F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 1
|
|
- Guido van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 1 INHOUD VOORWOORD Hogere Graad - Specialisatie Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst algemeen gedeelte Leerplan DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 ONTWIKKELINGSGEBIEDEN RICHTLIJNEN HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels per optie) BEELDHOUWKUNST SCHILDERKUNST TEKENKUNST BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 BIJLAGE 4 BEGRIPPENKADER OVERZICHT VAN DIVERSE TECHNIEKEN VOORBEELDSCHEMA S BIBLIOGRAFIE
2 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 2 DEEL 3 HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels) BEELDHOUWKUNST SCHILDERKUNST TEKENKUNST 3.1 INLEIDING (p. 2) 3.2 OPTIEVAKKEN SAA (p. 3) Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Tekenkunst Hogere Graad (p. 5) Werkvelden (p. 9) Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Tekenkunst Specialisatiegraad (p. 15) Werkvelden (p. 18) Infrastructuur en middelen (p. 18) 3.3 ANDERE VERPLICHTE OPTIEVAKKEN (p. 19) Andere Verplichte Optievakken Hogere Graad. A. Kunstgeschiedenis Andere Verplichte Optievakken Specialisatiegraad. A. Bijzondere Kunstgeschiedenis. B. Keuzeatelier. 3.4 (niet verplichte) FACULTATIEVE VAKKEN (p. 20) Facultatieve vakken Hogere Graad. A. Digitale Beeldverwerking. B. Informatica. C. Nederlands. D. Tekenen Facultatieve vakken Specialisatiegraad. A. Digitale Beeldverwerking. B. Nederlands. C. Tekenen. 3.5 INFRASTRUCTUUR EN MIDDELEN (verplichte en facultatieve vakken) (p. 20)
3 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ INLEIDING Dit deel, deel III, beslaat het concrete leerplan van de optie Tekenkunst in de Hogere Graad (HG) en Specialisatiegraad (SG). Het is nuttig voorafgaand de delen I en II - die eerder theoretische, pedagogisch-didactische delen zijn - even door te lezen. Deze delen vormen: de neerslag van de gedachtegang van de werkgroep, samengesteld uit leerkrachten uit diverse academies, de aanloop tot het kaderen van het concrete leerplan (met tips) en het situeren van het deeltijds kunstonderwijs (DKO) Beeldende Kunst als artistiek - creatieve onderwijsvorm. Uit dit open leerplan kan worden geput om op een creatief- en artistiek-pedagogische wijze het leerproces van vormgeven in de Tekenkunst op gang te brengen en te stimuleren. In de Hogere Gaad (HG) en Specialisatiegraad (SG) (Tekenkunst), worden de leerlingen begeleid in het vinden en ontwikkelen van een eigen wijze van vormgeven, ondersteund door beschouwen en bespreken van het eigen werk en het werk van anderen (ontwikkelen van het beeldend denkvermogen). Dit gebeurt door een stapsgewijs inleiden in het betreffende medium (media), leren beheersen van de benodigde vaardigheden, en kennis maken met allerlei aspecten van de opbouw van een beeld -proces, onderzoek. Leerlingen moeten durven voorbij de vaste grenzen gaan: zich kunnen en durven meten op een visuele manier, groeien naar een artistieke zelfstandigheid - wat alleen mogelijk is in een klimaat van vrijheid (dit is niet gelijk aan chaos en willekeur). Dit vraagt een open geest van zowel leraar als leerling. Er moet ruimte zijn om nieuwe en originele wegen in te slaan met ondersteuning van een degelijke pedagogische begeleiding. Het resultaat hiervan zal zich moeten uiten in persoonlijke en boeiende werken. En ook in een geestelijke verruiming en artistieke voldoening van de leerling. Interesse wekken voor kunst in het algemeen. Het kunstonderwijs is voortdurend in beweging, normen worden constant bevraagd, grenzen worden verlegd. De leerling wordt ertoe gebracht om voor hem/haar nieuw en persoonlijk werk te maken.
4 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ OPTIEVAKKEN Basisdoelstellingen (of algemene leerplandoelstellingen Hogere Graad (HG) - Specialisatiegraad (SG), zie ook onder meer het minimumleerplan opties tekenkunst, vrije grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, augustus 1990). De leerlingen kunnen: kennis en inzicht (cognitie) verwerven in: het memoriseren van het waargenomene, het zien/vergelijken van ervaringen; bouwen en construeren; verhoudingen; de structurele opbouw; verhoudingen en compositie; functie, vorm, anatomische opbouw van (organische + anorganische) structuren; grijswaarden en de grijswaarde van kleuren; kleurenleer, kleurwerkingen en contrasten; het vertalen van kennis naar artistiek(e) werk(vormen); het aanwenden van materialen in functie van de werkvorm; materialen; kunstgeschiedenis. sociale vaardigheden aanleren: respect voor (de) materialen en voor elkaars werk; zelfstandigheid, zelfverantwoordelijkheid, zelfvorming; kritische ingesteldheid, objectiviteit; concentratie en doorzetting; aandacht voor stilte; luisterbereidheid; erkennen van gevoelens en strevingen; open staan voor waarden tijdens de beleving, deze herkennen, beoordelen, gebruiken; de communicatie van emoties via beeldende en digitale middelen optimaliseren; beeldende activiteiten in groep (of in groepswerk) uitvoeren;
5 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 5 open staan voor evaluatie in alle mogelijke vormen (evaluatie individueel en in groep van het beeldende resultaat, overleg, opgave, enz.,... zie ook: creatieve sociale gezindheid). maatschappelijke waarden aanleren: ervaringen opdoen in contact met professionele toepassingsgebieden en beoefenaars (musea, kunstenaars, gastdocenten, kunstateliers, lezingen, ). attitudes in verband met veiligheid, hygiëne, gezondheid en milieu aanleren: facetten van veiligheid, hygiëne en milieu; orde, respect voor de infrastructuur. attitudes in functie van een expressief/creatief/artistiek/kunstzinnig gedrag aanleren: plezier en voldoening vinden in het beeldend vorm geven en genieten van wat beeldend is vorm gegeven (onder andere ook digitaal); doorzetten in het beeldend handelen waardoor de expressiemogelijkheden verruimen; vertrouwen op eigen expressiemogelijkheden, nieuwe expressiemogelijkheden ontdekken en durven creatieve uitingen te tonen; ideeën ontwikkelen en vormgeven via schetsen; ervaren dat schetsen een doel op zichzelf kan zijn of een voorbereiding kan zijn voor het opbouwen van een tekening; ervaren dat er tussen schets en tekening een wisselwerking bestaat die ook omgekeerd van tekening terug naar schets kan verlopen; tekenkundige vertaling of vertolking van onderwerpen en ideeën; keuze leren maken, aandacht voor fantasie, originaliteit, idee, het nieuwe, verrassende, het persoonlijke, enz.; beeldende activiteiten zelfstandig individueel uitvoeren en evalueren; zichzelf als persoon ontdekken, vormen en ontwikkelen; het (audio)visuele aanbod passend verwerken; onder andere via museum- en galerijbezoek kennis nemen van werkstukken uit de eigen omgeving, andere culturen, verleden, heden; durven herbronnen, hernemen; fouten zien als stappen in een leerproces.
