Lokaal Democratie NIEUWSBRIEF 73 Alternatief Anders februari 2017

Transcriptie

1 Lokaal Democratie NIEUWSBRIEF 73 Alternatief Anders februari 2017 Colofon Bestuur voorzitter Moray Juffermans secretaris Jos Witte penningmeester Lavinia Grooten algemene zaken Mark de Geus fractie fractievoorzitter Henk van Gameren Wieringerwaard fractiesecretaris Peter Couwenhoven Nieuwe Niedorp Ard Smit Nieuwe Niedorp Lida Brussaard Winkel Marinus Hovius Hippolytushoef redactie bank NL03 RABO tnv penningmeester LADA Agenda maandag 20 februari, uur openbare fractievergadering De Meerbaak, Middenmeer woensdag 22 januari, uur fractievergadering, Winkel dinsdag 28 februari, uur raadsvergadering, Wognum woensdag 22 maart, uur fractievergadering, Winkel dinsdag 28 februari, uur raadsvergadering, Wognum maandag 20 maart, uur Algemene ledenvergadering Irish Cottage, Verlaat In dit nummer Van het bestuur Bedankt! LADA luistert in de cultuurschuur Uit de fractie Nieuwjaarsreceptie Terdiek op de kaart gezet LADA on tour Van Challenge naar Change LADA luistert in Nieuwe Niedorp Uit de fractie Inspraak Provinciale Staten Ook huurders betrokken Voor de Nederlandse democratie LADAnieuwsbrief 73 1 februari 2017

2 Nieuwjaarsreceptie VAN HET BESTUUR De Algemene Ledenvergadering wordt gehouden op maandag 20 maart in de Irish Cottage, Verlaat 4, Oude Niedorp. Naast de huishoudelijke stukken zal een belangrijk agendapunt de voorbereiding op de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn. Er moet gewerkt worden aan het opstellen van het verkiezingsprogramma en het formeren van een kandidatenlijst. Een sfeervolle nieuwjaarsreceptie in het Wapen van Wieringerwaard is niet alleen de start voor het laatste volle jaar van deze raadsperiode maar sluit ook een bewogen en moeilijk jaar voor LADA af. Het is goed elkaar ook eens op een informele manier te ontmoeten en over andere zaken dan politiek te praten. Bedankt! Ineke en Piet Groot zijn vanaf de oprichting van LADA actief en betrokken lid. Zij maakten deel uit van ons campagneteam en Ineke zat in de eindredactie van de Nieuwsbrief. Een belangrijke rol want het was een bewuste keuze om een van de leden voor deze functie te vragen. Zij hebben afstand van het directe politieke gebeuren en kunnen aangeven of de publicaties leesbaar en begrijpelijk zijn. Drie campagnes hebben Ineke en Piet meegemaakt. Zij speelden daarin een actieve rol, de voorbereiding, het flyeren, posters plakken, mee op straat inwoners aanspreken. De eerste campagne in Niedorp was nog overzichtelijk maar tweemaal in het ontzettend grote Hollands Kroon was het hard werken. Nu hebben ze besloten het wat kalmer aan te willen doen. Namens het bestuur heeft Lavinia hen bedankt voor de inzet voor LADA en met een ferme bos bloemen werd onze waardering uitgedrukt. Terdiek op de kaart gezet Het initiatief van Mark de Geus, gesteund door een groep inwoners, om de entree van buurtschap Terdiek van komborden te voorzien, heeft succes gehad. Donderdag 5 januari ging de vlag uit op Terdiek om het plaatsen van de drie borden te vieren. LADA heeft dit burgerinitiatief vol gesteund. Het geeft Terdiek zijn identiteit terug. Als er meer buurtschappen in Hollands Kroon zijn die met een kombord op de kaart gezet willen worden, dan verneemt de fractie dat graag. Wie wil de taak in de redactie van de Nieuwsbrief overnemen? RTVNH deed verslag: htt p:/ / www. nh ni eu ws.n l/ ni eu ws / / inwoner-regelt-naamborden-voor-vergetenplaats-terdiek-staat-weer-op-de-kaart LADAnieuwsbrief 73 2 februari 2017

