Datum: 29 oktober 2015 Portefeuillehouder: Wethouder Windhouwer

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Raadsnummer: Registratiekenmerk: Onderwerp: Transitiearrangement Jeugd 2015 regio FoodValley / Transitiearrangement Jeugdzorg 2015 regio FoodValley Korte inhoud: Iedere gemeente in Nederland moet met het oog op de transitie Jeugdzorg per 2015 binnen de samenwerkingsregio afspraken maken met jeugdhulpaanbieders. Dit zodat zorg aan jongeren in 2015 niet in het gedrang komt. De afspraken worden gemaakt via een regionaal transitiearrangement Jeugdzorg (RTA). Deze afspraken zijn met zorgaanbieders in de FoodValley gemaakt. Uiterlijk 31 oktober 2013 is het RTA aan de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd toe gezonden, onder voorbehoud van instemming van de diverse gemeenteraden. Datum: 29 oktober 2015 Portefeuillehouder: Wethouder Windhouwer Voorstel 1. Neemt kennis van het Transitiearrangement Jeugdzorg 2015 van de samenwerkende gemeenten in de regio FoodValley waarin de volgende afspraak op hoofdlijnen is gemaakt: Er geldt een budgetgarantie van 70% voor zorgaanbieders op sectoraal niveau (provinciale jeugdzorg, jeugd GGZ en jeugd LVB), onder de voorwaarde dat zij hiervoor alle cliënten die in 2015 een beroep doen op jeugdhulp (zowel zittende, wachtlijst als nieuwe cliënten) bedienen. De garantie heeft betrekking op 70% van het budget genoemd in de nog te ontvangen meicirculaire 2014, na aftrek van kosten voor landelijke voorzieningen. Over 30% van het budget maken de deelnemende gemeenten in de 2 e helft van 2014 nadere afspraken. Dit bedrag is onder meer bedoeld voor knelpunten maar ook voor vernieuwing en innovatie. Dit laatste ook om een beperking van de frictiekosten te realiseren. Instellingen in de regiogemeenten zetten de zorg meer in in de eigen leefomgeving van de cliënt, waardoor minder (zware), kortere en bestendiger trajecten kunnen worden ingezet. Daarnaast is het streven meer integraliteit en samenhang te bevorderen. Preventie is een belangrijk speerpunt. 2. Neemt kennis van de begeleidende brief die aan de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg is verzonden. Toelichting: Inleiding Op 1 januari 2015 krijgen gemeenten vanuit de nieuwe Jeugdwet extra verantwoordelijkheden (transitie Jeugdzorg). De voorbereidingen hiervoor zijn lokaal en in de omliggende regio s, waaronder regio FoodValley, in volle gang. Een van de activiteiten betreft het opstellen van een regionaal transitiearrangement (RTA). Het Rijk heeft vastgesteld dat het transitiearrangement op regionaal niveau bestuurlijk moet worden vastgesteld en uiterlijk op 31 oktober 2013 ter toetsing moet worden aangeboden aan de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ). Beoogd effect Jeugdigen en hun ouders/verzorgers ondervinden zo min mogelijk hinder van de transitie (= de formele overgang) van de jeugdzorg naar de gemeente.

2 2 Argumenten Transitiearrangement Jeugd 2015 regio FoodValley 1.1. Door 70% van het budget beschikbaar te houden voor de zorg voor jeugd wordt specifiek voor 2015 de voorwaarde geschapen voor continuïteit van zorg en behoud van de zorginfrastructuur. Het Rijk heeft vastgesteld dat er in het regionaal transitiearrangement afspraken moeten worden gemaakt over: - continuïteit van zorg voor jeugdigen die tot en met 31 december 2014 nog in zorg zijn (en waarvoor geldt dat de zorg in 2015 gecontinueerd moet worden) en voor jeugdigen die dan op de wachtlijst staan en - het in stand houden van de benodigde zorginfrastructuur om deze continuïteit van zorg te kunnen uitvoeren. Omdat er sprake is van verschillende financieringsbronnen en verschil in definiëring en bekostiging van zorgproducten kiezen de regiogemeenten samen met zorgaanbieders ervoor dat het RTA zich slechts richt op de benodigde financiële uitgangspunten op hoofdlijnen om de continuïteit van zorg (plus de benodigde infrastructuur) en ruimte voor vernieuwing in het zorgaanbod te kunnen garanderen. De nadere invulling van de in het transitiearrangement gemaakt afspraken wordt voorzien in de eerste helft De regiogemeenten stellen de zorgaanbieders op sectoraal niveau (provinciale jeugdzorg, j-ggz en j-(l)vb) een minimale budgetgarantie van 70% voor onder de voorwaarde dat zij hiervoor alle cliënten (zittend, wachtlijst en nieuwe) die in 2015 