Exclusieve uitgave. Wet verbetering Poortwachter verbeterd. BrinQer kennisgids. BrinQer i.s.m. H.G.J. Evers

Transcriptie

1 Exclusieve uitgave BrinQer kennisgids Wet verbetering Poortwachter verbeterd BrinQer i.s.m. H.G.J. Evers

2 BrinQer kennisgids Wet verbetering Poortwachter verbeterd Verzuim is uit, activering is in BrinQer Verzuim- & Re-integratiemanagement i.s.m. H.G.J. Evers, Evident BV, ontwerpbureau voor sociale zekerheid Apeldoorn - 1e druk 2012

3

4 BrinQer kennisgids Wet verbetering Poortwachter verbeterd Verzuim is uit, activering is in De samenwerking met BrinQer, een organisatie die zich zeer op de praktijk richt en werkt vanuit de theorie van Herman Evers, biedt onze organisatie veel voordelen. We waarderen de structuur en tijdigheid, het professioneel advies en ondersteuning voor alle aandachtsgebieden die met arbeidsverzuim te maken hebben. De input is actueel, men is bekend met de wetstechnische ontwikkelingen op dit terrein en ik ervaar de partijen als kundig, nuttig, goed geïnformeerd en hands-on. Vanuit de protocollen en methodiek Sociaal Accountant zijn er genoeg handvatten voor onze leidinggevenden. Goed werkgeverschap blijft centraal staan en toch zijn we in staat om er ook zakelijk naar te kijken. Ineke Horbach, Bilthoven Biologicals (voorheen: RIVM - Nationaal Vaccin Instituut)

5 Eerste druk, 2012 Eindredactie: BrinQer Verzuim- en Re-integratiemanagement Ontwerp: Dunique Full service communicatiebureau - Heerde Copyright: BrinQer, H. Evers Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) op het auteursrecht, c.q. de uitgeefster van deze uitgave, door de rechthebbende(n) gemachtigd namens hem (hen) op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgeefster is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoeding voor kopiëren, als bedoeld in art. 17, lid 2, Auteurswet 1912 en in het KB van 20 juni 1974 (Stb. 351) ex art. 16b, Auteurswet 1912, te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden.

6 Wet verbetering Poortwachter verbeterd Inhoudsopgave Voorwoord 7 1 Inleiding 9 2 Aanleiding voor de Wet verbetering Poortwachter De Nieuwe Poortwachter, het UWV Wie verbetert er eigenlijk? Het wetsvoorstel Houd ook de veranderingen in andere wetten in de gaten 15 3 Regels voor het eerste en tweede ziektejaar, de hoofdlijnen van de nieuwe minimumeisen Eerste dag: begin van het arbeidsverzuim Vierde - vijfde week: oordeel van de bedrijfsarts/arbodienstverlener bij dreigend langdurige arbeidsongeschiktheid Zesde - zevende week: het plan van aanpak Twee re-integratiedossiers: alle bonnetjes bewaren Voortgang en bewaking door de casemanager De 42 e - weeksaanmelding arbeidsongeschiktheid Eerstejaarsevaluatie (opschudmoment) Loonsanctieproof? Dossiercheck in week 45 en week 64! WIA Calculator e week: het re-integratieverslag Aanvraag deskundigenoordeel van het UWV Stopzetten loondoorbetaling Ontslag aanvragen Het uitvoeringsinstituut (UWV) 28 4 Nieuwe plichten, rechten en sancties voor werkgevers en werknemers Werkgever Werknemer Gezamenlijke rechten Verdere bijzonderheden Samenvatting 45 5

7 Inhoudsopgave 5 Checklists Checklist 1. Probleemanalyse Checklist 2. Re-integratieadvies Checklist 3. Plan van aanpak Checklist 4. Re-integratiedossier Checklist 5. Re-integratieverslag werkgeversdeel en arbodienstdeel Checklist 6. Diverse andere zaken om te controleren 66 Bijlage 1 Getal en maat: van ziekmelding tot hersteltmelding of WIA 74 Bijlage 2 Een WIA er kost uw bedrijf drie à zes jaarsalarissen 78 Bijlage 3 Enkele relevante wetsteksten 80 Over BrinQer en de auteur 84 6

