Tussenstand Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam)

Transcriptie

1 TA9999/ MW/ Tussenstand Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam) januari 2010 ECORYS Transport en Mobiliteit Amsterdam 29 januari 2010 Inhoud Samenvatting 2 Aanbevelingen 3 Inleiding 4 Werkwijze 4 Focus en verantwoording 4 Uitwerking van de gebruikte methode 5 Belangrijkste resultaten 6 Resultaten van de kopgroepbedrijven 7 Effecten van locatiegerichte diensten 7 Generieke maatregelen en proef Betaald Rijden 7 Aanbevelingen 7 Aanbevelingen t.a.v. evaluatiekader 9 Bijlage 1: Uitwerking van overige maatregelen 10 i Locatiespecifieke projecten 10 ii Generieke maatregelen 11 I en iii Locatiegerichte diensten (incl. betaald rijden) 12 iv Kopgroepbedrijven 13 iv Effecten kopgroepbedrijven 14 Bijlage 2: Samenvatting data kopgroepbedrijven 15 E:\Woolthuiswerkt\Projecten\Opdrachten\Metropoolregio - Programmamanagement Taskforce\monitoring\monitoring-effectmeting jan-10\tussenevaluatie TF Asd (5) mw anon.doc 1

2 Samenvatting Bij de Taskforce Ontspits en haar bestuurlijk overleg bestaat behoefte om inzicht te krijgen in de voortgang die gemaakt is richting de doelstelling van 5 % vermindering van het aantal autokilometers in de spits, de effectiviteit van de maatregelen en de lessen die al te leren zijn. Met deze notitie is op dit verzoek ingegaan waarbij gebruik is gemaakt van reeds bekend materiaal en inzichten van direct betrokken. De aandacht is gericht op de bijdrage van de maatregelen aan het aantal auto s in de spits (dus niet de autokilometers). De vele maatregelen die tot heden genomen zijn blijken ongeveer 4,7% minder auto s in de spits te hebben opgeleverd; van de nog geplande maatregelen kan nog eens 3,5% reductie worden verwacht (zie beide figuren). Effect van maatregelen tot nu Totaal effect: (4,7%) Effect van maatregelen gepland Totaal effect: (3,6%) i - Locatiegerichte diensten; ii - Generieke maatregelen; 301 iii - Proef betaald rijden; 0 iv- Kopgroep bedrijven; 251 i - Locatiegerichte diensten; 993 ii - Generieke maatregelen; 164 iii - Proef betaald rijden; iv- Kopgroep bedrijven; 251 i - Locatiegerichte (algemeen); i - Locatiegerichte (algemeen); Een van de maatregelen waar nog veel meer resultaten van verwacht worden is de Proef Betaald Rijden. Uitvoering van de proef lag tot op heden stil. De effecten voor het komende jaar zijn gesteld op auto s minder in de spits; vanaf het tweede jaar zal de proef worden opgeschaald naar deelnemers (in deze tussenstand is het effect bepaald op ). De Proef zal naar verwachting ook een belangrijke aanjager zijn voor verdere resultaten. De OV Forenskaarten en andere diensten van Verkeer.Advies om het OV te stimuleren hebben reeds een structureel effect (2.515) met harde data op voor de effectbepaling. Andere locatiegerichte maatregelen hebben vooralsnog minder effect (Extra bussen en buslijnen, Vanpool, Destination Work, Elektrische fietsen, scooters en poolauto s e.d.). Maar deze maatregelen zijn belangrijk als basisvoorziening en verhogen de zichtbaarheid van Ontspits. Meer generieke maatregelen als de succesvolle pilot Digitale Mobiliteit MKB (100 bedrijven ca werknemers) realiseerden onder hun deelnemers circa 45% minder mobiliteit in de spits). Personal Travel Assistant gaat van de pre-pilotfase naar de uitrolfase De resultaten van de kopgroepbedrijven geven een wisselend beeld. Aan de ene kant is het zo dat van veel kopgroepbedrijven nog steeds essentiële gegevens ontbreken (welke maatregelen, hoeveel medewerkers / auto s?) en dat het effect op het eerste gezicht beperkt is. Aan de andere kant liggen de resultaten van de kopgroep waarschijnlijk hoger dan de cijfers dan de cijfers nu suggereren. De effecten van bijvoorbeeld locatiegerichte maatregelen zijn nu niet toebedeeld aan de kopgroep om dubbellingen te voorkomen. Kopgroepbedrijven zullen blijkens een inschatting wel meer dan gemiddeld aan deze Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

