A L G E M E E N B E S T U U R

Transcriptie

1 A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d.: 20 december 2017 Agendapunt: 6 Betreft: Besluitvormend Programma: 1. Waterveiligheid Portefeuillehouder: Luitjens Route: DB-AB Onderwerp Herijking kredietaanvraag Dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl (DED) Bijlagen 1. Impressies dijkprofiel De volgende documenten liggen vanaf 18 december 2017 ter inzage bij het bestuurssecretariaat: Addendum Plan van Aanpak DED/oplegnotitie toetsdossier herijking subsidie HWBP Concept uitvoeringsovereenkomsten voor de koppelprojecten HET ALGEMEEN BESTUUR BESLUIT: 1. In te stemmen met de herijking van het krediet naar 123,2 mln. voor de realisatiefase van de Dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl. Inleiding Op 22 juni 2016 heeft het algemeen bestuur van het waterschap ingestemd met een aanvullend krediet van 159,8 mln. waarmee het totale beschikbare krediet voor de Dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl 172,8 mln. bedraagt. Hiervan is 14,8 mln. bestemd voor de voorbereidingsfase en 158,0 mln. voor de realisatiefase. Conform het onderliggende plan van aanpak (PvA) is het doel om voor het traject Eemshaven-Delfzijl een dijkverbetering uit te voeren om zodoende, op een sobere en doelmatige wijze, uiterlijk eind 2019 aan de wettelijke norm te voldoen en waar mogelijk het realiseren van innovaties en benutten van meekoppelkansen om de doelmatigheid en maatschappelijke acceptatie en meerwaarde van de dijkverbetering te vergroten. Conform de kredietaanvraag van 22 juni 2016 is besloten het krediet te actualiseren na vaststelling van het definitief ontwerp. Voorliggend voorstel betreft de actualisatie van het krediet voor de realisatie van de verbetering van de zeedijk tussen de Eemshaven en Delfzijl. Hoogwateropgave Na het beschikbaar stellen van het uitvoeringskrediet is op 29 juni 2016 het werk aanbesteed en gegund aan de combinatie Ommelanderdiek. De aannemerscombinatie is vervolgens gestart met het nader uitwerken van het ontwerp. Bij de uitwerking van het ontwerp zijn er een aantal ontwerpissues naar voren gekomen en is de impact onderzocht van een aantal wijzingen in ontwerpinstrumentarium (OI) dat in januari 2017 is vastgesteld door de minister van Infrastructuur en Milieu. Om (verdere) vertraging (en potentiele claims) van de opdrachtnemer te voorkomen is daarop besloten om als aannemerscombinatie en waterschap een gezamenlijk traject te starten om te komen tot een eenduidige en gedragen set ontwerpuitgangspunten en oplossing die leidt tot een sober en doelmatig (en daarmee subsidiabel) ontwerp. In dit traject zijn experts van de

