F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 1
|
|
- Quinten Hendriks
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 1 INHOUD VOORWOORD Hogere Graad - Specialisatie Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst algemeen gedeelte Leerplan DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 ONTWIKKELINGSGEBIEDEN RICHTLIJNEN HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels per optie) BEELDHOUWKUNST SCHILDERKUNST TEKENKUNST BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 BIJLAGE 4 BEGRIPPENKADER OVERZICHT VAN DIVERSE TECHNIEKEN VOORBEELDSCHEMA S BIBLIOGRAFIE
2 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 2 DEEL 3 HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels) BEELDHOUWKUNST SCHILDERKUNST TEKENKUNST 3.1 INLEIDING (p. 2) 3.2 OPTIEVAKKEN SAA (p. 3) Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Beeldhouwkunst Hogere Graad (p. 5) Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Beeldhouwkunst Specialisatiegraad (p. 9) Werkvelden (p. 12) Infrastructuur en middelen (p. 20) 3.3 ANDERE VERPLICHTE OPTIEVAKKEN (p. 21) Andere Verplichte Optievakken Hogere Graad. A. Kunstgeschiedenis Andere Verplichte Optievakken Specialisatiegraad. A. Bijzondere Kunstgeschiedenis. B. Keuzeatelier. 3.4 (niet verplichte) FACULTATIEVE VAKKEN (p. 22) Facultatieve vakken Hogere Graad. A. Digitale Beeldverwerking. B. Informatica. C. Nederlands. D. Tekenen Facultatieve vakken Specialisatiegraad. A. Digitale Beeldverwerking. B. Nederlands. C. Tekenen. 3.5 INFRASTRUCTUUR EN MIDDELEN (verplichte en facultatieve vakken) (p. 22)
3 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ INLEIDING Dit deel, deel III, beslaat het concrete leerplan van één van de opties in de Hogere Graad (HG) en Specialisatiegraad (SG): Beeldhouwkunst. Het is nuttig voorafgaand de delen I en II - die eerder theoretische, pedagogisch-didactische delen zijn - even door te lezen. Deze delen vormen: de neerslag van de gedachtegang van de werkgroep, samengesteld uit leerkrachten uit diverse academies, de aanloop tot het kaderen van het concrete leerplan (met tips) en het situeren van het deeltijds kunstonderwijs (DKO) Beeldende Kunst als artistiek - creatieve onderwijsvorm. Uit dit open leerplan kan worden geput om op een creatief- en artistiek-pedagogische wijze het leerproces van vormgeven in de Beeldhouwkunst op gang te brengen en te stimuleren. In Hogere Graad (HG) en Specialisatiegraad (SG) (Beeldhouwkunst), worden de leerlingen begeleid in het vinden en ontwikkelen van een eigen wijze van vormgeven, ondersteund door beschouwen en bespreken van het eigen werk en het werk van anderen (ontwikkelen van het beeldend denkvermogen). Dit gebeurt door een stapsgewijs inleiden in het betreffende medium (media), leren beheersen van de benodigde vaardigheden, en kennis maken met allerlei aspecten van de opbouw van een beeld - proces, onderzoek. Interesse wekken voor kunst in het algemeen. Het kunstonderwijs is voortdurend in beweging, normen worden constant bevraagd, grenzen worden verlegd. De leerling wordt ertoe gebracht om voor hem/haar nieuw en persoonlijk werk te maken. De opleiding wordt opgevat als een artistieke eerder dan als een technische opleiding. Dit wil zeggen dat het vormelijk-inhoudelijke voorgaat op het materieel-technische.
4 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ OPTIEVAKKEN Basisdoelstellingen (of algemene leerplandoelstellingen Hogere Graad (HG) - Specialisatiegraad (SG), zie onder meer ook het minimumleerplan opties tekenkunst, vrije grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, augustus 1990). De leerlingen kunnen: kennis en inzicht (cognitie) verwerven in: verhoudingen; functie en vorm van (organische) structuren (anatomie); kunstgeschiedenis; het memoriseren van het waargenomene/van ervaringen; de structurele opbouw; het vertalen van kennis naar artistiek(e) werk(vormen); materialen (en het aanwenden ervan). sociale vaardigheden aanleren: zelfstandigheid, zelfverantwoordelijkheid, zelfvorming; kritische ingesteldheid, objectiviteit; concentratie en doorzetting; de communicatie van emoties via beeldende middelen optimaliseren (ook digitaal); beeldende activiteiten in groep(swerk) uitvoeren (evaluatie van het groepswerk en van het beeldende resultaat, overleg, taakverdeling, enz.,... zie ook: creatieve sociale gezindheid); open staan voor evaluatie in alle mogelijke vormen. kennismaken met de artistieke (beroeps)uitoefening: ervaringen opdoen in contact met professionele toepassingsgebieden; vergelijken met de eigen beleving.
5 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 5 attitudes in verband met veiligheid, hygiëne, gezondheid en milieu aanleren: facetten van veiligheid, hygiëne en milieu leren kennen en toepassen. attitudes in functie van een expressief/creatief/artistiek/kunstzinnig gedrag aanleren: plezier en voldoening vinden in het beeldend vorm geven en genieten van wat beeldend is vorm gegeven; genieten van het beeldend handelen waardoor de expressiemogelijkheden verruimen; vertrouwen op eigen expressiemogelijkheden, nieuwe expressiemogelijkheden ontdekken en durven creatieve uitingen te tonen; ideeën ontwikkelen en vormgeven via schetsen; ervaren dat schetsen een voorbereiding kan zijn voor het (driedimensineel) vorm geven; beeldende activiteiten zelfstandig individueel uitvoeren en evalueren; zichzelf als persoon ontdekken, vormen en ontwikkelen; het (audio)visuele aanbod passend verwerken. in verband met het technische leren dat: de technische aspecten ten dienste staan van de creativiteit en expressie (in een organisch geheel); ontwerpen en uitvoeren stimuleert tot beeldende activiteit, het gezichtsveld en de gevoelswereld verruimt en de leerling artistiek vooruit helpt; het eindresultaat een gevolg is van overleg, dialoog, beeldvorming, schetsen (2D en 3D).
