VERSLAG COCREATIE SESSIE 1 Donderdag 25 oktober 2018

Transcriptie

1 VERSLAG COCREATIE SESSIE 1 Donderdag 25 oktober 2018

2 Welkomstwoord door Sara Lembrechts en Ellen Van Vooren van het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi)

3 Wie zijn wij? Ellen Van Vooren Stafmedewerker bij KEKI Sara Lembrechts Stafmedewerker bij KEKI Marlies Deforche Service Designer bij Twisted Studio Lieven Herie Procesbegeleider bij Schakel

4 Visie op kinderrechten Voor KeKi zijn kinderrechten meer dan formele juridische beginselen. Kinderrechten hebben ook een maatschappelijke betekenis, die vaak impliciet of verborgen blijft. De metafoor van de ijsberg stelt dit visueel voor. Vaak kijken we ons blind op het formele, op dat wat we zien, maar vergeten we dat waar we eigenlijk op vastlopen zich ook onder het wateroppervlak situeert.

5

6 REFLECTOR

7 Doelstelling KeKi zal tussen juli 2018 en juli 2019 een ondersteuning ontwikkelen met het oog op het versterken van participatie van kinderen en jongeren aan het Vlaams beleid.

8 Wat vooraf ging 2015 In kaart brengen van bestaande expertise, methodieken en technieken om met kinderen en jongeren aan beleidsparticipatie te doen (beleidsadvies op vraag van de Vlaamse overheid) 2016 Uitwerken van een ondersteuningstool voor beleidsmakers om participatief met kinderen en jongeren aan de slag te gaan (beleidsadvies op vraag van de Vlaamse overheid) 2017 Toetsen van eerste ideeën over een Reflectietool voor participatie aan beleid (netwerkgroep beleidsparticipatie, experten in binnen- en buitenland) 2018 Opdracht op vraag van de Vlaamse overheid om een ondersteuning te ontwikkelen en keuze om dit samen met de eindgebruikers aan te pakken

9 Stappen 2018 JULI AUG - SEPT OKT NOV - DEC 2019 JAN - FEB - MAART APR - MEI - JUNI Kaderen Onderzoek Ideeën Testen Evaluatie Afronding KICKOFF COACHING onderzoek SAMEN- BRENGEN onderzoek COCREATIE sessie met gebruikers PROTOTYPIN G sessie met gebruikers 13/11 EVALUATIE sessie om feedback uit testen te verwerken AFWERKING Ondersteuning en handleiding

10 Waarom Service Design? Service design is een methode om nieuwe, waardevolle diensten te ontwerpen of bestaande diensten te optimaliseren. Deze methode gaat uit van een integrale kijk op de dienstverlening. De meerwaarde van deze methodiek is dat het vanuit een mensgericht designdenken wordt aangepakt. Vanuit de noden van de gebruikers wordt er samen met andere belanghebbenden naar concrete oplossingen gezocht. Tijdens het traject wordt er ook gebruik gemaakt van visualisaties. Ideeën worden zo snel mogelijk concreet gemaakt door middel van foto s,tekeningen en maquettes en steeds afgetoetst met de gebruikers.

11 Gebruikerservaring Design

12 Service Design Diensten of beleid bedenken of verbeteren Aansluitend bij de noden en drijfveren van gebruikers Mindset = Design thinking Beroep = Service Design Cocreatie met gebruikers Holistisch

13 Falen is nuttig Als iets lukt, hoop je dat het de volgende keer ook lukt, maar heb je iets geleerd? Vooral als iets mislukt kunnen er lessen getrokken worden, komt er nuttige feedback, en kunnen we groeien. Tijdens dit traject beschouw we falen als een onmisbaar onderdeel in een groeiproces. Dit doen we door onze ideeën zo snel mogelijk te gaan testen met onze gebruikers. Zo kunnen we in een vroeg stadium de nodige bijsturingen doen om te verzekeren dat ons idee écht werkt.

14 Agenda vandaag - Denken vanuit het perspectief van jezelf én anderen. - Ideeën bedenken voor onze uitdagingen. - Enkele ideeën verder uitwerken.

15 Het onderzoek We leefden ons in en wat we eruit leerden

16 We verzamelden literatuur over beleidsparticipatie

17 We interviewden Vlaamse beleidsmakers

18 We voerden een online bevraging van lokale, Vlaamse en Europese beleidsmakers uit

19 We schaduwden minister Sven Gatz een volledige dag

20 We bevragen kinderen en jongeren over hun ervaring met beleidsparticipatie

21 Enkele inzichten Er is een drempel als men het woord kinderrechten hoort. Participatie is een term die als synoniem gebruikt wordt voor inspraak, maar niet voor impact. Als je participatie zelf hebt beleefd, kan je het makkelijker vertalen naar je eigen werkcontext. Kinderen en jongeren worden vaak bevraagd over de toekomst, niet over het heden. Beleid is gericht op output en resultaat maar noden liggen bij processen en impact. Proces, procedure, resultaat en impact moeten in verhouding staan. Beleidsmakers zien de meerwaarde van reflectie zeker in, maar missen de link naar actie.

