Gezinshuis Ugchelen. Toets Nieuwe toetreders jeugdhulp. Utrecht, juli 2017

Transcriptie

1 Gezinshuis Ugchelen Toets Nieuwe toetreders jeugdhulp 5 Utrecht, juli 2017

2 Dit is een uitgave van: Inspectie Jeugdzorg Ministerie van olksgezondheid, Welzijn en Sport Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van olksgezondheid, Welzijn en Sport Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie eiligheid en Justitie voeren het landelijk toezicht in het kader van de Jeugdwet uit. Als waren zij één inspectie zien zij in het kader van de Jeugdwet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de andere instellingen in het jeugddomein. Daarnaast zien zij toe op de naleving van de wetgeving. Het landelijk toezicht jeugd stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en in de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. Het landelijk toezicht jeugd draagt er aan bij dat de samenleving er op kan vertrouwen dat kinderen en ouders op tijd en op maat de hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals. Het onafhankelijke oordeel van het landelijk toezicht jeugd over de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering is relevant voor de professional, de instelling en de overheid en helpt bij het verbeteren van die kwaliteit. De foto op de voorkant betreft geen personen in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie 4 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

3 Samenvatting De Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg toetsen of vanaf 2015 gestarte aanbieders van jeugdhulp voldoen aan de basiseisen voor verantwoorde jeugdhulp. Dit onderzoek gebeurt aan de hand van het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Zodra een jeugdhulpaanbieder voldoet aan alle verwachtingen uit dit toetsingskader wordt hij niet meer beschouwd als nieuwe toetreder jeugdhulp. anaf dat moment wordt toezicht uitgevoerd op basis van het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd van de inspecties. Gezinshuis Ugchelen biedt sinds januari 2017 jeugdhulp op basis van de Jeugdwet. In mei 2017 hebben de inspecties een toets Nieuwe toetreders jeugdhulp uitgevoerd bij deze aanbieder. Gezinshuis Ugchelen voldeed op het moment van het onderzoek aan dertien van de vijftien beoordeelde verwachtingen uit het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Inmiddels heeft het gezinshuis maatregelen genomen zodat wordt voldaan aan de vijftien basiseisen voor verantwoorde jeugdhulp. Dit betekent dat de inspecties Gezinshuis Ugchelen niet meer beschouwen als nieuwe toetreder.

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen Uitvoering hulpverlening eiligheid Leefklimaat Cliëntenpositie Organisatie ervolg Bijlage 1 - Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp Bijlage 2 - erantwoording... 14

5 1 Inleiding In mei 2017 deden de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspecties) onderzoek bij Gezinshuis Ugchelen in Ugchelen. Doel van het onderzoek was om te bepalen of Gezinshuis Ugchelen voldoet aan de basiseisen voor verantwoorde jeugdhulp. Beschrijving Gezinshuis Ugchelen Gezinshuis Ugchelen is een vennootschap onder firma (vof) en staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer De twee gezinshuisouders bieden sinds januari 2017 opvang en begeleiding aan maximaal vier kinderen. In het gezinshuis wonen op het moment van het onderzoek vier gezinshuiskinderen en twee eigen kinderen van de gezinshuisouders. De leeftijd van de kinderen varieert tussen tien en vijftien jaar. Het gezinshuis met tuin staat in een woonwijk; het huis biedt na een recente verbouwing ruimte aan de acht bewoners en diverse huisdieren. Gezinshuis Ugchelen werkt als onderaannemer van Lijn 5 1. Beide partijen hebben een contract getekend dat de onderlinge taken en verantwoordelijkheden beschrijft. De gezinshuisouders bieden de dagelijkse zorg en begeleiding en rapporteren over de voortgang van de hulp aan Lijn 5. Lijn 5 is eindverantwoordelijk voor de behandeling en regelt aanvullende jeugdhulp voor de kinderen die dit nodig hebben. Lijn 5 biedt de gezinshuisouders ondersteuning in de vorm van een behandelcoördinator en een ambulant begeleider. Ook garandeert Lijn 5 24 uurs bereikbaarheid bij crisissituaties en (tijdelijke) inzet van een invalkracht bij ziekte van een van de gezinshuisouders. De gezinshuisouders maken daarnaast gebruik van een coach buiten Lijn 5. Beide gezinshuisouders zijn fulltime beschikbaar voor het gezinshuis. Eén van de gezinshuisouders beschikt over een pedagogische opleiding op mbo-4 niveau en heeft werkervaring in de jeugdzorg. De andere gezinshuisouder heeft een opleiding buiten de zorg. De gezinshuisouders hebben toegang tot het scholingsaanbod van Lijn 5. De gezinshuisouders maken gebruiken van een schoonmaakhulp en een familielid treedt op als vaste oppas. De gezinshuisouders zijn op zoek naar een deskundige vaste achtervang. Toetsingskader Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Het toetsingskader is opgenomen in bijlage 1. 1 Lijn 5 biedt diagnostiek en behandeling bij gedragsproblemen aan jongeren met en zonder licht verstandelijke beperking in Noord-Holland, Utrecht en Gelderland. 5 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

