Gedichtbespreking Nederlands Gedichtenbundel 'De liefde wandelt vreemde wegen'

Transcriptie

1 Gedichtbespreking Nederlands Gedichtenbundel 'De liefde wandelt vreemde wegen' Gedichtbespreking door een scholier 2440 woorden 2 april ,9 62 keer beoordeeld Vak Nederlands Boekverslag Gedichtenbundel De liefde wandelt vreemde wegen DORRESTIJN, Hans De liefde wandelt vreemde wegen Nieuwe liedjes en gedichten voor volwassenen 2e druk Amsterdam, 1997(1e druk: 1997) Geen motto Geen opdracht Samenvatting Ik weet niet of het een beetje mogelijk is een samenvatting van een gedichtenbundel te maken, maar ik zal het proberen. De meeste gedichten en liedjes die er in staan gaan over liefde, of hebben er sterk mee te maken. Het gedicht Liefdestreurlied hoort hierbij. Er zijn daardoor ook een aantal gedichten die meer over haat gaan, maar dan haat veroorzaakt door liefde. Het gedicht Ik haat de maan kun je in deze categorie indelen. Daarnaast zijn er ook nog veel gedichten die geen gemeenschappelijk onderwerp hebben. Ze gaan eigenlijk over van alles en nog wat. Het gedicht Schietgebed is hier een goed voorbeeld van. Thema Het thema van het boek is de liefde. Het grootste gedeelte van de gedichten en liedjes gaat daarover. Het gaat dan niet alleen over liefde tussen man en vrouw (daar gaan wel de meeste over) maar ook tussen ouders en kinderen, familieleden, vrienden etc. Een belangrijk subthema is de haat die door de liefde veroorzaakt wordt (daar gaat een ander groot deel van de gedichten over). Idee/Relevantie Pagina 1 van 8

2 De idee en relevantie zijn bij een gedichtenbundel niet van toepassing. Titelverklaring De titel van bet boek, De liefde wandelt vreemde wegen, slaat op het eerste gedicht. Dat gedicht, Liefdestreurlied, begint met deze zin. Die zin zelf slaat op de werkelijkheid, er gebeuren op het gebied van liefde immers veel rare dingen, en op de andere gedichten in de bundel, die grotendeels over al die rare liefdesdingen gaan. Perspectief Een groot gedeelte van gedichten zijn geschreven in een personaal perspectief. Den wordt steeds verteld vanuit de ikpersoon. Dit is zo bij de gedichten Ik haat de maan en Schietgebed. Een paar keer word er op een andere manier vanuit een personaal perspectief verteld, namelijk in de jij-vorm. Een ander perspectief dat veel in de gedichten voorkomt is het alwetend perspectief. Liefdestreurlied is een mengsel van deze laatste twee. Symboliek/Ruimtel(tijds)Opbouw Deze drie zijn per gedicht van toepassing, die komen den ook in de analyses aan bod. Originaliteit Dit boek is zeker origineel voor mij, omdat ik nog nooit eerder echt een gedichtenbundel heb gelezen. Wel een keer eerder op school, toen moesten we een peer gedichten uit zo'n bundel halen, maar toen heb ik die dingen niet helemaal doorgelezen. Het is ook nieuw voor mij omdat dit het eerste "boek" is van Hans Dorrestijn dat ik gelezen heb(het is natuurlijk niet echt een boek, meer het eerste "iets"). Ik heb een keer een theatervoorstelling gezien van hem en hoewel ik gewaarschuwd was dat hij een depressieve vorm van cabaret uitvoert, vond ik het toch best wel leuk. Verder lees ik normaal niet zo erg over liefde en zo. Maar het kwam nu toevallig zo uit, en hoewel de titel lijkt aan te duiden dat het alleen gedichten en liedjes over de liefde zijn, zitten er ook veel tussen die over heel andere dingen gaan. Stijl De stijl die de schrijver gebruikt is meestal nogal "recht voor z'n raap". Hij schrijft zo'n beetje letterlijk op wat hij denkt of wat er gebeurt. Deze stijl is vooral herkenbaar in het gedicht Schietgebed. Er zijn ook gedichten die op een soort nadenkende manier zijn geschreven. Het gedicht Ik haat de maan hoort hierbij Gedichtenanalyse Pagina 2 van 8

3 De regels die ik in de regel-voor-regel analyse niet genoemd heb behoren bij de regel die daarvoor staat, de analyse kon net zo goed voor 1 als voor 2 aparte regels. Ik heb dat eerste gedaan anders stond er toch steeds hetzelfde. Liefdestreurlied De liefde wandelt vreemde wegen. 1 Eindelijk kom je iemand tegen. 2 Die fluistert woorden in je haren 3 die je gemist hebt a/ die jaren. 4 De harstocht woedt als slaande brand. 5 Je kreunt zoals het ledikant 6 Het bed lijkt te klein voor 't wild bewegen - 7 wat lijkt de liefde dan gedegen. 8 Maar 't zijn de strelingen en kussen 9 zelf die het vuur weer blussen. 10 Het vuur dat hartverwarmend was 11 dooft op den duur tot koude as. 12 Uiteindelijk leidt het lustloos paren 13 tot hitsig weer naar andren staren. 14 Een geliefde maakt ons moe en mat. 15 De liefde is een kort smal pad 16 dat doodloopt op het gebied van liefde kunnen veel verschillende dingen gebeuren 2. uiteindelijk vind je ook wel iemand 3. iemand die je liefkoost 4. iets wat je steeds gemist hebt 5. je bent vreselijk verliefd 6. je kreunt zoals het bed dat doet terwijl je vrijt 7. het bed lijkt te klein, het past niet, het hoort niet in je leven. Het streepje geeft een soort overdenking aan 8. wat lijkt de liefde dan mooi, volmaakt 9. maar het is juist het uitvoeren van de liefde zelf 10. dat maakt dat het overgaat Pagina 3 van 8

4 11. alle liefde, hoe sterk ook, gaat op den duur over 13. uiteindelijk ga je door het lusteloze vrijen weer naar anderen kijken 15. een geliefde put je uit, liefde vergt veer 16. hetpadvandeliefdeiszeermoeiiijktebewandelen,eigenfijknietomdathetdoodloopt Het gedicht heeft niet echt een vorm, maar er zijn steeds twee regels achter eikaar die rijmen. Alleen de laatste strofe bestaat uit drie regels. Hierdoor komt nadruk te liggen op de laatste van die drie, die samen met de regel daarvoor eigenlijk de kern van het hele gedicht is. De rijm in het gedicht is steeds gepaard, met uitzondering van de laatste regel. Het is eigenlijk een liedje, dat maakt de naam ook wel duidelijk. Symboliek Er zit niet veel symboliek in dit gedicht maar toch wel wat. Het vuur dat steeds terug komt is het vuur van de liefde. Het "kort smal pad" dat de liefde is, betekent dat het moeilijk is je aan de liefde aan te passen, om niet van het pad af te vallen. Uiteindelijk blijkt toch nog dat het pad doodloopt, dat dus elke liefde een eind heeft. Ruimte De enige ruimte die er in dit gedicht voorkomt is het bed. Dat is, of lijkt, te klein. Dat betekent dus dat het niet past. Misschien wei dat die liefde niet in dat leven past. (Tijds)Opbouw Er zit wel een beetje tijd in dit gedicht, maar echt veel vast er niet over te zeggen. Het verloopt gewoon chronologisch. Mening ik vond dit niet echt een mooi gedicht. Het trof mij wel door de vergelijking van de liefde met een pad of een weg. Dat komt volgens mij heel goed overeen met de werkelijkheid. Ik heb het meestal niet zo met gedichten en verhalen over de liefde, maar deze valt best web mee hoewel de toespelingen op seks mij niet zo aantrekken. Ik zou dit gedicht niet zelf gekozen hebben maar het moest omdat dit het titelgedicht is. Ik haat de maan Stormwind. Vrieskou. Regenvlagen 1 kan ik zonder moeite. Aan. 2 Maar maanlicht kan ik niet verdragen. 3 Sterker nog. Ik haat de maan. 4 Door de nacht liep onze wandeling. 5 De maan scheen groot. En rond. En bleek. 6 En ik zuchtte. Van bewondering. 7 Telkens. Als ik naar haar keek. 8 Mijn vriendin, ze zocht naar woorden. 9 Die ze in het maanlicht. Vond. 10 Pagina 4 van 8

5 Dat wij niet Bij elkander hoorden. 11 En ik zakte door de grond. 12 De maan is zilver. In gedichten. 13 Die ik nooit meer zal verstaan. 14 Ik ben niet gek. Alleen maar maanziek. 15 Ik zei het al. Ik haat de maan. 16 Zij is uit het zicht verdwenen. 17 En rondom mij werd het stil. 18 Nooit heeft de maan sindsdien geschenen. 19 Of ik droeg een manebril. 20 Ik kan het maanlicht niet verdragen 21 al is het nog zo zacht en bleek. 22 'k Kom om mane-olie vragen. 23 Bij drogist. En apotheek. 24 'k Smeer manecrème. Op beide wangen. 25 Alle nachten. Van de week. 26 De maan zo prachtig in gezangen 27 bezorgde mij een manesteek hij kan alles verdragen 3. maar maanlicht niet, hij haat do maan 5. ze liepen 's nachts 6. do maan verlichtte alles, lijkt oppermachtig door "groot en rond", maar toch niet door het woord "bleek" 7. hij is verliefd op haar, hij bewonderd haar 9. zijn vriendin zoekt naar woorden 10. ze vindt ze in het maanlicht 11. de maan zegt indirect dat ze niet bij elkaar horen 12. hij kan wel door de grond zakken van schaamte, en doet dat volgens dit gedicht ook, dit is echter onmogelijk dus er is hier sprake van een hyperbool 13. de maan wordt in gedichten als iets waardevols en prachtigs beschouwd 14. hij zal dat nooit meer begrijpen, omdat de maan de schuld is van alles 15. hij zegt dat hij niet gek is maar maanziek, hij is dus ziek van de maan, in negatieve zin (je kunt ook ziek zijn van iets maar dan door er constant aan te denken of te doen) 16. hij haat de maan 17. hij heeft haar nooit meer weer gezien 18. hij heeft ook nooit meer een andere vriendin gekregen 19. nooit meer heeft de maan zijn donkere leven daarna verlicht 20. of hij wou de maan niet meer zien 21. hij kan niet tegen maanlicht Pagina 5 van 8

6 22. hoe weinig het ook is 23. hij heeft mane-olie(een variant op zonneolie) 25. hij gebruikt manecrème(variant op zonnecrème) 26. elke nacht doet hij dat 27. de maan die meestal zo prachtig bezongen word 28. bezorgde hem een manesteek(variant op zonnesteek) in de liefde Dit gedicht heeft geen speciale, duidelijk herkenbare vorm. Je zou er een soort rondeel in kunnen zien omdat het woord "maan" steeds terug komt maar ik denk niet dat dit zo is. Het metrum in het gedicht loopt wel overal exact gelijk. Het zou kunnen dat het als liedje bedoeld is, het is niet voor niets een liedjesen gedichtenbundel. Do rijm in dit gedicht is overal op en plek na, de 15e regel, gekruist. Daar is sprake van gebroken rijm. Hierdoor komt extra nadruk te liggen op het woord "maanziek" dat daar de rijm doorbreekt. Dit is niet zo gek als je naar de rest van het gedicht kijkt. Er wordt constant gezegd dat hij een hekel aan de maan heeft. Dit alles samen komt tot de conclusie dat hij maanziek is. Dat komt tot uiting in dat woord dat het rijmschema dan doorbreekt. In het hele gedicht worden binnen regels zinnen "afgebroken". Het kan zijn dat de persoon die het vertelt dan op een schokkerige manier verteld. Bijvoorbeeld dat hij koppig is, dat hij niet alles wil vertellen en het er stukje bij beetje uitkomt. Of het kan zo zijn dat hij verdrietig is, en tussen de zinnen door even snikt. Dit laatste lijkt meer het geval omdat er in het gedicht sprake is van een verloren gegane liefde. De "afbrekingen" komen niet steeds op een vaste plaats of na een bepaald woord maar op een willekeurige plaats in een willekeurige regel. Er komen verschillende neologismen voor in dit gedicht, zoals manebril en mane-olie. Deze zijn ontstaan uit woorden die normaal bescherming bieden tegen de zon (zonnebril en zonneolie), maar nu beschermen tegen de maan. De nacht is in een gedicht of verhaal meestal een symbool voor donker, slechte tijden, en de maan brengt daar met haar licht hoop in. In dit gedicht is het andersom. Symboliek De maan staat in dit gedicht symbool voor ongeluk in de liefde. Dit is niet echt symboliek, maar het is het enige wat er in zit dat in de buurt komt. Ruimte De nacht. Deze staat meestal voor donker, angst en andere slechte dingen. In dit geval is het donker van de nacht positief, in elk geval vergeleken met de slechtheid van de maan. (Tijds)Opbouw Er zit niet een verloop van tijd in dit gedicht. Mening Ik vond dit best wel een leuk gedicht, vooral omdat het over de maan gaat. Als er iets is met sterren en planeten en dergelijke kan ik er moeilijk van af blijven. Daarom heb ik dit gedicht gekozen te analyseren. Pagina 6 van 8

7 Wat ik er vooral leuk aan vond was dat er sprake is van een manebril, mane-olie en zo. Dat is toch een beetje typerend voor de stijl van Hans Dorrestijn; dat hij eigenlijk altijd zwartgallig en depressief schrijft maar er toch heel veel humor, vaak in de vorm van zelfspot, er in verwerkt. Ik vind dit wet het mooiste van de drie gedichten. Schietgebed Sta mij toch bij oh grote God 1 met wurgtouw of revolverschot 2 of met een mes van roestvrij staal 3 of tref mij met een bliksemstraal 4 of zend mij op mijn levenspad 5 dat veel te lang was en te glad 6 mijn moordenaars een stuk of zes 7 met pistool, stilettomes 8 opdat ik het graf in daal 9 voordat ik de zestig haal help mij op een of andere manier 6. hij vind zijn leven al lang genoeg, "glad" kan betekenen dat hij at vaker uitgegleden is en ernstige ongelukken heeft meegemaakt 9. hij vindt het wel genoeg geweest, hij wil dood voordat hij zestig is, voordat er nog allemaal andere enge dingen gebeuren De regels 2 t/m 5, 7 en 8 zijn een voortdurende opsomming van erge dingen die hij wit dat zijn dood warden. De vorm van dit gedicht is een soort van anticlimax. Er worden steeds ergere dingen opgenoemd waarmee hij "geholpen" wil worden, maar dan in de laatste twee regels blijkt pas waarom hij dat allemaal wil. Hij wil dood voordat hij zestig jaar word, het is dan dus zo dat hij bang is voor wat er dan allemaal gebeurt. Vooral met betrekking tot ziektes en dergelijke. Het is eigenlijk een beetje een spottend gedicht. Normaal willen mensen zo oud mogelijk warden, maar hij wit liever dood voordat hij langzaamaan lichamelijk aftakelt. Hij wit overigens geen zelfmoord plegen. Dat wordt in elk geval niet genoemd, alleen maar "doden" die door iets of iemand anders worden veroorzaakt. De rijm in dit gedicht is steeds gepaard. Dit gedicht zou ook een liedje kunnen zijn. Symboliek De woorden wurgtouw, revolverschot, mes, bliksemstraal, moordenaars, pistool en stilettomes staan zonder meer symbool voor de dood. Het zijn alleen wel erg duidelijke symbolen en ook duidelijk zo bedoelt, meestal zijn symbolen wat meer verborgen. "(... )ik het graf in daal" is gewoon een eufemisme voor doodgaan. Ruimte Pagina 7 van 8

8 Er is hier geen ruimte aanwezig. (Tijds)Opbouw Er is ook geen tijd aanwezig in dit gedicht. Mening Ik vind dit wel een grappig gedicht. De meeste gedichten gaan over het leven, of over liefde. Deze gaat over de dood. Er zijn wel meer gedichten die over de dood gaan maar ik heb nog niet eerder een gedicht gelezen waarbij de persoon die vertelt graag dood wil. Daarnaast is het ook gewoon grappig dat hij dood wil voordat hij zestig is. De meeste mensen vieren feest als ze zestig jaar worden. Hij drijft hier een beetje de spot mee. Pagina 8 van 8