Contact. Editie OCMW 02 MEI Special Verkiezingen >> BERNARD DALLONS, OCMW VAN CHARLEROI

Transcriptie

1 02 MEI 2012 Special Verkiezingen Contact HET MAGAZINE VOOR OPENBARE BESTUREN, SOCIALPROFITORGANISATIES EN ONDERNEMINGEN Editie OCMW >> BERNARD DALLONS, OCMW VAN CHARLEROI

2 Bernard Dallons, voorzitter van het OCMW van Charleroi, vraagt zich net als al zijn collega s af: Hoe lang houden we het vol bij ongewijzigd beleid? De kritieke situatie van de OCMW s wordt een echte politieke uitdaging, want de kruik gaat zo lang te water tot ze barst. De situatie in Charleroi is nog kritieker omdat de stad met een zogenaamd beheersplan werkt, onder gewestelijk toezicht. We zijn de EHBO-ers van de samenleving!

3 Het OCMW zet jaarlijks meer dan personen aan het werk in de regio Charleroi, onder meer via de zogenaamde entreprises de formation par le travail. De economische crisis indachtig ligt het voor de hand dat de bestuursperiode die nu ten einde loopt niet probleemloos geweest is voor het OCMW van Charleroi. Bernard Dallons: Toen men mij in juli 2007 in de vrij delicate context van de schandalen van Charleroi deze functie heeft toevertrouwd, bedroeg het budget van het OCMW 129 miljoen euro. In 2012 kwam het budget uit op 187 miljoen euro. Zonder indexeringen en baremische verhogingen betekent dat, dat onze taken een steeds grotere financiële impact hebben. Het eerste opvallende element is een verpaupering van de inwoners van Charleroi. Die komt tot uiting in een explosieve ontwikkeling van het aantal leeflonen. De bedragen die in dat verband uitgekeerd worden, zijn gestegen van 23 miljoen euro in 2007 tot 45,5 miljoen euro in Tijdens mijn mandaat heb ik de groep mensen die bijstand krijgen, zien uitbreiden door het opkomen van een nieuwe vorm van armoede bij werknemers met een laag inkomen, gepensioneerden en werklozen. We stellen ook een evolutie vast van de vraag naar primaire behoeften, die concreet tot uiting komt in de toekenning van voedingsbons. Voor alle bijstandsvormen samen is het aantal begunstigden van het OCMW van Charleroi toegenomen van in 2007 tot in 2011 (waarvan leefloners). Bovenop die verpaupering komen nog twee andere belangrijke factoren. Aan de ene kant is er de uitbreiding van de taken van het OCMW, onder meer op het vlak van energie met bijvoorbeeld de toegang tot het stookoliefonds. Aan de andere kant is er de overdracht van bepaalde uitgaven die normaal tot het federale niveau behoren. Men moet eveneens voor ogen houden dat voor elke toename van activiteit, extra personeel nodig is en dat de werkingskosten toenemen. De evolutie van de aanvragen voor sociale bijstand veroorzaakt ook thesaurieproblemen. Onze leninglasten zijn flink toegenomen, namelijk van 2,7 miljoen euro in 2007 tot 5,5 miljoen voor Hoe lossen we die kwadratuur van de cirkel op? B. D.: We kunnen natuurlijk niet voorbij aan de toename van het aantal aanvragen voor sociale bijstand, omdat dat deel uitmaakt van onze wettelijke taak. Het tekort bij het OCMW wordt gedekt door de dotatie van de gemeente, maar het aandeel ervan in de financiering van onze instelling is op een tiental jaar gedaald van 34 tot 20 %. Dat komt erop neer dat we voor de financiering steeds vaker gaan aankloppen bij het Waals Gewest, het federale niveau en de supranationale instellingen. De eigen problemen van het OCMW worden nog eens aangevuld met de problemen van de stad Charleroi. Als geconsolideerde entiteit werken we ook met een strikt beheersplan onder gewestelijk toezicht. Het opstellen van het budget is dus telkens een moeilijke evenwichtsoefening. Hebt u onder financiële druk moeten afzien van bepaalde diensten aan de bevolking? B. D.: Neen, met uitzondering van een beperkte dienstverlening voor het oppassen van zieke kinderen thuis, die niet het verhoopte succes had, omdat er al soortgelijke initiatieven bestonden, onder meer bij de mutualiteiten. Maar het is duidelijk dat als we de financiering van de OCMW s en van de gemeenten in hun geheel niet opnieuw bekijken, het systeem in elkaar zal storten. De andere opties zijn hogere belastingen of een vermindering van de dienstverlening. Een voorbeeld: we brengen ongeveer 700 warme maaltijden aan huis tegen een bescheiden bijdrage van de begunstigden. De inkomsten van die activiteit volstaan echter niet om de kosten te dekken. Om te besparen, zouden we die kunnen schrappen, maar wat zou de maatschappelijke kostprijs daarvan zijn? Dankzij die thuishulp kan een oudere persoon vaak ook langer thuis blijven wonen en wordt het sociaal isolement van die persoon doorbroken. Welke zijn de belangrijkste verwezenlijkingen van de huidige bestuursperiode? B. D.: Dankzij besparingen en vooral onze verbeeldingskracht slagen we er uiteindelijk toch in om meer te doen met minder. Ons meest geslaagde project is de realistatie van een nieuw systeem voor sociale noodhulp. Door de nachtverblijven van het OCMW en de stad samen te voegen, wordt de opvangcapaciteit verhoogd, worden schaalvoordelen mogelijk en blijft tegelijkertijd de werkgelegenheid gevrijwaard. Op het vlak van de mentaliteit was dat vrij revolutionair. Er was ook een zeer goede coördinatie tussen het OCMW en de stad in verband met het opeisen van leegstaande gebouwen. Op grond van de wet- Onkelinx hebben we samen met de andere betrokken diensten een kadaster uitgewerkt van de leegstaande gebouwen en contact opgenomen met de eigenaars. Dankzij die con-