6 2 Bevindingen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd aan de hand van de vijf thema s uit het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp: uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. Per onderwerp wordt een oordeel gegeven en in de toelichting wordt het oordeel onderbouwd. oldoende N.B. Niet beoordeeld O Onvoldoende O Gewijzigd in voldoende voor vaststellen rapport 2.1 Uitvoering hulpverlening Onderwerp 1 Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken van de jeugdigen en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. Lijn 5 en Gezinshuis Ugchelen stellen samen met alle betrokkenen een plan op waarin aandacht is voor de ontwikkeling, problematiek en veiligheid van de kinderen. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van de behandelcoördinator van Lijn 5, die geregistreerd is bij het Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Bij de plaatsing van een nieuw kind beoordelen Lijn 5 en de gezinshuisouders gezamenlijk de gevolgen voor alle aanwezige kinderen en voor het gezinshuis. Het aanbod van Gezinshuis Ugchelen is gericht op kinderen die jonger zijn dan de eigen kinderen. De gezinshuisouders nemen geen kinderen op die een risico vormen voor de veiligheid van hun eigen kinderen. Oordeel 2 Professionals werken met een plan dat door of in overleg met de jeugdigen en hun ouders is opgesteld. De gezinshuisouders betrekken de kinderen en de ouders bij het opstellen en evalueren van het plan. De gezinshuisouders hebben toegang tot het registratiesysteem van Lijn 5. Tweemaal per jaar is er een evaluatiegesprek in aanwezigheid van de ouders en hulpverleners. De kinderen worden ook uitgenodigd en gesprekken worden sowieso met hen voorbereid en nabesproken door de gezinshuisouders. Naast deze formele momenten is er in de opstartfase intensief contact tussen de gezinshuisouders en medewerkers van Lijn 5. 6 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

7 2.2 eiligheid Onderwerp 3 Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van jeugdigen. Oordeel De gezinshuisouders maken afspraken met de kinderen over waar ze zijn en met wie ze omgaan. Ze hebben zicht op het netwerk van de kinderen en op hun dagelijkse rooster en activiteiten. De kamer van de gezinshuisouders ligt op gehoorsafstand van de slaapkamers van de kinderen. 4 Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. Lijn 5 maakt voor elk kind een risicotaxatie en verwerkt de gesignaleerde risico s met een aanpak in het plan. De gezinshuisouders signaleren nieuwe risico s, registreren ze in het dossier en overleggen met de medewerkers van Lijn 5 over de te volgen aanpak om de risico s te beperken. 5 Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. De gezinshuisouders geven tijdens het onderzoek een voorbeeld van een onveilige situatie en hoe zij daarmee zijn omgegaan. Ook geven zij een toelichting op de samenwerking met Lijn 5 bij onveilige situaties. 7 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

8 2.3 Leefklimaat Onderwerp 6 De fysieke leefomgeving is schoon, passend en veilig. Oordeel Het ruime lichte huis en de omheinde tuin zien er vriendelijk en verzorgd uit. De kinderen hebben elk een eigen slaapkamer met een wastafel. Zij kunnen hun kamer zelf inrichten en ook mogen zij een klein huisdier verzorgen. Er zijn voldoende sanitaire voorzieningen. De kinderen gebruiken geen medicatie. Er zijn geen indicaties voor brandonveiligheid of fysieke onveiligheid. 7 Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. De kinderen gaan allemaal naar school. erder vinden de gezinshuisouders het belangrijk dat alle gezinsleden actief zijn en voldoende bewegen. Het hele gezin is lid van de sportschool en de kinderen zitten op voetbal, paardrijden en zwemles. De gezinshuisouders ondersteunen de kinderen bij het onderhouden en opbouwen van contacten buiten het gezinshuis. Alle kinderen hebben toegang tot een huisarts en een tandarts. 8 Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen. In het gezinshuis wordt elke dag samen gegeten aan een grote tafel. Er is dan ruim tijd om te praten over wat iedereen bezighoudt. In het weekend bezoeken sommige kinderen hun ouders, en onlangs hebben de gezinshuisouders met alle kinderen gekampeerd. De gezinshuisouders tonen tijdens het onderzoek zichtbaar grote betrokkenheid bij de kinderen. 8 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

9 2.4 Cliëntenpositie Onderwerp 9 De aanbieder onderneemt actie indien de jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp. De gezinshuisouders praten veel met de kinderen over hoe zij hun verblijf in het gezinshuis ervaren. Zij geven tijdens het onderzoek diverse voorbeelden hoe zij in overleg rekening houden met de opvattingen en de levensbeschouwing van de kinderen en hun ouders. Oordeel 10 Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. De ouders en kinderen kunnen gebruik maken van de klachtenregeling en klachtencommissie van Lijn 5. De ouders en kinderen zijn daarover geïnformeerd. 2.5 Organisatie Onderwerp 11 De aanbieder heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. Oordeel Gezinshuis Ugchelen wil bijdragen aan het welbevinden van de kinderen zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot evenwichtige mensen die hun eigen talenten ontdekken en kunnen ontplooien. De gezinshuisouders hebben daartoe een pedagogisch beleidsplan geschreven. Zij streven ernaar dat het gezinshuis als een tweede thuis voelt voor de kinderen en zijn zich bewust van hun voorbeeldfunctie. 12 De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele standaarden. Het gezinshuis Ugchelen maakt gebruik van de richtlijnen van Lijn 5 over onder meer omgaan met calamiteiten en omgaan met agressie. De gezinshuisouders hebben toegang tot het intranet en het kwaliteitshandboek van Lijn 5. 9 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

10 13 De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van de hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit De Jeugdwet stelt jeugdhulpaanbieders verplicht om verantwoorde hulp te bieden. anaf 2016 geldt de norm voor verantwoorde werktoedeling, die is vastgelegd in het Besluit Jeugdwet en geconcretiseerd in het Kwaliteitskader Jeugd. De deskundigheid van de gezinshuisouders van Ugchelen is geborgd doordat zij samenwerken met SKJ-registreerde professionals van Lijn De aanbieder beschikt over een erklaring Omtrent het Gedrag van personen die structureel contact hebben met de jeugdigen en hun ouders. De inspecties verwachten dat de gezinshuisouders beschikken over een OG van alle personen die een functie hebben in het gezinshuis en structureel contact hebben met de kinderen. Aangezien een aantal OGs ontbreken, beoordelen de inspecties dit onderwerp als onvoldoende. O De gezinshuisouders hebben direct na het onderzoek actie ondernomen en inmiddels hebben zij aangetoond dat ze beschikken over alle benodigde OGs. 15 De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. De aangetroffen versie van de meldcode was verouderd. Inmiddels hebben de gezinshuisouders toegang tot een actuele versie van de meldcode. O 10 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

11 3 ervolg Gezinshuis Ugchelen voldeed op het moment van het onderzoek aan dertien van de vijftien beoordeelde verwachtingen uit het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Inmiddels heeft de aanbieder maatregelen genomen zodat wordt voldaan aan de vijftien basiseisen voor verantwoorde jeugdhulp. Dit betekent dat de inspecties deze aanbieder van jeugdhulp niet meer beschouwen als nieuwe toetreders. Daarom wordt vanaf heden toezicht bij Gezinshuis Ugchelen uitgevoerd op basis van het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd. 11 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