22 Uitdagingen 1 Hoe kunnen we het concept kinderrechten meer herkenbaar of toegankelijk overbrengen zodat weerstand plaats maakt voor interesse? 2 Hoe kunnen we ervoor zorgen dat beleidsmakers de waarden van kinderrechten uitdragen?

23 Uitdagingen 3 Hoe kunnen we volwassenen doen beseffen dat kinderen en jongeren ook ideeën en oplossingen kunnen aanbrengen? 4 Hoe kunnen we met kleine ingrepen de (volwassen) systemen waarbinnen we werken, meer op maat van kinderen en jongeren krijgen?

24 Uitdagingen 5 Hoe kunnen we vertrouwen creëren bij beleidsmakers zodat ze zelf kinderen en jongeren bij hun beleidsproces kunnen betrekken? 6 Hoe kunnen we beleidsmakers op dagdagelijkse basis echte interactie met kinderen en jongeren doen ervaren?

25 Uitdagingen 7 8 Hoe kunnen we het geloof dat het mogelijk is om ook jonge kinderen te betrekken vergroten? Hoe kunnen we beleidsmakers doen ervaren dat zij degene zijn die verandering kunnen creëren?

26 Uitdagingen 9 Hoe kunnen we inzetten op alle doelgroepen zonder dat kinderen en jongeren uit de boot vallen? 10 Hoe kunnen we van reflecteren een leuke, speelse evidentie maken zodat het meer ingebed raakt tijdens een beleidsproces? 10 Hoe kunnen we van reflecteren een evidentie maken zodat het meer ingebed raakt tijdens een beleidsproces? Uitdaging 10 werd aangepast

27 Uitdagingen 11 Er werd een nieuwe uitdaging toegevoegd Hoe kunnen we structuren en systemen opzetten die vertrekken vanuit kinderen en jongeren?

28 Alle uitdagingen op een rij 1. Hoe kunnen we het concept kinderrechten meer herkenbaar of toegankelijk overbrengen zodat weerstand plaats maakt voor interesse? 2. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat beleidsmakers de waarden van kinderrechten uitdragen? 3. Hoe kunnen we volwassenen doen beseffen dat kinderen en jongeren ook ideeën en oplossingen kunnen aanbrengen? 4. Hoe kunnen we met kleine ingrepen de (volwassen) structuren waarbinnen we werken, meer op maat van kinderen en jongeren krijgen? 5. Hoe kunnen we vertrouwen creëren bij beleidsmakers dat ze zelf kinderen en jongeren bij hun beleidsproces kunnen betrekken? 6. Hoe kunnen we ambtenaren op dagdagelijkse basis echte interactie met kinderen en jongeren doen ervaren? 7. Hoe kunnen we het geloof dat het mogelijk is om ook jonge kinderen te betrekken vergroten? 8. Hoe kunnen we beleidsmakers doen ervaren dat zij degene zijn die verandering kunnen creëren? 9. Hoe kunnen we inzetten op alle doelgroepen zonder dat kinderen en jongeren uit de boot vallen? 10. Hoe kunnen we van reflecteren een leuke, speelse evidentie maken zodat het meer ingebed raakt tijdens een beleidsproces? 11. Hoe kunnen we structuren en systemen opzetten die vertrekken vanuit kinderen en jongeren?

29 Inspiratie Welke soorten creatieve oplossingen zoeken we?

30 Kindergemeenteraden Via de kindergemeenteraad gaan lokale besturen op zoek naar de mening van de lagereschoolkinderen. De kindergemeenteraad komt een viertal keer samen en daarin bepalen de kinderen zelf de thema's waarover ze het willen hebben. Dat kan gaan over activiteiten, sport, cultuur, verkeer, speelterreinen, milieu... In totaal kunnen er maximaal zestien kinderen deelnemen. Indien nodig organiseren we om de kindergemeenteraad samen te stellen, eerst verkiezingen waarbij de kinderen met de meeste stemmen in de kindergemeenteraad zitten. De kindergemeenteraadsleden verkiezen bij de eerste vergadering een kinderburgemeester.

