strategische agenda Zuid-Holland 2013 voor het Nationaal Deltaprogramma 11 december 2012

Transcriptie

1 strategische agenda Zuid-Holland 2013 voor het Nationaal Deltaprogramma 11 december 2012

2 1 Waarom een strategische agenda? 3 2 Beïnvloeding van Deltabeslissingen 3 3 Agenda per deltabeslissing Zoetwaterstrategie Veiligheid en ruimtelijke adaptatie Rijn Maasdelta 8 4 Agenda bij overige beslissingen Zuidwestelijke Delta Kust 10 Bijlage: beschrijving Nationaal Deltaprogramma 12 Doel van het Deltaprogramma 12 Indeling in deelprogramma's 12 Organisatie 13

3 1 Waarom een strategische agenda? Het Delta programma is een nationaal programma waarin verschillende overheden, rijk, provincies, gemeenten, waterschappen, samenwerken. Het Bestuursakkoord Water en de actualisatie ruimtelijk beleid maken duidelijk wie voor welk onderdeel verantwoordelijk is. Bij veel onderdelen van dit programma wordt inzet van de provincie Zuid-Holland gevraagd. De provincie heeft zelf ook beleidsdoelen en lopende projecten. Een aantal beleidsdoelen kunnen via het deltaprogramma worden gerealiseerd. Het Is belangrijk te bepalen wat Zuid-Holland vla het Deltaprogramma wil bereiken en waar de belangen en kansen voor Zuid-Holland liggen. De strategische agenda is daarvoor een hulpmiddel. In november 2011 hebben Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland de eerste strategische agenda voor het Nationaal Delta program ma vastgesteld. Daarbij is afgesproken deze jaariijks te updaten naar aanleiding van de vorderingen van het Deltaprogramma. In 2013 zal in het Deltaprogramma de stap van mogelijke naar kansrijke strategieën worden gezet, als voorbereiding op de advisering over de deltabeslissingen in De fase van divergeren is afgerond en er wordt gestart met convergeren. De strategische agenda 2013 beschrijft welke standpunten provincie Zuid-Holland hierbij inneemt en/of welke stappen zij zal gaan nemen om te komen tot eigen standpunten. Zuid-Holland loopt hiermee vooruit op het traject van het Nationaal Deltaprogramma. Op dit moment Is daarom niet duidelijk hoe andere partijen tegen de standpunten van Zuid-Holland aankijken. Het anticiperen op klimaatverandering is als kwestie benoemd bij de integrale herziening van de Provinciale Structuurvisie, waarbij de Deltabeslissingen uiteraard een prominente rol spelen DP2012 analyse opgaven pp2013 I mogelijke strategieëru DP2014 voorkeursstrategieéc DP2Ö15 voorstel delta beslissingen In hoofdstuk 2 wordt de focus en rolopvatting van Zuid-Holland bij het Deltaprogramma beschreven. De inzet van Zuid-Holland bij de verschillende deltabeslissingen is te vinden in hoofdstuk 3. Hierbij wordt tevens aangegeven In hoeverre de Zuid-Hollandse inzet overeenkomt met de eerste convergerende stappen die de landelijke stuurgroep van het Nationaal Deltaprogramma op 29 november 2012 heeft gezet. In het algemeen kan worden geconcludeerd dat dit niet tot strijdigheden met de strategische agenda van Zuid-Hoiland heeft geleid. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de inzet in de deelprogramma's Kust en Zuidwestelijke Delta. In de bijlage is een beknopte beschrijving van het Nationaal Deltaprogramma te vinden met een overzicht van de deelprogramma's waaraan Zuid-Holland werkt en de stuurgroepen waarin Zuld-Holland vertegenwoordigd is. 2 Beïnvloeding van Deltabeslissingen. In het Deltaprogramma wordt een verkenning uitgevoerd die in 2014 leidt tot een advies van de Deitacommissaris aan het kabinet over een vijftal richtinggevende beslissingen, de deltabeslissingen. De landelijke stuurgroep Deltaprogramma stelt de adviezen op, het kabinet zal deze beslissingen nemen. De deltabeslissingen raken belangen van Zuid-Holland en betreffen ook onderwerpen waar de provincie een verantwoordelijkheid heeft. Provincie Zuid-Holland probeert de uitkomst van de Deltabeslisslngen daarom te beïnvloeden. Dit kan door deelname In de gebiedsgerichte stuurgroepen en - via het IPO - in de