12 Bijlage 1 - Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp Het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd vormt het kader voor het toezicht op de Jeugdwet door de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg en staat op Het toetsingskader bestaat uit de vijf thema s uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. oor het toezicht op de nieuwe toetreders die vanaf 2015 starten met het aanbieden van jeugdhulp, hebben de inspecties vijftien verwachtingen geselecteerd. Deze vormen samen het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Het toezicht bij een nieuwe toetreder resulteert in een openbaar rapport waarin staat in hoeverre de aanbieder voldoet aan het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Zodra alle onderwerpen voldoende zijn wordt de aanbieder niet meer beschouwd als nieuwe toetreder. anaf dat moment voeren de inspecties toezicht uit op basis van het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd. ijftien kernverwachtingen voor verantwoorde jeugdhulp: 1. Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. 2. Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is opgesteld. 3. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. 4. Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. 5. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. 6. De fysieke leefomgeving is schoon, passend en veilig. 7. Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 8. Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen. 9. De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele standaarden. 12 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

13 ijftien kernverwachtingen voor verantwoorde jeugdhulp: 10. De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. 11. De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent het Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. 12. De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele standaarden. 13. De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. 14. De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent het Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. 15. De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele standaarden. 13 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

14 Bijlage 2 - erantwoording De inspecties voerden het toezicht bij Gezinshuis Ugchelen uit op 30 mei Het toezicht bestond uit de volgende onderdelen: 1. Gesprek met de twee gezinshuisouders 2. Rondleiding en observatie 3. Dossieronderzoek 4. Analyse beleidsdocumenten De foto. 14 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

15 Inspectie Jeugdzorg Wat is het landelijk toezicht jeugd? Het landelijk toezicht jeugd bestaat uit de Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie eiligheid en Justitie (IenJ). Wat zegt de wet over het landelijk toezicht jeugd? De Jeugdwet geeft de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen de volgende taken: onderzoek doen naar de kwaliteit in algemene zin van de jeugdhulp, de gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering, de certificerende instelling, het adviespunt huiselijk geweld en kindermishandeling, de Raad voor de Kinderbescherming en de justitiële jeugdinrichtingen; toezicht houden op de naleving van de kwaliteitseisen die in de wet staan; voorstellen doen voor verbetering. Het toezicht gebeurt uit eigen beweging of op verzoek van de minister van olksgezondheid, Welzijn en Sport en/of de minister van eiligheid en Justitie. Het landelijk toezicht houdt bij de vervulling van haar taak rekening met de behoeften van gemeenten. Wat is toezicht? Toezicht houden betekent dat de inspecties informatie verzamelen over de kwaliteit van de instellingen die onder de Jeugdwet vallen, zich een onafhankelijk oordeel vormen en zo nodig ingrijpen. Daarbij kijken zij of het beleid voor deze instellingen in de praktijk goed werkt. De rapporten zijn in principe openbaar. De openbaar gemaakte rapporten staan op de website van de inspecties. Wat wil het landelijk toezicht jeugd bereiken? Het landelijk toezicht jeugd wil met haar onderzoeken bijdragen aan: het behouden en bevorderen van de kwaliteit van de jeugdhulp en de instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering en de andere instellingen in het jeugddomein; het versterken van de positie van jeugdigen en hun ouders of verzorgers (de cliënten); de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het beleid. Waarop houdt zij toezicht? Er zijn vijf verschillende wetten en regelingen met toezichttaken en bevoegdheden voor de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen: Jeugdwet; Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen; Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie; Wet Centraal Orgaan opvang Asielzoekers; Subsidieregeling opvang kinderen van ouders met een trekkend/varend bestaan. Op grond van die wetten en al dan niet in samenwerking met andere inspecties wordt er toezicht gehouden op de volgende organisaties: de jeugdhulpaanbieders (jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lb); de certificerende instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; de gecertificeerde aanbieders van jeugdbescherming en jeugdreclassering; eilig Thuis: het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling; de justitiële jeugdinrichtingen; de vergunninghouders voor interlandelijke adoptie; de opvangvoorzieningen voor (alleenstaande) minderjarige vreemdelingen; de Raad voor de Kinderbescherming; Halt; de schippersinternaten. 15

16 Inspectie Jeugdzorg Inspectie Jeugdzorg Postbus AL Utrecht