Sterk Techniekonderwijs

Transcriptie

1 Sterk Techniekonderwijs Terugkoppeling inhoudelijke themabijeenkomsten 14, 21 en 28 februari 2019 Technologisch vormgeven van andere profielen

2 Kernthema s van Sterk Techniekonderwijs In deze fase van Sterk Techniekonderwijs zijn de kersvers gevormde regio s druk aan de slag met planvorming. Sterk Techniekonderwijs vraagt een transitie van de scholen. Daarbij is het van belang om aandacht te schenken aan het wat en aan het hoe. Om zo de deelnemers vertegenwoordigers van vmbo- en mbo-scholen, projectleiders, bestuurders, plannenschrijvers - concrete handvatten te bieden om verder te komen. Een verslag van de themabijeenkomst gericht op het proces vindt u hier. Tijdens drie inhoudelijke themabijeenkomsten zijn verschillende kernkwesties die spelen rond Sterk Techniekonderwijs belicht. Vier onderwerpen kregen aandacht: 1. Anders organiseren van techniekonderwijs; 2. Beeldvorming van techniekonderwijs; 3. Technologisch vormgeven van andere profielen en 4. Een inspiratiesessie gericht op duurzaam en dekkend techniekaanbod. Het ondersteuningsteam Sterk Techniekonderwijs, vertegenwoordigers van het ministerie van OCW en DUS-I waren aanwezig om vragen te beantwoorden. Dit verslag bevat een terugblik op de sessie Technologisch vormgeven van andere profielen met een aantal tips. Workshopsessie 3: Technologisch vormgeven van andere profielen Toekomstgericht onderwijs: je klaslokaal is overal Deze sessie stond in het teken van technologisch vormgeven van andere profielen en LOB en technologie met in elke regio een andere inleider. Jos Heynsdijk (Techniekcollege Heerlen) en Judith Meijn (Masterplan Techniek Amsterdam) Capelle aan den IJssel op 14 februari Jos Heynsdijk en Judith Meijn openden met vier vragen aan de aanwezigen: 1. Welke kansen bieden cross-overs met technische onderdelen voor jouw school? (antwoorden: actueler lesaanbod, keuzevakken contextrijker maken vanuit ander profiel, interesse wekken, meer instroom, verbinding regionale opgaven). 2. Waar denk je tegenaan te lopen? (antwoorden: kennis en kunde van docenten, organiseerbaarheid en materiaal en middelen). 3. Wat heeft je school nodig om bestaande profielen te verbreden met technologie? (antwoorden: organisatievermogen, loslaten, nieuwsgierigheid, interdisciplinaire ontmoetingen van docenten, begrijpen wat er speelt bij de ander, buitenschools leren). 4. Wie of wat kan helpen? (antwoorden: input van bedrijfsleven, waar liggen mogelijkheden, scherp wegzetten beeldvorming/bètamentality).