3 effecten bijgedragen (exacte gegevens ontbreken). Er worden nog steeds nieuwe kopgroepbedrijven geworven en Ontspits gaat er van uit dat de Proef Betaald Rijden voor een vliegwiel effect zal zorgen. Over de organisatie van Ontspits en de communicatie valt binnen het bestek van deze evaluatie geen uitspraak te doen. Aanbevelingen 1. Niet alle maatregelen werken overal. Een goede differentiatie speelt in op de behoeften van bedrijven De Amsterdamse metropoolregio kenmerkt zich in veel gebieden door een krappe parkeersituatie. In deze situatie is het autogebruik al laag en zijn weinig quick wins te halen met aanvullende maatregelen. Een verdere introductie van het Nieuwe Werken biedt in dit soort situaties veel kansen Elders in de regio, waar het autogebruik veel minder beperkingen kent, werken juist de OV en fietsstimulerende maatregelen veel directer door in het autogebruik. 2. Maak slimme keuzes van bedrijven rond parkeren en huisvesting onderdeel van de Ontspits boodschap Aansluitend op de vorige aanbeveling constateren wij dat bedrijven binnen de kopgroep steeds vaker situaties met weinig ruimte voor de auto opzoeken. Ze incasseren zo de voordelen (KPN van 1200 naar 200 parkeerplaatsen; nul parkeerplaatsen bij het nieuwe kantoor van Vodafone). Het effect op de automobiliteit van deze voor het bedrijf bijzonder efficiënte acties, is deels op conto van Ontspits te schrijven en kan in haar communicatie meer centraal worden gesteld. De effecten zijn in deze tussenmeting overigens nog niet meegenomen. 3. Slimme diensten om het OV voor werknemers aantrekkelijker te maken werken nu al; buit dit succes meer uit De speciale passen en kaarten van Verkeer.Advies hebben al een bewezen effect behaald. Zeker als deze passen en kaarten ook een gunstige kosten en opbrengsten verhouding hebben, zal het succes binnen Ontspits beter benut kunnen worden met een introductie op meer locaties. 4. Laat de kopgroepbedrijven de doelen van het Nieuwe Werken meer concreet en taakstellend maken Veel kopgroepbedrijven hebben aangegeven in te willen zetten op maatregelen rond Het Nieuwe Werken. In de context van de metropoolregio Amsterdam zijn van deze maatregelen (behalve mobiliteitseffecten) ook veel directe baten voor het bedrijf te verwachten. Voor zover ons bekend heeft echter geen van de kopgroepbedrijven haar doelen met Het Nieuwe Werken onderzocht of geëxpliciteerd. Deze kans zouden de bedrijven ons inziens voor zichzelf en voor de resultaten van Ontspits niet onbenut moeten laten en gauw gevolg moeten geven. Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

4 Inleiding Bij de Taskforce Ontspits en haar bestuurlijk overleg bestaat behoefte om inzicht te krijgen in de voortgang richting de doelstelling van vermindering van het aantal autokilometers in de spits, de effectiviteit van de maatregelen en de lessen die al te leren zijn. Wanneer de voor de regionale aanpak zo belangrijke Proef Betaald Rijden waaraan de uitrol van veel maatregelen direct is gekoppeld écht van start kan gaan, zal dit een extra vliegwieleffect teweegbrengen. De Proef gaat ook veel harde data opleveren als de resultaten beschikbaar komen van de mobiliteitsscans die ten behoeve van de deelnemerswerving worden gehouden. Toch zijn en worden er ook nu al veel maatregelen genomen door de bedrijven.. Het ministerie van V en W is voornemens de resultaten van de Taskforce Ontspits tussentijds ook landelijk te evalueren met een éénmeting ten opzichte van de nulmeting die bij de start is gehouden. De resultaten van de nulmeting van MuConsult in opdracht van de landelijke Taskforce Mobiliteitsmanagement (TFMM) zijn niet betrokken bij deze tussenrapportage. Monitoring Nulmeting Taskforce MuConsult komt op basis van cijfers uit het MON (Mobiliteitsonderzoek Nederland) voor de regio Amsterdam tot een aandeel auto in de modal split van 52%. Deze 52% heeft betrekking op het totale woon-werkverkeer in de regio en kon niet gerelateerd zijn aan de kopgroepbedrijven of de geselecteerde gebieden. Om deze reden is in deze tussenmeting vooralsnog het aandeel auto gehanteerd zoals dat op basis van gegevens van de kopgroep zelf kon worden samengesteld (41%). Aan de hoogte van dit aandeel auto in absolute zin kunnen verder geen conclusies worden verbonden. Werkwijze Deze notitie bevat de tussenstand van de Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam). Het geeft een overzicht van de lopende projecten en van wat bekend is over de resultaten. De notitie bevat de volgende drie elementen: 1. Het verzamelen van alle lopende en geplande projecten; de nadruk ligt dan op wat we weten van wat er bij de kopgroepbedrijven is gebeurd. 2. Het bieden van een globale doorrekening van de effecten van deze projecten (idealiter op basis van reeds behaalde resultaten) om zicht te krijgen op de voortgang en effectiviteit. Dit geeft richting aan op welke maatregelen intensiever kan worden ingezet voor optimaal resultaat. 3. Het geven van een voorzet van een evaluatiekader waarin de eigen informatiebehoefte van de Taskforce Ontspits een plaats krijgt, naast de aansluiting op de landelijke evaluatie. Focus en verantwoording Bij het samenstellen van de notitie is intensief samengewerkt met een delegatie uit de Taskforce Ontspits: Verkeer.Advies, gemeente Amsterdam, Stadsregio, VNO-NCW / de Kopgroep en het programmamanagement,. Er is gebruik gemaakt van het bestaande materiaal, zonder correctie. Voor een preciezere effectbepaling ontbrak nog het nodige materiaal. In zijn algemeenheid is als volgt te werk gegaan: Waar evaluaties bekend waren zijn de resultaten overgenomen (bijvoorbeeld de Zuidas- en Zuidoostpas). Als het project taakstellende doelen bevatte, zijn die overgenomen (bijvoorbeeld Proef Betaald Rijden). Als van het project de deelnemers bekend zijn (Personal Travel Assistant) of konden worden afgeleid (extra busdiensten van/naar bedrijvenlocaties), zijn die Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

