Werkstuk Economie Jongeren arbeidsmarks/werkeloosheid

Transcriptie

1 Werkstuk Economie Jongeren arbeidsmarks/werk Werkstuk door een scholier 2179 woorden 29 februari ,4 82 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding In dit werkstuk gaan we het hebben over de huidige arbeidsmarkt voor jongeren in Nederland. We gaan kijken waarom er steeds meer werk is onder de jongeren. Dit onderwerp hebben we gekozen omdat dit ons het meeste aansprak. Ook omdat we er zelf mee te maken hebben. Hopelijk weten we na dit werkstuk iets meer over de werk van jongeren. We wensen u veel plezier met het lezen van ons werkstuk. Hoe groot is de jeugdwerk? Relatief veel jongeren zijn het slachtoffer van de huidige slechte economische situatie. 5,1 % van alle Nederlanders is werkloos, maar van de jongeren zit 9,7% zonder werk. Vanwege de tegenvallende economische vooruitzichten en de conjunctuurgevoeligheid van jeugdwerkloosheid, is het risico op een verdere oploop van de jeugdwerkloosheid groot. Vacatures Bij de CWI vestigingen kwamen in januari 16% minder vacatures binnen dan in dezelfde maand een jaar geleden. Het aantal daalde in januari naar Alleen in de landbouw is het aantal vacatures meer dan verdubbeld. In de gezondheidszorg bleef het aantal vacaturemeldingen gelijk. In het onderwijs en de metaalindustrie halveerde het aantal binnengekomen vacatures. Is er verschil tussen het aantal werkelozen, als je kijkt naar de opleiding? Een extra groot risico op werkloosheid lopen vooral de jongeren die de school verlaten zonder 'startkwalificatie' (een diploma op minimaal HAVO of MBO 2 niveau), gelet op de eisen die op de arbeidsmarkt worden gesteld. Elk jaar verlaten ruim jongeren het onderwijs zonder een diploma op zak. Jeugdigen zouden niet meer na één jaar werkloosheid automatisch moeten doorstromen naar een gesubsidieerde arbeidsplaats. Om de oplopende jeugdwerkloosheid aan te pakken, moeten jongeren Pagina 1 van 6

2 zonder baan met alle denkbare middelen weer terug naar school moeten worden gestuurd of aan werk worden geholpen. Dit adviseert de Raad voor Werk en Inkomen (RWI). De RWI, een overlegorgaan van werkgevers, werknemers en gemeenten, maakt zich ernstig zorgen over de sterk oplopende jeugdwerkloosheid.het is niet direct dramatisch wanneer schoolverlaters een jaar werkloos zijn. Maar wel wanneer dat twee of drie jaren worden en de economie inmiddels wat is aangetrokken. Dan zitten deze jongeren zonder werkervaring en zullen werkgevers eerder kiezen voor een verse groep schoolverlaters. Investeren in onderwijs is volgens de Raad de beste manier om jeugdwerkloosheid aan te pakken en heeft mede daarom al eerder gepleit voor een extra bedrag voor het middelbaar beroepsonderwijs van 150 miljoen euro. De ministeries van Sociale Zaken en Onderwijs kunnen een zogenoemde schoolblijverscampagne beginnen. Gemeenten zijn nu nog wettelijk verplicht om jongeren na een jaar werkloosheid een gesubsidieerde arbeidsplaats aan te bieden. Werkloze jongeren moeten desnoods terug naar school gestuurd kunnen worden. Ook moet meer werk worden gemaakt van het bemiddelen van werkloze jongeren door de CWI's. Daarbij pleit de RWI voor een fiscale loonkostensubsidie voor werkgevers, zodat de drempel lager wordt om werkloze jongeren in dienst te nemen. Alle ministeries samen zullen in de periode circa 800 leerwerkplekken of stageplaatsen extra voor werkloze jongeren scheppen. Dit getal komt overeen met 0,7 procent van het totale personeelsbestand van de departementen. De ministerraad heeft hiertoe besloten op voorstel van minister De Geus en staatssecretaris Rutte van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister Van der Hoeven en staatssecretaris Nijs van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. extra Verschil van mannen en vrouwen in werkloosheid Het CBS telde in de laatste drie maanden van vorig jaar gemiddeld 416 duizend werklozen, 100 duizend meer dan in de zelfde periode van het jaar ervoor. De werkloosheid is onder vrouwen wat groter dan onder mannen, hoewel het baanverlies bij de laatste categorie wat harder oploopt bleek een heel slecht jaar voor de werkgelegeheid in ons land. Vanaf februari is de werkgelegenheid iedere maand teruggelopen. Nederland telde eind december 7,089 miljoen banen, tegen 7,153 miljoen aan het begin van het jaar. Minder banen bij een groeiende beroepsbevolking laten de werkloosheid sterk oplopen. In de periode december 2002 tot november 2003 steeg de jeugdwerkloosheid in Noordoost-Brabant van 1208 naar 1365 jongeren; een toename van 12%. In Midden-Brabant ging de jeugdwerkloosheid in dezelfde periode van 1045 naar 1185; een stijging van 13% In Zuidoost- Nederland was de stijging 17%: van 7699 naar 9055 jongeren. In 1993, het jaar van de grote werkloosheid tijdens de vorige recessie, was jeugdwerkloosheid (onder 23 jaar) 16% van het totaal aantal werklozen. nu is dat 8,5% van het totaal. Hoe wordt jeugdwerk aangepakt? Bij het vervullen van vacatures moeten jongeren voorrang krijgen bij de Centra voor Werk en Inkomen (CWI's). Ook zouden jeugdigen niet meer na één jaar werkloosheid automatisch moeten doorstromen naar Pagina 2 van 6

3 een gesubsidieerde arbeidsplaats In het Plan van aanpak jeugdwerkloosheid, dat in juni 2003 aan de Tweede Kamer is aangeboden, formuleert de regering de volgende doelstellingen: de jeugdwerkloosheid mag in niet meer bedragen dan het dubbele van de totale werkloosheid en moet beperkt worden tot een percentage van 10 tot 15 %. Hierbij gaat het om werkloosheid onder jongeren van 15 tot 22 jaar, exclusief studenten en scholieren. elke werkloze jongere moet binnen een half jaar (weer) aan de slag en/of op school zijn, zodat langdurige werkloosheid wordt voorkomen. In worden in het kader van het Plan van aanpak jeugdwerkloosheid de volgende instrumenten ingezet: De regering streeft ernaar via afspraken met werkgevers, CWI, onderwijsorganisaties en andere betrokkenen in extra leerwerkplekken te realiseren, en in 2004 t/m 2007 jaarlijks Voor het leveren van de eerste leerwerkplekken hebben MKB-Nederland en het ministerie van OCenW onlangs een convenant gesloten. De bestaande fiscale stimuleringsregeling waarmee werkgevers voormalig werklozen kunnen laten scholen tot ze een zogeheten startkwalificatie hebben bereikt wordt uitgebreid naar personen jonger dan 23 jr. Het CWI krijgt een budget om voor jongeren die moeilijk aan het werk kunnen komen korte activiteiten te bekostigen zoals individuele begeleiding, sollicitatietraining, een korte cursus etc. Jaarlijks gaat het om 7000 jongeren (voornamelijk vroegtijdig schoolverlaters) waarvoor een gemiddeld budget van per jongere beschikbaar is. Er is een Taskforce Jeugdwerkloosheid ingesteld die de convenantsafspraken moet voorbereiden en jongeren moet voorlichten over de weg naar werk. Bij de Centra voor Werk en Inkomen is in het hele land op zaterdag 27 september een banenbeurs gehouden voor jongeren tot 23 jaar. Er werden circa banen door werkgevers gepresenteerd. Hiervan waren er ruim extra gemeld vlak voor de banenmarkt. Er zijn bezoekers op de banenmarkten geweest, waarvan jongeren (14 procent). In het Najaarsoverleg 2003 is afgesproken dat het CWI extra geld (gemiddeld 1000 per cliënt) krijgt om korte acties die jongeren weer aan het werk moeten helpen te financieren. Het kabinet gaat er verder van uit dat op de stageplaatsen gewerkt kan worden met behoud van uitkering, onder voorwaarde dat het werk tijdelijk is en gecombineerd wordt met scholing, of naar een vaste aanstelling toe leid. Over deze voorwaarden overlegt het kabinet nog met de Stichting van de Arbeid. Nieuw plan van aanpak jeugdwerkloosheid Documentindex Het kabinet wil voorkomen dat veel jongeren in de komende jaren hun opleiding te vroeg afbreken en zonder een startkwalificatie de arbeidsmarkt betreden.het werkloosheidspercentage onder jongeren moet niet meer dan het dubbele bedragen van het algemene werkloosheidspercentage. Daarnaast zou het aantal voortijdige schoolverlaters in % lager moeten zijn dan in 1999 en in %. Om dat te bereiken is een Plan van Aanpak opgesteld door het ministerie van Sociale Zaken en Pagina 3 van 6

4 Werkgelegenheid en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Volgens het kabinet is het nodig dat jongeren onder de 23 jaar binnen een half jaar werk een werkervaringsplaats of scholing aangeboden krijgen. Dit in tegenstelling tot het huidige beleid waarin jongeren na een jaar werkloosheid een aanbod krijgen op het gebied van (gesubsidieerd) werk of scholing. De belangrijkste maatregelen uit het nieuwe Plan van Aanpak: Er wordt onderzocht of er de komende vier jaar (leer)werkplekken voor jongerenbij het bedrijfsleven kunnen worden gecreëerd. Een werkgever die een werkloze jongere in dienst neemt en deze jongere daarnaast een opleiding biedt, krijgt vanaf 1 januari 2004 een belastingkorting van circa 1500 euro per jaar voor de kosten daarvan. Bij de Centra voor Werk en Inkomen is in het hele land op zaterdag 27 september een banenbeurs gehouden voor jongeren tot 23 jaar. Er wordt een Taskforce opgericht om jongeren actief op hun eigen verantwoordelijkheid te wijzen door middel van een publiciteitscampagne. Ook zal de Taskforce (vooral kleinere) gemeenten ondersteunen in het vormgeven van een goede aanpak van de jeugdwerkloosheid. Jongeren zelf zullen bij het werk van de Taskforce worden betrokken. Op het moment dat de nieuwe Wet werk en bijstand van kracht is, krijgen gemeenten de beschikking over vrij besteedbare budgetten en de ruimte om maatwerk voor jongeren te kunnen leveren. ESF-subsidie om jongeren aan het werk te helpen Documentindex Sinds oktober 2003 mogen overheidsinstellingen en bedrijven ESF-subsidie aanvragen voor projecten om alle jongeren onder 23 jaar aan het werk te helpen. Tot nog toe was dat alleen mogelijk voor jongeren onder de 23 jaar als ze langer dan een half jaar werkloos waren. Dit staat in een wijziging van het besluit van de ESF-subsidieregeling die in de Staatscourant is gepubliceerd. De verruiming van de subsidieregeling is van belang in het kader van de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Ook wil staatssecretaris Rutte van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bevorderen dat meer gebruik wordt gemaakt van de ESF-gelden die voor Nederland beschikbaar zijn. Uitleg van moeilijke begrippen Aanbod van arbeid: mensen die willen werken zijn aanbieders van arbeid. Ander woord is beroepsbevolking en die bestaat uit mensen die willen kunnen en mogen werken. Abstracte markt: Een abstracte markt omvat het geheel van vraag en aanbod. Er is niet een plek maar meerdere plekken waar vragers en aanbieders elkaar kunnen treffen. Arbeidsmarkt: Geen concrete markt maar een plaats waar aanbieders van arbeid zich kunnen aanbieden om te gaan willen werken bijv. Arbeidsbureaus enz. Beroepsbevolking: Mensen die kunnen willen en mogen werken. Pagina 4 van 6

5 Concrete markt: Een plek waar vragers en aanbieders van arbeid elkaar in het echt kunnen ontmoeten. Deelnemingspercentage: Ook wel participatiegraad genoemd. Het geeft aan welk deel van de bevolking tot de beroepsbevolking behoort. Meestal kijk je naar personen tussen de 15 en 65 jaar. Het wordt zo berekend > aantal personen die bij de beroepsbevolking behoort/totaal aantal personen in de beroepsbevolking x 100 %. Niet-beroepsbevolking: Mensen tussen de 15 en 65 jaar die en niet werken en niet op zoek zijn naar werk. Participatiegraad: zie deelnemingspercentage. Vacatures: Er hier sprake van als een bedrijf opzoek is naar een werknemer voor een bepaalde functie. Vraag naar arbeid: De vraag van bedrijven en de overheid naar arbeidskrachten Werkgelegenheid: Het cijfer van de werkgelegenheid geeft aan hoeveel mensen er daadwerkelijk werken. Dat zijn de werkenden en zelfstandigen. Werkloze beroepsbevolking: De mensen die kunnen mogen en willen werken maar geen baan hebben. Werkzame beroepsbevolking: De mensen die kunnen mogen en willen werken en wel een baan hebben. Werknemers: Mensen die een baan hebben. Zelfstandigen: Mensen die een eigen bedrijf hebben. Arbeidsovereenkomst: Een overeenkomst tussen werkgever en werknemer. Wordt zwart op wit gezet zodat er geen onduidelijkheid kan ontstaan bijv. over salaris enz. Arbeidstijd: De tijd per week die je kwijt bent aan je baan. Arbeidsvoorwaarden: Voorwaarden die worden gesteld voor dat een werknemer aan de slag gaat. Bedrijfstak: Omvat alle bedrijven die zich bezighouden met een zelfde soort productie. Collectieve Arbeidsovereenkomst: Staan de rechten en plichten zwart op wit hoe de werkgevers en werknemers zich moeten houden. Afspraken voor groepen werknemers en werkgevers in een bedrijfstak. Eenmanszaak: Heeft 1 eigenaar. Hij is ook met zijn prive vermogen aansprakelijk maar kan de hele winst voor zichzelf houden. Je moet zelf voldoende startvermogen regelen. Een eenmanszaak komt in gevaar bij overlijden van de eigenaar. Individuele arbeidsovereenkomst: Een overeenkomst tussen een werknemer en een werkgever. Organisatiegraad: Het percentage van werknemers die aangesloten zijn bij een erkende vakbond. Primaire arbeidsvoorwaarden: De eerste voorwaarden bij een CAO zoals loon en arbeidstijd. Secundaire arbeidsvoorwaarden: De minder belangrijke voorwaarden bij een CAO bijv. Vakantieregeling en duur van de middagpauze. Vakbond: Worden ook wel werknemersbonden of vakverenigingen genoemd. Ze vertegenwoordigen de werknemers bij CAO overeenkomsten. Vennootschap onder Firma (Vof): Er zijn meerdere eigenaren. Ze zijn ook met hun privé-vermogen aansprakelijk. Degene die de schuld van de eigenaren kan betalen moet zijn privé-vermogen afgeven. Werkgeversbonden: Vertegenwoordigen de werkgevers bij CAO overeenkomsten. Miljoenennota: De miljoenennota wordt gelijk gepresenteerd met de Rijksbegroting en is een soort samenvatting daarvan. Rijksbegroting: Wordt op de derde dinsdag van september gepresenteerd door de rijksoverheid. Het is een overzicht van inkomsten en uitgaven van de overheid. Vakcentrales: Ook wel werknemerscentrale genoemd. FNV - Federatie Nederlandse Vakvereniging, CNV - Christelijk Nationaal Vakverbond en de MHP - Centrale voor Middelbaar en Hoger Personeel. Pagina 5 van 6

6 Werkgeverscentrale: VNO-NCW - Vereniging van Nederlandse Ondernemers - Nationaal Christelijk Werkgeversbond en de centrale voor het Midden- en Kleinbedrijf MKB. Werknemerscentrale: Zie Valcentrales Conclusie Het accent van het huidige en toekomstige werkloosheidsbeleid ligt op snelle en goede begeleiding van werkzoekende jongeren. Hierbij moet het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen ervoor zorgen dat minder leerlingen van school gaan zonder diploma. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid moet zorgen dat meer jeugdige werklozen (met en zonder diploma) sneller aan het werk komen. Het uitgangspunt is dat als de ministeries van OC en W en SZW en andere betrokken departementen beter samenwerken aan een sluitende aanpak, betere resultaten kunnen worden geboekt. Bijlage 1 Voorbeeld vacature Pagina 6 van 6