Formatief evalueren binnen je praktijkvak

Transcriptie

1 Formatief evalueren binnen je praktijkvak Gerdineke van Silfhout, SLO Liesbeth Baartman, Hogeschool Utrecht 1

2 Mini programma vandaag Welkom Presentatie formatief evalueren In gesprek met de FE scan Korte terugkoppeling + uitleg kaartspel Kaartspel FE-cyclus spelen Wat is formatief evalueren? Alle activiteiten die leerlingen en docent uitvoeren om de leeractiviteiten van leerlingen in kaart te brengen, te interpreteren en te gebruiken om betere beslissingen te maken over vervolgstappen (Black & Wiliam, 1998). Formatief evalueren heeft dus als primair doel om leerlingen inzicht te geven in hun eigen leerproces en onderwijs op maat te geven (o.a. Hattie & Timperley, 2007; Sluijsmans e.a., 2013; Wiliam & Leahy, 2015). 2

3 Wat is formatief evalueren? Cyclisch proces Doelgericht vanuit leerdoelen Formeel en informeel Gericht op: verbeteren leeruitkomsten, maar ook motivatie / betrokkenheid / leren leren FE-cyclus 3

4 Fase 1: Verwachtingen verhelderen De docent: Leerlijn beroep vertalen naar concrete leerdoelen Op meerdere manieren & momenten Actieve werkvormen om relevantie, belang en inhoud te verduidelijken Bijv. bij zorg & welzijn Casus: baby in bad doen Belang van stappenplannen - protocollen Concrete voorbeeldproducten Leerlingen in actie: Leerdoelen voor betrokkenheid / zelfstandigheid Zelf succescriteria ontdekken Opdracht boekenpitch in 4 vmbo: Verkoop je boek aan filmmakers! Je houdt een pitch van 2 tot 3 minuten. Daarin vertel je onder andere over: de titel van het boek en van de film; wat voor soort film (genre) het wordt; een beschrijving van de hoofdpersonen, hun karakter en relaties tussen deze personen; een korte beschrijving van de inhoud, in een paar zinnen; waarom het zo n goed boek is (geef 3 argumenten); waarom er veel publiek op de film af zal komen. Kortom, je vertelt waarom die geldschieters hun kapitaal moeten investeren in jouw film! 4

5 Hoe ga je te werk? Stap 1: Bedenk welke punten je in jouw pitch aan de orde wilt laten komen en schrijf je kernwoorden op (spreekplan). Schrijf je pitch niet helemaal uit: het geheel moet straks spontaan overkomen. Stap 2: Oefen thuis en let vooral op de tijd! Stap 3: Houd op de afgesproken datum voor een publiek van geldschieters (in dit geval je klasgenoten) een geweldige, enthousiaste, vet coole pitch zodat iedereen jou wel geld moet geven! Beoordeling Pitch PRESENTATIE toelichting Begrijpelijk/ duidelijk gesproken Enthousiasme/ aanprijzen Oogcontact Tempo INHOUD toelichting Heldere opbouw Passend genre Levendige beschrijving hoofdpersonen, karakters en relaties Uitwerking drie argumenten Duidelijke inhoud en boodschap Totaal O = 4/5 V= 6/7 G= 8/9 5

6 Verhelderen leerdoelen en succescriteria is cruciaal om later effectieve feedback te geven... Voorbeelden zijn cruciaal voor het verhelderen, delen en begrijpen van leerdoelen en succescriteria... De dialoog daarover mag niet ontbreken. Het kost tijd... Een investering die zich later in het proces uitbetaald... Mogelijkheden 1-3 personen voeren de instructie uit (video), leerlingen observeren. Zie filmpje. Deel leerlingen voert instructie daadwerkelijk uit, ander deel observeert: waar gaat het goed, waar niet, hoe komt dat? Denken, delen, uitwisselen: leerlingen schrijven individueel op wat deze instructie tot een goede instructie maakt, bijv. ten minste 3 kenmerken Leerlingen wisselen dit in groepjes uit en vullen een gezamenlijk blad in met criteria voor een goede instructie Klassikale uitwisseling bijv. a.d.h.v. aspecten: inhoud, structuur, layout 6

7 Fase 2: Leerlingreacties ontlokken Veel verschillende FE-methodieken Ook informeel: vragen stellen, groepsdicussies Passend bij de leerdoelen Gericht op diep begrip (niet alleen goed/fout) Vragen die leren zichtbaar maken (met dank aan Rene Kneyber) Versie 1 Versie 2 Welke zijn levend? A. Steen B. Kat C. Tafel D. Vogel Welke zijn levend? A. Gras B. Bus C. Computer D. Boom 7

8 Rijke vragen stellen (Mariëndael, Arnhem) Is 13 een even getal? Een vergelijking Waarom is 13 een oneven getal? Is een vleermuis een zoogdier? Een tegenstelling Waarom is een vleermuis een zoogdier en een pinguïn niet? Wat is de bedoeling van een stille tocht? Het woordje: zou Wat zou de bedoeling van een stille tocht kunnen zijn? Do's Maak leren zichtbaar met productieve taken Zorg: steeds meer gesloten, invultaken Iedereen doet mee Iedereen denkt na nadenktijd Gebruik de informatie 8

9 Fase 3: Reacties analyseren en interpreteren Weet ik nu wat ik wil weten over mijn leerlingen? Weet ik genoeg? De docent: Analyseren op leerdoelen (niet op vorm) Op zwaktes EN sterktes Individueel en voor groepjes / hele klas Leerlingen in actie: Onderling vergelijken Vergelijken met succescriteria Toetsen anders ingezet: Quadraam Huidige toetsen anders ingezet: formatief als startmeting of tussenmeting Als informatiebron om het leren verder te brengen 9

10 Fase 4: Met leerlingen communiceren over resultaten De docent: Feedback gekoppeld aan leerdoelen / succescriteria Leerlingen kunnen groei laten zien Leerlingen in actie: Elkaar feedback geven => met ondersteuning Soorten feedback: onderzoek Israel 264 low and high ability 10-jarigen in 12 klassen in 4 scholen; analyse van 132 leerlingen aan de top en onderkant van de klas; Zelfde manier van lesgeven, zelfde doelen, zelfde leraren, zelfde werk Drie soorten feedback: scores, opmerkingen, scores+opmerkingen Prestatie Attitude Scores/cijfers geen vooruitgang Goede lln: growth Zwakke lln: fixed opmerkingen 30% vooruitgang Goede lln: growth Zwakke lln: growth 20 10

11 21 22 Fase 4: Met leerlingen communiceren over resultaten Wat gebeurde er als leerling en scores én opmerkingen kregen? A. Vooruitgang: 30%; Leerhouding: iedereen growth B. Vooruitgang: 30%; Leerhouding : Goede lln growth, slechte lln fixed C. Vooruitgang: 0%; Leerhouding: allemaal growth D. Vooruitgang: 0%; Leerlinghouding: Goede lln growth, slechte lln fixed E. Iets anders Gouden tips voor het geven van feedback Feedback moet: Aangeleerd worden: leerlijn ontbreekt vaak Altijd herleidbaar zijn aan de leerdoelen en succescriteria Denken veroorzaken Behapbaar zijn Richting geven aan hoe te verbeteren = feed forward De leerling meer tijd kosten dan de leraar Niet enkel gericht zijn op persoon, maar op taak, proces en zelfregulatie Bruikbaar zijn voor een nieuwe taak in een nieuwe context 11

12 Mogelijke technieken 1. Indirecte feedback met codes 2. Feedbackvragen koppelen en elkaar feedback geven 3. Evalueren van succescriteria bijv. a.d.h.v. rubric 4. Daadwerkelijk laten uitvoeren/doen van x 5. Two stars and a wish 6. De leerdriehoek... Fase 5: Vervolgacties De docent: Meer dan herhalen en vertragen Doelgericht differentieren Afwijken van methode / gemaakt lesplan Als het niet linksom lukt, dan proberen we het rechtsom! 12

13 Lek en Linge: vmbo PIE Leerlingen maken casussen (duur: 100 studielasturen) De casus per profielkeuzemodule en keuzevak is zo opgebouwd dat de transfer wordt gemaakt van gevraagd zoals in het examen naar de uitvoering in de praktijk. Van schematekening op papier, naar het practicum, vervolgens naar het magazijn om de casus echt met spullen uit te voeren. Iedere casus bevat theorie, maar dat beperkt zich tot datgene wat noodzakelijk is om de opdracht uit te voeren. Op vier of vijf momenten is deze theorie in de casus verwerkt, in vier tot zeven vragen zoals die ook voorkomen in de examens. Daarvan zijn er twee cruciaal vanwege de bevraagde misconcepties en zaken die vaak fout gaan. Hebben ze die goed, dan gaan ze aan de slag Lek en Linge: vmbo PIE "We laten leerlingen hierdoor gecontroleerd vallen, maar nooit te hard. Daar bouwen we de controlevragen rond veelgemaakte fouten voor in." We helpen leerlingen met onze handen op onze rug. We helpen de leerling niet het product te maken, maar verwijzen ze naar de theorie - > theorie relevant + interesse om theorie te verwerken groter. De praktijkopdracht vindt altijd plaats in concrete context en leerlingen werken in elke casus met Excel, formules en procenten, allemaal exameneisen. Het monitoren vindt plaats op productiviteit, niet op kwaliteit product/dienst: die moet altijd goed zijn. Daarnaast bevat de casus altijd een prijs-kwaliteitsdillemma, waarbij de leerling moet nadenken over niet voor de hand liggende oplossingen. We hebben altijd een nagesprek over de vraag waarom de leerling voor een bepaalde oplossing heeft gekozen. 13

14 Wat doet de effectieve docent? Posters, kaartspel en eindrapport. FE-scan: wat doe jij? Pak de FE-scan erbij Kies met buurman / buurvrouw 1 of 2 fasen Bespreek en vul in voor jezelf 14

15 4. De leerdriehoek: evaluatie 1 Dit was een eye-opener 2 Deze twee vragen heb ik nog 3 Deze drie dingen neem ik mee naar mijn eigen lespraktijk 15