4 landelijke stuurgroep. In de bijlage Is opgenomen hoe Zuld-Holland in de diverse stuurgroepen vertegenwoordigd is. De focus van Zuid-Holland Is gericht op de volgende deltabeslissingen. De deltabeslissing over veiligheid. Deze gaat over de vraag of de huidige waterveiiigheidsnormen nog actueel zijn. Zuid-Holland heeft belang blj een veiligheidsnormering waarbij een goede balans wordt gevonden tussen "zo veilig mogelijk" en "tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten". De deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie. Deze deltabeslissing hangt nauw samen met de deltabeslissing over veiligheid en gaat over de vraag hoe bij (her)inrlchting van het land meer rekening kan worden gehouden met risico's van eventuele overstroming, wateroveriast, verzilting, bodemdaling, verdroging en de gevolgen van extreme temperaturen. Hier spelen vraagstukken rondom meeriaagsveiligheid, met name de vraag of maatregelen uit de eerste laag, preventie, (bescherming door dijkringen) uitwisselbaar zijn met maatregelen op gebied van ruimtelijke inrichting (tweede laag) en rampenbeheersing (derde laag). De provincie heeft verantwoordelijkheid blj eventuele maatregelen in de tweede laag op gebied van ruimtelijke ordening op regionale schaal en bij aanwijzing en normering van compartlmeneringskeringen. De deltabeslissing zoetwaterstrategie. De deltabeslissing gaat over de verdeling van water in droge periode over de rivieren en zal de verantwoordelijkheid van de overheid ten aanzien van de zoetwatervoorziening verduidelijken: waar houdt de rol van de overheid op en begint de verantwoordelijkheid van de gebruiker. Zuid-Holland heeft belang bij een goede zoetwatervoorziening en wil bij dit vraagstuk een belangrijke rol spelen op gebied van ruimtelijke ordening en bij de samenwerking tussen waterschappen en watergebruikers. De deltabeslissing Rijn Maasdelta. Deze deltabeslissing is randvoorwaardelijk voor de toekomst van de Mainport Rotterdam, de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden van de Rijn Maasmonding en de zoetwatervoorziening. Daarmee is deze deltabeslissing van groot belang voor Zuid-Holland vanwege de invloed op alle belangrijke functies in het betreffende gebied: economie, wonen, werken, landbouw, recreatie natuuren landschap. De Deltabeslissing over het peilbeheer van het IJsselmeer is voor Zuid-Holland van indirect belang in verband met de verdeling van zoetwater. Omdat dit onderdeel is van de deltabeslissing zoetwaterstrategie richt Zuid-Holland haar aandacht niet op de deltabeslissing over het IJsselmeer. De agenda van Zuld- Holland bij de verschillende deltabeslissingen is opgenomen in hoofdstuk 3. Naast de deltabeslissingen spelen in het Deltaprogramma ook andere keuzes/ontwikkelingen die voor Zuid- Holland van belang zijn. Het Deltaprogramma Kust onderzoekt welke maatregelen moeten worden genomen om te zorgen dat de Nederiandse kust veilig is en (ook op de lange termijn) blijft. Daarbij streeft het Delta program ma naar een kust waar ruimte ls voor bedrijvigheid, recreatie en werken en leven. Mogelijke maatregelen worden uitgewerkt ln de Nationale Visie Kust. die in 2013 als onderdeel van het nationaal Delta program ma het daglicht zal zien. Doelstelling van de Nationale Visie Kust is een veilige, aantrekkelijke en economisch sterke kust. Parallel aan de deltabeslisslngen zal het rijk een besluit nemen over het toekomstperspectief voor Grevelingen en Volkerak-Zoommeer in de rijksstructuurvisie die voor deze wateren wordt opgesteld. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de inzet van Zuid-Holland blj de Nationale Visie Kust en de rljkssstructuurvlsie voor Grevelingen en Volkerak-Zoommeer. Bij de deltabeslissingen, de Nationale Visie Kust en de ontwikkelingen in de Zuidwestelijke Delta geldt dat de provincie er aan hecht om deze (noodzakelijke) ontwikkelingen ln samenhang te blijven zien met een meer integrale ruimtelijke ontwikkeling van de provincie. Een goede ruimtelijke ordening ziet de provincie

