Stand van zaken concept deltabeslissingen en kansrijke strategieën ten behoeve van Deltaprogramma 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stand van zaken concept deltabeslissingen en kansrijke strategieën ten behoeve van Deltaprogramma 2014"

Transcriptie

1 Voorzitters van de regionale stuurgroepen van het Deltaprogramma Nieuwe Uitleg 1 Den Haag Postbus LR Den Haag DC-2013/99 Stand van zaken concept deltabeslissingen en kansrijke strategieën ten behoeve van Deltaprogramma 2014 Inleiding Het Deltaprogramma is een nationaal programma. Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen werken hierin samen met inbreng van de maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Wettelijke basis voor het Deltaprogramma is de Deltawet, die sinds 1 januari 2012 van kracht is. In de Deltawet zijn ook een Deltafonds en de rol van de deltacommissaris geregeld. Zo is er een stevige juridische basis voor het nieuwe waterveiligheids- en zoetwaterbeleid op de korte en lange termijn. Er is sedert 2010 een jaarlijks Deltaprogramma, dat verschijnt met Prinsjesdag. Het meest recente Deltaprogramma (DP2013) geeft inzicht in de mogelijke oplossingsrichtingen voor de toekomst van ons land. We werken nu aan het DP2014 met kansrijke strategieën (doelen, maatregelen en het tijdpad). Het Deltaprogramma levert in 2014 voorstellen van de deltacommissaris voor een samenhangende set deltabeslissingen 1 op. Daarover besluiten vervolgens het kabinet en de Tweede Kamer. Deze deltabeslissingen geven richting aan de uitvoering van de maatregelen die na 2015 kunnen worden gestart, na afronding van de lopende programma s (zoals Ruimte voor de Rivier, Maaswerken en het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma). De Deltabeslissingen vormen het begin van een nieuwe generatie deltawerken waarmee we op een adaptieve, flexibele manier nu en in de toekomst veilig kunnen blijven en met een goede zoetwatervoorziening. Daarmee willen we goed voorbereid zijn om de veranderingen in het klimaat die wij meten en verwachten. Onze delta is veilig en redelijk op orde, maar tegelijkertijd ook kwetsbaar. Regelmatig wordt er tijd en ruimte ingebouwd om alle betrokkenen en overheden te betrekken bij ons werk. Draagvlak is essentieel. Elk jaar doen we een stap verder. Dit jaar staat in het teken van de concept deltabeslissingen en kansrijke strategieën voor maatregelen voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. Over de voorlopige richtingen is een notitie begin december 2012 beschikbaar gesteld voor een bestuurlijke consultatie- en informatieronde. Op 17 april jl. heeft de Stuurgroep Deltaprogramma de concept deltabeslissingen en de kansrijke strategieën besproken. Deze Stuurgroep, met daarin vertegenwoordigers van IPO, VNG, UvW, de ministeries van I&M en EZ alsmede de 1 Zie voor meer informatie: Pagina 1 van 16

2 regionale deltaprogramma s, staat onder leiding van de deltacommissaris en is zijn directe adviescommissie. Het Overlegorgaan Infrastructuur en Milieu gaf advies. De stuurgroep stemde in met de bespreekpunten. De inhoud kan nu verder uitgewerkt worden voor het Deltaprogramma 2014 (DP2014), dat met Prinsjesdag aan het parlement wordt aangeboden. Doel notitie Deze notitie beschrijft de concept deltabeslissingen en kansrijke strategieën en welke aanvullingen er vanuit de stuurgroep van 17 april zijn gemaakt. Dat is de basis voor de verdere uitwerking richting DP2014. De notitie kan desgewenst benut worden voor het consulteren en informeren van de bestuurlijke achterbannen die bij het Deltaprogramma betrokken zijn. Stand van zaken concept deltabeslissingen en kansrijke strategieën De deltacommissaris constateert dat er heel hard gewerkt is en inmiddels een goede opbrengst is voor de drie vernieuwingen op het gebied van water en ruimtelijke ontwikkeling die door het Deltaprogramma tot stand gaan komen. Een andere benadering voor waterveiligheid gebaseerd op een risicobenadering en de daadwerkelijke invulling van het concept meerlaagsveiligheid. Een nieuw beleid voor zoet water, waarbij het niet alleen over crisissituaties gaat, maar ook over het belang van zoet water voor onze economie. En een nieuwe aanpak om ruimtelijke inrichting en stedelijke ontwikkeling beter te verbinden met water. Het gezamenlijke Deltaprogramma is goed op weg naar de deltabeslissingen. De deltacommissaris benadrukt dat iedereen moet beseffen dat het werk na de deltabeslissingen nog lang niet klaar is. Dan begint het eigenlijk pas echt, met de verdere uitwerking ervan. Concept deltabeslissingen Er is een aantal hoofdkeuzes te onderscheiden die bepalend zijn voor de aanpak voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening in periode tot 2050 en daarna. Deze keuzes hangen onder meer samen met hoe het water in de rivieren over Nederland wordt verdeeld. De deltabeslissingen omvatten deze hoofdkeuzes en zijn daarmee structurerend voor de aanpak van de opgaven in een groot deel van het land, en richtingbepalend voor de uit te voeren maatregelen. De deltabeslissingen komen niet alleen op basis van technische berekeningen en aannames tot stand, maar ook op basis van een politiek-bestuurlijke dialoog. Pagina 2 van 16

3 CONCEPT DELTABESLISSING WATERVEILIGHEID De deltabeslissing Waterveiligheid gaat over de nieuwe waterveiligheidsnormen op basis van de risicobenadering en geeft concrete invulling aan meerlaagsveiligheid. Redeneerlijn voor waterveiligheid We stappen over naar een overstromingsrisicobenadering [zie ook de Tweede Kamer-motie Van Veldhoven (D66) en Lucas (VVD)] 2 en werken toe naar een gewenst beschermingsniveau dat uitgaat van de volgende principes die in ieder geval beleidsmatig worden verankerd: 1. Een basisveiligheid voor alle Nederlanders achter de dijken van Lokaal Individueel Risico 10-5 per jaar (gemiddeld 1 in de jaar). Hierbij wordt uitgegaan van een haalbare en gebiedsafhankelijke mate van evacuatie. Voorkomen van maatschappelijke ontwrichting door: 2. Een aanvulling op de basisveiligheid daar waar dat noodzakelijk en gewenst is om de kans op grote economische schade of grote groepen slachtoffers tot een maatschappelijk aanvaardbaar niveau te verkleinen (de aandachtsgebieden: rivierengebied, delen van regio Rijnmond- Drechtsteden en Almere, op basis van optimale kosten-batenverhouding en groepsrisico s). 3. Bij het vaststellen van het gewenst beschermingsniveau wordt ook rekening gehouden met het beschermen van vitale en kwetsbare functies van bovenregionaal en nationaal belang. We vertalen deze principes naar een norm voor de waterkering. Deze norm wordt vastgelegd in de vorm van een overstromingskans per dijkring/ -vakken. Deze norm wordt wettelijk verankerd en dient als basis voor de Toetsing op Veiligheid door de waterbeheerders (12-jarige cyclus). Voor het vaststellen van de overstromingskans kan worden gedifferentieerd naar dijkvakken op basis van een risicobenadering. De overstromingskansen kunnen daardoor variëren binnen en tussen dijkringen. Waar de gevolgen van overstromingen groot zijn, kunnen strengere dijknormen worden gehanteerd en andersom om tot een doelmatige aanpak te komen. De basisveiligheid van 10-5 vormt daarbij de basis. In specifieke gevallen bestaat de mogelijkheid om het gewenste beschermingsniveau te bereiken door een combinatie van preventiemaatregelen (laag 1) met maatregelen in ruimtelijke ordening (laag 2) en/of rampenbeheersing (laag 3) als dat voor het gebied de meest passende en handhaafbare oplossing is. In die gevallen waarin het gewenste beschermingsniveau wordt bereikt door een combinatie van maatregelen in de verschillende lagen moet dit binnen een bepaalde termijn worden gerealiseerd. Dit wordt voor de dijktrajecten waar dit voor geldt, in een apart besluit resp. AMVB vastgelegd met uitwerking van besturing, financiering en handhaafbaarheid. Indien binnen de gestelde termijn geen oplossing wordt gevonden in de combinatie van de drie lagen, wordt de oplossing alsnog in laag 1 (preventie) gevonden. 2 Kamerstuk nr. 262 Pagina 3 van 16

