Ik & Ko Observatielijst Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande

Nadere informatie

Leer- en ontwikkelingslijnen 0-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Leer- en ontwikkelingslijnen 0-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20 OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om -20--20

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Leer- en ontwikkelingslijnen 2-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Leer- en ontwikkelingslijnen 2-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20 OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om -20--20

Nadere informatie

Cito Taal voor kleuters. Analyse doelen Jonge kind

Cito Taal voor kleuters. Analyse doelen Jonge kind Cito Taal voor kleuters Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande

Nadere informatie

Reader voor pedagogisch medewerkers

Reader voor pedagogisch medewerkers Reader voor pedagogisch medewerkers Module 1: Taalaanbod Wat zeg je en hoe zeg je het Rijk taalaanbod Er is veel verschil in taalaanbod: rijke of arme taal en alles daar tussenin. Het is van belang te

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Can you help me, please? Om hulp vragen Do you speak English? Vragen of iemand spreekt Do you speak _[language]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt I don't speak_[language]_.

Nadere informatie

Bijlage 14 Registratie- en planningsformulier gehele groep

Bijlage 14 Registratie- en planningsformulier gehele groep Bijlage 14 Registratie- en planningsformulier gehele groep Toelichting In de kolom aanbieding vult u de datum in waarop u de activiteit aan de gehele groep heeft aangeboden. U hoeft dit dan niet bij iedere

Nadere informatie

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde Luisteren - kwalitatieve niveaucriteria en zinsbouw tempo en articulatie Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben o.a. betrekking op zeer betrekking op betrekking op betrekking

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met

Nadere informatie

Achtergrondinformatie over NT2

Achtergrondinformatie over NT2 Achtergrondinformatie over NT2 Achtergrondinformatie over NT2 Je kunt een woord op twee manieren kennen. 1. Je (her)kent een woord, maar kunt dat woord nog niet zelf gebruiken. 2. Je kent het woord en

Nadere informatie

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 1 Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 Mondeling onderwijs Kerndoel 1 Kerndoel 2 Kerndoel 3 Schriftelijk onderwijs Kerndoel 4 Bijlage kerndoel 4 leestechniek Kerndoel 5 Kerndoel

Nadere informatie

Peuterestafette. Peuterestafette

Peuterestafette. Peuterestafette Peuterestafette Peuterestafette Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Haarlemmermeer en Onderwijsadvies, versie okt 2014 1 Gegevens peuterspeelzaal / kinderdagverblijf Peuterspeelzaal/kinderdagverblijf

Nadere informatie

Leerlijn taalontwikkeling groep 1

Leerlijn taalontwikkeling groep 1 Leerlijn taalontwikkeling groep 1 Spreken Uitbreiden actieve woordenschat Woordvorming ( werkwoordsvormen en meervoud ) Zinsbouw ( 4 á 5 woorden) Zelf een verhaaltje vertellen Logisch rangschikken / rubriceren

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend

Nadere informatie

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk)

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Mevrouw Bea Voorbeeld Adviseur: De heer Administrator de Beheerder Datum: 19 juni 2015 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op alle afgeronde onderdelen.

Nadere informatie

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden. one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de

Nadere informatie

Peuterestafette. Gegevens peuterspeelzaal / kinderdagverblijf. Kindgegevens. Peuterspeelzaal/kinderdagverblijf. Adres. Telefoon

Peuterestafette. Gegevens peuterspeelzaal / kinderdagverblijf. Kindgegevens. Peuterspeelzaal/kinderdagverblijf. Adres. Telefoon Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Haarlemmermeer, Onderwijsadvies en vertegenwoordigers van het primair onderwijs en de kinderopvang (incl. VE). versie 1.3 maart 2018 Gegevens

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Aan het einde van de unit kennen de leerlingen woorden in de woordvelden: kleding uiterlijk emoties landen

Aan het einde van de unit kennen de leerlingen woorden in de woordvelden: kleding uiterlijk emoties landen 1 Doelstellingen unit 1 Het thema van deze unit is describing people (mensen beschrijven). De leerlingen leren mensen te beschrijven aan de hand van hun kleding en uiterlijk. vragen en vertellen hoe iemand