5 als kerntaak. Zij wil deze boodschap ook graag megeven aan het Deltaprogramma en de verschillende onderdelen daarvan. Daarom hecht de provincie belang aan het werk van het Delta-atelier. Dit atelier, dat in opdracht werkt van de staf deltacommissaris, beziet ontwikkelingen vanuit een integralere blik en plaatst deze in een ruimere context. Hiermee raakt het atelier direct aan provinciale verantwoordelijkheden en ambities. Een steviger relatie van de provincie met dit Delta-atelier ls daarom zinvol. 3 Agenda per deltabeslissing 3.1 Zoetwaterstrategie Bij zoetwater gaat het om de balans tussen watervraag en aanbod, waarbij het in Zuid-Holland vooral gaat om water van de juiste kwaliteit (zoutgehalte). De venwachting is dat zoetwatertekorten in de toekomst vaker zullen voorkomen. Het huidige beleid van Zuld-Holland houdt In dat de vraag naar zoet oppervlaktewater in de verziltinggevoelige gebieden niet mag toenemen en dat de verzilting waar mogelijk wordt tegengegaan. De deltabeslissing Zoetwater zal waarschijnlijk zowel over mogelijke fysieke maatregelen als over organisatorische vraagstukken gaan. De verdeling van zoetwater over de rivieren en het beperken van zoutlndringlng waar de rivier in open verbinding staat met zee (Nieuwe Waterweg) zijn elementen in een landelijke zoetwaterstrategie waar m.b.v. fysieke maatregelen op gestuurd kan worden. Daarnaast zal de landelijke strategie richting geven aan meer fundamentele en organisatorische vraagstukken: de balans tussen de zoetwatervraag faciliteren of het aanbod accepteren, en de vraag hoe ver de verantwoordelijkheid van de overheid gaat bij dit vraagstuk. Zuid-Holland zal proberen de deltabesllssing over zoetwater te beïnvloeden. Haar inzet hierbij Is als volgt: Op gebied van waterverdeling en fysieke maatregelen in het hoofd watersysteem 1. De aanvoer van zoetwater naar deze regio (door Lek. Waal, Bergse Maas) mag, door een andere waterverdeling in droge perloden, niet substantieel verminderen. 2. Het Haringvliet. Hollandsch Diep en de Biesbosch vormen het belangrijkste zoetwaterbekken In de regio. Dit Is te combineren met een kier in de Haringvlletsluizen, omdat dat deze blj lage rivlerafvoer dicht ls. 3. Verzilting van het Volkerak-Zoommeer is mogelijk onder voorwaarde dat de zoetwatervoorziening ls geregeld, en het zoutlek naar Haringvliet en Hollandsch Diep beheersbaar ls. 4. Er wordt Ingezet op een duurzame oplossing voor het inlaatpunt van de Hollandsche IJssel blj Gouda. 5. Er wordt ingezet op maatregelen die op eenvoudige wijze de (gevolgen van) zoutlndringlng via de Nieuwe Waterweg kunnen beperiten. Ten aanzien van de genoemde organisatorische vraagstukken is de Zuid-Hollandse inzet: 6. Als een oplossing voor inlaatpunt Gouda wordt gevonden is het de komende decennia mogelijk om de zoetwatervraag voor een groot deel te faciliteren. Wel is het nodig om kritisch te kijken naar watervragers met extreme wensen. Hier ligt ook een verantwoordelijkheid voor de gebruiker. De overheid zal duidelijkheid moeten scheppen over de (grenzen aan) de rol en de verantwoordelijkheid van de overheid, bijvoorbeeld door middel van een basis- of voorzieningsniveau. Dit begrip wordt in het deelprogramma zoetwater nog nader uitgewerkt. Als

6 duidelijk is tot hoever de verantwoordelijkheid van de overheid gaat, stimuleert dit waarschijnlijk ook eigen Initiatief van gebruikers. 7. Er moeten afspraken gemaakt worden over de rolverdeling van overheden onderiing. Het basisniveau wordt vastgesteld op basis van een kosten-baten afweging en kan dus differentiëren binnen de provincie. Zuld-Holland vindt het de rol van de provincie om, in overleg met de waterschappen, het nader uit te werken basisniveau vast te leggen. Hierbij wordt gedacht aan een streefwaarde. Inzicht In de economische waarde van de verschillende gebruiksfuncties ls daarbij van belang. 8. Zuid-Holland wil onderzoek en toepassing agenderen / stimuleren van innovatieve manieren om de watervraag te beperken. Bijvoorbeeld door meer water vast te houden op de percelen door peilgestuurde drainage of door het verhogen van het gehalte organische stof. 9. Beleidsvorming op gebied van zoetwater moet aansluiten op het bestaande provinciale beleid ten aanzien van grondwater en het gebruik van de ondergrond. De provincie streeft naar een duurzame gletwatervoorzienlng voor de glastuinbouw (zonder brljnlozlngen ln de bodem). Gegeven het provinciaal belang en de momenteel lopende projecten heeft de provincie een faciliterende rol om te komen tot een duurzame glastuinbouwsector. In de landelijke stuurgroep nationaal deltaprogramma (dd. 29 november 2012) heeft men ten aanzien van de deltabeslissing over zoetwater de volgende voorlopige richting gekozen. Dit is in lijn met de hierboven beschreven inzet van Zuid-Holland. 1. Vraag faciliteren waar het kan en wateraanbod accepteren waar het moet; 2. Transparant maken van de taak van de overheid door uitwerking van een basis- of voorzieningsniveau per gebied en/of functie 3. Huidige knelpunten aanpakken via no regret maatregelen die het systeem flexibiliseren en minder kwetsbaar maken voor extremen (waaronder bellenscherm) 4. Het wijzigen van de afvoerverdeling bij lage rivlerafvoer (meer water naar het IJsselmeer) is de komende decennia niet kosteneffectief De afvoerverdeling bij lage rivlerafvoer wordt de komende decennia daarom niet gewijzigd. 3.2 Veiligheid en ruimtelijke adaptatie De provinciale Inzet ten aanzien van dit vraagstuk is als volgt: 1. De normering moet gebaseerd zijn op een risicobenadering. Hierbij past een overstap naar een norm die uitgedrukt is in een overstromingskans in plaats van een overschrijdingskans; 2. Het beschermingsniveau mag er nergens op achteruit gaan ten opzichte van de huidige norm; 3. Voor binnendijkse gebieden wordt uitgegaan van een basisvelllgheid die gelijk is aan een Locaal Individueel Risiconiveau (LIR) van 10^perjaar(zie toelichting); 4. Maatschappelijke ontwrichting en economische waarde kunnen aanleiding zijn voor een strengere norm (als indicatie hiervoor is voor verschillende dijktrajecten de bijdrage aan het groepsrisico berekend en de ecnomlsch optimale norm door middei van een maatschappelijke kosten baten analyse); 5. Normen kunnen differentieren binnen een dijkring. Door normen voor de waterkering meer te differentiëren, kunnen de risico's binnen een dijkring meer gelijk worden getrokken. Dit maakt het mogelijk om gerichter (en daarmee efficiënter) ln de veiligheid te Investeren; 6. Voor risicovolle objecten en vitale voorzieningen moet onderzocht worden of aanvullend beleid nodig is, en welke bestuurslaag hiervoor verantwoordlijk is; 7. Een waarde van 10'^ van het LIR als baslsvelllgheidsnlveau betekent dat in ieder geval dijkring 16, de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden, een strengere norm vraagt;

7 8. Op basis van de uitkomsten van de gebiedspilot waterveiligheid centraal Holland, de waarde van het LIR, de bijdrage aan het groepsrisico en de uitkomsten van de MKBA ls provincie Zuld-Holland voor een strengere norm voorde noordelijke Lekdijk In het riviergedomlneerde deel van de Lek (van Schoonhoven tot Amerongen). Dit betreft dijkring 15; Ten aanzien van meeriaagsveiligheid: 9. Zuid-Holland Is van mening dat de waterveiligheid van deze provincie in het algemeen het beste wordt geborgd door middel van preventie (1" velllgheidslaag). Daarbij Is altijd ook aandacht nodig voor maatregelen in de 2* (gevolgenbeperking) en 3^ laag (rampenbeheersing) als het gaat om restrisico. Het is van belang om blj nieuwe ontwikkelingen in de RO rekening te houden met dit restrisico. Hoe de provincie het waterbewustzljn van gemeenten kan stimuleren wordt In het kader van het deltaprogramma nader uitgezocht; 10. Voorde gebieden ln Zuld-Holland waar men inschat dat een LIR van 10'^ per jaar niet wordt gehaald met de huidige norm (met uitzondering van dijkring 16 en 15, zle punt 6 en 7) zouden maatregelen uit de 1^, 2^ en 3^ laag gecombineerd (ofwel uitwisselbaar) ingezet kunnen worden om het basisveiligheidsniveau te bereiken als dit kosteneffectief is. Het gaat hierbij om maatwerkoplossingen. Voor provincie Zuld-Holland zijn goede afspraken over bekostiging, borging, handhaafbaarheid, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid hierbij een randvoorwaarde; 11. Voor deze gebieden voert Zuid-Holland, samen met de waterschappen, studies uit naar optimalisatie van het stelsel van compartimenteringskeringen binnen de dijkring. Optimalisatie kan ook betekenen dat bestaande compartlmenterende elementen verwijderd moeten worden. De uitkomsten van deze studies worden aan het deltaprogramma aangeboden. 12. Zuid-Holland zal, in samenwerking met de veiligheidsregio's onderzoeken welke mogelijkheden voor evacuatie binnen de regio bestaan of gecreëerd zouden moeten worden (evacuatielocaties) en wat hiervan de consequenties zijn voor de ruimtelijke ordening. Blj een dergelijk onderzoek zal de informatie die In het kader van het Nationaal Deltaprogramma wordt verzameld optimaal worden benut. 13. Zuid-Holland faciliteert gemeenten bij de beoordeling van de risico's van buitendijkse bebouwing en het maken van afwegingen daarin. Daarnaast verkent Zuld-Holland de mogelijkheden en wenselijkheid van landelijke doorvertaling van de ontwikkelde risicomethodiek. Ten aanzien van ruimtelijke adaptatie: 14. Voor het toewerken naar een klimaatbestendige stad ligt het voortouw blj de gemeenten. In het deltaprogramma wordt voor april 2013 een voorbeeld van een mogelijk beleidskader uitgewerkt waarin wordt gekeken welke instrumenten nodig zijn en welke verantwoordelijkheidsverdeling past bij het klimaatbestendlg maken van de stedelijke omgeving. De provincie zal van dit kader beoordelen of zij kan instemmen met de voorgestelde werkwijze. 15. Op dit moment lopen de voorbereidingen van de integrale herziening van de Provinciale Structuurvisie (PSV). De trends en de trendbreuken wijzen erop dat herstructuren bestaand bebouwd gebied belangrijker wordt. Hierbij kan de provincie synerglekansen voor klimaatadaptatie benoemen en verzilveren. De punten 1 t/m 6 zijn in overeenstemming met de uitgangspunten van Staatssecretaris Atsma ten aanzien van de actualisatie van veiligheidsnormering (brief aan de Tweede kamer 9 mei 2012) die in de landelijke stuurgroep nationaal deltaprogramma (dd. 29 november 2012) zijn bevestigd en aangescherpt De punten 7 en 8 betreffen een interpretatie van de eerder genoemde punten voor Zuid-Holland. De punten 9 en 10 betreffen een aanscherping van de richting die men in het Deltaprogramma heeft gekozen. 11 t/m zijn aanvullingen/inbreng van Zuid-Holland op het Deltaprogramma.