3 LADA on tour Zaterdag 4 februari ging de fractie op tour in DC-event: Van Challenge naar Change Anna Paulowna en Breezand. Inzet was te horen wat men van de nieuwe gemeentelijke website vindt en of men bekend is met de Argu-app. De website is geen onverdeeld succes. Het aanvragen van documenten en maken van afspraken via de site wordt goed gewaardeerd maar daar blijft het wel bij. Het zoeken van informatie is lastig of lukt niet. Dan is er ook een groep die de website niet gebruikt. Regelmatig wordt benoemd dat het verstrekken van informatie op papier een betere manier is. Het terugkeren van gemeentenieuws in de CTR wordt vaak genoemd. Dan krijg je het onder ogen en lees je het. Mensen gaan niet naar de website om te kijken of er nieuws is. Als goed voorbeeld werd de deze week verschenen zorgspecial genoemd. De Argu-app is slechts bij een enkeling bekend. Bij veel mensen die we gesproken hebben zei de naam Argu niets. Een veel gehoorde klacht is dat s of brieven niet beantwoord worden. Op 21 maart a.s. is het nog precies 1 jaar tot aan de gemeenteraadsverkiezingen van Deze dag kunnen we bij de Democratic Challenge natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. We organiseren daarom een DC-event in Utrecht: Van Challenge naar Change met weer een bomvol programma. Deelname is gratis. Programma: Leren van experimenten in op consult bij een experiment Speeddaten met experts in het expertcafé Prikkelende ideeën met betrekking tot lokale democratievernieuwing Zaaibijeenkomt leertraject Omgevingswet & Overheidsparticipatie Kennisbijeenkomst Loting & Vertegenwoordiging (besloten) Vierde bijeenkomst van de CoP Gemeenteraad & Zeggenschap (besloten) Nieuwe bijeenkomst van het Netwerk Overheidsparticipatie Hoe democratisch is jouw gemeente? Presentatie van eerste kennisproducten van de Democratic Challenge en veel meer! Peter Couwenhoven en Moray Juffermans hebben zich ingeschreven voor deelname. openbare fractievergadering maandag 20 februari 2016 aanvang uur Locatie: De Meerbaak Professor ten Veenweg BH Middenmeer LADAnieuwsbrief 73 3 februari 2017

4 LADA luistert in Nieuwe Niedorp Doordat er een kleine agenda voor de raadsvergadering van deze maand te bespreken was, werd er tijdens de openbare fractievergadering van maandag 16 januari in dorpshuis Prins Maurits over een aantal zaken die spelen stevig gediscussieerd. Inspreken Maandag 23 januari vergadert de commissie Ruimte, Wonen en Water van Provinciale Staten. De brief die de raad van Hollands Kroon naar Provinciale staten gestuurd heeft waarin gevraagd wordt de verplaatsing van het bedrijf Royal ZAP naar de Kerkweg planologisch mogelijk te maken wordt dan behandeld. Peter Couwenhoven zal inspreken. Bruggen Om het watersporttoerisme en recreatie te bevorderen moeten de bruggen in de Kerkweg en de Westfriese sluis van een beweegbaar brugdek voorzien worden. Gevraagd werd of het niet goedkoper kan. Accommodatiebeleid Het accommodatiebeleid kwam uitgebreid ter sprake. De heer Van Essen gaf een toelichting over de stand van zaken bij de zwembaden. De plannen voorzien in een fors terugdringen van de kosten en hij is optimistisch dat de door de raad gestelde voorwaarden om de vier baden open te houden kan worden gehaald. Er zal echter meer tijd nodig zijn. Sportfondsen heeft de opdracht gekregen het eindrapport samen te stellen. Grote vraag is wat de ontwikkelingen in Wieringerwerf gaan betekenen nu daar gedacht wordt aan een nieuw te bouwen zwembad dat ingepast wordt in de plannen voor de sportcampus. Gevraagd werd naar de ontwikkeling van de brede school in Hippolytushoef. Het duurt wel erg lang. Overleg met alle betrokkenen is daar de oorzaak van. LADA is daar voorstander van maar het moet wel tot resultaat leiden. Wat in Slootdorp wel goed is gegaan is in Hippolytushoef niet gelukt. Er komt nu snel een advies van het college over de locatiekeuze nu de Irisstaat niet meer in beeld is. Dat moet er eerst zijn om inzicht te krijgen of het beschikbare budget nog voldoende zal zijn. Zorgen werden er uitgesproken over de ontwikkelingen rond sporthal Veerburg. Er zijn in het verleden verkeerde keuzes gemaakt waardoor er van een sluitende exploitatie geen sprake meer is. Hoe