4 Ten aanzien van rampenbeheersing vragen we dit jaar aan de veiligheidsregio s de strategieën rond rampenbeheersing bij overstromingen te verbeteren, indien gewenst landelijke en regionale evacuatieplannen uit te werken en burgers en bedrijven handelingsperspectief te bieden. De veiligheidsregio s zullen hiertoe vanuit de waterkolom ondersteund worden met informatie over de kansen en gevolgen van overstromingen. In dit kader wordt de veiligheidsregio s met voorrang gevraagd de aangenomen evacuatiefracties in de technische rapporten over slachtofferrisico s te bevestigen. Dit vanwege de relatie met de nieuwe normvoorstellen voor de waterveiligheid. In DP2015 wordt een samenhangend overzicht opgenomen. De gebiedsgerichte en gedifferentieerde risicobenadering maakt de inzet van innovatieve dijkconcepten zoals Deltadijken mogelijk (m.n. in het Rivierengebied en Rijnmond-Drechtsteden) evenals het benutten van voorlanden (speelt in Rijnmond-Drechtsteden, Waddengebied, IJsselmeergebied, Zuidwestelijke Delta en Kust) en de overhoogte /oversterkte van een dijk. Aanpassingen in instrumentarium en governance die nodig zijn om dit mogelijk te maken, zullen worden voorbereid (DP2015). We stappen over op een andere waterveiligheidsbenadering waardoor de nieuwe normen qua getallen niet goed te vergelijken zijn met de oude normen. Er wordt gewerkt aan helder verhaal om de overstap toe te lichten. Er komt een duidelijk ingroeipad gericht op juridische verankering in Vooruitlopend op de wettelijke verankering van de risicobenadering wordt in het eerste nieuwe uitvoeringsprogramma van het Deltaprogramma, het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (nhwbp), conform de wens van de Tweede Kamer 3, van meet af aan gewerkt volgens de risicobenadering en op basis van de nieuwe waterveiligheidsnormen. In het kader daarvan wordt gewerkt aan een ontwerpkader dat daarbij past. Verder zal de komende jaren de meerlaagsveiligheidsaanpak middels pilots in de praktijk worden gebracht (zie hieronder). Voor de benodigde maatregelen om het gewenste beschermingsniveau te bereiken zijn middelen uit het Deltafonds beschikbaar. In de specifieke gevallen waar met een combinatie van maatregelen van preventie, ruimtelijke ordening en/of rampenbeheersing het gewenste beschermingsniveau wordt bereikt, is in ieder geval de financiering uit het Deltafonds beschikbaar die anders nodig zou zijn bij doelmatige aanpak met preventieve maatregelen. Buitendijks De redeneerlijn voor de overstap naar een overstromingsrisicobenadering is van toepassing op de Nederlanders die achter de dijken (binnendijks) leven. De vraag leeft in de gebieden of ook voor mensen die buitendijks wonen, een basisveiligheid zou moeten gelden. Dit vraagt om een politiek-bestuurlijke afweging. Constateringen volgend uit stand van zaken concept normadvies uit gebieden De eerste beelden uit de gebiedsgerichte deelprogramma s laten zien dat de deelprogramma s inhoudelijk op dezelfde manier werken aan de onderbouwing van 3 Kamerstukken XII nr. 81 en nr Pagina 4 van 16

5 het normadvies, zoals hierboven verwoord. De onderbouwing voor de normhoogtes is nog niet in alle deelprogramma s bestuurlijk besproken. In alle gebieden wordt rekening gehouden met het principe van een basisveiligheid (10-5 ) bij de ontwikkeling van kansrijke strategieën. Er wordt aanvullend bekeken of er vanuit de economische analyse of groepsrisico s nog extra bescherming gewenst en noodzakelijk is. De principes die in de redeneerlijn ten grondslag liggen aan het gewenst beschermingsniveau lijken overal goed aan te sluiten en kunnen in de fase voorkeursstrategie (DP2015) verder worden uitgewerkt tot een normadvies. Het gewenste beschermingsniveau van de dijken in het Rivierengebied inclusief IJssel-Vechtdelta en in Almere is hoger dan nu het geval is, waarbij de grootste opgave ligt in het rivierengebied. In de Zuidwestelijke delta en het Waddengebied is op een aantal plekken de basisveiligheid een aandachtspunt (lokaal maatwerk) en moet separaat aandacht worden besteed aan vitale installaties als de energiecentrale Borssele en gasinstallaties in het Noorden. Ervaringen in de gebieden zullen we benutten om tot een helder verhaal over de overstap naar de risicobenadering te komen. Pilots meerlaagsveiligheid Vooruitlopend op de wettelijke verankering gaan we ervaring op doen met het toepassen van meerlaagsveiligheid (MLV). Meerlaagsveiligheid gaat op specifieke locaties daadwerkelijk in de praktijk worden toegepast door middel van pilots. Hiertoe wordt de concrete toepassing van MLV via twee sporen opgepakt. Enerzijds binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2 (HWBP-2) en mogelijk het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (nhwbp) voor enkele specifieke gebieden waar de aanpak via alleen dijkversterking niet meer passend lijkt. Anderzijds bij de nadere uitwerking van kansrijke strategieën binnen de aandachtsgebieden. In het komende jaar wordt voor kansrijke pilots een concrete uitwerking voorbereid. De procesvereisten hiervoor moeten vooraf duidelijk zijn en mede gericht op de wettelijke verankering van de nieuwe normen in Parallel hieraan zal een juridisch-bestuurlijk proces ontworpen worden ten behoeve van de wijze waarop maatregelen in de tweede en de derde laag geborgd kunnen worden (verantwoordelijkheidsverdeling, juridische verankering, financiële vertaling). Voorbeelden bij deze aanpak zijn: 1. Binnen HWBP-2: Eiland van Dordrecht, Alblasserwaard Vijfherenlanden, Marken. 2. Bij de nadere uitwerking van kansrijke strategieën in aandachtsgebieden: IJssel-Vechtdelta, Limburgse Maas. Bovenstaand overzicht is niet uitputtend. Andere pilots kunnen worden toegevoegd als concretisering van de meerlaagse aanpak wenselijk is. Pagina 5 van 16

6 Resultaat stuurgroep Deltaprogramma Er wordt ingestemd met bovenstaande redeneerlijn voor waterveiligheid en de omslag naar een nieuwe normbenadering. Gelet op de bespreking in de stuurgroep Deltaprogramma van 17 april jl. zal op een aantal specifieke punten die vanuit meerdere bestuurders zijn genoemd, nadere uitwerking plaatsvinden ten behoeve van Deltaprogramma 2014 dat in september a.s. verschijnt: a) Op welke wijze wordt de meerlaagsveiligheid (MLV) concreet ingevuld als deze meedoet voor het bereiken van de beschermingsnorm? Wie is waarvoor verantwoordelijk (van afkeuren van de dijk en het voorstel voor alternatieve invulling tot en met besluitvorming inzake de realisatie en handhaving van een alternatief)? Hoe wordt dit gefinancierd en bestuurd in het betreffende gebied? b) Wat wordt het beleid t.a.v. buitendijkse gebieden indien we overstappen op een risicobenadering en basisveiligheid? Wat is het huidige beleid en zou dit aanpassing behoeven en zo ja, hoe? c) Invulling van de derde laag: hoe zit het met de evacuatiefracties in de berekeningen van de norm, zijn die reëel, welke gevolgen heeft dat voor de norm en op welke wijze haken de veiligheidsregio s en VenJ aan binnen het DP en de invulling van MLV? d) Hoe ziet het transitieproces van de huidige naar de nieuwe norm er uit (juridisch, inhoudelijk, bestuurlijk en communicatief) inclusief een transparant verhaal (kernboodschap) over de verhouding tussen beide normbenaderingen. Pagina 6 van 16

7 ZANDIG SYSTEEM De Nederlandse kustgebieden staan met elkaar in verbinding via zandstromen: er is sprake van één zandig systeem. Redeneerlijn voor zandig systeem, adaptieve agenda voor zand Voor de veiligheid staat preventie voorop. Daarbij speelt het meestijgen van het kustfundament met de zeespiegel een belangrijke rol vanwege de lange termijn veiligheid, behoud van gebruiksfuncties en ruimte voor innovatie met zand. Verdeling van hoeveelheid zand langs de kust is afhankelijk van kennisontwikkeling/pilots en afweging op hoger schaalniveau: Zuidwestelijke Delta, Hollandse Kust en Waddengebied samen. Zandsuppleties ook meer gaan inzetten om de veiligheid van harde keringen op orde te houden. Waar dat kosteneffectief is, kunnen zandsuppleties gecombineerd worden met regionale meekoppelkansen. Resultaat stuurgroep Deltaprogramma Voor de bescherming van de kust -van Zeeland tot en met de Waddeneilandenstemt de stuurgroep in met bovenstaande redeneerlijn voor een adaptieve agenda voor zand. Kennisontwikkeling van het totale zandig systeem blijft daarbij essentieel. Pagina 7 van 16

8 CONCEPT DELTABESLISSING RUIMTELIJKE ADAPTATIE De deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie bestaat uit een beleidskader voor ruimtelijke ontwikkelingen en herstructurering (waterrobuust inrichten), omdat door toekomstige ontwikkelingen de risico's in de loop van de tijd kunnen toenemen. Daarnaast zal de deltabeslissing een aanpak voor klimaatbewust beleid en beheer in stedelijk gebied bevatten. Elementen voor waterrobuust inrichten Versterken van de werking van de Watertoets door: opstellen van een generiek afwegingskader voor ruimtelijke plannen, waarmee het waterveiligheidsbelang goed kan worden afgewogen. Dit kader kan in de praktijk, bijvoorbeeld in het watertoetsproces, worden gebruikt als de inhoudelijke invulling van waterrobuuste ruimtelijke ordening en inrichting. Lokaal zal een transparante afweging moeten worden gemaakt welke maatregelen mogelijk zijn. De positie van de watertoets zelf verandert daarmee formeel niet, maar de werking wordt versterkt. Voor vitale en kwetsbare functies: voorkomen van maatschappelijke ontwrichting: Indien functies van bovenregionaal belang : convenanten met sectoren of via wettelijke norm (doelvoorschriften) voor toekomstige investeringen, afhankelijk van de functie. Voor functies van bovenregionaal belang is het beleidsdoel altijd doorfunctioneren. Voor andere situaties: tenminste een zorgplicht voor initiatiefnemer voor het meewegen van waterveiligheid bij investeringsbeslissingen. Vastleggen van inrichtingseisen ten behoeve van evacuatie. De ambitie om gebieden snel en geheel te kunnen ontruimen vraagt een andere ruimtelijke inrichting dan de ambitie om een gebied zoveel mogelijk te laten doorfunctioneren tijdens een overstroming. Het Deltaprogramma brengt uiterlijk 1 februari 2014 kansen en belemmeringen in beeld om door middel van ruimtelijke maatregelen de mogelijkheden van evacuatie te verbeteren. De veiligheidsregio s worden hierbij betrokken. Resultaat stuurgroep Deltaprogramma De stuurgroep heeft ingestemd met bovenstaande drie elementen die voor waterrobuust inrichten de kern van de deltabeslissing ruimtelijke adaptatie gaan vormen. De deltacommissaris concludeert verder dat het van belang is de waterbeheerder vroegtijdig bij ruimtelijke ontwikkelingen te betrekken. Dit onderwerp is relevant voor de vormgeving van de Omgevingswet. Pagina 8 van 16

