Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeidsmarkt'

Transcriptie

1 Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeids' Samenvatting door een scholier 3800 woorden 27 mei ,8 3 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H1 De arbeids op -Het aanbod van arbeid bestaat uit alle mensen van 15 tot 65 jaar die zowel willen als kunnen en mogen werken. Deze mensen bieden hun arbeidskracht aan op de arbeids. -Het totale aanbod van arbeid is de geregistreerde werklozen(mensen die een baan zoeken), mensen die al een baan hebben > mensen in loondienst of wel de werknemers, en de zelfstandigen (ook de meewerkende gezinsleden worden tot de zelfstandige berekent). -Het aanbod van arbeid is hetzelfde als de beroepsbevolking. -Als je wilt werken en je bent hiertoe ook in staat en het is wettelijk toegestaan dat je werkt dan hoor je dus bij de beroepsbevolking. -Je bent pas officieel werkloos als je staat geregistreerd bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI), een instelling van de overheid. -De beroepsbevolking wordt onderverdeeld in werkzame beroepsbevolking (zelfstandigen+werknemers) en werkloze beroepsbevolking (geregistreerde werklozen) -De niet-beroepsbevolking horen de mensen van 15 tot 65 jaar die en niet werken en niet op zoek zijn naar werk. -beroepsbevolking+niet-beroepsbevolking= beroepsgeschikte bevolking/potentiële beroepsbevolking. -5 Oorzaken veranderingen beroepsbevolking/aa Nederland (en verandering arbeidsaanbod): 1. demografische groei 2. maatschappelijke opvattingen 3. de stand van de economie * aanzuigeffect/aantrekkingseffect: de beroepsbevolking groeit omdat de kans op een baan groter is. (economisch goed> veel mensen willen werken.) * ontmoedigingseffect/afstotingseffect: de beroepsbevolking daalt omdat de kans op een baan kleiner is ( economisch slecht> mensen willen langer doorleren etc.) 4. De wetgeving. 5. de organisatie van het arbeidsproces Pagina 1 van 11

2 -De vraag naar arbeid wordt uitgeoefend door bedrijven en de overheid, de werkgevers. Werkgevers hebben arbeidskracht nodig: zij vragen werknemers. -De totale vraag naar arbeid = de vraag naar werknemers + de vraag naar arbeidskracht van zelfstandigen en de vacatures. *Een stijging van de bestedingen zorgt er dus voor dat de vraag naar arbeid ook stijgt. *Ook wordt op korte termijn de vraag naar arbeid negatief beïnvloed als het niet goed gaat met de economie> een terugloop van bestedingen zorgt ervoor dat de vraag naar arbeid daalt omdat er minder geproduceerd wordt. -De vraag naar arbeid wordt beïnvloed door 3 dingen: 1.bestedingen aan goederen en diensten (stand van de economie) 2 daarnaast ook door de stand van de techniek> technische ontwikkelen 3. de loonkosten - Concrete = een waar vragers naar en aanbieders van een bepaald product rechtstreeks met elkaar in contact zijn (elkaar ontmoeten). *Een banen - Abstracte = een die het geheel van vraag en aanbod omvat zonder dat er een plaats is waar de vragers (kopers) en aanbieders (verkopers) elkaar ook echt ontmoeten (zien). *Vraag en het aanbod bepalen de prijs. *de arbeids - het aantal mensen dat werkelijk werkt wordt de werkgelegenheid genoemd. Deze bestaat uit alle werknemers en zelfstandigen bij elkaar opgeteld. ( vervulde banen dus). - Met een arbeidsjaar wordt een volledige baan bedoeld. > de meeste volledige banen zijn 38 uur per week -Of er veel wordt gewerkt in deeltijd is te zien aan de p/a-ratio. Deze geeft weer hoeveel personen er gemiddeld per arbeidsjaar werken. Door deeltijdwerk is deze ratio altijd groter dan 1. ( personen : arbeidsjaren = p/a-ratio) -Krappe arbeids = als de vraag naar arbeid groter is dan het aanbod > hierbij is er een tekort aan arbeidskrachten en kunnen werkgevers moeilijk aan personeel komen > het loon zal dan stijgen. -Ruime arbeids = als de vraag kleiner is dan het aanbod > er is werkeloosheid waardoor de werkgevers vrij gemakkelijk aan personeel kunnen komen> het loon zal dan dalen. -Er is niet 1 arbeids maar er zijn verschillende deelen. Begrippen Pagina 2 van 11