8 Wet verbetering Poortwachter verbeterd Voorwoord In een tijdspanne van 10 jaar zijn veranderingen onontkoombaar. De tijd haalt revolutionaire ontdekkingen, veel ontwikkelingen maar ook wetsteksten in. Zo ook is Wet verbetering Poortwachter in de afgelopen tien jaar onderhavig aan erosie, is de Sociale Zekerheid als voedingsbodem verandert én werken werkgevers en werknemers vanuit andere visies en in andere economische omstandigheden. In die afgelopen jaren hebben arbodiensten en re-integratiebedrijven hun kans gegrepen om in de complexe materie deskundige ondersteuning te kunnen bieden. Ook de (arbeids-)deskundigen van BrinQer hebben met de enkels in de klei gestaan, de veranderingen meegemaakt en soms aangejaagd. Ondersteuning van de vergaande, ook financiële verantwoordelijkheid voor werkgever en werknemer is noodzakelijk. Vanuit die praktijk en de methodiek Sociaal Accountant van Herman Evers nemen we u graag mee in onze uitgave en tonen we aan dat Wet verbetering Poortwachter goede resultaten heeft opgebracht, maar dat we er met de kennis van 2012 nog meer resultaat uit kunnen halen. We koppelen praktijkervaring aan theorie en wetgeving en presenteren waar onze kennisorganisatie u kan ondersteunen in voorkomende gevallen. Maar eerst een stap terug in de tijd: Het beginpunt van ons stelsel van sociale zekerheid wordt algemeen gelegd bij de invoering van de Ongevallenwet in 1901, nu ruim 100 jaar geleden. Zo werd een start gemaakt met de bescherming van de arbeiders die onder zware arbeidsomstandigheden en ongelijke arbeidsverhoudingen werk moesten verrichten en ingeval van ziekte, arbeidsongeschiktheid en ouderdom in nog slechtere omstandigheden geraakten. Door velen werd sociale zekerheid ooit gezien als het nuttige instrument ter bevordering van de emancipatie van de arbeiders, maar honderd jaar later wordt ook een ander geluid waargenomen. Nederland is ziek, roept minister-president Lubbers eind jaren tachtig van de vorige eeuw. Nederland is wereldkampioen als het gaat om ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Sociale zekerheid hangt als een molensteen om de nek van de overheid. Vanaf begin jaren negentig van de vorige eeuw worden door achtereenvolgende kabinetten concrete wijzigingen uitgevoerd in de uitkeringsvoorwaarden (WAO-hiaat, de WIA) of door een vergroting van het eigen risico (Wet TZ, Wulbz, Wvl) of door een rigoureuze premiedifferentiatie (Pemba). 7

9 Voorwoord Ook de publiek georganiseerde activiteiten, zoals verzuimbegeleiding en re-integratie, moeten weer aan de werkgevers, de werknemers en de markt worden overgelaten waarmee de fenomenen arbodienst en re-integratiebedrijf ontstaan. Korte tijd later raakt Nederland bekend met het begrip Poortwachter, een set van spelregels waaraan alle partijen bij arbeidsverzuim door ziekte zich moeten houden. Bij overtreding van de spelregels volgt bij de WIA-beoordeling een boete van de Poortwachter, het UWV. Na de invoering van de Wet verbetering Poortwachter (WvP) in 2002 blijven de veranderingen in het stelsel van sociale zekerheid echter onverminderd doorgaan. De wet Verlenging Loondoorbetalingsverplichting bij ziekte (1 januari 2004) bijvoorbeeld, waarin het risico van loondoorbetaling is verlengd naar 104 weken, en de WAO is op 29 december 2005 opgevolgd door de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). Dat heeft ook nieuwe gevolgen voor de werkgever en werknemer tijdens de eerste twee verzuimjaren. Door de liberalisering van de Arbowet in juli 2005, kunnen werkgevers de ondersteuning meer naar eigen behoefte organiseren en de regie in eigen hand nemen. Het succes van deze spelregels bleef niet uit, het verzuim daalde en ook de WIA-instroom begon fors af te nemen van meer dan naar ongeveer per jaar. Bij het verschijnen van deze editie kan in Nederland het eerste decennium van de WvP worden gevierd. Met de nodige aanpassingen en verbeterpunten kan de wet ook de volgende 10 jaar waarschijnlijk goed doorstaan. H.G.J. Evers & directie BrinQer 8

