Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas"

Transcriptie

1 Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas Judith Gulikers & Liesbeth Baartman NRO-PPO Eindrapport

2 Waarom weer een review over FT? Professionalisering??!! Praktijken in de klas docentcompetenties

3 Theoretisch / analyse kader Combineren van Assessment for Learning (UK) en Data-based decision making (USA) stappen FT als een proces Cyclisch Doelgericht Gericht op stimuleren van leren, onafhankelijk van type leren Stappen onderscheiden die mogelijk maken verschillen tussen docentpraktijken in te klas te duiden

4 Theoretisch en analysekader Fase 1: Verwachtingen verhelderen Fase 5: Vervolgacties ondernemen: onderwijs & leren aanpassen Fase 2: Studentreacties ontlokken en verzamelen Fase 4: Communiceren met studenten over resultaten Fase 3: Reacties analyseren en interpreteren Gebaseerd op o.a Antoniou & James (2014); Lai & Schildkamp (2014); Ruiz-Primo & Furtak (2007)

5 Onderzoeksvragen 1. Wat DOEN docenten in de klas als ze een formatieve toetspraktijk realiseren? 2. Wat is de relatie tussen deze formatieve toetspraktijken en het leren van studenten? 3. Wat moeten docenten kennen en kunnen om deze praktijken goed te kunnen vormgeven? 4. Waar liggen de belangrijkste professionaliserings gaten? Extra vanmiddag: HOE ZIT DAT IN BEROEPSONDERWIJS??

6 Literatuursearch (Petticrew & Roberts, 2009) Stap 1: twee voorgaande reviews NRO 34 Stap 2: database search Inclusiecriteria 1. Peer-reviewed 2. Formatief toetsen in een fysieke, schoolse context 3. Empirisch 4. Klasniveau 5. Concrete info over wat docent DOET 6. Presenteert resultaten over de relatie tussen FT en leerprocessen / leeruitkomsten van studenten

7 Literatuursearch - stap 2 Databases: ERIC, PsychInfo, Web of Science, Scopus Totaal search 304 Delete stap 1 68 Na scannen artikel: niet Engels, dubbelingen Delete stap Na lezen abstract: niet empirisch, percepties Delete stap 3 21 Niet te verkrijgen: boeken Delete stap 4 37 Na scannen artikel Geselecteerd 72 Totaal : = 106 artikelen

8 Codeerschema Atlas-ti 1. Algemeen: onderwijsniveau, land, 2. Fasen FT-cyclus 3. Wat DOEN studenten en docenten per fase (OZV 1) 4. Docentpraktijken student leren (OZV2) 5. Docentcompetenties 1. FT Praktijk (OZV1) competenties 2. Professionaliseringinterventie gericht op... fase competenties 6. Professionaliseringinterventie fase - competenties

9 Resultaten

10 Opvallende trends Veel recente artikelen (vanaf 2008), maar vooral % van de studies uit VS 71% science / math / language 80% in basis- en middelbaar onderwijs 47% van de studies omvat een professionaliseringstraject Student uitkomsten en processen In 38% van de studies wordt iets van effecten op studenten gemeten

11 Bevindingen per fase Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5 Totaal aantal % * 14% 32,6% 22% 9% 22% NOT fase 1 NOT fase 2 NOT fase 3 NOT fase 4 NOT fase 5 Totaal aantal % * 16% 25% 20% 13% 26% Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5 Fase 1-20% 14% 36% 16% Fase % 26% 38% Fase % 55% Fase %

12 Wat DOEN docenten? Vrijwel nooit alle 5 de fasen! Vaak kleincyclisch Fase 5: Herhalen (reteach) Tempo aanpassen (pacing) Differentiation / adaptation Fase 2 Student posters Quizzes Modellen Questioning Wat maakt het verschil? - Focus on begrip en misconcepties - Student sturing Fase 3 Antwoorden vergelijken Hele klas discussies Expliciteren en uitdiepen in kleine groepen

13 Wat doe jij?? En hoe zit dat in beroepsonderwijs??

14 Wat DOET docent: Fase 1 Fase 1: vaak apart onderzocht Kennis over leerlijn vertalen naar concrete leerdoelen Opvallend thema learning progressions Criteria voor participatie / zelf-regulatie / autonomie Communicatie over leerdoelen op meerdere manieren, op meerdere momenten Actieve werkvormen met studenten Randvoorwaarden scheppen, maar voldoende individuele invuling

15 En jullie? En in beroepsonderwijs?

16 Wat DOET docent: Fase 2 Fase 2: vaak, uitgebreid Ontlokken doelgericht, passend bij leerdoelen. Veel variatie Nadruk op informeel (noticing, questioning) Doorvragen, gericht op diep begrip Klas/groepsdiscussies om zicht te krijgen op (on)begrip en (mis)concepties (met observatietools) Op passende momenten in lessen(serie) Zet studenten zelf in actie om hun begrip te expliiteren

17 En jullie? En in beroepsonderwijs?

18 Wat DOET docent: Fase 3 Fase 3: vaak, gedetailleerd Tijd nemen om studentreacties kritsch te bekijken Analyseren op kernaspecten en leerdoelen (niet vorm) => veel vakkennis nodig! Klasniveau: misconcepties, sterkes / zwaktes Niet te snel oordelen, aanvullend bewijs verzamelen Studenten analyseren en vergeliijken zelf Gebruik maken van de ruimte Ondersteuning van technologie Ook: fasen

19 En jullie? En in beroepsonderwijs?

20 Wat DOET docent: Fase 4 Fase 4: weinig beschreven Gekoppeld aan de leerdoelen Mogelijkheid tot verbetering Opvallend punt: bieden van structuur aan peer/zelfassessments

21 En jullie? En in beroepsonderwijs?

22 Wat DOET docent: Fase 5 Fase 5: benoemd als problematisch: weinig handelingsrepertoire Veel herhalen (reteach) en vertragen (pacing) Doelgerichte aanpassingen n.a.v. analyses => differentieren, werkbladen bewaren Durven af te wijken van methoden / curriculum Hardnekkig bij professionaliseren

23 En jullie? En in beroepsonderwijs?

24 De effectieve FA docent... (NB een selectie!) Doorloopt in elk geval fasen 2/3/5 Werkt vanuit een learning progression: Hoe ontwikkelt een student kennis in mijn vakgebied? Wat zijn veel voorkomende misconcepties? Expliciteert leerdoelen meerdere malen, op meerdere manieren Ontwikkelt met studenten succescriteria Gebruikt formele, maar vooral ook veel informele manieren om student reacties te ontlokken en uit te diepen Goede vragen stellen, doorvragen en klas/groepsdiscussie opzetten Zet gestructureerde activiteiten in om studenten actief te betrekken

25 Wat doet de effectieve docent? Posters en eindrapport. ORD 2016

26 Dank voor de aandacht! 26

Effectieve formatieve toetspraktijken in de klas: wat DOET de docent? Welkom op onze kennisdeeldag

Effectieve formatieve toetspraktijken in de klas: wat DOET de docent? Welkom op onze kennisdeeldag Effectieve formatieve toetspraktijken in de klas: wat DOET de docent? Welkom op onze kennisdeeldag Judith Gulikers & Liesbeth Baartman NRO-PPO, dossiernummer 405-15-722 Take home message Onze studie laat

Nadere informatie

Tool scan formatieve toetscyclus

Tool scan formatieve toetscyclus Tool scan formatieve toetscyclus Lees de beschrijvingen van docentactiviteiten in de formatieve toetscyclus hieronder. Geef steeds aan in hoeverre jij dit momenteel doet in je eigen onderwijs. Score 1

Nadere informatie

Formatieve strategieën in de les

Formatieve strategieën in de les Formatieve strategieën in de les Liesbeth Baartman, Gerdineke van Silfhout & Martje Kohlen Rotterdam, 2 juni 2017 NRO-PPO, dossiernummer 405-15-722 NRO review studie: wat DOET de docent in de les om effectieve

Nadere informatie

Kaartspel De formatieve toetscyclus. NRO-PPO overzichtsstudie dossiernummer Judith Gulikers & Liesbeth Baartman

Kaartspel De formatieve toetscyclus. NRO-PPO overzichtsstudie dossiernummer Judith Gulikers & Liesbeth Baartman Kaartspel De formatieve toetscyclus NRO-PPO overzichtsstudie dossiernummer 405-15-722 Doelgericht professionaliseren. Formatief toetsen met effect! Wat DOET de docent in de klas? Judith Gulikers & Liesbeth

Nadere informatie

Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus

Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus Lees de beschrijvingen van docentactiviteiten in de FE-cyclus hieronder. Geef steeds aan in hoeverre jij dit momenteel doet in je eigen lessen. 1 punt betekent

Nadere informatie

Doelgericht professionaliseren: formatieve toetspraktijken met effect! Wat DOET de docent in de klas?

Doelgericht professionaliseren: formatieve toetspraktijken met effect! Wat DOET de docent in de klas? Doelgericht professionaliseren: formatieve toetspraktijken met effect! Wat DOET de docent in de klas? Overzichtsstudie uitgevoerd met subsidie van het NRO-PPO, dossiernummer 405-15-722 Judith Gulikers,

Nadere informatie

Formatief evalueren: het leren van de leerling centraal. Landelijke dag Zorg en Welzijn 2018 Nynke Jansma

Formatief evalueren: het leren van de leerling centraal. Landelijke dag Zorg en Welzijn 2018 Nynke Jansma Formatief evalueren: het leren van de leerling centraal Landelijke dag Zorg en Welzijn 2018 Nynke Jansma Formatief evalueren Welkom! Kennismaking: waar herkent u zich in? Waar herkent u zich in? Eigenlijk

