5,6. Gedichtbespreking door een scholier 1934 woorden 24 januari keer beoordeeld. Nederlands

Transcriptie

1 Gedichtbespreking door een scholier 1934 woorden 24 januari ,6 73 keer beoordeeld Vak Nederlands Zijn zuster stierf had men het hem verteld toen hij het doodgaan nog niet kon bevatten, of had hij zelf die dood gedacht, omdat een vergeten willen zijn hem had gekweld? als kind. Want hij werd ziek, lag zich in natte lakens verlost te denken door een held zo haast nog zij was hij geen leeftijd telt voordat een laken wordt bevlekt met spatten. In zijn bloed dood. Toen hij genas als ander, minder van hier en in zijn blik ontmander, zag hij gezichten als hij insliep, zelf zo diep vergetend dat zij talloos bleven. Tot hij haar weervond en zij bleek te leven, het haar al grijzend, maar zij was pas elf. Naam: C.O Jellema Titel (1e regel) : Zijn zuster stierf had men het hem verteld Titel van bundel: Een slaande hoef, sonnetten (parousia animae) Uitgever: Querido Jaartal van uitgave: 1988 Pagina: 29 We hebben dit gedicht gekozen omdat: de tekst ons erg aansprak. Omdat een van ons pas geleden zelf nog met de dood van een jong meisje in aanraking kwam, vonden we dit erg toepasselijk. Het metrum van de 1e twee regels: trochee Zijn zuster stierf had men het hem verteld toen hij het doodgaan nog niet kon bevatten, Het rijmschema: abca daab eef ggf à combinatie van gepaard rijm met onarmend rijm Pagina 1 van 16

2 Alliteratie: niet aanwezig Assonantie: men het hem verteld Enjambement: vergeten willen zijn hem had gekweld? als kind. Want hij werd ziek, lag zich in natte Stijlfiguur: Ø Retorische vraag: omdat een vergeten willen zijn hem had gekweld? Vergelijking met verbindingswoord: Toen hij genas als ander Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: zo haast nog zij was hij Metonymia: niet aanwezig Innerlijke tegenstelling: In de eerste acht regels is hij ziek, na de acht is hij dood De ogen van de beer zijn nauw, hij stapt Wanneer de man het zegt over hoog touw, Maakt salto s voor- en achterwaarts en danst Door grasland terug naar zijn kring in het zand. Na ieder nummer draagt hij de zweep aan Waarmee de man hem dadelijk zal slaan. Tussen de boer in streepjespak, de vrouw Van spek, het kind dat in zijn handen klapt, Zie je hem liggen op het eind, zijn huid Pagina 2 van 16

3 Achter kale voetzolen blind languit. Naam: Eva Gerlach Titel: Circus herinnering Titel van de bundel: De kracht van verlamming Uitgever: De Arbeiderspers Amsterdam Jaartal van uitgave: 1988 Pagina: Blz. 20 We hebben dit gedicht gekozen omdat: het te begrijpen is, het eerst gaat over hoe het publiek naar het circus kijkt en dan hoe het er werkelijk aan toegaat. Metrum van 1e twee regels: jambe De ogen van de beer zijn nauw, hij stapt Wanneer de man het zegt over hoog touw. Het rijmschema: abcd ee baff à soms gepaard rijm Assonantie: dadelijk zal slaan Alliteratie: niet aanwezig Enjambement: niet aanwezig Beeldspraak met verbindingswoord: de vrouw van spek Beeldspraak zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig Stijlfiguren: Ø Opsomming: Tussen de boer in streepjespak, de vrouw van spek, het kind dat in zijn handen klapt Ø Inversie: zie je hem liggen op het eind Sluitende interpretatie: Het gedicht heeft niet veel typerende kenmerken van gedichten. Het valt ons op dat in de 1e alinea het beeld dat je krijgt van het circus positief is en dat de 2e en 3e alinea negatief. Je wordt als het ware in het begin voor de gek gehouden. Het spreekt ons aan dat ze eerst laten zien wat we allemaal zien als we naar het circus gaan en dan wat er in het echt gebeurd tijdens zo n show. Pagina 3 van 16