5 als uitgangspunt genomen bij een effectbepaling op basis van wat bekend is uit de literatuur of aannames. In alle gevallen is gerekend naar het absolute aantal auto s minder in de spits en is de reductie steeds gerelateerd aan het aantal auto s in de uitgangssituatie 1. Het aandeel auto s in de modal split bij de bedrijven is voor het gemak gelijk gesteld aan het aantal auto s van alle werknemers in de spits (de correctie NUON en KLM i.v.m. veel medewerkers buiten de spits is achterwege gelaten). Centraal in de tussenstand stonden de maatregelen zelf; de eindscores zijn gerelateerd aan de genomen maatregelen. Het gaat om maatregelen die genomen zijn na sluiting van het convenant in augustus 2008 of nog gepland staan. Er is geen rekening gehouden met autonome ontwikkelingen of de effecten van maatregelen die niet in deze overzichten zijn opgenomen. Daarmee is het effect redelijk goed toe te delen aan de acties uit het programma van de Taskforce Ontspits, maar is het effect niet één-op-één in een ruimere context te plaatsen. Dit zou onderwerp kunnen zijn van vervolgstudies in regionaal of landelijk verband. In deze tussenstand is ook geen rekening gehouden met uitstralingseffecten of elkaar versterkende effecten. Gezien de grote hoeveelheid maatregelen moet die uitstraling of die wederzijdse versterking groot zijn. Per gebied of cluster van kopgroepbedrijven probeert de Taskforce naar dit soort effecten expliciet toe te werken. Uitwerking van de gebruikte methode De effectberekening richt zich op een verandering in het aantal auto s in de spits. Het huidige aantal auto s is momenteel binnen Ontspits niet bekend. Op basis van wel bekende gegevens van enkele kopgroepbedrijven is daarom een reconstructie gemaakt. Centraal daarin stond een gemiddeld autogebruik van 41% dat bij enkele kopgroepbedrijven kon worden vastgesteld. In totaal bevatten de Taskforce Ontspits locaties in de Metropoolregio Amsterdam werknemers (exclusief het gebied binnen de ring Amsterdam). De gegevens per bedrijfsterrein zijn niet altijd op één lijn te krijgen. De onduidelijkheid over het aantal werknemers en vooral het autogebruik per terrein bemoeilijken uitspraken in de vorm van exacte percentages. Van 15 van de 22 kopgroepbedrijven is nu bekend hoeveel werknemers er in de regio Amsterdam werken: Dit aantal extrapolerend naar de totale kopgroep (22 bedrijven) omvat de kopgroep ongeveer werknemers. Voor de bedrijfsterreinen die onder Ontspits vallen (m.u.v. het gebied Binnenring Amsterdam) is het aantal in het woon-werkverkeer gebruikte auto s te stellen op Voor de werknemers bij de kopgroepbedrijven gaat het om auto s. Het is niet bekend hoeveel van dee werknemers uit de kopgroep op de bovengenoemde bedrijventerreinen werkzaam zijn. Een antwoord op deze vraag is eigenlijk nodig om tot een goede keuze van het referentiegetal te komen. Het maakt voor de percentages uit of een reductie van auto s aan of aan auto s gerelateerd wordt. 1 Omdat met absolute aantallen wordt gewerkt maakt het voor de conclusies niet veel uit of vanuit 52% autogebruik (MON/MuConsult of 41% (actuele data kopgroep) wordt gerekend. Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

6 Naarmate er minder sprake is van overlap (gemeente Amsterdam is vrijwel niet gevestigd op bedrijfsterreinen, KLM grotendeels in Amstelveen wat niet is meegenomen, enzovoort) zal het totale aantal werknemers dat met de Task Force te maken heeft hoger zijn. Zij worden dan of benaderd viá de kopgroep óf via de locatiegerichte benadering; en vrijwel niet dubbel, zoals zou gebeuren als de kopgroepbedrijven volledig op de geselecteerde locaties zou zijn gevestigd. Het is binnen het bestek van deze tussenevaluatie niet mogelijk om de mate van overlap van beide getallen te bepalen. In deze tussenmeting wordt zowel toegerekend naar het aantal werknemers op de terreinen ( ) als naar de werknemers van de kopgroep. Kengetallen voor effectberekening Totale Werkgelegenheid Alle bedrijfsterreinen opgave TF: ; optelling locaties: Aantal automobilisten convenant (incl. lease) > als basisgetal genomen Kopgroepbedrijven Aantal kopgroepbedrijven 22 Aantal werknemers groot Asd extrapolatie t.o.v. bekend aantal medewerkers (15 bedr.) Aantal automobilisten kopgroep (incl. lease) > als basisgetal genomen Bedrijven met respons en maatregelen bekend 15 Aantal werknemers groot Asd harde data Bedrijven met respons en data modal split bekend 8 Aantal werknemers groot Asd harde data Aantal automobilisten (incl. lease) harde data Modal split (opgave bedrijven) 41% -> als gemiddelde genomen De aantallen auto s per actie zijn direct gerelateerd aan de opstelling per type maatregel (zie de bijlage voor een compleet overzicht). Als basisgetal voor het aantal auto s is gebruik gemaakt van de vorige opstelling (respectievelijk convenantauto s, spitsauto s kopgroep). Belangrijkste resultaten Het tot op heden door Ontspits behaalde effect is aanzienlijk. Er vindt een groot aantal initiatieven plaats waarvaan enkelen al met een substantieel resultaat. De tabel Effect van Metropoolregio Amsterdam vat de resultaten samen. De tabel is opgebouwd uit deeltabellen die zijn opgenomen in de bijlage. Effect van Metropoolregio Amsterdam Aantal auto's minder in de spits bij: tot en met ' en verder i - Locatiegerichte (algemeen) i - Locatiegerichte diensten ii - Generieke maatregelen iii - Proef betaald rijden iv- Kopgroep bedrijven Totaal Perc. (op auto's alle locaties ) 4,7% 3,5% Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

7 NB Belangrijke kanttekening bij dit overzicht is dat uit bovengenoemde aantallen geen conclusies mogen worden getrokken per hoofdcategorie in de aanpak ( kopgroep bedrijven, locatiegerichte diensten ). Om dubbeltellingen te voorkomen zijn namelijk bepaalde maatregelen deels arbitrair aan een bepaalde hoofdcategorie verbonden. In de toelichting per maatregelgroep/hoofdcategorie wordt hier nader op ingegaan. Resultaten van de kopgroepbedrijven Binnen de kopgroepbedrijven is tot op heden nog slechts een gering effect gehaald. Van een aantal (potentiële) kopgroepbedrijven zijn bovendien geen resultaten bekend. Bij dit resultaat tot op heden zijn echter een aantal belangrijke kanttekeningen te plaatsen: Per kopgroepbedrijf is niet het effect bekend van de speciale diensten van Verkeer.Advies (Zuidoost- en Zuidaspas, Schiphol Forensenkaart, enz.). Dit effect is dus ook niet meegenomen in het effect van de kopgroepbedrijven. Veel kopgroepbedrijven hadden al een bijzonder laag autogebruik (zie bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam); dit had niet zo zeer te maken met de aard van de maatregelen, maar meer met het karakter van de belangrijkste locaties (centraal gelegen, goed OV, streng parkeerbeleid). Het is dan moeilijker om met extra maatregelen nog meer autogebruik te reduceren. Wel liggen er kansen in het het ontspitsen van het reizen door middel van maatregelen die passen bij vormen van Het Nieuwe Werken (zie aanbevelingen). Het Nieuwe Werken wordt door veel kopgroepbedrijven serieus opgepakt. Aangezien verder geen gegevens bekend zijn is het echter moeilijk hier een hard effect aan te hangen, al kan dat bijzonder substantieel zijn (zie aanbevelingen). Effecten van locatiegerichte diensten De resultaten van de OV Forenskaarten en andere speciale diensten van Verkeer.Advies waren blijkens de bekende cijfers substantieel. Deze diensten worden per locatie ingezet en kennen een opzet die zich voor meerdere locaties leent. Onder deze diensten vallen de OV Forenskaarten en de passen die als doel hebben om ten tijde van Groot Onderhoud aan autosnelwegen autoforenzen een OV-alternatief te bieden. Voor deze diensten is onderzocht dat het blijvend effect groot is. Generieke maatregelen en proef Betaald Rijden Resultaten buiten de kopgroep of de locatiegerichte diensten van Verkeer.Advies zijn op dit moment minder goed hard te maken. In zijn geheel lijken juist de combinatie en de veelheid van initiatieven een sterke positieve uitstraling te kunnen krijgen waardoor de effecten elkaar zeker niet zullen opheffen. De start van de Proef Betaald Rijden zal parallel ook de verdere uitrol van maatregelen onder Kopgroepbedrijven, Locatiegericht en Generiek aanjagen. Daarmee komen nieuwe harde resultaten en data beschikbaar voor een volgende tussenevaluatie. Aanbevelingen De aanbevelingen sluiten aan op de clusters van maatregelen die het meeste succes blijken te hebben. 1. Quick wins zijn verschillend in gebieden met hoge en lage parkeerdruk Veel bedrijven binnen de Metropoolregio Amsterdam (ook binnen de kopgroep) hebben een locatie gekozen of verhuizen daar binnenkort naartoe in een stedelijk centrumgebied van Amsterdam met een krappe parkeersituatie en een goede OVbereikbaarheid (bedrijven binnen de ring, gemeente Amsterdam, VU, Vodafone, KPN). Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

