Longitudinale analyse van de begunstigden van de taalcheques

Transcriptie

1 Januari 2013 Longitudinale analyse van de begunstigden van de taalcheques 1. Inleiding Het heeft de analyse van de maatregel van de taalcheques geactualiseerd. Het doel van deze nieuwe analyse is om opnieuw de effecten van deze cheques te evalueren in termen van tewerkstelling en om na te gaan of de conclusies van de vorige studie, die begin 2010 heeft plaatsgevonden, bruikbaar blijven. Daarom heeft het Observatorium een longitudinale analyse van de begunstigden van de cheques uitgevoerd over een periode van twee jaar, namelijk tussen juli 2010 en juni De analyse werd in twee delen opgesplitst naargelang het om cheques van het type "beroepsproject" ging, dan wel om cheques van het type "JOB". Het Observatorium heeft dus: - enerzijds de verhoging gemeten van de waarschijnlijkheid om een job te vinden voor de begunstigden van de taalcheques-beroepsproject; - anderzijds bekeken in welke mate de begunstigden van de taalcheques-job hun werk hebben kunnen behouden één jaar na ontvangst van de cheque. In 2011 heeft Actiris aan verschillende begunstigden taalcheques-beroepsproject toegekend en aan begunstigden taalcheques-job. Aangezien de gegevens voor het jaar 2012 niet volledig beschikbaar waren tijdens het uitvoeren van de studie, worden deze niet volledig opgenomen in deze publicatie. Toch merken we reeds een duidelijke toename in 2012 van het aantal begunstigden van de taalcheques-beroepsproject, want er waren begunstigden van de taalcheques-beroepsproject (+72%). Het aantal begunstigden van de taalcheques-job daarentegen zijn licht gedaald tot 989 begunstigden (-9%). Globaal voor de taalcheques stellen we dus een stijging vast van het aantal begunstigden van 53%.

2 2. Analyse van de taalcheques BP De taalcheque-beroepsproject is bestemd voor de niet-werkende werkzoekenden die zich voorbereidt op zijn inschakeling op de arbeidsmarkt. Het doel is om de werkzoekenden die een actieplan hebben met als onderwerp autonoom zoeken naar werk een taalcheque aan te bieden. Deze cheque biedt hen de mogelijkheid om een specifieke taalopleiding te volgen om hun kennis Nederlands, Frans, Engels of Duits te verbeteren. De taalcheque moet de kansen van de begunstigden om een sollicitatiegesprek of een taalexamen tot een goed einde te brengen, verhogen. 2.1 Begunstigden taalcheque BP In 2011 hebben verschillende personen een taalcheque beroepsproject ontvangen. Ten opzichte van het jaar 2010 is het aantal begunstigeden met 76% gestegen. Deze stijging wordt verklaard door de herinvoering van de individuele taalcheque beroepsproject sinds augustus Een werkzoekende kan eenmalig aanspraak maken op 60 uur individuele taalopleiding bij een privé talenschool of/en 120 uur taalopleiding volgen in groep bij een institutionele partner. Indien de opleiding met succes werd beëindigd mag de werkzoekende ingeschreven worden in een volgende groepsmodule. Op deze manier wordt het volledig taalopleidingstraject door Actiris ondersteund. Voor 2011 werd in 61% van de opleidingen het Nederlands onderwezen, in 31% het Engels en in 8% het Frans waarbij het vooral gaat om Frans als vreemde taal voor begunstigden die noch het Frans noch het Nederlands machtig zijn. Voor 2011 werd het gestelde objectief van begunstigden in het Talenplan van het Brussels Gewest bijna behaald. Tabel 1: Begunstigden van taalcheques beroepsproject volgens studieniveau, leeftijdsklasse, inactiviteitsduur, nationaliteit en geslacht in 2011 % % NWWZ Mannen Vrouwen Totaal Totaal Gem Leeftijdsklasse < 25 jaar ,9 14, jaar ,8 57,5 >= 45 jaar ,3 28,6 Studieniveau Laag ,2 29,2 Midden ,3 20,5 Hoog ,9 13,1 Andere studies ,5 37,2 Inactiviteitsduur < 6 maanden ,0 24,0 6 tot 11 maanden ,1 14,0 >= 12 maanden ,9 62,0 Nationaliteit Belg ,8 67,2 EU ,8 12,6 NEU ,5 20,2 Totaal ,0 100,0 Bron: ACTIRIS, berekeningen 1 Andere studies : studies gedaan in het buitenland zonder equivalent van diploma. 2

