Formatieve evaluatie bij voortgezet lezen: het voeren van leesgesprekken

Transcriptie

1 Formatieve evaluatie bij voortgezet lezen: het voeren van leesgesprekken SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Joanneke Prenger & Gerdineke van Silfhout

2 Inleiding Veel aandacht voor brede doelen van het onderwijs en leren Veel aandacht voor het curriculum, leren, toetsing en toezicht Veel aandacht voor toetsing passend bij het leren Valide toetsing Toetsing ingebed in het leren

3 Wat is formatieve evaluatie Doelen Leesgesprekken als vorm van formatieve evaluatie

4 Formatief evalueren volgens jou Schrijf/teken twee minuten lang alles (op) wat er in je opkomt als je aan het onderwerp 'Formatief evalueren in je les' denkt. Schrijf achter elkaar door. Concentreer je op het onderwerp. Maak u niet druk om taalfouten. Heb je even geen gedachten over het onderwerp, schrijf dan net zolang het woord toets op tot je wel weer gedachten over het onderwerp hebt.

5 Overleg twee minuten met je buurman/ vrouw Wat hebben jullie opgeschreven? Noteer op Mentimeter jullie gezamenlijke top 3 kernwoorden. Plenair: Wat is (belangrijk bij) formatieve evaluatie?

6

7 Techniek waar staat de leerling? In te zetten aan begin / einde van de les Begin: wat weet de leerling al / wat wil de leerling weten? Einde: wat is er geleerd / wat wil de leerling weten?

8 Techniek waar staat de leerling? Schrijf/teken twee minuten lang alles wat er in je opkomt als je aan het onderwerp 'De kringloop van het water' denkt. Denk alleen aan het onderwerp. Blijf schrijven. Maak je niet druk om taalfouten. Weet je even niets, schrijf dan net zolang het woord regen op tot je weer wat weet over de waterkringloop.

9 Inside the black box Moet je dan niet toetsen? Integendeel je toetst, je analyseert veel vaker! Zet toetsen/ evaluaties zo in dat zowel de leerling als de leraar ervan leert. De leraar heeft informatie nodig om betere beslissingen te kunnen nemen. En de leerling heeft informatie nodig om het beter te gaan doen om zijn leerdoelen bij te kunnen stellen. Met dank aan VSO Mariëndael Arnhem

10 Het gaat om drie vragen... Waar werkt de leerling naartoe? (Feed up) Waar staat hij nou? (Feedback) Hoe komt hij op de gewenste situatie? (Feed forward)... en om drie belangrijke actoren: Docent Leerling Medeleerling

11 Wat is formatieve evaluatie? Leraar Medeleerling Leerling Waar werkt de leerling naartoe? 1. Verhelderen van leerdoelen en delen van criteria voor succes Begrijpen en delen van leerdoelen en criteria voor succes Begrijpen van leerdoelen en criteria voor succes Waar is de leerling nu? 2. Realiseren van effectieve discussies, taken en activiteiten die bewijs leveren voor leren Hoe komt de leerling naar de gewenste situatie? 3. Feedback geven gericht op verder leren 4. Activeren van leerlingen als belangrijke informatiebronnen voor elkaar 5. Activeren van leerlingen in het stimuleren van eigenaarschap over het eigen leren Figuur 1: Vijf strategieën van formatief evalueren (Leahy, Lyon, Thompson & Wiliam, 2005).

12 En één groot idee

13 nederlands.slo.nl/leesgesprekken

14 Leesgesprekken als vorm van formatieve evaluatie Leerdoelen verhelderen Effectieve activiteit om zicht op leren krijgen Feedback gericht op verder leren Bij gesprekken in een groepje: leerlingen stimuleren tot peerfeedback De leerling eigenaar van zijn eigen leesontwikkeling

15 Vragen stellen in een leesgesprek Vragen naar ervaringen van kinderen, naar gedachten en handelingen Niet vragen naar kennis Vragen vanuit je eigen nieuwsgierigheid, gericht op een helder beeld krijgen van de mogelijkheden van een kind Door je vraag kinderen stimuleren tot denken: Hoe zit dit? Kan het anders?

16 Begrijpen over leesvaardigheid/groep 5 6/begrijpen

17 Analyseren (overleg in duo's) Waar werkt de leerling naartoe? (Feed up) Waar staat hij nou? (Feedback) Hoe komt hij op de gewenste situatie? (Feed forward)

18 Begrijpen over leesvaardigheid/groep 7 8/begrijpen

19 Analyseren (overleg in duo's) Waar werkt de leerling naartoe? (Feed up) Waar staat hij nou? (Feedback) Hoe komt hij op de gewenste situatie? (Feed forward)

20 Leesomgeving over leesomgeving/school

21 Analyseren (overleg in duo's) Waar werkt de leerling naartoe? (Feed up) Waar staat hij nou? (Feedback) Hoe komt hij op de gewenste situatie? (Feed forward)

22 Leesvoorkeur

23 Analyseren (overleg in duo's) Waar werkt de leerling naartoe? (Feed up) Waar staat hij nou? (Feedback) Hoe komt hij op de gewenste situatie? (Feed forward)

24 Leesgesprekken voeren Voorwaarden Wanneer voer je een leesgesprek? Groepje of individueel? Wat gebeurt er na een leesgesprek?

25 Wat leveren leesgesprekken op? Inzicht in metacognitieve kennis ook bij jongere kinderen Aanvullende informatie komt naar voren, via toetsing niet mogelijk is Kind denkt bewust na over wat en hoe het leest Bevordering van leesniveau

26 Bezoek onze website Meer informatie? nederlands.slo.nl/themas/formatief evalueren nederlands.slo.nl/leesgesprekken Joanneke Prenger