2 Ommelanderdiek, Deltares nauw betrokken en zijn Kennisplatform risicobenadering (KPR) en Expertisenetwerk Waterveiligheid (ENW) geconsulteerd en om advies gevraagd. Tijdens dit gezamenlijke traject is gebleken dat een aantal onvolkomenheden en wijzigingen in het OI het wenselijk en noodzakelijk maken om de ontwerpuitgangspunten te wijzigen en aan te scherpen om te voorkomen dat de kering in de volgende toetsronde niet aan de norm voldoet. Daarop is voor de negentien onderscheiden profielen gezamenlijk een ontwerp opgesteld en nagegaan wat de impact van deze wijziging is op de planning, kostenraming en het risicoprofiel. De uitkomsten van deze onderzoeken en analyses zijn verwerkt in het (herijkings)ontwerp dat de basis vormt voor 1) de aanvraag voor de herijking van de subsidiebeschikking, 2) de herijking van het krediet, 3) de afkoopsommen voor de koppelprojecten en 4) een aantal concept voorstellen tot wijzigingen om de mutaties te verwerken in het contract. De belangrijkste wijzigingen in het herijkingsontwerp betreffen: Type (buiten)bekleding: het herijkingsontwerp gaat uit van een oplossing op basis van waterbouwasfaltbeton (WAB) aan de onderzijde van het (buiten)talud en opensteenasfalt (OSA) aan de bovenzijde in plaats van WAB over het gehele talud. Dit resulteert in een iets goedkopere oplossing en groenere uitstraling en daarmee een ruimtelijk betere inpassing van de dijk omdat de opensteenasfalt wordt voorzien van een grasbedekking. Dimensionering bermen: de hoogte en breedte van de bermen is naar aanleiding van de gewijzigde ontwerpuitgangspunten en adviezen van de experts aangepast waardoor op de meeste locaties de bermen iets zwaarder zijn ontworpen dan in het referentieontwerp maar wel passen binnen de ruimtelijke begrenzing volgens het vastgestelde provinciale inpassingplan. Dikte dijkbekleding: op grond van de gewijzigde ontwerprichtlijnen is zowel een dikkere kleilaag als asfaltlaag toegepast om te borgen dat de kering in de volgende toetsronde voldoet aan de wettelijke normen. Voor een schematische weergave van het (herziene) dijkprofiel wordt verwezen naar bijlage 1. Aardbevingsopgave In oktober 2016 heeft Deltares een concept beoordelings- en ontwerpprotocol voor de zeedijk opgeleverd. Naar aanleiding van de review en aanbevelingen van een panel van internationale experts in november 2016 is de methode nog aangepast en zijn nadere analyses uitgevoerd. De resultaten zijn door Deltares vastgelegd in een uitgangspuntennotitie en vervolgens vastgesteld door het Rijk, als kadersteller en toezichthouder. De resultaten van de onderzoeken hebben geleid tot de conclusie dat de kering zonder aanvullende ontwerpaanpassingen voldoet aan de wettelijke norm, ook wanneer het risico van aardbevingen in beschouwing wordt genomen. Wel is besloten en met de NAM afgesproken dat een aantal flankerende maatregelen worden genomen om eventuele schade als gevolg aardbevingen te beperken en zo snel mogelijk te kunnen herstellen. De NAM heeft hier een bijdrage van maximaal 3,8 mln. beschikbaar gesteld. Het betreft het aanbrengen van een extra laag geotextiel en het aanleggen van kleidepots en een monitoringsysteem. Naar aanleiding van de keuze nadien voor een ander (meer flexibel) type bekleding is de noodzaak voor het aanbrengen van een extra laag geotextiel komen te vervallen in het (herijkings)ontwerp. Dubbele Dijk (innovatie) De uitgangspunten zoals in het plan van aanpak voor het demonstratieproject Dubbele Dijk zijn beschreven zijn bij de beschikking definitief vastgelegd. Bij indiening van het PvA is er voor gekozen om buitenbekleding van de voorliggende kering (huidige dijk) niet door te trekken, de kering niet te verhogen maar wel de stabiliteitsberm aan te leggen op de trajecten die deel uitmaken van het Dubbele Dijk gebied. De dimensies van de achterliggende (nieuwe) kering zijn toen vastgesteld en zijn/worden niet meer gewijzigd.

3 De provincie is bezig met de afronding van onderzoeken voor het bepalen van het ontwerp van het binnengebied en de in- en uitlaatconstructies inclusief de benodigde bekleding aan de binnenzijde van de kering rond het in- en uitstroomgebied. De kosten van deze maatregelen komen ten laste van de provincie en zijn niet van invloed op de planning van de dijkverbetering. Meerjarig veldmetingen (innovatie) In de beschikking van het HWBP is aangegeven dat richting herijking beoordeeld zal worden of de Meerjarige Veldmeting Eems-Dollard in aanmerking komt voor een innovatiebeschikking (100% financiering HWBP). Het doel van de meerjarige veldmeting is dat het waterschap meer kennis en daarmee zekerheid verkrijgt over de belasting van de kering bij hoogwater. Op basis van deze kennis is de verwachting dat nu gehanteerde onzekerheidsopslag voor de belastingen naar beneden kan worden bijgesteld zodat de levensduur van de te realiseren versterkingsmaatregel (nu ontworpen op 25 jaar waar 50 jaar gebruikelijk is) toeneemt. Op basis van een nadere toets heeft het HWBP besloten dat de meerjarig Velmeting onder de innovatieregeling valt zoals in de oorspronkelijke subsidieaanvraag was verzocht. Koppelkansen De scope van de koppelprojecten van de Provincie Groningen is nader uitgewerkt. Het gaat om een aantal maatregelen onder de noemer Rijke Dijk waarbij kribben en strekdammen aangepast worden om de oeverzone aantrekkelijker te maken voor vogels, het project Kiek over Diek dat de aanleg van een fietsroute over de dijk omvat en de aanleg van een Toeristische Opstap Punt (TOP). Daarnaast is het ontwerp van het Stadsstrand Marconi in samenwerking met de Gemeente Delfzijl nader uitgewerkt en aangepast naar aanleiding van de wijzigingen in het ontwerpinstrumentarium. Beoogd effect Het herijken van het krediet beoogt de benodigde financiële middelen te borgen om de gestelde projectdoelen te kunnen realiseren. Argumenten 1.1 Voorliggend voorstel geeft invulling aan het besluit om het krediet te actualiseren Het AB heeft bij het vaststellen van het uitvoeringskrediet op 22 juni 2016 besloten om het krediet te actualiseren na vaststelling van het definitief ontwerp. Middels dit voorstel wordt invulling gegeven aan het genoemde besluit van het AB. 1.2 Met de verschillende (co)financiers is overeenstemming over de financiële bijdragen Voor de financiering van de aardbevingsopgave, de bodemdaling en de koppelkansen is door het AB ingestemd met het werken met afkoopsommen. Op basis van het herijkingsontwerp zijn nadere afspraken gemaakt met de (co)financiers voor de verschillende deelopgaven en koppelprojecten. Hiermee is er duidelijkheid over de (lump sum) bijdragen van de Provincie Groningen, Gemeente Delfzijl, Commissie Bodemdaling en de NAM. 1.3 Na herijking van het krediet kunnen de contractmutaties worden verwerkt en daarmee de voortgang en oplevering van het project eind 2019 worden geborgd. De uitkomsten van het gezamenlijke ontwerptraject en de geactualiseerde set ontwerpuitgangspunten vormen de basis voor zowel de herijking van de HWBP subsidie, de afkoopsom voor bodemdaling en overige koppelprojecten alsook het contract met de aannemerscombinatie. Hiermee wordt beoogd om richting de Opdrachtnemer zekerheid te bieden

4 over de definitieve scope en bekostiging daarvan teneinde de voortgang van het project te waarborgen. Risico s & Kanttekeningen 1.1 Actualisatie gebaseerd op 19 doorgerekende profielen i.p.v. het definitief integraal ontwerp Naar aanleiding van de conclusie op basis van nader onderzoek dat de seismische opgave komt te vervallen, heeft de programmadirectie HWBP verzocht om in lijn met de subsidieregeling de herijking van de beschikking van de Hoogwateropgave zo snel mogelijk na de aanbesteding te laten plaatsvinden. Voor de herijking van de subsidiebeschikking is daartoe uitgegaan van de ontwerpen voor een negentiental doorgerekende profielen. Er is voor gekozen om de herijking van de subsidiebeschikking en het uitvoeringskrediet alsook de vaststelling van de afkoopsommen voor de aanvullende deelopgaven/koppelprojecten en de contractmutaties te baseren op de zelfde scope volgens de negentien doorgerekende profielen. Hiermee wordt beoogt te voorkomen dat er bij de nadere uitwerking van het herijkingsontwerp tot het definitieve integrale ontwerp de raming wijzigt en er dekkingsverschillen ontstaan door wijzigingen en/of verschuivingen van kosten tussen de verschillende deelopgaven die ten laste komen van het waterschap. 1.2 Uitvoeringsplanning Als gevolg van de scopewijzingen is er ten opzichte van de planning volgens het PvA sprake van een vertraging van 9 maanden. Ondanks de vertraging en grotere scope voor de reguliere opgave ten opzichte van het aanbiedingsontwerp wordt nog steeds uitgegaan van een uitvoeringsduur van 2 jaar zoals oorspronkelijk aangeboden door ON en niet van 3 jaar zoals het uitgangspunt was in de planning van het PvA van het waterschap voor de beschikking. Door vooruitlopend op het opstellen van het DO en uitvoeringsontwerp (UO) te starten met voorbelastingen en het optimaliseren van de planning door met name parallel i.p.v. serieel werken aan de verschillende dijkvakken kan de doorlooptijd van de uitvoering worden beperkt en blijft de einddatum van eind 2019 haalbaar. Dit betekent dat in de planning vrijwel geen buffers en risico-opslagen zitten om tijdgevolgen op te vangen. Bij aanvullende vertraging zal het werk naar verwachting een extra stormseizoen (okt 2019 april 2020) omvatten. 1.3 Actuele risicoprofiel en (her)verdeling van risico s Na vaststelling van de definitieve beschikking van het HWBP en de definitieve afkoopsommen voor de koppelprojecten, zijn de uitvoeringsrisico s voor rekening van het waterschap. Hiervoor is in de raming gewerkt met een risicodossier waarbij de risico s binnen de gestelde normen van het HWBP op geld zijn gewaardeerd. Na herijking van de subsidiebeschikking, het krediet en het contract met de combinatie Ommelanderdiek is er in principe duidelijkheid over de belangrijkste ontwerpissues met betrekking tot de hoogwateropgave en wordt de onzekerheid rond de projectscope en daarmee de kosten van het werk in belangrijke mate gereduceerd. Vanwege de afronding van de grondverwerving en aankoop van vastgoed die al hebben plaatsgevonden, het onherroepelijk worden van de PIP/MER en feit dat het grootste deel van de Kabels en leidingen reeds is verlegd is het aandeel van de risico s rond planologie en conditionering in het actuele risicoprofiel beperkt. De resterende risico s op basis van het actuele risicodossier vloeien met name voort uit nieuwe risico s als gevolg van de scopewijzigingen en bestaande risico s gerelateerd aan (de kans op afwijkingen in) de grondsamenstelling. Gezien de aard van het werk, namelijk grondverzet en bekleding, hebben de bestaande risico's vooral betrekking op de ondergrond (zoals afwijkingen in de samenstelling van de ondergrond, verontreiniging/asbest, niet gesprongen explosieven) en methode van aanbrengen bekleding.

5 Het belangrijkste nieuwe risico is de kans dat de opdrachtnemer verstoringen/ vertragingen zal proberen toe te rekenen aan de opdrachtgever en meerkosten voor staf en uitvoeringskosten zal claimen. Gelet op het feit dat door de vertraging en scopewijzigingen er geen buffers meer in de uitvoeringsplanning aanwezig zijn, is de kans en het gevolg van dit risico groot. Daarnaast dienen de kabels en leidingen van Enexis en Groningen Seaports te worden verlegd als gevolg van het grotere ruimtebeslag van het herijkingsontwerp. Ter dekking van deze kosten zijn bedragen in de raming van de bouwkosten en de risicoreservering opgenomen. De aard en omvang van de maatregelen en bijbehorende kosten worden nog nader uitgewerkt en zijn daarmee nog niet volledig zeker. Gelet op de fase waarin het project zich bevindt bestaat het risicoprofiel daarmee vooral uit uitvoerings-gerelateerde risico s die door de opdrachtnemer het beste kunnen worden ingeschat en beheerst. Om de financiële risico s en onzekerheid voor het waterschap te reduceren worden alle aan het werk gerelateerde risico s (die nu nog voor rekening zijn van de opdrachtgever) eenmalig afgekocht voor een bedrag van ca 9,7 mln. die wordt gedekt uit de risicoreservering. Daarmee resteren voor het waterschap alleen de risico s die niet met het contract samenhangen zoals schade/nadeelcompensatie en schade aan de kering door extreme stormen. Hiervoor is binnen het de risicoreservering een bedrag van 1,9 mln. beschikbaar. 1.4 Financieel resultaat voorbereidingsfase Conform het besluit van het algemeen bestuur heeft de herijking van het krediet (alleen) betrekking op de realisatiefase. Inmiddels zijn de verkenningsfase en planuitwerkingsfase afgerond met een voordelig netto (saldo bestedingen en subsidies) resultaat van ca. 3 miljoen. Conform de subsidieregeling zal op korte termijn een aanvraag tot subsidievaststelling worden opgesteld en ingediend bij HWBP. Na het besluit van het HWBP op de aanvraag van de subsidievaststelling zal een voorstel worden gedaan aan het AB voor de verrekening van het definitieve resultaat van de voorbereidingsfase Financiën Het AB heeft op 22 juni ,0 mln. krediet beschikbaar gesteld voor de realisatiefase van dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl 1. Op basis van de herijkte raming(en) komen de totale geraamde kosten voor de realisatiefase op (afgerond) 123,2 mln. Hierin is een post onvoorzien van 11,6 mln. opgenomen voor het opvangen van risico s en tegenvallers met betrekking tot de hoogwateropgave inclusief dubbele dijk, bodemdaling, Marconi. 1 De totaal aan toegekende kredieten voor de Dijkverbetering Eemshaven Delfzijl 172,8 mln.: Op 4 juni 2014 is een voorbereidingskrediet van 2,5 mln. beschikbaar gesteld; Op 4 februari 2015 is het bestaande krediet verhoogd met 2,0 mln. voor de voorbereidingsfase; Op 2 december 2015 is besloten 8,5 mln. aanvullend krediet beschikbaar te stellen; Op 22 juni 2016 is besloten 159,8 mln. aanvullend krediet beschikbaar te stellen, waarvan 1,8 mln. voor de voorbereidingsfase en 158,0 mln. voor de realisatiefase.

6 De geactualiseerde bijdrage van het HWBP wordt vastgelegd in een herziene beschikking die uiterlijk 19 december door het waterschap zal worden ontvangen. Bij de commissie bodemdaling en de NAM zijn de declaraties voor de (meer)kosten van de bodemdalingsopgave en aardbevingsopgave als gevolg van gaswinning ingediend. De kosten voor de aardbevingsopgave betreffen zowel de gerealiseerde voorbereidingskosten (met name onderzoekskosten en de inzet van Deltares) als de kosten van de flankerende maatregelen (monitoringsysteem en kleidepots). De financiële dekking voor de koppelprojecten is/wordt geregeld middels uitvoeringsovereenkomsten tussen het waterschap en de commissie bodemdaling, NAM en gemeente Delfzijl en provincie Groningen. Voor alle koppelprojecten is inmiddels overeenstemming over de hoogte van de (lump sum) bijdragen. De eigen bijdrage van het waterschap bestaat conform de subsidieregeling van het HWBNP uit het zogeheten projectgebonden van 10% voor de reguliere hoogwateropgave en de niet subsidiabele kosten voor het plaatsen van een afrastering die daarmee voor 100% ten laste van het waterschap komen. De eigen bijdrage van het waterschap voor de realisatiefase neemt op basis van het voorstel voor de actualisatie van het krediet toe met Hierbij is het (voorlopige) positieve resultaat van ca 3,2 mln. voor de voorbereidingsfase buiten beschouwing gelaten. De per saldo hogere bijdrage met betrekking tot de realisatiefase voor het waterschap heeft een klein effect op de kapitaallasten (< 5.000). Na besluitvorming zal dit in toekomstige begrotingen worden verwerkt. De actualisatie van het krediet heeft nagenoeg geen gevolgen voor de inzet en daarmee de te activeren uren van interne medewerkers. De actuele kasreeks voor de bestedingen in de realisatiefase is hieronder weergegeven. Communicatie Voor het project is als onderdeel van het Plan van Aanpak een communicatieplan opgesteld en afgestemd met de stakeholders (o.a. provincie, gemeente). Naar aanleiding van de aanpassingen van het ontwerp van de kering en het grotendeels vervallen van de seismische opgave is dit geactualiseerd. De wijzigingen in het ontwerp zijn afgestemd met de betrokken stakeholders. De definitieve integrale ontwerpen zijn in het voorjaar van 2018 gereed. Vooruitlopend hierop worden de bewoners en het publiek geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen en stand van zaken rond het ontwerp, aanpak en planning. Het algemeen bestuur wordt geïnformeerd over de voortgang van het project via de nieuwsbrief die voor elke vergadering van het AB wordt opgesteld. Uitvoering

7 Na de herijking van de subsidiebeschikking van het HWBP en de actualisatie van het krediet voor de uitvoeringsfase zullen de benodigde wijzigingen in het contract naar aanleiding van de aanpassingen in de ontwerpuitgangspunten definitief worden vastgesteld op basis van de voorstellen tot wijziging die daartoe door de aannemerscombinatie Ommelanderdiek zijn opgesteld. De (actuele) mijlpalen en piketpalen voor de realisatiefase volgens de deterministische planning (d.w.z. zonder rekening te houden met risico s en onzekerheden) zijn hieronder weergegeven: Mijlpaal Datum deterministisch *) Start zandtransporten/voorbelastingen December 2017 Integrale uitvoeringsontwerpen definitief April 2018 Start werkzaamheden buitenzijde dijk Mei 2018 Start uitvoering werkzaamheden gemeente Delfzijl tbv Marconi Oktober 2018 Dijk veilig December 2019 Administratieve afronding en decharge projectteam, einde project Augustus 2020

8 Bijlage 1. Impressies dijkprofiel