3 Zoals blijkt uit bovenstaande tabel zijn de begunstigden van de taalcheques BP jonger dan de algemene populatie niet-werkende werkzoekenden (NWWZ). Slechts 10% van de begunstigen is ouder dan 45 jaar. Ook stellen we vast dat de begunstigden eerder midden- en hooggeschoold zijn. Ze hebben ook een kortere inactiviteitsduur dan de algemene werkzoekende populatie. Proportioneel hebben de begunstigden van de taalcheques minder vaak een niet-europese nationaliteit dan het geheel van de werkzoekenden. 2.2 Methodologie en algemene resultaten De gekozen methodologie omvat een longitudinale studie die de invloed van de taalcheque BP moet meten op de kansen om uit de werkloosheid te geraken en dit door de begunstigden met een controlegroep te vergelijken. De longitudinale analyse had betrekking op de werkzoekenden die in de loop van 12 maanden een Beroepsproject (BP) hadden afgesloten (van juli 2010 tot juni 2011, hetzij werkzoekenden). Deze werden gedurende een periode van 12 maanden gevolgd naargelang ze al dan niet een taalcheque beroepsproject hadden ontvangen binnen de 2 maanden na het afsluiten van een BP. Het Observatorium heeft de uitstroomgraad van deze groepen van WZ vergeleken: - de WZ die een BP hebben afgesloten tussen juli 2010 en juni 2011 en een taalcheque hebben ontvangen binnen de twee maanden volgend op het afsluiten van het BP - hetzij eenheden (groep A: WZ die een BP hebben afgesloten en een taalcheque BP hebben ontvangen); - de WZ die een BP hebben afgesloten tussen juli 2010 en juni 2011 maar die geen taalcheque hebben ontvangen hetzij eenheden (groep B: WZ die enkel een BP hebben afgesloten en geen taalcheque BP hebben ontvangen); Deze twee groepen werden dus tijdens een periode van twaalf maanden opgevolgd om na te gaan in welke mate het al dan niet ontvangen van een taalcheque invloed heeft gehad op hun kansen op tewerkstelling. Tabel 2: Vergelijking van de uitstroomgraden tussen de twee groepen Initiële situatie Situatie 1 jaar later Uitstroomgraad NWWZ NWWZ Niet NWWZ Bevolking WZ die tijdens juli 2010 en juni 2011 een BP hebben afgesloten ,8 Groep A WZ die een BP hebben afgesloten en een taalcheque BP hebben ontvangen (binnen de 2 maanden ,3 na de afsluiting) Groep B WZ die enkel een BP hebben afgesloten en geen taalcheque BP hebben ontvangen ,3 Bron: ACTIRIS, berekeningen We stellen vast dat werkzoekenden die een taalcheque hebben ontvangen een hogere uitstroom uit de werkloosheid noteren dan de andere controlegroep. Hun uitstroomgraad (groep A) bedraagt immers 56,3%. We noteren een verschil van 10 procentpunten in de uitstroomgraad tussen de werkzoekenden die enkel een BP hebben afgesloten en degenen die een BP hebben afgesloten en een taalcheque hebben ontvangen. 3

4 Tabel 3: Vergelijking van de uitstroomgraden naar werk tussen de twee groepen Initiële Gedurende 12 maanden na Uitstroomgraad naar situatie afsluiten CBP Personen met NWWZ werk Actie Werk Bevolking WZ die tijdens juli 2010 en juni 2011 een BP hebben afgesloten ,7 Groep A WZ die een BP hebben afgesloten en een taalcheque BP hebben ontvangen (binnen de 2 maanden ,0 na de afsluiting) Groep B WZ die enkel een BP hebben afgesloten en geen taalcheque BP hebben ontvangen ,0 Bron: ACTIRIS, berekeningen Als we ons focussen op de werkzoekenden die na het afsluiten van een BP gedurende de 12 daarop volgende maanden een actie werk hebben gehad van minstens 1 dag, dan zie we een duidelijk verschil in de uitstroom naar werk tussen beide groepen. De effectieve uitstroomgraad naar werk bedraagt 63,0% voor de werkzoekenden die een BP hebben afgesloten en een taalcheque BP hebben ontvangen. Dit is 15 procentpunten meer dan de werkzoekenden die enkel een BP hebben afgesloten maar geen taalcheque BP hebben ontvangen. Er is dus een verband tussen de kans om uit de werkloosheid te geraken en de ontvangst van een taalcheque. We zullen dit verband verder analyseren naargelang het profiel van de begunstigden. Het volgende deel geeft een gedetailleerde voorstelling van de resultaten aangaande de uitstroom naar werk naargelang het profiel van de begunstigden (geslacht, leeftijd, inactiviteitsduur, studieniveau, nationaliteit en beroepsdomein) Resultaten volgens de belangrijkste kenmerken van de begunstigden De begunstigden van de taalcheques BP (groep A) laten duidelijk een hogere uitstroomgraad naar werk noteren dan de andere groep van werkzoekenden. De uitstroomgraad voor groep A bedraagt namelijk 63,0% tegenover 48,0% voor groep B (WZ die BP hebben afgesloten maar geen taalcheque hebben ontvangen). Volgende tabel geeft een overzicht van de uitstroomgraden naar werk van enerzijds de bevolking (WZ die tijdens juli 2010 en juni 2011 een BP hebben afgesloten) en anderzijds de twee groepen (groep A & groep B) volgens de verschillende kenmerken van de begunstigden (geslacht, leeftijd, inactiviteitsduur, studieniveau, nationaliteit en beroepsdomein). 4

5 Tabel 4: Vergelijking van de uitstroomgraden naar werk volgens de karakteristieken van de begunstigden Bevolking WZ die tijdens juli 2010 en juni 2011 een BP afgesloten Groep A: WZ die een BP hebben afgesloten en een taalcheque ontvangen Groep B: WZ die een BP hebben afgesloten en geen taalcheque ontvangen Totaal 48,7 63,0 48,0 Geslacht Vrouwen 44,8 60,3 44,0 Mannen 52,4 66,9 51,9 Leeftijdsklasse < 25 55,7 67,4 55, ,7 62,9 46,9 >= 45 33,1 46,8 32,6 Studieniveau Laag 43,8 48,9 43,6 Midden 50,8 61,1 50,4 Hoog 67,5 80,7 66,2 Andere studies 41,6 51,6 41,2 Inactiviteitsduur < 6 maanden 52,2 67,0 51,4 6 tot 11 maanden 49,0 63,7 48,4 >= 12 maanden 43,3 53,4 43,0 Nationaliteit België 49,7 64,4 49,0 EU 52,0 63,6 51,4 NEU 42,4 55,9 41,8 Beroepsdomein Administratie 44,5 54,1 43,9 Handel 48,2 68,1 47,3 Beheer 58,2 71,6 56,6 Psychosociaal, cultuur, vrije tijd, sport 59,3 72,1 58,2 Transport, vrachtbehandeling, verpakking 48,2 61,7 47,8 Andere 45,2 60,0 44,7 Bron: ACTIRIS, berekeningen De tabel laat zien dat het feit dat een BP afsluiten in combinatie met een taalcheque een duidelijke invloed heeft op de uitstroom uit de werkloosheid en dit ongeacht de karakteristieken van de werklozen. Alvorens over te gaan tot de gedetailleerde analyse van de verschillende karakteristieken, kunnen we in het algemeen stellen dat de toename van de uitstroom voor begunstigden van de taalcheques BP voor alle WZ geldt, inclusief diegenen met meer kwetsbare profielen: oudere werklozen, langdurige NWWZ, laaggeschoolde werklozen, werkzoekenden met een niet- Europese nationaliteit. Onderstaande grafieken tonen de uitstroomgraad van de begunstigden naargelang de verschillende karakteristieken. 5

6 Grafiek 1: Uitstroomgraad naar werk volgens geslacht Totaal 48,0 48,7 63,0 Mannen 51,9 52,4 66,9 Vrouwen 44,0 44,8 60,3 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Bevolking Groep B Groep A Bron: ACTIRIS, berekeningen De mannen hebben voor beide groepen een hogere uitstroomgraad naar werk dan vrouwen. We zien duidelijk dat de uitstromingsgraad, zowel voor mannen als vrouwen, hoger is voor diegenen die een taalcheque hebben ontvangen. Grafiek 2: Uitstroomgraad naar werk volgens leeftijdsklasse Totaal 48,0 48,7 63,0 <25 jaar 55,2 55,7 67, jaar 46,9 47,7 62,9 >= 45 jaar 32,6 33,1 46,8 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Bevolking Groep B Groep A Bron: ACTIRIS, berekeningen De jongeren (< 25 jaar) laten de hoogste uitstroomgraad naar werk optekenen. De kans om uit de werkloosheid te stromen neemt dus af met de leeftijd. Echter, ongeacht de leeftijd neemt de uitstroom naar werk toe bij de begunstigen van de taalcheques. 6

7 Grafiek 3: Uitstroomgraad naar werk volgens inactiviteitsduur Totaal 48,0 48,7 63,0 < 6 maanden 51,4 52,2 67,0 6 tot 11 maanden 48,4 49,0 63,7 >=12 maanden 43,0 43,3 53,4 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Bevolking Groep B Groep A Bron: ACTIRIS, berekeningen Hoe langer de inactiviteitsduur van de werkzoekenden, hoe moeilijker het wordt om de werkloosheid te verlaten. De kans voor de begunstigden van taalcheques om sneller de werkloosheid te verlaten, is ongeacht de inactiviteitsduur groter. Toch zien we dat het effect van een taalcheque verkleint naarmate de inactiviteitsduur stijgt. Grafiek 4: Uitstroomgraad naar werk volgens studieniveau Totaal 48,0 48,7 63,0 Laag 43,6 43,8 48,9 Midden 50,4 50,8 61,1 Hoog 66,2 67,5 80,7 Andere studies 41,2 41,6 51,6 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 Bevolking Groep B Groep A Bron: ACTIRIS, berekeningen Naast het feit dat er een verband bestaat tussen het kwalificatieniveau en de kans om uit de werkloosheid te geraken, stellen we ook vast dat het effect van de taalcheques groter is bij werklozen met een hoger diploma dan bij laaggeschoolden. Deze vaststelling kan in verband 7

8 worden gebracht met eerdere studies 2 die aantonen dat de taalvereisten stijgen met het studieniveau dat door de werkgever wordt gevraagd. Toch stellen we een stijging van de uitstroom vast, ongeacht het studieniveau. Grafiek 5: Uitstroomgraad naar werk volgens leeftijdsklasse (< 30 jaar) en studieniveau Totaal Laag 54,3 55,0 52,8 49,5 49,6 70,1 < 30 jaar Midden 55,7 56,0 62,8 Hoog 75,0 76,7 89,2 Andere studies 45,0 45,6 59,3 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0 Bevolking Groep B Groep A Bron: ACTIRIS, berekeningen Vorige grafiek kruist twee variabelen die een belangrijke invloed hebben op de uitstroom uit de werkloosheid naar de arbeidsmarkt, namelijk de leeftijd (< 30 jaar) en het studieniveau. Deze grafiek toont ook dat jonge begunstigden van taalcheques (< 30 jaar) opnieuw een hoger uitstroompercentage hebben dan de controlegroep, onafhankelijk van hun studieniveau. Het effect is weer significanter voor de hooggeschoolden en voor de andersgeschoolden dan voor de laaggeschoolden. 2 Studie De taalvereisten op de arbeidsmarkt en de talenkennis van de Brusselse werkzoekenden, 2011 van het, blz.4. 8

9 Grafiek 6: Uitstroomgraad naar werk volgens nationaliteitsgroep Totaal 48,0 48,7 63,0 Belg 49,0 49,7 64,4 EU 51,4 52,0 63,6 Niet-EU 41,8 42,4 55,9 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 Bevolking Groep B Groep A Bron: ACTIRIS, berekeningen Bovenstaande grafiek toont voor de begunstigden van de taalcheques een groter uitstroom naar werk ongeacht de nationaliteit. Het verschil tussen beide groepen (groep A en groep B) is echter iets meer uitgesproken voor de werklozen met de Belgische nationaliteit. Grafiek 7: Uitstroomgraad naar werk volgens beroepsdomein Totaal 48,0 48,7 63,0 Administratie 43,9 44,5 54,1 Handel 47,3 48,2 68,1 Beheer Psychosociaal, cultuur, vrije tijd, sport 56,6 58,2 58,2 59,3 71,6 72,1 Transport, vrachtbehandeling, verpakking 47,8 48,2 61,7 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Bron: ACTIRIS, berekeningen Bevolking Groep B Groep A 9

10 Deze laatste grafiek vermeldt de uitstroomgraad naar werk volgens beroepsdomein. De analyse heeft betrekking op de grotere beroepsdomeinen teneinde een voldoende representatieve cohort te hebben (we hebben gekozen voor de beroepsdomeinen met een voldoende aantal begunstigden van taalcheques BP ). De uitstroomgraad naar werk is, ongeacht het beroepsdomein, groter voor de begunstigden van taalcheques BP. Deze hoger uitstroom naar werk vinden we terug bij zowel de beroepsdomeinen met, over het algemeen, hoge taalvereisten (beheer, handel en administratie) als bij de beroepsdomeinen waar de eisen doorgaans lager liggen (transport, psychosociaal, ). Dit kan enerzijds verklaard worden door het feit dat, hoewel het aantal werkaanbiedingen met taalvereisten van de ene tot de andere sector kan fluctueren, een zeker aantal sectoren toch een bepaalde taalkennis vereisen, ook de minst eisende sectoren. Anderzijds moet worden onderstreept dat een werkzoekende in een beroepsdomein ingeschreven kan zijn waar de taalvereisten over het algemeen laag zijn, maar dat een taalopleiding zijn kansen kan verhogen wanneer hij in andere beroepsdomeinen solliciteert, waar er een gebrek is aan tweetalige kandidaten. Evenwel stellen we vast dat het verschil in de uitstroom naar werk tussen de begunstigden van taalcheques BP (groep A) en de andere (groep B) het grootst is voor de beroepen in de handel en het beroepsdomein beheer (respectievelijk verschil van 20,8 en 14,9 procentpunten). Wat het belang van de talenkennis voor dergelijke beroepen onderstreept. 10

11 3. Analyse van de "taalcheques-job" De taalcheque-job is een maatregel die het aanwerven van díe werkzoekenden wil bevorderen, voor wie het gebrek aan talenkennis (Frans, Nederlands, Duits, Engels) een obstakel vormt in hun zoektocht naar werk. Dit type cheque biedt de mogelijkheid om een taalopleiding te volgen op het moment van de aanwerving of het opstarten van een zelfstandige activiteit in hoofdberoep. Het gaat om een stimulerende maatregel die bedoeld is om de aanwerving van de WZ te bevorderen (op basis van een tegoedbon) maar ook om het verwerven van een stabiele positie op de arbeidsmarkt te bevorderen. De cheque wordt aan de WZ uitgereikt op het moment van de ondertekening van de arbeidsovereenkomst of bij de start van de zelfstandige activiteit Begunstigden van de "taalcheques-job" In 2011 hebben personen van de "taalcheque-job" gebruik gemaakt. Dit betekent een vermeerdering van 4% ten opzichte van We stellen bij de begunstigden een oververtegenwoordiging vast van bepaalde categorieën WZ, zijnde: de vrouwen, de jongeren, de hooggeschoolde, de NWWZ met een inactiviteitsduur van minder dan 6 maanden alsook bij de NWWZ met een Belgische nationaliteit 3. De oververtegenwoordiging van deze groepen, met uitzonderling voor de vrouwen, kan verklaard worden door een hogere uitstroom uit de werkloosheid naar werk. Tabel 5: Begunstigden van de taalcheques-job volgens studieniveau, leeftijdscategorie, inactiviteitsduur, nationaliteit en geslacht in 2011 % % NWWZ Mannen Vrouwen Totaal Totaal Gem Leeftijdsklasse < 25 jaar ,6 14, jaar ,3 57,5 >= 45 jaar ,1 28,6 Studieniveau Laag ,3 29,2 Gemiddeld ,8 20,5 Hoog ,9 13,1 Andere studies ,0 37,2 Inactiviteitsduur < 6 maanden ,4 24,0 6 tot 11 maanden ,9 14,0 >= 12 maanden ,7 62,0 Nationaliteit Belg ,4 67,2 EU ,4 12,6 NEU ,2 20,2 Totaal ,0 100,0 Bron: ACTIRIS, berekeningen 3 We stellen ook een oververtegenwoordiging vast maar in mindere mate bij de NWWZ met een leeftijd tussen de 25 en 44 jaar en ook bij de NWWZ met een inactiviteitsduur van 6 tot 11 maanden. 11