6 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Tekenkunst Hogere Graad De leerlingen kunnen vanaf de leeftijd van 18 jaar aan een scholing Hoger Graad (HG) deeltijds kunstonderwijs (DKO) beginnen. Worden eveneens toegelaten de regelmatige ingeschrevenen, houder van een getuigschrift van de tweede graad van het kunstsecundair leerplichtonderwijs, en ook houders van een getuigschrift van het secundair onderwijs 3de graad. Het lestijdenvolume is vastgesteld op minimum 8 voor een cyclus van 5 leerjaren en minimum 10 voor een cyclus van 4 leerjaren, maximaal 12 wekelijkse lestijden in de Hogere Graad (HG). De leervakken voor de Hogere Graad (HG) zijn: verplichte leervakken: - SPECIFIEK ARTISTIEK ATELIER (SAA) (minimum 5 lesuren per week per leerjaar) en - KUNSTGESCHIEDENIS (minimum 2 lesuren per week over de volledige graad), andere mogelijke bijkomende vakken (facultatief): Nederlands, Tekenen, Informatica, Digitale beeldverwerking. De globale opsomming van doelstellingen van dit leerplan wenst tegemoet te komen aan de intenties van openheid naar ieder eigen artistiek pedagogisch project en schoolwerkplan. Specifiek Artistiek Atelier Tekenkunst De studie Hogere Graad (HG) Tekenkunst is gericht op het leren zien van het zichtbare en het leren uitdrukking geven aan dit zien via de taal van het tekenen. Zien is onder meer het aandachtig waarnemen van vormen, en licht en donker, meten en vergelijken, het begrijpen van structuur en anatomie, het samen zien van dingen in de ruimte, het emotioneel en existentieel beleven van een onderwerp (het visueel waarnemen krijgt aanvulling in het horen, proeven, tasten, aanvoelen, ruiken,...). Tekenen is op een plat vlak bewust omgaan met beeld, lijn, vorm, ruimte- en volumesuggestie, toonwaarden, schriftuur, compositie, verschillende materialen,.... De uitspraak van Cezanne: la peinture est une réalité parralèle à la nature kan bedoeld voor het schilderen ook voor het duiden van het begrip tekenen hulp bieden. De tekening is een werkelijkheid die tegenover de natuur staat. De natuur, in dit verband, zijn de echte dingen in de echte ruimte. Het gebruik van perspectief, volume- en ruimteuitdrukking, licht en donker, kleur, verhoudingen, compositie, kan wel afgeleid worden uit de waarneming; maar het tekenen is een creatieve daad met een eigen zingeving, het is artistieke interpretatie. Het vak waarnemingstekenen is gericht op het onderzoeken van de houding van de tekenaar tegenover de natuur en blijft daardoor een basis voor het vormen van het beeldend vermogen.
7 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 7 Tekenen betekent ook: een onderscheid kunnen maken tussen totaalbeeld en detail; vergelijken van vormen met elkaar, en met meetkundige volumes en figuren, ; aandacht besteden aan figuratie, stilering, abstractie, structuur, kleur, ; aanleren van vaardigheden die nodig zijn voor het verwerken van materialen; de eigen gevoelens uitdrukken in oorspronkelijke werkstukken; materiaal onderzoeken; diverse technieken kunnen toepassen; verschillende materialen en technieken kunnen combineren; bewust zijn van het creëren van illusies; werken naar opdracht, functionaliteit, vrij werk; een waaier van tekenmogelijkheden verkennen en verruimen; hanteren van het medium tekenkunst (minimaal of optimaal). Naast het tekenen wat men ziet is het eveneens mogelijk om te tekenen wat men niet ziet: innerlijke spanningen, energieën, driften, fantasieën,... kunnen uitdrukking vinden in tekeningen. Tekenkunst dient in de meest ruime betekenis (als universele beeldende communicatievorm) begrepen te worden: dit is het verwezenlijken van een tekening om zich te uiten vanuit de eigen beleving (vanuit de interne en externe waarneming). De beeldtaal is een brug tussen het individu en zijn omgeving. Belangrijk is dat men ze leert hanteren om tot een persoonlijke expressie te komen. (zie ook bijlage 1, Begrippenkader: waarneming en zien ). Suggestie: voor het tekenen kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van een werkboek (om tekeningen, informatie, ontwerpen te noteren, stappenplan, scenario s,...): een meegroeiboek overheen de verschillende leerjaren.
8 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 8 De leerlingen kunnen: op het artistieke vlak: het ruimtelijk gevoel (volume) ontwikkelen (zie verder 3.2.3, Werkvelden, pagina 9); vormgeven naar diverse onderwerpen; de creatieve verbeelding ontwikkelen; uitgaande van waarneming stileren, omzetten in collage, assemblage, ontwerp,. Dit ruimtelijk gevoel, de creatieve verbeelding, het vormgeven naar diverse onderwerpen en het stileren en omzetten interactief en in wisselwerking toepassen, op volgende wijze: - uitgaande van ervaringen, gevoelens en fantasieën zelf een beeld/beelden creëren, beeldend weergeven naar waarneming; en naar documentatie; - blijvend nieuwe dingen uit hun omgeving ontdekken en op oorspronkelijke wijze vorm geven (interpretatie); - een beeld op verschillende manieren opbouwen; - zich spontaan uitdrukken in een beeld; - een schets laten uitmonden in verschillende beelden op verschillende manieren; - vlakke en driedimensionale onderwerpen in beeld weergeven in minimale en/of optimale massa: uitwendige, inwendige structuur, verhoudingen (reëel - mentaal), detail, materie (reëel - suggestief), kleur, ; - constructief opbouwen, oplossen van constructieve problemen; - naast het studerend schetsen ook met andere bedoeling (functioneel) voorbereidend tekenen: een ontwerptekening maken, compositieschets, studietekening, werktekening, illustratieve, documentaire tekening, striptekenen,...; -.
9 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 9 artistiek-technische vaardigheden aanleren, met andere woorden: uitgaande van beeldbeschouwing, zelf een beeld/beelden creëren; door kijken en zien (visuele ervaring/ waarneming/ tactiele ervaring/ ), impressies opdoen inzichten verwerven en beeldend verwerken; technieken toepassen, gereedschappen en materialen kiezen en hanteren, om beeldend vorm te geven in functie van het beoogde doel (formaat, lijnvoering, gezichtshoek, kadrering, montage, fragmentering, totaalbeeld, herhaling, close-up, blow-up, ); het waarnemingsvermogen intensifiëren en activeren in functie van het ontdekkend en inzichtelijk zien en weergeven; vanuit waarneming/beschouwing gedachten en ideeën door middel van een schets vastleggen (denkend tekenen - tekenend denken); soorten van beeldende middelen opnemen, verwerken en weergeven, aanwijzen, benoemen en ze creatief gebruiken; open staan voor en toepassen van nieuwe/andere dan de vertrouwde beeldende middelen en beeldtalen (tekeningen van kinderen, patiënten, andere culturen, moderne kunst, ); door middel van kunst- en beeldbeschouwing een persoonlijke houding ontwikkelen over beelden en beeldende kunst (dit zowel voor kunst van vroeger, van nu van de eigen en van verschillende culturen); teken(kundige) problemen oplossen vanuit het gericht bestuderen van oude en hedendaagse kunstwerken/-uitingen; beeldende problemen oplossen (op voldoeninggevende wijze); zichzelf evalueren door confrontatie/vergelijking van het (beeldend) resultaat met het uitgangspunt; ontwikkelen van geduld, doorzettings- en uithoudingsvermogen; angsten overwinnen en durven.