8 Toelichting: Het Locaal Individueel Risico (LIR) is de kans per jaar dat een individu op een bepaalde locatie overiijdt aan de gevolgen van een overstroming. De bevolkingsgroep met de kleinste overiijdenskans per jaar wordt gevormd door jongeren tussen 12 en 16 jaar. zij hebben een overiijdenskans van 10"^. Wonen zij opeen locatie meteen LIR van 10"^ per jaar dan wordt hun overiijdenskans daardoor 10% groter. In de kaart is In rood aangegeven waar het LIR groter is dan 10 per jaar als de waterkeringen aan de huidige waterveiligheidsnorm voldoen (expert schatting). Geel zijn de gebieden die binnen de onzekerheidsmarge vallen van de berekeningen. Vanuit het Deltaprogramma ligt er de vraag om voor de gebieden waar een LIR van 10"^ wordt overschreden te onderzoeken of risico's kunnen worden verminderd door een efficiënte mix van preventie, gevolgenbeperking en rampenbeheersing (maatregelen uit de 1^. 2^ en 3^ laag). In Zuld-Holland wordt het LIR van 10^ per jaar overschreden voor een aanzienlijk deel van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden. De inrichting van het gebied geeft nauwelijks aanknopingspunten om de risico's door gevolgenbeperking te verkleinen. Het is eventueel mogelijk om meer mensen bij een dreigende overstroming te evacueren waardoor risico's verminderen. Dit zal echter niet genoeg zijn om het basisveligheidsniveau te behalen. Dit ls de reden dat Zuid-Holland een strengere preventienorm voor dijkring 16 voorstaat. De overige gebieden waar het LIR van lo^per jaar wordt overschreden zijn Pernis, delen van Usselmonde, delen van het Eiland van Dordrecht en een klein gedeelte van dijkring 14 (blj Capelle aan de IJssel). Hierbij moet worden opgemerkt dat het waterschap voor de dijkring Usselmonde een strengere norm hanteert dan wettelijk is voorgeschreven. Het werkelijk LIR zal daardoor kleiner zijn dan In de figuur ls aangegeven. Voor relatief kleine gebieden waar het voorgestelde basisveiligheidsniveau wordt overschreden die grenzen aan gebieden die wel aan de basisvelllgheid voldoen is het zinvol om te onderzoeken of preventieve evacuatie en/of het optimaliseren van het stelsel van compartimenteringskeringen kan bijdragen aan het verkleinen van het risico. 3.3 Rijn Maasdelta Bij de veiligheidsstrategie voor de Rijn Maasdelta gaat het om de vraag of ingrijpende wijzigingen In het hoofdwatersysteem nodig zijn of dat de huidige strategie met een afsluitbare overgang van rivier naar zee nog lange tijd houdbaar en wenselijk is.

9 De Inzet van Zuid-Holland hierbij Is: 1. De huidige strategie met een open. afsluitbare Nieuwe Waterweg optimaliseren. Deze strategie blijkt nog lang houdbaar en de kosteneffectiviteit is een orde van grootte beter dan van het afsluiten van de Nieuwe Waterweg (dam met zeesluis). 2. Optimaliseren vraagt een verbetering van de faalkans van de stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg. Er wordt ingeschat dat de faalkans van de huidige stormvloedkering kan verbeteren tot 1/200). Bij vervanging van de stormvloedkering (op zijn vroegst ln 2070) streven naar een nog kleinere faalkans; 3. Waterberging op de Grevelingen. Bij een kleine faalkans van de stormvloedkering In de Nieuwe Waterweg lijkt dit een effectieve strategie die bovendien "meekoppelkansen" biedt (een getijcentrale ln de Brouwersdam waarmee o.a. waterkwallteitsverbetering In de Grevelingen. duurzame energieopwekking, innovatie en gebiedsontwikkeling mogelijk wordt); 4. Een verdeling over de riviertakken bij hoog water waarbij de Lek zoveel mogelijk wordt ontzien; 5. Voor de Hollandsche IJssel een oplossing waarbij de Hollandsche IJssel open blijft. Bij een oplossing met een aangepast sluitregime van Algerakering (waarbij de Maeslantkering als back-up kan functioneren als de Algerakering faalt) in combinatie met tijdelijke pellveriaging en dijkversterking zijn de belangen van veiligheid, scheepvaart, zoetwater en getijdennatuur meer In balans dan bij een volledig afgedamde Hollandsche IJssel. De dljkversterkingsopgave kan beperkt worden door de buitendijkse zellingen blj de stabiliteit van de waterkering mee te rekenen. In de landelijke stuurgroep nationaal deltaprogramma (dd. 29 november 2012) heeft men ten aanzien van de deltabeslissing Rijn h^aasdelta voorlopig gekozen een afsluitbaar open Nieuwe Waterweg, dit komt overeen met de inzet van Zuid-Holland onder punt 1. Verder zijn er een aantal andere strategieën afgevallen. De inzet van Zuid-Holland is niet in strijd met deze eerste selectie. Strategieën die zijn afgevallen betreffen: 1. Een ring van afsluitbare rivierkeringen. Deze optie werd door de commissie Veerman geadviseerd, maar nadere analyse heeft aangegeven dat de waterveiligheidsopgave binnen de ring beperkt en oplosbaar is. De meer complexe opgave concentreert zich meer oostwaarts rond de Lek, een ring van rivierkeringen zou de opgave hier juist vergroten. 2. Berging op de Oosterschelde. Tegenover aanzienlijke kosten staat weliswaar een groot bergingsoppervlak, maar een beperkte mogelijkheid om onder vrij verval te bergen en dus een beperkt voordeel van besparing op dijkverhoging. 3. Pompen op het Haringvliet Deze oplossing kent zeer hoge kosten met een beperkte besparing op dijkverhoging. 4 Agenda bij overige beslissingen 4.1 Zuidwestelijke Delta Het programma Zuidwestelijke Delta loopt al langer dan het overkoepelende Deltaprogramma, naast de lange termijn waterveiligheid problematiek spelen hier een aantal problemen die op kortere termijn termijn om een oplossing vragen. Zuid-Holland onderschrijft de doelstelling van het programma Zuidwestelijke Delta dat streeft naar meer evenwicht in de driehoek klimaatbestendlg en veilig - economisch vitaal - ecologisch veerkrachtig. 1. De provinciale doelen voor de Zuidwestelijke Delta voor de korte termijn zijn opgenomen In het uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta. Over Volkerak-Zoommeer en Grevelingen zijn inmiddels met de staatssecretaris van l&m nieuwe afspraken gemaakt.