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u? Vragen of iemand spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen _[taal]_. Duidelijk

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u? Vragen of iemand spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen _[taal]_. Duidelijk

Nadere informatie

Taalontwikkeling van het jonge kind:

Taalontwikkeling van het jonge kind: Mondelinge taalvaardigheid Woordenschat en woordgebruik heeft een passieve woordenschat van gemiddeld 7000 woorden heeft een actieve woordenschat van gemiddeld 3500 woorden gebruikt een nieuw geleerd woord

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Soms gaat het leren praten niet zo vlot. Eén op de vijf kinderen op de basisschool start

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND vanaf 4 jaar ZEG HET MAAR Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Soms gaat het niet zo vlot met leren praten. Eén op de vijf kinderen op de basisschool

Nadere informatie

Afasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Afasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal

Nadere informatie

15. Luister eens wat ik vertel!

15. Luister eens wat ik vertel! 15. Luister eens wat ik vertel! Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een audiotour voor een rondleiding door het museum. Inrichting speelleeromgeving De kinderen maken een route door het museum en

Nadere informatie

Leer- en ontwikkelingslijnen 0-7 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Leer- en ontwikkelingslijnen 0-7 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20 OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om -20--20

Nadere informatie

maken de kinderen vogelnestjes die zij in de dierenhoek kunnen gebruiken.

maken de kinderen vogelnestjes die zij in de dierenhoek kunnen gebruiken. 14. Vogelnestjes Tijdens deze activiteit: maken de kinderen vogelnestjes die zij in de dierenhoek kunnen gebruiken. Rekenen Getallen Groep 1 Groep 2 Omgaan met de telrij Telt akoestisch heen en terug t/m

Nadere informatie

Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN?

Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN? Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1 Inleiding Dit is informatie over de Toets Gesproken Nederlands (of TGN) 1. De TGN maakt deel uit van het inburgeringsexamen buitenland. Moet u de TGN

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

Werken met groepsplannen bij kleuters.

Werken met groepsplannen bij kleuters. Werken met groepsplannen bij kleuters. Opbrengstgericht werken Beredeneerd aanbod evaluabe (>-

Nadere informatie

Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan.

Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan. Interactive Grammar Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan. Doelgroep Interactive Grammar Het programma is bedoeld voor leerlingen in de brugklas van

Nadere informatie

Taalontwikkeling bij baby s, peuters en kleuters

Taalontwikkeling bij baby s, peuters en kleuters Taalontwikkeling bij baby s, peuters en kleuters Voor ouders met kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Deze folder geeft u als ouder informatie over de normale taalontwikkeling van kinderen en biedt

Nadere informatie

Beschrijving van een fantasiedier

Beschrijving van een fantasiedier Beschrijving van een fantasiedier Algemeen Product: beschrijving van een fantasiedier Leerjaar: brugklas vmbo/h/v Aantal lessen: 3 x 50 minuten Bron: Stepping Stones, Hoofdstuk 4: OUT AND ABOUT Leerdoelen

Nadere informatie

maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in

maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in 7. Raar maar waar! Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Taal Ontluikende en beginnende geletterdheid Fonemisch bewustzijn

Nadere informatie

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8 Zoals u wellicht weet wordt er ieder jaar in oktober de KINDERBOEKENWEEK georganiseerd. Op de meeste scholen worden er dan ook Voorleeswedstrijden gehouden, en gaat de aandacht speciaal uit naar de PROMOTIE

Nadere informatie

THERAPIEPLAN Logopedie

THERAPIEPLAN Logopedie NAAM: Geboortedatum:. Klas:.. THERAPIEPLAN Logopedie Bron: GWP Taal School Ter Elst Therapiedoelen Articulatie Domein Doel nr. Opmerkingen - Mondmotoriek - Correct uitspreken van de klinkers - Correct

Nadere informatie

Gezinssituatie: - woont bij... - broers... - zussen...

Gezinssituatie: - woont bij... - broers... - zussen... Observatieformulier (Kijk op ontwikkeling) Voorschoolse voorziening Kindgegevens Voornaam... Achternaam... Straat... Woonplaats... Telefoon... Geslacht... Geboortedatum... - geboorteplaats... - geboorteland...

Nadere informatie

Toelichting. Leerdoelenoverzicht niveau 3c

Toelichting. Leerdoelenoverzicht niveau 3c Toelichting In het schema hieronder zie je een overzicht van de leerdoelen van de 12 songs en de 4 herhalingslessen van voor het schooljaar 2017-2018. Per song is aangegeven aan welke EIBO-thema s en aan

Nadere informatie

Cito Taal voor peuters. Analyse doelen Jonge kind

Cito Taal voor peuters. Analyse doelen Jonge kind Cito Taal voor peuters Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande

Nadere informatie

KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.

KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt. KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig

Nadere informatie

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - oriënteren zich op het thema. - activeren hun voorkennis.

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - oriënteren zich op het thema. - activeren hun voorkennis. Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen. Kerndoel 4 - Technisch lezen. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen. Kerndoel 4 - Technisch lezen. Toelichting en verantwoording TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 4 - TECHNISCH LEZEN 82 TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen Kerndoel 4 - Technisch lezen Bij kerndoel 4 - De leestechniek. Toelichting en verantwoording

Nadere informatie

Algemene informatie groep 1-2. Ontwikkeling van kleuters:

Algemene informatie groep 1-2. Ontwikkeling van kleuters: Algemene informatie groep 1-2 Ontwikkeling van kleuters: Van kleuters is bekend dat de ontwikkeling veel sprongsgewijs verloopt. Niet alle kinderen ontwikkelen dezelfde gebieden op hetzelfde moment. We

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C Vak: : Games and the internet Vak 1 Taak 1 Taak 2 Taak 3 Leerroute A: 3 taaltaken per les (van max. 15 minuten) Leerroute

Nadere informatie

Richtlijnen voor het invullen van het overdrachtsinstrument

Richtlijnen voor het invullen van het overdrachtsinstrument Richtlijnen voor het invullen van het overdrachtsinstrument Peuter-estafette is ontwikkeld door JSO. Gemeente Almere heeft haar eigen veranderingen en nuances aangebracht. Richtlijnen voor het invullen

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Thema 1 A new school year

Thema 1 A new school year A new school year Les 1 Hello Monkey Lesduur: 30 minuten Kernwoorden: hello, goodbye, My name is Uitbreidingswoorden: happy, run, play, jump De leerlingen maken kennis met Monkey het aapje. De leerlingen

Nadere informatie

VSO leerlijn Engels (uitstroom arbeid)

VSO leerlijn Engels (uitstroom arbeid) VSO leerlijn Engels (uitstroom arbeid) LEERLIJN ENGELS VSO Leerlijnen Kerndoelen 1.1. Taalbegrip 1. De leerling leert vertrouwde woorden en basiszinnen te begrijpen die zichzelf, zijn/haar familie en directe

Nadere informatie

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat.

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. A. LEER EN TOETSPLAN DUITS Onderwerp: Leesvaardigheid De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven

Nadere informatie

Als praten niet vanzelf gaat

Als praten niet vanzelf gaat Libra R&A locatie AC Eindhoven Als praten niet vanzelf gaat Niet alle kinderen leren vanzelf goed praten. Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn. In deze folder leest u waar u op moet letten en wat

Nadere informatie

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 3a

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 3a Toelichting In het schema hieronder zie je per song aan welke EIBO-thema s en aan welke doelen de kinderen werken. Voor Groove.me vormen de TULE-doelen de leidraad. De kerndoelen 13, 14 en 15 komen in

Nadere informatie

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 2a

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 2a Toelichting In het schema hieronder zie je een overzicht van de leerdoelen van de 15 songs van niveau 2a voor het schooljaar 2015-2016. Per song is aangegeven aan welke EIBO-thema s en aan welke doelen

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN. Rianne Broeke 28 april 2015

OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN. Rianne Broeke 28 april 2015 OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN Rianne Broeke 28 april 2015 INHOUD * Algemene taalontwikkeling van jonge kinderen * Wat is kritisch en begrijpend luisteren? * Waarom is kritisch en begrijpend

Nadere informatie

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C Vak: : Vak 1 Taak 1 Taak 2 Taak 3 Leerroute A: 3 taaltaken per les (van max. 15 minuten) Leerroute B: 2 taaltaken per les

Nadere informatie

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 3a

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 3a Toelichting In het schema hieronder zie je een overzicht van de leerdoelen van de 15 songs van niveau 3a voor het schooljaar 2015-2016. Per song is aangegeven aan welke EIBO-thema s en aan welke doelen

Nadere informatie

1. Welkom, presentie Naamkaartjes uitdelen en iedereen welkom heten. Presentielijst invullen. Kort voorstellen van jezelf.