9 CONCEPT DELTABESLISSING ZOETWATER De deltabeslissing Zoetwater geeft de strategie en de keuzes voor een duurzame en economisch doelmatige watervoorziening in Nederland en is richtinggevend voor de maatregelen na Redeneerlijn voor zoetwater Water speelt een cruciale rol in de leefbaarheid van onze omgeving en is een verbindend element in onze economische positie. Om dit te behouden en te versterken wordt uitgegaan van de volgende uitwerking van nationale doelen voor zoetwater in de deltabeslissing. De nationale doelen zijn in overeenstemming met het regeerakkoord en de Waterwet: Het beschermen van vitale functies (voorkomen van maatschappelijke ontwrichting), Het bereiken en behouden van een gezond en evenwichtig watersysteem (o.a. halen KRW doelen), Bevorderen van de economische positie, Stimuleren kennis en kunde, Het beschikbare water effectief en zuinig gebruiken en sluiten van kringlopen. De hoofdlijnen van de zoetwater strategie zijn: Zowel overheden als sectoren zorgen ervoor dat de doelen en ambities worden bereikt. Dit zal een samenspel zijn van maatregelen in het hoofdwatersysteem, in de regionale watersystemen en door gebruikers. Middels het voorzieningenniveau, nationaal en regionaal, expliciteren de overheden hun taken en inspanningen en maken afspraken met sectoren. Zo laten we zien dat we verschillen accepteren en prioriteren we op toegevoegde waarde voor economie en leefbaarheid. Het voorzieningenniveau biedt kansen voor overheden om het beleid doelmatiger te maken, en voor sectoren om in te kunnen spelen op lange termijn ontwikkelingen. De zoetwater strategie wordt regionaal gedifferentieerd uitgewerkt. Per regio zijn de regionale ambitie en een overzicht van kansrijke maatregelpakketten in hoofdwatersysteem, regionaal watersysteem en gebruikers inzichtelijk gemaakt. Innovaties en veranderingen gericht op zuinig en effectief omgaan met water worden gestimuleerd en gefaciliteerd. De strategie wordt uitgewerkt in een korte termijn investeringsagenda en voor de lange termijn in ontwikkelpaden, waarmee kan worden ingespeeld op een onzekere toekomst. Kosteneffectieve maatregelen en instrumenten worden gebundeld in een nationale investeringsagenda, rekening houdend met natuur en ruimtelijke kwaliteit. Huidige knelpunten in het watersysteem worden aangepakt aan via no regret maatregelen die het systeem flexibiliseren en minder kwetsbaar maken voor extremen, zonder daarmee lange termijn ambities te blokkeren. Tot 2050 ligt in het hoofdwatersysteem de nadruk op (beheer)maatregelen om in de vraag naar zoetwater te kunnen blijven voldoen, maar daarbij opties voor de lange termijn niet uitsluiten. De keuzes liggen vooral in het dimensioneren van de maatregelen en het tijdstip van uitvoering in relatie tot maatregelen in de regio. Het betreft de volgende kansrijke maatregelen, onder andere het flexibiliseren van het peil in het IJsselmeer/Markermeer, het bellenscherm/bellenpluimen in de Pagina 9 van 16

10 Nieuwe Waterweg en/of de calamiteitenaanvoer naar West Nederland uitbreiden (KWA+), extra water van de Waal naar de Maas sturen via het Maas-Waalkanaal, Noordervaart, verbeterde zoet-zout scheiding van sluizen. Maatregelen in het regionale systeem en bij gebruiksfuncties verminderen de afhankelijkheid van de aanvoer van water uit het hoofdwatersysteem en maken de regio en de gebruiksfuncties daardoor minder kwetsbaar voor tekorten indien de verdringingsreeks in werking treedt. Ook dragen de maatregelen bij aan de reductie van schades binnen de regio. Daar waar nodig en effectief wordt ingezet op zelfvoorzienendheid in de regio en door gebuiksfuncties. De maatregelen in het regionale systeem variëren per regio. In laag Nederland is er afhankelijkheid van maatregelen in het hoofdwatersysteem om verzilting tegen te gaan. In hoog Nederland ligt meer nadruk op regionale maatregelen en zelfredzaamheid door gebruiksfuncties. Op korte termijn worden geen transities in de vorm van functieverplaatsing voorzien. De inzet van instrumenten en de helderheid van het voorzieningenniveau kan een duurzamer waterbeheer en gebruik nu en op de lange termijn stimuleren. Met deze maatregelen zijn tot 2050, ook in de deltascenario's met snelle klimaatverandering en grote sociaal-economische ontwikkeling de nationale doelen en de regionale ambities vrijwel overal te realiseren. Met de economische analyse en vergelijkingssystematiek zal bekeken worden hoe dit op een kosteneffectieve wijze invulling kan krijgen binnen de basiswaarden van het deltaprogramma. Voor de lange termijn is mogelijk meer nodig, daarom houden we waar mogelijk opties open, rekening houdend met de deltascenario s en benutten we meekoppelkansen. Dit maken we inzichtelijk door de korte termijn maatregelen en instrumenten te verbinden met lange termijn ontwikkelpaden. Voor de periode na 2050 worden opties opengehouden voor een aantal meer ingrijpende maatregelen (verdergaande buffervergroting IJsselmeer/Markermeer of meer water over de IJssel, structurele oostelijke aanvoer Gouda) om in te kunnen spelen op eventuele versnelde klimaatverandering, sociaal-economische ontwikkelingen en ambities. De volgende maatregelen zijn als niet kansrijk beoordeeld: Er vindt geen grootschalige aanvoer van water naar de hoge zandgronden en Zuidwestelijke Delta plaats (die niet zijn aangetakt op het hoofdwatersystteem). Deze keuze sluit aan op de ambities van de hoge zandgronden en de Zuidwestelijke Delta. Er wordt geen zilter water ingelaten in West Nederland. Er zijn maatregelen in beeld waarmee we zoetwater kunnen aanvoeren vanuit het hoofdwatersysteem naar de regio. Ook deze keuze sluit aan op de ambitie van de regio. Het blijkt dat er voor de watervoorziening van West Nederland aantrekkelijkere alternatieven zijn dan inzet van de zoetwatervoorraad van het IJsselmeergebied. Dit betekent dat het IJsselmeergebied geen functie zal gaan vervullen voor de zoetwatervoorziening van West Nederland. Het afsluiten van de Nieuwe Waterweg is geen kansrijke maatregel. Op z n vroegst in 2070 wanneer de huidige kering aan vervanging toe is kan gekeken Pagina 10 van 16

11 worden naar een alternatieve afsluitbare kering met zoutwerende werking (herbevestiging van de voorlopige richting van november jl.). Elementen en aanpak voor de ontwikkeling het voorzieningenniveau Doel voorzieningenniveau Gebruikers van zoetwater inzicht bieden in waar ze wel en niet op kunnen rekenen. Transparantie geeft gebruikers/sectoren duidelijkheid over risico's op watertekorten en handelingsperspectief en daarmee een basis voor investeringen en innovaties. Elementen Voor alle functies is het belangrijk om het tekort aan zoetwater zoveel mogelijk te voorkomen, in plaats van reageren op een watertekort met noodmaatregelen. Het volledig voorkomen van watertekort is echter onmogelijk en dus zal er af en toe waterschaarste zijn. In dat soort gevallen wordt geprobeerd in ieder geval de vitale functies in stand te houden en daarnaast voor alle functies de schade zoveel mogelijk te beperken. Het voorzieningenniveau is een inspanningsverplichting, is niet vrijblijvend en wordt periodiek herzien (bv termijn van 18 jaar). Het voorzieningenniveau wordt gedifferentieerd per regio en functie en wordt uitgewerkt in: afspraken tussen overheden onderling en afspraken tussen overheden en gebruikers. Aanpak - Stapsgewijze aanpak: overzicht bestaande afspraken, inspanningen en risico s, vertalen ambities, maatregelen en deltascenario s naar nieuw afsprakenkader. Op basis gezamenlijke afweging afspraken vastleggen. - Starten met drie pilots: regio west, regio oost (met zuid) en IJsselmeergebied. In samenwerking tussen betrokken overheden uitvoeren en onderzoeken wat bijpassende wijze van gebiedsgerichte uitwerking en organisatie is. - Transparantie over de huidige situatie en nationaal afsprakenkader in In het nationale kader worden verdeling binnen het hoofdwatersysteem, het voorkomen van maatschappelijke ontwrichting en rijksbelangen uitgewerkt. Overige stappen volgen na de deltabeslissing. Resultaat stuurgroep Deltaprogramma Voor zoet water is het belang voor de Nederlandse economie nog eens benadrukt. De stuurgroep stemt in met bovenstaande redeneerlijn voor zoetwater en elementen en aanpak voor het voorzieningenniveau. De deltacommissaris concludeert dat nog nader uitgewerkt moet worden hoe de verschillende gebruiksfuncties (zoals veiligheid dijken, natuur, watervoorziening, energie, landbouw, industrie en scheepvaart) aansluiten op de afspraken die over het voorzieningenniveau worden gemaakt en hoe de verantwoordelijkheden (nationaal en regionaal) zijn die daarbij horen. Het is ook goed om inzicht te geven in hoe korte termijn investeringen bijdragen aan het gewenste voorzieningenniveau. Pagina 11 van 16

12 CONCEPT DELTABESLISSING RIJN-MAASDELTA De deltabeslissing Rijn-Maasdelta geeft de hoofdkeuzes weer die structurerend zijn voor de aanpak van de wateropgaven in dit cruciale en altijd kwetsbare overgangsgebied van zee en rivieren. De gebiedsgerichte deelprogramma s Rijnmond-Drechtsteden, Zuidwestelijke Delta en Rivieren werken hierin samen. De gemeenschappelijke vraagstukken van de deelprogramma s vormen de kern van de deltabeslissing. Redeneerlijn voor Rijn-Maasdelta In de Rijn-Maasdelta, een dichtbevolkt gebied met grote economische betekenis voor Nederland, moet blijvend worden gewerkt aan waterveiligheid. Er liggen in ieder geval grote kansen voor een samenhangende aanpak gericht op het verbeteren van het beschermingsniveau bij de aanpak van in ieder geval de circa 380 km afgekeurde dijken (worden nog niet in lopende programma s aangepakt). Het opgebouwde fundament van bescherming in de Rijn-Maasdelta blijkt stevig. Zo zullen we aan de zeezijde de delta blijven beschermen met een stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg. Deze keuze betekent dat voor alle ruimtelijke economische ontwikkelingen in de regio van de Nieuwe Waterweg er vanuit kan worden gegaan dat de Nieuwe Waterweg openblijft. Er is nu onvoldoende basis om te besluiten om de huidige afvoerverdeling over de Rijntakken te herzien. Wel worden nog enkele nadere feitenonderzoeken verricht rondom de verder uitwerking van Centraal Holland (de Lek extra ontzien) en in relatie tot de nieuwe normering. Conform de voorlopige richting in de Stuurgroep Deltaprogramma van november jl. zijn de ring van rivierkeringen en pompen in de Haringvlietsluizen afgevallen. Een nog openstaande keuzes in het hoofdwatersysteem met betrekking tot waterveiligheid voor het DP2015 is het besluit over waterberging in de Grevelingen. Een integraal onderzoek naar kosten en baten via de Rijksstructuurvisie Grevelingen-Volkerak Zoommeer moet komend jaar uitwijzen of dit een kansrijke maatregel is.de keuzes voor de zoetwatervoorziening zijn afzonderlijk van waterveiligheid te maken. Nog openstaande keuzes in het hoofdwatersysteem met betrekking tot zoetwatervoorziening zijn: 1. Besluit over afvoerverdeling Rijn bij laagwater: Komend jaar wordt verder verkend wat de effecten zijn van de optie om na 2050 de laagwaterafvoer van de IJssel te vergroten. Hierbij wordt ook gekeken naar de consequenties van een eventueel besluit om deze optie open te houden voor de lange termijn. 2. Besluit over zoet of zout Volkerak-Zoommeer: effecten van dit besluit kunnen effect hebben op hoofdwaterysteem in Rijnmond-Drechtsteden en Zuidwestelijke Delta. De Rijksstructuurvisie Grevelingen-Volkerak Zoommeer levert input voor dit besluit. Haringvliet-Hollandsch Diep en debiesbosch vormen de strategische zoetwatervoorraad voor de Zuidwestelijke Delta. 3. Besluit over aanpak zoetwatervoorziening West NL: gaat over het voor 2050 (gefaseerd) inzetten op een calamiteitenvoorziening voor inlaatpunt Gouda (uitbreiding Kleinschalige Water Aanvoer) in samenhang met een besluit over het tegengaan verzilting Nieuwe Waterweg (bellenscherm/bellenpluimen). 4. Ander beheer Haringvlietsluizen: een besluit hierover kan pas genomen worden als er meer kennis is over effecten van de Kier met name op zoetwater. Besluitvorming over ander beheer Haringvlietsluizen zal daarom Pagina 12 van 16

13 niet in kader deltabeslissing Rijn-Maasdelta zal plaatsvinden. Naast bovenstaande hoofdkeuzes over stuurknoppen in het hoofdwatersysteem zullen op termijn vrijwel in de hele Rijn-Maasdelta maatregelen moeten worden genomen. Op basis van een gebiedsgerichte risicobenadering kunnen deze maatregelen variëren tussen dijkversterkingen, ruimte voor de rivier en maatregelen in de ruimtelijke ordening en rampenbeheersing (meerlaagsveiligheid). Karakteristiek hierbij is dat het uitgaande van de nieuwe normen - om lokaal maatwerk gaat, met aandacht voor effecten op ruimtelijke kwaliteit en meekoppelkansen. Aanpak Centraal Holland Binnen het Deltaprogramma Rivieren is in het regioproces Nederrijn-Lek de oplossingsrichting voor Centraal Holland verder uitgewerkt op basis van een risico gestuurde aanpak. Als voorlopige keuze in DP2014 wordt voorgesteld: - Te concluderen dat grootschalige investeringen in de C-keringen van Centraal Holland (m.u.v. getijdedeel Hollandse IJssel) geen kosteneffectieve en wenselijke oplossing zijn voor het bereiken van het gewenste beschermingsniveau in Centraal Holland. Dit betekent dus dat deze keringen nu niet in het nhwbp aangepakt hoeven te worden. - In plaats daarvan een risico gestuurde aanpak te verkennen voor de noordelijke Lekdijken. Als eerste stap kan dan met een beperkt aantal km dijkverbetering een aanzienlijke reductie van het overstromingsrisico worden bereikt. Richting voorkeursstrategie wordt voorgesteld een integrale verkenning te starten voor de opgaven door Deltaprogramma Rivieren en het nhwbp in samenwerking met Deelprogramma Rijnmond-Drechtsteden. Hiertoe heeft het nhwbpprogrammabureau voorgesteld Centraal Holland als projectoverstijgende verkenning in de eerste programmering van het nhwbp op te nemen. Bij de uitwerking hiervan wordt de bestaande bestuurlijke structuur van het Deltaprogramma Rivieren benut. Bij deze verkenning wordt aandacht besteed aan zowel maatregelen aan de sterkte (risico gebaseerde aanpak Lekdijken) als de belasting (Lek extra ontzien) in relatie tot het gewenste beschermingsniveau. Dit laatste is een verdere uitwerking van de KEA afvoerverdeling toegespitst op de problematiek van Centraal Holland. Resultaat stuurgroep Deltaprogramma De stuurgroep stemt in met bovenstaande redeneerlijn voor Rijn-Maasdelta en de aanpak voor Centraal-Holland. In de Rijn-Maasdelta kan worden voortgebouwd op het bestaande fundament. De beste bescherming voor de zee lijkt ook op de langere termijn een stormvloedkering te zijn. Kansrijke strategieën voor waterveiligheid in de rivieren bestaan uit maatwerk voor waterkeringen en ruimtelijke oplossingen (ruimte voor de rivier en op specifieke locaties meerlaagsveiligheid). Met maatwerk kan ook optimaal worden gezocht naar meekoppelkansen met andere ontwikkelingen in een gebied. In regioprocessen wordt hier invulling aan gegeven. Voor eventuele waterberging Grevelingen en de kosten en de baten daarvan, wordt nader onderzoek gedaan in het kader van de Rijksstructuurvisie. De aanpak voor Centraal-Holland, waarin met een risicobenadering gekeken wordt naar optimale waterveiligheidsmaatregelen wordt breed gesteund. Pagina 13 van 16

14 CONCEPT DELTABESLISSING IJSSELMEERGEBIED De deltabeslissing IJsselmeergebied geeft aan welke keuzes gemaakt worden voor de afwatering van het IJsselmeer naar de (stijgende) Waddenzee en bevat de zoetwaterstrategie voor het IJsselmeergebied. Redeneerlijn voor het IJsselmeergebied Het waterpeil in IJsselmeergebied is bepalend voor de waterveiligheid in het gebied en het gebied herbergt de grootste zoetwatervoorraad in ons land. Grote peilstijging in de toekomst is niet nodig als antwoord op de zoetwateropgaven. Tot 2050 wordt de afvoer naar de Waddenzee gerealiseerd met een combinatie van pompen en spuien (essentieel voor de veiligheid). Voorgesteld wordt om, binnen de marges van veiligheid, een meer flexibel peilbeheer door te voeren. Bij de inrichting van de buitendijkse gebieden en de randen wordt ingespeeld op meer dynamiek in het peilbeheer. Daardoor wordt de mate waarin het peil kan fluctueren in de toekomst vergroot. Voor de periode na 2050 zijn drie varianten in beeld: Nu nog niet beslissen, maar wel rekening houden met mogelijk een beperkte meerpeilstijging (ruimtelijke reserveringen) Ongeveer het huidige peil gebruiken Het water in de meren beperkt laten meestijgen met de zee Na 2050 kan afhankelijk van de ontwikkeling van het klimaat en de vraag naar water in die periode in beeld komen om de afvoerverdeling over de Rijntakken bij laagwater ten gunste van meer afvoer over de IJssel te wijzigen. Dit als alternatief voor het verder vergroten van de buffervoorraad op het IJsselmeer. Of kan schade door tekorten worden geaccepteerd. Gekozen wordt voor flexibel peilbeheer in combinatie met een flexibele inrichting. Deze combinatie zorgt voor een veerkrachtig en veilig systeem dat adaptief kan inspelen op veranderingen, zowel in periodes van teveel water als in periodes met te weinig water. De mate waarin en het tempo waarmee de flexibiliteit van het peil en de ruimtelijke inrichting worden vergroot, hangen af van de snelheid van klimaatsverandering, de innovaties en ontwikkelingen in gebruik en (andere) ambities (bijvoorbeeld natuur en ruimtelijke kwaliteit) en gebeuren altijd binnen de grenzen van waterveiligheid. Een samenhangende aanpak voor hoofdwatersysteem, omliggende watersystemen en besparingen van gebruikers betekent dat steeds opnieuw in elk van deze drie sporen op elkaar afgestemde stappen gezet kunnen worden in het oplossen van de zoetwateropgaven, inspelend op de ontwikkelingen. Resultaat stuurgroep Deltaprogramma Voor het IJsselmeergebied heeft de stuurgroep bevestigd dat het voor de afvoer naar de Waddenzee gaat, om spuien wanneer het kan en pompen wanneer het moet. Flexibilisering van het peilbeheer en de inrichting wordt uitgewerkt in relatie tot de zoetwaterstrategie van het IJsselmeergebied. Voorop staat een samenhangende aanpak voor hoofdwatersysteem, regionaal watersysteem en gebruikers. Pagina 14 van 16