kan dat gerealiseerd worden om sporthal Veerburg open te houden was de vraag waarop geen duidelijk antwoord voorhanden was. Duidelijk is wel dat er ingrijpende maatregelen nodig zijn om Veerburg open te houden. Handhaven Het handhavingsbeleid kwam uitgebreid ter sprake. Daarover zijn grote zorgen onder de aanwezigen. Vragen die gesteld werden: waarom zijn er zoveel zaken onder de rechter, moeten de procedures niet aangescherpt worden, wie heeft en waar zijn fouten gemaakt, hoe kunnen we het verbeteren? Het kost onnodig gemeenschapsgeld dat beter gebruikt kan worden. Conclusie was dat Hollands Kroon strakker moet handhaven. Communicatie Het gebruik van de Argu-app moet gestimuleerd worden. Het moet echt gebruikt gaan worden om inwoners met elkaar te laten communiceren. Daarvoor zal de fractie zich inzetten. Een goede start kan zijn om de vraag te stellen hoe men over de opvang en huisvesting van arbeidsmigranten denkt. Referendum Het initiatiefvoorstel om te komen tot een referendumverordening in Hollands Kroon is klaar en zal ingediend worden voor behandeling in de raad. LADAnieuwsbrief 73 4 februari 2017

5 UIT DE FRACTIE De raadsvergadering van 31 januari had slechts een agenda punt in de oordeelvorming. De vervanging van de bruggen in de Kerkweg en bij de Westfriese sluis in de Groetweg zorgden voor een lang debat. Er speelt meer. De verplaatsing van coöperatie Royal ZAP heeft de nodige aandacht evenals de vraag naar snel internet in de buitengebieden. Democratische vernieuwing was het thema van een beeldvormende vergadering op 7 februari. Het initiatiefvoorstel referendum is ingediend en is beschikbaar op de website en aan u toegezonden. Bruggen In de omgevingsvisie wordt de ontwikkeling van waterrecreatie als belangrijke ambitie benoemd. Daartoe moeten de vaarwegen in Hollands Kroon goed bevaarbaar zijn. Dit werd een punt van discussie. Is het noodzakelijk om de bruggen beweegbaar te houden om aan deze ambitie te voldoen? Het kost veel geld. Het voorstel om de beide bruggen weer beweegbaar te maken haalde het niet. Over de brug in de Kerkweg was de raad het eens. Deze moet beweegbaar blijven omdat de doorgaande route in het Oude Veer moet blijven bestaan. Over de brug bij de Westfries sluis werd nog geen beslissing genomen. Een groot deel van de raad heeft bedenkingen vanwege de kosten om deze ook beweegbaar te maken. Schepen met staande mast kunnen deze brug niet bereiken doordat de kanalen naar Kolhorn overspannen worden door vaste bruggen. Royal ZAP Bij de behandeling van de brief van de raad waarin Gedeputeerde Staten gevraagd wordt de verplaatsing van Royal ZAP naar de Kerkweg mogelijk te maken heeft Peter Couwenhoven ingesproken bij de behandeling in de commissie Ruimte, Wonen & Water. In de commissie werd duidelijk uitgesproken dat Royal ZAP weg moet uit Van Ewijcksluis. Een grote meerderheid vindt de Kerkweg een geschikte locatie. Alleen D66 is tegen. Breedband internet Een druk bezochte beeldvormende vergadering met 170 inwoners maakte duidelijk dat er in de buitengebieden behoefte is aan goed en snel internet. Informatie over de mogelijkheden werden toegelicht. Er komt een tweede avond waarbij door het college uitgewerkte modellen met bijbehorende financiering zullen worden besproken alvorens er een voorstel ter besluitvorming aan de raad zal worden aangeboden. Vernieuwing democratie en bestuur Een boeiende beeldvormende bijeenkomst op 7 februari waarin ideeën aangereikt werden om inwoners op diverse manieren te betrekken bij de besluitvorming. Er wordt een werkgroep gevormd die zich hier mee gaat bezig houden en met voorstellen moet komen waarmee de raad aan de slag gaat. Peter Couwenhoven neemt zitting in de werkgroep. LADAnieuwsbrief 73 5 februari 2017

6 Inspraak Provinciale Staten Provinciale Staten commissie Ruimte, Wonen & Water inspraak agendapunt 5d, brief raad Hollands Kroon verplaatsing Royal ZAP Voorzitter, geachte commissie, Coöperatie Royal ZAP is in de ruim honderd jaar dat zij bestaat uitgegroeid tot een bedrijf dat te groot is geworden voor het kleine dorp Van Ewijcksluis. Bewoners klagen al lang over geluid- stofen verkeersoverlast. De gebrekkige infrastructuur in en rond Van Ewijcksluis is niet geschikt voor het verwerken van het steeds groter en zwaarder geworden vrachtverkeer. Nu de gemeente Hollands Kroon een vergunning heeft afgegeven tot uitbreiding zal de verkeersoverlast alleen maar toenemen. Royal ZAP heeft al zeven jaar grond in eigendom aan de Kerkweg in Anna Paulowna, een goed bereikbare locatie buiten de dorpskern waar van overlast geen sprake zal zijn. Er zal geen aantasting van het landschap ontstaan omdat hier al meerdere bedrijven zijn gevestigd, zoals een loonbedrijf, een grote Welkoopwinkel met opslagloods, een tankstation en enkele loodsen in gebruik voor agrarische doeleinden. Royal ZAP directeur, de heer de Geus, geeft aan dat bedrijfsverplaatsing van de Binnenhaven in Van Ewijcksluis naar de Kerkweg zijn voorkeur heeft. Hij is bereid van uitbreiding in Van Ewijcksluis af te zien op voorwaarde dat er uiterlijk 1 maart 2017 duidelijkheid komt. Verplaatsing van Royal ZAP komt de leefbaarheid van Van Ewijcksluis ten goede, waar toeristische en recreatieve ontwikkelingen rond de haven nieuwe impulsen kunnen brengen. Verplaatsing naar de Kerkweg levert alleen maar winnaars op. Gedeputeerde Staten geven in de beantwoording van vragen gesteld door de heren Bruggeman, Leever en Papineau Salm aan dat zij in 2017 in gesprek willen gaan met de gemeente en Royal ZAP om te praten over bedrijfsverplaatsing. De ARO heeft op 25 maart 2014 een advies uitgebracht over verplaatsing naar de Kerkweg. Daarin wordt uitgesproken dat geen positief advies kon worden uitgebracht. Ik citeer: De ARO kan de gekozen locatie niet beoordelen omdat hiervoor een uitgewerkte afweging tegen vergelijkbare locaties ontbreekt. De ARO begrijpt dan ook niet waarom voor het omvangrijke bedrijf alleen naar deze plek midden in de open ruimte van het buitengebied wordt gekeken. Een foute voorstelling van zaken zoals ik eerder heb aangetoond. Op de gewenste locatie aan de Kerkweg is geen sprake van open ruimte in het landschap. Ik vraag u dan ook om het ARO-advies van 25 maart 2014 te heroverwegen en verplaatsing van Royal ZAP naar de Kerkweg mogelijk te maken, een oplossing waar de voltallige raad van Hollands Kroon voor staat. Peter Couwenhoven LADAnieuwsbrief 73 6 februari 2017

7 Ook huurders betrokken bij prestatieafspraken Prestatieafspraken 5 januari Sinds de nieuwe woningwet van kracht is, spelen huurders en gemeenten een belangrijkere rol bij het reguleren van en toezicht houden op de activiteiten van corporaties. Wooncompagnie is groot voorstander van deze driehoeks-samenwerking. Wat zijn prestatieafspraken? Prestatieafspraken zijn afspraken die wij met gemeenten en huurdersorganisaties maken over de volkshuisvestelijke prestaties in ons werkgebied. We zijn hierover met verschillende gemeenten in gesprek en met een aantal zijn de afspraken inmiddels getekend. Getekende afspraken gaan naar de minister, die de uitvoering ervan op hoofdlijnen controleert. Waarom maken wij prestatieafspraken? Met het vastleggen van prestatieafspraken concretiseren en verdiepen wij onze samenwerking op het gebied van wonen. Gezamenlijk en vanuit onze eigen verantwoordelijkheid. Zo krijgen we een goed overzicht van wat er nodig en wenselijk is op het gebied van volkshuisvesting in ons werkgebied en kunnen wij onze werkzaamheden, activiteiten en plannen nog beter op elkaar afstemmen. Hoe komen de afspraken tot stand? De afspraken komen tot stand dankzij een goede samenwerking tussen de verschillende partijen. Huurdersverenigingen waren voorheen een belangrijke adviespartner, maar nu medeopstellers. Beschikbaarheid, betaalbaarheid en duurzaamheid Prestatieafspraken zijn veelomvattend. Zo maken we afspraken over de beschikbaarheid van sociale huurwoningen en focussen we op betaalbaarheid. We willen huren en gemeenteheffingen zo laag mogelijk houden en woningen energiezuiniger maken. Tegelijkertijd maken we bewoners bewust van hun stookgedrag en energieverbruik. Zo kunnen we er samen voor zorgen dat de totale woonlasten zo laag mogelijk blijven. Samen zorgen voor een prettige woonomgeving Ook maken we afspraken over de samenwerking tussen onze buurtteams, de sociale wijkteams en politie op het gebied van de leefbaarheid en veiligheid. Met als doel: gezamenlijk bijdragen aan een prettige woonomgeving. Daarnaast heeft iedere huurder daar een eigen verantwoordelijkheid in. Onze huurdersorganisaties hebben een signalerende rol als het ergens niet goed gaat. Waarom vinden wij prestatieafspraken zo belangrijk? Wij zien gemeenten en huurdersorganisaties als belangrijke samenwerkingspartners, die ons input geven voor onze activiteiten en jaarplannen. Met de prestatieafspraken intensiveren wij onze goede samenwerking, zodat we ons samen kunnen blijven inzetten voor huurdersbelangen. Met welke gemeenten zijn afspraken gemaakt? Eind 2015 maakten we prestatieafspraken in de gemeente Schagen. Onlangs zijn de afspraken in de gemeenten Purmerend, Waterland, Medemblik en Alkmaar getekend. Voor de gemeente Hollands Kroon zijn we in de afrondende fase van de besprekingen. In 2017 starten de gesprekken met de gemeenten Beemster en Edam-Volendam. LADAnieuwsbrief 73 7 februari 2017

8 Voor de Nederlandse democratie Politicoloog Tom van der Meer (UvA) schreef het boek: 'Niet de kiezer is gek', waarin hij beargumenteert dat de kiezer steeds maar weer ten onrechte de schuld krijgt van het gebrek aan vertrouwen in de politiek en van wispelturig stemgedrag. De democratie is structureel problematisch en derhalve structureel onvoltooid. Pierre Rosanvallon (2012), Spinozalezing Wie niet beter weet zou denken dat Nederland te kampen heeft met een diepgaande democratische crisis. Nationale en lokale politici buitelen over elkaar heen met voorstellen die de Nederlandse democratie moeten redden. In hun verkiezingsprogramma s van 2017 roepen politieke partijen op tot districtenstelsels, hogere kiesdrempels, bindende referenda, en burgerinitiatieven. Code Oranje, een initiatief van tientallen burgemeesters, wethouders, raadsleden en anderen, wil de Gemeentewet aanpassen zodat een deel van de gemeenteraadsleden niet door verkiezingen maar door een loterij wordt gekozen. De Eerste en Tweede Kamer verzochten premier Rutte een Staatscommissie in te stellen die zich moet bezinnen over het functioneren van het parlement en de parlementaire democratie, en zo nodig met voorstellen ter verbetering moet komen. Wordt het na honderd jaar evenredige vertegenwoordiging inderdaad tijd om de representatieve democratie om te vormen of zelfs in te perken? Veel (oud)politici, journalisten en columnisten menen dat de representatieve democratie gered moet worden. Ze somberen, mopperen en wanhopen in de kranten op tv openlijk over de staat van onze democratie. Nederland gaat gebukt onder een alarmerende democratische (vertrouwens)crisis, zo luidt de conclusie van een divers gezelschap, waaronder de Raad voor het openbaar bestuur ( Het is al vijf voor twaalf geweest ), publicist David Van Reybrouck ( Zonder drastische aanpassing is dit bestel geen lang leven meer beschoren ), oudminister Hans Hoogervorst ( Ons staatsbestel is echt helemaal kapot ), en zelfs premier Mark Rutte, in de tijd dat hij nog staatssecretaris was ( Het hele systeem van politieke partijen is failliet ). Uiteindelijk wordt de schuld voor die crisis neergelegd bij u, de kiezer. De kiezer zou apathisch zijn, de politiek niet langer vertrouwen, en zich in verkiezingstijd