7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september ,9 28 keer beoordeeld Vak Economie Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Een concrete arbeidsmarkt, is een markt waarbij kopers(vragers) en verkopers(aanbieders) zich in het echt ontmoeten. Een abstracte arbeidsmarkt is een markt waarbij de kopers en verkopers elkaar niet ontmoeten, zoals de arbeidsmarkt in Nederland. Vrager = Koper // Aanbieder = Verkoper Aanbod van mensen die willen werken is hetzelfde als de beroepsbevolking. De beroepsbevolking bestaat uit mensen die willen, kunnen en mogen werken. Dat zijn de werkelozen, werknemers en zelfstandigen. Werkgevers (bedrijven & de overheid) vragen naar arbeidskrachten. Bij de vraag naar arbeidskrachten horen ook de zelfstandigen en openstaande vacatures (als een bedrijf op zoek is naar een werknemer voor een bepaalde functie). Werkgelegenheid zijn de mensen die werken en de zelfstandigen. De niet-beroepsbevolking zijn de mensen tussen de 15 en 65 jaar zijn en niet werken en ook niet op zoek zijn naar werk. De beroepsgeschikte bevolking/ potentiële beroepsbevolking zijn alle mensen tussen de 15 en 65 jaar. Oorzaken van de groei in de beroepsbevolking: - demografische groei (meer mensen in Nederland) - Bevolkingssamenstelling (arbeidsaanbod groeit als er meer mensen komen in de beroepsgeschikte Bevolking) - deelname van vrouwen - wetgeving (leerplicht, pensioensleeftijd) - organisatie van het arbeidsproces Ontmoedigingseffect: Als het slecht gaat met de economie gaan steeds minder mensen zich aanbieden op de arbeidsmarkt omdat de kans dat ze een baan vinden toch maar klein is. Aanzuigeffect: Als het goed gaat met de economie gaan steeds meer mensen (ook die eerder niet tot de beroepsbevolking hoorde) zich aanbieden op de arbeidsmarkt. Omdat er veel werk te vinden is Pagina 1 van 5

2 Woordenlijsten Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op -aanbod van arbeid: Iedereen die kan, mag en wil werken. -Aanzuigeffect: als het goed gaat met de economie gaan steeds meer mensen (ook die eerder niet tot de beroepsbevolking hoorde) zich aanbieden op de arbeidsmarkt. Omdat er veel werk te vinden is -abstracte markt: Een abstracte markt omvat het geheel van vraag en aanbod. Bij een abstracte markt kun je niet 1 plek aanwijzen waar vragers en aanbieders elkaar ontmoeten. -arbeidsmarkt: Een abstracte markt. -arbeidsjaar: een volledige baan (38 á 40 uur per week) -beroepsbevolking: Werknemers in loondienst, zelfstandigen en werkelozen. -concrete markt: Een plek waar vragers en aanbieders elkaar in het echt ontmoeten. -deelnemingspercentage: Zie participatiegraad. -niet-beroepsbevolking: Mensen tussen de 15 en 65 jaar oud die niet werken en ook niet op zoek zijn naar werk. -ontmoedigingseffect: Als het slecht gaat met de economie gaan steeds minder mensen zich aanbieden op de arbeidsmarkt omdat de kans dat ze een baan vinden toch maar klein is. -participatiegraad: Welk deel van de bevolking(sgroep) tot de beroepsbevolking hoort. -vacatures: Als een bedrijf op zoek is naar een werknemer voor een bepaalde functie. -vraag naar arbeid: Vraag van bedrijven en overheid naar arbeidskrachten (werkzoekende in loondienst, zelfstandigen en vacatures). -werkgelegenheid: Iedereen die werkt (werkende en zelfstandigen). -werkeloze beroepsbevolking: Mensen die op zoek zijn naar werk maar niet werken. -werkzame beroepsbevolking: zelfstandigen en werknemers. -werknemers: Mensen die al een baan hebben. -zelfstandigen: Mensen met een eigen bedrijf. Hoofdstuk 2. Loondienst of zelfstandig -aandeelhouder: eigenaar van een BV of NV. -arbeidsovereenkomst: Overeenkomst tussen werkgever en werknemer. -arbeidstijd: 38 uur per week bij een volledige baan. -arbeidsvoorwaarden: Primaire en secundaire voorwaarden. -bedrijfstak: Omvat alle bedrijven die zich bezig houden met dezelfde soort productie. -Besloten Vennootschap: Er is een scheiding tussen de eigenaren en het bedrijf, maar de aandeelhouders hebben de dagelijkse leiding. -collectieve arbeidsovereenkomst: Hierin staan de rechten en plichten van de werknemer en de werkgever. -directeur-grootaandeelhouder: Eigenaar en dagelijkse leidinggever van een BV. -eenmanszaak: Een zaak met maar een eigenaar. -individuele arbeidsovereenkomst: Arbeidsovereenkomst tussen 1 werknemer en 1 werkgever. -Naamloze Vennootschap: Er is een scheiding tussen eigenaren het bedrijf. Pagina 2 van 5

3 -ondernemingsvorm: De rechtsvorm van een onderneming. -organisatiegraad: Percentage van de werknemers die zijn aangesloten bij een erkende vakbond. -primaire arbeidsvoorwaarden: Loon en normale arbeidstijd. -rechtsvorm: Een organisatievorm die in de wet voorkomt. -secundaire arbeidsvoorwaarden: zaken die bij een individuele arbeidsovereenkomst meestal geregeld worden. -vakbond: Bond van werknemers om te onderhandelen over CAO s. -Vennootschap onder Firma: Een zaak met meerdere eigenaren. -werkgeverbonden: Bond waar werkgevers onderhandelen over CAO s. Hoofdstuk 2. Loondienst of zelfstandig. Vereniging is een rechtsvorm. Dat wil zeggen het komt in de wet voor. De wet stelt bepaalde eisen aan een vereniging, bijvoorbeeld dat het een bestuur moet hebben. Een ondernemingsvorm is de rechtsvorm (een organisatievorm die in de wet voorkomt) van de onderneming. De eenmanszaak heeft de volgende kenmerken: - er is1 eigenaar - winst voor jezelf - je kunt je eigen beslissingen nemen - eenvoudige manier van beginnen - je moet zelf voor voldoende startvermogen zorgen - het bestaan komt in gevaar bij overlijden van eigenaar - je bent als eigenaar privé aansprakelijk De VoF (Vennootschap onder Firma) heeft de volgende kenmerken: - meerdere eigenaren - je kunt werk beter verdelen - meer kans op een lening - je kunt samen overleggen - je ook hier privé aansprakelijk bent - je kans hebt op ruzie met mede-eigenaren Besloten vennootschap (BV) en de naamloze vennootschap (NV) met hun kenmerken: - er is een scheiding tussen bedrijf en eigenaren - rechtspersonen (juridisch zelfstandig) - aandeelhouders zijn eigenaren De besloten vennootschap (BV) - Rechtspersoon Pagina 3 van 5

4 - niet met privé-vermogen aansprakelijk - De eigenaren zijn de aandeelhouders. - De aandelen staan op naam - Meestal in handen van één of enkele directeuren-grootaandeelhouders (dga\\\\\\\'s). - Dagelijkse leiding over het bedrijf, degene die het meeste geld heeft ingelegd krijgt dus het grootste deel van de winst. De naamloze vennootschap (NV) - Rechtspersoon - niet met privé-vermogen aansprakelijk. - De eigenaren zijn de aandeelhouders. - aandelen staan niet op naam. Ze zijn vrij verhandelbaar. - Sommige NV\\\\\\\'s hebben duizenden of miljoenen aandeelhouders. Soms zijn er een paar grootaandeelhouders. - De aandeelhouders zijn eigenaren. - De meesten bemoeien zich nauwelijks me het bedrijf. - Twee keer per jaar komt de aandeelhoudersvergadering. - Aandelen zijn vrij verhandelbaar..bij een BV staan de aandelen op naam. Meestal van directeuren-grootaandeelhouders (dga s). Deze hebben ook de dagelijkse leiding..bij een NV staan aandelen niet op naam, deze zijn vrij verhandelbaar. De raad van bestuur heeft dagelijkse leiding. Aandeelhouders controleren directeuren. Dividend is de jaarlijkse uitkering van de winst die je over een aandeel krijgt. Een Arbeidsovereenkomst is een overeenkomst tussen de werkgever en de werknemer. Individuele arbeidsovereenkomst: is een overeenkomst tussen een werkgever en een werknemer. Over bijvoorbeeld loon en arbeidstijd. Een CAO is handiger dan een individuele arbeidsovereenkomst. Zo kunnen andere bedrijven geen werknemers omkopen door bv een hoger loon te bieden. In een CAO staan de rechten en plichten van de werkgever en werknemer zwart op wit, er worden afspraken gemaakt voor groepen werknemers en werkgevers. Een bedrijfstak bevat alle die zich bezig houden met dezelfde soort productie. Vakbonden/ werknemersbonden/ vakverenigingen onderhandelen (namens werknemers) met de werkgeversbonden ( namens werkgevers) over CAO s. Werkgevers en werknemers kunnen lid worden van die bonden deze bonden zijn ook per bedrijfstak georganiseerd. De organisatiegraad is het percentage werknemers en werkgevers die zijn aangesloten bij de erkende vakbonden. Ook als je niet bij een vakbond bent als werknemer profiteer je ervan. Een bedrijfstak zijn alle bedrijven die zich bezighouden met dezelfde soort productie. Vakbond: onderhandeld namens werknemers. Pagina 4 van 5

5 Werkgeversbond: onderhandeld namens werkgevers. De primaire arbeidsvoorwaarden zijn loon en normale arbeidstijd (38 uur per week). Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn dingen als vakantieregeling, duur van de middagpauze, reiskostenvergoeding, kinderopvang, scholing en auto van de zaak. Deze dingen worden meestal via een individuele arbeidsovereenkomst geregeld. Miljoenennota is een samenvatting van de rijksbegroting (rijksbegroting is de overzicht van inkomsten en uitgaven van de overheid.) Werkgevers en werknemers worden ook wel sociale partners genoemd Werknemerscentrale = vakcentrale. Bijv. FNV. De vertegenwoordigers van vakcentrales overleggen samen in Stichting van Arbeid (dit noemen we het Centraal overleg.) Pagina 5 van 5