10 2. Het rijk stelt voor Grevelingen en Volkerak-Zoommeer een rijksstructuurvisie op die in parallel aan de deltabeslissingen - gereed zal zijn en waarin voor deze wateren een toekomstperspectief wordt opgenomen. Hierbij gaat het om een keuze voor een zout of zoet Volkerak-Zoommeer, wel of geen getij op de Grevelingen en wel of geen berging op de Grevelingen. Zuld-Holland zal - Indien nodig - haar eigen structuurvisie op de uitkomst van de Rijksstructuurvisie afstemmen. 3. De provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Branbant stellen - via een programma gebiedsontwikkeling - businesscases en financieringsstrategieën op voor de belangrijkste Investeringen die nodig zijn om de regionale ambitie voor GrevellngenA/olkerak-Zoommeer mogelijk te maken: Getij en Waterberging op de Grevelingen en een zout Volkerak-Zoommeer (incl zoetwatermaatregelen). Hiermee levert de regio een bijdrage aan de rijksstructuurvisie voor dit gebied. 4. Zuid-Holland stimuleert de altijd-goed-zoetwatermaatregelen. Gezamenlijk met HHS Schieiand en de Krimpenenwaard en RWS wordt gewerkt aan een businesscase voor de maatregel "doorvoer van zoetwater door Krimpenenwaard"; 5. Zuid-Holland zet, gezamenlijk met provincie Zeeland, in op de realisatie van een Tidal Testcentre Grevelingen / getljdencentrale in de Brouwersdam waarmee innovatie, duurzame energieopwekking en waterkwaliteitsverbetering van de Grevelingen gerealiseerd kunnen worden. 4.2 Kust De provincie Zuld-Holland heeft al In 2011 met de Strategische Agenda haar prioriteiten voor de kust benoemd en een belangrijke bouwsteen voor de Nationale Visie Kust geleverd. De veiligheid van de Zuid- Hollandse kustzone ls voor de komende 50 jaar grotendeels op orde door versterking van de zwakke schakels (5 van de 6 zwakke schakels zijn nagenoeg afgerond, voor Katwijk start in 2013 de uitvoering). Verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de kust en betere benutting van het economische (toeristische) potentieel van de kust zijn de thema's die op kortere termijn aandacht vragen. 1. Zuid-Holland zet ln op het zo goed mogelijk benutten van de kennis die wordt opgedaan met het pilotproject Zandmotor. 2. Wat het kustonderhoud betreft is Zuid-Holland voorstander van een suppletlestrategie waarbij het kustfundament volledig meegroeit met de zeespiegelstijging, zodat er ook in de toekomst ruimte blijft voor innovatieve oplossingen en voor het meekoppelen van andere belangen van dan veiligheid. Hiervoor Is aanzienlijk meer zand nodig dan nu jaariijks wordt gesuppleerd. 3. Zuld-Holland zet in op een bredere gebiedsontwikkeling waar dit door kustaangroel mogelijk wordt gemaakt. 4. Zuid-Holland wil dat er meer duidelijkheid komt over de toekomstige ligging van de kustlijn en de waterkering In badplaatsen. Dit is van belang voor ontwikkeling van badplaatsen op kortere termijn: mogen badplaatsen met de zeewaarts bewegende kustlijn meebewegen? Hoe werkt dit door in zonering rond de waterkering en beleid voor buitendijkse ontwikkelingen? In de landelijke stuurgroep nationaal deltaprogramma (dd. 29 november 2012) is voorlopig voorgesteld om het suppletievolume met de verwachte zeespiegelstijging ten behoeve van de duurzame veiligheid te laten groeien conform de variant "voorraad op orde" (ingeschat op ca 20 miljoen kuub zand per jaar). In april 2013 zal de Nationale visie kust worden gepresenteerd, waarin verschillende strategieën zijn uitgewerkt Deze strategieën variëren in het toe te voegen volume zand en in de mate waarop de verschillende overheden samenwerken en sturen op ruimtelijk/economische ontwikkelingen. In de zogenoemde voorhoedeprojecten worden de strategieën concreter uitgewerkt In de eerste ronde voor 2013 zijn 2 Zuid- Hollandse voorhoedeprojecten benoemd: "Den Haag Stad aan Zee" en "Toekomstverkenning Katwijk- Noordwijk 2060". 10

11 Ten aanzien van het concept van de meerlaags veiligheid wordt vanuit het deltaprogramma kust ingezet op het borgen van veiligheid op dijkring niveau via preventie (1^ laag) en wordt uitruil tussen de f en de T of 3^ laag onwenselijk geacht 11