wispelturig gedragen. Critici zijn afwisselend neerbuigend over de kiezer (die niet in staat zou zijn de juiste keuzes te maken), verongelijkt over de kiezer (wanneer die volgens betweters een verkeerde keus gemaakt zou hebben), of bevoogdend over de kiezer (wanneer die beschermd moet worden als slachtoffer van de keuzes die hij zelf maakt). De gedachte dat de democratie in crisis verkeert, bestaat al zo lang als de democratie zelf. Maar dat democratisch crisisdenken is niet reeel. Ondanks al het doemdenken is de Nederlandse democratie een van de beste van de wereld. De neerbuigendheid over de Nederlandse kiezer is ronduit misplaatst. De kiezer doet zijn werk. Hij is assertief en sceptisch, precies zoals je mag verwachten in een moderne democratie. Ons uitermate evenredige kiesstelsel biedt die kiezer de mogelijkheden om vertegenwoordigd te worden, om wantrouwen en onvrede een stem te geven,en om het partijstelsel te vernieuwen. De Nederlandse democratie hoeft niet gered te worden; ze functioneert uitstekend. Democratische doemdenkers creëren een papieren werkelijkheid. Omdat zij een fundamenteel verkeerde analyse van de moderne democratie maken, presenteren ze fundamenteel verkeerde voorstellen. Door hun merkwaardige fixatie op kiezers en het kiesstelsel zoeken politici en commentatoren in de verkeerde richting. Als er al een crisis is in de Nederlandse democratie, is het een crisis van de gevestigde partijen, die de verbinding vormen tussen de democratie en het openbaar bestuur. Hun > LADAnieuwsbrief 73 8 februari 2017

9 angstvallig vasthouden aan een bestuurscultuur van meerderheidscoalities en partijpolitieke benoemingen spoort steeds minder met de moderne democratie, en dreigt de politiek op den duur te verlammen. Dit is daarom allereerst een pamflet vóór de Nederlandse democratie en de Nederlandse burger, die al te vaak een crisis wordt aangepraat. Het wil debat voeren rond meer feitelijke argumenten, en de probleemstelling verschuiven van de kiezer (die zijn werk goed doet) naar de politieke partijen (die krampachtig vasthouden aaneen achterhaalde bestuurscultuur). Het boek is opgebouwd rond vier stellingen: 1. Er is geen crisis van de democratie. De Nederlandse representatieve partijendemocratie functioneert vanuit democratisch oogpunt uitstekend. Op elke internationale ranglijst behoren de Nederlandse democratie en de Nederlandse bureaucratie tot de wereldtop. De kiezer is zich gaan gedragen zoals we zouden verwachten in een volwassen democratie. Anders dan tijdens de verzuiling is de kiezer niet langer trouw aan een enkele partij; hij is begonnen te kiezen tussen logische alternatieven. De burger heeft zich niet afgekeerd van de politiek, maar combineert een steeds hogere tevredenheid met het functioneren van de democratie aan een gezonde scepsis over de machthebbers binnen dat systeem. De Nederlandse democratie wordt gedragen door het uitermate evenredige kiesstelsel. Dat sterkt de vertegenwoordiging van politieke minderheden, is gevoelig voor veranderende opvattingen onder de bevolking, garandeert een vlotte toegang van nieuwe partijen tot het parlement en kanaliseert zo het wantrouwen in de politiek. 2. Het probleem van de Nederlandse politiek is dat een verouderde bestuurscultuur, gedragen door de gevestigde partijen, niet langer aansluit op de emancipatie van de Nederlandse kiezer. De gevestigde politieke partijen staan onder druk, maar blijven hangen in een denkmodus die al zeker vijftien jaar achterhaald is. Ondanks hun afnemende dominantie houden de gevestigde partijen een ijzeren greep op politieke benoemingen. Ondanks de toenemende veranderlijkheid van de Nederlandse kiezer houden de gevestigde partijen onverminderd vast aan meerderheidscoalities en blijven zij angstig voor stembusakkoorden. Zo houden zij zichzelf gevangen in een verstikkende bestuurscultuur die elke profileringsdrang van het politieke midden smoort en het functioneren van de partijendemocratie op den duur dreigt te verlammen. 