6 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Beeldhouwkunst Hogere Graad De leerlingen kunnen vanaf de leeftijd van 18 jaar aan een scholing Hogere Graad (HG) - deeltijds kunstonderwijs (DKO) beginnen. Worden eveneens toegelaten de regelmatige ingeschrevenen, houder van een getuigschrift van de tweede graad van het kunstsecundair leerplichtonderwijs, en ook houders van een getuigschrift van het secundair onderwijs 3de graad. Het lestijdenvolume is vastgesteld op minimum 8 voor een cyclus van 5 leerjaren en minimum 10 voor een cyclus van 4 leerjaren, maximaal 12 wekelijkse lestijden in de Hogere Graad (HG). De leervakken voor de Hogere Graad (HG) zijn: verplichte leervakken: - SPECIFIEK ARTISTIEK ATELIER (SAA) (minimum 5 lesuren per week per leerjaar) en - KUNSTGESCHIEDENIS (minimum 2 lesuren per week over de volledige graad), andere mogelijke bijkomende vakken (facultatief): Nederlands, Tekenen, Informatica, Digitale beeldverwerking. De globale opsomming van doelstellingen van dit leerplan wenst tegemoet te komen aan de intenties van openheid naar ieder eigen artistiek pedagogisch project en schoolwerkplan. Specifiek Artistiek Atelier Beeldhouwkunst Beeldhouwen dient in de meest ruime betekenis (als universele beeldende communicatievorm) gezien te worden: het verwezenlijken van een beeld om zich te uiten vanuit de eigen beleving. De beeldtaal, gebruikmakend van de waarneming, is een brug tussen het individu en zijn/haar omgeving. Waarnemen-weergeven-vormgeven dient eveneens ruim geïnterpreteerd te worden als zien, voelen, horen, betasten, herinneren, proeven, innerlijk ervaren, enz. (werken naar waarneming vraagt een specifieke keuze, interpretatie van het waargenomene en een aangepaste beeldende oplossing). Het jaarprogramma zorgt voor een stimulerende leidraad, structuur binnen het atelier, zonder een rigide keurslijf te zijn. Niet het programma maar het optimaal vormen van de student staat centraal. De kunst en het kunstgebeuren (historische context), het ontwerpen (als denken), de bevraging (evaluatie, zelfevaluatie) zetten aan tot zelfstandig werken en een persoonlijk artistiek uitbeelden. Het aanleggen van een archief of map, kan een belangrijk werkinstrument zijn. Hierin verzamelt de leerling (over de jaren heen) tekeningen, foto s, teksten, documentatie allerhande met betrekking tot de opdrachten of eigen ideeën. Hieruit kan men inspiratie putten. Studieschetsen (tekeningen, maquettes) vormen een groot aandeel in het creatieproces van een beeld. Ze zijn de eerste stap in de visualisatie ervan.
7 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 7 De leerlingen kunnen: op het artistieke vlak - thematiek, inhoudelijke aspecten: aandacht hebben voor de historische en actuele iconografie (metafoor, e.a.) en thema s, en trachten hierin een eigen positie in te nemen (o.a. via museum- en galerijbezoek kennis nemen van werkstukken uit de eigen omgeving, andere culturen, verleden, heden, ); het ontstaansproces even belangrijk achten als de uiteindelijke realisatie; het ruimtelijk gevoel ontwikkelen, (zie verder 3.2.3, Werkvelden, pagina 12); de eigen ruimtelijke sensaties, gevoelens kunnen ontdekken en verwerken in een beeld; inzicht verwerven in de verhoudingen en anatomie van het menselijk lichaam en deze elementen expressief interpreteren; uitgaande van beeldbeschouwing, waarneming, zelf beelden(d) creëren; vanuit waarneming/beschouwing gedachten en ideeën door middel van een schets vastleggen (denkend beelden - beeldend denken); de creatieve verbeelding ontwikkelen (streven naar een oorspronkelijke beeldtaal): het persoonlijk ervaren ontdekken en als drijfveer gebruiken voor elk beeld; visuele, tactiele, auditieve, rationele, emotionele ervaringen opdoen en ze op een oorspronkelijke manier vorm geven; zich authentiek uitdrukken, streven naar communicatie, waarbij de zuiver persoonlijke thematiek overstegen wordt.
8 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 8 (artistiek-)technische vaardigheden aanleren, met andere woorden: Het atelier wil een zo ruim mogelijke inleiding geven in het beeldhouwen. Dit komt tot uiting in het zeer verscheiden materiaalgebruik (klei, hout, plaaster, beton, papier, isomo, ijzer, ) en in de verschillende manieren waarop die materialen verwerkt worden (toevoegen, weghalen, stapelen, assembleren, multipliceren ). De technische bagage staat niet op zich maar is onontbeerlijk voor het bedenken en realiseren van het ontwerp; afhankelijk van het doel een specifieke manier van vorm geven gebruiken (technisch, documentair, illustratief, studieschets naar compositie, ontwerp,...); aanleren van vaardigheden die nodig zijn voor het verwerken van materialen; een concept kunnen uitvoeren; verschillende materialen en technieken hanteren om een voor de realisatie van het beeld optimale werkwijze te kunnen kiezen; open staan voor nieuwe beeldende middelen, technieken; een werk vervaardigen door toevoeging; een werk vervaardigen door het weghalen van materiaal; omzetten van een materiaal door middel van mouleren in een ander materiaal (gieten, estamperen, multipliceren ); constructietechnieken, collage, assemblage, en andere technieken kunnen toepassen; werken met schaal (ontwerp-realisatie) en verhoudingen. beeldende begrippen en vaardigheden aanleren, dit wil zeggen: een keuze maken uit de beeldende mogelijkheden om tot een eigen plastische visie te komen; de beeldende kwaliteiten, mogelijkheden van materieel, materie herkennen en toepassen; de beeldende mogelijkheden van een techniek ontdekken en toepassen; de beeldtaal, terminologie, begrijpen en hanteren voor de bespreking van eigen en andermans werk; een compositie opbouwen aan de hand van een aantal ordeningsprincipes (statisch, dynamisch, symmetrisch, asymmetrisch, stabiel, labiel, (on)evenwichtig, (an)organisch, chaotisch, ritmisch, contrast, ); een beeld opbouwen tot een geheel (elk element heeft zijn plaats tegenover andere elementen en in het geheel);
9 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 9 reduceren van een element tot zijn grondvorm, hoofd- en bijzaak kunnen onderscheiden; uitgaande van waarneming: stileren,, omzetten in collage, assemblage, ontwerp,, basis van de anatomie verwerven (leren kijken in plaats van kennen); vlakke en driedimensionale onderwerpen in beeld weergeven in minimale en/of optimale massa: uitwendige, inwendige structuur, verhoudingen (reëel-mentaal), detail, materie (reëel-suggestief), kleur, (associatie); oplossen van constructieve problemen; vertrouwd geraken met de taal van de driedimensionale vormgeving. attitudinale vaardigheden aanleren, dit wil zeggen: Leren beeldhouwen heeft naast het aanleren van een aantal vaardigheden ook te maken met het wegnemen van mentale obstakels. Leren is voor een deel ook loslaten. De doelstellingen breiden zich uit tot een algemeen vormend - attitudinaal - niveau: het leren beoordelen van eigen werk (als geheel en in de afzonderlijke delen), het ontwikkelen van de intuïtie (eigen spontaneïteit en inspiratie herkennen en oproepen), zelfstandig werken, het ontwikkelen van een open houding tegenover onderwerpen en werkprocessen. zich richten op het "onderzoek" van het beeld, de eigen beelden (zelf gerealiseerde werken), andere beelden (van collega studenten, en kunstwerken uit tentoonstellingen) - en dit alles kritisch onderwerpen aan inzichten uit opgedane ervaringen; open staan voor het nieuwe (materiaal, techniek, vormoplossing of beeldtaal); zowel op eigen initiatief als in opdracht een specifieke thematiek kunnen verwerken (zelfstandigheid); geduld, doorzettingsvermogen en uithoudingsvermogen kunnen hanteren (beeldhouwen is een langzaam leerproces, kennis opbouwen door ervaring); leren omgaan met kritiek, zelfkritiek, zelfevaluatie; probleemoplossend denken, (voor elke situatie kunnen ook verschillende oplossingen mogelijk zijn); inzicht verwerven/evalueren, in functie van, en het zich vragen stellen rond vorm, expressiviteit of inhoud van het werk/proces; volgens een gestructureerd proces leren werken.
10 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Beeldhouwkunst Specialisatiegraad De leerlingen kunnen vanaf de leeftijd van 18 jaar aan een scholing Specialisatiegraad (SG) - deeltijds kunstonderwijs (DKO) beginnen. Worden eveneens toegelaten de regelmatige ingeschrevenen, derde leerjaar van de derde graad, houder van een getuigschrift van de derde graad van het kunstsecundair leerplichtonderwijs. Het lestijdenvolume is vastgesteld op minimum 8 voor een cyclus van 2 leerjaren, maximaal 12 wekelijkse lestijden in de Specialisatiegraad Specialisatiegraad (SG). De leervakken voor de Specialisatiegraad (SG) zijn: verplichte leervakken: - SPECIFIEK ARTISTIEK ATELIER (SAA) (minimum 5 lesuren per week per leerjaar) en - (minimum 1 lesuur per week over de volledige graad), KEUZEATELIER (het specifiek atelier van een andere optie)/ of BIJZONDERE KUNSTGESCHIEDENIS andere mogelijke bijkomende vakken (facultatief): Nederlands, Tekenen, Digitale beeldverwerking. De globale opsomming van doelstellingen van dit leerplan wenst tegemoet te komen aan de intenties van openheid naar ieder eigen artistiek pedagogisch project en schoolwerkplan. De leerlingen kunnen: naast het putten uit de oude meesters als bron voor inspiratie of als ondersteuning, daarbij ook de moderne en hedendaagse meesters op de voorgrond laten komen; op persoonlijke wijze, naar eigen inzichten een volwaardige werkstuk, een volledig eigen project ontwikkelen waarbij zowel het referentiekader als de bronnen en de evolutie van deze individuele zoektocht als resultaten gepresenteerd kunnen worden; gaandeweg een gerichte zoektocht op spoor zetten (het eindresultaat hoeft daarom nog niet noodzakelijk bereikt te zijn wel de opzet van een traject, een spoor dat logisch verdergezet kan worden na de opleiding eventueel zelfs binnen een andere discipline) zelfstandig kiezen uit materialen (creatief, innovatief omgaan met materialen); vrij formaten en technieken creatief aanwenden; de impact van de presentatie van het beeldend werk als een onderdeel van het beeldend gebeuren (leren) beschouwen; het geheel coherent voorstellen; keuze maken voor en/of combineren van één of meerdere thema s - zowel figuratief, als abstracties en volledig abstract; in hun eigen werk uiting geven van de nodige virtuositeit.
11 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 11 Specifiek Artistiek Atelier Beeldhouwkunst Beeldhouwen dient in de meest ruime betekenis (als universele beeldende communicatievorm) gezien te worden, maquette, land-art, projectie, installatie, ) - zie Hogere Graad (HG). In de Hogere Graad (HG) komen een ruim aanbod van technieken (materialen) en beeldende mogelijkheden aan bod. In de Specialisatiegraad (SG) gaat men nadrukkelijker op zoek naar een techniek (materiaal) en vormgeving om zijn/haar (eigen) ervaringswereld te visualiseren. Met andere woorden, de student gaat stap voor stap een persoonlijke beeldtaal ontwikkelen om zijn visie tot uitdrukking te brengen (synthese) en krijgt zo vertrouwen in het eigen scheppend vermogen. Vanaf het moment van inspiratie kan men gericht en gestructureerd gebruik maken van zijn inzicht in techniek en vormgeving om een idee (ideeën) ruimtelijk te realiseren. Het programma ontstaat in samenspraak met de leerkracht vanuit de specifieke behoefte van de leerling. Het aanleggen van een documentatiemap kan een belangrijk werkinstrument zijn.
12 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 12 De leerlingen kunnen: op het artistieke vlak: het ruimtelijk gevoel (volume) ontwikkelen, (zie verder Werkvelden, pagina 12); vormgeven naar diverse onderwerpen; de creatieve verbeelding verder ontwikkelen; een uitvoering kunnen ondersteunen d.m.v. tekst, afmetingen, plaatsing in de ruimte, de plaats van bestemming, de gekozen uitvoering, kleur,...; waarneming, het onderwerp en de voorontwerpen kunnen zien als een geheel om tot een visie te komen, om tot een vertaling te komen naar een synthese van beeldtaal; zoeken naar een dialectiek tussen de vorm en de materie (in de Hogere Graad heeft de leerling geleerd om technieken toe te passen naar het concept); een kunstwerk vormen door het verpersoonlijken van beeldtaal - een kunstwerk of creaties komen vanuit de eigen leefwereld en ervaringsgebieden, die besproken en geanalyseerd worden; door middel van tekeningen, (kleine) voorstudies en vormstudies een weg zoeken naar een eigen vormtaal vanuit een gekozen thema; een thema doordenken, doordrongen worden van een gekozen thema (uitvoering wordt mogelijk ondersteund door studies naar waarneming); leren presenteren. (artistiek-)technische vaardigheden aanleren, m.a.w.: verder verfijnen van de in de Hogere Graad aangeleerde technische vaardigheden. beeldende begrippen en vaardigheden aanleren, d.w.z.: aandacht hebben voor de historische en actuele iconografie (metafoor, e.a.) en thema s, en trachten hierin een eigen positie in te nemen (o.a. via museum- en galerijbezoek kennis nemen van werkstukken uit de eigen omgeving, andere culturen, verleden, heden, ). attitudinale vaardigheden aanleren, d.w.z.: door synthese komen tot zelfstandigheid en vrij denken, de leerling maakt een synthese van het aangeleerde uit de Hogere Graad; zelfstandig werken en het werk toetsen aan een eigen creatieve visie - met culturele en sociale wortels -, filosofische denkbeelden, emotionele expressies; een thema kiezen waardoor hij/zij zich aangetrokken voelt, zonodig zich daartoe documenteren, de eigen interesse analyseren en daardoor zich verruimen; de onderzoekdrang stimuleren zonder belemmering; naar buiten treden met de nodige representatieve en sociale vaardigheden.
13 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ Werkvelden Gericht op de basiselementen (beeldaspecten), grondstoffen, technieken en artistiek-historische informatie. Dit overzicht is van toepassing op zowel de doelstellingen van de Hogere Graad (HG) als van de Specialisatiegraad (SG). De hierna vernoemde items staan in een niet-hiërarchisch bedoelde volgorde: Algemeen hanteren van de massa (minimaal of optimaal), hanteren van de volumes (dik/dun, diep/ondiep, hoog/laag, licht/zwaar, hol/bol, enz.) in functie van ruimtelijk expressie, zich ruimtelijk uitdrukken, vormgeven in reliëf, holle vormen modelleren om massa te suggereren, construeren en assembleren (d.m.v. kit, lijm, soldeer, draad, ), begrijpen van en kunnen werken met ruimtelijke vormen, aandacht besteden aan figuratie, abstractie, structuur, kleur,, materiaal onderzoeken, werken naar opdracht, functionaliteit, vrij werk, portretteren, abstract vormgeven, ruimtelijk schetsen (al dan niet naar model - houding, bouw van het menselijk lichaam), ontwerpen maken in zachte materialen als houvast voor bewerkingen in harde materialen; handgereedschappen kennen en kunnen hanteren in functie van bewerkingstechnieken (lijmen, zagen, raspen, gutsen, beitels, ), vormaspecten en expressie gebruiken/aanwenden in functie van het materiaal (steensoorten, houtsoorten, klei, ).
14 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 14 Compositie Contrast(en) er wordt veel aandacht besteed aan het evenwichtig leren opbouwen van een beeld, grootteverhoudingen zien, ervaren (van de dynamisch/statische werking), ontdekken (dat een (geslaagde) compositie niet per se structureel, ritmisch of repetitief moet zijn/dat er ontelbare mogelijkheden zijn om een vlak in te delen), positie (coördinaten) waarnemen (ontdekken dat betekenisverandering kan ontstaan onder invloed van plaatsing/enscenering), achtergrond ten opzichte van voorgrond onderscheiden, centrisch en concentrisch focussen (van binnen naar buiten en omgekeerd), ordeningsmogelijkheden en richtingverschillen onderscheiden (evenwicht, symmetrie, a-symmetrie, gulden snede, ), formaat- (en kadrering)verschillen onderzoeken en aanwenden (lay-out/verhouding van de uitbeelding ten opzichte van omgeving/ruimte), inzicht in en kunnen werken met evenwicht, balans als expressiemiddel, een compositie kunnen opbouwen aan de hand van een ordeningsprincipe (onder andere: ritme), inschatten van verhoudingen en de mentale en technische hulpmiddelen daarvoor, confrontatie met de eigen ruimtelijke perceptie, stapelen van volumes om ze (logisch) te ordenen: evenwicht en zwaartekracht, symmetrie, het vlak en de wetmatigheden van het vlak. contrasthoeveelheden en mogelijke groeperingen vaststellen, contrasten naar omvang, duidelijkheid en oppervlak aanvoelen. Kleur(en) (kleurverschillen, kleurperspectief, optische kleurwerking, kleurcontrast,...) zoeken, verzamelen, ontdekken, beschrijven,
15 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 15 herkennen, benoemen, bespreken, toon en kleur waarnemen, ervaren en toepassen. vergelijken, sorteren/groeperen (puur, bont, natuur, vrolijk, somber, warm, koud, textuur, licht, donker,...), het aan elkaar relateren van kleur en kleur-/volumewerking (kleurkracht, transparantie,, contrastwaarde), combineren (variaties bekomen/laten ontstaan), nuanceren, nabootsen, onderzoeken van de relatie tussen factuur, textuur, kleur, lichtinval en vorm, kennismaking met de materie in de ruimste zin, (medium van expressie en creativiteit, onderzoek van factuur, textuur, tactiele sensaties,...), ontwikkelen van een persoonlijke schriftuur (van de zichtbare elementen, zoals textuur, die een rechtsreeks gevolg zijn van een persoonlijke manier van werken), vergelijken van de materie ten opzichte van de vorm(taal), haar dialectiek, bewerken van materies (textuur). Creaties (cultuur, kunstactiviteit) (onder)zoeken (historische/actuele context), vergelijken/beschrijven, (h)erkennen, bespreken, interpreteren, tentoonstellen/beeldend verwerken, verwerken in/als een (multi-)media-publicatie/installatie.
16 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 16 Licht(bronnen) Lijn(en) waarnemen, onderzoeken (vorm, schaduw, kleurnuances, contrast), (sfeer/kleur)beïnvloeding / relatie licht - schaduw,), ontdekken (vormgevende/ruimtebepalende mogelijkheden), experimenteren, lichtvorm (diffuus, lateraal, scherend), lichtrichting, lichteffect, lichtmateriaal hanteren. waarnemen, beschrijven (abstractie, gevoeligheid,, lijndikte, ), benoemen, bespreken, interpreteren (karaktervoering), ordenen, noteren, nabootsen, weergeven, inzicht verkrijgen in en kunnen hanteren van volumes en van grafische vormelementen, uitvoeren van ritmestudies door middel van geometrisch bepaalde figuren (statischdynamisch), werken met doorsnijdingen, construeren van elementen, assembleren in ijzer; combineren van volumineuze elementen en grafische structuren (bvb. met als thema: beweging), een vormelijk thema gebruiken om eenheid, herhaling en contrast te brengen (ritme).
17 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 17 Media-aparatuur beschouwen als een verlengstuk van de waarneming (het ervaren) in de ruimste zin, ervaren (van samenhang volume - kleur - licht - ruimte -...), herhalen (van tekening/beeld/prent), ontwikkelen (van fotografische/grafische/digitale procédés), onderzoeken (van de beeldvoering in toneel, film, videoclip, installatie, reclamespot, schilderij, foto, beeldhouwwerk,... /en van de specifieke functionaliteit, manipulatie,, experiment, ), (gemaakte (kunst)beelden) vergelijken (met de eigen ervaring), gerichte keuze in functie van de opdracht kunnen maken, (rand)apparatuur kunnen gebruiken (scanner, printer, cd-writer, digitale/analoge camera, ), basiskennis verwerven (lay-out, typografie, pre-press, desktop publishing (DTP), digitaal geluid, bewegend beeld,, tijdsgegeven, ). Natuur (natuurvorm-, kleur- en volumekarakter en hun onderlinge samenhang) ontdekken, beeldend weergeven, visualiseren, illustreren (naar model, abstract benaderd, ), in verhouding(en) zien, weergeven, verbanden leggen (via onderzoek), ontdekken (van de relatie tot de cultuur: stilleven, landschap,...), onderscheiden (cultuur - natuur/eigen - andere culturen/ ), (spontaan) noteren (van het waargenomene), studeren naar waarneming, observeren van: - het portret (anatomie, proporties), analyseren en synthetiseren tot geometrische elementen, - de hand (anatomie, proporties): relatie houding-expressie (symboliek), ritmestudie en onderzoek van de ruimtewerking, - het menselijk lichaam (anatomie, onderzoek naar houding, karakter door middel van proporties, ritmische structuren, evenwicht,...).
18 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 18 Ruimte waarnemen (relaties: binnen - buitenkant, vlak - ruimte, het planmatige van diepteniveaus, voor-achter, lagen en maskers), ontdekken en ervaren (dat wijziging van oogpunt het ruimtegevoel (kan veranderen) verandert), ontdekken en weergeven (van effectieve/suggestieve ruimte(lijkheid): overlapping, transparantie), ruimte suggereren/suggereren van ruimte in een plat vlak (reliëf), ontdekken van ruimtelijkheid: het beeld eerder als een op zichzelf staand geheel zien, dan als afbeelding, inzicht in en kunnen hanteren van massa en ruimte, inzicht in en kunnen werken met ruimtelijke vormelementen, onderzoeken van de relatie object-ruimte: evenwicht als expressie, contrast, tegenstelling als ordeningsprincipe, onderzoeken van de ruimtewerking: spel van licht en schaduw op een 'plat vlak, basreliëf (thematisch onderbouwde oefening: bvb. deursculptuur), onderzoeken van opengewerkte volumes (bvb. ruimte en volume suggereren door middel van een assemblage van plaatelementen, mogelijk onderwerp: een buste, ), onderzoeken van plastische en ruimtelijke mogelijkheden en gevolgen van een figurengroep (bvb. uitgaande van een specifieke (eventueel verzonnen) locatie), analyseren van de ruimtelijke werking en ritmiek van grafische structuren en de opbouw ervan in eigen creaties, vergelijken van diepte en suggesties (de ruimte en haar derde dimensie). Vorm(en/ vlakken, samengestelde vormen, ) ervaren ontdekken van rasters, vulling, textuur, ontdekken van toonverloop: radiaal, diagonaal, horizontaal, verticaal,, ontdekken van de relatie vorm - functie/dat een functie de vorm (kan bepalen) bepaalt, observeren (ook in de natuurlijke omgeving) - observatie van organische vorm, analyse en synthese,
19 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 19 werken met proporties, spanningsopbouw, constructie van bolle elementen, relatie vorm-materie-textuur-kleur, beschrijven, herkennen (omtrek, samenstelling, kleur, onderlinge verhouding), benoemen, bespreken, vergelijken (verschil in aard en ruimtelijke plaatsing), sorteren, waarderen, ordenen, plaatsen (ruimte: voor-achter, dichtbij-veraf, groot-klein), opstellen, gezichts-/ standpunt bewust bepalen, ontwerpen, suggereren, stileren van vormelementen uit de realiteit (hoofdzaak-detail) tot rondom uitgewerkt geheel (pakvorm), opbouwen van een organische vormgeving met een ruimtelijke werking, vertrekkende van een bestaand gegeven (bvb. vertakte boomstam), uitvoeren/construeren (opbouwen, boetseren, kneden, snijden, kleven, binden, zagen, knippen, gieten, patineren, smelten, uitstoken, slijpen,...): - werken met gips (tweedelige mallen); - holle opbouwtechniek; - toevoegen; - wegnemen; - hakken uit de materie; - specieke technieken eigen aan het te verwerken/bewerken materiaal (bvb. las-, ciseleertechniek, ); -, relateren van vorm en kleur, afwerken, suggereren van volume aan de hand van holle en bolle vormen/elementen.
20 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 20 Andere (techniek) ontdekken (van verschillende en specifieke mogelijkheden in de te onderscheiden materialen en technieken), verwerken (van verschillende en specifieke mogelijkheden in de te onderscheiden materialen en technieken, ook kopieer- en reproductietechnieken), ervaren (van de ruimte(lijkheid) ), plannen (van een opbouw), bespreken (van een beeld), ontwikkelen van een concept, met specifieke materiaalkeuze, techniek en vormgeving naar aanleiding van een eigen thema (bvb. dierstudie), realiseren van een sculpturale overbrugging - een verbinding tussen twee punten - in maquettevorm, uitgaande van de historische, geografische, ecologische, sociale, stedenbouwkundige, geaardheid van een bestaande of verzonnen plek. Deze beeldaspecten zijn samen met de technieken niet weg te cijferen onderdelen van het beeld (de beelden/leerinhoud). In de beeldende activiteit zelf - in het gebruik - moet de essentie, een genuanceerd waardevolle inhoudelijke zingeving, worden toegevoegd. (zie ook: Overzicht van diverse technieken, bijlage 2)
21 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ Infrastructuur en middelen ALGEMENE INFORMATIE in verband met infrastructuur en middelen: De algemene infrastructuur dient minimaal te beantwoorden aan de vigerende regelgeving van het A.R.A.B., het A.R.E.I en de Welzijnswet en uitvoeringsbesluiten. Deze informatie is te raadplegen op de website van het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid: Je kan er ook de richtlijnen op nalezen in de minimumleerplannen. (info en bevoegdheid: gemeenschapsinspecteur deeltijds kunstonderwijs, beeldende kunst)
22 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ ANDERE VERPLICHTE OPTIEVAKKEN Andere Verplichte Optievakken Hogere Graad A. Kunstgeschiedenis ZIE APARTE BUNDEL VAK: KUNSTGESCHIEDENIS (nog in voorbereiding) Andere Verplichte Optievakken Specialisatiegraad A. Bijzondere Kunstgeschiedenis ZIE APARTE BUNDEL VAK: (bijzondere) KUNSTGESCHIEDENIS (nog in voorbereiding) B. Keuzeatelier Het artistieke dient de nodige ontwikkelingskansen te krijgen, ook in het keuzeatelier. Men streeft hierbij naar het ontwikkelen van: - uitingsdrang, - verbeelding, - probleemoplossend denken en handelen (basishandelingen, ), - durf voor experiment (proefondervindelijk), - inventief gebruik van materialen, technieken en beeldaspecten. Ook het beeldend kunnen omgaan met betreffende beeldaspecten (licht, kleur, lijn, vorm, compositie, textuur, ) op zelfstandige en creatief - artistieke wijze is hier belangrijk. En dit in samenhang met het ontwikkelen van het waarnemingsvermogen, ontledingsvermogen, emotionele ontwikkeling, abstraheervermogen, interpretatievermogen, expressievermogen, omgaan met materiaal en materieel, inzicht inzake technische begrippen,
23 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/ (niet verplichte) FACULTATIEVE OPTIEVAKKEN Facultatieve vakken Hogere Graad A. Digitale Beeldverwerking ZIE APARTE BUNDEL VAK: DIGITALE BEELDVERWERKING (nog in voorbereiding) B. Informatica ZIE APARTE BUNDEL VAK: INFORMATICA (nog in voorbereiding) C. Nederlands ZIE APARTE BUNDEL VAK: NEDERLANDS (nog in voorbereiding) D. Tekenen ZIE APARTE BUNDEL VAK: TEKENEN (nog in voorbereiding) Facultatieve vakken Specialisatiegraad A. Digitale Beeldverwerking ZIE APARTE BUNDEL VAK: DIGITALE BEELDVERWERKING (nog in voorbereiding) B. Nederlands ZIE APARTE BUNDEL VAK: NEDERLANDS (nog in voorbereiding) C. Tekenen ZIE APARTE BUNDEL VAK: TEKENEN (nog in voorbereiding) 3.5 INFRASTRUCTUUR EN MIDDELEN (verplichte en facultatieve vakken) ZIE APARTE BUNDEL VOOR IEDER VAN DE SPECIEKE VAKKEN (nog in voorbereiding)
HET CONCRETE LEERPLAN
1 DEEL 3 HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels) BEELDHOUWKUNST SCHILDERKUNST TEKENKUNST Vrije Grafiek 3.1 INLEIDING (p. 2) 3.2 OPTIEVAKKEN SAA (p. 4) 3.2.1 Optievak Specifiek Artistiek
Nadere informatieF:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 1
F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 1 INHOUD VOORWOORD Hogere Graad - Specialisatie Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst algemeen gedeelte Leerplan DEEL 1 DEEL 2 DEEL
Nadere informatie/10 25dc-OBK-MG Middelbare Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst. Leerplan ONTWIKKELINGSGEBIEDEN
1-4-09 1/10 25dc-OBK-MG 21.11.2002 Middelbare Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst Leerplan (algemeen gedeelte) INHOUD VOORWOORD DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 ONTWIKKELINGSGEBIEDEN RICHTLIJNEN
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Middelbare Graad Volwassenen Oriëntatie
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Middelbare graad jongeren Beeldende
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatiebeeldanalyse-kunstbeschouwing
beeldanalyse-kunstbeschouwing Bij het kijken naar kunstwerken kun je je allerlei vragen stellen wat het kunstwerk met je doet. Door aandachtig te kijken verzamel je informatie over vorm en inhoud. In deze
Nadere informatieBEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN
tweede graad KSO BEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN De tweede graad KSO beeldende en architecturale kunsten is een theoretisch artistiek-creatieve studierichting. In deze studierichting krijg je een uitgebreide
Nadere informatieVLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS
VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS Guimardstraat 1-1040 BRUSSEL LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS KUNSTINITIATIE ETALAGE EN STANDENDECORATIE PUBLICITEITSGRAFIEK Derde graad BSO Brussel -Licap
Nadere informatieHET CONCRETE LEERPLAN
O:/Beeldende Kunst/Begeleiding/Leerplannen/003 Leerplan Keramiek HG-SG 03/09/07 1 DEEL 3 HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels) KERAMIEK 3.1 INLEIDING 3.2 DOELSTELLINGEN 3.2.1 Optievak
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieDOELSTELLINGEN BUURT IN ZICHT
DOELSTELLINGEN BUURT IN ZICHT GEKOPPELD AAN DE EINDTERMEN 3 DE GRAAD BASISONDERWIJS Voor het bepalen van de doelstellingen hebben we ons gebaseerd op de eindtermen basisonderwijs. De volgende doelstellingen
Nadere informatieSchilderkunst. 1. Definitie TOEGEPAST. Bouwstenen om naar de schilderkunst te leren kijken. SCHILDERIJ: FIGURATIEF ABSTRACT:
Schilderkunst Bouwstenen om naar de schilderkunst te leren kijken. 1. Definitie SCHILDERIJ: tweedimensionaal vlak iets wordt voorgesteld kleur- en vormmiddelen FIGURATIEF ABSTRACT: figuratief: verwijst
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad muziek
basiscompetenties 2de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen
Nadere informatieOLYMPIASCHOOL. Schoolmaatplan Beeldend. Huidige situatie beeldend onderwijs
OLYMPIASCHOOL Schoolmaatplan Beeldend Beeldend onderwijs is goed vertegenwoordigd op de Olympischool. Bij de kleuters wordt er dagelijks beeldend gewerkt en van groep 3 tot en met 8 hebben de kinderen
Nadere informatieBeleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas
Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende
Nadere informatieTiming: 50 min. Graad: 2-3. Leerplandoelen: VVKBAO:
Graad: 2-3 Timing: 50 min Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.11 Kinderen kunnen zeggen aan welke eisen een bestaande constructie en een constructie die ze zelf willen maken, moet voldoen. WO TE 6.11.1 Dat
Nadere informatieRealiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren
Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft
Nadere informatieLesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen.
Vak: MUVO Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Doelen: Eindtermen: Muvo 1.2 De leerlingen kunnen door betasten en voelen (tactiel), door kijken
Nadere informatieU vraagt voor de expositie natuurlijk ook enkele (installatie)gidsen. Wedden dat de bezoekers nog nooit zo n visueel wereldbeeld konden ervaren?
Het verhaal Het kunstwerk op de rotonde: is het een installatie, een assemblage of een beeldhouwwerk? Vergelijken met kunstinstallaties of art-installations op internet. Meteen de hedendaagse maatschappelijke
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS
DOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS 3 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - BSO - De volgende doelstellingen en VOET kunnen aan bod komen. Dat is steeds afhankelijk van de onderzochte (school)omgeving. Die
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieCultuurbeleidsplan 2015-2019
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Cultuurbeleidsplan 2015-2019 1. Inleiding Dit is het cultuureducatieplan van de CBS Maranatha in Winschoten. Een plan dat is opgesteld om een bijdrage te leveren
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad muziek
basiscompetenties 3de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 3 de graad van de langlopende studierichtingen
Nadere informatieWISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN
WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,
Nadere informatieMeetkunst. Les 2 Van kunst naar ruimte. Weergeven op schaal en in perspectief
Meetkunst Les 2 Van kunst naar ruimte Weergeven op schaal en in perspectief Kunst laat vaak een interpretatie van de werkelijkheid om ons heen zien. Soms lijkt een schilderij heel echt ; sommige kunstenaars
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 2 de graad van de langlopende
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatietheorie tekenen onderbouw
theorie tekenen onderbouw inhoud deel 1 technieken en materialen deel 2 ruimtelijkheid deel 3 vorm deel 4 ruimte en licht deel 5 kleur deel 6 compositie deel 7 inleiding kunstgeschiedenis schriftelijke
Nadere informatieEINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen
Nadere informatieBalans tussen orde en chaos ontsnappen aan de chaos. ordening = de onderlinge samenhang tussen de verschillende elementen
Balans tussen orde en chaos ontsnappen aan de chaos ordening = de onderlinge samenhang tussen de verschillende elementen Compositie (samenstelling) is het belangrijkste ordeningssysteem 1. Compositie,
Nadere informatieNu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV
Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen
Nadere informatieReader/begrippenlijst periode 4 toetsweek :
Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Klas 3 Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Hoe moet je leren??? De begrippen zijn bij deze toets gekoppeld aan de kunststromingen van de kunstpromotie.
Nadere informatieKIJKWIJZER BEELDASPECTEN
KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer
Nadere informatiex x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk
Nadere informatieWorkshop. Vriendschapsbandjes
Workshop Vriendschapsbandjes Opzet: Vriendschapsbandjes in macramé met pareltjes aan. (Idee uit het boekje Eigentijds macramé, Margriet Kors en Gina Lambers, Cantecleer, 2002, ISBN 90 213 3201 9) pagina
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG
DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - ASO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek
Nadere informatieATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester
ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets
Nadere informatieR u i m t e. Kunst BV
R u i m t e Kunst BV A4 ~ periode B 2010 2011 Kunst Algemeen Beeldende Vorming Inleiding In de periodes B en C van dit jaar ga je kennis maken met het vak Kunst. De naam klinkt wellicht wat hoogdravend,
Nadere informatiekunstbv beeldende vorming Afsluiting kunstbv 5 Havo / 6VWO afsluiting Naam:... Klas...
Naam:... Klas... Afsluiting 5 Havo / 6VWO In periode 2, 3 en 4 gaan jullie werken aan een eigen thema om het vak af te sluiten. De volgende onderdelen zullen aan bod komen: - eigen werk rond thema + logboek
Nadere informatieCreativiteit, kun je dat afdwingen?
Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan
Nadere informatieGEBRUIK VAN WERKBLADEN
Gebruik van werkbladen Begeleiding aardrijkskunde GEBRUIK VAN WERKBLADEN Begeleiding aardrijkskunde 1 Vaststellingen Het gebruik van werkbladen in lessen aardrijkskunde situeert zich vooral in de eerste
Nadere informatieA. MISSIE MEDIATRAINING B. VISIE MEDIATRAINING. GO! middenschool MIRA Loystraat Hamme
A. MISSIE MEDIATRAINING De grote missie van deze module is leerlingen te laten ontdekken en hen te laten proeven van de mediawereld door niet alleen het negatieve, maar zeker ook het positieve ervan te
Nadere informatieleerlijn muzische kleuters en 1ste lj.xls 1 van 10 Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsaanbod
1. Intensief gebruik maken van alle zintuigen Wanneer ik ertoe word uitgenodigd, gebruik ik bepaalde zintuigen bij het waarnemen. Ik gebruik spontaan al mijn zintuigen bij het waarnemen. Ik weet al op
Nadere informatieREPERTOIRESTUDIE WOORDKUNST Hogere Graad
Onderwijssecretariaat van de steden en gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap Ravensteingalerij 3 bus 7 1000 Brussel 02/506 41 50 ovsg@pi.be www.ovsg.be Leerplan REPERTOIRESTUDIE WOORDKUNST Hogere Graad
Nadere informatieDe DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:
beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen
Nadere informatieBREED EN AVONTUURLIJK KIJKEN! - 3 min.
HOE WORD IK EEN DETECTIVE? NAAM leerling: KLAS: Docent: Samengewerkt met (naam leerling: Kijk je wel eens naar een detectiveserie? Je ziet dan hoe een detective heel nauwkeurig observeert en onderzoekt
Nadere informatieSpelend leren en ontdekken
Spelend leren en ontdekken Handboek drama voor het basisonderwijs Schema: leerlijn drama voor de leerlingen per twee leerjaren Bijlage 2 bij hoofdstuk 4 Etje Heijdanus-de Boer Anouk van Nunen Hans Boekel
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Wie zijn wij? Onze academie is op
Nadere informatieOok voor de basisschool zijn nieuwe er kerndoelen gemaakt die duidelijk aansluiten bij de kerndoelen van de onderbouw VO.
CKV kerndoelen en eindtermen Er zijn duidelijke doorlopende leerlijnen van het basisonderwijs naar de onderbouw en het onderbouw naar de bovenbouw. De betreffende, ook wettelijk verplichte kerndoelen en
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieWYSIWYG 2.0 Draaiboek
WYSIWYG 2.0 Draaiboek WYSIWYG Middelheimmuseum WYSIWYG Middelheimmuseum Museumregels en -tips Inhoudstafel Museumregels Uitleg over verloop Uitleg gebruik PDA s Woordenlijst Opdrachten Algemene opdrachten
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad dans
basiscompetenties 2de graad dans 1 CONCORDANTIETABEL basiscompetenties 2de graad dans Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen binnen
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad dans
basiscompetenties 3de graad dans 1 CONCORDANTIETABEL basiscompetenties 3de graad dans Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende studierichtingen binnen
Nadere informatieProblemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden.
ACTIVITEITEN NAAM activiteit Leeftijdsgroep Markeer de optie. Tijdsduur: Vaardigheden computationeel denken Markeer de opties. Programmeren met Scratch 1 graad secundair onderwijs (12 14 jaar) > project
Nadere informatieLatijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen
Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,
Nadere informatieSchuilt er een onderzoeker in jou?
Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie
Nadere informatiePTA CKV VWO, Belgisch Park, cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatiePTA ckv Havo, Belgisch Park, cohort
Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domeinen ckv Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatiePTA CKV havo Belgisch Park cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatieVOET EN STUDIEGEBIED HANDEL
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van de leerling
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatieSecundair Onderwijs Eindtermen Artistieke Opvoeding 1ste graad
Secundair Onderwijs Artistieke Opvoeding 1ste graad BEELD BEELD PLASTISCHE OPVOEDING : WAARNEMEN 1.1. visuele waarneming en beeldend geheugen versterken en vergroten door beeldelementen te herkennen. 1.2.
Nadere informatieSchoolcultuur: een inleiding
Schoolcultuur: een inleiding De Academie voor Beeldende Kunsten in Aalst is de plaats bij uitstek waar je in een programma van voltijds secundair onderwijs een opleiding in de beeldende kunsten krijgt.
Nadere informatieSteekkaart: nummer 3B
Steekkaart: nummer 3B Onderwerp Het maken van een collage van de lievelingsdingen, met behulp van het digitaal fototoestel Leeftijd/Doelgroep 3 e leerjaar Leergebied Muzische opvoeding: Beeldopvoeding
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG
DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - KSO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek
Nadere informatiePTA ckv VWO, Belgisch Park, cohort
Domeinen CKV Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatie1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.
Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken
Nadere informatieRaster: een glasplaat of folie met een daarop aangebrachte, regelmatige zwarte structuur. Gedrukte versies noemen we een raster.
Samenvatting door een scholier 928 woorden 13 januari 2002 6,1 534 keer beoordeeld Vak CKV Beeldende aspecten zijn: - punt - lijn - vorm - kleur - licht - ruimte - textuur - compositie beeldende middelen
Nadere informatieTiming: 50 min. Graad: 1-2. Leerplandoelen: VVKBAO:
Graad: 1-2 Timing: 50 min. Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.18 Kinderen kunnen met techniek omgaan in verschillende toepassingsgebieden. WO TE 6.18.1 Dat houdt in dat ze technische realisaties uit verschillende
Nadere informatiePTA CKV vwo Belgisch Park cohort
PTA CKV vwo Belgisch Park cohort 018-019-00 A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels
SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels We gebruiken op school voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar de handleiding CONTACTSLEUTELS van uitgeverij De Sleutel. Kenmerken van Contactsleutels: Elk leerjaar beschikt
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Kijk je rijk. Primair Onderwijs groep 5 en 6
Docentenhandleiding Educatieprogramma Kijk je rijk Primair Onderwijs groep 5 en 6 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3 Programma Kijk je rijk
Nadere informatie& JEUGDMUZIEKATELIER OOSTKAMP BEELDENDE KUNST MUZIEK WOORDKUNST-DRAMA INFO LESSEN CON SERVA TORIUM ACADEMIE BRUGGE DKO
& JEUGDATELIER WOORDKUNST-DRAMA INFO LESSEN 2019-2020 CON SERVA TORIUM ACADEMIE WOORDKUNST - DRAMA Ontdek de vele mogelijkheden van de Kunstacademie Oostkamp. De Stedelijke Academie Brugge en het Stedelijk
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieIK ALS UNIEKE KUNSTENAAR
onderzoekt ontdekt diverse kunstuitingen DE ONDERZOEKER exploreert en experimenteert vindt een evenwicht tussen zichzelf en de groep* kan zich inleven* toont nieuwsgierigheid* DE SAMENSPELER toont engagement*
Nadere informatieLeerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatiePTA kunstvakken II beeldend GL, deelvak tekenen Media cohort 14-15-16 PTA grafimedia GL, deelvak tekenen Media cohort 14-15-16
Deel-PTA voor twee vakken Let op: dit PTA voor het deelvak tekenen telt mee bij 2 hoofdvakken: bij het hoofdvak grafimedia en het vak kunstvakken II beeldend. In dit PTA wordt in afzonderlijke paragrafen
Nadere informatieATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE!
ATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE! In Atheneum Brussel gaat een heel specifieke onderwijswereld voor je open. Met lessen die het klaslokaal overstijgen, kleine leerlingengroepen,
Nadere informatieHieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieontwerpleerplan Kunstenbad
ontwerpleerplan Kunstenbad De onderzoeker De vakman Ik als unieke kunstenaar De samenspeler De performer drukt zich persoonlijk uit bouwt vertrouwen op* vertelt een (eigen) verhaal Ik als unieke kunstenaar
Nadere informatieLesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker)
Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Grafische sector
Nadere informatieTekenen - Begrippenlijst
Tekenen - Begrippenlijst Hoofdstuk 1: Betekenis Betekenis Beeld Plat Tweedimensionaal Ruimtelijk Driedimensionaal Symbool Afgebeeld Verbeeld De bedoeling, datgene wat de maker duidelijk wil maken. Nabootsering
Nadere informatieAanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten
Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Beste leerkracht, De missie van de Hoge Rielen is om ruimte te scheppen voor het opdoen van nieuwe ervaringen, te ontdekken, te activeren
Nadere informatieTaalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)
Nadere informatieONS STUDIEAANBOD. 1ste graad A
ONS STUDIEAANBOD 1ste graad A 1ste jaar A met keuze Latijn / economie - wetenschappelijk werk / taalverrijking 2de jaar A met optie Latijn / moderne wetenschappen / artistieke vorming 2de graad ASO met
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieJe culturele vermogens, hoe werk je eraan?
Je culturele vermogens, hoe werk je eraan? kunst & maatschappij context biedt (bronnen voor) context aan legt verbanden culturele instelling of externe vakdocent leerkracht of docent tussen leerstof analyseren
Nadere informatieToelating en selectie Selectiecriteria Elke afstudeerrichting hanteert bij de selectie de volgende concrete criteria:
Toelating en selectie Selectiecriteria Elke afstudeerrichting hanteert bij de selectie de volgende concrete criteria: Regie Documentaire Weet in een door de student zelf gemaakte film al basaal te boeien
Nadere informatieEerste graad A-stroom
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Vijverbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde Het natuurlijk milieu Reliëf 16* De leerlingen leren respect opbrengen voor de waarde van
Nadere informatieAanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten
Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Beste leerkracht, De missie van de Hoge Rielen is om ruimte te scheppen voor het opdoen van nieuwe ervaringen, te ontdekken, te activeren
Nadere informatieErfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden
Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële
Nadere informatieKIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer:
KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer: Naam: Klas: Datum: Feiten Een kijkwijzer is bedoeld om je mee te nemen in de waarneming en het kijken te intensiveren: kortom je gaat steeds meer dingen zien,
Nadere informatieWelkom in mijn Museum
Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:
Nadere informatieVerantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen....by Just Notes Music
Verantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen...by Just Notes Music Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Vooraf 2 Leerlijn Muziek 3 Competenties Groep 1-2 3 Competenties Groep 3-4 4 Competenties
Nadere informatieCijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten
Cijfers en letters Zelfstandig spelen Schrijfhoekje: ( MO ) 45 kleinmotorisch bewegen Met allerlei schrijfmaterialen experimenteren op verschillende soorten papier < een juiste pengreep nadoen bij het
Nadere informatie