een beroep doen op jeugdhulp bedienen. Deze budgetgarantie van 70% heeft betrekking op 70% van het budget dat is bepaald in de meicirculaire van 2014, na aftrek van de kosten voor landelijke voorzieningen (zie 1.3) De afspraken zetten expliciet in op zorgvernieuwing. Bovengenoemd budgettair kader betekent niet dat de zorg hetzelfde blijft. De gemeente stuurt erop aan dat instellingen de zorg meer inzetten in de eigen leefomgeving van de cliënt, waardoor minder (zware), kortere en bestendiger trajecten kunnen worden ingezet. Ten aanzien van het resterende budget (30% van het budget dat is bepaald in de meicirculaire van 2014 na aftrek van de kosten voor landelijke voorzieningen) kunnen in de eerste helft van 2014 afspraken gemaakt worden. Daarbij wordt ook gekeken naar welke budgetten vanuit de Jeugdnota Nijkerk Samen opvoeden per 2015 noodzakelijk zijn voor versterking van het lokale preventieve fundament. De afspraken met de instellingen gaan onder meer over kosten in verband met innovaties om ook de gewenste transformatie van het jeugdstelsel te realiseren. In het RTA wordt gemeld dat wordt gewerkt vanuit het motto één gezin één plan. Het bevorderen van de integraliteit en samenhang (onder andere met de Participatiewet en AWBZ- Begeleiding) is een van de kansen en speerpunten binnen de transitie van het sociale domein in Nijkerk ,2% reservering voor landelijke voorzieningen sluit aan bij de VNG richtlijn. Voor zover de cliënten uit de regio FoodValley specialistische jeugdzorg ontvangen die valt onder het landelijk transitiearrangement, gelden de voorwaarden van dat arrangement. De VNG heeft berekend dat ongeveer 2,2% van het toekomstig budget beschikbaar gehouden moet worden door de gemeenten om aan de verplichtingen die voortvloeien uit het landelijk arrangement te voldoen. In het arrangement is rekening gehouden met dit percentage De afspraken in het RTA zijn in samenspraak met de aanbieders opgesteld. Om tot een gedragen arrangement te komen, is een aantal processtappen doorlopen waarbij er diverse contactmomenten met aanbieders zijn geweest. Eind juli en begin augustus hebben ruim 100 aanbieders een vragenlijst ontvangen bedoeld om het huidige aanbod te inventariseren. Vervolgens is in de regio op 3 september een bijeenkomst voor aanbieders georganiseerd: hier waren ongeveer 60 aanbieders aanwezig. Tijdens deze bijeenkomst zijn de bevindingen, verkregen via de uitvraag, gepresenteerd en is het vervolgproces tot aan 31 oktober 2013 besproken. Op 6 september is er vanuit de regio naar alle aanbieders een voorstel voor een arrangement verstuurd. Ruim 25 aanbieders hebben een schriftelijke reactie op dit conceptarrangement gegeven. Begin september is er met een aantal Utrechtse aanbieders gesproken over het conceptvoorstel. Daarnaast zijn er medio september met ongeveer 20 Gelderse organisaties gesprekken gevoerd. De uitkomsten van deze gesprekken en de schriftelijke reacties hebben geleid tot een aangescherpt transitievoorstel In het RTA wordt geschetst hoe de frictiekosten beperkt worden. Als gevolg van de korting die gepaard gaat met transitie én het feit dat gemeenten niet verplicht zijn bij de huidige aanbieders zorg in te kopen voor nieuwe cliënten, kunnen zorginstellingen te maken krijgen met

3 3 frictiekosten. Het Rijk stelt dat in het RTA moet worden gemeld hoe de frictiekosten worden beperkt. Ten aanzien van de hoogte van de frictiekosten hebben aanbieders aangegeven dat dit op dit moment nog niet goed is aan te geven. Landelijk worden nu rekenmodellen ontwikkeld om een betere inschatting te kunnen geven van deze kosten. Wij zetten als gemeente en regio in op zoveel mogelijk vernieuwing bij de huidige zorgaanbieders (zie ook 1.2) om hiermee een beperking van de frictiekosten te realiseren. In het RTA is opgenomen dat de frictiekosten niet ten laste van de gemeente komen Het RTA is aangeboden aan de TSJ onder voorwaarde van instemming door de gemeenteraad. Het RTA raakt aan het budgetrecht van de gemeenteraad. In het transitiearrangement is daarom expliciet aangegeven dat het voorliggende arrangement bij de transitiecommissie wordt ingediend onder voorbehoud van instemming van de gemeenteraad De voorbehouden in het RTA bieden de ruimte om in voorkomende gevallen andere afspraken te maken. Het transitiearrangement wordt aangeboden aan de TSJ met de volgende voorbehouden: uitvoering van het woonplaatsbeginsel waardoor de kosten van residentiële voorzieningen in deze regio worden gedragen door de gemeente waar de gezaghebbende ouder(s) / verzorger(s) van de jeugdige woont (wonen), zie ook 2.2; het uitgangspunt dat gemeentelijke budgetten voor jeugdzorg die hier worden genoemd niet worden verminderd in verband met eventuele frictiekosten van aanbieders en dat de frictiekosten niet voor rekening komen van de gemeenten; een aantal cliënten in 2015 dat niet trendmatig afwijkt ten opzichte van het aantal cliënten in de jaren 2011 tot en met 2013; vaststelling van de programmabegrotingen door de afzonderlijke gemeenteraden voor 2015; inwerkingtreding Jeugdwet; certificering van instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering waarmee in het kader van dit arrangement gesprekken zijn gevoerd. Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg 2.1 In de brief wordt de zorg over de onduidelijkheid omtrent budgetten en aantallen expliciet onder de aandacht van de TSJ gebracht. In haar tussenrapportage heeft het Ondersteuningsteam Transitiearrangementen Jeugd (VNG) een aantal knelpunten in beeld gebracht, waaronder: grote verschillen tussen de budgetten in de meicirculaire 2013 enerzijds en de opgave van de zorgaanbieders anderzijds, en de onvolledige opgave van de aantallen in zorg zijnde jeugdigen door zorgaanbieders. Dit maakt dat het regionaal arrangement alleen op hoofdlijnen vastgesteld kan worden. Nadere duidelijkheid over definitieve budgetten en een volledig inzicht in het gebruik van jeugdzorg door jeugdigen uit onze regio is zeer gewenst. 2.2 In de brief wordt de zorg over de onduidelijkheid omtrent de toepassing van het woonplaatsbeginsel expliciet onder de aandacht van de TSJ gebracht. In de regio FoodValley is een aantal gemeenten met instellingen voor kinderen en jongeren uit meerdere regio s. Het betreft in die gevallen veelal residentiële zorg. Bij de uitvraag blijkt dat een aantal zorgaanbieders de jeugdigen niet registreert op plaats van herkomst, maar op de locatie van de instelling waar de jeugdige verblijft (= adresplaatsbeginsel). Sommige jeugdigen wonen al een aantal jaren in deze instellingen waardoor het niet eenvoudig (zo niet onmogelijk) is de oorspronkelijke woonplaats van de ouders te herleiden. Door deze onduidelijkheid bestaat het risico dat de kosten voor zorg voor deze jeugdigen worden toegerekend aan deze regio. Hiervoor is het budget zoals benoemd in de meicirculaire volkomen ontoereikend. Dit betekent een risico voor de continuïteit van zorg door deze instellingen. Een oplossing zou kunnen zijn de gemeente waar deze instelling is gevestigd voor een bepaalde periode financieel te compenseren op basis van het adresplaatsbeginsel.

4 4 Traject regionaal Transitiearrangement 3.1. Gezien het korte tijdsbestek waarin het RTA opgesteld moest worden, was het niet mogelijk de reguliere routing richting de gemeenteraad te volgen. Gelet op de complexiteit van de onderwerpen waarover afspraken moeten worden gemaakt en het overleg dat daarover gevoerd moet worden met aanbieders en financiers (grotendeels in de zomervakantie), was het niet mogelijk het transitiearrangement vast te stellen volgens reguliere routing via B&W en gemeenteraad. De beschikbare tijd tot aan 31 oktober aanstaande was daarvoor praktisch onvoldoende. De landelijke transitiecommissie was zich hiervan vanaf begin af aan bewust, maar heeft vastgehouden aan het tijdspad. Voor de beoordeling van het arrangement stelt zij afstemming met de gemeenteraad niet verplicht, maar wel wenselijk. Door middel van een memo in juli en oktober is de gemeenteraad geïnformeerd over het proces en de voortgang. Tevens zijn er voor de gemeenteraden in de regio bijeenkomsten georganiseerd over het arrangement. Kanttekeningen 1.1. Er is landelijk nog te veel onduidelijkheid over de frictiekosten om daar nu al precieze afspraken over te kunnen maken in de regio. In het RTA wordt een globale inschatting gemaakt van de kosten en wordt aangeven hoe deze kosten kunnen worden beperkt. Landelijk worden rekenmodellen ontwikkeld om een betere inschatting te kunnen geven van de frictiekosten. Ook wordt landelijk nog volop gediscussieerd welke partij deze frictiekosten moet gaan betalen Het RTA is opgesteld door de zeven samenwerkende gemeenten in de regio FoodValley. Het Rijk heeft bepaald dat het transitiearrangement in regionaal verband moet worden opgesteld. Eerder heeft de gemeente Nijkerk bepaald dat voor de decentralisatie van de jeugdzorg wordt samengewerkt met de gemeenten in de regio FoodValley. De gemeente Wageningen heeft in de zomer te kennen gegeven om ten aanzien van de decentralisatie van de jeugdzorg samenwerking te zoeken met de gemeenten in de regio Arnhem. Het RTA is daarom opgesteld door zeven (in plaats van acht) samenwerkende gemeenten De uitwerking van de juridische vorm volgt in De regiogemeenten hebben de zorgaanbieders een minimale budgetgarantie van 70% voorgesteld. Eind 2013 wordt nader onderzocht welke juridische vorm voor de zeven samenwerkende gemeenten passend is om goed te kunnen sturen op genoemde afspraak. Risico s en risicobeheersing Budgetten Het transitiearrangement gaat uit van de in de meicirculaire 2013 genoemde bedragen (gebaseerd op historische kosten). Voor de regio FoodValley gaat het om een bedrag van ongeveer 61 miljoen euro. De uitvraag bij de zorgaanbieders levert een beeld op van een totaal omzet van ongeveer 78 miljoen euro. Er wordt op dit moment nog nader onderzoek gedaan naar de oorzaak van deze verschillen. Bij het opstellen van het transitiearrangement is gebruik gemaakt van de nu bekende budgetten uit de meicirculaire De definitieve budgetten uit de meicirculaire 2014 zullen leidend zijn voor de hoogte van de in te komen jeugdhulp. Instemming gemeenteraden regio FoodValley Het RTA moet uiterlijk 31 oktober 2013 richting het TSJ zijn gezonden. De RTA is in zeer beperkte tijd tot stand gekomen in actieve communicatie met de jeugdhulpaanbieders. Zo goed als mogelijk zijn de gemeenteraden over het proces en de inhoud geïnformeerd. Het RTA geeft kaders aan voor nadere uitwerking. Mocht echter een van de gemeenteraden in de regio FoodValley besluiten om niet in te stemmen met het RTA dan ontstaat een nieuwe situatie. Vooralsnog is nog niet aan te geven hoe hierop vanuit de regio FoodValley (en/of het TSJ) wordt gereageerd. Uniformiteit binnen de regio FoodValley is zodoende wel het streven om vertraging bij de verdere implementatie te voorkomen.

5 5 Uitvoering Vanuit de regio FoodValley worden met aanbieders Jeugdhulp vervolgafspraken gemaakt over hun zorginzet in 2015 en de noodzakelijke vernieuwingsslag die door partners moet worden geleverd. Burgemeester en wethouders van Nijkerk, de secretaris, de burgemeester, mevrouw mr. M.D. Haalstra de heer mr. drs. G.D. Renkema

6 RAADSBESLUIT Nummer: De raad van de gemeente Nijkerk; gelezen het collegevoorstel van 29 oktober 2013; gelet op de door het Rijk opgelegde verplichting om het regionale Transitiearrangement uiterlijk 31 oktober 2013 te hebben aangeleverd bij het Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd; b e s l u i t : 1. Neemt kennis van het Transitiearrangement Jeugdzorg 2015 van de samenwerkende gemeenten in de regio FoodValley waarin de volgende afspraak op hoofdlijnen is gemaakt: Er geldt een budgetgarantie van 70% voor zorgaanbieders op sectoraal niveau (provinciale jeugdzorg, jeugd GGZ en jeugd LVB), onder de voorwaarde dat zij hiervoor alle cliënten die in 2015 een beroep doen op jeugdhulp (zowel zittende, wachtlijst als nieuwe cliënten) bedienen. De garantie heeft betrekking op 70% van het budget genoemd in de nog te ontvangen meicirculaire 2014, na aftrek van kosten voor landelijke voorzieningen. Over 30% van het budget maken de deelnemende gemeenten in de 2 e helft van 2014 nadere afspraken. Dit bedrag is onder meer bedoeld voor knelpunten maar ook voor vernieuwing en innovatie. Dit laatste ook om een beperking van de frictiekosten te realiseren. Instellingen in de regiogemeenten zetten de zorg meer in in de eigen leefomgeving van de cliënt, waardoor minder (zware), kortere en bestendiger trajecten kunnen worden ingezet. Daarnaast is het streven meer integraliteit en samenhang te bevorderen. Preventie is een belangrijk speerpunt. 2. Neemt kennis van de begeleidende brief die aan de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg is verzonden. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Nijkerk d.d. 19 december 2013, de griffier, de voorzitter, de heer O. VAN KOLCK de heer mr. drs. G. D. RENKEMA