Leer- en ontwikkelingslijnen 2-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Transcriptie

1 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om VERHAALEGRIP: ekijkt prenten in boekjes samen met de PM'er eginnende geletterdheid-fase 6 VERHAALEGRIP: Wijst genoemde woorden aan op plaatjes in een boek VERHAALEGRIP: Luistert geboeid naar een voorleesverhaal in een één op één situatie TAALEWUSTZIJN: Zingt of praat mee bij het zingen van liedjes en het opzeggen van rijmpjes eginnende geletterdheid-fase 7 VERHAALEGRIP: Luistert geboeid naar een voorleesverhaal in een groepje TAALFUNCTIES: Gebruikt de begrippen: 'verhaal'/ 'boek lezen' TAALEWUSTZIJN: Zingt liedjes of zegt versjes op waarbij de woorden herkenbaar zijn eginnende geletterdheid-fase 8 OEKORIËNTATIE: ladert door (prenten)boeken en speelt alsof hij eigen en andermans teksten kan lezen VERHAALEGRIP: Vertelt een verhaal na aan de hand van de plaatjes in een boek TAALFUNCTIES: Ervaart dat dingen die je zegt, opgeschreven kunnen worden TAALEWUSTZIJN: enoemt symbolen (bijv. picto van wc, kaartje in de kast waar bepaalde spullen moeten opgeruimd worden) eginnende geletterdheid - 1a OEKORIENTATIE: Weet dat de boekomslag iets laat zien van het verhaal VERHAALEGRIP: Vertelt een kort voorgelezen verhaal na met behulp van plaatjes en eenvoudige waarnemingsvragen

2 eginnende geletterdheid - 1b OEKORIENTATIE: Weet dat je een verhaal globaal kunt voorspellen aan de hand van een boekomslag TAALFUNCTIES: Herkent tekensystemen zoals pictogrammen, gebarentaal en mimiek TAALFUNCTIES: Herkent letters van zijn eigen naam TAALEWUSTZIJN: Onderscheidt woorden in zinnen TAALEWUSTZIJN: Herkent een klank in reeks losse klanken TAALEWUSTZIJN: Verdeelt woorden in lettergrepen, zoals kin-der-wa-gen eginnende geletterdheid - 2a OEKORIENTATIE: Voorspelt een verhaal aan de hand van een boekomslag en plaatjes VERHAALEGRIP: Vertelt een voorgelezen verhaal na met behulp van plaatjes en/of vragen VERHAALEGRIP: Gebruikt en leert (nieuwe) woorden naar aanleiding van verhalen en/ of een thema. De nieuwe woorden liggen in de wereld om het kind. TAALFUCNTIES: Leest zijn eigen naam TAALEWUSTZIJN: Rijmt op een éénlettergrepig woord. (bus-kus) eginnende geletterdheid - 2b OEKORIENTATIE: Voorspelt een verhaal aan de hand van de titel van het boek en de boekomslag en de plaatjes VERHAALEGRIP: Vertelt een voorgelezen verhaal chronologisch en samenhangend na zonder ondersteuning van plaatjes. Maakt gebruik van moeilijkere woorden. TAALFUNCTIES: Leest en schrijft woorden als globale eenheden, zoals de eigen naam en namen van personen en dingen die voor hen belangrijk zijn TAALFUNCTIES: Ontdekt dat woorden zijn opgebouwd uit klanken en dat letters en klanken corresponderen TAALEWUSTZIJN: Voegt klanken samen tot een woord.(auditieve synthese) -4-0 TAALEWUSTZIJN: Onderscheidt verschillende klanken binnen een woord p-e-n (auditieve analyse) eginnende geletterdheid - 2c

3 OEKORIENTATIE: Voorspelt (globaal) een verhaal aan de hand van de titel van het boek en de boekomslag. 1-5 VERHAALEGRIP: Maakt de verhaallijn inzichtelijk door de platen van een prentenboek in de juiste volgorde te leggen. VERHAALEGRIP: Gebruikt en leert (nieuwe) woorden naar aanleiding van verhalen en/of een thema. De woorden liggen in de wereld om het kind en verder buiten het kind (bijv. eskimo's) TAALFUNCTIES: Leest en schrijft klankzuivere mkm woorden, ook als zin achter elkaar. 1-5 TAALFUNCTIES: Leest zelfstandig prentenboeken, eigen en andermans teksten Interactief taalgebruik Interactief taalgebruik-fase 4 Gebruikt twee-woordzinnen lijft zitten bij het luisteren naar een kort verhaaltje Wijst vier benoemde lichaamsdelen aan Herkent en benoemt mensen/dieren/dingen op plaatjes Passieve woordenschat woorden (18 mnd) Interactief taalgebruik-fase 5 enoemt zijn eigen naam Kijkt gericht naar de PM er als deze vertelt wat ze gaan doen enoemt en wijst mamma, pappa, broer en zus, opa en oma aan op een afbeelding egrijpt eenvoudige opdrachten en voert deze uit (bijvoorbeeld pak je jas maar, zet de beker op tafel ) Gebruikt tweewoordzinnen (Tom drinke, Sanne spelen) Interactief taalgebruik-fase 6 Gebruikt zelfstandige naamwoorden en werkwoorden enoemt de namen van enkele groepsgenoten egrijpt dubbele, bij elkaar horende, opdrachten (bijvoorbeeld pak je jas en trek hem aan ) Gebruikt de ontkenning "niet"

4 Interactief taalgebruik-fase 7 Reageert op begrippen die de PM er aanleert (zeg: rode auto en het kind rijdt de rode auto in de garage) Geeft antwoord als een ander kind iets aan hem vraagt Verzint nieuwe woorden voor woorden die hij nog niet kent (bijv. waterschieter of brommerboot ) Geeft antwoord op een vraag als die direct aan hem gesteld wordt Maakt driewoord-zinnen in tegenwoordige tijd met onderwerp en werkwoord (hoeft nog niet altijd correct) (Erik spelen niet) Interactief taalgebruik-fase 8 Gebruikt bijvoeglijke naamwoorden (kleine, rode) Vertelt wat hij die dag heeft gedaan (Ïk heeft buitenspeelt"of "Kijk eens wat ik heb gemaakt") Voert een gesprekje met een ander kind ("Heb jij ook een jas? "Welke jas is dat?") Maakt vierwoord-zinnen Gebruikt de persoonlijke voornaamwoorden 'ik' en 'jij' Interactief taalgebruik - 1a Houdt zich aan gespreksregels, zoals afwachten, uit laten spreken, stil zijn, de ander aankijken en blijft bij het onderwerp van het gesprek Interactief taalgebruik - 1b Voert een gesprekje met de leerkracht en/ of een ander kind; met behulp van gesloten en open vragen. Luistert naar een ander en reageert op een ander en kijkt de ander aan Interactief taalgebruik - 2a egint op eigen initiatief een samenhangend gesprekje met de leerkracht en/of een ander kind Interactief taalgebruik - 2b

5 Luistert naar een ander en reageert op een ander op passende momenten Interactief taalgebruik - 2c