15 KANSRIJKE STRATEGIEËN De vorige generatie Deltawerken hebben ons tot een van de veiligste delta s ter wereld gemaakt. Maar deze deltawerken leidden ook tot ongewenst effecten in morfologisch gedrag (aanslibbing, afslag schorren en platen), door stilstaand water, verlies aan natuurwaarden en gebruikers die niet meer gewend zijn aan natuurlijke fluctuaties. De inhoud en motto s van de kansrijke strategieën indiceren dat lerend van de vorige generatie Deltawerken er nu mogelijkheden zijn om het bestaande waterhuishoudkundig systeem te optimaliseren, door flexibele inrichting en beheer, meer samenwerken met natuurlijke processen, meervoudig gebruik en inzet van ruimtelijke reserveringen. Hierna wordt kort ingegaan op de kansrijke strategieën per gebied. In de Rijnmond-Drechtsteden en Rivieren vormen de keuzes voor het hoofdwatersysteem een belangrijk onderdeel van de uiteindelijke regionale voorkeurstrategieën. Ze bepalen in feite welke opgave er precies op een gebied af zal komen. De keuzes tot nu toe laten zien dat op termijn in vrijwel de hele Rijn- Maasdelta maatregelen moeten worden genomen. Grofweg variëren de kansrijke oplossingen tussen dijkversterkingen, ruimte voor de rivier en maatregelen in de ruimtelijke ordening en rampenbeheersing (meerlaagsveiligheid). In alle deelgebieden blijkt dat de keuze tussen deze strategieën vraagt om maatwerk en afwegingen op basis van kenmerken van het gebied zelf. Dit maatwerk biedt kansen om andere belangen optimaal mee te koppelen in de aanpak van waterveiligheid. De kansrijke strategieën van Deltaprogramma Kust beogen drie doelen voor de kust: veilig, aantrekkelijk en economisch sterk. Voor veiligheid gaat het om het duurzaam in evenwicht houden van het kustfundament met de relatieve zeespiegelstijging, om het gemiddeld op zijn plaats houden van de kustlijn en het handhaven van de normen voor waterveiligheid. Voor aantrekkelijk en economisch sterk gaat het om een betere economische vitaliteit van badplaatsen, het verbeteren van het vestigingsklimaat voor wonen en bedrijven, hoge kwaliteit natuurgebieden, aantrekkelijke stranden en recreatiegebieden en een goede bereikbaarheid. De belangrijkste handelingsperspectieven voor de gezamenlijke overheden zijn enerzijds de keus in hoeverre het kustfundament mee groeit met de relatieve zeespiegelstijging (totale suppletievolume) en anderzijds de manier van samenwerken onderling (governance). Het totale zandig systeem inclusief de bekkens in de Zuidwestelijke Delta en het Waddengebied is hierbij bekeken. Gegeven de varianten in het zandige systeem laten de kansrijke strategieën voor het Waddengebied en Zuidwestelijke Delta zich grotendeels vertalen naar het blijvend inzetten van dijkverbetering met aandacht voor innovatieve dijkconcepten waarbij ook naar het zandige systeem wordt gekeken om met behulp van natuurlijke processen de veiligheid te waarborgen. In het IJsselmeergebied wordt het flexibele peilbeheer en de inrichting van het IJsselmeer, Markermeer en de randmeren verder uitgewerkt en wordt de eerste stap een natuurinclusief ontwerp van het peilbesluit. Het ontwerp houdt rekening met de natuur en biedt er kansen voor. Pagina 15 van 16

16 De kansrijke strategieën voor zoetwater zijn per regio uitgewerkt, zowel gericht op het oplossen van knelpunten als op het realiseren van doelen/ambities op het gebied van leefbaarheid en economie. Samen met de zoetwaterregio s, gebiedsgerichte deelprogramma s en gebruikers heeft het deelprogramma Zoetwater kansrijke maatregelen en instrumenten geselecteerd. Deze zijn gecombineerd in maatregelpakketten. De pakketten onderscheiden zich in doelen/ ambities en maatregelen (investeringspakket) in het hoofdwatersysteem, inzet van maatregelen in de regio en bij gebruikers als aanvulling daarop en in samenhang daarmee. Resultaat stuurgroep Deltaprogramma De stuurgroep stemt in met bovenstaande concept kansrijke strategieën om die volgens geschetste lijn verder uit te werken voor DP2014. Pagina 16 van 16

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F 2 Bestuurlijke planning In deze bijlage is de bestuurlijke

Nadere informatie

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Veilig, mooi en betaalbaar met maatwerk Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Bestuurlijke consultatie December 2013 - februari 2014 15 januari 2014 Ministerie I en M Doel presentatie Informeren over hoofdlijnen

Nadere informatie

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem Deltaprogramma 2013 Bijlage A Samenhang in het watersysteem 2 Deltaprogramma 2013 Bijlage A Bijlage A Samenhang in het watersysteem Het hoofdwatersysteem van Eijsden en Lobith tot aan zee Het rivierwater

Nadere informatie

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2 e bestuurlijke consultatieronde Deltaprogramma: Hoe houden we de delta veilig en zorgen we voor voldoende zoetwater?

Nadere informatie

Bestuurlijke planning DRD 2013-2014

Bestuurlijke planning DRD 2013-2014 Bestuurlijke planning DRD 2013-2014 Landelijke Stuurgroepen 17 sept Prinsjesdag DP 2014 Stuurgroepen Rijnmond-Drechtsteden 16 juli 2013 RoRoR special 4 sept 2013 Inzichten beschermingsniveaus 19 sept GROM

Nadere informatie

Deltaprogramma Bijlage C. Weergave bestuurlijke planning

Deltaprogramma Bijlage C. Weergave bestuurlijke planning Deltaprogramma 2013 Bijlage C Weergave bestuurlijke planning 2 Deltaprogramma 2013 Bijlage C Bijlage C Schematische weergave bestuurlijke planning Deltaprogramma 2013 Bijlage C 9 Bijlage 5: schematische

Nadere informatie

GESCAND. '6'f'i' 05JUNI TNT Post Pörtbetaald Port Payé Pays-Bas

GESCAND. '6'f'i' 05JUNI TNT Post Pörtbetaald Port Payé Pays-Bas TNT Post Pörtbetaald Port Payé Pays-Bas > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag OIM Overleg infrastructuur en milieu Voorzitter mevrouw I.R. Adema Koiningskade 4 2596 AA Den Haag GESCAND 05JUNI 2013

Nadere informatie

Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg

Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg Deltaprogramma Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg Op weg naar nieuw beleid Waterveiligheid: risicobenadering Movares Middagsymposium i Meerlaagsveiligheid en Vitale infrastructuur 4 november

Nadere informatie

Deltaprogramma Zoetwater. Bijlage A2. Deltaprogramma 2014

Deltaprogramma Zoetwater. Bijlage A2. Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma Zoetwater Bijlage A2 Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma Zoetwater Bijlage A2 Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma 2014 Bijlage A2 2 Kansrijke strategieën voor zoet water Hoofdboodschappen

Nadere informatie

Deltabeslissing Waterveiligheid

Deltabeslissing Waterveiligheid Deltaprogramma Waterveiligheid Deltabeslissing Waterveiligheid Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Onze huidige dijknormen dateren grotendeels uit de jaren zestig. Ze zijn opgesteld na de Watersnoodramp

Nadere informatie

Stand van denken voorlopige richtingen in het Deltaprogramma

Stand van denken voorlopige richtingen in het Deltaprogramma Voorzitters van de regionale stuurgroepen van het Deltaprogramma Nieuwe Uitleg 1 Den Haag Postbus 90653 2509 LR Den Haag www.deltacommissaris.nl Contactpersoon A. van der Sar M +31(0)6-21227211 Stand van

Nadere informatie

Deltaprogramma Rivieren. Stand van zaken. 16 februari 2012

Deltaprogramma Rivieren. Stand van zaken. 16 februari 2012 Deltaprogramma Rivieren Stand van zaken 16 februari 2012 Deltaprogramma Nationaal Deltaprogramma Februari 2010: Deltaprogramma van start Deltaprogramma Deltaprogramma Doel (2100) Beschermd tegen hoogwater

Nadere informatie

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma Deltaprogramma De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden Bart Parmet 5 februari 2015 1 Onze delta 60% overstroombaar, 9 miljoen mensen, 2/3e BNP, 16% economie afh. zoetwater Uitdagingen

Nadere informatie

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden. Van mogelijke naar kansrijke strategieën. Uitwerking in gebiedsproces Hollandsche IJssel.

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden. Van mogelijke naar kansrijke strategieën. Uitwerking in gebiedsproces Hollandsche IJssel. Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Van mogelijke naar kansrijke strategieën Uitwerking in gebiedsproces Hollandsche IJssel Steven Krol Opbouw presentatie 1. Aanleiding 2. Hollandsche IJssel en de provincie:

Nadere informatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Een goede kwaliteit van de leefomgeving is een basisvoorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat

Nadere informatie

Overleg Infrastructuur en Milieu Voorziter mevrouw I.R. Adema p/a Plesmanweg JG Den Haag

Overleg Infrastructuur en Milieu Voorziter mevrouw I.R. Adema p/a Plesmanweg JG Den Haag > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Overleg Infrastructuur en Milieu Voorziter mevrouw I.R. Adema p/a Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Herengracht 17-19 Den Haag Postbus 90653 2509 LR Den Haag

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder drs. H.Th.M. Pieper Vergadering : 11 maart 2014 Agendapunt : 6. Bijlagen : Conceptbrief Onderwerp : Consultatie Deltaprogramma 2015 Klik hier voor

Nadere informatie

I. De reactiebrief inzake reactie Delfland op bestuurlijke consultatie Deltaprogramma, ons kenmerk , vast te stellen.

I. De reactiebrief inzake reactie Delfland op bestuurlijke consultatie Deltaprogramma, ons kenmerk , vast te stellen. agendapunt B.01 1045867 Aan Verenigde Vergadering DELTAPROGRAMMA BESTUURLIJKE CONSULTATIE Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 28-02-2013 I. De reactiebrief inzake reactie Delfland op bestuurlijke consultatie

Nadere informatie

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014 Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014 1 Tot 6.70 m. onder zeeniveau 60% overstroombaar gebied, daar wonen ongeveer 9 miljoen mensen met

Nadere informatie

Memo. Deltaprogramma/Zuidwestelijke Delta voorkeurstrategie West-Brabant

Memo. Deltaprogramma/Zuidwestelijke Delta voorkeurstrategie West-Brabant Memo Onderwerp Deltaprogramma/Zuidwestelijke Delta voorkeurstrategie West-Brabant Het landelijke Deltaprogramma moet in de loop van 2014 leiden tot voorstellen om de opgave om ons land op het gebied van

Nadere informatie

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang

Nadere informatie

Voorzitters en leden stuurgroepen gebiedsgerichte deelprogramma s; voorzitters UvW en VNG-commissie Water en portefeuillehouder water IPO.