1. Welkom, presentie Naamkaartjes uitdelen en iedereen welkom heten. Presentielijst invullen. Kort voorstellen van jezelf. Introductiecursus Engels voor volwassenen Bijeenkomst 1 Programma: 1. Welkom, presentie. 2. Kennismakingsspel Getting to know you 3. Kennismakingsconstructies aanleren. 4. Leren in de volwasseneneducatie.

Nadere informatie

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 2a

Toelichting. Leerdoelenoverzicht - niveau 2a Toelichting In het schema hieronder zie je per song aan welke EIBO-thema s en aan welke doelen de kinderen werken. Voor Groove.me vormen de TULE-doelen de leidraad. De kerndoelen 13, 14 en 15 komen in

Nadere informatie

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen. Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport

Nadere informatie

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs kennisnet.nl Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs Op de volgende pagina s treft u het beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs. Het instrument is ingedeeld in acht

Nadere informatie

Arrangementen dagbesteding VSO Oriëntatiefase Verdiepingsfase Integratiefase Leerjaar 1 (de

Arrangementen dagbesteding VSO Oriëntatiefase Verdiepingsfase Integratiefase Leerjaar 1 (de ARRANGEMENTKAART lezen dagbesteding maart 2013 VSO- AFDELING Standaarden VSO Leeftijd à 13 14 15 16 17 18 19 Gevorderd 25% 10 10 11 11 11 12 12 Voldoende 75% 7 7 8 8 9 9 10 Minimum 90% 3 4 4 4 5 5 5 Arrangementen

Nadere informatie

1. Wat is taalontwikkeling?

1. Wat is taalontwikkeling? 1. Wat is taalontwikkeling? Mensen willen graag hun wensen, gevoelens en ervaringen delen met anderen. Dit doen ze zowel met woorden als met hun lichaam (lachen, huilen, wijzen,...). Een kind leert daarvoor

Nadere informatie

Engels leren met songs and chants

Engels leren met songs and chants Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten die geïnteresseerd zijn

Nadere informatie

Engels leren met songs and chants

Engels leren met songs and chants Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten die geïnteresseerd zijn

Nadere informatie

Nieuwsbrief leren. leren en studeren op de basisschool. nummer 7 maart 2002. Lieven Coppens

Nieuwsbrief leren. leren en studeren op de basisschool. nummer 7 maart 2002. Lieven Coppens België Finland Griekenland Japan Nigeria Noorwegen Polen Rusland Singapore Slovakije Tsjechië Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Percentage Nieuwsbrief leren leren en studeren op de basisschool nummer

Nadere informatie

Kan-beschrijvingen ERK A2

Kan-beschrijvingen ERK A2 Kan-beschrijvingen ERK A2 Lezen Ik kan zeer korte, eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu's en dienstregelingen

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen

Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen 1.1 Eigen kennis 1.1.1 Kinderen kunnen hun eigen kennis activeren, m.a.w. ze kunnen aangeven wat ze over een bepaald onderwerp al weten en welke ervaringen ze er

Nadere informatie

a. Welbevinden: het kind voelt zich op zijn gemak in de groep ja enigszins nee Toelichting door pedagogisch medewerker:.

a. Welbevinden: het kind voelt zich op zijn gemak in de groep ja enigszins nee Toelichting door pedagogisch medewerker:. Sociaal-emotionele ontwikkeling a. Welbevinden: het kind voelt zich op zijn gemak in de groep Toelichting door pedagogisch medewerker:. b. Sociaal gedrag: het kind zoekt contact met andere kinderen c.

Nadere informatie