8 Dit bepaalt in belangrijke mate de hoeveelheid autoverkeer van hun werknemers. Veel faciliterende maatregelen aan het personeel zijn door die bedrijven al genomen. Deze maatregelen verder uitbreiden zal weinig effect hebben op het aantal autobewegingen in de spits. Voor die bedrijven in deze situatie is het flexibiliseren van het persoonlijke mobiliteitsbudget in combinatie van faciliteiten voor tijd- en plaatsongebonden werken (Het Nieuwe Werken) effectiever om de spits te ontlasten. Wél kunnen met maatregelen gericht op een modal shift nog resultaten worden geboekt bij bedrijven met veel werknemers in gebieden buiten de centrale delen van de stad Amsterdam met een veel ruimere parkeersituatie. Daarbij kan ook gedacht worden aan bedrijvengebieden als Hoofddorp en Waarderpolder. Dit zal het resultaat van de Taskforce Ontspits en de bereikbaarheid van de regio verder ten goede komen. De aanpak van deze bedrijvengebieden ligt wat later in de planning nadat de Proef Betaald Rijden met aanpalende maatregelen is uitgerold in Amsterdam-Zuidoost, Rieker Business Park, Amsterdam-Teleport en Zuidas. 2. Succes uitbuiten van OV Forenskaarten Verkeer.Advies heeft inmiddels diverse OV Forenskaarten ontwikkeld en uitgezet in gebieden. Deze worden zowel ingezet bij incidentele bereikbaarheidsproblemen (wegwerkzaamheden aan autosnelwegen), maar ook structureel. Het bewezen succes van deze Forenskaarten is groot en heeft de potentie om ook parallel aan de Proef Betaald Rijden in andere gebieden te worden uitgezet, ondersteund door andere faciliteiten en gerichte marketing-communicatie campagnes. 3. Het Nieuwe Werken bij bedrijven vertalen naar concrete doelstellingen Het Nieuwe Werken bij bedrijven is een veelomvattend begrip dat leidt tot slimmere keuzes in de relatie woon-werkplek: thuiswerken, flexwerken, telewerken, televergaderen en andere vormen van tijd- en plaats onafhankelijke werken. De gevolgen voor de automobiliteit kunnen bijzonder groot zijn. Gezien het reële belang van Het Nieuwe Werken voor de bedrijven zelf én voor de resultaten van de Taskforce Ontspits, is het aan te bevelen om dit thema meer taakstellend te benaderen, zoals dat is gebeurd bij het project Digitale Mobiliteit MKB. Dit maakt het mogelijk om de effecten van Het Nieuwe Werken beter te monitoren op voortgang en effectiviteit. 4. Slimme keuzes huisvesting en parkeren in de kopgroep en de Ontspits-boodschap De effectiviteit van maatregelen als OV Forenskaarten en Het Nieuwe Werken zullen effectiever zijn naarmate die gepaard gaan met slimme keuzes rond de huisvesting (afstoten van kantoorruimte; minder werkplekken bieden dan er werknemers zijn) en het aantal beschikbare parkeerplaatsen (stringenter parkeerbeleid binnen bedrijven en daarbuiten). Opvallend is dat twee van de kopgroepbedrijven van plan zijn te verhuizen naar locaties waar ze drastisch terug gaan in parkeercapaciteit: Vodafone (verhuist naar een kantoor op loopafstand van Amsterdam Centraal Station) en KPN (verhuist binnen Teleport naar een kantoor met minder werkplekken en parkeerplaatsen, op loopafstand van station Amsterdam Sloterdijk). KPN zat op de oude locatie in een veel te ruim pand. De effecten op de hoeveelheid autoverkeer zullen in beide gevallen aantoonbaar hoog zijn, ongeacht of daarnaast nog andere maatregelen worden genomen. De keuze van beide bedrijven is meer dan een incident. Ook ABN-AMRO en ING hebben concrete plannen om de bestaande locatie veel intensiever te benutten, waardoor het aantal parkeerplaatsen relatief afneemt. Het is aan te bevelen om in de aanpak en boodschap van de Taskforce Ontspits meer nadruk te leggen op de benefits van een kritische omgang met de Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

9 kantoorruimte en parkeersituatie. Minder parkeerplaatsen en werkplekken scheelt bij de meeste bedrijven veel kosten en levert een directe reductie op van het aantal autobewegingen in de spits. De parkeersituatie voor de gemeente Amsterdam als organisatie is al bijzonder krap (al ligt het autogebruik mogelijkerwijs iets hoger dan 1%). Alle bedrijven in de Binnenring van Amsterdam zullen vanwege het stringente parkeerbeleid al een laag autogebruik hebben, waardoor verdere reductie nauwelijks te behalen zal zijn. Aanbevelingen t.a.v. evaluatiekader De evaluatie die het ministerie van Verkeer en Waterstaat van de Task Force wil houden is onderwerp van gesprek tussen Ontspits en het ministerie. In de bijlage van het landelijke Monitoringsoverleg zijn de kaders voor de monitoring aangegeven. Ontspits heeft toegezegd dat het ten behoeve van de éénmeting (die landelijk wordt uitgevoerd, op basis van regionaal aan te leveren data) de data van de Schiphol Forenskaart 2 en de Zuidas- en Zuidoostpas zal leveren. Hetzelfde geldt voor de extra data van de Proef Betaald Rijden. De eenmeting kan ook binnen deze afspraken nog verschillend worden opgezet. Er kan gemikt worden op een eenmeting onder de werknemers van de kopgroepbedrijven (maar dan is er nauwelijks een nulmeting beschikbaar). Als alternatief kan ook gekozen worden voor een methode die mikt op reeds onderzochte data en de direct aan maatregelen te relateren effecten (als die data niet beschikbaar zijn). In alle gevallen is het belangrijk dat Ontspits over een duidelijk overzicht beschikt: Van de kopgroepbedrijven, aantal werknemers in de regio en aandeel auto in de modal split. Van de genomen of nog te nemen maatregelen. Een nauwkeurige omschrijving van de maatregel (liefst taakstellend) maakt het eenvoudiger iets over het effect te zeggen. Een duidelijker omschrijving laat de bedrijven zelf de maatregel ook serieuzer behandelen en met dus meer resultaat. Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

10 Bijlage 1: Uitwerking van overige maatregelen i Locatiespecifieke projecten Omvang Bereik Beschrijving Effect Effect 1 Amstel business park tot 2009 later Amstel business park bus 2 Groot Zuidoost keer per uur spits; 9 pers. Bus.; 75% vol; 50% ex auto Contact met 70- bedrijven totaal ( werknemers) Zuidoost Forensenkaart Doel: 500 auto's (6.000 deelnemers) minder auto's (*), waarvan 618 incl Zuidoost bereikbaarheidspas spitsmijdingen Muiderbrug; 15% meer Zuidas OV Destination work Zie special products Vanpool 35 -> 75 vanpools - 4 inz.; 75% ex auto Binnenring Amsterdam Milieuzone Snellere parkeerpas schonere auto 0 4 Greenport Aalsmeer OV optimalisatie Greenport Vroegere bussen (geen effect spits) 0 Deelname Schiphol Forenskaart 5 t Gooi Zie special services Gooipas 589 pashouders (20% ex auto?) Hoofddorp (Beukenhorst) Geen acties 7 Lijnden OV-optimalisatie 100 passagiers ex-auto (helft?) Riekerpolder / Schinkel Circle line Riekerpolder Spitsbussen uit NH Spitsbussen naar H'lem, Schiphol Zuidas bereikbaarheidspas Schinkelbus 9 Schiphol Schiphol Forenskaart 1 Schiphol Forenskaart 2 Destination work Spitslijn naar Haarlem Tot zomer 09 Vanaf 1/1/10 Schiphol Freq. Verhoging Sternet >??? 10 Teleport en Westpoort Forenskaart XS Teleport Introductie bus 60 Deelauto's (onderdeel XS?) Mobiliteitsscan Vanpool?? Contact met 28- bedrijven totaal ( werknemers) 4 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto 2 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto 2 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto Zie special services 3000 gebr nwe aanmeldingen; 50% auto Aaname: gelijk aan forenskaart Zie special services 2 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto Zie special services Aanbieden extra mobiliteitsdiensten; doel: 30% bedrijven doet mee Nieuwe bus naar Asd OW 4 el. Deelauto's 11 Waarderpolder Geen acties 12 Zuidas Zuidas moves you???? Zuidas bereikbaarheidspas Destination work Smart work centre / Asd. Bright city Vanpools??? Scan op Westpoort/ Teleport; effect versterkt andere acties Zie Zuidoostpas Zie special services Zie special services zie ZO pas Totaal Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

11 ii Generieke maatregelen Generieke maatregelen Beschrijving Bereik Effect tot 2009 daarna Autodelen 6 elektrische deelauto's en 130 nieuwe normale deelauto's. 900 Amsterdammers hebben parkeervergunning ingeleverd voor autodeeltegoed. Nihil wo-werk in spits 0 0 Digitale mobiliteit (MKB) Plaats/tijd onafh werk Doel: deelnemers 90 bedr werkn; Nu: 73 bedr. Gem.Met 18 werkn.) Onderzoek: tot 45% spits, helft niet auto? Fietsgebruik divers Fietssnelwegen OV-fiets@home Mobiliteitsbudgetten bedrijven Asd - Zaandam en Asd - Purmerend OV fiets 's avonds naar huis; proef stopgezet Mogelijkheid extra ondersteuning invoering Moet nog worden opgestart Onbekend 0?? doel: 30 deeln.; nu: 9 deeln. 50% auto 0 0??? Versterken op andere maatregelen?? Speciale OV kaartjes OV chipkaart met stadsabonement voor 3 maanden voor Probeeractie iedereen die parkeervergunning inlevert. Geldt vanaf 1 okt 09?? en geheel Early Bird Introductie Voor-spitskaartje????? Milieubarometer Subsidie electrisch vervoer Milieumaatregelen voertuigen Personal Travel Assistant Uitbreiden nachtnet Asd Scan voor bedrijven wordt ontwikkeld Subsidie aan bedrijven aanschaf electrisch 6 auto's gemeente; 2 ABN AMRO Multi modale reisinfo Versterken nachtnet, ook naar bedrijvencentra 24 deelnemende bedrijven;? Werkn.??? Nu test 4-8 deelnemers; doel 1000 deelnemers Vooral gericht op schoner, niet op mobiliteit Vooral gericht op schoner, niet op mobiliteit Vooral gericht op schoner, niet op mobiliteit Gedragseffect 1% (aanname) Geen bereik in de spits Geen 0 0 P+R locaties rand Extra P+R rand Asd Vooral gericht op bezoek Beperkt risico extra parkeren voor woonwerkverkeer spits 0 0 Totaal Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

12 I en iii Locatiegerichte diensten (incl. betaald rijden) 0 Betaald Rijden 1 Schiphol Forenskaart 1 2 Schiphol Forenskaart 2 3 Zuidoost Forensenkaart 4 Forenskaart Teleport 5 Zuidas bereikbaarheidspas 6 Zuidoost bereikbaarheidspas 7 Gooipas 8 Destination work 9 Mobiliteitsscan Status Waar Effect Staat klaar, introductie opgehouden Divers Tot zomer 2009 Schiphol Vanaf 1/1/10 Introductie voor 31/5/10 Kennismakingskaart GVB Zuidoost Zuidas, Riekerpolder Divers 10 A6 Hollandse brug Divers 11 Smart Work Centers Gerealiseerd 3 loc., uitbreiding? Van t Gooi naar Asd divers Zuidoost, Riekerpolder, t Gooi (Nike), AMC, Lijnden (interesse) Amstel businesspark (ING), DURA, KPN, Haven, Milieudienst (2010) Almere, Zuidas, ZO (Dialogue House) 2000 taakstellend; e tranche door kopgroep toegezegd 3000 gebr nwe aanmeldingen; 50% auto Aaname: gelijk aan forenskaart 1 Doel: 500 auto's (6.000 deelnemers) tot 2009 zie elder s doel extra zie elders 500 aanname Geen informatie aanname 2040 minder auto's (*), waarvan 618 spitsmijdingen Muiderbrug; 15% meer OV Totale effect 6), 7) en 8): 9000 deeln. 2,9 dagen in de week (ex auto?) 870 pashouders; 80% maakt gebruik (correctie %OV (39%) 1349 spitsmijdingen Hollandse brug Spitseffect alleen voor loc. Almere???? zie elders zie elders aanname aanname aanname Totaal Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

13 iv Kopgroepbedrijven Speciale maatregelen - oud werkn. perc abs. perc abs. Uitgevoerd / plan Kopgroep werkn NL; fte 2 Kopgroep 2 Auto wo-werk Lease auto Nieuwe werken; Electrisch vervoer (30), Smart Work Centres, flexwerken, Zuidas Moves You 3 Kopgroep 3 4 Kopgroep 4 5 Kopgroep 5 6 Kopgroep 6 7 Kopgroep 7 8 Kopgroep 8 9 Kopgroep 9 10 Kopgroep 10 busines card voorr alle lease rijders, thuiswerken, televergaderen, Fietsenplan, dienstfietsen, zeer beperkt parkeren Rieker circle line, business card, 2100 p plaatsen, televergaderen, thuiswerken, televergaderen, mobiliteitsbudget mobiliteitsbudget, betaald parkeren, Forenskaart, Fietsenplan, nieuwe werken, vervoersplan % 0 19% 314 (integratie ABN) Uitbreiden fietsenplan - electrisch; anders % 150 0% 0 werken gewenst Flexibele werkplekken, Trappers, % % mobiliteitsbudget (?), destination work nwe medewerkers Slim reizen % % 0 Deelname AbvM?, fietsenplan 11 Kopgroep 11 business card. Thuiswerken, televergaderen Verhuizing nieuw kantoor: van 1200 naar 200 parkeerplekken 12 Kopgroep 12 televergaderen, Kopgroep Kopgroep Kopgroep 15 Groene auto's, business card, flexibel werken, televergaderen Shuttlebus, fietsenplan, groen lease, nwe rijden, business card, thuiswerken, compensatie CO2 emissie bedrijfsauto's % % % % 374 Lease auto in mob.budget 16 Kopgroep 16 98% groen lease, business card, flexwerken, thuiswerken, televergaderen, ZO pas, filevrije dag, el. Scooters Kopgroep 17 Fietsenplan, Uitbreiden televergaderen, flexwerken en mob.budget Marktconform parkeren, mobility card alle modaliteiten, thuiswerken 18 Kopgroep Kopgroep Kopgroep Kopgroep 21 Parkeren alleen > 25km; flextijden, televergaderen, thuiswerk (614 tokens) Fietsplan, dienstfietsen, flextijden, mobiliteitsbudget, televergaderen mobiliteitsbudget, business card, televergaderen, thuiswerken Mobiliteitsaanpak, shuttlebus (?), flexibel % % 154 werken Vertrekt naar Ode; 0 parkeerplaatsen; minder lease-auto's, fietsenplan, mobiel werken hogere OV vergoeding, geen auto 22 Kopgroep 22 fietsplan, toewijzen p plaatsen % % 0 vergoeding - tenzij Totaal Toelichting: De percentages hebben voor zover ons bekend betrekking op het totale aantal werknemers die bij de bedrijven werkzaam zijn op vestigingen binnen de Metropoolregio Amsterdam. Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

14 iv Effecten kopgroepbedrijven Auto wo-werk Lease auto Effect kwalitatief Effect kwantitatief perc abs. perc abs. Uitgevoerd / plan 2010 Resultaat Bestaand Nieuw effect % effect # 1 Kopgroep 1 Electrisch vervoer (30), Smart Work Centres, flexwerken, Zuidas Moves You?? Redelijk 2 Kopgroep 2???? 3 Kopgroep 3?? 4 Kopgroep 4?? Fietsenplan, nieuwe werken, vervoersplan 5 Kopgroep 5 0% 0 19% 314 (integratie ABN) Uitbreiden fietsenplan - electrisch; anders 6 Kopgroep 6 1% 150 0% 0 werken gewenst Redelijk; modal split onduidelijk Weinig; modal split (maar niet zo) Redelijk 5% 0 Matig 2,50% 4 7 Kopgroep 7?? 8 Kopgroep 8 30% % Flexibele werkplekken, Trappers, mobiliteitsbudget (?), destination work nwe medewerkers Matig Redelijk 5% 63 9 Kopgroep 9 Slim reizen 52% OV (van naar bij minder werkn. Matig Redelijk 5% 0 10 Kopgroep 10 55% % 0 Deelname AbvM?, fietsenplan Redelijk Matig 2,50% Kopgroep 11?? 0 12 Kopgroep 12 Matig 0 13 Kopgroep 13 Matig 0 14 Kopgroep 14 66% % 128 Redelijk 0 15 Kopgroep 15 34% % 374 Lease auto in mob.budget Goed Redelijk 5% Kopgroep 16?? 0 17 Kopgroep 17 Uitbreiden televergaderen, flexwerken en mob.budget Goed Matig 2,50% 0 18 Kopgroep 18 Marktconform parkeren, mobility card alle modaliteiten, thuiswerken Redelijk Redelijk 5% 0 19 Kopgroep 19 0 Mobiliteitsaanpak, shuttlebus (?), flexibel 20 Kopgroep 20 42% % 154 werken Redelijk 5% Kopgroep 21 0 Vertrekt naar Ode; 0 parkeerplaatsen; 22 Kopgroep 22 minder lease-auto's, fietsenplan, mobiel werken Giga 50% 0 23 Vrije Universiteit hogere OV vergoeding, geen auto 30% % 0 vergoeding - tenzij Matig 2,50% 32 Totaal Toelichting: Effect nu en effect later : van de door de kopgroepbedrijven opgegeven maatregelen was niet altijd duidelijk of ze al genomen zijn of dat ze nog genomen moeten worden. Van de totale effecten is daarom verondersteld dat 50% reeds behaald is en 50% nog te behalen is (251 en 251). Het is aannemelijk dat het werkelijke effect nu al hoger is. Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari

15 Bijlage 2: Samenvatting data kopgroepbedrijven Voor het werk van de Taskforce Ontspits in de Metropoolregio Amsterdam spelen de Kopgroepbedrijven een belangrijke rol. Onder de kopgroepbedrijven is een enquête uitgezet met o.a. de vraag naar enkele feitelijke gegevens. Deze gegevens zijn zowel van belang voor monitoring en effectmeting door de landelijke Taskforce Mobiliteitsmanagement (TFMM) als voor deze en volgende tussenevaluaties voor de Taskforce Ontspits. Onderstaande tabel geeft een overzicht van wat op dit moment (eind januari 2010) bekend is van de kopgroepbedrijven. De tabel bevat nog een aantal lege plekken (van de geel gemarkeerde bedrijven zijn geen data bekend). De conclusies van deze tussenevaluatie hebben dan ook een voorlopig karakter. # werkn. Groot Asd % auto wo-we # auto's Opmerking Kopgroep 1 nb nb nb werkn NL; fte Kopgroep 2 nb nb nb Kopgroep 3 nb nb nb Kopgroep % 314 Aandeel auto = 0%; lease auto = 19% Kopgroep 5 nb 1% 150 Kopgroep 6 nb nb nb Kopgroep 7 nb 90% Kopgroep nb nb Kopgroep 9 nb 55% Kopgroep 10 nb nb nb Dit lijkt ons laag, gezien het grote aantal vestigingen van de gemeente Het aandeel lease = 60%; totale aandeel auto 90%? Veel werknemers reizen buiten de spits Kopgroep % 743 Dit is met de huidige parkeersituatie Kopgroep nb nb Kopgroep 13 nb 83% 623 Aandeel lease = 17% Kopgroep % 928 Aandeel lease = 23% Kopgroep 15 nb nb nb Kopgroep nb nb Kopgroep nb nb Kopgroep 18 nb nb nb Kopgroep % 445 Aandeel lease = 22% Kopgroep nb nb Kopgroep nb nb Kopgroep % Totaal / gemiddeld % Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari