Sectordossier Economie

Transcriptie

1 Boudewijnlaan B-1000 Brussel tel fax Onderdeel van het VVP-memorandum aan de volgende Vlaamse regering 1

2 Inhoud Voorwoord Missie van de provincies inzake economisch beleid Ruimtelijke economie Ruimtelijk-economische ontwikkelingen Monitoring ruimtebalans bedrijventerreinen Gebiedsspecifieke of thematische ruimtelijk-economische ontwikkelingen Sociaaleconomische structuren ERSV/RESOC - SERR Noodzaak tot afstemming van de streekpacten Dialoog met de Vlaamse overheid op provinciaal niveau Betere werking van het Vlaams platform voor sociaaleconomische streekontwikkeling Onduidelijkheid over de kerntaken van de ERSV's en RESOC s Verbeterde meerwaarde van de EAD-werking op subregionaal niveau Over samenwerking POM en AO en het acquisitiebeleid POM s als beleidsinstrumenten van de Vlaamse provinciebesturen Uitklaring taakstelling POM AO Strategisch acquisitiebeleid Sociale economie Informatiedoorstroming voor een interbestuurlijk overleg De rol van de verschillende actoren uitklaren De noodzakelijke basisfinanciering voor initiatieven voorzien Arbeidszorg - Beschutte en Sociale werkplaatsen Bijlagen Bijlage 1: Samenstelling beleidscommissie economie Bijlage 2: Samenstelling van de ambtelijke adviescommissie economie Bijlage 3: Contactpersoon VVP Bijlage 4: Overzicht van de werking van de provinciebesturen rond economie

3 Voorwoord De uitdaging voor de nieuwe Vlaamse legislatuur Missie bestuursniveaus geeft inhoud en bestuurskracht Sinds Vlaanderen de politieke verantwoordelijkheid over het binnenlands bestuur heeft, is er heel wat ten gunste van de lokale besturen veranderd. Recent hoogtepunt is daarbij het decretaal kader voor de werking van de gedecentraliseerde besturen. Zonder enige twijfel vormen het Gemeente- en het Provinciedecreet belangrijke instrumenten voor een degelijk beleid ten bate van de (lokale) samenleving. Zowel in het Gemeente- als het Provinciedecreet wordt een duidelijke missie geformuleerd. Algemeen gesteld zijn de provinciebesturen verantwoordelijk voor het welzijn van de burgers van de provincie. Daarnaast wordt specifiek het bovenlokale beleid, de ondersteunende taakstelling voor de andere besturen en de gebiedsgerichte werking aangestipt. Door deze missiebepaling beschikken de provinciebesturen over een kompas om hun beleidsvoering richting te geven en wordt eveneens de onderlinge bestuurlijke verhouding t.o.v. de andere bestuursniveaus bepaald. Samengevat: de decretale missie geeft inhoud en bestuurskracht aan het provinciaal bestuursniveau. Van bestuurlijke drukte naar bestuurlijke rust Attent en alert ingaan op nieuwe maatschappelijke evoluties in de verschillende beleidssectoren is belangrijk omdat die steeds complexer worden. Vaak is samenwerking tussen de bestuursniveaus noodzakelijk. Streven naar meer interbestuurlijke samenwerking was immers ook de boodschap van de provinciebesturen naar aanleiding van de Vlaamse parlementsverkiezingen in Daarbij werd aan de toenmalige nieuwe Vlaamse overheid concreet gevraagd, om de nodige juridische instrumenten voor interbestuurlijke samenwerking te voorzien. Tot op heden zijn deze instrumenten niet voorhanden. Dat heeft tijdens de afgelopen jaren geleid tot een verrommeling van het intern bestuur van Vlaanderen. Heel wat semi-bestuurlijke circuits zijn opgericht, waaraan allerhande taakstellingen werden toegekend. Een studie van het Steunpunt Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen telt er 372. Daarnaast treedt de Vlaamse overheid 34 maal gedeconcentreerd op in tal van beleidssectoren. Tijdens de laatste tien jaar werden nog eens een tiental decreten goedgekeurd waarin één of andere extra bestuursvorm het daglicht zag. Concreet betekent dit dat naast de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden nog een 592 bestuurlijke circuits operationeel zijn tussen het gemeentelijk, provinciaal en Vlaamse bestuursniveau. Op zich toont dit de dynamiek van bestuurlijk Vlaanderen aan. Maar anderzijds ondermijnt deze evolutie het besluitvormingsproces en de bestuurskracht van de verkozen bestuursniveaus. Meer en meer wordt beslist buiten de verkozen raden. Naast deze institutionele verrommeling doet zich evenzeer een inhoudelijke verrommeling voor. De wetgeving is zeer complex en weinig gecoördineerd, waardoor ze weinig toegankelijk wordt. Beide evoluties tasten de efficiëntie en het bestuurlijk rendement aan. De huidige bestuurlijke drukte dient daarom herleid te worden tot bestuurlijke rust. Een bestuurlijke rust waar de drie verkozen bestuursniveaus aan dienen te werken. 3

4 Interne staatshervorming op basis van drie principes De provincies willen samen met de gemeenten en de Vlaamse overheid nagaan welke bestuurlijke input noodzakelijk is om de vooropgestelde beleidsdoelstellingen te bereiken. Drie basisprincipes stellen de provinciebesturen voorop: - decentralisatie naar de verkozen bestuursniveaus vanuit het subsidiariteitsprincipe; - respect voor de decretaal verankerde missies van de verkozen bestuursniveaus waardoor de bestuurskracht en de democratische legitimiteit van het overheidsoptreden gevrijwaard wordt; - streven naar bestuurlijk partnerschap met de erkenning van ieders verantwoordelijkheid. In die zin is het noodzakelijk dat huidige en toekomstige decreten en besluiten in de verschillende beleidssectoren gescreend worden op basis van een bestuurlijke en financiële effectenrapportage. Oude en nieuwe taakstellingen moeten in eerste instantie aan de verkozen bestuursniveaus worden toevertrouwd en de huidige regeldrift in de verschillende beleidssectoren moet verminderen. Bovenvermelde visie is voor de provinciebesturen de uitdaging voor de nieuwe Vlaamse legislatuur in de verschillende beleidssectoren. Deze uitdaging aangaan, zal de bestuurscultuur in Vlaanderen ten goede komen, niet in het minst voor de burger zelf. Raymond Van Loock Directeur Jos Geuens Voorzitter 4

5 1 Missie van de provincies inzake economisch beleid Het provinciaal bestuursniveau beschouwt het als zijn opdracht een (beter) gecoördineerde en geïntegreerde duurzame streekontwikkeling tot stand te brengen. Sedert het kerntakendebat en het bestuursakkoord van 25 april 2003 tussen het Vlaams, provinciaal en lokaal bestuursniveau kreeg de provincie immers samen met de gemeenten de bevoegdheid over de streekontwikkeling. In overeenstemming daarmee werden tijdens de laatste jaren belangrijke structuren en organisaties van het sociaaleconomische werkveld hervormd. Door de decreten over ERSV/SERR/RESOC, POM en (VL)AO werden al deze nieuwe organisaties opgericht en speelt de provincie als intermediair niveau nu een centrale rol op het domein van de sociaaleconomische streekontwikkeling. Binnen de veelheid aan sociaaleconomische actoren in het middenveld staat de provincie als democratisch gelegitimeerd bestuur en als eerste gesprekspartner voor Vlaanderen in voor het coördineren, regisseren en stimuleren van het sociaaleconomisch beleid op streekniveau. De provincie beschikt immers over voldoende "vogelperspectief" om tot een juiste afweging van belangen binnen een streek te komen en op te treden als belangenbehartiger van een streek t.o.v. hogere overheden. In overleg en samenwerking met verschillende streekactoren, inzonderheid de RESOC en SERR, moet de provincie ook kunnen bepalen welke concrete beleidsinitiatieven nodig zijn en dus de streeknoden mee vertalen naar een doelgerichte politiek. Sociaaleconomisch streekbeleid is evenwel een ruim begrip waar verschillende beleidsdomeinen bij betrokken zijn. Vanuit het beleidsdomein Economie worden door de provincies naast economisch informatie- en databeheer vijf specifieke thema s onderscheiden: ruimtelijke economie, transportdistributie-logistiek (TDL), arbeidsmarkt en opleiding, sociale economie, bedrijfsversterking, innovatie en uitbouw van de kenniseconomie. Daarbinnen meten de provincies zich diverse rollen aan, waarbij ze zich vooral toeleggen op economisch informatie- en databeheer en de specifieke thema s ruimtelijke economie, transportdistributie-logistiek en bedrijfsversterking. Deze keuze houdt sterk verband met de bevoegdheden die de provincies zelf en hun POM s hebben op het vlak van ruimtelijke planning en uitvoering van projecten voor de ruimtelijk-economische infrastructuur alsook projecten gericht op een bedrijfsversterkend resultaat. Voor de thema s arbeidsmarkt, opleiding en sociale economie zullen de provincies en hun POM s veeleer een aanvullende rol of volgende rol opnemen. Andere bestuursniveaus en organisaties vervullen hier immers belangrijke kerntaken. Zo is het Vlaamse niveau bevoegd voor werkgelegenheid en toegang tot de arbeidsmarkt, bevorderen van meer en beter ondernemerschap, meerwaarden-economie en sociale economie. Ook voor de sociale partners zijn hier belangrijke taken weggelegd, bv. op het subregionale niveau. Vanuit haar functie op bovenlokaal niveau en inspelend op vragen of behoeften vanuit de provincies waar niet of nauwelijks door anderen wordt op ingegaan, kunnen de provincies hier wel een aanvullende rol vervullen. Zodoende wordt sterk rekening gehouden met en respect getoond voor de kerntaken van de diverse sociaaleconomische partners. 5

6 2 Ruimtelijke economie De provincies en hun POM s leggen zich sterk toe op de thema s ruimtelijke economie en transportdistributie-logistiek. Dit houdt vooral verband met de bevoegdheden die de provincies zelf en hun POM s hebben op het vlak van ruimtelijke planning en uitvoering van projecten voor de ruimtelijkeconomische infrastructuur. 2.1 Ruimtelijk-economische ontwikkelingen Voor de ruimtelijk-economische ontwikkeling van hun werkingsgebied kunnen de provincies in de onder meer een beroep doen op middelen uit het Europees Doelstelling 2-programma ( regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid ). Actueel gaat het om het Doelstelling 2- programma voor Vlaanderen voor de periode De middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), die via dat programma (prioriteit 3: ruimtelijk-economische omgevingsfactoren ) ter beschikking staan, vormen samen met de belangrijke cofinanciering door Vlaanderen en de bijdragen van provinciale (en lokale) overheden een reële hefboom voor een projectmatige aanpak met name bij de uitbouw van de bedrijfsinfrastructuur (extra bedrijfscentra, gebouwen, ). Oproep tot de Vlaamse overheid Hoewel de huidige Europese programmaperiode ( ) nog niet eens halfweg is, zijn de EFROmiddelen voor prioriteit 3 nu reeds vrijwel uitgeput (zie ook sectordossier Europa). Het is ook niet duidelijk of er in de programmaperiode na 2013 nog sprake zal zijn van een Europees Doelstelling 2- programma (of een vergelijkbaar programma) voor Vlaanderen. De provincies wensen ook in de toekomst verdere Europese financiering. Indien dit niet kan, pleiten de provincies voor een bundeling van Vlaamse, provinciale en lokale middelen. 2.2 Monitoring ruimtebalans bedrijventerreinen De ruimtebalans is de verhouding tussen de ruimtebehoefte (of de vraag) en het ruimteaanbod voor economische activiteiten. De ontwikkeling van een permanente monitor, die deze relatie weergeeft voor de bedrijventerreinen, is absoluut noodzakelijk. Momenteel is er geen enkele organisatie of administratie die dit up-to-date bijhoudt. De provincies als intermediaire besturen zijn uitstekend geplaatst om de monitoring van bedrijventerreinen op provinciaal en streekniveau uit te voeren. Dit behelst de vergelijking van de ruimtebehoefte, die veelal op streekniveau te differentiëren is, met het beschikbaar en toekomstig aanbod. Dit moet leiden tot een adequaat locatiebeleid met strategische ontwikkelingen op streekniveau. Afhankelijk van de diverse stakeholders die voor inventarisatie en planning van bedrijventerreinen instaan en die per provincie verschillend kunnen zijn, moeten per provincie partnerschappen afgesloten worden om deze monitor te realiseren. Voorbeelden van actoren, die betrokken moeten worden, zijn onder meer de diverse soorten terreinbeheerders als intercommunales, havenbesturen, 6

7 POM s, gemeentebesturen en administraties zoals het AO en de Vlaamse en provinciale administraties economie en ruimtelijke planning. Oproep tot de Vlaamse overheid Om de monitor van de ruimtebalans voor bedrijventerreinen te verkrijgen zijn per provincie overleg en samenwerkingsverbanden nodig met de stakeholders, die over relevante informatie beschikken. De provincies willen deze partnerschappen ontwikkelen in nauw overleg met het Vlaamse niveau. 2.3 Gebiedsspecifieke of thematische ruimtelijk-economische ontwikkelingen De provincies en hun POM s fungeren als katalysatoren voor economische ontwikkelingen op bovenlokaal niveau. Afhankelijk van het thema of van het gebied wordt het ruimtelijk-economisch aspect verbreed met andere thema s zoals bv. arbeidsmarkt en opleiding, kennis en innovatie, mobiliteit. Zo werden in de voorbije legislatuur in elke provincie logistieke studies uitgevoerd en komt er in elke provincie een logistiek platform of netwerk tot stand. De provincies willen als intermediair bestuur deze katalysatorrol blijven opnemen. Oproep tot de Vlaamse overheid De provincies willen in nauw overleg met het Vlaamse niveau relevante overlegfora voor economische ontwikkelingen oprichten of blijven verderzetten. Zo zijn de provinciale logistieke platformen of netwerken verder te bestendigen of te ontwikkelen in navolging van de logistieke studies, die in 2007 en 2008 per provincie ontwikkeld werden. 3 Sociaaleconomische structuren ERSV/RESOC - SERR 3.1 Noodzaak tot afstemming van de streekpacten De provinciebesturen wensen hun verantwoordelijkheid op te nemen bij de afstemming van de streekpacten op provinciaal niveau en indien nodig binnen de betrokken provincies. Momenteel zijn de streekpacten zeer regionaal geconcipieerd waardoor er inhoudelijke conflicten kunnen ontstaan tussen de verschillende voorstellen. De afstemming van de streekpacten mag echter de regionale dynamiek en de eigenheid van het streekoverleg niet afremmen maar moet leiden tot meer efficiëntie, daadkracht en een betere afstemming op het reguliere provinciaal beleid. Naast de beoogde inhoudelijke afstemming van de streekpacten is er evenzeer nood aan overleg over de uitvoering van de streekpacten. Concrete projecten staan immers niet op zich maar zitten ingebed in een socio-economisch geheel. 7

8 Oproep tot de Vlaamse overheid Om zowel de inhoud als de uitvoering van de streekpacten efficiënter te maken is er nood aan afstemming van de respectievelijke pacten op provinciaal niveau met respect voor de eigen rol van elke RESOC (Regionaal Sociaal-economisch Overlegcomité). Het desbetreffende decreet dient deze afstemmingsrol aan het provinciaal bestuursniveau toe te wijzen. 3.2 Dialoog met de Vlaamse overheid op provinciaal niveau De Vlaamse overheid voorziet dialoogmomenten met de afzonderlijke RESOC s over hun streekpacten. Op zich is dit wel goed maar het rendeert weinig omdat een streekpact in een ruimere socio-economische context dient geplaatst te worden, die men vanuit Brussel onvoldoende kan inschatten. Daarnaast stelt zich het probleem dat de Vlaamse overheid zich steeds meer richt tot de individuele RESOC s. Het optreden van Vlaanderen doorkruist daardoor het streven naar meer interbestuurlijke samenwerking. De ERSV s (Erkend Regionaal Samenwerkingsverband) en de provinciebesturen worden daarbij zelden vanuit Vlaanderen benaderd, laat staan geïnformeerd. Gestructureerd overleg is dus absoluut noodzakelijk en een consequente houding inzake communicatie ten aanzien van de verantwoordelijke organisaties is dringend nodig, i.c. het ERSV. Oproep tot de Vlaamse overheid Dialooggesprekken tussen Vlaanderen en de RESOC s kunnen samen met de provincies nog beter georganiseerd worden. Daarbij dient de aandacht zowel naar de inhoud als naar de opvolging en ondersteuning van de projecten te gaan. Zulke gesprekken moeten plaatsvinden in samenspraak met de drie betrokken partijen: Vlaanderen, de provincies en de RESOC s. 3.3 Betere werking van het Vlaams platform voor sociaaleconomische streekontwikkeling De werking van het Vlaams platform voor sociaaleconomische streekontwikkeling lost momenteel de verwachtingen totaal niet in. De status en de werking van het platform, waar de betrokken besturen elkaar ontmoeten, is momenteel onduidelijk. Daarnaast houdt Vlaanderen maar weinig rekening met het systeem dat het zelf ontwikkeld heeft. Een grondige terugkoppeling over de adviezen ontbreekt. Oproep tot de Vlaamse overheid De Vlaamse provinciebesturen vragen een evaluatie en een herziening van de werking van het Vlaams platform voor sociaaleconomische streekontwikkeling. De werking van dit platform moet ook interprovinciale afstemming mogelijk maken. 8

9 3.4 Onduidelijkheid over de kerntaken van de ERSV's en RESOC s De RESOC s hebben als decretale taak overleg, advisering en opmaak streekpact. Daarnaast zijn zij bevoegd voor de monitoring van de streekpacten. De RESOC s bepalen het beleid echter niet en zijn geen uitvoeringsorgaan. De beleidsbepaling is een zaak van democratisch gelegitimeerde besturen en de uitvoering van het beleid zal in handen komen van het hiertoe meest geschikte uitvoeringsorgaan. We stellen echter vast dat de RESOC s steeds meer gevraagd worden om ook aan projectwerking te doen. Daarnaast zien we ook dat de staf van de RESOC s vrij uitgebreid is en blijft toenemen. Het kan echter niet de bedoeling zijn om een nieuw beleidsniveau te creëren. Dit zou zowel het gemeentelijk als het provinciaal bestuursniveau in hun respectievelijke werking uithollen. De VVP is van mening dat de POM (Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij) per definitie de uitvoerende instantie voor het economisch beleid van de Vlaamse provinciebesturen is. De Vlaamse overheid moet voor de uitvoering van de goedgekeurde streekpacten voldoende middelen voorzien. Ook worden acties ondernomen en uitspraken gedaan over aanpalende beleidsdomeinen. De VVP is van mening dat er nood is aan meer aandacht voor het socio-economische aspect in de werking van ERSV/RESOC om de verrommeling op het middenveld tegen te gaan. Oproep tot de Vlaamse overheid Eén van de uitgangspunten van het VVP-memorandum 2009 is, dat de bestuurlijke verrommeling binnen Vlaanderen ingedijkt dient te worden. In die zin moet de goed afgebakende taakstelling van de RESOC s zoals gedefinieerd in het desbetreffende decreet door alle instanties nageleefd te worden. Het zijn verder de verkozen bestuursniveaus die de nodige beslissingen en initiatieven moeten nemen m.b.t. de uitvoering. De Vlaamse overheid moet voor de uitvoering van de goedgekeurde streekpacten voldoende middelen voorzien. De RESOC's mogen geen begunstigde zijn van Vlaamse projectoproepen. Anders bouwt Vlaanderen zijn eigen advies- en overlegorganen om tot projectbureaus. Een herziening en bijsturing van het ERSV-RESOC-SERR-decreet in die zin is nodig. Een afstemming tussen de taken uitgevoerd door enerzijds de RESOC/SERR-medewerkers (Sociaaleconomische Raad van de Regio) en anderzijds de provinciale medewerkers is zinvol. 3.5 Verbeterde meerwaarde van de EAD-werking op subregionaal niveau De meerwaarde van de EAD-werking (Evenredige ArbeidsDeelname/Diversiteit op het werk) moet worden geoptimaliseerd. Indien Vlaanderen erkent, dat het EAD-beleid een subregionale materie is, moet de rechtstreekse aansturing van de projectontwikkelaars aangepast worden. De projectontwikkelaars dienen volwaardig in het streekteam te worden geïntegreerd onder directe leiding van de streekcoördinator en het dagelijks bestuur. Dit betekent ook dat de EAD-convenant anders dient geconcipieerd te worden: met ruimte voor een bottom-upbenadering van het diversiteitsbeleid naast het top-down opleggen van cijfercriteria omtrent het aantal plannen e.d. Het is duidelijk dat "diversiteit" zich in de verschillende RESOC/SERR-regio s telkens anders zal manifesteren en het beleid daaraan dus aangepast moet worden. 9

10 Oproep tot de Vlaamse overheid De werking van Evenredige ArbeidsDeelname/Diversiteit op het werk is aan evaluatie toe en kan worden geoptimaliseerd. 4 Over samenwerking POM en AO en het acquisitiebeleid 4.1 POM s als beleidsinstrumenten van de Vlaamse provinciebesturen Doorheen de tijd stelt men vast dat de relatie tussen provinciebesturen, Vlaamse overheid en POM (Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij), zoals uitgetekend in het POM-decreet, wat verwaterd is. De POM's vormen de instrumenten waarmee elke provincie haar sociaaleconomisch beleid uitvoert door middel van projecten. Het zijn dus geen instrumenten voor de uitvoering van het sociaaleconomisch beleid van Vlaanderen. POM's kunnen wel specifieke opdrachten krijgen van Vlaanderen, maar pas na overleg tussen de Vlaamse regering en de provincies. Vandaar ook de oproep tot de Vlaamse overheid om in het kader van de provinciale missie het provinciaal sociaaleconomisch streekbeleid af te stemmen op het Vlaamse beleid via overleg in de beleidsgroep en via deelname van de provincies in de POM-stuurgroep en in het Raadgevend Comité van het Agentschap Ondernemen (AO). Oproep tot de Vlaamse overheid Als het Vlaamse Gewest bepaalde hefbomen wenst uit te werken via de POM s, dan moet er overleg met de provincies gebeuren. De uitvoering van deze opdrachten kan niet ten koste gaan van de uitvoering van de beheersovereenkomst met de provincie. 4.2 Uitklaring taakstelling POM AO Bij de implementatie van het POM- en (VL)AO-decreet zijn een aantal aspecten nooit volledig uitgeklaard. Voorbeelden hiervan zijn de GIS-bedrijventerreinen en -databanken met bedrijfsgegevens. Daardoor beschikt men niet over een geactualiseerd instrument. De betreffende protocollen moeten om die reden herbekeken worden. Bovendien willen de provincies dat zij (of hun POM s) onder meer op grond van het POM-decreet hun rol kunnen blijven opnemen bij het hergebruik van Brownfieldterreinen om zo de noodzakelijke ondernemingsruimte binnen hun werkgebied te kunnen ontwikkelen. Voor de concrete sanering en het bouwrijp maken van de sites moeten de nodige fondsen, gekaderd in een nieuw convenant, worden voorzien. De provincies dringen er ook op aan de termijn voor de Brownfieldconvenants, vastgelegd op 31 december 2009, te verlengen. Tenslotte pleiten de provincies ervoor dat zij (of hun POM s) betrokken blijven bij de ontwikkeling van bedrijvencentra. Voor de herziening van de subsidiëringsystematiek zou het provinciale bestuursniveau tenminste om advies moeten worden gevraagd. 10

11 Oproep tot de Vlaamse overheid In de toekomst moet er meer synergie tot stand komen tussen provincie/pom en het Agentschap Ondernemen zodat er geen dubbel of overlappend werk gebeurt. Indien er een protocol met uitspraken hieromtrent zal worden afgesloten, dient dit te worden ondertekend door de provincie enerzijds en door het Agentschap Ondernemen anderzijds. Bestaande protocollen moeten in die zin herzien worden. Omwille van meer duidelijkheid voor de burger vragen de Vlaamse provincies om het partnerschap en de samenwerkingsbereidheid van provincies, POM s en Agentschap Ondernemen duidelijk in het licht te stellen. 4.3 Strategisch acquisitiebeleid Er is tijdens de afgelopen legislatuur tussen de verschillende overheden (Vlaanderen, provincies, POM s, steden, intercommunales, havens, ) geen overleg geweest over het acquisitiebeleid. Het streven naar afstemming blijft een aandachtspunt. Oproep tot de Vlaamse overheid Tijdens de volgende Vlaamse legislatuur dient er werk gemaakt te worden van een interbestuurlijk samenwerkingsverband rond internationale handelsrelaties en het aantrekken van buitenlandse investeerders. De provincies pleiten voor een permanente interbestuurlijke cel strategisch acquisitiebeleid waarbinnen de provincies en de lokale overheden gehoor vinden en een ruim beleidskader kan gecreëerd worden. 5 Sociale economie 5.1 Informatiedoorstroming voor een interbestuurlijk overleg Er is nood aan informatiedoorstroming over sociale economie om te komen tot een interbestuurlijk overleg. De provincie staat in nauw contact met de bedrijven binnen de sociale economie (ongeacht de werkvorm die het bedrijf aanneemt) en de lokale besturen op haar grondgebied. De provincie is daarom het beleidsniveau bij uitstek om informatie door te geven die betrekking heeft op de hele sector. Bovendien blijken de provincies in staat de sector te mobiliseren voor initiatieven, bijvoorbeeld voor de promotie van de sociale economie of voor inforondes over bepaalde beleidsmaatregelen. Dat is gebleken toen de Vlaamse overheid in middelen vrijmaakte voor de promotie van de sociale economie en de brugfunctie sociale economie/reguliere economie. De huidige erkenning van de rol van de provincies door het Vlaams ministerie van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen moet bestendigd worden. Vermits de provincies een flankerend beleid voeren, is het uitermate belangrijk om op de hoogte te zijn van de beleidsontwikkelingen op Vlaams (federaal en Europees) niveau. De provincies sturen erop aan dat de informatiedoorstroming over deze ontwikkelingen wordt geoptimaliseerd. 11

12 Bovendien zijn de provincies bereid om deze informatie op hun beurt te laten doorstromen naar de betrokken organisaties of lokale besturen zelf. Deze informatiedoorstroming dient gepaard te gaan met een geregeld overleg tussen de verschillende betrokken instanties. Oproep tot de Vlaamse overheid De voornaamste bekommernis i.v.m. de sector van de sociale economie is de vraag hoe deze sector zich in de toekomst gaat ontwikkelen in een meer geliberaliseerd Europa. Om de provincie optimaal in de mogelijkheid te stellen haar intermediaire rol te vervullen is het belangrijk dat Vlaanderen de nodige informatie tijdig doorspeelt. Op basis daarvan kan dan een écht interbestuurlijke dialoog op touw gezet worden over de rol die elk van de overheidsinstanties kan opnemen om de uitbouw van de sociale economie maximaal te garanderen. De provincies wensen dat de huidige erkenning van hun rol door het Vlaams ministerie van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen bestendigd wordt. 5.2 De rol van de verschillende actoren uitklaren De rol die de provincie heeft in de uitbouw van de sociale economie dient verder bestendigd te worden. Daarvoor moet ook uitgeklaard worden welke actoren welke rol hebben op het terrein van de sociale economie: de adviseringsrol van SERR/RESOC's, startcentra voor sociale economie, VOSEC, koepelorganisaties van deelsectoren van de sociale economie, werkgeversorganisaties, VVSG, lokale besturen,... Eens dit is uitgeklaard, kan bepaald worden welke rol de provincie kan opnemen. Oproep tot de Vlaamse overheid De rol van alle actoren op het domein van de sociale economie dient duidelijk afgebakend te worden. De verschillende bevoegdheden dienen decretaal verankerd te worden. 5.3 De noodzakelijke basisfinanciering voor initiatieven voorzien In de praktijk zien vele provincies dat dezelfde initiatiefnemers jaar na jaar aankloppen bij de provincie om aanvullende ondersteuning voor hun basisopdrachten te verkrijgen. Zeker door de klaverbladfinanciering belanden vele initiatiefnemers bij de provincie. Gelet op de kernopdracht van de provincie kan er wel eens aanvullende financiering op korte termijn geboden worden. Voor permanente financiering is de Vlaamse overheid echter verantwoordelijk, bv. voor initiatieven, die het dichten van de digitale kloof beogen of een laagdrempelige ICT-leeromgeving opzetten. 12

13 Oproep tot de Vlaamse overheid De provincies verwachten dat de Vlaamse overheid haar verantwoordelijkheid neemt en ervoor zorgt dat initiatieven binnen de sociale economie voldoende financiering krijgen voor hun basisopdracht. Wat betreft het aspect klaverbladfinanciering dient Vlaanderen zelf het voortouw te nemen om de klaverbladfinanciering vanuit andere beleidsdomeinen dan tewerkstelling rond te krijgen. Deze verantwoordelijkheid kan onmogelijk worden toevertrouwd aan die initiatieven zelf. 5.4 Arbeidszorg - Beschutte en Sociale werkplaatsen De oproep voor basisfinanciering geldt in nog grotere mate voor arbeidszorg. Deze sector bevindt zich nog altijd in een penibele situatie wat betreft financiering, erkenning en regelgeving. Nochtans richten deze initiatieven zich op de zwakste en moeilijkste doelgroep in onze samenleving. De Vlaamse provincies steunen arbeidszorg. Zij hebben een sluitende set van criteria ontwikkeld die moet toelaten te bepalen wat arbeidszorg is en wat niet. Ook moeten de zwakkere doelgroepen op de arbeidsmarkt op een gelijke manier behandeld worden door alle tewerkstellingsondersteunende maatregelen voor personen met een arbeidshandicap onder één decreet te brengen. Zo verhoogt de zichtbaarheid, de transparantie en afstemming van de verschillende maatregelen voor personen met een arbeidshandicap. De doelgroepen Sociale Werkplaatsen en Beschutte Werkplaatsen moeten gelijkgeschakeld en als uitzondering op de Europese liberalisatiewetgeving erkend worden. Een eenheidsdecreet dient maatwerk en keuzemogelijkheden voor personen met een arbeidshandicap te bevorderen. Zo moeten deze werknemers makkelijker kunnen doorstromen naar andere reguliere bedrijven. Anderzijds moeten methodes opgezet worden die ervoor zorgen dat mensen met zo n handicap nog beter opgevangen worden in bedrijven. Door aanpassingen aan hun werkplek, maar ook via sociale of arbeidsorganisatorische opvang. De keuze voor de doelgroepwerknemer moet dus worden vergroot om ofwel in een sociale of beschutte werkplaats aan de slag te gaan ofwel via supported employment in de reguliere economie. Oproep aan de Vlaamse overheid De Vlaamse overheid dient arbeidszorg te erkennen als een maatschappelijk thema, wat moet vertaald worden naar de financiering van de basiswerking op grond van een sluitende set van erkenningscriteria en de uitwerking van een statuut voor de arbeidszorgmedewerkers. De nieuwe Vlaamse regering dient dringend werk te maken van de totstandkoming van een eenheidsdecreet. De doelgroepen Sociale Werkplaatsen en Beschutte Werkplaatsen moeten gelijkgeschakeld en als uitzondering op de Europese liberalisatiewetgeving erkend worden. 13

14 Bijlagen Bijlage 1: Samenstelling beleidscommissie economie Provincie Antwerpen De heer Koen HELSEN Gedeputeerde Provinciehuis T Kon. Elisabethlei 22 F Antwerpen Provincie Limburg De heer Marc VANDEPUT mvandeput@limburg.be Gedeputeerde Provinciehuis T Universiteitslaan 1 F Hasselt Provincie Oost-Vlaanderen De heer Marc DE BUCK marc.de.buck@oost-vlaanderen.be Gedeputeerde Provinciehuis T Gouvernementstraat 1 F Gent Provincie Vlaams-Brabant De heer Jean-Pol OLBRECHTS jean-pol.olbrechts@vlaamsbrabant.be Gedeputeerde Provinciehuis T Provincieplein 1 F Leuven Provincie West-Vlaanderen Mevrouw Marleen TITECA - DECRAENE marleen.titeca@west-vlaanderen.be Gedeputeerde Provinciehuis Boeverbos T Kon. Leopold III-laan 41 F Sint-Andries 14

15 Bijlage 2: Samenstelling van de ambtelijke adviescommissie economie Provincie Antwerpen Mevrouw Tanja MATTHEUS Directeur economie en internationale samenwerking Provinciehuis Koningin Elisabethlei 22 T Antwerpen F Provincie Limburg De heer Bruno BAMPS Kabinetsmedewerker gedeputeerde M. Vandeput Provinciehuis bbamps@limburg.be Universiteitslaan 1 T Hasselt F Provincie Oost-Vlaanderen De heer Hedwig DE PAUW Directeur economie, land- en tuinbouw en externe betrekkingen hedwig.de.pauw@oost-vlaanderen.be Seminariestraat 2 T Gent F Provincie Vlaams-Brabant Mevrouw Gudrun DENHAEN Diensthoofd Dienst economie en middenstand Provinciehuis gdenhaen@vl-brabant.be Provincieplein 1 T Leuven F Provincie West-Vlaanderen De heer Lode VANDEN BUSSCHE Diensthoofd economie Provinciehuis Boeverbos lode.vanden_bussche@west-vlaanderen.be Koning Leopold III-laan 41 T Sint-Andries F

16 Bijlage 3: Contactpersoon VVP Mevrouw Saskia VAN LAERE Stafmedewerker Europa, Economie en Toerisme Vereniging van de Vlaamse Provincies Boudewijnlaan 20/21 T Brussel F

17 Bijlage 4: Overzicht van de werking van de provinciebesturen rond economie Provincie West-Vlaanderen 1. Organigram provinciale dienst Economie Algemene leiding 1 adjunct-adviseur Sociaaleconomische streekontwikkeling Economische data-verzameling en analyse Landbouw en visserij, landbouweducatie 7 adjunct-adviseurs 4 adjunct-adviseurs en 1 deskundige 2 adjunct-adviseurs (en nog 1 adj-adv aan te werven) Ondersteuning (administratief, secretariaat, communicatie) 1 adjunct-adviseur, 1 deskundige en 1 medewerker Op de provinciale dienst Economie zijn 18 personen werkzaam (situatie juni 2009). Zowel de bevoegdheden Economie s.s. en Landbouw worden er behartigd. Hierna wordt enkel verder ingegaan op de bevoegdheid Economie s.s. 17

18 2. Missie bevoegdheid Economie West-Vlaanderen Schema beleidscyclus sociaaleconomische streekontwikkeling beslissen beleidsvorming, beleidsbeslissingen: provincieraad en deputatie voorbereiden beleidsvoorbereiding: dienst Economie s.s. ondersteuning beleidsvoorbereiding: diverse organisaties (bv. WES, RESOC) evalueren uitvoeren coördinatie van beleidsuitvoering: dienst Economie s.s. beleidsuitvoering: POM (bevoorrecht), dienst Economie s.s. zelf en andere instanties (bv. Leiedal/wvi, WES, VLAJO,, Syntra West, sociale partners, ) Algemeen is de provincie West-Vlaanderen een partnerbestuur. Ze wil bovenlokale doelstellingen realiseren en vanuit haar bevoorrechte plaats als verkozen bestuur een efficiënte samenwerking met andere overheden, organisaties en instellingen bevorderen. Ze wil West-Vlaanderen, via een specifieke aanpak in verschillende streken, verder uitbouwen tot een ondernemende, recreatieve en kwaliteitsvolle topregio. Als gebiedsgericht regiobestuur en als kennispartner wil de provincie expertise bieden in complexe materies. Specifiek vanuit de bevoegdheid Economie wil de provincie West-Vlaanderen als intermediair niveau een centrale rol spelen in de sociaaleconomische streekontwikkeling. Zij positioneert en profileert zich hierbij als regiobestuur en kennispartner via de dienst Economie, de POM, het ERSV en haar subregionale structuren. Sociaaleconomische streekontwikkeling is evenwel geen zaak van de bevoegdheid economie alleen, maar vanuit deze bevoegdheid wordt wel een trekkersrol opgenomen. Dit bestaat erin gegevens te verzamelen en te verwerken, beleid voor te bereiden, visie te ontwikkelen, projecten te initiëren en uit te voeren, deskundig advies te geven, waarbij altijd afstemming met diverse partijen nodig is. Het mission statement luidt hierbij: samenwerken aan een doordacht provinciaal sociaaleconomisch beleid met duurzaamheid, innovatie en durf voorop. 18

19 De dienst Economie legt zich toe op de beleidsvoorbereiding en coördinatie van de uitvoering, de POM op de projectmatige uitvoering van het provinciaal sociaaleconomisch beleid (zie figuur in bijlage). De Provincie zal zich vooral toeleggen op economisch informatie- en databeheer en de specifieke thema s ruimtelijke economie, transport-distributie-logistiek en bedrijfsversterking. Deze keuze houdt sterk verband met de bevoegdheden die de Provincie zelf en haar POM hebben op het vlak van ruimtelijke planning en op het vlak van het uitvoeren van projecten voor de ruimtelijkeconomische infrastructuur en projecten gericht op een bedrijfsversterkend resultaat. Voor de thema s arbeidsmarkt en opleiding en sociale economie zal de Provincie en haar POM veeleer een aanvullende rol of volgende rol spelen. Andere bestuursniveaus en organisaties vervullen hier immers belangrijke kerntaken waar sterk rekening mee wordt gehouden en respect voor wordt getoond. Zo is het Vlaamse niveau bevoegd voor werkgelegenheid en toeleiding naar de arbeidsmarkt, bevorderen van meer en beter ondernemerschap, meerwaardeneconomie en sociale economie. Vanuit haar functie op bovenlokaal niveau en inspelend op vragen of behoeften vanuit West-Vlaanderen waar niet of nauwelijks door anderen wordt op ingegaan, kan hier wel een aanvullende rol gespeeld worden. De beleidsnota Economie werd eenparig goedgekeurd door de provincieraad op 20/12/2007. Dit document kwam tot stand met een grote betrokkenheid van zowel interne provinciale diensten als externe organisaties. Tegelijkertijd werd in de loop van 2007 een beheersovereenkomst tussen de Provincie en de POM afgesloten, eveneens voor de periode Daarnaast maakten de vijf West-Vlaamse RESOC s ook streekpacten op die eveneens in 2007 en in 2008 door de Provincieraad werden goedgekeurd. Het leidt dus geen twijfel dat door de opmaak van al deze beleidsdocumenten er bij verschillende organisaties en diensten nieuwe verwachtingen en uitdagingen bestaan. Coördinatie en afstemming van al deze ontwikkelingen is meer dan ooit nodig, waarbij de nieuwe krijtlijnen naar aanleiding van de hervorming van de sociaaleconomische structuren en organisaties zoveel als mogelijk consequent moeten worden uitgevoerd. De dienst Economie met haar rol die zowel beleidsvoorbereidend als coördinatief beleidsuitvoerend is, speelt daar een belangrijke rol in. Dit wordt in het bovenstaande model weergegeven. Het overzicht van de onderstaande beleidsdoelstellingen (tactische doelstellingen) is gebaseerd op de vernoemde beleidsnota Economie. 3. Tactische beleidsdoelstellingen 3.1 Verhoging van de internationalisering van de West-Vlaamse economie. De ambitie is om de plaats van de West-Vlaamse economie in de globale economie te versterken. Dit moet leiden tot meer in- en uitwaartse investeringen, wat in de meeste gevallen ten goede komt aan de innovatie en verbetering van de eigen economie. De positionering en promotie van de provincie West-Vlaanderen dient door diverse belanghebbenden op eenzelfde manier te gebeuren. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - promoten van de provincie als economische aantrekkelijke regio om te investeren; - participeren aan of ondersteunen van (West-)Vlaamse missies en deelname aan Europese projecten ter versterking van het provinciaal economisch belang; 19

20 - ondersteunen van (het netwerk van) internationaliserende bedrijven; - selecteren van ruimtelijk-economische infrastructuur t.b.v. investeringen door exogene ondernemingen. Afhankelijk van de aard van de actie speelt de Provincie een trekkende of aanvullende rol en wordt samengewerkt met andere instanties zoals het VLAIO (of FIT), werkgeversfederaties, terreinbeheerders en andere organisaties. Binnen het provinciaal beleidsdomein Economie wordt tussen de dienst Economie en de POM globaal het volgende onderscheid gemaakt: - dienst Economie: verantwoordelijk voor wat betreft het algemene promotiemiddel van economisch West-Vlaanderen, de voorstelling van economisch West-Vlaanderen in het algemeen; - POM: verantwoordelijk voor het specifiek aantrekken van investeringen in West-Vlaanderen en voor specifieke of thematische missies of projecten, bv. concreet gericht op een sector of een cluster van ondernemingen. 3.2 Uitbouwen van economische informatie- en kennisontwikkeling in functie van sociaaleconomische ontwikkelingen. Om een meer doordacht sociaaleconomisch beleid te realiseren is analyse van informatie in het algemeen en van statistische data in het bijzonder, noodzakelijk. De Provincie neemt de verantwoordelijkheid hiervoor en meet de dienst Economie voor deze taak een belangrijke rol toe om gericht en afgestemd met andere beleidsdomeinen en externe partners economische informatie, algemene statistische data en grondige inzichten te verwerven. Het gemakkelijk toegankelijk maken en gericht verspreiden hiervan is zeer belangrijk om tot een degelijk beleid van de verschillende overheden en partners te komen. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - uitbouwen van een performant datacentrum voor sociaaleconomische gegevensverzameling en verwerking, en van een economisch GIS (economische kaart of bedrijvengids), via de dienst Economie; - uitbouwen van de economische bibliotheek en indien nodig omvormen van het digitaal kennis- en leerforum, via het WES; - ondersteunen van de redactie en verspreiding van publicaties over de West-Vlaamse sociaaleconomische situatie; - specifieke studies uitvoeren: thematisch of gebiedsgericht, meetinstrumenten, benchmarking. Naargelang het onderwerp kunnen deze tevens toegewezen worden onder andere tactische doelstellingen (bv. ontwikkeling van een achterlandstrategie voor logistiek en distributie: zie tactische doelstelling 6; uitbouwen van een monitoringsysteem inzake sociale economie: zie tactische doelstelling 9). 3.3 Ontwikkelen van duurzame visies op bovenlokaal niveau. Naar aanleiding van de hervorming van de sociaaleconomische structuren en organisaties in de voorbije jaren waaronder specifiek de ontwikkeling van de provinciale dienst Economie en de POM, werd eind beslist om een strategisch plan economie op te maken. Dit gebeurde door middel van een grote betrokkenheid van zowel interne provinciale diensten als externe organisaties en vanuit een logische opdeling van het beleidsdomein waarbij op vijf specifieke thema s werd ingezoomd: ruimtelijke economie, transport-distributie-logistiek, arbeidsmarkt en opleiding, sociale economie en bedrijfsversterking. Dit heeft geresulteerd in de provinciale beleidsnota Economie die 20

21 door de provincieraad op 20/12/2007 werd goedgekeurd. Het grootste deel van onderhavige sectorale beleidsnota is daar op gebaseerd. Daarnaast worden thematische of gebiedsgerichte economische visies opgemaakt waarin de Provincie een trekkersrol kan spelen of kan aan participeren. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - onderzoek uitvoeren naar de lokalisatiefactoren voor bedrijven, de redenen voor de sterkten en zwakten van de West-Vlaamse economie en de haalbaarheid van (ondersteuning van) clusters ( valleys ) van economische activiteiten; - ondersteunen of initiëren van thematische of gebiedsgerichte visievorming en een sterker maatschappelijk draagvlak creëren; - een denktank oprichten die zich buigt over de toekomst van de West-Vlaamse economie; - onderzoek voeren naar de instroom van jongeren naar West-Vlaanderen en specifiek onderzoek voeren naar de instroom van hoog opgeleiden. 3.4 Ondersteunen van sociaaleconomische streekontwikkeling en van lokaal economisch beleid. De Provincie kreeg samen met de gemeenten de bevoegdheid over de sociaaleconomische streekontwikkeling. In 2005 en 2006 richtte de Provincie het ERSV en de POM op en werd de dienst Economie versterkt om een draaischijffunctie te vervullen. De rollen en taken van de diverse partners zullen zich gedurende de nieuwe legislatuur verder kristalliseren, waarbij de Provincie als intermediair niveau een centrale rol speelt. Het provinciaal sociaaleconomisch beleid moet efficiënt, transparant en afgestemd uitgevoerd worden. Vanuit het beleidsdomein economie wordt een trekkersrol opgenomen in de vorm van aansturing, afstemming of ondersteuning. Respect voor de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van elke organisatie is primordiaal. Gelet op de bepalingen in het nieuwe provinciedecreet over de verschillende instrumenten die ondersteuning of samenwerking met andere partners regelen, zullen diverse vormen van overeenkomsten afgesloten worden. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - de werking van het ERSV behartigen; - optimale afstemming verkrijgen tussen het provinciaal beleid en externe instanties die de sociaaleconomische streekontwikkeling helpen realiseren of uitvoeren; - doeltreffende aanspreekpunten lokale economie helpen realiseren. 3.5 Creëren van een specifiek aanbod aan gedifferentieerde ruimte voor ondernemerschap. De Provincie wenst zowel beleidsvoorbereidend (vooral via de dienst Economie en de dienst Ruimtelijke Planning) als beleidsuitvoerend (vooral via de POM en terreinbeheerders) aan een meer doordacht en doortastend ruimtelijk-economisch beleid te werken. Zowel meer kennisopbouw op dit vlak als het creëren van een gedifferentieerd aanbod aan ruimte voor economie (bedrijventerreinen en bedrijfsonthaalinfrastructuur zoals bedrijvencentra en doorgangsgebouwen) is hierbij van belang. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - ontwikkelen van een monitor die permanent de ruimtebalans voor bedrijventerreinen weergeeft; - provinciegrensoverschrijdend ruimtelijk-economische data verzamelen en beheren, kennis verzamelen over nieuwe projecten; - een strategisch locatiebeleid voor bedrijvigheid opbouwen op West-Vlaams niveau met een gebiedsgerichte differentiatie; 21

22 - een performante overlegstructuur opzetten om resultaatgericht oplossingen te creëren bij structurele aanbodtekorten van bedrijventerreinen of bedrijfsinfrastructuur; - mechanismen ontwikkelen om onbenutte bedrijfsgronden sneller te vermarkten; - in een kwalitatief aanbod van bedrijfsonthaalinfrastructuur voorzien. 3.6 Valoriseren van de logistieke troeven voor vlotter en duurzamer goederenverkeer. Voor het actieveld transport-dsitributie-logistiek ligt de uitdaging in het creëren van duurzame en volwaardige werkgelegenheid en een verdere verduurzaming van het goederenvervoer, door de valorisatie van de logistieke troeven van West-Vlaanderen, geënt op de huidige en toekomstige sterke West-Vlaamse sectoren. Dit kan aan de ene kant door het aantrekken en verder uitbouwen van logistieke activiteiten met meer toegevoegde waarde, en aan de andere kant door te streven naar een verdere verduurzaming van de goederenstromen. Om dit te realiseren moet een logistieke strategie ontwikkeld worden die leidt tot de aantrekking van de juiste logistieke activiteiten op de juiste plaats. Ook moeten de logistieke troeven van West-Vlaanderen sectorondersteunend te worden ingeschakeld. De Provincie West-Vlaanderen wenst immers blijvend aandacht te besteden aan de groeikansen van endogene ondernemers. Via innovatieve logistieke projecten moet gestreefd worden naar efficiëntere en effectievere goederenstromen. Dit moet bijdragen tot de valorisatie van de logistieke opportuniteiten die dankzij de West-Vlaamse havens, luchthavens, multimodale binnenvaartterminals en transportzones aanwezig zijn. De Provincie streeft daartoe naar een optimale samenwerking met andere strategische sectoren en beleidsniveaus en rekent op het ondernemerschap van zeehaven- en luchthavenbesturen. Op die manier wordt aan het West-Poort concept verder invulling gegeven. Het creëren van draagvlak is hierbij eveneens van groot belang. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - in kaart brengen van de logistieke sector in West-Vlaanderen; - een ruimtelijk economische analyse maken over de vestigings- en locatiefactoren van TDL in West- Vlaanderen en het ontwikkelen van een achterlandstrategie; - promotie voeren bij het brede publiek, de politiek en het onderwijs via West-Poort; - logistieke actoren verankeren in West-Vlaanderen; - bepleiten van de uitbouw van het multimodaal infrastructuurnetwerk en de afwerking van de aansluiting op internationale verkeersassen; - opstellen van gebruiksklare uitvoeringsplannnen op het niveau van bedrijventerreinen in functie van de modal shift naar vervoer te water en per spoor; - opzetten van proefprojecten ter bevordering van de logistieke samenwerking voor bedrijven. 3.7 Versterken van een innovatief en duurzaam ondernemerschap. De versterking van de economie, deze verder verduurzamen op alle vlakken en innovatie in de brede betekenis van het woord stimuleren, is een brede doelstelling. Naast de taakstelling voor de POM zijn er in relatie met dit thema heel wat overheidsinstanties, sociale partners zoals beroepsfederaties, andere verenigingen en private ondernemingen actief. Er moet nauwlettend rekening gehouden worden met de kerntaken van bepaalde dienstverlenende instanties die bij provinciale initiatieven moeten worden betrokken als deze aansluiten bij hun kerntaken. Voor de Provincie en haar POM ligt de focus op het nemen van initiatieven die samenwerking tussen bedrijven thematisch of gebiedsgericht bevorderen en waar ook de omgevingskwaliteit beter van wordt. Deze provinciale bedrijfsversterkende projecten overstijgen het eerstelijnsadvies of individuele bedrijfsbegeleiding, wat immers een taakstelling voor het Vlaamse niveau is. De provinciale initiatieven zijn niet 22

23 individueel vraaggestuurd, maar spelen in op een algemene behoefte of zijn gebaseerd op een langetermijnvisie over streekontwikkeling. Bedrijfseconomische belangen moeten daarbij zorgvuldig afgewogen worden ten opzichte van het provinciaal economisch belang en het algemeen belang. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - implementeren van principes van duurzaamheid en kwaliteit bij de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen, bij de reconversie van bestaande bedrijventerreinen en bij de bedrijfsvoering; - meer interbedrijfssamenwerking realiseren om gelijkaardige problemen op te lossen en bedrijfsversterkende resultaten te boeken; - meer proefprojecten realiseren bij individuele bedrijven op een selectief aantal thema s; - een groter aantal unieke onderzoekscentra, kenniscentra of competentiepolen realiseren; - een hoger aantal startende ondernemingen verkrijgen door het ondernemerschap te stimuleren in het onderwijs; - het imago van het ondernemerschap helpen vergroten door selectief een aantal evenementen te ondersteunen. 3.8 Stimuleren van een kwalitatief hoogstaand en toekomstgericht onderwijs- en opleidingsaanbod om een volwaardige arbeidsmarktparticipatie te verkrijgen. Als Provincie willen we het beleid op Vlaams niveau, dat verder vorm krijgt op subregionaal (Resoc-) niveau, ondersteunen en in voorkomend geval complementaire maatregelen nemen. De Provincie zal hier veeleer een volgend of aanvullend beleid voeren, gelet op de kerntaken van de andere niveaus en actoren. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - een ruim aanbod van permanente vorming realiseren dat flexibel afgestemd is op de actuele behoeften van de diverse economische sectoren, de werkenden en werkzoekenden; - alle schoolverlaters vlotter laten inschakelen in de arbeidsmarkt, minder schoolverlaters zonder startkwalificaties verkrijgen; - het aantal unieke opleidingen/afstudeerrichtingen vergroten die het economisch weefsel in de provincie versterken; 3.9 Versterken van het maatschappelijk verantwoord ondernemen met speciale aandacht voor de sociale economie. De uitdaging ligt in het stimuleren van duurzame en kwalitatieve tewerkstelling voor kansengroepen op de arbeidsmarkt (zowel in het reguliere als in het niet-reguliere circuit) zodat deze niet meer oververtegenwoordigd zijn in de werkloosheid. Gezien het belangrijke beleid op andere niveaus en actoren met betrekking tot het thema sociale economie, zal het provinciaal beleid hier veeleer aanvullend of volgend zijn. Nieuwe initiatieven zullen steeds afgewogen moeten worden en een complementaire meerwaarde moeten bieden. Dit omvat onder meer de volgende doelstellingen: - de sociale economie in ruime kring gekend maken en promoten; - ondersteunen van het management van de sociale economie; - een vlotte samenwerking en kennisoverdracht verkrijgen tussen de reguliere en sociale economie Coördineren van de voorbereiding en de uitvoering van het provinciale sociaaleconomische beleid en beperkt ondersteunen van het toeristische beleid. Deze doelstelling staat in nauw verband met de tactische doelstelling 4. In de voorbije jaren richtte de Provincie het ERSV en de POM op en werd de dienst Economie versterkt om een draaischijffunctie 23