10 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ Werkvelden Het hiernavolgend overzicht is ook van toepassing op de doelstellingen voor de Specialisatiegraad (SG) (zie pagina 18). De werkvelden staan in een niet-hiërarchisch bedoelde volgorde, gericht op de basiselementen (beeldaspecten), grondstoffen, technieken en artistiekhistorische informatie: Natuur (natuurvorm-, kleur- en volumekarakter en hun onderlinge samenhang) Compositie ontdekken, beeldend weergeven, visualiseren, illustreren, het portretteren van (naar model, naakt, portret, stilleven, landschap, figuratief, abstract benaderd, ), in verhouding(en) zien, weergeven, verbanden leggen (via onderzoek), ontdekken (van de relatie tot de cultuur: stilleven, landschap,...), onderscheiden (cultuur - natuur/eigen - andere culturen/ ), (spontaan) noteren (van het waargenomen), textuur, structuur. ontdekken (dat een compositie niet per se structureel, ritmisch of repetitief moet zijn/dat er ontelbare mogelijkheden zijn om een vlak in te delen), verschillen in formaat- en kadrering ten opzichte van het gegeven onderwerp en van de drager onderzoeken en aanwenden (presentatie, lay-out/verhouding van de uitbeelding ten opzichte van omgeving/ruimte), onderzoek en toepassing van de plaatsing van de onderwerpen, organisatie van het vlak/drager - bladschikking en compositie, positie (coördinaten) waarnemen (ontdekken dat betekenisverandering kan ontstaan onder invloed van plaatsing/enscenering), verhoudingen zien, ordeningsmogelijkheden en richtingverschillen onderscheiden (evenwicht, symmetrie, a-symmetrie, gulden snede, ), achtergrond ten opzichte van voorgrond onderscheiden, ervaren (van de dynamisch/statische werking, centrisch/concentrisch), lijn, vorm- en kleurcontrast functioneel kunnen gaan toepassen op elkaar binnen de beperkte oppervlakte van één tekening.
11 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 11 Lijn(en), Vlak(ken), Vorm(en/contouren, open/gesloten vormen, samengestelde vormen, ) waarnemen, beschrijven, benoemen, bespreken: abstractie, gevoeligheid, (lijn/vlak/vorm) dikte, (lijn/vlak/vorm) textuur, (lijn/vlak/vorm) soorten, opzet van/relatie tot de compositie, voorlopige lijnen, vormen, vlakken,, snelheid, ritme, (on)zekerheid, constructie, deconstructie, interpreteren, karaktervoering, schriftuur, ordenen, noteren, nabootsen, vaardigheden ontwikkelen in lijn/vlak/vorm, weergeven. ervaren (rasters, vulling, textuur/ toonverloop: radiaal, diagonaal, horizontaal, verticaal/ ), analyseren, volume door dimensie, afmeting en inhoud, ontdekken (relatie lijn/vlak/vorm - functie/dat een functie de lijn/vlak/vorm (kan bepalen) bepaalt), observeren (ook in de natuurlijke omgeving), beschrijven, bespreken, benoemen, herkennen (omtrek, contour, samenstelling, kleur, onderlinge verhouding, opengesloten lijn/vlak/vorm), opzettelijke vervormingen: gradatie van geringe vervormingen tot karikatuur,
12 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 12 vereenvoudigen, abstraheren, accentueren, vergelijken (verschil in aard en ruimtelijke plaatsing), sorteren, plaatsen (ruimte: voor achter, dichtbij veraf, groot klein), ordenen, waarderen, opstellen, gezicht-/standpunt bewust bepalen, ontwerpen, ruimtesuggestie door middel van kleur en lijn/vlak/vorm, vorm, restvorm, -vlak, -lijn (negatieve vorm, tegenvorm, -vlak, -lijn), afwerken,.
13 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 13 Kleur, grijswaarde (verschillen, perspectief, optische werking, contrast,...) zoeken, verzamelen, ordenen, ontdekken, beschrijven, herkennen, benoemen, bespreken, vergelijken, sorteren/groeperen (puur, bont, natuur, vrolijk, somber, warm, koud, textuur, licht,...), het aan elkaar relateren van kleur en kleur-/volumewerking (kleurkracht, transparantie, saturatie-verzadiging, contrastwaarde), - kleur tegen kleurcontrast, - warm - koud contrast, - complementair contrast, - simultaancontrast, - kwantiteitscontrast, - kwaliteitscontrast, - licht - donkercontrast, ruimtelijke werking van kleuren, combineren (variaties bekomen/laten ontstaan), nuanceren, nabootsen. Licht(bronnen) waarnemen, onderzoeken (vorm, schaduw, nuances, contrast), (sfeer/kleur)beïnvloeding/ relatie licht - schaduw, clair-obscur, ), ontdekken (vormgevende/ruimtebepalende mogelijkheden), experimenteren, lichtvorm en lichtrichting (diffuus, lateraal, scherend, tweevoudig licht, tegenlicht, frontaal licht), lichteffect, lichtmateriaal hanteren (dataprojector).
14 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 14 Contrast(en) vormcontrasten, toonwaarde contrasten, kleurcontrasten, kwaliteitscontrast, kwantiteitscontrast, bewerking contrasten, technische contrasten, materiaal contrasten. Kunst, geschiedenis, kunstgeschiedenis, kunstactualiteit, eigen werk Ruimte (onder)zoeken (historische context/ actuele context/culturele context/ ), vergelijken/beschrijven, (h)erkennen, factuur (makelij) herkennen, bespreken, imiteren, interpreteren, tentoonstellen/beeldend verwerken, verwerken in/als een (multi-)media-publicatie/installatie. waarnemen (relaties: binnen - buitenkant, vlak - ruimte, het planmatige van diepteniveaus/ voor-achter), perspectief (zie bijlage 1, Begrippenkader, en bijlage 2, Overzicht van diverse technieken), atmosferische dieptewerking, standpunt ontdekken en ervaren, wijziging van het gezichtspunt kan het ruimtegevoel veranderen, ontdekken en weergeven van intuïtieve, effectieve of suggestieve ruimte, zowel in figuratief (bvb. Rembrandt, Giacometti, ), als in abstract werk (Cy Twombly: door een gelaagde bewerking of versluiering).