31 Vooraleer de eindtermen van het secundair onderwijs aan te passen, raadpleegde de Vlaamse overheid in 2016 eerst leerlingen, leerkrachten en experts. Tijdens een traject dat eindigde met een breed debat in het Vlaams Parlement, kon iedereen zijn mening delen. Meedenken over de toekomst van het onderwijs

32 Burgerkabinet Jeugd Minister van Jeugd Sven Gatz plande in samenwerking met de jeugdsector, een Burgerkabinet, een discussieforum waarvan hij de aanbevelingen in het beleid wilde verwerken. Tegelijkertijd liep er ook een diversiteitstraject in de jeugdsector zelf, dat uitmondde in een ronde tafel over dit thema. Hoe kunnen alle jongeren in hun vrije tijd elkaar meer ontmoeten? Beter leren kennen? Meer samen doen?

33 Little voices (Wales, UK): kinderen en jongeren als onderzoeker Kinderen gaan na waar ze onderzoek over willen doen en hoe ze dit aanpakken. Een groep kinderen in Wales schreef zo een alternatief rapport voor het VN-comité.

34 MeMoQ - Observeren, vragen stellen, vaststellen, actie ondernemen MeMoQ is een zelf-evaluatie instrument om de kwaliteit van kinderopvang in kaart te brengen aan de hand van vragen voor zelfevaluatie. Het instrument bestaat uit verschillende luiken. Begeleiders in kinderopvang worden bijvoorbeeld uitgenodigd om via observatie en vragen te kijken hoe betrokken kinderen zijn in de opvang en of er acties nodig zijn om dit te verbeteren. Het instrument wordt ook gebruikt door de dienst Inspectie.

35 Ideeën! We gingen aan de slag met de uitdagingen.

36 De personages Tijdens het bedenken van ideeën hielden we rekening met deze 5 personages die onze doelgroep voorstellen.

37

38

39 Stemmen op de ideeën

40 De eerste ideeën We deden 4 rondes van telkens 10 minuten waarbij duo s oplossingen bedachten bij telkens 1 uitdaging en 1 personage. Er werden 21 ideeën gegenereerd. Na een stemronde werden de populairste ideeën gegenereerd: 1. De maandelijkse reflectiebug: elke eerste donderdag van de maand, krijgt elke beleidsmaker een herinnering op zijn bureau om aan reflectie te doen. (4 stemmen) 2. Buurtbabbelbox: Lokale jeugddienst in samenwerking met jongeren. (3 stemmen) 3. KeKi on tour: een KeKi-community waar leerprocessen en activiteiten centraal staan. (4 stemmen) 4. Scholenroulette: Voor elk plan, beslissing, idee snel aftoetsen met een school of klas. ( en vertalen op kindermaat). De scholen zitten in een pool en worden gekozen via een roulette-systeem. (4 stemmen) 5. Interactieve kruisbestuiving: wisselwerking tussen volwassen structuren en systemen van kinderen en jongeren. (3 stemmen) 6. Vorming: Kinderen au serieux : kinderen/jongeren en volwassenen samen 7. Pro-kinderrechtenfilm: brengt het verhaal dat breder is dan enkel het juridische. 8. Guerilla-actie kinderrechten: Speelse en op maat gemaakte actie voor elk beleidsdomein, met als doel sensibilisering. (4 stemmen)

41 De eerste ideeën 9. De waarheid komt uit de kindermond: Voor elke vergadering verplicht 15 minuten kinderen en jongeren aan het woord laten. (6 stemmen) 10. Practice what you preach: problemen worden bekeken door een kinder/jongerenbril. 11. Levende Joker: begeleiding van beleidsmakers door een tussenpersoon of organisatie met expertise en contact met kinderen en jongeren. Ervaringen kunnen online gedeeld worden. 12. Eigen kinderen test: hoe zou ik dit aan mijn eigen kinderen uitleggen? 13. Ideeën op bordjes: Inspiratie van het Festival 'Woeste Wijven, Wilde mannen' waar elk kind zijn eigen bordje mocht maken met ik wil het recht op Op de koffie met kinderen: structureel tijd maken in de agenda om kinderen en jongeren te ontmoeten. 15. Beleidsmaker 'op-de-rooster'-campagne: 'Ik sta garant voor kindvriendelijk beleid'- sticker. 16. Kinderpanel app: Een platform waar kinderen en jongeren op aanwezig zijn. Wanneer een beleidsmaker een vraag heeft kan hij deze stellen op het platform en kunnen kinderen en jongeren antwoorden.

42 De eerste ideeën 17. De realisatiespiegel: de spiegel brengt regelmatig eigen realisaties in beeld om beleidsmakers te overtuigen van hun eigen realisaties. Stap voor stap bekijken wat jouw acties als beleidsmaker hebben opgeleverd. Welke acties hebben geleid tot succes en waar zijn de obstakels? 18. Van zelfhulpgroep naar interactieve vorming: tijdens de middag praktijkervaringen bespreken in groep en uitwisselen. Daar worden de goede dingen genomen, wat kan leiden tot een boek met praktijkverhalen. 19. Joost mag het weten: we vragen het aan een tussenpersoon. 20. De maandelijkse reflectiebug: elke eerste donderdag van de maand, krijgt elke beleidsmaker een herinnering op zijn bureau om aan reflectie te doen. 21. Service-design met kinderen en jongeren: op basis van deze methodiek met kinderen en jongeren rond concrete projecten aan de slag gaan.

43 3 uitgewerkte ideeën We clusterden gelijkaardige ideeën uit de vorige ronde en werkten deze verder uit.

44 De waarheid komt uit de kindermond Bij de start van een beleidsproces maar kan ook in andere fases zijn, verplicht meenemen van de visie en de beleving van kinderen. De manier waarop dat zou gebeuren, is door kinderen aan het woord te laten. Dat kan op verschillende manieren. Je kan daar heel creatief in zijn en ook niet te veeleisend. Voorbeelden: - via een filmpje van karrewiet - via eenvoudige filmpjes die mensen doorsturen - via schoolbezoek - via pano-reportage - uitnodigen van kinderen - etc. Voor wie? Beleidsmakers Wie of wat nodig? Bewustwordingscampagne, ideeën om kinderen en jongeren te bereiken, contactpersoon of organisatie Wat heeft geïnspireerd? Collega s rond tafel

45 De guerilla- reflectiebug Een traject dat heel kleinschalig begint en uitmondt in een grote actie waar de climax duidelijk wordt. Het begint kleinschalig waar je maandelijks op je computerscherm plots een vraag of een opdracht krijgt specifiek met betrekking tot jouw beleidsdomein. Dat wekt nieuwsgierigheid en zo gaan de tongen rollen. Beleidsmaker vragen aan elkaar: 'Heb jij dat ook gehad? Wat betekent dat? Van wie zou dat zijn?" Het mag eigenlijk niet duidelijk zijn van wie dit komt. Het is een sensibiliseringscampagne waar een bug op bepaalde momenten verschijnt. De climax is op één dag waar kinderen en jongeren het beleidsdomein bestormen en waar er echt in dialoog wordt gegaan. We proberen dit proces in beeld te brengen (filmen) als blijvend sensibiliseringsproduct om af en toe te herbekijken. Voor wie? Ambtenaren van de Vlaamse overheid, maar we willen heel specifiek op verschillende beleidsdomeinen werken. Wie of wat nodig? "Levende joker? Joost?Technische aspect: hoe krijgen we dat op iedereen zijn computer? " Wat heeft geïnspireerd? Wie is de Mol. Brandalarm.

46 Levende joker Persoon of organisatie die tussen beleid en kinderen en jongeren staat. We zouden eigenlijk de drempel willen verlagen en het excuus van weinig tijd en geld wegnemen. Als je dat niet hebt, huur hem of haar in en dan kan de levende joker dat proces op gang trekken. Het kan zowel lokaal, Vlaams en federaal. Het zou heel klein kunnen starten maar ook heel groot kunnen zijn. Uit de verschillende processen die worden doorlopen zouden er goede praktijken en tips kunnen worden verzameld zodat je een platform krijgt dat beleidsmakers kunnen raadplegen. Voor wie? Beleidsmakers Wie of wat nodig? Budget voor de organisatie die deze processen moet gaan begeleiden. Wat heeft geïnspireerd? Joker en Jeugdparagraaf.

47 Volgende stap 2018 JULI AUG - SEPT OKT NOV - DEC 2019 JAN - FEB - MAART APR - MEI - JUNI Kaderen Onderzoek Ideeën Testen Evaluatie Afronding KICKOFF COACHING onderzoek SAMEN- BRENGEN onderzoek COCREATIE sessie met gebruikers PROTOTYPIN G sessie met gebruikers 13/11 EVALUATIE sessie om feedback uit testen te verwerken AFWERKING Ondersteuning en handleiding Welkom op sessie 2! 13/11 om 12u30

48 HELP JIJ ONZE POSTKAARTJES TE BEZORGEN AAN KINDEREN EN JONGEREN?

49 ZIN IN MEER CO-CREATIE? Schrijf je in voor sessie 2 en neem iemand mee! De sessie gaat door op 13 november Zelfde locatie: JES Sleep Inn Van 12u30 tot 13u30 kennismakingslunch Van 13u30 tot 16u30 workshop Inschrijven via ellen.vanvooren@keki.be of sara.lembrechts@keki.be

50 Stuur alle vragen naar: