Samen bouwen aan leefbaarheid. Algemene Beschouwingen. Begroting. Eerste termijn. Gulpen-Wittem CDA ON TOUR. Coalitie akkoord

Transcriptie

1 Embargo tot donderdag :30u Algemene Beschouwingen Eerste termijn Gulpen-Wittem Begroting 2018 Coalitie akkoord Samen bouwen aan leefbaarheid CDA ON TOUR

2 Inleiding Voorzitter, In 2014 startten wij, CDA, deze periode samen met onze coalitiepartner Fractie Franssen. Het coalitieprogramma Samen bouwen aan leefbaarheid werd opgesteld en vastgesteld, waarbij de zachte portefeuilles voor onze wethouder Philip Laheij waren en de harde portefeuilles voor wethouder Franssen. Wat hebben deze heren de afgelopen jaren hard gewerkt voor onze prachtige gemeente. Dank hiervoor! Afgelopen vier jaar heeft mijn fractie, het CDA, zich zeer sterk ingezet voor meer burgerparticipatie en getracht vanuit het midden van de maatschappij te werk te gaan. Met projecten en activiteiten bijvoorbeeld CDA ON TOUR heeft het CDA geprobeerd sociaal actief te zijn en burgers te betrekken in de besluitvorming. Met succes! Dankzij talrijke ontmoetingen en uitwisselingen van ideeën heeft het CDA de burger direct kunnen laten doordringen tot de raadszaal en daarmee de verkiezingsleuze van 2014 samen bouwen met burgers eer aan gedaan. De CDA fractie is dan ook ontzettend trots op wat er de afgelopen periode is gerealiseerd; de drie decentralisaties zijn uitmuntend verlopen, het project Samen Doen staat op de kaart, de zelfsturing begint in een aantal kernen vaste vorm te krijgen, de bibliotheek is vernieuwd, in Mechelen is een nieuw (duurzaam) Kindcentrum neergezet en in Gulpen is een unilocatie voor het Sophianum gerealiseerd. Daarnaast is fors geïnvesteerd in onze infrastructuur, waaronder de reconstructie van diverse wegen en de aanzet tot de aanleg van wandel- en fietspaden. Diverse dorpspleintjes zijn/worden heringericht (denk aan de Ankerplaats te Slenaken, het dorpsplein te Nijswiller en op de planning: Partij en Eys) en veel kleine initiatieven zijn ondersteund (denk hierbij aan de aanleg van het trapveldje te Wijlre). Hoewel inmiddels vier jaren verstreken zijn, zal deze visie voor ons de rode draad blijven vormen. Er is immers nog genoeg werk aan de winkel en aannemelijk is dan ook dat wij allen, inwoners van een gemeente vol prachtige natuur, met vele fantastische dorpskernen, verenigingen en ondernemingen, pas aan het begin staan van een geweldig succes van voortschrijdende burgerparticipatie. 2

3 Mijn fractie zal dan ook vanaf 2018 staan voor hetgeen de burger inbrengt, staan voor hetgeen voortvloeit uit de normen en waarden van onze samenleving, staan voor hetgeen belangrijk is voor het welzijn van eenieder. In dit kader zullen ook de minderheden betrokken moeten worden in de besluitvorming. Ook zij horen immers de vruchten te plukken en deel uit te maken van het welzijn van eenieder. In deze begrotingsbehandeling zal het gedachtegoed van het CDA geconcretiseerd worden t.o.v. een aantal thema s. Voordat we tot de concretisering overgaan, wil het CDA eerst benadrukken dat wij ook over de laatste begroting van deze coalitieperiode zeer tevreden zijn. Vanaf deze plaats willen wij dan ook het college en de ambtelijke organisatie danken voor al het gedane werk. Financiën De onderhoudsrapportages van onze kapitaalgoederen (wegen, openbare verlichting, gebouwen en sportvelden) zijn geactualiseerd en in de begroting verwerkt. Ook met de vele ambities die wij hebben is de begroting ook meerjarig gezien sluitend. De conclusie is dat de financiële situatie er voor Gulpen-Wittem positief uit ziet. Uiteraard is het CDA daar heel blij mee. Duidelijk is ook dat het CDA samen met coalitiepartner Fractie Franssen een goed financieel beleid voeren en hebben gevoerd. Conform de afgesproken financiële spelregels tussen de overheden samen de trap op, samen de trap af vloeien er met uitzondering van 2018 de jaren erop honderden miljoenen meer richting gemeenten vergeleken met de septembercirculaire van een maand geleden. Dit betekent dat het financiële plaatje van Gulpen-Wittem er nog beter gaat uitzien. Contact met de burgers Reeds bij de start van de coalitieperiode is er aandacht gevraagd voor de dienstverlening naar burgers en ondernemers. Middels een Klant Contact Centrum (KCC) zou deze dienstverlening verbeterd moeten worden. Het KCC is in 2017 eindelijk gestart, echter is dit pas een begin. Er is nog veel werk aan de winkel. Ook de komende jaren zal het CDA zich blijven inzetten voor goede dienstverlening van de gemeente naar de burgers en voor het terugdringen van de administratieve lasten. 3

4 Daarnaast is er voor Gulpen-Wittem een uitdaging om optimaal mee te bewegen met ontwikkelingen en trends in de samenleving en hierop te anticiperen. Ook op digitaal vlak hebben burgers hoge verwachtingen. Deze verwachtingen dwingen onze gemeente om zich digitaal mee te ontwikkelen. Het CDA had een aantal vragen over de stijging van de ICT kosten. Inmiddels begrijpt het CDA dat de kost voor de baat uitgaat. Echter op termijn moet digitalisering tot besparingen elders in de bedrijfsvoering leiden. De CDA fractie heeft daarbij een tip. Maak bijvoorbeeld voor smartphones, laptops en pc s de overstap naar gebruikte apparatuur. Dat heeft onder meer een positieve impact op het milieu en kan zorgen voor een besparing op de kosten. Veiligheid Gulpen-Wittem is volgens de cijfers een veilige gemeente, echter blijk dit niet uit het gevoel van veiligheid dat bij de burgers leeft. Voor het vergroten van het veiligheidsgevoel van burgers is de inzet van wijkagenten van groot belang. Het nieuwe kabinet wil 270 miljoen euro per jaar extra uittrekken voor wijkagenten. Dit biedt ook voor onze landelijke gemeente kansen. Wij roepen de burgemeester op om hierover ook voor onze gemeente vroegtijdig afspraken te maken. In een landelijke gemeente als de onze is het moeilijk om aanrijtijden altijd en overal te halen. Situering van de brandweerkazernen speelt daar nadrukkelijk een rol in. Het CDA wil laten onderzoeken hoe aanrijtijden verbeterd kunnen worden en daarbij speciaal aandacht vragen voor de knelpunten van de brandweerkazerne te Gulpen. Verkeersveiligheid Gulpen-Wittem is een ambitieuze gemeente die blijft investeren in de toekomst en de verkeersveiligheid door de aanleg van vrij liggende fietspaden tussen Wijlre-Ubachsberg, Simpelveld-Eys-Wittem, de reconstructie Wittemer Allee en de aanleg van paden op de Gulperberg. Donderdag 26 oktober jl. hebben we een raad brede motie aangenomen voor een onderzoek voor het verbeteren van de verkeersveiligheid tussen Wahlwiller en Mechelen voor de schoolgaande jeugd. Echter zijn er meer scholen in onze gemeente gesloten dan alleen Wahl-/Nijswiller. Het CDA vraagt derhalve ook nadrukkelijk aandacht voor alle routes waarvan schoolkinderen gebruik maken. Daarnaast start de reconstructie van de weg de Hut de Planck hopelijk eind 2018, begin Het CDA vraagt hierbij nadrukkelijk om rekening te houden met verkeersveilige omleidingen 4

5 tijdens de werkzaamheden. Hierbij vraagt het CDA om speciale aandacht te laten gaan naar de schoolgaande jeugd. Parkeerbeleid Het CDA wil in Gulpen een eenduidig en overzichtelijk parkeerbeleid dat bezoekers stimuleert om Gulpen te bezoeken in plaats van afschrikt. Dit kan prima door een combinatie van blauwe zone parkeren en gratis parkeren. Niet alleen in Gulpen dient het parkeerbeleid aangepast te worden. Ook in de andere kernen van Gulpen-Wittem speelt de nodige parkeerproblematiek. Het CDA wil dan ook dat het parkeerbeleid in elke kern opnieuw wordt bekeken. Uitgangspunt hierbij is gratis parkeren met eventueel een aantal blauwe zones. Speciaal vragen wij vandaag aandacht voor de kernen Eys, Wahlwiller, Partij en Mechelen. Kortheidshalve verwijzen wij naar de moties die wij hiervoor indienen. Verkeer en vervoer Het CDA blijft zich inzetten voor goed openbaar vervoer. De nieuwe concessie heeft tot nogal wat reacties geleid. Gelukkig hebben wij door samen met de CDA Statenfractie druk uit te oefenen op provincie en Arriva enkele verbeteringen vanaf 10 december kunnen doorvoeren met betrekking tot het scholieren vervoer. Het CDA is van mening dat door de OV-shuttles (bel busje) en het Omnibuzz vervoer slim te combineren er een passende oplossing kan komen voor de kernen en buurtschappen die nu geen lijndienst hebben. Het CDA vraagt het college nadrukkelijk om zich hiervoor sterk te maken. Het CDA zet zich al drie raadsperiodes in voor gratis openbaar vervoer voor onze toeristen. De toeristenkaart is dankzij de inzet van voormalig CDA wethouder Jan Bormans in 2014 ingevoerd. Rond de uitbreiding naar een OV-pas blijft het de laatste tijd erg stil. Het CDA wil graag dat dit actief wordt opgepakt, en geïnformeerd worden en blijven over de stappen die het college hierin zet en gaat zetten. Gebiedsvisie Roodborn In de Kadernota stond de Gebiedsvisie Roodborn als reserve opgenomen. Inmiddels heeft het CDA de visie ontvangen en is die uitvoerig toegelicht. Het CDA ziet grote voordelen van uitvoering van de visie voor de waterkwaliteit, de leefbaarheid van de Piepert, de natuur- en 5

6 wandelbeleving. Het CDA verzoekt het college dan ook om met een concreet voorstel te komen (zie motie). Economie/buitengebied Het CDA wil gaan voor een welvarend buitengebied dat gekenmerkt wordt door een krachtige plattelandseconomie in een geweldig landschap. Het CDA wil dit graag in 2018 met ondernemers, belanghebbenden en inwoners oppakken en samen opzoek gaan naar de mogelijkheden om dit mogelijk te maken. Toerisme Toerisme is en blijft een van de belangrijkste economische sectoren van onze gemeente. Minder toerisme heeft niet alleen directe gevolgen voor de sector zelf en voor de inkomsten uit de toeristen belasting, maar heeft ook invloed op ons winkelaanbod en de horeca. Zonder onze verblijfsgasten zouden wij in Gulpen-Wittem een beduidend lager aanbod hebben en zou het er heel anders uitzien. Projecten als de Trambaan fietsroute leveren een bijdrage aan de beleving van ons landschap. Een belangrijk initiatief is om in het kader van lijn 50 op te halen wat de ondernemers nu zelf belangrijk vinden op zowel strategisch, tactisch en operationeel terrein. Het CDA complimenteert de portefeuillehouder met deze aanpak waarbij inzicht ontstaat wat de sector van de gemeente verwacht. Het verenigingsleven De gemeente Gulpen-Wittem is gezegend met een groot aantal (bloeiende) verenigingen. Alle bevolkingsgroepen moeten in de gelegenheid zijn om deel te nemen aan het verenigingsleven. Het CDA wil samen met verenigingen zoeken naar toekomstbestendige opties, eventueel ook eventueel over de gemeentegrenzen heen. De afgelopen jaren hebben we geïnvesteerd in (sport)accommodaties. Dat blijven we ook doen op basis van het vastgestelde accommodatiebeleid, waarbij we wel open staan voor verengingen die op eigen initiatief met een alternatief (liefst toekomstbestendig) samenwerkingsvoorstel komen. Het CDA wil mede de vereenzaming van burgers bestrijden door hen aan te zetten om deel te nemen aan de activiteiten en evenementen van de plaatselijke verenigingen. Het CDA wil dat specifiek op dit punt beleid gemaakt gaat worden. Het CDA vindt dat verenigingen die hier actief mee aan de slag gaan financieel beloond moeten worden. 6

7 Sociaal Domein De provincie Limburg gaat samen met bedrijven, gemeenten, uitkeringsinstantie UWV en uitzendbureaus de krapte op de arbeidsmarkt aanpakken in de sectoren bouw, horeca en zorg. Zo willen ze duizenden werkzoekenden en uitkeringsgerechtigden onderbrengen bij bedrijven die om werknemers staan te springen. Bij de behandeling van de onderhoudsplannen hebben wij onze zorgen geuit voor onze inwoner met een afstand tot de arbeidsmarkt en het college gevraagd hier actie op te ondernemen. Het initiatief van de Provincie biedt wederom een kans voor de inwoners van voor Gulpen-Wittem. Het CDA roept het college op om te zorgen dat optimaal van de geboden mogelijkheden gebruikt gemaakt wordt. Het WMO loket in Gulpen-Wittem is een succes en dat willen wij absoluut behouden. Mochten daar extra kosten aan verbonden zijn, dan wenst het CDA dat een concreet voorstel wordt voorgelegd aan de gemeenteraad. We willen in het Sociaal Domein inzetten op voortzetting van de praktijkgerichtheid, preventie en toekomstgerichtheid voor het welbevinden van de ouderen. Samen Doen staat op de kaart. Het CDA wil dat er gewerkt wordt aan een structurele inbedding en verdere uitbouw van Samen Doen. Hierbij moet er ruimte zijn voor vernieuwende initiatieven, die met voorkeur vanuit de burgers zelf komen. In het Sociaal Domein hebben we een aanzienlijke buffer om financiële tegenvallers op te vangen. Daarnaast worden de gemeentes ook geholpen door het regeerakkoord waarin staat dat de overheid zich de komende jaren blijvend zal inspannen voor de integrale aanpak dichtbij de burger voor mensen die het zonder ondersteuning niet redden. Via de normeringssystematiek voor het Gemeente- en Provinciefonds komt meer geld voor gemeenten beschikbaar. Duurzaamheid Duurzaamheidsmaatregelen hebben in onze gemeente vooral rendement bij bestaande woningen. Daar willen wij ons dan ook vooral op richten en initiatieven zoals bijvoorbeeld in Elkenrade initiëren en ondersteunen. Ook voor onze eigen accommodaties willen we 7

8 onderzoeken welke aanvullende maatregelen naast zonnepanelen nog mogelijk zijn. Dat mes snijdt aan twee kanten, enerzijds op het gebied van duurzaamheid en lagere lasten voor de exploitatie door de verenigingen. Tevens is er een pilot met E-auto s in Mechelen gestart. Het CDA zou graag zien dat deze pilot wordt gemonitord. Mochten de resultaten positief zijn, dan ziet het CDA gaarne dat ook in andere kernen gebruik gemaakt wordt van E-auto s. Afvalinzameling De afgelopen jaren is ingezet op het gescheiden inzamel van afstromen met als doel om de burger bewuster met afval om te laten gaan en de hoeveelheid terug te dringen. In Gulpen- Wittem hebben wij eind juni het afvalbeleid voor onze gemeente opnieuw vastgesteld. Op 20 september werden wij verrast met een publicatie van een onderzoek van het Sociaal Planbureau dat een ander licht werp op de effecten van het gescheiden inzamelen van vooral plastic. Bij ons rijst door deze en andere publicaties de vraag of wij wel de juiste weg ingeslagen hebben. Wij willen komend jaar het afvalbeleid opnieuw tegen het licht houden en ook andere oplossingen met minder neveneffecten bestuderen en tevens daarbij het totale kostenplaatje onderzoeken. Samen hebben wij als raad geconstateerd dat de communicatie rondom de invoering van het nieuwe systeem beter moet en de inzet van afvalcoaches overwogen moet worden. We wachten in dezen de reactie van het college af. Dan ten aanzien van het voorgestelde vaste tarief. Het CDA wil samen onze collega fracties zoeken naar de juiste verhouding tussen het vaste tarief en het aantal te verwachten ledigingen zodat de kosten voor onze burgers binnen de perken blijven. Wonen Eind 2016 hebben wij de Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg vastgesteld die een grote impact heeft op de ontwikkelingen in onze gemeente op het terrein van de woningbouw. Met deze structuurvisie is een stak regime in werking getreden en zijn nieuwe woningbouwontwikkelingen nog maar beperkt mogelijk. Afgelopen jaar hebben wij reeds gewezen op een aantal andere effecten zoals onder andere aantrekken van de werkgelegenheid en de gevolgen voor de huisvesting van onze jongeren. Als CDA constateren wij nu reeds dat het regime te strak is. De markt is gespannen en mensen die voor hun werk naar Zuid- 8

9 Limburg moeten verhuizen vinden geen geschikte woning. De prijsopdrijving die hierdoor plaatsvindt heeft grote gevolgen. De CDA fractie maakt zich grote zorgen maken over de positie van de starters op de woningmarkt. Hiertoe hebben wij een initiatiefvoorstel ingediend samen met onze coalitiepartner. Dit initiatief wordt nu opgepakt. We zijn benieuwd naar de voortgang hiervan. Daarnaast maakt het CDA zich zorgen over de ouderen die geen aangepaste woning kunnen vinden nu ze langer thuis moeten blijven wonen. Het woonbehoefte onderzoek moet meer duidelijkheid geven. Op initiatief van het CDA is afgesproken dat we werking van de nieuwe structuurvisie binnen twee jaar te evalueren. Wij willen die evaluatie na de zomer 2018 in de raad behandelen. Tot slot Het CDA kiest voor gezamenlijke normen en waarden, vanwaar wij komen tot geconcretiseerde plannen. Als CDA gaan wij graag in debat over onze christendemocratische visie. Het is een grote uitdaging om ons beleid en voorzieningen naar een hoger niveau te tillen, terwijl er minder middelen beschikbaar zijn. De kracht van onze eigen burgers is hierbij van essentieel belang. Het CDA neemt deze uitdaging aan en blijft zich inzetten om onze gemeente te doen groeien en bloeien! De CDA Fractie Gulpen Wittem Marieke Nass voorzitter Jos Hendriks vice voorzitter Fon Kistermann fractielid Giel Jacobs fractielid 9