12 Bijlage: beschrijving Nationaal Deltaprogramma Doel van het Deltaprogramma In het Deltaprogramma wordt gewerkt aan de bescherming van ons land tegen hoog water en het op orde houden van de zoetwatervoorziening. In het Deltaprogramma staan de wateropgaven - veiligheid en zoetwater - centraal. In de aanpak wordt actief gezocht naar de koppeling met de rijks- en regionale ambities op andere beleidsterreinen, zoals economie, natuur en ruimte. Indeling in deelprogramma's Het Deltaprogramma is ingedeeld in negen deelprogramma's. Deelprogramma's die voor heel Nederland gelden, zijn: Veiligheid Zoetwater Nieuwbouw en herstructurering Daarnaast zijn er zes gebiedsgerichte deelprogramma's: Rijn mond-drechtsteden Zuidwestelijke delta Usselmeergebied Rivieren Kust Waddengebied StedHiitiBebtM Ovef«ro<ningsgevi»ligedi ltringen«ibuit"kliil<se gebieden Opdc»luansaandeptucscn.waiieren.kinHiwer1«nenpTOtecurd«ind<td(nvind>tDcrupn>Brammagev<«ndwo(i^

13 Organisatie Deltawet De Deltawet regelt dat er een Delta program ma moet zijn om de veiligheid van Nederiand voor hoogwater te garanderen en voor een goede zoetwatervoorziening te zorgen. De Deltawet vormt de wettelijke basis voor het Deltafonds waarmee de Deltawerken van de toekomst kunnen worden gefinancierd. En de wet regelt dat er een deltacommissaris wordt aangesteld. Deze moet ervoor zorgen dat er elk jaar een deltaprogramma wordt opgesteld en wordt uitgevoerd en dat er over de voortgang wordt gerapporteerd. Dit jaariijkse deltaprogramma verschijnt met Prinsjesdag als bijlage bij de begroting. Deitacommissaris en staf Het Deltaprogramma wordt uitgevoerd onder regie van de deltacommissaris. De deltacommissaris functioneert als regeringscommissaris, onder rechtstreekse verantwoordelijkheid van de coördinerend bewindspersoon, de minister van Infrastructuur en Milieu. De deltacommissaris stuurt op samenhang en voortgang van het deltaprogramma en op draagvlak binnen alle bestuurslagen voor maatregelen en het programma als geheel. De deltacommissaris heeft een eigen bureau van vijftien medewerkers ter ondersteuning van zijn werkzaamheden. Nationale stuurgroep, Nationaal bestuurlijk overleg en regionale stuurgroepen De verschillende gebiedsgerichte deelprogramma's worden aangestuurd door regionale stuurgroepen. In het schema is aangegeven in welke stuurgroepen van het Deltaprogramma Zuid-Holland direct (blauw) en Indirect (lichtblauw) vertegenwoordigd is. Afstemming tussen de deelprogramma's vindt plaats via de nationale stuurgroep Deltaprogramma. Deze stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de verschillende regionale stuurgroepen en de koepels (IPO, UvW en VNG) en wordt voorgezeten door de deltacommissaris. Daarnaast Is er een nationaal bestuurlijk overieg. Dit wordt voorgezeten door de betreffende bewindspersoon. 13

14 Stuurgroep Nationaal Deltaprogramma IPO vertegenwoordigd door IPO kerndelegatie water* stuurgroep Zuidwestelijke Delta Zuid-Holland vertegenwoordigd door Weber ^ ) r \ Stuurgroep Rijnmond Drechtsteden Zuid-Holland vertegenwoordigd door Weber Stuurgroep Delta Rijn (deelprogramma rivieren) Zuld-Holland vertegenwoordigd door de Vries (Utrecht) stuurgroep Delta Maas (deelprogramma rivieren) stuurgroep Kust Zuid-Holland vertegenwoordigd door Heijning (Zeeland) bestuuriijk platform Zoetwater regio Zuidwestelijke Delta vertegenwoordigd door Weber stuurgroep Nieuwbouw en herstructurering IPO vertegenwoordigd door Veldhuijzen coördinatiegroep Veiligheid IPO vertegenwoordigd door Schokker (Friesland) stuurgroep Usselmeergebied stuurgroep Waddengebied * De IPO kerndelegatie Water bestaat uit Meijers (Gelderiand), Weber (Zuid-Holland) en Boumans (Groningen) Deltafonds In het Deltafonds worden de uitgaven opgenomen die de Rijksoverheid doet voor de aanleg, verbetering, beheer en onderhoud en bedlening van waterstaatswerken met het oog op waterveiligheid en zoetwatervoorziening - en het daarmee verband houdende waterkwaliteitsbeheer. Jaariijks gaat er vanuit de algemene middelen budget naar het Deltafonds, waarmee het Deltaprogramma kan worden uitgevoerd. Vanaf 2020 wordt het Deltafonds jaariijks met tenminste 1 miljard euro gevoed. Voor de periode 2020 tot 2028 bevat het Deltafonds ca 9 miljard euro (Inclusief de bijdrage van de waterschappen). Het grootste deel van deze middelen Is echter al belegd, ca. 1 miljard kan bestemd worden voor nieuwe projecten. 14