Voorzitters en leden stuurgroepen gebiedsgerichte deelprogramma s; voorzitters UvW en VNG-commissie Water en portefeuillehouder water IPO. > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Voorzitters en leden stuurgroepen gebiedsgerichte deelprogramma s; voorzitters UvW en VNG-commissie Water en portefeuillehouder water IPO. In afschrift aan:

Nadere informatie

Deltaprogramma Rivieren. Samenvating. Plan van Aanpak

Deltaprogramma Rivieren. Samenvating. Plan van Aanpak Samenvating Plan van Aanpak Deelprogramma Rivieren In de afgelopen eeuwen hebben de rivieren steeds minder ruimte gekregen, omdat we ruimte nodig hadden voor wonen, werken en recreëren. Rivieren zijn bedijkt,

Nadere informatie

Het Deltaprogramma. Nederland op orde: vandaag en morgen. Wim Kuijken / Bart Parmet. 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag

Het Deltaprogramma. Nederland op orde: vandaag en morgen. Wim Kuijken / Bart Parmet. 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag Het Deltaprogramma Nederland op orde: vandaag en morgen Wim Kuijken / Bart Parmet 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag Het Deltaprogramma Nationaal programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2

Nadere informatie

De beheersing van overstromingsrisico s

De beheersing van overstromingsrisico s De beheersing van overstromingsrisico s Jeroen Neuvel Focus Bron: Witteveen en Bos en STOWA 2004. 1 Dijkring Bron: www.risicokaart.nl Dijkring 53 Nederland in dijkringen Bron: VNK rapport dijkring 53 2

Nadere informatie

- Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement

- Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement - Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement Projectendag Kennis voor Klimaat Amersfoort, 7 april 2011 Pieter Bloemen Staf Deltacommissaris 1 Intentieverklaring DC - directie

Nadere informatie

Water voor economie en leefbaarheid, ook in de toekomst

Water voor economie en leefbaarheid, ook in de toekomst Deltaprogramma Zoetwater Water voor economie en leefbaarheid, ook in de toekomst Advies Deltabeslissing Zoetwater Advies Deltabeslissing Zoetwater Knelpunten huidige situatie Te lage waterstand in rivieren

Nadere informatie

dagelijkse besturen van de provincies, waterschappen en gemeenten in de Zuidwestelijke Delta en leden van de Adviesgroep

dagelijkse besturen van de provincies, waterschappen en gemeenten in de Zuidwestelijke Delta en leden van de Adviesgroep 4 Zuidwestelijke Delta Aan: Onderwerp: dagelijkse besturen van de provincies, waterschappen en gemeenten in de Zuidwestelijke Delta en leden van de Adviesgroep Bestuurlijke consultatie Voorkeursstrategie

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Deltawet (2011) Deltaprogramma met deelprogramma s Deltafonds Een pot geld Deltacommissaris Wim Kuijken Deltabeslissingen Deltaprogramma

Nadere informatie

INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van

INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van Aan algemeen bestuur 23 april 2014 INGEKOMENN STUK Datum 18 maart 2014 Documentnummer 594909 Projectnummer Portefeuillehouder Programma Afdeling drs. T. Klip-Martin Veiligheid Planvorming Bijlage(n) 2

Nadere informatie

Rapport. 1. Algemeen. 2. Deltabeslissing Zoetwater

Rapport. 1. Algemeen. 2. Deltabeslissing Zoetwater Onderwerp Concept deltabeslissingen en voorkeursstrategieën DP 2015 Datum behandeling OIM 21 november 2013 Kenmerk OIM-2013/274090 Rapport Het Deltaprogramma 2015 wordt in september 2014 aan het kabinet

Nadere informatie

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid Project ZON Hoofdvraag huidige droogte situatie (2010) gevolgen van de klimaatverandering (2050) zinvolle maatregelen Uitvoering gebied Regio-Oost aansturing vanuit RBO projectgroep Regionale afstemming

Nadere informatie

Onderwerp: Veiligheid Nederland in Kaart Nummer: Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming (n.a.v.) besluitvorming college)

Onderwerp: Veiligheid Nederland in Kaart Nummer: Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming (n.a.v.) besluitvorming college) COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE BMZ ALGEMEEN BESTUUR Onderwerp: Veiligheid Nederland in Kaart Nummer: 701704 In D&H: 20-08-2013 Steller: ir. P.G. Neijenhuis In Cie: BMZ (ter kennisneming)

Nadere informatie

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Colofon Deltaprogramma Waddengebied Nieuwe Uitleg 1 Den Haag PROBLEEMANALYSE DELTAPROGRAMMA WADDEN Datum 10 augustus 2011 Status

Nadere informatie

Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV

Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV memo Opdrachtgever: DPNH, DPV, STOWA Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV Voorstel voor uitwerking in de regionale deltaprogramma s Auteurs: B. Kolen (HKV) R. Ruijtenberg

Nadere informatie

Nieuw Waterveiligheidsbeleid

Nieuw Waterveiligheidsbeleid 07-09-2015 Nieuw Waterveiligheidsbeleid Annemiek Roeling (DGRW) Inhoud De aanloop Aanleiding Doelen nieuwe waterveiligheidsbeleid Meerlaagsveiligheid en normen voor de kering Verankering van het beleid

Nadere informatie

Synthesedocument Rijn-Maasdelta

Synthesedocument Rijn-Maasdelta Deltaprogramma Rijn-Maasdelta Synthesedocument Rijn-Maasdelta Achtergronddocument B4 Synthesedocument Deltabeslissing Rijn-Maasdelta Achtergronddocument bij Deltaprogramma 2015 Datum September 2014 Status

Nadere informatie

Proeftuinen MLV. Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013

Proeftuinen MLV. Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013 Proeftuinen MLV Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013 Opbouw Meerlaagsveiligheid Concept gelanceerd in Nationaal Waterplan (2009) Laag 1: preventieve maatregelen Laag 2: gevolgbeperkende maatregelen, door

Nadere informatie

Deltabeslissing Zoetwater

Deltabeslissing Zoetwater Deltaprogramma Zoetwater Deltabeslissing Zoetwater Water voor economie en leefbaarheid, ook in de toekomst Figuur 1 Knelpunten in de zoetwatervoorziening in Nederland Knelpunten huidige situatie Te lage

Nadere informatie

Voorstel aan dagelijks bestuur

Voorstel aan dagelijks bestuur Voorstel aan dagelijks bestuur Datum vergadering 25-03-2014 Agendapunt 7 Steller / afdeling M.J. Potter / Projecten en waterkeringen Openbaar Ja Bestuurder L.H. Dohmen Bijlage(n) 2 Programma Waterkeringszorg

Nadere informatie

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden. Bijlage A5 Deel 1. Deltaprogramma 2014

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden. Bijlage A5 Deel 1. Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Bijlage A5 Deel 1 Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Bijlage A5 Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma 2014 Bijlage A5 2 Inhoud Samenvatting 4 1.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Zoetwaterregio West-Nederland

Nieuwsbrief Zoetwaterregio West-Nederland Nieuwsbrief Zoetwaterregio West-Nederland Op weg naar de Deltabeslissing De vierde fase van het Deltaprogramma Zoetwater moet in het voorjaar van 2014 een bestuurlijk gedragen voorkeurstrategie opleveren.

Nadere informatie

WAT ZIJN GEVOLGEN VAN DELTAPROGRAMMA...T

WAT ZIJN GEVOLGEN VAN DELTAPROGRAMMA...T 4 DELTAPROGRAMMA...T Tekst Dorine van Kesteren Beeld istockphoto WAT ZIJN GEVOLGEN VAN HET Op Prinsjesdag presenteerde het kabinet een nieuw Deltaprogramma om Nederland te beschermen tegen hoogwater en

Nadere informatie

Potentiële VOORKEURSTRATEGIE BEDIJKTE MAAS (DELTAPROGRAMMA)

Potentiële VOORKEURSTRATEGIE BEDIJKTE MAAS (DELTAPROGRAMMA) Q&A s Potentiële VOORKEURSTRATEGIE BEDIJKTE MAAS (DELTAPROGRAMMA) Waarop richt zich deze voorkeurstrategie? Op de toekomstige bescherming tegen een overstroming vanuit de bedijkte Maas. De bedijkte Maas

Nadere informatie

Verklaring van Hoog & Droog

Verklaring van Hoog & Droog Verklaring van Hoog & Droog Aangenomen bij acclamatie op woensdag 6 juni bij Burgers Zoo te Arnhem Over de andere kant van de Delta Verklaring van Hoog & Droog Conclusies en adviezen geformuleerd tijdens

Nadere informatie

2015D40469 LIJST VAN VRAGEN

2015D40469 LIJST VAN VRAGEN 2015D40469 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister van Infrastructuur en Milieu over het Deltaprogramma 2016 «Werk aan de delta.