15 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 15 Media-apparatuur beschouwen als een verlengstuk van de waarneming (het ervaren) in de ruimste zin, ervaren (van samenhang volume - kleur - licht - ruimte -...), herhalen (van tekening/beeld/prent), ontwikkelen (van fotografische/grafische/digitale procédés), (gemaakte (kunst)beelden) vergelijken (met de eigen ervaring), gerichte keuze in functie van de opdracht kunnen maken, (rand)apparatuur kunnen gebruiken (scanner, printer, cd-writer, digitale/analoge camera, ), basiskennis verwerven (lay-out, desktop publishing (DTP), digitaal geluid, bewegend beeld,, tijdsgegeven, ), onderzoeken (van de beeldvoering in toneel, film, videoclip, installatie, reclamespot, schilderij, foto, dia s, fotokopie,... /en van de specifieke functionaliteit, manipulatie, experiment, ). Technische aspecten ontdekken (verschillende en specifieke mogelijkheden in de te onderscheiden materialen en technieken), differentiatie benadering onderwerp: gedetailleerde tekening, impressie, detail studie, verwerken (van verschillende en specifieke mogelijkheden in de te onderscheiden materialen en technieken, ook kopieer - en reproductietechnieken), frottage, collage, monotype, grattage, mengvormen (mixed-media). Deze beeldaspecten zijn samen met de technieken niet weg te cijferen onderdelen van het beeld (de beelden/leerinhoud). In de beeldende activiteit zelf - in het gebruik - moet de essentie, een genuanceerd waardevolle inhoudelijke zingeving, worden toegevoegd. (zie ook: Overzicht van diverse technieken, bijlage 2)
16 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ Optievak Specifiek Artistiek Atelier (SAA) Tekenkunst Specialisatiegraad De leerlingen kunnen vanaf de leeftijd van 18 jaar aan een scholing Specialisatiegraad (SG) deeltijds kunstonderwijs (DKO) beginnen. Worden eveneens toegelaten de regelmatige ingeschreven, derde leerjaar van de derde graad, houder van een getuigschrift van de derde graad van het kunstsecundair leerplichtonderwijs. Het lestijden volume is vastgelegd op minimum 8 maximaal 12 wekelijkse lestijden voor een cyclus van 2 leerjaren, in de Specialisatiegraad (SG). De leervakken voor de Specialisatiegraad (SG) zijn: verplichte leervakken: - SPECIFIEK ARTISTIEK ATELIER (SAA) (minimum 5 lesuren per week per leerjaar) en - (minimum 1 lesuur per week over de volledige graad) KEUZEATELIER (het specifiek atelier van een andere optie)/ of BIJZONDERE KUNSTGESCHIEDENIS andere mogelijke bijkomende vakken (facultatief): Nederlands, Tekenen, Digitale beeldverwerking. De globale opsomming van doelstellingen van dit leerplan wenst tegemoet te komen aan de intenties van openheid naar ieder eigen artistiek pedagogisch project en schoolwerkplan. Specifiek Artistiek Atelier Tekenkunst Tekenkunst dient in de meest ruime betekenis (als universele beeldende communicatievorm) gezien te worden. Zie Hogere Graad. Het tekenen in de Specialisatiegraad is als een reis of een avontuur: hoezeer alles vooraf ook kan worden doordacht, het blijft een weg vol verrassingen. Een uitdaging voor de rijpere student. Van een student in de Specialisatiegraad wordt verwacht dat hij/zij al behoorlijk zelfstandig kan werken, zowel thuis als in het atelier. Dat betekent dat er keuzes gemaakt worden omtrent het formaat, het tekenmateriaal, de wijze van werken. Men kan zich toeleggen op een bepaalde benadering of een bepaald onderwerp/thema of de werkwijze van een bepaalde kunstenaar. Het tekenen krijgt een persoonlijker karakter: de invloed van de oefeningen is steeds minder aanwezig (behalve uiteraard impliciet) en de tekeningen worden herkenbaar door de individuele schriftuur. In de Specialisatiegraad ligt de nadruk op de verbeelding. De leraar wordt daarbij een mentor, die de persoonlijke zoektocht stimuleert en begeleidt. Ook in de Specialisatiegraad is het nuttig om uitstappen te organiseren naar tentoonstellingen van oude, moderne of hedendaagse kunst. Daarnaast kan men sprekers uitnodigen voor een lezing of een gesprek, zoals kunstenaars, (kunst)historici, restaurateurs, enz.
17 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 17 Bij de persoonlijke keuze(s) die men maakt (qua onderwerp, techniek, ) en bij de problemen die nog opduiken is een individuele begeleiding (steeds meer) noodzakelijk. Deze begeleiding kan heel soepel en creatief zijn, zodat er voortdurend kan doorgewerkt worden in een interessante richting, en zodat er ook kan ingegaan worden op toevallige gebeurtenissen. Bij de intensere individuele begeleiding probeert de leraar samen met de leerling mogelijkheden te ontdekken en de leerling te stimuleren om daar keuzes uit te maken en er op eigen initiatief mogelijkheden aan toe te voegen. Tijdens specifieke lessen, kan de Specialisatiegraad (SG) mogelijk eenzelfde programma volgen als de laatste jaren (3-4/4-5) Hogere Graad (HG). In zo n mogelijk gelijklopend programma kunnen de leerlingen van de Specialisatiegraad (SG) echter veel verder gaan in het verkennen, het hanteren van en het eventueel bewust doorbreken door met opzet regels te overtreden. In de Specialisatiegraad (SG) wordt de verworven kennis uit de Hogere Graad (HG) verder ontwikkeld, onder meer inzichten betreffende de vormgeving waaruit technieken ontstaan die met een gamma van materialen en diverse tekenwijzen kunnen worden toegepast (zich artistiek uiten door middel van de techniek). Het is daarbij bvb. ook interessant om een gemengde techniek te laten toepassen. Aansluitend kan men hier eventueel atelieroverschrijdend werken. De leerlingen kunnen: op persoonlijke wijze, naar eigen inzichten een volwaardige tekening uitbouwen met aandacht voor de algemene compositie, voor de ordeningsprocessen binnen het compositieschema, inhoud, vormkundige aspecten, gebruikte techniek en technische vaardigheden; naast het putten uit de oude meesters als bron voor inspiratie of als ondersteuning, daarbij de moderne en hedendaagse meesters geleidelijk meer op de voorgrond laten komen; op persoonlijke wijze, een volledig eigen project kunnen ontwikkelen waarbij zowel het referentiekader als de bronnen en de evolutie van deze individuele zoektocht als resultaten gepresenteerd kunnen worden; zelfstandig kunnen kiezen uit materialen (creatief, innovatief omgaan met materialen, bvb.: houtskool, potlood, rietpen, gewassen inkt, kleinere en grotere formaten, pastel, collage, acryl, aquarel, ); de impact van de presentatie van het beeldend werk als een onderdeel van het beeldend gebeuren leren beschouwen; het geheel coherent kunnen voorstellen; keuze maken voor en/of combineren van één of meerdere thema s - zowel figuratief, als abstracties en volledig abstract; een gaandeweg gerichte zoektocht op spoor zetten (het eindresultaat hoeft daarom nog niet noodzakelijk bereikt te zijn wel de opzet van een traject, een spoor dat logisch verdergezet kan worden na de opleiding eventueel zelfs binnen een andere discipline) vrij formaten en technieken creatief aanwenden; in hun eigen werk uiting geven van de nodige virtuositeit.
18 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/05 18 Hulpmiddelen bij het ontwikkelen van de eigen visie, thematiek en beeldende uitdrukking De studenten kunnen worden gestimuleerd om een persoonlijk dossier samen te stellen over de kunst, de kunstenaars en de onderwerpen die hun voorkeur genieten, afkomstig uit om het even welke periode en van overal ter wereld. Over die keuze(s) kan er dan ook gediscussieerd worden. Door hun dossier verdiepen ze hun visie op de tekenkunst en de kunst in het algemeen en leren ze een meer professionele koers bepalen in de uitbouw van hun eigen wereld. Het dossier is echter geen huiswerk en wordt niet verplicht. Om de studenten te stimuleren tot het uitbouwen van een dossier wordt hen geregeld artistieke documentatie aangereikt in de vorm van reproducties van kunstwerken en door een tijdschrift (bvb.: Kunstbeeld). Documentatie- en bronnenmap Alle informatie die op termijn relevant kan zijn in de persoonlijke zoektocht naar een eigen beeldende visie wordt verzameld. Een concreet te bereiken doel kan hieruit gefilterd of afgebakend worden en uitmonden in een omlijnd projectdoel. Het kan de bedoeling zijn om deze info-map, of een deel ervan uit te werken tot een echt werkdocument waarbij er communicatie over en weer ontstaat tussen tekening-documenttekening, ze kan als basis dienen voor wederzijds overleg vb op niveau van compositie, tekenstijl, inhoud, materialengebruik, beeldtaal,.... Inhoud Algemene informatie, sporen, ideeën, voorbeelden, reproducties die als inspiratie kunnen dienen voor een persoonlijk project. Bvb. info uit tentoonstellingen, reproducties, eigen schetsen, teksten over tekenen of over thema s of die je inspireren, technieken, methodes, proefjes,..., krantenartikelen, foto s (eigen fotomateriaal). (bvb. relatie eigen project - kunstgeschiedenis is mogelijk) Projectmap Kan voortvloeien uit de documentatiemap. Is een afgebakend deel uit de documentatie of bronnenmap, vertrekpunt kan ook zijn de eigen schetsen uit de HOGERE GRAAD (HG) die als basis dienen om verder te werken. (bvb. project kunstgeschiedenis is mogelijk) Schetsen en tekeningen die verband houden met dit persoonlijk project Schetsboek Kan een ontwikkeling zijn van het project, kan de relatie projectmap-schetsboek zijn (verschillende mappen kunnen door elkaar lopen. (schetsen kunnen ook op andere dan gebruikelijke formaten gebeuren) Tekeningen Het werk zelf. Presentatie Ieder staat in voor de presentatie van het eigen werk en voor de vorm waaronder het gepresenteerd wordt. Dit binnen de mate van het mogelijke en de mogelijkheden aangeboden door de locatie, bvb. een ruimte in de academie (samen gebruiken, overleg bij een groepstentoonstelling/presentatie). Zoeken naar een verband tussen het werk en de presentatie.
19 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ Werkvelden Voor een eigen concretere invulling van de leerplandoelstellingen kan men ook voor de Specialisatiegraad terugvallen op het overzicht in het hoofdstuk Werkvelden, pagina 9: Hogere Graad, Infrastructuur en middelen ALGEMENE INFORMATIE in verband met infrastructuur en middelen: De algemene infrastructuur dient minimaal te beantwoorden aan de vigerende regelgeving van het A.R.A.B., het A.R.E.I en de Welzijnswet en uitvoeringsbesluiten. Deze informatie is te raadplegen op de website van het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid: Je kan er ook de richtlijnen op nalezen in de minimumleerplannen. (info en bevoegdheid: gemeenschapsinspecteur deeltijds kunstonderwijs, beeldende kunst) Een eigen aparte atelierruimte voorzien voor de tekenkunst Basisuitrusting: ateliervereisten om een atelier optimaal te laten functioneren - Ezel: stabiele, liefst op wieltjes. - Tekentafels. - Stoel of krukje. - Staande lampen voor belichtingseffecten (liefst mobiele exemplaren). - Verlengdraden en voldoende stopcontacten. - Planken (multiplexplaat (verschillende formaten): één per leerling om geprepareerde dragers, tekenpapier, enz. aan op te hangen). - Een bord waar men iets op kan tekenen of schrijven (stift of krijt). - Wasbakken en stromend water. - Voldoende neutraal licht (kunstmatig of daglicht). - Sokkels en/of tafels om presentaties, stillevens, etc op te stellen (liefst van verschillende hoogte). - Podium voor modellen, interessanter om een (de)monteerbaar podium te hebben dat wordt opgebouwd met houten volumes: balken of kubussen waarmee een reliëf naar wens gemaakt kan worden in een minimum van tijd. - Een kleedhokje of minimaal een kamerscherm voor modellen voorzien. - Een douche voor modellen. - Voldoende verwarmingselementen (m.b.t. modeltekenen). - Kasten met slot om materiaal en papier in op te bergen. - Mogelijkheid tot verduisteren atelier (vb. tijdens modeltekenen). - Grote ladekast om tekeningen in op te bergen. - Prikborden, muur of wand om werken te presenteren (panelen aan de muur of een ander systeem waarop men werken, affiches, mededelingen kan presenteren). - Mogelijkheid om draperingen in school te reinigen. - Anatomische modellen (plaasters). - Skelet (+didactische platen, Cd-rom, ). Media-apparatuur - Diaprojector. - Overhead. - Episcoop,. - Dataprojector (laptop/personalcomputer). Deze richtlijnen waarborgen de omvang, doorstroming en verderzetting van de opleiding terzake van de studenten uit het voorafgaand niveau.
20 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ ANDERE VERPLICHTE OPTIEVAKKEN Andere Verplichte Optievakken Hogere Graad A. Kunstgeschiedenis ZIE APARTE BUNDEL VAK: KUNSTGESCHIEDENIS (nog in voorbereiding) Andere Verplichte Optievakken Specialisatiegraad A. Bijzondere Kunstgeschiedenis ZIE APARTE BUNDEL VAK: (bijzondere) KUNSTGESCHIEDENIS (nog in voorbereiding) B. Keuzeatelier Het artistieke dient de nodige ontwikkelingskansen te krijgen, ook in het keuzeatelier. Men streeft hierbij naar het ontwikkelen van: - uitingsdrang, - verbeelding, - probleemoplossend denken en handelen (basishandelingen, ), - durf voor experiment (proefondervindelijk), - inventief gebruik van materialen, technieken en beeldaspecten. Ook het beeldend kunnen omgaan met betreffende beeldaspecten (licht, kleur, lijn, vorm, compositie, textuur, ) op zelfstandige en creatief - artistieke wijze is hier belangrijk. En dit in samenhang met het ontwikkelen van het waarnemingsvermogen, ontledingsvermogen, emotionele ontwikkeling, abstraheervermogen, interpretatievermogen, expressievermogen, omgaan met materiaal en materieel, inzicht inzake technische begrippen,
21 F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpTK0162- HG-SG 13/10/ (niet verplichte) FACULTATIEVE OPTIEVAKKEN Facultatieve vakken Hogere Graad A. Digitale Beeldverwerking ZIE APARTE BUNDEL VAK: DIGITALE BEELDVERWERKING (nog in voorbereiding) B. Informatica ZIE APARTE BUNDEL VAK: INFORMATICA (nog in voorbereiding) C. Nederlands ZIE APARTE BUNDEL VAK: NEDERLANDS (nog in voorbereiding) D. Tekenen ZIE APARTE BUNDEL VAK: TEKENEN (nog in voorbereiding) Facultatieve vakken Specialisatiegraad A. Digitale Beeldverwerking ZIE APARTE BUNDEL VAK: DIGITALE BEELDVERWERKING (nog in voorbereiding) B. Nederlands ZIE APARTE BUNDEL VAK: NEDERLANDS (nog in voorbereiding) C. Tekenen ZIE APARTE BUNDEL VAK: TEKENEN (nog in voorbereiding) 3.5 INFRASTRUCTUUR EN MIDDELEN (verplichte en facultatieve vakken) ZIE APARTE BUNDEL VOOR IEDER VAN DE SPECIFIEKE VAKKEN (nog in voorbereiding)
HET CONCRETE LEERPLAN
1 DEEL 3 HET CONCRETE LEERPLAN specifiek gedeelte (aparte bundels) BEELDHOUWKUNST SCHILDERKUNST TEKENKUNST Vrije Grafiek 3.1 INLEIDING (p. 2) 3.2 OPTIEVAKKEN SAA (p. 4) 3.2.1 Optievak Specifiek Artistiek
Nadere informatieF:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 1
F:dko0405/sv-dv/not/bk/lpBK0190-HG-SG 13/10/05 1 INHOUD VOORWOORD Hogere Graad - Specialisatie Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst algemeen gedeelte Leerplan DEEL 1 DEEL 2 DEEL
Nadere informatie/10 25dc-OBK-MG Middelbare Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst. Leerplan ONTWIKKELINGSGEBIEDEN
1-4-09 1/10 25dc-OBK-MG 21.11.2002 Middelbare Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst Leerplan (algemeen gedeelte) INHOUD VOORWOORD DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 ONTWIKKELINGSGEBIEDEN RICHTLIJNEN
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Middelbare graad jongeren Beeldende
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Middelbare Graad Volwassenen Oriëntatie
Nadere informatieTiming: 50 min. Graad: 2-3. Leerplandoelen: VVKBAO:
Graad: 2-3 Timing: 50 min Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.11 Kinderen kunnen zeggen aan welke eisen een bestaande constructie en een constructie die ze zelf willen maken, moet voldoen. WO TE 6.11.1 Dat
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatieWAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE
WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE Concept: Annelinde de Jong Tekst: Annelinde de Jong en Kevin Aerts Annelinde de Jong, 2012 1 WAARNEMEN Check,
Nadere informatieVLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS
VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS Guimardstraat 1-1040 BRUSSEL LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS KUNSTINITIATIE ETALAGE EN STANDENDECORATIE PUBLICITEITSGRAFIEK Derde graad BSO Brussel -Licap
Nadere informatiebeeldanalyse-kunstbeschouwing
beeldanalyse-kunstbeschouwing Bij het kijken naar kunstwerken kun je je allerlei vragen stellen wat het kunstwerk met je doet. Door aandachtig te kijken verzamel je informatie over vorm en inhoud. In deze
Nadere informatietheorie tekenen onderbouw
theorie tekenen onderbouw inhoud deel 1 technieken en materialen deel 2 ruimtelijkheid deel 3 vorm deel 4 ruimte en licht deel 5 kleur deel 6 compositie deel 7 inleiding kunstgeschiedenis schriftelijke
Nadere informatieBEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN
tweede graad KSO BEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN De tweede graad KSO beeldende en architecturale kunsten is een theoretisch artistiek-creatieve studierichting. In deze studierichting krijg je een uitgebreide
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieNu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV
Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen
Nadere informatieOLYMPIASCHOOL. Schoolmaatplan Beeldend. Huidige situatie beeldend onderwijs
OLYMPIASCHOOL Schoolmaatplan Beeldend Beeldend onderwijs is goed vertegenwoordigd op de Olympischool. Bij de kleuters wordt er dagelijks beeldend gewerkt en van groep 3 tot en met 8 hebben de kinderen
Nadere informatieU vraagt voor de expositie natuurlijk ook enkele (installatie)gidsen. Wedden dat de bezoekers nog nooit zo n visueel wereldbeeld konden ervaren?
Het verhaal Het kunstwerk op de rotonde: is het een installatie, een assemblage of een beeldhouwwerk? Vergelijken met kunstinstallaties of art-installations op internet. Meteen de hedendaagse maatschappelijke
Nadere informatieGezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN KSO VOET EN STUDIEGEBIED PODIUMKUNSTEN KSO 1 De eigenheid van kunst en de VOET
Nadere informatieDOELSTELLINGEN BUURT IN ZICHT
DOELSTELLINGEN BUURT IN ZICHT GEKOPPELD AAN DE EINDTERMEN 3 DE GRAAD BASISONDERWIJS Voor het bepalen van de doelstellingen hebben we ons gebaseerd op de eindtermen basisonderwijs. De volgende doelstellingen
Nadere informatieLESVOORBEREIDING /4 lessen. Anouk Vercouter STAGE II Mentor: Johan De Loore 19, 23, 26 en 30 januari 2015
LESVOORBEREIDING /4 lessen Anouk Vercouter STAGE II Mentor: Johan De Loore 19, 23, 26 en 30 januari 2015 Thema: Studie naar witte voorwerpen: Vormstudie, kleuronderzoek, stilleven. 1. Algemene opdrachtomschrijving.
Nadere informatieNovember Glaceren met Acrylmedium December Het licht van Rembrandt / Het december gevoel de duisternis van Rembrandt
PROGRAMMA 2011 2012 Uitgangspunt van de lessen is dat kennis van de schilderkunstige technieken en stromingen vanuit de eigen ervaring wordt ontdekt en ontwikkeld. De opdrachten hebben betrekking op zowel
Nadere informatieReader/begrippenlijst periode 4 toetsweek :
Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Klas 3 Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Hoe moet je leren??? De begrippen zijn bij deze toets gekoppeld aan de kunststromingen van de kunstpromotie.
Nadere informatieR u i m t e. Kunst BV
R u i m t e Kunst BV A4 ~ periode B 2010 2011 Kunst Algemeen Beeldende Vorming Inleiding In de periodes B en C van dit jaar ga je kennis maken met het vak Kunst. De naam klinkt wellicht wat hoogdravend,
Nadere informatiekunstbv beeldende vorming Afsluiting kunstbv 5 Havo / 6VWO afsluiting Naam:... Klas...
Naam:... Klas... Afsluiting 5 Havo / 6VWO In periode 2, 3 en 4 gaan jullie werken aan een eigen thema om het vak af te sluiten. De volgende onderdelen zullen aan bod komen: - eigen werk rond thema + logboek
Nadere informatieKIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer:
KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer: Naam: Klas: Datum: Feiten Een kijkwijzer is bedoeld om je mee te nemen in de waarneming en het kijken te intensiveren: kortom je gaat steeds meer dingen zien,
Nadere informatie21.11.2002. Middelbare Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst. Leerplan ONTWIKKELINGSGEBIEDEN
13/10/05 1/15 22DC0679 21.11.2002 Middelbare Graad Deeltijds Kunstonderwijs Studierichting Beeldende Kunst Leerplan (algemeen gedeelte) INHOUD VOORWOORD DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 ONTWIKKELINGSGEBIEDEN RICHTLIJNEN
Nadere informatie3 LEERPLANDOELEN. De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding:
3 LEERPLANDOELEN Algemeen streefdoel De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding: De leerlingen kunnen op een behendige, zelfredzame en kritische manier participeren
Nadere informatieMeetkunst. Les 2 Van kunst naar ruimte. Weergeven op schaal en in perspectief
Meetkunst Les 2 Van kunst naar ruimte Weergeven op schaal en in perspectief Kunst laat vaak een interpretatie van de werkelijkheid om ons heen zien. Soms lijkt een schilderij heel echt ; sommige kunstenaars
Nadere informatieEINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen
Nadere informatieCreativiteit, kun je dat afdwingen?
Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan
Nadere informatieREPERTOIRESTUDIE WOORDKUNST Hogere Graad
Onderwijssecretariaat van de steden en gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap Ravensteingalerij 3 bus 7 1000 Brussel 02/506 41 50 ovsg@pi.be www.ovsg.be Leerplan REPERTOIRESTUDIE WOORDKUNST Hogere Graad
Nadere informatieBREED EN AVONTUURLIJK KIJKEN! - 3 min.
HOE WORD IK EEN DETECTIVE? NAAM leerling: KLAS: Docent: Samengewerkt met (naam leerling: Kijk je wel eens naar een detectiveserie? Je ziet dan hoe een detective heel nauwkeurig observeert en onderzoekt
Nadere informatieMeetkunst. Les 3 Van ruimte naar plat. Ruimtesuggestie op het platte vlak
Meetkunst Les 3 Van ruimte naar plat Ruimtesuggestie op het platte vlak In deze les bekijken leerlingen de indeling van een ruimte naar aanleiding van een aantal schilderijen waarbij verschillende begrippen
Nadere informatieLesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen.
Vak: MUVO Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Doelen: Eindtermen: Muvo 1.2 De leerlingen kunnen door betasten en voelen (tactiel), door kijken
Nadere informatieCultuurbeleidsplan 2015-2019
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Cultuurbeleidsplan 2015-2019 1. Inleiding Dit is het cultuureducatieplan van de CBS Maranatha in Winschoten. Een plan dat is opgesteld om een bijdrage te leveren
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad muziek
basiscompetenties 2de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen
Nadere informatieKIJKWIJZER BEELDASPECTEN
KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende
Nadere informatieAan alle kandidaten Eindjury / Bronzen Arsène 2012-2013. VERSLAG vergadering eindjury - maandag 4 februari 2013 BELANGRIJK
Aan alle kandidaten Eindjury / Bronzen Arsène 2012-2013 Gemeentelijke 12-13 JURY en ARSEN verslag vergad VERSLAG vergadering eindjury - maandag 4 februari 2013 BELANGRIJK Vergeet a.u.b. niet het strookje
Nadere informatieWETENSCHAPPELIJK TEKENEN
WETENSCHAPPELIJK TEKENEN TWEEDE GRAAD TSO TECHNIEK-WETENSCHAPPEN COMPLEMENTAIR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL (Vervangt leerplan D/1998/0279/021A vanaf 1 september 2013) Vlaams Verbond van
Nadere informatieIK ALS UNIEKE KUNSTENAAR
onderzoekt ontdekt diverse kunstuitingen DE ONDERZOEKER exploreert en experimenteert vindt een evenwicht tussen zichzelf en de groep* kan zich inleven* toont nieuwsgierigheid* DE SAMENSPELER toont engagement*
Nadere informatieArtistieke toelatingsproef Omschrijving en praktische informatie. Bacheloropleiding in de Beeldende Kunsten
Artistieke toelatingsproef Omschrijving en praktische informatie Bacheloropleiding in de Beeldende Kunsten Data artistieke toelatingsproef 2016: 2 mogelijkheden: 4 en 5 juli 2016 (tweedaagse proef inclusief
Nadere informatieSchoolcultuur: een inleiding
Schoolcultuur: een inleiding De Academie voor Beeldende Kunsten in Aalst is de plaats bij uitstek waar je in een programma van voltijds secundair onderwijs een opleiding in de beeldende kunsten krijgt.
Nadere informatieAanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten
Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Beste leerkracht, De missie van de Hoge Rielen is om ruimte te scheppen voor het opdoen van nieuwe ervaringen, te ontdekken, te activeren
Nadere informatiex x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk
Nadere informatieHANDVAARDIGHEID HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1
HANDVAARDIGHEID HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvE is verantwoordelijk voor de afname
Nadere informatieontwerpleerplan Kunstenbad
ontwerpleerplan Kunstenbad De onderzoeker De vakman Ik als unieke kunstenaar De samenspeler De performer drukt zich persoonlijk uit bouwt vertrouwen op* vertelt een (eigen) verhaal Ik als unieke kunstenaar
Nadere informatieWorkshop. Vriendschapsbandjes
Workshop Vriendschapsbandjes Opzet: Vriendschapsbandjes in macramé met pareltjes aan. (Idee uit het boekje Eigentijds macramé, Margriet Kors en Gina Lambers, Cantecleer, 2002, ISBN 90 213 3201 9) pagina
Nadere informatieHoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle).
DANS Dans Max. personen Wat heb je nodig? Potlood, papier, materiaal om ruimtelijk te werken Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle).
Nadere informatieRealiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren
Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieLesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker)
Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO techniek maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Printmedia Beginsituatie:
Nadere informatieSchilderkunst. 1. Definitie TOEGEPAST. Bouwstenen om naar de schilderkunst te leren kijken. SCHILDERIJ: FIGURATIEF ABSTRACT:
Schilderkunst Bouwstenen om naar de schilderkunst te leren kijken. 1. Definitie SCHILDERIJ: tweedimensionaal vlak iets wordt voorgesteld kleur- en vormmiddelen FIGURATIEF ABSTRACT: figuratief: verwijst
Nadere informatieET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren.
Wereldoriëntatie ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren. NATUUR ET 1.6 De leerlingen kunnen illustreren dat de mens
Nadere informatieTEKENEN VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1
TEKENEN VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens
Nadere informatieJe culturele vermogens, hoe werk je eraan?
Je culturele vermogens, hoe werk je eraan? kunst & maatschappij context biedt (bronnen voor) context aan legt verbanden culturele instelling of externe vakdocent leerkracht of docent tussen leerstof analyseren
Nadere informatieOok voor de basisschool zijn nieuwe er kerndoelen gemaakt die duidelijk aansluiten bij de kerndoelen van de onderbouw VO.
CKV kerndoelen en eindtermen Er zijn duidelijke doorlopende leerlijnen van het basisonderwijs naar de onderbouw en het onderbouw naar de bovenbouw. De betreffende, ook wettelijk verplichte kerndoelen en
Nadere informatieSecundair Onderwijs Eindtermen Artistieke Opvoeding 1ste graad
Secundair Onderwijs Artistieke Opvoeding 1ste graad BEELD BEELD PLASTISCHE OPVOEDING : WAARNEMEN 1.1. visuele waarneming en beeldend geheugen versterken en vergroten door beeldelementen te herkennen. 1.2.
Nadere informatieToelating en selectie Selectiecriteria Elke afstudeerrichting hanteert bij de selectie de volgende concrete criteria:
Toelating en selectie Selectiecriteria Elke afstudeerrichting hanteert bij de selectie de volgende concrete criteria: Regie Documentaire Weet in een door de student zelf gemaakte film al basaal te boeien
Nadere informatiePTA CKV havo Belgisch Park cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatieProfielschets. Zelfbewuste school
Profielschets Zelfbewuste school Scholen met Succes Postbus 3386 2001 DJ Haarlem www.scholenmetsucces.nl info@scholenmetsucces.nl tel: 023 534 11 58 fax: 023 534 59 00 1 Scholen met Succes Mogelijke variaties:
Nadere informatieLeerplandoelen: VVKBaO. WO TE 6.6 Kinderen zien in dat producten gemaakt worden volgens bepaalde technische principes
Graad: 2-3 Timing: 50 75 min. Leerplandoelen: VVKBaO WO TE 6.6 Kinderen zien in dat producten gemaakt worden volgens bepaalde technische principes WO TE 6.6.2 Dat houdt in dat ze kunnen bij eenvoudige
Nadere informatieMeetkunst Les 4 Spelen met perspectief
Meetkunst Les 4 Spelen met perspectief Vervreemding door optische illusies Niet alle kunstenaars houden zich aan de regels van perspectief, standpunt, onderlinge verhoudingen etc. Zij overtreden moedwillig
Nadere informatieDe Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal
De Vakman De leerling kan gericht luisteren van intuïtief naar bewust waarnemen luisteren naar het eigen musiceren weten wat je hoort zich de muziek inwendig voorstellen de muzikale parameters en componenten
Nadere informatieLesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker)
Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Grafische sector
Nadere informatieleerlijn muzische kleuters en 1ste lj.xls 1 van 10 Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsaanbod
1. Intensief gebruik maken van alle zintuigen Wanneer ik ertoe word uitgenodigd, gebruik ik bepaalde zintuigen bij het waarnemen. Ik gebruik spontaan al mijn zintuigen bij het waarnemen. Ik weet al op
Nadere informatieLeerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatiePTA ckv VWO, Belgisch Park, cohort
Domeinen CKV Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatieeindtermen basisonderwijs
STAM op schoolmaat eindtermen basisonderwijs inhoudstafel 1. inleiding...3 2. leergebied overschrijdende eindtermen...3 2.1. ICT...3 2.2. sociale vaardigheden...3 3. eindtermen leergebieden...4 3.1. muzische
Nadere informatieArtistieke toelatingsproef Omschrijving en praktische informatie. Bacheloropleiding in de Beeldende Kunsten
Artistieke toelatingsproef Omschrijving en praktische informatie Bacheloropleiding in de Beeldende Kunsten Data artistieke toelatingsproef 2017: 2 mogelijkheden: 3 en 4 juli 2017 (tweedaagse proef inclusief
Nadere informatieOnderwerp. VVKBaO. Leerlingen maken een account, krijgen een rondleiding door Scratch en verkennen het programma.
Onderwerp Leerlingen maken een account, krijgen een rondleiding door Scratch en verkennen het programma. WO 2.13 een eenvoudige werktekening of handleiding stap voor stap uitvoeren; ICT 1 Hebben een positieve
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht
Nadere informatieBEELD ANALYSE. Omschrijving vraag antwoord-terminologie. Maker Wie heeft het werk gemaakt Naam Kunstenaar
BEELD ANALYSE A: ALGEMENE GEGEVENS Omschrijving vraag antwoord-terminologie Maker Wie heeft het werk gemaakt Naam Kunstenaar Soort Wat is het kunst werk? Schilderij beeld /installatie /architectuur Tijd
Nadere informatieRaster: een glasplaat of folie met een daarop aangebrachte, regelmatige zwarte structuur. Gedrukte versies noemen we een raster.
Samenvatting door een scholier 928 woorden 13 januari 2002 6,1 534 keer beoordeeld Vak CKV Beeldende aspecten zijn: - punt - lijn - vorm - kleur - licht - ruimte - textuur - compositie beeldende middelen
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieLeerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan OVSG Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatieDe DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:
beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen
Nadere informatie& JEUGDMUZIEKATELIER OOSTKAMP BEELDENDE KUNST MUZIEK WOORDKUNST-DRAMA INFO LESSEN CON SERVA TORIUM ACADEMIE BRUGGE DKO
& JEUGDATELIER WOORDKUNST-DRAMA INFO LESSEN 2019-2020 CON SERVA TORIUM ACADEMIE WOORDKUNST - DRAMA Ontdek de vele mogelijkheden van de Kunstacademie Oostkamp. De Stedelijke Academie Brugge en het Stedelijk
Nadere informatiePTA CKV VWO, Belgisch Park, cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatieInsecten, lijnenspel in zwart-wit
tekenen en schilderen AVO viltstift, Oost-Indische inkt onderbouw Henk Janssen Insecten, lijnenspel in zwart-wit In deze opdracht hebben leerlingen zich geconcentreerd op de lijnen en structuren die je
Nadere informatiePTA ckv Havo, Belgisch Park, cohort
Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domeinen ckv Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatieSchuilt er een onderzoeker in jou?
Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT UNIEK? WAAROM De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool in Nederland een grote mate van
Nadere informatieTEKENEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1
TEKENEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieOnderzoekscompetenties. Schooljaar 2015-2016. GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60
GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60 Schooljaar 2015-2016 E-mail: ka.wetteren@g-o.be atheneum@campuskompas.be Website: www.campuskompas.be/atheneum Scholengroep Schelde Dender
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad muziek
basiscompetenties 3de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 3 de graad van de langlopende studierichtingen
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 2 de graad van de langlopende
Nadere informatieAan alle kandidaten Eindjury / Bronzen Arsène VERSLAG vergadering eindjury - maandag 6 februari 2012 BELANGRIJK
Aan alle kandidaten Eindjury / Bronzen Arsène 2011-2012 Gemeentelijke 11-12 JURY en ARSEN verslag vergad VERSLAG vergadering eindjury - maandag 6 februari 2012 BELANGRIJK Vergeet a.u.b. niet het strookje
Nadere informatieLesmethodes Voortgezet Onderwijs
Lesmethodes Voortgezet Onderwijs Zienderogen Kunst Kunstwerk Tekenen in Zicht Plat Vorm Kunst Actief Uit de kunst (basisonderwijs) Arti Palet CKV2 De Bespiegeling Malmberg Malmberg Lambo Lambo Lambo Delubas
Nadere informatiePTA CKV vwo Belgisch Park cohort
PTA CKV vwo Belgisch Park cohort 018-019-00 A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden
Nadere informatieEINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar
5 e Leerjaar 6 e Leerjaar EINDTERMENTABEL OVERZICHT Flos en Bros werkboekjes Tandenmuzeum De mondgazt Dagboek v/e tandenborstel Gezonde start in de mond - Suiker Verzin een supersmoes Tanden de wereld
Nadere informatieBeleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas
Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van
Nadere informatieDe uiteenzetting met een historische site is nooit een gemakkelijke en éénduidige opdracht. Vele verschillende lezingen zijn mogelijk.
6Educatieve en culturele dienst Beste leraren, De uiteenzetting met een historische site is nooit een gemakkelijke en éénduidige opdracht. Vele verschillende lezingen zijn mogelijk. De educatieve dienst
Nadere informatieSteekkaart: nummer 3B
Steekkaart: nummer 3B Onderwerp Het maken van een collage van de lievelingsdingen, met behulp van het digitaal fototoestel Leeftijd/Doelgroep 3 e leerjaar Leergebied Muzische opvoeding: Beeldopvoeding
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool
Nadere informatieWYSIWYG 2.0 Draaiboek
WYSIWYG 2.0 Draaiboek WYSIWYG Middelheimmuseum WYSIWYG Middelheimmuseum Museumregels en -tips Inhoudstafel Museumregels Uitleg over verloop Uitleg gebruik PDA s Woordenlijst Opdrachten Algemene opdrachten
Nadere informatieBINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN
BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN - Situering - Lkr over binnenklasdifferentiatie - Binnenklasdifferentiatie? - Leerplannen - Binnenklasdifferentiatie in wiskunde Hilde De Maesschalck 8 oktober
Nadere informatieIVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom
IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Hogere Graad Kunstgeschiedenis Vanaf
Nadere informatie