10 Wet verbetering Poortwachter verbeterd hoofdstuk 1 Inleiding Op 1 april 2002 is de Wet verbetering Poortwachter ingegaan en vanaf dat moment gelden er voor u als werkgever een aantal verplichtingen als een van uw werknemers langdurig verzuimt in verband met arbeidsongeschiktheid. Ook voor uw werknemers is er nogal wat veranderd. Wat zijn die consequenties van de Wet verbetering Poortwachter voor u en uw werknemers? U krijgt meer en strengere verplichtingen voorgeschreven door de wetgever en het uitvoeringsinstituut kan zwaardere sancties dan nu uitdelen. Vanaf 1 januari 2004 is de duur van de loondoorbetaling verlengd naar 104 weken. Ook zorgen een strengere beoordeling en de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) ervoor dat zieke medewerkers minder vaak recht krijgen op een uitkering. De WIA bestaat uit een tweetal componenten, te weten: WGA uitkering Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten, maximaal 38 maanden, bestaand uit: - Loongerelateerde uitkering (LGU) - Loonaanvullingsuitkering (LAU) - Vervolguitkering IVA Inkomensverzekering voor Volledig en duurzaam Arbeidsongeschikten De wet WIA stimuleert de gedeeltelijk arbeidsgeschikte werknemer om zoveel mogelijk zijn resterende arbeidscapaciteiten te benutten waardoor zijn totaalinkomen zo hoog mogelijk wordt. Veel sociale partners hebben bij het overleg over de arbeidsvoorwaarden soortgelijke formules geïntroduceerd waardoor het voor veel zieke werknemers ook al in de eerste twee jaren van hun arbeidsverzuim aantrekkelijk wordt om zoveel mogelijk te kijken naar wat ze wél kunnen. Veel werkgevers en werknemers hebben ervaren dat ze vooral veel intensiever met de re-integratie van de zieke werknemer moeten omgaan. Als uw werknemer langdurig arbeidsongeschikt is in verband met ziekte, dan moeten beide partijen aantoonbaar meer doen dan helemaal uitzieken alvorens weer aan het werk te gaan. Bij arbeidsconflicten kan men niet meer als vanouds via een eenvoudige ziekmelding wegblijven van zijn werk en maar afwachten of en hoe het conflict wordt opgelost. 9

11 Inleiding Deze uitgave maakt u wegwijs in de inhoud en de effecten van de Wet verbetering Poortwachter en de Ministeriële Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar. Daarin staan minimumnormen voor beide partijen beschreven ingeval van lang durig verzuim en re-integratie. BrinQer waarschuwt alvast dat de term WvP soms ook misleidend kan zijn omdat men de indruk krijgt dat het netjes nalopen van de procesgang het belangrijkste is van de WvP. Het belangrijkste motto van de WvP luidt echter Resultaat gaat boven het proces. U krijgt een beeld van de concrete activiteiten die u moet uitvoeren en de effecten die deze kunnen hebben op uw verzuim- en re-integratiebeleid en procedures of protocollen. Bij deze activiteiten kunt u zich op verschillende manieren laten ondersteunen door BrinQer; Ontwikkeling en implementatie van moderne protocollen Inhuur arbeidsdeskundige ondersteuning Volledig of maatwerk overeenkomst verzuimmanagement/arbodienstverlening In ieder geval kunt u voor de paragrafen met dit teken direct bij ons terecht! Zie voor een compleet overzicht de uitvouw in de kaft. Bij het schrijven van deze nieuwe editie werd duidelijk dat er wat te vieren valt, de WvP bestaat in 2012 namelijk al tien jaar, een felicitatie en een feestje waard. En op dat feestje zijn vele bekenden van de WvP uitgenodigd, die allemaal een surprise meebrengen voor de jarige. De werkgever, de werknemer, de bedrijfsarts, een arbeidsdeskundige, de HRM-adviseur, een arbeidsjurist, de financial controller, een mediator en zelfs de directeur van het bedrijf, ze hebben allemaal beloofd niet met lege handen te komen. Tips, trucs, ervaringen en adviezen brengen ze voor de WvP mee, waardoor deze nog beter uit de verf kan komen. We laten zien wat ieder van deze genodigden heeft meegenomen. U kunt daar ook uw voordeel mee doen. U kunt zich laten ondersteunen door één van onze gecertificeerde arbeidsdeskundigen of u kunt via ons een beroep doen op onze bedrijfsartsen. Aan de hand van de opgenomen checklists kunt u nagaan of alles goed contractueel is afgesproken met uw huidige arbodienst. Omdat het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) altijd eerst gaat toetsen of u en uw werknemer aantoonbaar met de re-integratie van uw zieke werknemer bezig zijn geweest, vindt u in dit boek een checklist 10

12 Wet verbetering Poortwachter verbeterd waaraan het re-integratiedossier en het re-integratieverslag minimaal moeten voldoen. Omdat de veranderingen ook effect hebben op uw interne bedrijfsvoering, is ook een checklist opgenomen waarmee u kunt nagaan of uw ziekteverlofreglement en uw verzekeringen ook bij de tijd zijn. Opnieuw veranderingen op het gebied van de sociale zekerheid die niet onopgemerkt aan uw bedrijf voorbij kunnen gaan. Hoe vertaalt u deze veranderingen in uw bedrijf? Blijven werknemers zich als vanouds gewoon ziek melden en wacht de leidinggevende vooral het oordeel van de bedrijfsarts af omdat het om ziekte gaat? Gaat de nadruk op de arbeidsovereenkomst het winnen van de medische aspecten uit de behandelovereenkomst? Gewoontes, verworvenheden, taalgebruik; al deze aspecten kunt u tegen het licht houden om te beoordelen of ze nog wel passen bij de veranderingen in de sociale zekerheid. Daarvoor biedt deze uitgave vele praktische tips en adviezen en een nieuwe vocabulaire. Maak praktisch kennis met BrinQer, zoek mee naar het evenwicht tussen Sociaal en Zakelijk en laat u ondersteunen door de bijpassende methodiek van Herman Evers: de Sociaal Accountant. BrinQer kan u in de praktijk ondersteunen met het implementeren en u verder begeleiden naar een volwaardige Eigen Regie-rol die bij deze nieuwe tijden past. 11

13 Aanleiding voor de Wet verbetering Poortwachter hoofdstuk 2 Aanleiding voor de Wet verbetering Poortwachter Al meer dan tien jaar hebben achtereenvolgende kabinetten getracht om het ziekteverzuim en de instroom in de WAO te laten dalen. Nadat in 1993 het WAO-hiaat en een strengere WAO-beoordeling was geïntroduceerd, werd even een tijdelijke daling van het aantal nieuwe WAO ers zichtbaar. Deze daling is inmiddels omgeslagen in een stijging. En na een kleine dip in het ziekteverzuimpercentage kort na de invoering van de wet Wulbz ( afschaffing Ziektewet ) in 1996 stijgt het landelijke percentage weer richting de 6,5%. Ook de wet Pemba, waardoor de werkgever de rekening krijgt gepresenteerd voor de uitkeringen aan zijn eigen WAO ers, heeft nog niet geleid tot een afname van het aantal WAO ers. Voor het kabinet Balkenende was dit reden om het ingezette beleid nog verder aan te scherpen. Het beperken van de instroom in de WAO en nu in de WIA moet volgens het kabinet vooral worden bereikt in het eerste en tweede ziektejaar. Als werkgever of werknemer zijn verantwoordelijkheid voor re-integratie in de eerste twee jaar van arbeidsverzuim niet voldoende waarmaakt, moet hij dat direct voelen. Een nog langere periode van loondoorbetaling, het weigeren van de WIA-beoordeling of een korting op de WIA-uitkering zijn enkele van de mogelijke sancties. Inmiddels is door de wet WIA een premiedifferentiatie ingevoerd waardoor de werkgever een belangrijk deel van de WGA-uitkeringen in de eerste tien uitkeringsjaren van zijn (ex-) medewerker in rekening gebracht krijgt. 2.1 De Nieuwe Poortwachter, het UWV Het UWV als Poortwachter beoordeelt of werkgever én werknemer zich wel aantoonbaar adequaat hebben ingespannen voor de re-integratie. Zij gebruikt daarvoor de openbaar toegankelijke Beleidsregels beoordelingskader Poortwachter en het Schattingsbesluit arbeidsongeschiktheidswetten. Het belangrijkste instrument uit de Wet verbetering Poortwachter betreft het re-integratieverslag. Vanaf 1 april 2002 moet het UWV bij de WIA-beoordeling aan de hand van het nieuwe re-integratieverslag kunnen toetsen wat werkgever en werknemer daadwerkelijk hebben gedaan. Dat is een wezenlijk verschil met de periode tot 1 april 2002, toen de werkgever bij langdurig ziekteverzuim een voorlopig of volledig re-integratieplan indiende bij de uitvoerings- 12

14 Wet verbetering Poortwachter verbeterd instelling, waarin kon worden aangegeven wat men van plan was. Van een plan naar een verslag is een ingrijpende verandering voor alle betrokkenen. Om dit alles mogelijk te maken, wordt een groot aantal nieuwe zaken ten tonele gevoerd en worden bestaande zaken aangescherpt. In hoofdlijnen zijn dat: de strengere Poortwachter, het UWV, die zowel aan de werkgever als aan de werknemer diverse sancties kan uitdelen. Door deze wet veranderen diverse andere wetten, zoals de Ziektewet, de WIA en het Burgerlijk Wetboek (BW); een bijbehorende ministeriële regeling, Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar genoemd, waarin duidelijk wordt aangegeven wanneer er wat van werkgever, werknemer en bedrijfsarts of arbodienst wordt verwacht; de werkgever wordt nog meer en nog langer verantwoordelijk voor de re-integratie van de werknemer, maar heeft ook betere sanctiemogelijkheden zoals stopzetting van de loondoorbetaling en zelfs ontslag om de zieke werknemer aan te zetten tot medewerking aan zijn re-integratie; van de werknemer wordt verwacht dat hij ook een aantoonbaar actieve rol speelt, zelf de WIA-beoordeling aanvraagt en daarbij een re-integratieverslag indient; werkgever en werknemer mogen samen een verzoek doen om de WIAbeoordeling uit te stellen; van de bedrijfsarts/arbodienstverlener wordt ook een grotere inbreng verwacht. Zij moet op verzoek van de werkgever vroeg in het eerste ziektejaar de dreigende langdurige verzuimgevallen opsporen, de werkgever een concreet re-integratieadvies aanbieden en het re-integratieproces periodiek evalueren. Wet Verbetering Poortwachter Verandering in de wetten ZW, WAO, BW, WIA etc. Ministeriële regeling Regeling Procesgang eerste en tweede ziektejaar Veranderingen in uw ziekteverlofprotocol, arbocontract 13

15 Aanleiding voor de Wet verbetering Poortwachter 2.2 Wie verbetert er eigenlijk? Het wetsvoorstel voorziet niet in een zware uitvoerende rol van de Poortwachter zelf: het UWV blijft wat meer op afstand. Het UWV ontvangt sinds 1 april 2002 geen re-integratieplan meer bij de dertiende week van ziekte. Ook kan de werkgever de re-integratie van werknemers die niet in het eigen bedrijf kunnen worden herplaatst vanaf 1 januari 2003 niet meer overdragen aan het UWV. Het UWV heeft met name een beoordelende rol gekregen: hebben werkgever en werknemer er alles aan gedaan om het ontstaan en bestaan van het recht op een WIA-uitkering te beperken? Met het wetsvoorstel is de start van de re-integratieactiviteiten vervroegd naar het begin van het eerste verzuimjaar. De verbeteringen worden dus met name verwacht van de werknemer, zijn werkgever en hun ondersteuners zoals de bedrijfsarts/ arbodienst, een verzuimregisseur of een casemanager. Zij zullen allemaal hun inzet moeten kunnen aantonen op het gebied van de re-integratie zolang het dienstverband bestaat; doorgaans dus de volle eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid. Daarmee wordt duidelijk dat de Wet verbetering Poortwachter ook gezien kan worden als een steuntje in de rug van de werkgever en werknemer die serieus zaak willen maken van re-integratie. Zo ontstaan er nog meer mogelijkheden om het grijs verzuim van werknemers in de tang te krijgen. Anderzijds heeft ook de werknemer meer mogelijkheden om vast te (laten) stellen of de werkgever zich voldoende inspant voor de re-integratie. 2.3 Het wetsvoorstel Van de tekstuitgave van de Wet verbetering Poortwachter zult u niet veel wijzer worden. Het betreft namelijk een verzameling wijzigingen in diverse andere wetten. Zo worden belangrijke veranderingen aangebracht in de Ziektewet (ZW), de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) en het Burgerlijk Wetboek (BW) door de Wet verbetering Poortwachter. De Wet verbetering Poortwachter is te zien als een overbrugging, de brug tussen de eerste verzuimdag en de eerste dag van de WIA-uitkering. De wet bevat maatregelen om de toestroom naar de WAO en nu de WIA te beperken, waarbij de verantwoordelijkheid hiervoor nog duidelijker wordt gelegd bij de werkgever én de werknemer, daarbij ondersteund door een deskundige bedrijfsarts/ 14

16 Wet verbetering Poortwachter verbeterd arbodienstverlener. De hoogte en de duur van de loondoorbetaling bij ziekte en WIA-uitkeringen en ook de methode voor het vaststellen van de mate van arbeidsongeschiktheid zijn niet aangepast. In die zin is er geen sprake van een ingreep in de polisvoorwaarden. 2.4 Houd ook de veranderingen in andere wetten in de gaten Sinds 2000 zijn er diverse wetten die ook aangepast zijn en die van belang zijn gedurende de eerste 104 weken van arbeidsverzuim. De Wet Bescherming Persoonsgegevens wordt Wet verbetering Poortwachterspecifiek vertaald in de gegevens en vragen die door de medisch deskundige worden beheerd en de informatie die door de werkgever mag worden vastgelegd. Dit kan worden vertaald in gegevens die de zieke werknemer wel of niet hoeft te beantwoorden aan zijn werkgever en de informatie die hij wel moet verstrekken aan een bedrijfsarts. In grote lijnen kan worden gezegd dat de werkgever zich vooral moet concentreren op de niet-medische informatie die vooral arbeidskundig van aard is. De werkgever kan het beste vragen stellen die gaan dan over de soort en de mate van beperkingen voor het werk (wat kun je niet, hoe lang duurt de beperking) en daarnaast ook over de mogelijkheden voor het verrichten van andere werkzaamheden waarover de werknemer nog wél beschikt. BrinQer heeft de kennis voor u hoe er het best met deze vraagstellingen om kan worden gaan. De Arbowet van 2005 geeft de werkgever meer mogelijkheden om het proces van verzuimbegeleiding, activering en re-integratie in te richten naar zijn eigen deskundigheid en vaardigheden. Aan de verplichte winkelnering bij arbodiensten kwam een eind, de casemanagementbureaus en zelfstandig werkende bedrijfsartsen kunnen nu een grotere rol gaan vervullen. 15

17 Regels voor het eerste en tweede ziektejaar, de hoofdlijnen van de nieuwe minimumeisen hoofdstuk 3 Regels voor het eerste en tweede ziektejaar, de hoofdlijnen van de nieuwe minimumeisen Sinds de Wet verbetering Poortwachter is de ministeriële regeling Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar van belang, waarin nauwgezet staat omschreven door wie, op welk tijdstip, welke stap moet worden gedaan in het re-integratieproces. De kern van de Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar betreft de volgende punten: De werkgever geeft de bedrijfsarts opdracht om zijn oordeel te geven over de vraag of er bij het ziektegeval sprake is van dreigend langdurig ziekteverzuim. Het geven van een oordeel houdt in dat er eerst een goede analyse is gemaakt (probleemanalyse) en daarop gebaseerd een advies wordt gegeven inzake herstel en werkhervatting. Door werkgever en werknemer wordt een plan van aanpak opgesteld voor herstel en werkhervatting, dat regelmatig wordt geëvalueerd en eventueel kan worden bijgesteld. Het eerste ziektejaar begint op het moment waarop de werknemer zich ziek meldt bij de werkgever. De werknemer moet de werkgever binnen twee dagen na de onge- Op weg naar de Poortwachter, een samenvatting van de regeling dag 1 eerste dag van gedeeltelijke arbeids(on)geschiktheid van de werknemer week 6 probleemanalyse + re-integratieadvies door bedrijfsarts/arbodienstverlener week 8 plan van aanpak werkgever + werknemer iedere 6 weken overleg bedrijfsarts/arbodienstverlener + werknemer + werkgever week 42 melding aan het UWV week 47 uitgebreide evaluatie eerste ziektejaar (opschudmoment) ± 89 e week het UWV informeert belanghebbende werknemer 91 e week re-integratieverslag op basis van het re-integratiedossier vanaf 91 e week aanvraag WIA-beoordeling + re-integratieverslag 3.1 Eerste dag: begin van het arbeidsverzuim 16

18 Wet verbetering Poortwachter verbeterd schiktheid tot het verrichten van zijn bedongen arbeid hiervan op de hoogte stellen. De werkgever heeft dan de wettelijke verplichting om vast te (laten) stellen of de werknemer recht heeft op loondoorbetaling (Burgerlijk Wetboek Boek 7 art. 629 lid 1). Alleen als de werknemer door ziekte niet in staat is de bedongen arbeid (alle taken en alle afgesproken uren) te verrichten, heeft hij wettelijk recht op zeventig procent loondoorbetaling na twee wachtdagen. Veelal zien we dat in de cao of in de individuele arbeidsovereenkomst bovenwettelijke aanvullingen zijn afgesproken; de wachtdagen worden toch betaald, de zeventig procent wordt tijdelijk aangevuld. Tegelijkertijd als het recht op loondoorbetaling is vastgesteld gaat er voor de werkgever ook een plicht in (BW 7:658a); hij moet aan deze werknemer passende arbeid aanbieden in het eigen bedrijf of bij een andere werkgever. Dat is de eerste vorm van re-integratie. De werknemer is verplicht om deze passende arbeid te accepteren op straffe van verlies van het recht op loondoorbetaling. De eerste ziektedag blijkt hierdoor eigenlijk de eerste re-integratiedag te zijn. Werkhervattingmogelijkheden Eigen werk Eigen werkgever Andere werkgever Aangepast werk of ander werk Advies van BrinQer Aanvraag ziekteverlof (vroeger ziekmelding genoemd): In Nederland is het normaal om bij de leidinggevende verlof aan te vragen voor vakantie, huwelijk, overlijden of studie. Bij ziekte/arbeidsongeschiktheid wordt hiervan afgeweken; ziekteverzuim meld je. Tot het midden van de jaren negentig was dat ook logisch, want de leidinggevende gaf deze melding door aan de uitvoeringsinstelling die het recht op een Ziektewetuitkering (het ziekengeld) vaststelde. Met de nieuwe situatie na ingang van de wet Wulbz (1996) is het echter de werkgever die nu moet bepalen of de werknemer recht heeft op arbeidsverzuim/ziekteverlof mét loondoorbetaling of dat er wat anders aan de hand is. Er is dus een belangrijk verschil: of iemand zich mag ziek melden of dat hij ziekteverlof aanvraagt. De werknemer heeft namelijk niet automatisch recht om bij iedere vorm van ziekte thuis te blijven. Dat recht moet uiteindelijk worden vastgesteld door de leidinggevende, eventueel daarbij ondersteund door een medisch advies van de bedrijfsarts. Ons advies: u verleent in het vervolg dus verlof door eerst vast te (laten) stellen dat de werknemer door ziekte 17

19 Regels voor het eerste en tweede ziektejaar, de hoofdlijnen van de nieuwe minimumeisen zijn eigen werk niet kan verrichten. De mate van verzuim (arbeidsongeschiktheid) wordt vastgesteld door te bespreken of de zieke werknemer andere of aangepaste arbeid kan verrichten tijdens ziekte. Iedere leidinggevende heeft nu ook de mogelijkheid om ziekteverlof te weigeren. Tip Stop met frequent verzuimers Als een leidinggevende frequent ziekteverlof verleent aan een werknemer, is deze leidinggevende verplicht om een probleeminventarisatie te maken. Leidinggevende en werknemer moeten direct de oorzaak van de verzuimbehoefte duidelijk maken evenals een plan van aanpak van dit probleem. Tip In de eerste verzuimweek is gemiddeld zo n zeventig tot tachtig procent van de zieke werknemers wel in staat om andere taken te verrichten. Als een werknemer na een week nog volledig (honderd procent) arbeidsongeschikt is bevonden door zijn leidinggevende dan is het tijd dat de leidinggevende een adviesgesprek met de arbeidsdeskundige of bedrijfsarts heeft over de vraag: kijk ik als leidinggevende wel activerend genoeg naar de werknemer? De professional kan vanuit zijn coachende rol de leidinggevende adviezen geven over de mogelijke niet-medische belastbaarheidsvragen die nog gesteld kunnen worden. Ook is het mogelijk dat de situatie zo ernstig is dat een spoedig consult van de werknemer bij de bedrijfsarts gewenst is. Specifieke of spoed-bedrijfsartsconsulten kunt u ten allen tijde aanvragen via planning@brinqer.nl. Desgewenst helpen we u met de juiste vraagstelling. Tip Bereken vanaf de eerste dag regelmatig wat de (theoretisch) waarde van de aanwezige arbeidsmogelijkheden is en vertaal dat in het percentage arbeidsgeschiktheid. Deze opbrengstwaarde van de zieke werknemer wordt genoteerd om te bewaken of ze optimaal wordt benut in passend werk. Vanuit het percentage arbeidsgeschiktheid wordt het percentage arbeids(on)- 18

20 Wet verbetering Poortwachter verbeterd geschiktheid afgeleid. De leidinggevende registreert ook de mate en de wijze van de benutting van de gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid, bijvoorbeeld door aangepast eigen werk, ander werk op eigen of andere afdeling, door interventiebehandeling of door detachering. Het is mogelijk dat de werknemer wel beschikt over mogelijkheden (minder dan honderd procent arbeidsongeschikt) maar dat de leidinggevende dat niet zinvol kan inzetten. Dan is dat een signaal van verspilling, soms ook wel betaald verlof genoemd. De leidinggevende moet nu de hulp inroepen van collega-werknemers en collega-leidinggevenden om dit probleem op te lossen. 3.2 Vierde - vijfde week: oordeel van de bedrijfsarts/arbodienstverlener bij dreigend langdurige arbeidsongeschiktheid De werkgever geeft de bedrijfsarts/arbodienstverlener opdracht tot het geven van een oordeel over de kans dat een werknemer langdurig arbeidsongeschikt zal blijven. Voor dit oordeel moet de bedrijfsarts/arbodienstverlener van de werkgever vóór de zesde week van ziekteverlof een probleemanalyse hebben gemaakt van de ongeschiktheid van de werknemer tot het verrichten van arbeid wegens ziekte van de werknemer en van zijn arbeidssituatie. Op basis van deze analyse maakt de bedrijfsarts/arbodienstverlener in opdracht van de werkgever een re-integratieadvies dat gericht moet zijn op werkhervatting en herstel van de werknemer. Daarbij moet de bedrijfsarts/arbodienstverlener aangeven of hij werkhervatting mogelijk acht in de eigen functie of met aangepaste werkzaamheden en of dat bij de eigen werkgever mogelijk is of elders gezocht moet worden. Ook als ná de zesde week blijkt dat er toch sprake is van langdurig verzuim, moet alsnog zo spoedig mogelijk opdracht worden gegeven tot het maken van een probleemanalyse en een re-integratieadvies. Vanzelfsprekend hoeft er geen (dure) analyse te worden gemaakt als verwacht kan worden dat de werknemer binnen korte tijd zijn oude werk weer kan hervatten. Tussen week 6 en 13 wordt ongeveer vijftig procent van de zieke werknemers weer volledig arbeidsgeschikt. BrinQer biedt ondersteuning bij de opmaak van het Plan van Aanpak 19