Nadere informatie

- Notitie van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, t.b.v. regionale consultatieronde feb-mrt 2013

- Notitie van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, t.b.v. regionale consultatieronde feb-mrt 2013 Kenmerk:PZWD2013014 Kiezen voor veilig, veerkrachtig en vitaal Strategieën voor veiligheid en zoet water Veilig wonen, een veerkrachtige natuur en een vitale economie. Dat is het ideaal dat provincies,

Nadere informatie

de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Samenvatting SAMEN WERKEN MET WATER 9

Samenvatting SAMEN WERKEN MET WATER 9 Samenvatting De opdracht De Deltacommissie is door de regering gevraagd advies uit te brengen over de bescherming van Nederland tegen de gevolgen van klimaatverandering. Daarbij gaat het om de vraag hoe

Nadere informatie

Onderwerp Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden; gebiedsrapportages Krimpenerwaard en Hollandsche IJssel

Onderwerp Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden; gebiedsrapportages Krimpenerwaard en Hollandsche IJssel COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden; gebiedsrapportages Krimpenerwaard en Hollandsche IJssel Te besluiten om: 1. kennis te nemen van de concept-gebiedsrapportages Krimpenerwaard

Nadere informatie

ONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 20 februari 2014

ONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 20 februari 2014 ONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 20 februari 2014 OPSTELLER VOORSTEL: Jan Zijlstra AFDELING: PORTEFEUILLEHOUDER: Pytsje de Graaf Agendapunt: No. /2014 Dokkum, 8 januari 2014 ONDERWERP: bestuurlijke

Nadere informatie

Advies OIM over DP 2015 Concept- Deltabeslissingen en Voorkeursstrategieën (OIM 17 april 2014)

Advies OIM over DP 2015 Concept- Deltabeslissingen en Voorkeursstrategieën (OIM 17 april 2014) Rapport Advies OIM over DP 2015 Concept- Deltabeslissingen en Voorkeursstrategieën (OIM 17 april 2014) In het Overlegorgaan infrastructuur en milieu (zie Wet overleg verkeer en waterstaat [infrastructuur

Nadere informatie

Kansrijke strategieën voor zoet water

Kansrijke strategieën voor zoet water Water voor economie en leefbaarheid, ook in de toekomst Kansrijke strategieën voor zoet water Deltaprogramma Zoetwater Bestuurlijke Rapportage fase 3 - deel 1 deel 1 Water voor economie en leefbaarheid,

Nadere informatie

FAZ: Ja Opdrachtgever: Jelmer Kooistra

FAZ: Ja Opdrachtgever: Jelmer Kooistra Onderwerp: Bestuurlijke informatie en consultatie over het Nationaal Deltaprogramma Nummer: Bestuursstukken\1546 Agendapunt: 9 DB: Ja 10-2-2014 BPP: Ja 5-3-2014 Workflow Opsteller: Erik Jolink, 0598-693249

Nadere informatie

Gemeente Boxmeer. Onderwerp: Voorkeurstrategie DeltaProgrammaRivieren (DPR)Maas. Nummer: 9h. AAN de Raad van de gemeente Boxmeer

Gemeente Boxmeer. Onderwerp: Voorkeurstrategie DeltaProgrammaRivieren (DPR)Maas. Nummer: 9h. AAN de Raad van de gemeente Boxmeer Gemeente Boxmeer Onderwerp: Voorkeurstrategie DeltaProgrammaRivieren (DPR)Maas. Nummer: 9h. AAN de Raad van de gemeente Boxmeer Boxmeer, 28 januari 2014 Aanleiding In 2012 is de Deltawet van kracht geworden.

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder J. Lamberts Vergadering : 6 mei 2014 Agendapunt : 6. Bijlagen : 1. Concept nieuw waterveiligheidsbeleid NB: ter inzage bij directiesecretariaat 2.

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bijlage Deltaprogramma 2013

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bijlage Deltaprogramma 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Bijlage Deltaprogramma 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Bijlage Deltaprogramma 2013 Datum Juni 2012 4 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering

Nadere informatie

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA STRATEGIE KLIMAATBESTENDIGHEID & MEERLAAGSVEILIGHEID IJSSEL-VECHTDELTA De IJssel-Vechtdelta is een gebied dat onderdeel

Nadere informatie

Strategische agenda 2014 Zuid-Holland voor het Nationaal Deltaprogramma. November 2013

Strategische agenda 2014 Zuid-Holland voor het Nationaal Deltaprogramma. November 2013 Strategische agenda 2014 Zuid-Holland voor het Nationaal Deltaprogramma November 2013 Inhoud 1. Waarom een strategische agenda? 2 2. Deltabeslissing waterveiligheid 3 2.1 Voorstel vanuit Deelprogramma

Nadere informatie

Eiland van Dordrecht. Data. Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht. Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht

Eiland van Dordrecht. Data. Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht. Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht Eiland van Dordrecht Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht Data Locatie: Dordrecht Opdrachtgever: Gemeente Dordrecht in samenwerking met DPNH

Nadere informatie

Veiligheid primaire waterkeringen,

Veiligheid primaire waterkeringen, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met de Verlengde derde toetsing

Nadere informatie

Bestuurlijke bijeenkomst. Slimme Combinaties voor Waterveiligheid. gemeenschappelijke basis. David van Zelm van Eldik. Amersfoort

Bestuurlijke bijeenkomst. Slimme Combinaties voor Waterveiligheid. gemeenschappelijke basis. David van Zelm van Eldik. Amersfoort Bestuurlijke bijeenkomst Slimme Combinaties voor Waterveiligheid gemeenschappelijke basis David van Zelm van Eldik Amersfoort 11 juli 2013 Ruimtelijke inrichting en waterveiligheid (2 e laag MLV) 1 e laag

Nadere informatie

Assetmanagement bij waterkeringen

Assetmanagement bij waterkeringen Assetmanagement bij waterkeringen Frank den Heijer NVRB symposium Assetmanagement in de publieke sector Assetmanagement bij waterkeringen Historie en context Toetsproces waterkeringen Cases: toetsronden

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG T 070-456 00 00 F 070-456 11 11 Datum 4 september 2018 Onderwerp

Nadere informatie

Deltaprogramma Werk aan de delta. De beslissingen om Nederland veilig en leefbaar te houden

Deltaprogramma Werk aan de delta. De beslissingen om Nederland veilig en leefbaar te houden Deltaprogramma 2015 Werk aan de delta De beslissingen om Nederland veilig en leefbaar te houden Veiligheid Zoetwater Nieuwbouw en Herstructurering Rijnmond-Drechtsteden Zuidwestelijke Delta IJsselmeergebied

Nadere informatie

Dijkversterking Wolferen Sprok. Veiligheidsopgave 29 augustus 2017

Dijkversterking Wolferen Sprok. Veiligheidsopgave 29 augustus 2017 Dijkversterking Wolferen Sprok Veiligheidsopgave 29 augustus 2017 Welkom! 19:00 19:10: Welkom WSRL 19:10 20:10: Interactief gastcollege veiligheidsopgave door Matthijs Kok (TU Delft) 20:10 20:25: Toelichting

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 000 J Vaststelling van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2015 Nr. 7 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 12 november

Nadere informatie

Dijken versterken en rivieren verruimen

Dijken versterken en rivieren verruimen Dijken versterken en rivieren verruimen Josan Tielen Rijkswaterstaat Water, Verkeer & Leefomgeving Waterveiligheid in Nederland Al eeuwen bescherming door dijken Waterveiligheid geregeld bij wet Sinds

Nadere informatie

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011 Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland Is het rijk aan zet? 1 Voorstudie PBL (2009) Speerpunten klimaatbestendige ruimtelijke ontwikkeling: 1. Waterveiligheid 2. Zoetwatervoorziening 3. Klimaatbestendige

Nadere informatie

De toekomst van de Zuidwestelijke Delta. Veilig, veerkrachtig en vitaal

De toekomst van de Zuidwestelijke Delta. Veilig, veerkrachtig en vitaal 1 De toekomst van de Zuidwestelijke Delta Veilig, veerkrachtig en vitaal kwaliteiten Kernkwaliteiten Estuarien Kernkwaliteiten Tuin Kernkwaliteiten Gevarieerd, aantrekkelijk, historisch rijk landschap

Nadere informatie

Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen. Datum 12 juni 2018 Betreft Advies Varik-Heesselt.

Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen. Datum 12 juni 2018 Betreft Advies Varik-Heesselt. > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen Den Haag Postbus 90653 2509 LR Den Haag Betreft Advies Varik-Heesselt Geachte Minister,

Nadere informatie

Bijgaand doe ik u de antwoorden toekomen op de vragen gesteld door de leden Jacobi en Cegerek (beiden PvdA) over waterveiligheid in het kustgebied.