Nadere informatie

IN DEZE WORKSHOP 11/26/2018

IN DEZE WORKSHOP 11/26/2018 Formatief toetsen in de lerarenopleiding Dr. Kim Schildkamp k.schildkamp@utwente.nl IN DEZE WORKSHOP Basiscollege formatief toetsen lerarenopleiding: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/toolkit Theorie

Nadere informatie

Kaartspel De FE-cyclus. Doelgericht professionaliseren. Formatief toetsen met effect! Wat DOET de docent in de klas? Leernetwerk Formatief evalueren

Kaartspel De FE-cyclus. Doelgericht professionaliseren. Formatief toetsen met effect! Wat DOET de docent in de klas? Leernetwerk Formatief evalueren Kaartspel De FE-cyclus Doelgericht professionaliseren. Formatief toetsen met effect! Wat DOET de docent in de klas? Leernetwerk Formatief evalueren Werkvorm kaartspel FE-cylus Doelgroep: vaksecties, werkgroepen

Nadere informatie

Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas

Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Programma Formatief toetsen Voorwaarden voor formatief toetsen Voorbeelden van technieken

Nadere informatie

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review

Nadere informatie

Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces?

Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces? Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces? Formatief evalueren 12 juni 2017, vmbo examenfestival Judith Gulikers, educatie en competentiestudent, Wageningen universiteit Take home messages In een

Nadere informatie

Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces?

Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces? Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces? Formatief evalueren 22 maart 2018 Judith Gulikers, education and learning sciences, Wageningen universiteit Take home messages In een (SE-)toets zit een

Nadere informatie

Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk.

Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk. Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk. 23 januari 2019 Christel Wolterinck, c.h.d.wolterinck@utwente.nl Kim Schildkamp, k.schildkamp@utwente.nl LEERDOELEN De deelnemers: Hebben inzicht

Nadere informatie

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk Cindy Poortman, c.l.poortman@utwente.nl Project InformED, m.m.v. Kim Schildkamp, Christel Wolterinck, Jitske de Vries, Adrie Visscher (UT),

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL

Nadere informatie

Welkom. Hoe houd je je resultaten op peil tijdens curriculumherziening

Welkom. Hoe houd je je resultaten op peil tijdens curriculumherziening Welkom Hoe houd je je resultaten op peil tijdens curriculumherziening binnen de school? Presentatie door: Brigitte van Hilst VO-Congres: Ontwikkeling van eigentijds curriculum in de school 28 maart 2019

Nadere informatie

Formatief toetsen. Hoor- en werkcolleges voor in de lerarenopleidingen eerste- en tweedegraads

Formatief toetsen. Hoor- en werkcolleges voor in de lerarenopleidingen eerste- en tweedegraads Formatief toetsen Hoor- en werkcolleges voor in de lerarenopleidingen eerste- en tweedegraads Formatief toetsen Achtergrond: doel, doelgroep, aantal colleges en accenten in colleges In deze colleges Deel

Nadere informatie

Formatief Evalueren. Donderdag 6 december Een introductie

Formatief Evalueren. Donderdag 6 december Een introductie Formatief Evalueren Donderdag 6 december 2018 Een introductie Even voorstellen.. Wessel Peeters Docent Maatschappijleer Loopbaanbegeleider Master Leren en Innoveren Bezig met onderwijs(trends) Vernieuwenderwijs.nl

Nadere informatie

Feedback middels formatief toetsen

Feedback middels formatief toetsen Feedback middels formatief toetsen Studiedag Mbo Taalacademie Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Formatief toetsen en feedback Waar denkt u aan bij de termen formatief toetsen en feedback?

Nadere informatie

Geen toetsrevolutie zonder onderwijskundig leiderschap. Dominique Sluijsmans, Universiteit Maastricht/Zuyd Hogeschool

Geen toetsrevolutie zonder onderwijskundig leiderschap. Dominique Sluijsmans, Universiteit Maastricht/Zuyd Hogeschool Geen toetsrevolutie zonder onderwijskundig leiderschap Dominique Sluijsmans, Universiteit Maastricht/Zuyd Hogeschool 28 maart 2019 Welkom! Geen toetsrevolutie zonder onderwijskundig leiderschap Naar een

Nadere informatie

Formatief Evalueren. Donderdag 12 oktober Een introductie

Formatief Evalueren. Donderdag 12 oktober Een introductie Formatief Evalueren Donderdag 12 oktober 2017 Een introductie Even voorstellen.. Wessel Peeters Docent Maatschappijleer Loopbaanbegeleider Master Leren en Innoveren Bezig met onderwijs(trends) Vernieuwenderwijs.nl

Nadere informatie

UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP 1/25/2017 FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES

UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP 1/25/2017 FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES Kim Schildkamp Wilma Kippers Christel Wolterinck Fer Coenders 1 IN DEZE WORKSHOP: 1. 2. 3. 4. 5. LEERDOELEN THEORIE VRAGENLIJST

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR LEERLINGEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL

Nadere informatie

Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT

Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT KIM SCHILDKAMP: K.SCHILDKAMP@UTWENTE.NL DOMINIQUE SLUIJSMANS: DOMINIQUE.SLUIJSMANS@ZUYD.NL Deze presentatie Formatief toetsen De plek van de DTT Een voorbeeld

Nadere informatie

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente) Vragenlijst formatief toetsen - Leerlingen Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en

Nadere informatie

Welkom! Formatief toetsen is teamwerk. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 2 juni 2017

Welkom! Formatief toetsen is teamwerk. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 2 juni 2017 2 juni 2017 Welkom! Formatief toetsen is teamwerk Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering Themasessie Platform Leren van Toetsen Hogeschool Rotterdam Eric Entken Hogeschool Rotterdam Dominique

Nadere informatie

Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk.

Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk. Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk. 21 November 2018 Christel Wolterinck, c.h.d.wolterinck@utwente.nl Cindy Poortman, c.l.poortman@utwente.nl LEERDOELEN De deelnemers: Hebben inzicht

Nadere informatie

Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven

Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven 27 november 2015 Kom verder. Saxion. Inhoud Over DIM* Effectstudie DIM* DIM* bij Saxion *DIM = Digitaal Informatievaardigheden

Nadere informatie

Het verhaal achter het cijfer Annemarie Travaille. OMO-ICTOdag

Het verhaal achter het cijfer Annemarie Travaille. OMO-ICTOdag Het verhaal achter het cijfer Annemarie Travaille OMO-ICTOdag Heb je iemand gevonden die dezelfde 7 had? 7 = 7? Achter elk cijfer zit een ander verhaal 7 7 Achter elke leerling zit een ander verhaal De

Nadere informatie

Formatief evalueren binnen je praktijkvak

Formatief evalueren binnen je praktijkvak Formatief evalueren binnen je praktijkvak Gerdineke van Silfhout, SLO Liesbeth Baartman, Hogeschool Utrecht 1 Mini programma vandaag Welkom Presentatie formatief evalueren In gesprek met de FE scan Korte

Nadere informatie

Feedbackrijke didactiek Lesideeën en opdrachten. Sergej Visser

Feedbackrijke didactiek Lesideeën en opdrachten. Sergej Visser Feedbackrijke didactiek Lesideeën en opdrachten Sergej Visser Formatief evalueren 29 oktober 2017 Sergej Visser Programma bla Feedbackrijke didactiek: wat is dat? PDCA-cyclus: kennis & kunde meetbaar maken

Nadere informatie

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente) Vragenlijst formatief toetsen - Docent Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en leerlingen

Nadere informatie

Workshop VCN. Formatieve Evaluatie met Google Classroom. Adam Lenaarts

Workshop VCN. Formatieve Evaluatie met Google Classroom. Adam Lenaarts Workshop VCN Formatieve Evaluatie met Google Classroom Adam Lenaarts A.Lenaarts@tabor.nl / @skandibal https://padlet.com/a_lenaarts/vcn Deel tijdens de workshop uw mening, opmerkingen en vragen. Voorstellen:

Nadere informatie

Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback

Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Gerdineke van Silfhout Gulikers & Baartman, 2017 Fase 1: een voorwaardelijke fase Leerdoelen

Nadere informatie

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober 9 oktober 2017 Welkom! Peer feedback in online onderwijs Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering Bijdrage seminar peer feedback en peer assessment in online onderwijs SURF Utrecht Dominique

Nadere informatie

Formatief evalueren: succescriteria, het ontwikkelen van een neus voor kwaliteit. Bas Trimbos Gerdineke van Silfhout

Formatief evalueren: succescriteria, het ontwikkelen van een neus voor kwaliteit. Bas Trimbos Gerdineke van Silfhout Formatief evalueren: succescriteria, het ontwikkelen van een neus voor kwaliteit Bas Trimbos Gerdineke van Silfhout Stand van zaken Formatief evalueren vanuit SLO Ontzettend veel aandacht FE (facebook,

Nadere informatie

Welkom! Leren of presteren? Naar een balans tussen de formatieve en summatieve functie van toetsing in het hoger onderwijs.

Welkom! Leren of presteren? Naar een balans tussen de formatieve en summatieve functie van toetsing in het hoger onderwijs. 27 juni 2019 Welkom! Leren of presteren? Naar een balans tussen de formatieve en summatieve functie van toetsing in het hoger onderwijs Divisieslot Hoger Onderwijs ORD Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool

Nadere informatie

Studiemiddag Formatief evalueren in de lerarenopleiding

Studiemiddag Formatief evalueren in de lerarenopleiding Studiemiddag Formatief evalueren in de lerarenopleiding Welkom Formatief toetsen Toetsen om van te leren Formatieve assessment Formatieve evaluatie Formatief lesgeven 1 Werken aan groei Formatief toetsen

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

De rol van formatief toetsen binnen taalonderwijs. Joanneke Prenger CPS 13 oktober Welkom aan boord!