3 -Werkloze: Iemand die bij het arbeidsbureau CWI staat ingeschreven, niet ouder is dan 65 jaar en jonger dan 16 jaar, geen werk heeft maar het wel wilt en in staat is om arbeid te verrichten in loondienst voor meer dan 12 uur per week. -Beroepsgeschikte bevolking:de beroepsbevolking + de niet-beroepsbevolking. -Potentiële beroepsbevolking = de beroepsgeschikte bevolking -Deelnemingspercentage: Het deel van de beroepsgeschikte bevolking die tot de beroepsbevolking behoort in procenten uitgedrukt. -Participatiegraad = deelnemingspercentage -Demografische factoren: Zijn factoren m.b.t. demografische groei > toename van de bevolking, en bijvoorbeeld de bevolkingssamenstelling. -Maatschappelijke opvattingen: ongeschreven normen en waarden in een bepaalde maatschappij, dus denkbeeld van de mensen in een bepaalde maatschappij. -Wetgeving: Geheel van wetten van een Staat, een gewest, een gemeenschap of het geheel van aangenomen wetten in een welbepaald domein -Organisatie van het arbeidsproces: De arbeidsomstandigheden die worden bepaald/geleverd door de werkgever. -Werkgelegenheid in personen:de hoeveelheid mensen die daadwerkelijk arbeid verrichten = alle werknemers + zelfstandigen -Werkgelegenheid in arbeidsjaren: de hoeveelheid mensen die daadwerkelijk arbeid verrichten uitgedrukt in volledige banen. -Arbeidsjaar: een volledige baan (meestal 38 uur per week) -Deeltijdwerk: Werk waarin er minder dan 38 uur arbeid verricht wordt per week per persoon. -Deeltijdfactor: De grootte van een deeltijdbaan in procenten van een volledige baan (van 38 uur). Samenvatting Economie H2 Loondienst of Zelfstandig -Als je een vereniging wilt oprichten in Nederland moet je eerst naar de notaris> die legt dan de statuten (regels van de vereniging) van de vereniging vast. *een vereniging is een rechtsvorm> dat betekent dat een vereniging een organisatievorm is die in de wet voorkomt. -Als je een bedrijf wilt beginnen moet je een bepaalde ondernemingsvorm kiezen. -Een ondernemingsvorm= de rechtsvorm van de vereniging. -De 4 belangrijkste ondernemingsvormen> eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof), besloten vennootschap (BV) en naamloze vennootschap (NV) -een arbeidsovereenkomst= een overeenkomst tussen een werkgever en een werknemer, hierin worden arbeidsvoorwaarden zwart op wit vastgelegd. -in een individuele arbeidsovereenkomst worden het loon en de arbeidstijd vastgelegd. Voor het overige wordt verwezen naar de collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Pagina 3 van 11

4 - in een cao staan de rechten en plichten van werkgevers en werknemers zwart op wit, als een werkgever iemand in dienst neemt, geldt voor de werkgever en de werknemer de cao> hierin worden zaken als vakantie, pensioen, overuren en de data van loonsverhoging geregeld. *In een cao worden afspraken gemaakt voor groepen werknemers en werkgevers Sommige grote bedrijven hebben een eigen cao. Meestal wordt een cao afgesloten voor een bedrijfstak -Een bedrijfstak omvat alle bedrijven die zich bezig houden met een zelfde soort productie. -Bonden van werkgevers en werknemers onderhandelen over de cao. Namens de werknemers de vakbonden> vakbonden = werknemersbonden of vakverenigingen. Namens de werkgevers onderhandelen de werkgeversbonden -werknemers in een bedrijfstak kunnen lid worden van een vakbond. -de organisatiegraad van werknemers is het percentage werknemers dat is aangesloten bij een erkende vakbond. (in NL 25 %). - een cao geldt voor alle werknemers in een bedrijfstak, omdat hij algemeen verbindend wordt verklaard door minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid -arbeidsvoorwaarden= rechten en plichten werkgever en werknemer. -primaire arbeidsvoorwaarden (individuele arbeidsovereenkomst)= het loon en de normale arbeidstijd -secundaire arbeidsvoorwaarden (cao)= vakantieregelingen, middagpauze, reiskostenvergoedingen, kinderopvang, scholing en een auto van de zaak etc. -de rijksbegroting= een overzicht van verwachte inkomsten en uitgaven van de overheid. -de miljoenennota= een soort samenvatting van de rijksbegroting. -Voorbeeld vakcentrale> FNV, CNV,MHP. -er zijn 2 werkgeverscentrales : VNO-NCW(Verbond van Nederlandse Ondernemingen Nederlands Christelijk Werkgeversbond) en de MKB-Nederland ( het Midden- en Kleinbedrijf Nederland. -De vertegenwoordigers van de centrales overleggen samen in de Stichting van Arbeid. In plaats van werkgevers en werknemers gebruiken we vaak de term sociale partners. -centraal overleg= als de vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers met elkaar praten in de Stichting van de Arbeid. Begrippen -Ondernemingsvorm: afspraken m.b.t de organisatie van het bedrijf (eigendom, aansprakelijkheid, bestuur). -Eenmanszaak: Ondernemingsvorm waarbij eigendom en bestuur in handen is van 1 persoon (kan meerdere werknemers hebben en is hoofdelijk aansprakelijk). -Privé-aansprakelijkheid: De eigenaar van het bedrijf is aansprakelijk met zijn privé-vermogen voor de schulden van het bedrijf. -Vennootschap onder firma: Ondernemingsvorm waarbij er meerdere eigenaren zijn (firmanten), deze Pagina 4 van 11

5 vormen ook het bestuur, zij zijn elk volledig hoofdelijk aansprakelijk. -Besloten vennootschap: Ondernemingsvorm waarbij eigendom en bestuur zijn gescheiden, alleen aandelen op naam (niet vrij verhandelbaar). -Naamloze vennootschap: Een ondernemingsvorm waarbij er een scheiding tussen eigendom en bestuur is, de aandelen zijn vrij verhandelbaar. -Stichting van de arbeid: Samenwerking tussen de sociale partners -Sociale partners: De werkgevers en de werknemers. -Centraal overleg: Als de vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers met elkaar praten in de Stichting van de Arbeid. -Centraal Akkoord: Als in het centraal overleg de werkgevers- en werknemersorganisaties het eens worden over de hoofdlijnen van de arbeidsvoorwaarden; maken zij daar een akkoord over. Dat akkoord is het Centraal akkoord. -Algemeen verbindend verklaren: een cao laten gelden voor alle bedrijven in een bedrijfstak, dus ook voor de bedrijven die geen lid zijn van een werkgeversbond. Samenvatting H3 De strijd om de poen -inflatie = een stijging van het algemeen prijspijl (gemiddelde prijsniveau) *In NL is de inflatie elk jaar enkele procenten -Een loonstijging die bedoeld is om de koopkracht op peil te houden noem je> prijscompensatie. -Een volledige prijscompensatie is een loonstijging die procentueel gelijk is aan de inflatie. -De stijging van de gemiddelde productie per werknemer per gewerkte tijdseenheid = de stijging van de arbeidsproductiviteit. -Oorzaken stijging arbeidsproductiviteit: 1.technische ontwikkeling > mechanisering en automatisering 2. arbeidsverdeling en specialisatie *arbeidsverdeling= het splitsen van het productieproces in onderdelen zodat mensen zich gaan toeleggen op een bepaald deel van de productie > dit het weer als gevolg dat mensen gespecialiseerd raken in bepaalde taken. 3. Scholing. Door scholing zijn werknemers in staat om per tijdseenheid meer te produceren. -In sommige sectoren zijn de mogelijkheden voor een stijging van de arbeidsproductiviteit kleiner dan in andere sectoren * In de quartaire sector zijn de mogelijkheden om de arbeidsproductiviteit te vergroten veel kleiner dan in de primaire sector, de secundaire sector, en de tertiaire sector. In die sectoren kan je makkelijker automatiseren en mechaniseren. *De quartaire sector blijft mensenwerk, daarom is het moeilijk te automatiseren en te mechaniseren. -Als je bovenop de prijscompensatie nog algemene loonstijging krijgt, noem je deze extra loonstijging> initiële loonstijging. Pagina 5 van 11

6 *geldt voor alle werknemers die onder de cao vallen. -Incidentele loonstijging, is bijvoorbeeld een loonstijging door promotie. -Als je werkweek wordt verkort, krijg je als werknemer een loonsverlaging maar daar tegenover wel meer vrije tijd/dagen/vakantiedagen. -Mechanisering en automatisering hebben tot gevolg dat de arbeidsproductiviteit stijgt. -Arbeidsverdeling en specialisatie hebben tot gevolg dat de arbeidsproductiviteit stijgt -Scholing heeft tot gevolg dat de arbeidsproductiviteit stijgt. -Een stijging van de loonkosten per product kan verschillende reacties van bedrijven uitlokken: 1.Prijzen verhogen 2. Niks doen > angst voor risico s 3.Productie verplaatsen naar lagelonenlanden> goed opgeleid personeel tegen lage lonen. 4. Mensen vervangen door machines> mechanisatie/automatisering. -Loonkosten per product omhoog> prijzen omhoog> concurrentiepositie t.o.v. het buitenland verslechtert > export omlaag en import omhoog > productie omlaag >werkgelegenheid omlaag -Lonen stijgen sneller dan prijzen > koopkracht gezinnen omhoog > consumptie omhoog > bestedingen omhoog> productie omhoog > werkgelegenheid omhoog. -Als de arbeidsproductiviteit sneller stijgt dan het loon, dalen de loonkosten per product > dan is er ruimte voor prijsdalingen. -Als de arbeidsproductiviteit minder snel stijgt dan het loon, stijgen de loonkosten per product > dan is er geen ruimte voor prijsdalingen. -Door hogere prijzen verslechtert de internationale concurrentiepositie > daalt de export > daalt de productie > dan is er als gevolg dat er minder werknemers nodig zijn. Begrippen -Primaire sector: Bedrijven die hun producten direct zonder bewerking uit de natuur halen > landbouw bijv. -Secundaire sector: De industrie -Tertiaire sector: commerciële dienstverleners, bv> bank -Quartaire sector: niet-commerciële dienstverleners, bv > woningbouwvereniging -Loonkosten: hoeveel de werkgever aan zijn werkgevers in totaal moet betalen -Loonkosten per product: De hoeveelheid loon die de werkgever per product moet betalen -Mechanisering: De arbeid wordt overgenomen door machines/kapitaalgoederen, er blijven mensen nodig voor de bediening ervan. -Automatisering: Al het werk wordt vervangen door kapitaalgoederen. -Substitutie van arbeid door kapitaalgoederen: Mensen worden (gedeeltelijk) vervangen door kapitaalgoederen, dat kan door > mechanisering/automatisering. Pagina 6 van 11

7 -Koopkracht: De hoeveelheid producten die een persoon kan kopen met zijn besteedbare inkomen. H4 Economie -Het vernieuwen van producten en productieprocessen noem je innovatie. -Investeren is het kopen van kapitaalgoederen (machines, gebouwen, transportmiddelen, computers ed.) door bedrijven. *kapitaalgoederen noemen je kortweg kapitaal. Machines, gebouwen en transportmiddelen zijn dus voorbeelden van kapitaal. -Als een gezin goederen of diensten koopt noemen we dit consumeren. *Als er meer machines worden gebruikt bij de productie noem je de productie kapitaalintensiever *Als er meer mensen worden gebruikt bij de productie dan noem je deze arbeidsintensiever. *Wanneer werkgevers worden vervangen door machines noem je dit substitutie van arbeid door kapitaal. En andersom ook. -De arbeidsproductiviteit stijgt als de productie kapitaalintensiever wordt en ook als er een diepteinvestering wordt gedaan. -Diepte-investering = een bedrijf koopt kapitaalgoederen van betere kwaliteit > de arbeidsproductiviteit stijgt in dit geval > en als gevolg zal het bedrijf waarschijnlijk kapitaalintensiever worden. -Breedte-investering = een bedrijf koopt kapitaalgoederen van dezelfde kwaliteit > de arbeidsproductiviteit blijft gelijk. *Bij een breedte-investering blijft de verhouding tussen machines en arbeiders gelijk waardoor het bedrijf net zo kapitaalintensief en arbeidsintensief wordt als het daarvoor al was. -Met schaalvoordelen wordt bedoeld dat de kosten per product dalen als de productieomvang stijgt -Er zijn twee manieren/redenen waarop productie naar het buitenland verplaatst kan worden 1. Het sluiten van een vestiging in bijv. Nederland en het gelijktijdig openen van een vergelijkbare vestiging in een ander land > deze vorm komt vaak voor bij multinationals. (multinational= een onderneming met productievestigingen in diverse landen > Philips, Coca-Cola) 2. Soms wordt het verplaatsen van productie naar het buitenland veroorzaakt door de concurrentiepositie van het ene land ten opzichte van het andere land. Een bedrijf in bijv. Nederland kan door bedrijven in India helemaal worden weggeconcurreerd door de lagelonen in India waardoor het bedrijf zijn productie zal moeten verplaatsen naar het buitenland om zijn concurrentiepositie te redden. -Concurrentiepositie= het vermogen om wel of niet beter en/of goedkoper te kunnen produceren dan de concurrenten - Loonkosten per product ^ > prijzen ^ > concurrentiepositie t.o.v. het buitenland verslechterd > export V > import ^ > afzet V > productie V > werkgelegenheid V *Als de werknemers een initiële of incidentele loonstijging krijgen, kunnen ze meer kopen > de totale vraag Pagina 7 van 11

8 naar goederen en diensten in een land stijgt > de consumptie stijgt > bedrijven zullen hun afzet laten stijgen en de productie verhogen > voor de hogere productie zijn er meer werknemers nodig. -Lonen stijgen sneller dan de prijzen > koopkracht werknemers ^ > consumptie door gezinnen ^ > bestedingen ^ > afzet en productie van bedrijven ^ > werkgelegenheid ^ H5 economie -Door de verschillende definities van werkloosheid zijn er ook andere uitkomsten qua werkloosheidscijfers. *Ook heb je nog verborgen werklozen > mensen die niet bij het CWI staan ingeschreven. -Verborgen werkgelegenheid is de werkgelegenheid die niet in de officiële cijfers tot uiting komt > bijvoorbeeld zwartwerk en vrijwilligerswerk. -Frictiewerkloosheid is werkloosheid die ontstaat omdat het tijd kost voor een werknemer om een baan te vinden als je van school komt of pas ontslagen bent. -Seizoenswerkloosheid is werkloosheid die ontstaat omdat bepaalde bedrijven in het ene jaargetijde niet of minder produceren dan in het andere. -Kwalitatieve structuurwerkloosheid is werkloosheid die ontstaat doordat er andere soorten arbeid gevraagd worden dan er aangeboden worden. Vraag en aanbod op de arbeids sluiten dan niet op elkaar aan: zowel vacatures als werklozen. *Deze vorm van werkloosheid kan te maken hebben met verschillen in opleiding en capaciteiten die door de werkgevers gevraagd worden en die de werklozen hebben. *Het kan ook te maken hebben met een regionale oorzaak > er zijn mensen in het oosten van het land werkloos in een bepaald beroep, terwijl erin het zuiden een tekort is aan werknemers van dat bepaalde beroep. -Kwantitatieve structuurwerkloosheid is werkloosheid die te maken heeft met het feit dat er te weinig kapitaalgoederen zijn ten opzichte van de aangeboden hoeveelheid arbeid in deze situatie. *Dit betekent dat de productiefactor arbeid niet volledig benut kan worden, terwijl er tegelijkertijd de productiefactor kapitaal al volledig benut is. *Oorzaken van de kwantitatieve structuurwerkloosheid : 1. Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat werknemers worden vervangen door machines. 2. Er verdwijnen arbeidsplaatsen door reorganisaties in bedrijven die efficiënter willen werken 3.Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat bedrijven productiecapaciteit verplaatsen naar het buitenland. 4. Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat de winsten van bedrijven zijn ingezakt (bedrijven hebben geen geld meer om uit te breiden bijv. > potentiële bedrijfsstarters zien het niet zitten met zulke lagen rendementen. 5. Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat het product niet meer verkocht wordt. 6. Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat sommige producten te duur zijn (loonkosten spelen vaak een rol bij kwantitatieve structuurwerkloosheid) -Conjunctuurwerkloosheid is als de bestedingen laag zijn in relatie tot de productiecapaciteit waardoor er Pagina 8 van 11

9 weinig wordt geproduceerd en er als gevolg mensen worden ontslagen. *Dit wordt veroorzaakt doordat de effectieve vraag kleiner is dan de productiecapaciteit > het gaat dan slecht met de economie. Dit doet zich gelijktijdig in een heel land voor. -Productiecapaciteit is de maximaal mogelijke productie in een bepaalde periode -De effectieve vraag is de totale vraag naar alle goederen en diensten die een land produceert in een periode. -Conjunctuurwerkloosheid bestrijden: 1. De overheid moet meer besteden > daardoor stijgt de afzet en productie van hetgeen waar ze in investeren. Ook de werkgelegenheid bij datgene waar ze in investeren zal dan stijgen. > de overheid kan ook de ambtenarensalarissen opvoeren > zo hebben die mensen meer koopkracht en kopen ze meer bij bedrijven > waardoor de bedrijven beter gaan draaien. 2. De overheid moet de belastingen verlagen of subsidies verstrekken > als de belastingen omlaag gaan hebben de mensen meer geld te besteden > de effectieve vraag stijgt dan waardoor de productie en de werkgelegenheid ook stijgt. Bij het verlenen van subsidies kun je denken aan het verstrekken van investeringssubsidies aan bedrijven > als bedrijven meer investeren stijgt ook weer de effectieve vraag waarmee de productie en de werkgelegenheid ook weer stijgt. -Maatregelen tegen kwalitatieve structuurwerkloosheid: *Omscholingsprojecten van het CWI *Verhuiskostensubsidie en reiskostenvergoedingen *Subsidies verstrekken aan bedrijven die langdurig werklozen in dienst nemen *De arbeidsmobiliteit te vergroten door het aanbod van arbeid zich te laten aanpassen aan veranderingen in de vraag naar arbeid -Maatregelen tegen kwantitatieve structuurwerkloosheid: *Het verlagen van de loonkosten omdat die de volgende positieve effecten kunnen hebben: #lagere prijzen > betere concurrentiepositie > grotere afzet van Nlse bedrijven #vergroten de winstgevendheid van de bedrijven > grotere winsten betekent vaak uitbreiding van bedrijven. #minder aantrekkelijk mensen te vervangen door machines # minder aantrekkelijk productie te verplaatsen naar het buitenland. *Manieren om de loonkosten te beperken: #Het verlagen van het brutoloon > werknemers vinden dit niet geweldig en al helemaal niet door de overheid dus dit is een moeilijk uitvoerbare optie #Verlagen van brutoloon met een gelijktijdige verlaging van de belastingen > ondanks de verlaging van het brutoloon houden de mensen netto evenveel over. #Belastingen en sociale premies verlagen of subsidies aan bedrijven geven #Het verschuiven van belastingen op arbeid naar belasting op kapitaal #Innovatie bevorderen > het ontwikkelen van nieuwe producten en ontwikkelen en in gebruik nemen van nieuwe productieprocessen > zo krijgt NL een betere positie op de wereld > en de kosten kunnen Pagina 9 van 11

10 dalen. #Arbeidstijdverkorting > vooral de vakbonden willen deze optie vaak als oplossing hebben. verschil tussen de loonkosten en het nettoloon noem je de wig. -Maatregelen tegen seizoenswerkloosheid en frictiewerkloosheid. *Seizoenswerkloosheid door bijv. tijdelijk andere werkgelegenheden te creëren voor een bedrijf dat in een bepaald seizoen niet kan werken. * Frictiewerkloosheid door bijv. een betere arbeidsbemiddeling te krijgen zodat openstaande vacatures sneller worden vervuld. -Arbeidstijdverkorting (atv): arbeidstijd is het aantal uren dat een werknemer met een volledige baan per week werkt. De bedrijfstijd is hoeveel uren per week een bedrijf draait. * Atv en bedrijfstijdverlenging gaan samen> omdat het personeel dan flexibeler gaat werken is dit mogelijk. *Je spreekt van arbeidstijdverkorting wanneer alle mensen in een bedrijf of bedrijfstak minder gaan werken > hierdoor stijgt de werkgelegenheid in personen. De overheid stimuleert dit weleens. *Het verkorten van de arbeidstijd heeft een financieel nadeel voor het bedrijf > de arbeidskosten per eenheid product stijgen. *Bedrijfstijdverlenging heeft een financieel voordeel > machines draaien langer en zo dalen de machinekosten per product. *Atv-dagen > werknemers hebben 1 keer in de 4 weken recht op 1 vrije dag. *Roostervrije dagen> Sommige bedrijven zijn op bepaalde dagen helemaal gesloten > de arbeidstijd per jaar wordt hierdoor verkort. *Studieverlof > Zo wordt de arbeidstijd over een heel leven verkort. > bijv werknemer recht geven op 1 jaar studieverlof. -Door arbeidstijdverkorting kan de werkgelegenheid stijgen > de arbeidsproductiviteit daalt dus zullen er meer mensen moeten worden aangenomen om dezelfde productie te bereiken. -Verlenging van de arbeidstijd > door de vergrijzing moeten mensen langer blijven doorwerken > of verlenging van de werkweek om het tekort aan arbeidskrachten tegen te gaan. -Flexibiliseren = Globaal betekent flexibilisering dat alle vaste banen vervangen worden door banen met veranderlijke werktijden en verschillende werkgevers. *Het belangrijkste doel van flexibilisering is de kosten van arbeid te laten dalen. -Redenen dat flexibilisering tot lagere arbeidskosten leidt: *werknemers in vaste dienst zijn duur(der) *het aanpassen van het personeelsbestand aan de productieomvang gaat makkelijker > in minder drukke periodes heeft een bedrijf met veel vaste werknemers te veel werknemers in een rustig periode. -Verschillende arbeidsovereenkomsten: *werknemers met een vast dienstverband (arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd) : zijn vaste banen waarin de overeenkomst in principe een heel arbeidsleven kan duren. *werknemers met een dienstverband voor bepaalde tijd: dit zijn arbeidscontracten met een bepaalde Pagina 10 van 11

11 duur. *uitzendkrachten zijn werknemers die via een uitzendbureau werken: hoeveel dagen, weken of maanden de arbeidsovereenkomst duurt ligt vaak van te voren niet vast. Pagina 11 van 11