12 3. 2. Methodologie voor de analyse van de taalcheques-job De methodologie die werd gebruikt, is dus verschillend voor de taalcheques-job en de taalcheques-bp in de mate waarin de toekenning van de cheques afhankelijk is van een arbeidsovereenkomst (een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur of een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur van minimum zes maanden) of van het opstarten van een zelfstandige activiteit. Ondertussen hebben we de situatie van de begunstigden van de taalcheques-job twaalf maanden later onderzocht, namelijk het percentage van begunstigden dat opnieuw als NWWZ is ingeschreven. Om een geldige longitudinale analyse te maken, werden enkel de begunstigden van een taalcheque-job tussen de maanden juli 2010 en juni 2011 opgenomen. 912 personen hebben van deze cheques gebruik gemaakt om een taalopleiding te volgen. Ze werden over een periode van twaalf maanden gevolgd. We hebben getracht een controlegroep op een gelijkaardige basis te vormen. Door de specificiteit van de taalcheques-job (de cheque wordt uitgereikt na ondertekening van een overeenkomst), werden de testgroepen gevormd op basis van de uitstroom uit de werkloosheid. Twee testgroepen werden als volgt gevormd: - de eerste testgroep (T1) werd gevormd op basis van het geheel van de NWWZ die in dezelfde periode de werkloosheid hebben verlaten (uitstroom tussen juli 2010 en juni 2011). We hebben het percentage van de twaalf maanden later heringeschreven personen bestudeerd. Van de NWWZ die in deze periode niet meer werkloos waren, zijn er twaalf maanden later opnieuw ingeschreven, ofwel 31,2%. Hierbij moet worden onderstreept dat deze eerste controlegroep niet relevant is omdat er niet kan worden vergeleken. De redenen voor uitstroom uit de werkloosheid werden inderdaad niet in aanmerking genomen voor deze eerste controlegroep (de NWWZ konden ook om andere redenen dan werk de werkloosheid hebben verlaten). Bovendien is het profiel van de begunstigden van de taalcheques-job zeer specifiek (oververtegenwoordiging van de meest geschoolde werklozen) en vertoont de controlegroep kenmerken die sterk van de begunstigden van de maatregel afwijken. Nochtans werd er beslist om deze groep ter informatie te behouden. - Door de hierboven beschreven aspecten, werden correcties aangebracht op de vorming van deze nieuwe testgroep om deze zo vergelijkbaar mogelijk te maken. Zo werd de andere testgroep (T2) ditmaal gevormd op basis van NWWZ die uit de werkloosheid kwamen en voor wie Actiris de informatie had gekregen via een elektronisch bericht van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (via de Dimona-flux) dat de persoon een overeenkomst van minimum zes maanden was aangegaan. De groep werd ook zo gevormd dat de eigenschappen gelijkaardig waren aan die van de groep begunstigden. Grafiek 7 als bijlage vergelijkt de verhoudingen in groep T2 ten opzichte van de begunstigden. Groep T2 vormt dus een subgroep van T1. We hebben WZ kunnen identificeren die de werkloosheid hebben verlaten met een arbeidsactie langer dan zes maanden of van onbepaalde duur. Van deze populatie zijn twaalf maanden later personen opnieuw ingeschreven als NWWZ, of 11,1%. Deze laatste controlegroep is dus equivalent aan de groep begunstigden. 12

13 3. 3. Analyse van de taalcheques-job De taalcheques-job hebben 912 mensen bereikt in de loop van twaalf maanden over de jaren 2010 en 2011 (van juli tot juni), waarvan er na één jaar opnieuw 90 personen ingeschreven waren als niet-werkende werkzoekende, of 9,9% van de begunstigden van deze cheques. Dit betekent dat 90,1% van de begunstigden zich niet opnieuw als NWWZ heeft ingeschreven één jaar later. De volgende tabel geeft de verdeling weer van de begunstigden volgens bepaalde categorieën, namelijk: geslacht, leeftijd, duur van inactiviteit, studieniveau en nationaliteit. Maar de tabel geeft ook de situatie van de begunstigden weer na twaalf maanden, of ze zich opnieuw hebben ingeschreven als werkzoekenden of niet. Dit laatste percentage kan worden vergeleken met de uitstroom van de twee testgroepen. Tabel 6: Situatie na één jaar van de begunstigden van de taalcheques-job Begunstigden van «taalcheques-job» Controlegroep Situatie 12 maanden later % herinschrijvingen 12 maanden later Groep T2 : Uitstroom Aantal Opnieuw % NWWZ 12 Groep T1 : Totale werk (meer dan 6 begunstigden geregistreerd als maanden uitstroom maanden) NWWZ later Niet relevant Vergelijkbaar Totaal ,9 31,2 11,1 Geslacht Vrouwen ,8 31,6 11,1 Mannen ,7 30,8 11,0 Leeftijdsklasse < ,9 29,1 10, ,7 31,9 11,3 >= ,8 31,0 10,7 Inactiviteitsduur < 6 maanden ,4 24,3 8,7 6 tot 11 maanden ,6 28,3 11,1 >= 12 maanden ,7 37,5 13,8 Studieniveau Laag ,0 35,0 17,9 Midden ,0 30,4 14,6 Hoog ,7 25,5 8,8 Andere studies ,4 31,5 14,6 Nationaliteit België ,3 31,5 10,7 EU ,6 26,9 9,4 NEU ,5 32,6 16,1 Bron : ACTIRIS, berekeningen Vrouwen zijn minder vaak opnieuw ingeschreven als werkzoekenden na van de maatregel gebruik te hebben gemaakt (8,8%) dan mannen (11,7%). Bovendien zijn vrouwen meer vertegenwoordigd dan mannen in de cijfers van de begunstigden, ongeveer twee derde daarvan is vrouw. De eigenschap 'leeftijdscategorie' leert ons dat de groep personen tussen 25 en 44 jaar oud het meest gebruik maakt van de cheques. Het aantal personen dat zich na één jaar opnieuw 13

14 inschrijft, ligt net onder het gemiddelde. De begunstigden van 45 jaar en ouder zijn niet erg talrijk en hun herinschrijving als werkzoekende ligt hoger. Jongeren van minder dan 25 jaar tot slot hebben de laagste herinschrijvingsgraad, namelijk 4,9%. De verdeling van de begunstigden volgens duur van inactiviteit is homogener, zowel in aantal begunstigden als voor de andere kenmerken. We stellen nochtans vast dat de personen die langdurig werkloos zijn relatief gezien talrijker zijn om zich opnieuw in te schrijven dan zij die niet langer dan zes maanden werkloos zijn, of 14,7% tegenover 5,4% herinschrijvingen. Als we het studieniveau van de begunstigden bekijken, komen belangrijke verschillen naar voor. Begunstigden met een hoog studieniveau zijn maar met 6,7% om zich één jaar later weer als werkzoekende in te schrijven terwijl degenen die middelmatig geschoold zijn met ongeveer 14% zijn. De laaggeschoolden laten een herinschrijvingsgraad van 20,0% optekenen. Deze laatsten bekleden echter geen belangrijke plaats bij de begunstigden van de taalcheques, ze vertegenwoordigen niet meer dan 6,0%. De verdeling per nationaliteit toont duidelijk dat de grote meerderheid van de begunstigden de Belgische nationaliteit heeft. We herinneren eraan dat dit kenmerk voorzichtig moet worden geïnterpreteerd, gezien de naturalisatiegolven. Het is nuttig om hier te onderstrepen dat de herinschrijvingsgraad na één jaar dubbel zo hoog ligt bij de onderdanen van de Europese Unie dan bij de Belgen. Wat betreft de vergelijking met de controlegroepen, kunnen we optekenen dat 9,9% van de begunstigden van de taalcheques-job één jaar later opnieuw is ingeschreven, terwijl het percentage 31,2% is voor groep T1 en 11,1% voor groep T2. Het aandeel begunstigden van de taalcheques die één jaar later opnieuw is ingeschreven, is gelijkaardig aan de vergelijkbare controlegroep (T2). De vergelijkende analyse van de herinschrijvingsgraden volgens de verschillende kenmerken laat niet toe om eenduidige conclusies te trekken. Daar dit type van analyse steeds voorzichtig moet worden geïnterpreteerd, lijkt het er dus op dat de taalcheques-job geen of weinig impact hebben op een stabiele inschakeling op de arbeidsmarkt. Nochtans is het nuttig eraan te herinneren dat de taalcheques-job ook een stimulerende maatregel is om de aanwerving van werkzoekenden op basis van een tegoedbon te bevorderen, maar dat het niet mogelijk is om het effect ervan te meten op basis van dit soort van analyse. 14

15 4. Conclusie Om de invloed van de taalcheques-beroepsproject op de uitstroomgraad te meten, werden de begunstigen vergeleken met een controlegroep. De uitstromingsgraad naar werk van de werkzoekenden die een Beroepsproject (BP) hebben afgesloten en een taalcheque BP hebben ontvangen bedraagt 63%. Dit is 15 procentpunten meer dan de werkzoekenden die enkel een BP hebben afgesloten maar geen taalcheque BP hebben ontvangen. Er blijkt dus een duidelijk verband tussen de kans om uit de werkloosheid te geraken en het feit dat een persoon een taalcheque heeft ontvangen. Daarbij hield de analyse ook rekening met de specifieke kenmerken van de begunstigden. We merken op dat de uitstroomkansen naar werk voor alle bestudeerde categorieën verhoogt, inclusief voor de werkzoekenden met een meer kwetsbaar profiel, namelijk de oudere werklozen, de langdurige werklozen, de laaggeschoolde werklozen en de werkzoekenden met een niet-europese nationaliteit. De analyse hield ook rekening met het beroepsdomein van de begunstigden. De hogere uitstroom naar werk hebben we kunnen vaststellen bij zowel de beroepsdomeinen met, over het algemeen, hoge taalvereisten (beheer, handel en administratie) als bij de beroepsdomeinen waar de eisen doorgaans lager liggen (transport, psychosociaal,, kunst). Wat de taalcheques-job betreft, evalueerde de analyse de begunstigden gedurende een periode van twaalf maanden, gespreid over de jaren 2010 en 2011 (van juli tot juni), en hun situatie één jaar later. We hebben kunnen meten dat één jaar later 90,1% van de begunstigden van de taalcheques-job niet meer ingeschreven is. In tegenstelling tot de gunstige effecten die de taalcheques-beroepsproject zouden hebben op de verhoging van de kans om uit de werkloosheid te raken, is het niet mogelijk om in het kader van de analyse van de taalchequesjob een gunstig gevolg van deze cheques te meten op een stabiele integratie op de arbeidsmarkt. Het is nuttig om eraan te herinneren dat de taalcheques-job ook beogen om de aanwerving van de WZ op basis van een tegoedbon te bevorderen maar dat het niet mogelijk is om het effect ervan te meten op basis van dit soort van analyse. De conclusies die we uit deze nieuwe studie kunnen trekken zijn zeer vergelijkbaar met de resultaten van de vorige analyse, zelfs als we deze niet volledig mogen vergelijken gezien de methodologische veranderingen als gevolg van de wijzigingen in het kader van het CBP. We stellen vooral voor de taalcheques BP, die het hart vormen van het stelsel van de taalcheques (bijna 80% van de begunstigen van de taalcheques hebben in 2011 een cheque BP ontvangen), een nauw verband vast tussen de kans om de werkloosheid te verlaten naar werk en het feit een taalcheque te hebben ontvangen. De taalcheques BP bevorderen in het algemeen de inschakeling van de werkzoekenden op de arbeidsmarkt waaronder ook de meest kwetsbare werkzoekenden., januari

16 Bijlage: vergelijking tussen de begunstigden van de taalcheques-job en de vergelijkbare testgroep (T2) We melden dat vergelijkende analyses met een controlegroep steeds met de nodige voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd in de mate dat een afwijking kan optreden in dit soort van analyse. Het is inderdaad complex om eenduidige causale verbanden af te leiden uit het feit van een maatregel gebruik te maken en de waargenomen resultaten. Het is niet mogelijk om vast te stellen welke kans de groep die van de taalcheques gebruik heeft gemaakt, gehad zou hebben om uit de werkloosheid te raken als ze deze cheques niet hadden gekregen. Het is nuttig eraan te herinneren dat de cheques op vrijwillige basis worden verstrekt. In termen van mogelijke integratie op de arbeidsmarkt kunnen de gevolgen veroorzaakt door de loutere deelname aan de maatregel niet gemakkelijk onderscheiden worden van de factoren die niet meetbaar zijn (bijvoorbeeld: motivatie, netwerken, ). Het is mogelijk zich voor te stellen dat WZ die sowieso meer kansen hebben om werk te vinden de nodige stappen zetten om deze cheques te krijgen. Voor het derde gedeelte (taalcheques-job), werd de testgroep (T2) gevormd opdat de kenmerken vergelijkbaar zouden zijn met die van de groep begunstigden. Tabel 7 vergelijkt dus de kenmerken van de begunstigden van de taalcheques en de testgroep. We tekenen gelijkaardige verhoudingen op voor leeftijd, inactiviteitsduur, studieniveau en nationaliteit. Tabel 7: Vergelijking tussen de groep begunstigden van de taalcheques-job en de vergelijkbare testgroep (T2) Begunstigden van «taalcheques-job» Gelijkaardige testgroep (T2) Aantal begunstigden Aandeel in % Aantal Aandeel in % Totaal , ,0 Geslacht Vrouwen , ,3 Mannen , ,6 Leeftijdsklasse < , , , ,3 >= , ,5 Inactiviteitsduur < 6 maand , ,5 6 tot 11 maanden , ,3 >= 12 maand , ,2 Studieniveau Laag 55 6, ,3 Midden , ,0 Hoog , ,5 Andere studies , ,2 Nationaliteit België , ,6 EU , ,2 NEU 65 7, ,2 Bron : ACTIRIS, berekeningen 16

17 Inhoudstafel Longitudinale analyse van de begunstigden van de taalcheques 1. Inleiding Analyse van de taalcheques BP Begunstigden taalcheque BP Methodologie en algemene resultaten Resultaten volgens de belangrijkste kenmerken van de begunstigden Analyse van de "taalcheques-job" Begunstigden van de "taalcheques-job" Methodologie voor de analyse van de taalcheques-job Analyse van de taalcheques-job Conclusie Bijlage: vergelijking tussen de begunstigden van de taalcheques-job en de vergelijkbare testgroep (T2) De Brouckèreplein 12, 1000 Brussel rubriek Arbeidsmarkt