De rol van formatief toetsen binnen taalonderwijs. Joanneke Prenger CPS 13 oktober Welkom aan boord! De rol van formatief toetsen binnen taalonderwijs Joanneke Prenger CPS 13 oktober 2016 Welkom aan boord! 1 Inleiding Veel aandacht voor het curriculum, leren, toetsing en toezicht Veel aandacht voor toetsing

Nadere informatie

Welkom! Wat maakt formatief evalueren echt formatief? Handvatten om invulling te geven aan een complex concept. 23 januari

Welkom! Wat maakt formatief evalueren echt formatief? Handvatten om invulling te geven aan een complex concept. 23 januari 23 januari 2019 Welkom! Wat maakt formatief evalueren echt formatief? Handvatten om invulling te geven aan een complex concept Bijdrage studiedag netwerk Formatief evalueren in de lerarenopleiding Dominique

Nadere informatie

Ter introductie: een kijkje in 4 vmbo-tl

Ter introductie: een kijkje in 4 vmbo-tl Formatieve evaluatie: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VO-raad congres Jeroen Spek (Calvijn, CS de Hoven) & Gerdineke van Silfhout

Nadere informatie

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN HET DOEL VAN DEZE LEZING - Wat is formatief toetsen - De relatie tot bijvoorbeeld SRL en motivatie - Introduceren

Nadere informatie

Van ambitie naar collectief leren. Masterclass 2

Van ambitie naar collectief leren. Masterclass 2 Van ambitie naar collectief leren Masterclass 2 Cyclus op lokaal niveau check Ambitie ontwikkelen Product en proces evalueren Informatie verzamelen Actie uitvoeren Collectief leren studie/ analyse doen

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén

Nadere informatie

ONTWERP JE EIGEN FORMATIEVE WERKVORM

ONTWERP JE EIGEN FORMATIEVE WERKVORM ONTWERP JE EIGEN FORMATIEVE WERKVORM BESCHRIJVING OPDRACHT In deze opdracht ga je aan de slag met het ontwikkelen van en die je meteen de volgende dag in kunt zetten. Aan de hand van concrete voorbeelden

Nadere informatie

Opdracht Feedback Feed up Feed forward

Opdracht Feedback Feed up Feed forward Opdracht Feedback Feed up Feed forward In deze workshop ga je aan de slag met het inbouwen van verschillende feedbackmomenten in je les. In deze workshop leer je het verschil tussen: - feedback, feed up

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken en Groen Proeven: Hoe realiseer ik dat? Juliette Vermaas

Opbrengstgericht werken en Groen Proeven: Hoe realiseer ik dat? Juliette Vermaas Opbrengstgericht werken en Groen Proeven: Hoe realiseer ik dat? Juliette Vermaas Opbrengsten gebruiken om: Reflectie op gang te brengen over onze manier van werken Verstandige beslissingen te nemen op

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM YVONNE HALLINGSE DTT CONFERENTIE CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 INHOUD Summatieve cultuur in het VO Verschillende benaderingen van formatief toetsen Onderzoek: belemmerende

Nadere informatie

Formatieve assessment in het HBO

Formatieve assessment in het HBO Formatieve assessment in het HBO Astrid de Blecourt, Niké Groot & Stephanie Kruiper Diana van Leeuwen Programma 1. Startvraag 2. Vijf sleutelstrategieën van formatieve assessment (Black, & Wiliam, 2009)

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat?

Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat? Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat? GP goes OGW Met OGW willen we de ontwikkeling van leerlingen zo goed mogelijk stimuleren. Dat vraagt van de docent én school

Nadere informatie

De WALT en de WILF What Are we Learning For? (leerdoelen) What I am Looking For? (succescriteria) Chroinin and Cosgrave (2013)

De WALT en de WILF What Are we Learning For? (leerdoelen) What I am Looking For? (succescriteria) Chroinin and Cosgrave (2013) Wat DOET de docent in fase 1 1. Weet kennis over leerlijn (= learning progression) in eigen vakgebied te vertalen naar goede leerdoelen en succescriteria 2. Communiceert heldere leerdoelen op meerdere

Nadere informatie

Welkom! Leerwegonafhankelijk. beoordelen in flexibel onderwijs. 7 maart. Bijdrage themabijeenkomst over leerwegonafhankelijk toetsen en validering

Welkom! Leerwegonafhankelijk. beoordelen in flexibel onderwijs. 7 maart. Bijdrage themabijeenkomst over leerwegonafhankelijk toetsen en validering 7 maart 2018 Welkom! Leerwegonafhankelijk beoordelen in flexibel onderwijs Bijdrage themabijeenkomst over leerwegonafhankelijk toetsen en validering Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool Lectoraat Professioneel

Nadere informatie

Gepersonaliseerd leren op het Kennemer College mavo. de school die kansen biedt

Gepersonaliseerd leren op het Kennemer College mavo. de school die kansen biedt Gepersonaliseerd leren op het Kennemer College mavo de school die kansen biedt Stelling Als een arts elke patiënt dezelfde medicijnen zou voorschrijven ongeacht de kwaal, zou hij zijn baan kwijtraken Stelling

Nadere informatie

Welkom op de terugkomdag van de Groen Proeven OGW pilots!

Welkom op de terugkomdag van de Groen Proeven OGW pilots! Welkom op de terugkomdag van de Groen Proeven OGW pilots! WURKS-AOC Raad project Judith Gulikers (ECS/WUR) en Wilma Bredewold (Groen Proeven, AOC Raad) Programma van vandaag 10.00 uur Opwarmer; hoe staat

Nadere informatie

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN LECTOR ONDERWIJSEXCELLENTIE ROOSEVELT CENTRE FOR EXCELLENCE IN EDUCATION HOGESCHOOL ZEELAND HET DOEL VAN DEZE LEZING - Ingaan op formatief

Nadere informatie

Hoe je formatieve evaluatie als praktijk en onderwerp van gesprek in een bestaande cursus inzet (benoemen, bespreken en ervaringen expliciteren).

Hoe je formatieve evaluatie als praktijk en onderwerp van gesprek in een bestaande cursus inzet (benoemen, bespreken en ervaringen expliciteren). DE KERN Hoe je formatieve evaluatie als praktijk en onderwerp van gesprek in een bestaande cursus inzet (benoemen, bespreken en ervaringen expliciteren). Hoe je in je eigen lespraktijk formatieve evaluatie

Nadere informatie

De WALT en de WILF What Are we Learning For? (leerdoelen) What I am Looking For? (succescriteria) Chroinin and Cosgrave (2013)

De WALT en de WILF What Are we Learning For? (leerdoelen) What I am Looking For? (succescriteria) Chroinin and Cosgrave (2013) Wat DOET de docent in fase 1 1. Vertaalt kennis over het eigen vakgebied en de ontwikkeling van studenten daarin (= learning progression) naar heldere leerdoelen en succescriteria 2. Houdt rekening met

Nadere informatie

Taal- en rekendata & onderwijsverbetering? 27 november 2018 Laura Staman & Maud Olde Daalhuis (ROC van Twente) Annemarie Groot (CINOP-ecbo)

Taal- en rekendata & onderwijsverbetering? 27 november 2018 Laura Staman & Maud Olde Daalhuis (ROC van Twente) Annemarie Groot (CINOP-ecbo) Taal- en rekendata & onderwijsverbetering? 27 november 2018 Laura Staman & Maud Olde Daalhuis (ROC van Twente) Annemarie Groot (CINOP-ecbo) Programma Welkom Wie zijn wij en wie zijn jullie? Toelichting

Nadere informatie

Symposium Platform Leren van Toetsen. 1 juni 2018

Symposium Platform Leren van Toetsen. 1 juni 2018 Symposium Platform Leren van Toetsen 1 juni 2018 Keynote 1 Liesbeth Baartman, Hogeschool Utrecht Dominique Sluijsmans, Zuyd Hogeschool Jan de Geus, NHL Stenden Programmatisch toetsen bij het afstuderen

Nadere informatie

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands Susan Thijssen, Het Rhedens Dieren Formatief evalueren: wat is dat? 1 Met dank aan VSO Mariëndael uit Arnhem Een cijfer om het leren te beoordelen... Maar

Nadere informatie

Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren

Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Nationaal Congres Engels Ede, 17 maart 2017 Daniela Fasoglio & Bas Trimbos

Nadere informatie

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren?

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? Jan van Driel, POOLL Congres Leren op de werkplek Leuven, 7 januari 2015 Professionele ontwikkeling van docenten Professional development

Nadere informatie

IF YOU DON T FIND OUT WHAT S GOING WRONG, YOU CAN T GIVE EFFECTIVE FEEDBACK (WILIAM & LEAHY, 2015: 119)

IF YOU DON T FIND OUT WHAT S GOING WRONG, YOU CAN T GIVE EFFECTIVE FEEDBACK (WILIAM & LEAHY, 2015: 119) WORKSHOP FORMATIEF TOETSEN MAATSCHAPPIJLEER TWENTS MEESTERSCHAP 2019 IF YOU DON T FIND OUT WHAT S GOING WRONG, YOU CAN T GIVE EFFECTIVE FEEDBACK (WILIAM & LEAHY, 2015: 119) HINKE MUL EN MICHIEL WALTMAN

Nadere informatie

Optimale onderwijservaringen

Optimale onderwijservaringen Vorm presentatie Optimale onderwijservaringen Resultaten Toepassing Achtergrond Onderzoeksopzet Agenda Hoe het allemaal is begonnen Afstudeeronderzoek Mensen moeten er iets aan hebben Resultaten Voorspellers

Nadere informatie

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde 1. BoE domeincompetentie Analyseren (minimaal niveau eind major W: 3) (toelichting: deze omschrijving komt uit de Bachelor of Engineering (BoE))

Nadere informatie

Formatief evalueren met leesgesprekken

Formatief evalueren met leesgesprekken Formatief evalueren met leesgesprekken Joanneke Prenger Stichting Lezen 10 november 2016 Inleiding Veel aandacht voor het curriculum, leren, toetsing en toezicht Veel aandacht voor toetsing passend bij

Nadere informatie

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands Janneke Sleenhof & Larissa Rutten, St-Joriscollege Formatief evalueren: wat is dat? 1 Met dank aan VSO Mariëndael uit Arnhem Een cijfer om het leren te beoordelen...

Nadere informatie

Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken!

Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken! Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken! Over de rol van de kwaliteitszorgmedewerker binnen OGW Juliette Vermaas Opdracht 1: Inventarisatie 1. Wat is volgens jou kenmerkend voor OGW? Kies

Nadere informatie

Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs

Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs VELON/VELOV CONFERENTIE Brussel, 4-5 februari 2016 Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs Fontys Hogescholen, Eindhoven Dr. E. Klatter, Dr. K. Vloet, Dr. S. Janssen & MEd

Nadere informatie

Kwaliteit van toetsen en beoordelen. Desirée Joosten-ten Brinke. 25 oktober Programma

Kwaliteit van toetsen en beoordelen. Desirée Joosten-ten Brinke. 25 oktober Programma Kwaliteit van toetsen en beoordelen Desirée Joosten-ten Brinke 25 oktober 2011 Programma Constructive alignment Kwaliteitspiramide voor eigentijds toetsen Docentprofessionalisering Toetsmotivatie en Studentbetrokkenheid

Nadere informatie

Lesson Study: Een effectieve en bruikbare professionaliseringsbenadering in de Nederlandse context?

Lesson Study: Een effectieve en bruikbare professionaliseringsbenadering in de Nederlandse context? Lesson Study: Een effectieve en bruikbare professionaliseringsbenadering in de Nederlandse context? NRO-project 405-15-726 Siebrich de Vries, Gerrit Roorda, Klaas van Veen Maart 2017 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken:

Opbrengstgericht werken: Kris Verbeeck en Astrid van den Hurk (KPC Groep) i.s.m. Marcel Pennings (OBS de Windhoek), met dank aan Liesbeth Baartman (TU Eindhoven). Opbrengstgericht werken: samenhangend beleid bij toetsen en volgen

Nadere informatie

Opdracht. Voorkennis Basale kennis van het proces van formatief evalueren.

Opdracht. Voorkennis Basale kennis van het proces van formatief evalueren. Opdracht In deze workshop ga je aan de slag met het inbouwen van verschillende feedbackmomenten in je lessen. In deze workshop leer je het verschil tussen docentgestuurde feedback, peer-feedback en self-assessment.

Nadere informatie

Welkom! Workshop portfolio ontwikkeling. Wendy Kicken & José Janssen Open Universiteit, CELSTEC

Welkom! Workshop portfolio ontwikkeling. Wendy Kicken & José Janssen Open Universiteit, CELSTEC Welkom! Workshop portfolio ontwikkeling Wendy Kicken & José Janssen Open Universiteit, CELSTEC Doel van de workshop vandaag Hoe willen we het Elos e-portfolio gaan inzetten? Hoe moet het Elos e-portfolio

Nadere informatie

Het geven van effectieve feedback bij formatief evalueren WORKSHOP WERKCONFERENTIE SCHOOLINFO RIANNE NEERING

Het geven van effectieve feedback bij formatief evalueren WORKSHOP WERKCONFERENTIE SCHOOLINFO RIANNE NEERING Het geven van effectieve feedback bij formatief evalueren WORKSHOP WERKCONFERENTIE SCHOOLINFO 15-03-2018 RIANNE NEERING Opzet van de workshop Leerdoelen en verwachtingen wat wil je van deze workshop mee

Nadere informatie

ICC Netwerkbijeenkomst MOCCA: Evalueren kun je leren. Marjo Berendsen

ICC Netwerkbijeenkomst MOCCA: Evalueren kun je leren. Marjo Berendsen ICC Netwerkbijeenkomst MOCCA: Evalueren kun je leren Marjo Berendsen 14 februari 2017 Programma en doelen Voorkennis en verwachtingen WAT evalueren? Verkenning diverse vormen met tips Formatief evalueren:

Nadere informatie

Differentiëren ontrafeld

Differentiëren ontrafeld Differentiëren ontrafeld vijf principes voor het optimaal omgaan met verschillen Trynke Keuning & Marieke van Geel Je wilt natuurlijk je onderwijs optimaal inrichten voor al deze leerlingen Dat noemen

Nadere informatie

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren?

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Bewijs leveren Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

Hoe kun je onderwijs adaptief inrichten met behulp van ICT?

Hoe kun je onderwijs adaptief inrichten met behulp van ICT? Hoe kun je onderwijs adaptief inrichten met behulp van ICT? 22 en 23 mei 2018 ` Veerle van Pinxteren Binnenkomst Zoek degene met het begrip dat/de definitie die bij jouw kaartje hoort. Stel jezelf voor

Nadere informatie

Formatieve evaluatie bij voortgezet lezen: het voeren van leesgesprekken

Formatieve evaluatie bij voortgezet lezen: het voeren van leesgesprekken Formatieve evaluatie bij voortgezet lezen: het voeren van leesgesprekken SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Joanneke Prenger & Gerdineke van Silfhout Inleiding Veel aandacht voor brede

Nadere informatie

Forumdag taalbeleid Leuven, 30 mei Ilse Mestdagh & Anneleen Cottyn

Forumdag taalbeleid Leuven, 30 mei Ilse Mestdagh & Anneleen Cottyn Forumdag taalbeleid Leuven, 30 mei 2017 Taalbeleid@BLT Ilse Mestdagh & Anneleen Cottyn TAALBELEIDVISIE BREED INTEGRAAL OP MAAT STUURGROEP TAALBELEID Instrumenten Leerlijn Professionalisering Inhoud Ontstaan

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

Professionele Lerende Gemeenschap

Professionele Lerende Gemeenschap Daadkrachtig leiding geven aan een professionele leergemeenschap Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

Liesbeth Baartman & Raymond Kloppenburg, Hogeschool Utrecht, januari 2013

Liesbeth Baartman & Raymond Kloppenburg, Hogeschool Utrecht, januari 2013 KIT: KwaliteitsInstrument Toetsprogramma s in beroepsgericht onderwijs Zelfevaluatie-instrument voor docenten Website: www.kwaliteit-toetsprogramma.nl conceptversie 14-03-2013 In onderstaand schema vindt

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

21e-eeuwse vaardigheden

21e-eeuwse vaardigheden Even voorstellen Eugenie Zwanenburg Dumoulin Docent Biologie en ANW Coördinator talentstroom Science Onderwijsvernieuwing Ontwikkelteam DG curriculum.nu www.teacherstories.nl www.lesseninvaardigheden.nl

Nadere informatie

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media

Nadere informatie

Werken met leeruitkomsten in de Saxion Parttime School

Werken met leeruitkomsten in de Saxion Parttime School Werken met leeruitkomsten in de Saxion Parttime School Dick Sweitser, Vera de Ruiter en Paul Schunselaar Kom verder. Saxion. 23 maart 2016 Werken met leeruitkomsten.. Waarmee.. Aansluiten bij de ontwikkel-/

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum.

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum. Academisch Schrijven in het curriculum Dr N. Saab, ICLON, Dr Ph. Dol, Academisch Talencentrum, Dr. J.A. Mol, Faculteit der Archeologie Opzet van deze bijeenkomst Interactief: 1. Wij geven enkele voorbeelden

Nadere informatie

EXAMINERING IN DE BEROEPSPRAKTIJK: HET EFFECT VAN UITWISSELING. Liza Goos en Dagmar Blom-Korevaar

EXAMINERING IN DE BEROEPSPRAKTIJK: HET EFFECT VAN UITWISSELING. Liza Goos en Dagmar Blom-Korevaar EXAMINERING IN DE BEROEPSPRAKTIJK: HET EFFECT VAN UITWISSELING Liza Goos en Dagmar Blom-Korevaar 2 1. Beschikbaarheid van een heldere visie op examinering binnen de reële beroepscontext 2. Werkprocessen

Nadere informatie

Wordt Lesson Study lessenstudie? Onderzoek naar de effectiviteit en bruikbaarheid van Lesson Study in de Nederlandse context

Wordt Lesson Study lessenstudie? Onderzoek naar de effectiviteit en bruikbaarheid van Lesson Study in de Nederlandse context Wordt Lesson Study lessenstudie? Onderzoek naar de effectiviteit en bruikbaarheid van Lesson Study in de Nederlandse context Siebrich de Vries, Gerrit Roorda & Klaas van Veen 9 mei 2017 Professionaliseringsaanbod

Nadere informatie

Procentberekeningen met een verhoudingstabel

Procentberekeningen met een verhoudingstabel Procentberekeningen met een verhoudingstabel Algemeen Leerjaar: Aantal lessen: Toelichting: 2 havo/vwo 2 x 50 minuten Deze lessen gaan over een onderwerp dat leerlingen eerder al is aangeboden. Leerdoelen

Nadere informatie

Wetenschap en technologie in het basisonderwijs

Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Hoe dan? Makkelijker gezegd dan gedaan. Anna Hotze, Hogeschool ipabo Amsterdam PO congres, 10 oktober 2018 Fascinatie 2 Deze en toekomstige problemen Vragen

Nadere informatie