Bijgaand doe ik u de antwoorden toekomen op de vragen gesteld door de leden Jacobi en Cegerek (beiden PvdA) over waterveiligheid in het kustgebied. > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta. Bijlage A6. Deltaprogramma 2014

Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta. Bijlage A6. Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta Bijlage A6 Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta Bijlage A6 Deltaprogramma 2014 Deltaprogramma 2014 Bijlage A6 2 Inhoud 1. Ambitie Zuidwestelijke Delta

Nadere informatie

Resultaten Survey Deltaprogramma

Resultaten Survey Deltaprogramma Resultaten Survey Deltaprogramma Januari 2014 Auteurs Jitske Verkerk, M.Sc., Promovendus, Erasmus Universiteit Rotterdam Dr. Arwin van Buuren, Universitair Hoofdocent Bestuurskunde, Erasmus Universiteit

Nadere informatie

strategische agenda Zuid-Holland 2013 voor het Nationaal Deltaprogramma 11 december 2012

strategische agenda Zuid-Holland 2013 voor het Nationaal Deltaprogramma 11 december 2012 strategische agenda Zuid-Holland 2013 voor het Nationaal Deltaprogramma 11 december 2012 1 Waarom een strategische agenda? 3 2 Beïnvloeding van Deltabeslissingen 3 3 Agenda per deltabeslissing 5 3.1 Zoetwaterstrategie

Nadere informatie

Strategische Agenda Zuid-Holland 2016 voor het Nationaal Deltaprogramma

Strategische Agenda Zuid-Holland 2016 voor het Nationaal Deltaprogramma Strategische Agenda Zuid-Holland 2016 voor het Nationaal Deltaprogramma Gedeputeerde Staten 15 december 2015 2 Strategische Agenda Zuid-Holland 2016 voor het Nationaal Deltaprogramma Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Een veilig, aantrekkelijk en. economisch sterk. Wadden- en IJsselmeergebied. Luc Kohsiek Dijkgraaf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

Een veilig, aantrekkelijk en. economisch sterk. Wadden- en IJsselmeergebied. Luc Kohsiek Dijkgraaf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Een veilig, aantrekkelijk en economisch sterk Wadden- en IJsselmeergebied De rol van het waterschap Luc Kohsiek Dijkgraaf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier De kust IJmuiden Aanleg strekdam in

Nadere informatie

Tussentijdse wijziging van het Nationaal Waterplan

Tussentijdse wijziging van het Nationaal Waterplan Tussentijdse wijziging van het Nationaal Waterplan N 0 60 km Kaartbeeld www.ruimtelijkeplannen.nl Op www.ruimtelijkeplannen.nl vindt u alle ruimtelijke plannen op basis van de Wet ruimtelijke ordening

Nadere informatie

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Rond het verbinden van water en ruimte zijn al veel stappen gezet. In het kader van de Vernieuwing van het MIRT is door Rijk, provincies en waterschappen

Nadere informatie

Hoe komt dat dijken die 6 jaar geleden wel zijn goedgekeurd nu ineens niet door de toetsing komen?

Hoe komt dat dijken die 6 jaar geleden wel zijn goedgekeurd nu ineens niet door de toetsing komen? Q&A s nhwbp Juni 2013 Wat is het nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma? Ons land wordt beschermd tegen overstromingen vanuit de Noordzee, de grote rivieren en het IJssel- en Markermeer door de zogenaamde

Nadere informatie

Opgave waterveiligheid en opties Procesinnovaties POV Holwerd aan Zee (Wetterskip, mei 2016)

Opgave waterveiligheid en opties Procesinnovaties POV Holwerd aan Zee (Wetterskip, mei 2016) Opgave waterveiligheid en opties Procesinnovaties POV Holwerd aan Zee (Wetterskip, mei 2016) Opgave waterveiligheid Westelijk van de veerdam is 2,3 km betonblokkenbekleding in de teen van de dijk afgetoetst

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en Veiligheid. Waterveiligheid buitendijks

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en Veiligheid. Waterveiligheid buitendijks Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en Veiligheid Waterveiligheid buitendijks In ons land wonen ruim 100.000 mensen buitendijks langs de rivieren, de grote meren en de kust. Zij wonen aan de waterzijde

Nadere informatie

Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet. Richard Jorissen

Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet. Richard Jorissen Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet Richard Jorissen Hoogwaterbeschermingsprogramma Onderdeel Deltaprogramma Jaarlijks voortrollend programma Alliantie Rijk-waterschappen Gezamenlijke

Nadere informatie

Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 11.

Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 11. 1. Voorblad Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 11. Aan de Verenigde Vergadering Bestuurlijke reactie Concept Deltabeslissingen Aard voorstel Besluitvormend voorstel Aantal Bijlagen 3 Voorstel behandeld

Nadere informatie

Parafering besluit PFO Hou O Conform Geparafeerd door: Tekke, R.M.H. D&H B - Geparafeerd door: Tekke, R.M.H.

Parafering besluit PFO Hou O Conform Geparafeerd door: Tekke, R.M.H. D&H B - Geparafeerd door: Tekke, R.M.H. agendapunt 3.a.5 1247168 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden MOTIE GEURTS (PLAN SLUIZEN) Portefeuillehouder Houtzager, M.A. Datum 15 maart 2016 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming BBC/WHH

Nadere informatie

MIRT-Onderzoek Meerlaagsveiligheid Eiland van Dordrecht

MIRT-Onderzoek Meerlaagsveiligheid Eiland van Dordrecht MIRT-Onderzoek Meerlaagsveiligheid Eiland van Dordrecht MIRT-projectteam Gemeente Dordrecht Waterschap Hollandse Delta Provincie Zuid-Holland Veiligheidsregio ZHZ Ministerie van I & M Berry Gersonius (DOR

Nadere informatie

Milieueffectrapport. Ontwerpplan tussentijdse wijziging Nationaal Waterplan. Staf Deltacommissaris. 1 juli 2014 Eindrapport BC

Milieueffectrapport. Ontwerpplan tussentijdse wijziging Nationaal Waterplan. Staf Deltacommissaris. 1 juli 2014 Eindrapport BC Milieueffectrapport Ontwerpplan tussentijdse wijziging Nationaal Waterplan PlanMER voor de verankering van het rijksbeleid dat voortvloeit uit de voorstellen voor deltabeslissingen en voorkeursstrategieën

Nadere informatie

Notitie Stand van zaken in het Deltaprogramma en de Zuidwestelijke Delta, najaar 2013 Informerende notitie voor PS, cq Commissie Ecologie en Ruimte

Notitie Stand van zaken in het Deltaprogramma en de Zuidwestelijke Delta, najaar 2013 Informerende notitie voor PS, cq Commissie Ecologie en Ruimte Notitie Stand van zaken in het Deltaprogramma en de Zuidwestelijke Delta, najaar 2013 Informerende notitie voor PS, cq Commissie Ecologie en Ruimte Inleiding Deze notitie informeert u over: - De stand

Nadere informatie

Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid. 2016/17 digitaal cursus naslagwerk 2016/17 totaal

Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid. 2016/17   digitaal cursus naslagwerk 2016/17 totaal Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid 2016/17 www.opleidingen.stowa.nl digitaal cursus naslagwerk 2016/17 totaal Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid Link naar: Digitaal Cursus Naslagwerk

Nadere informatie

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 BESTUURS AKKOORD KLIMAAT ADAPTATIE 20 november 2018 Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 7 ambities voor een waterrobuuste en klimaatbestendige inrichting van Nederland Kwetsbaarheid in beeld brengen Uitvoeringsagenda

Nadere informatie

DeltaNieuws. Stand van zaken kansrijke strategieën. Inhoud. Deltaprogramma. Nieuwsbrief Jaargang 2 Nummer 6 december 2012.

DeltaNieuws. Stand van zaken kansrijke strategieën. Inhoud. Deltaprogramma. Nieuwsbrief Jaargang 2 Nummer 6 december 2012. Deltaprogramma Nieuwsbrief Jaargang 2 Nummer 6 december 2012 DeltaNieuws DeltaNieuws extra Stand van zaken kansrijke strategieën Inhoud Deltaprogramma breed 1-6, 12 Nieuwbouw en Herstructurering 7-9 Zoetwater

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 24 april 2012 SSO

ALGEMENE VERGADERING. 24 april 2012 SSO VERGADERDATUM 24 april 2012 SSO SECTOR/AFDELING STUKDATUM NAAM STELLER 29 maart 2012 R.H. Nieuwenhuis, J. Janson ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 14 Voorstel Kennisnemen van de stand van zaken van het Deltaprogramma

Nadere informatie

Dijken versterken en rivieren verruimen

Dijken versterken en rivieren verruimen Dijken versterken en rivieren verruimen Arno de Kruif (RWS-WVL) Waterveiligheid in Nederland Nederland al honderden jaren door dijken beschermd Waterveiligheid geregeld in de wet Toetsen of dijken nog

Nadere informatie

AANVULLENDE INFORMATIE BESTUURLIJKE CONSULTATIE 1 INLEIDING MEMO

AANVULLENDE INFORMATIE BESTUURLIJKE CONSULTATIE 1 INLEIDING MEMO DATUM 17 februari 2014 VAN College van D&H AAN Verenigde Vergadering AFSCHRIFT AAN BETREFT Deltabeslissingen: bestuurlijke consultatie MEMO AANVULLENDE INFORMATIE BESTUURLIJKE CONSULTATIE 1 INLEIDING Op

Nadere informatie

Rivierverruiming in een nieuw perspectief

Rivierverruiming in een nieuw perspectief Rivierverruiming in een nieuw Waterveiligheid in Nederland Nederland al honderden jaren door dijken beschermd Waterveiligheid geregeld in de wet: voldoet dijk aan vastgestelde norm In jaren negentig een

Nadere informatie

Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied. Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer. Opdrachtgever: het Deltaprogramma

Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied. Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer. Opdrachtgever: het Deltaprogramma Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied Focus op funderingsschade Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer Opdrachtgever: het Deltaprogramma Doel Deltaprogramma Garanderen

Nadere informatie

ont, 2 1 M E I 2013 Beste deelnemer aan / genodigde voor de IJsselMeertop,

ont, 2 1 M E I 2013 Beste deelnemer aan / genodigde voor de IJsselMeertop, NanurUjMHJAnna) Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: Deltaprogramma IJsselmeergebied [dpij@rws.nl] dinsdag 21 mei 2013 9:24 Deltaprogramma IJsselmeergebied Verslag IJsselMeertop 27 maart 2013 Verslag

Nadere informatie

Dynamisch waterbeheer

Dynamisch waterbeheer Dynamisch waterbeheer Flexibele kranen in een dynamisch systeem WINN WaterInnovatieprogramma Rijkswaterstaat i.s.m. Deltares Ronald.Roosjen@Deltares.nl Henk.Looijen@RWS.nl WINN Innovatieprogramma Wateruitdagingen

Nadere informatie

Deltaprogramma Werk aan de delta. Maatregelen van nu, voorbereiding voor morgen

Deltaprogramma Werk aan de delta. Maatregelen van nu, voorbereiding voor morgen Deltaprogramma 2012 Werk aan de delta Maatregelen van nu, voorbereiding voor morgen Het Deltaprogramma is een nationaal programma. Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen werken hierin samen

Nadere informatie