3. De meest gehoorde oplossingen zoals kiesdrempels, referenda en verkiezingsloterijen zullen niet helpen, of creëren grotere problemen dan ze oplossen. Politici, journalisten en columnisten noemen allerlei institutionele knoppen waaraan ze kunnen draaien als lapmiddel tegen de vermeende crisis van de democratie. Maar hun oplossingen getuigen van democratisch wensdenken. Een kiesdrempel vergroot de bestuurbaarheid van het land niet, maar zal deze in de praktijk juist ondermijnen. Een verkiezingsloterij leidt niet tot een betere afspiegeling van de bevolking, maar versterkt de positie van de participatie-elite van hoogopgeleide, middelbare, blanke mannen die de Nederlandse politiek nu al domineert. Het referendum is niet de redding van de democratie, maar zet ook niet de bijl aan de wortels ervan. Het debat over democratische vernieuwing zou baat hebben bij een grotere distantie van het idealisme achter de verschillende voorstellen. De feitelijke gevolgen van al deze voorstellen vallen immers door te rekenen en te toetsen, zoals in dit boekje gebeurt. 4. De bestuurscultuur moet dringend gemoderniseerd worden. De nieuwe democratische verhoudingen met geëmancipeerde en assertieve kiezers vergen een nieuwe bestuurscultuur die daarop aansluit. Dat zal met name een uitdaging vormen voor de gevestigde partijen in het politieke midden die de traditionele spelregels en daarmee hun ijzeren greep op de coalitieformatie en het openbaar bestuur zullen moeten loslaten. Een vijftal oplossingsrichtingen suggereert hoe de nieuwe bestuurscultuur eruit zou moeten zien. Die oplossing is niet staatkundig. Een werkelijke aanpak vergt iets dat veel moeilijker is: een gedragsmatige verandering van met name de gevestigde partijen. De discussie over onze democratie en de toekomst ervan is te belangrijk om vrijblijvend te voeren. In het al te alarmistische debat over de diepgaande democratische crisis blijft een schat aan feitelijke kennis over de democratie en haar kiezers onbenut. Zorgvuldige analyses van zowel het probleem als de oplossing zijn cruciaal om onbedoelde schade aan onze democratie te voorkomen. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Dit pamflet onderscheidt zich van de soms wel heel feitenvrije discussies over de staat van de democratie. Het is waar mogelijk gebaseerd op feitelijk onderzoek naar de democratie en haar instituties, naar kiezers, publieke opinie, burgergerparticipatie en stemgedrag. Het rust op decennia aan studies in Nederland en daarbui- LADAnieuwsbrief 73 9 februari 2017

10 ten. Het trekt vergelijkingen met ons eigen verleden en met omliggende landen. Empirische uitspraken zijn zo veel mogelijk toetsbaar. Uiteindelijk is het vraagstuk van de democratie zowel normatief als empirisch. Het gaat zowel om de ought als om de are. Het is naïef om te denken dat er een enkel, statisch ontwerp is van de ideale democratie. De representatieve democratie zoals wij die kennen is niet perfect, en zeker geen eindpunt. Een democratie belichaamt per definitie grote idealen die moeilijk met elkaar te verzoenen zijn. Door de onvermijdelijke botsingen tussen de rechtsstaat, de gelijkheid van burgers en het meerderheidsprincipe staat de democratie onder spanning. De moderne democratie kent de wil van de meerderheid maar ook de rechten van minderheden en individuen. Zij benadrukt representatie maar ook rechtsstatelijkheid. Zij wil daadkracht. Simpele oplossingen zijn er niet. Wat de Nederlandse democratie mist zijn politici en journalisten die de kracht van onze democratie,ons kiesstelsel en ons electoraat actief durven uitdragen. Dit pamflet toont waarom. < Uitvoering Paperback Verschijningsdatum januari 2017 ISBN Taal Nederlands 12,50 LADAnieuwsbrief februari 2017