4 Het gillend dansen op een hete dag Over een speelplaats, waar de meester De brandspuit van het noodlokaal hanteert, Die aanval van geluk, het bijna Zijn gebleven in extase en gelach, Vaak nog herinnerd, Zo, nee zo gedachteloos dierlijk Is dat genot niet teruggekeerd. Naam: Ed Leeflang Titel(1e regel): Het gillend dansen op een hete dag Titel van bundel: Op Pennewips plek Uitgever: De Arbeiderspers Jaartal van uitgave: 1982 Pagina: Blz. 34 We hebben dit gedicht gekozen omdat: het gaat over de onschuld van jonge kinderen en dat je als volwassene nooit meer zo zorgeloze vreugde mee kan maken. Het spelen van de kinderen is leuk geformuleerd. Het metrum van de 1e twee regels: trochee Het gillen dansen op een hete dag Over een speelplaats, waar de meester Het rijmschema: blank rijm Alliteratie: niet aanwezig Assonantie: extase en gelach Pagina 4 van 16

5 Enjambement: niet aanwezig Stijlfiguur: Ø Herhaling: Zo, nee zo Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig Hitler liet voortdurend scheten En ging als Führer permanent Van zwavelige damp omgeven Die tot lang na z n vertrek In de ruimte rond bleef zweven Ook al werden alle ramen er Direct tegen elkaar opengezet Men kan Herr Hitler veel Verwijten maar niet dat hij Niet konsekwent zijn ware Aard heeft laten blijken Want viel soms niet van Oudsher al de aanwezigheid Des Duivels uit de geur Van zwavel af te leiden? Hoe men hem ook mag verguizen Pagina 5 van 16

6 Niemand die ontkennen kan Dat hij het mensdom en De wereld wel een poepie Heeft laten ruiken Naam: J.A. Deelder Titel(1e regel): Des duivels Titel van bundel:transeuropa Uitgever: De bezige bij Jaartal van uitgave: 1995 Pagina: Blz. 16 We hebben dit gedicht gekozen omdat: het een verrassend onderwerp is. We hadden nog niet eerder een gedicht over Hitler gelezen, deze sprak ons direct aan. Vooral de eerste regel vonden we wel grappig. Het metrum van de eerste twee regels: trochee Hitler liet voortdurend scheten En ging als Führer permanent Het rijmschema: blank rijm Alliteratie: Des Duivels Assonantie: Hitler liet Enjambement: Men kan Herr Hitler veel Verwijten maar niet dat hij Stijlfiguur: Ø Sarcasme: dat hij het mensdom en De wereld wel een poepie Heeft laten ruiken Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: synesthesie, iets dat hoort bij het ene zintuig wordt geplaatst bij iets dat hoort bij een ander zintuig. De wereld wel een poepie Heeft laten ruiken Pagina 6 van 16

7 Metonymia: Herr Hitler De eerste regel is om te beginnen. De tweede is de elfde van beneden. De derde is om wat terrein te winnen. De vierde moet dus rijmen op de tweede. De vijfde draait u plotseling een loer. De zesde heeft de vijfde weer versjteerd. De zevende schijnt wat geouwehoer, De achtste bloedserieus. Of omgekeerd. De negende vertelt nog eens hetzelfde. De tiende is misschien een desillusie. De elfde is niets anders dan de elfde. De twaalfde is van niets de eindkonklusie. Naam: Gerrit Komrij Titel(1e regel): Een gedicht Titel van bundel: Lees nog is een gedicht Uitgever: Querido Jaartal van uitgave: 1981 Pagina: Blz. 148 We hebben dit gekozen omdat: we het erg grappig vonden. We zijn met deze bloemlezing ook bezig met het ontleden van gedichten, en dit gedicht gaat daar ook min of meer over. Het metrum van de 1e 2 regels: jambe De eerste regel is om te beginnen. De tweede is de elfde van beneden. Pagina 7 van 16

8 Het rijmschema: abac dede fgfg à gekruist rijm Alliteratie: niet aanwezig Assonantie: niet aanwezig Enjambement: niet aanwezig Een stijlfiguur: Ø Litotes: De elfde is niets anders dan de elfde Vergelijking met verbindingswoord: de elfde is niets anders dan de elfde Vergelijking zonder verbindingswoord: de tweede is de elfde van beneden Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig Een juffrouw uit een kermiskraam Verloor opeens haar goede naam. Ten zeerste in het nauw gebracht, Zocht zij de naam een ganse nacht. Maar in het eerste morgenlicht Deed een politieman zijn plicht. Toen hij vernam wat haar ontbrak, Bood hij haar gratis onderdak. Pagina 8 van 16

9 En bovendien, als grootste schat, Een naam in het politieblad. Naam: M. Mok Titel(1e regel): De naam Titel van bundel: Berijmde bokkensprongen Uitgever: Wereldbibliotheek-vereniging Jaartal van uitgave: 1962 Pagina: Blz. 35 We hebben dit gedicht gekozen omdat: het grappig is, omdat je eerst denkt dat de vrouw onrecht aangedaan is terwijl vervolgens blijkt dat zij de boosdoener is. Het metrum van de 1e twee regels: jambe Een juffrouw uit een kermiskraam Verloor opeens haar goede naam. Het rijmschema: aa bb cc dd ee àgepaard rijm Alliteratie: niet aanwezig Assonantie: niet aanwezig Enjambement: niet aanwezig Stijlfiguur: Ø Vooropplaatsing + inversie: verloor opeens haar goede naam Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: naam in het politieblad Pagina 9 van 16

10 Ik maakte in het totaal nu Al een vliegreisje of zes Ik benijd de mensen die nooit vlogen Al is dat nog zo ouderwets Hun netvlies werd nog nooit geteisterd Door het verschijnsel stewardess Arrogant en saggerijnig Doen ze hun werk met tegenzin En de arme passagier gaat Met zo'n kreng de hoogte in En wie niet zijn vliegbrevet heeft Hem vindt de stewardess te min Ondanks die misselijke houding Die neerbuigendheid, dat air Is het stewardessje heel geliefd Ontzagwekkend populair Het is bij de meeste stewardessen De nekslag voor hun karakter Hoeveel mannen, zelfs zakenmannen Staren haar door het gangpad na En hopen vurig op een noodlanding In de oerwouden van Afrika Ze snoepen bij die zoete dagdroom Van plastic snack en plastic vla En ze wensen alle passagiers Een snelle en een wisse dood En redden slechts de stewardessen Want hun geilzucht is heel groot Maar het stewardessje naait nog liever De automatische piloot Hun verwaandheid is gevaarlijk Vaak komt hoogmoed voor de val Pagina 10 van 16

11 En dan sleept ze alle passagiers mee Van wie geen het overleven zal Naam: Hans Dorrestijn Titel(1e regel): Het anti-stewardessen lied Titel van bundel: Huishoudelijke omstandigheden Uitgever: Bert Bakker Jaartal van uitgave: 1986 Pagina: Blz. 28 We hebben dit gedicht gekozen omdat: we het eens zijn met de schrijver en vonden het een grappig rijmpje. Metrum van 1e twee regels: jambe Ik maakte in het totaal nu Al een vliegreisje of zes Het rijmschema: blank rijm met soms gekruist rijm Assonantie: het verschijnsel stewardess Alliteratie: zelfs zakenmannen Enjambement: Hun netvlies werd nog nooit geteisterd Door het verschijnsel stewardess Beeldspraak met verbindingswoord: niet aanwezig Beeldspraak zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig Stijlfiguren: Ø Climax: die misselijke houding, die neerbuigendheid, dat air Ø Sarcasme: Hun netvlies werd nog nooit geteisterd, door het verschijnsel stewardess Sluitende interpretatie: het is een humoristisch gedicht. Wat ons opviel is dat het inderdaad meer een lied dan een gedicht is. Daarom waren er ook niet zoveel kenmerkende eigenschappen van een gedicht aanwezig. Wat ons aansprak was het onderwerp, we vonden dat de schrijver gelijk had en daarom was het gedicht leuk om te lezen. Pagina 11 van 16

12 Mijn moeder is mijn naam vergeten, Mijn kind weet nog niet hoe ik heet. Hoe moet ik mij geborgen weten? Noem mij, bevestig mijn bestaan, Laat mijn naam zijn als een keten. Noem mij, noem mij, spreek mij aan, O, noem mij bij mijn diepste naam. Voor wie ik liefheb Naam: Neeltje Maria Min Titel(1e regel): Mijn moeder is mijn naam vergeten Titel van bundel: Voor wie ik liefheb wil ik heten Uitgever: Bert Bakker Jaartal van uitgave: 1976 Pagina: Blz. 7 We hebben dit gedicht gekozen omdat: we het erg droevig vonden. Het sprak ons aan door de eerste regel. Het lijkt te gaan over een eenzaam persoon, die niet weet wie hij of zij is. Het metrum van de 1e 2 regels: jambe Mijn moeder is mijn naam vergeten, Mijn kind weet nog niet hoe ik heet. Het rijmschema: Aba acad à verspringend rijm Alliteratie: niet aanwezig Assonantie: mij bij mijn Pagina 12 van 16

13 Enjambement: niet aanwezig Stijlfiguur: Ø Tautologie: Noem mij, noem mij, spreek mij aan Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig De koning van Spinazië Drinkt s morgens zure melk, En s middags peterseliesap Uit een ivoren kelk. Maar s avonds neemt hij steevast Zes glazen brandewijn (Zo gek blijkt deze koning Dus ook weer niet te zijn). Naam: Simon Knepper Titel(1e regel): De gekke koning Titel van bundel: Heer, bewaar de kattemepper Uitgever: Bert Bakker Jaartal van uitgave: 1982 Pagina: Blz. 23 We hebben dit gedicht gekozen omdat: we het grappig vonden. Eerst lijkt het alsof het een gedicht voor Pagina 13 van 16

14 kinderen is, en later blijkt dat dit niet zo is. We denken dat de bedoeling van dit gedicht is dat iedereen denkt dat beroemde mensen allemaal vreemde/ chique gewoontes hebben, maar dit in de praktijk wel mee lijkt te vallen. Het zijn gewone mensen. Metrum van de 1e twee regels: De koning van Spinazië Drinkt s morgens zure melk, Rijmschema: abcb defd à verspringend rijm Alliteratie: niet aanwezig Assonantie: niet aanwezig Enjambement: niet aanwezig Stijlfiguur: Ø Litotes: (Zo gek blijkt deze koning Dus ook weer niet te zijn) Een vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig Een vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig Op de kring Pagina 14 van 16

15 komen nette mensen niet. Daar gaat de taal als goedkope handen van tong tot tong. Daar komt laster vandaan en kwaad. Daar komt het geweten bij het lichten van de dag beschonken naar buiten. Naam: Jan Arends Titel(1e regel): Op Titel van bundel: Amsterdam dus Uitgever: Thomas Rap Jaartal van uitgave: 1991 Pagina: Blz. 11 We hebben dit gedicht gekozen omdat: het een opvallend gedicht was en het over Amsterdam gaat. Metrum van de 1e twee regels: trochee Op de kring komen nette mensen niet. Rijmschema: blank rijm Pagina 15 van 16

16 Alliteratie: tong tot tong Assonantie: tong tot tong Enjambement: Op de kring komen nette mensen - niet. Stijlfiguur: Ø Herhaling: tong tot tong Een vergelijking met verbindingswoord: de taal als goedkope handen Een vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig Metafoor: niet aanwezig Metonymia: niet aanwezig Pagina 16 van 16