3 Jos Heynsdijk illustreerde dit aan de hand van het verhaal van de Steenspil in Halsteren, een school die uiteindelijk een keuze heeft gemaakt voor het profiel Groen en voor D&P en die met die combinatie elf leerroutes heeft vormgegeven, waarbij de leerlingen pas iets van profielen merken als ze het diploma krijgen. Voor de zittende docenten betekende dat een totale omslag in het lesgeven, met leerlingen meer in regie. Daarbij wordt in projecten gewerkt waarbij als motto geldt: Mijn klaslokaal is overal. Wat is nodig om dit te laten werken? Mensen faciliteren; Kennis van je schoolomgeving en bekendheid van je school; Kennis over je (toekomstige) samenwerkingsrelaties; Benut cijfers uit regioportretten; Stem wensen en kansen op elkaar af, wees concreet naar nieuwe partners; Beperk het blikveld niet tot harde technische bedrijven of profielen (overal is techniek). Judith Meijn droeg vanuit het Amsterdamse voorbeelden aan van projecten. Op basis van kennis over werkzame elementen van werkexploratie (bijvoorbeeld: verbonden activiteiten werken beter, loopbaangesprekken met reflectie op ervaringen, zelfbeeld en vervolgstappen en de inzet van eigen netwerken van studenten) zijn in Amsterdam 75 onderwijsprojecten opgezet waar TLleerlingen uit leerjaar 3 en 4 starten in een bedrijf en levensechte opdrachten uitvoeren en zo positieve ervaringen opdoen in cross-overs. Een van de opdrachten is bijvoorbeeld: ontwerp een huis met gebruik van domotica waardoor ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Leerlingen presenteren de opdracht ook aan oudere mensen. Toekomstgericht onderwijs begint met een visie. En dat kan lastig zijn, als de schoolleider en docent een andere kant op denken. Geconstateerd wordt dat LOB op een aantal scholen nog een ondergeschoven kindje is. Uiteindelijk gaat het om de verbinding van de verschillende niveaus: op leerlingniveau draait het om loopbaancompetenties (LOB dossier, verplicht); op docentniveau om loopbaangerichte begeleiding; op het niveau van het curriculum helpt het als LOB-activiteiten een integraal onderdeel vormen (MTA in PTA) of LOB een vak is gekoppeld aan het profielwerkstuk; op schoolniveau gaat het om visie en beleid; het verbinden van intern en extern en kwaliteit en professionalisering. Patrick van der Pijl (directeur Steenspil in Halsteren) - Eindhoven op 21 februari Tijdens de bijeenkomst in Eindhoven nam Patrick van der Pijl de aanwezigen mee in zijn visie op de invulling van contextrijk onderwijs. Patrick is directeur van de Steenspil in Halsteren, een school met een achtergrond in het groene domein waar ook veel gewerkt wordt met D&P. Dit biedt veel kansen volgens Patrick: D&P is een mooi profiel, het biedt namelijk de mogelijkheid om zelf contextrijk onderwijs in te richten. Door bedrijven in de regio nadrukkelijk te betrekken bij het onderwijs, worden leerlingen uitgedaagd na te denken over actuele thema s en doen ze veel nieuwe ervaringen op die ze niet vanzelfsprekend uit het onderwijsprogramma hadden gehaald.

4 De bereidheid bij het bedrijfsleven om mee te doen is groot. Door samen te focussen op moderne toepassingen wordt het onderwijs interessanter voor leerlingen, maar ook voor docenten. Dit heeft ook een positieve werking bij het aantrekken van nieuwe docenten, want wie vindt het nog interessant te zijn om docent te zijn in een verouderde sector? Met betrekking tot de middelen die nu beschikbaar zijn voor Sterk Techniekonderwijs wordt aangeraden om vooral innovatief te durven denken. Veel van de projecten die nu op de Steenspil opgezet zijn, zijn bekostigd uit de reguliere middelen, aangevuld met LOF-subsidie. Er kan al veel, de extra middelen dragen er dus aan bij dat je nog een stapje verder kunt gaan. Aangeraden wordt om daarbij breder te denken dan alleen vanuit de harde profielen en te kijken naar de toekomst van werk en de toepassingen van technologie in diverse sectoren. Een aantal tips uit de regio Maak D&P contextrijk door je omgeving erbij te betrekken. Kijk om je heen wat er is en ga het gesprek aan met het mbo en regionale bedrijven. Ga naar buiten, ook met je onderwijs. Technologie gaat sneller dan het onderwijs kan bijhouden, dat gebeurt allemaal buiten. De eerste en tweede klas zijn heel belangrijk in de loopbaanontwikkeling van de leerlingen. Leerlingen hier al kennis laten maken met moderne technologieën en de toepassing ervan, draagt bij aan LOB. Om docenten te motiveren en up-to-date te blijven houden is het belangrijk om de docenten in aanraking te brengen met het bedrijfsleven en innovatie bij de bedrijven te volgen. Dit vergroot de wereld van de docent. Het kwalificatiedossier is niet beperkend, je moet mogelijkheden zien. De syllabus zegt wat er moet en niet hoe. Dat gebeurt nog niet overal, docenten moeten de ruimte pakken. Nodig anderen uit om mee te denken, dit vergroot je denkkracht. Denk niet ik doe het wel alleen. Organiseer je partners op een logische manier. Het opzetten van een platform met bedrijven, onderwijs en lokale overheden kan hiervoor een geschikte vorm zijn. Jolanda van Til (Zorgtrainingscentrum Zwolle) en Harald Wiggers (directeur Onderwijsinnovatie van Quadraam) Zwolle op 28 februari Tijdens de bijeenkomst in Zwolle werden de deelnemers welkom geheten door Zora de zorgrobot. Deze robot is aangeschaft door het Deltion College, maar mag ook gebruikt worden door het vmbo. Zora is een vorm van hoogstaande techniek die in de zorg wordt toegepast om bijvoorbeeld mensen te laten bewegen of om met mensen te praten. Jolanda van Til had Zora meegenomen als voorbeeld van een cross-over tussen van technologie en zorg. Vanuit haar rol bij Deltion College reflecteerde Jolanda op de vele toepassingen van technologie in de zorg en de mogelijkheden die dit biedt om inspirerend onderwijs vorm te geven, uiteenlopend van VR-toepassingen en wearables tot slimme rollators. Er bestaan al veel inspirerende initiatieven die kunnen bijdragen aan het versterken van het (technisch) vmbo, maar de onderlinge verbinding is niet altijd vanzelfsprekend.

5 Er kan al veel, maar hoe breng je het samen in je school? Op staan voorbeelden van lesactiviteiten rondom zorgtechnologie die door scholen gebruikt kunnen worden. Harald Wiggers, directeur Onderwijsinnovatie van Quadraam en projectleider van twee STO-regio s, ziet Sterk Techniekonderwijs als een mooie mogelijkheid om regionaal de punten met elkaar te verbinden. Een stakeholderanalyse leidde tot vier pagina s met bestaande initiatieven die bijdragen aan het terugdringen van het tekort aan technisch personeel. Door de partijen samen te brengen en de gemeenschappelijke uitdaging centraal te zetten, is een breed samenwerkingsverband gevormd. Uitgangspunt voor het regionale plan voor Sterk Techniekonderwijs is dit samenwerkingsverband. De doelstellingen van het samenwerkingsverband zijn dan ook leidend bij de inzet van de middelen van Sterk Techniekonderwijs in de regio. Een aantal tips uit de regio: Er bestaat al heel veel, probeer niet zelf het wiel uit te vinden. Maak gebruik van bestaande structuren van Techniekpact en Zorgpact, maar kijk ook naar bestaande praktoraten en benut relaties mbo-bedrijfsleven. Het verbinden van bestaande initiatieven lijkt gemakkelijk, maar er zit veel achter. Harald Wiggers: Dit lijkt laaghangend fruit, maar het heeft hele dikke steeltjes. Dat betekent dat je het niet snel plukt! Betrek je docenten bij deze cross-overs. Organiseer bijvoorbeeld een Hackathon Zorg & Technologie met docenten tijdens een teamdag. Laat leerlingen en studenten uit verschillende richtingen met elkaar samenwerken. Innovaties in zorgtechnologie bieden mooie kansen voor leerlingen Zorg & Welzijn én Techniek. Een docent merkt op: Opdrachten zoeken en daar bedrijfsleven aan binden is niet moeilijk, gewoon doen! Benut cross-overs ook om andere toepassingen van technologie te benutten bij beeldvorming. Sluit aan bij het BètaMentality-model. Het mbo kent het keuzedeel Zorgtechnologie, docenten die dit vak geven kunnen ook in het vmbo ingezet worden. Het vmbo kent nog geen beroepsgericht keuzevak Zorgtechnologie, maar wel domotica en robotica : beroepsgerichte keuzevakken die richting zorg ingevuld kunnen worden, evenals het (net goedgekeurde) keuzevak Slimme Technologie. Opgemerkt: Pas op met het verzinnen van nieuwe keuzevakken. Dit is een ingewikkeld proces, er zijn bestaande mogelijkheden die gemakkelijker in te passen zijn en ook innovatief onderwijs in de school brengen. Innovatie vindt plaats in bedrijven, probeer daar nauwe verbinding mee te houden zodat je mooie projecten kunt maken die aansprekend zijn.