4 >> Er werden stucturen voor korte verblijfsperiodes en dagopvang voorzien. structieve benadering hebben we op slechts enkele maanden tijd gezorgd voor 43 nieuwe woningen. Hoe acuut is de woningproblematiek in Charleroi en welke rol kan het OCMW daarin spelen? B. D.: De speelruimte van het OCMW is vrij beperkt. Via huisbezoeken bij socialebijstandtrekkers kunnen we bijdragen aan de strijd tegen huisjesmelkers en vaststellen dat bepaalde gebouwen onbewoonbaar geworden zijn. Het vastgoedpatrimonium in Charleroi heeft een vrij laag gemiddeld kadastraal inkomen. Het gaat om verouderde eigendommen met een lage huur, die dus veeleer personen aantrekken die een beroep doen op sociale diensten. Maar er zijn grote privé-investeerders met grote projecten in Charleroi, en de stad legt hen stedenbouwkundige verplichtingen op die bedoeld zijn om te zorgen voor een goede sociale mix. De zaken evolueren dus in gunstige zin. Inzake het woonbeleid, net als op het vlak van de werkgelegenheid of de vergrijzing van de bevolking, is het belangrijk om transversaal samen te werken met de stad, de andere bevoegdheidsniveaus en verenigingen. Welke andere projecten heeft het OCMW tot een goed einde gebracht? B. D.: We kunnen hier de projecten aanhalen van de uitbreiding van de rusthuizen, die momenteel ongeveer 950 bewoners tellen. En daarbij de realisatie van serviceflats, structuren voor korte verblijfsperiodes en dagopvang. Dankzij die diverse structuren kunnen we een gevarieerd en aangepast antwoord geven op de vergrijzing van de bevolking. We zullen dat beleid nog voortzetten tijdens de volgende bestuursperiode, met onder meer de opening van een tiende rusthuis, in combinatie met serviceflats en een dagcentrum. We hebben overigens het aantal wijkacties opgevoerd op het vlak van de maatschappelijke integratie. We hebben ons daarbij gebaseerd op drie ontmoetingsplaatsen voor de burgers (een vierde staat op het programma voor de volgende bestuursperiode). We kunnen hier ook de opening van een tweede dienst voor geestelijke gezondheidszorg vermelden of de oprichting van het Energiehuis en de sociale economiepool met onder meer een containerpark voor het inzamelen, sorteren en recycleren van grofvuil. Wat zijn voor uw bestuur de voornaamste uitdagingen voor de komende jaren? B. D.: In het verlengde van de huidige bestuursperiode, verwijs ik opnieuw naar de geregelde toename van aanvragen voor sociale bijstand en de diverse bevoegdheidsoverdrachten in een klimaat van financiële onzekerheid. Tegen die achtergrond zullen de schaalvoordelen en de synergiemogelijkheden tussen de diensten meer dan ooit op de voorgrond treden. Voor het overige moet men wel degelijk erkennen dat we al zo veel bezuinigd hebben dat

5 De OCMW s zijn de laatste bescherming tegen armoede en sociale uitsluiting. De uitdagingen zijn en worden in de toekomst nog meer uitgesproken in de grote steden. we bijna op het bot zitten. Gelet op de moeilijkheden van de diverse regeringen om hun begrotingen in evenwicht te brengen, moeten we geen wonderen verwachten. We hopen echter dat er nieuwe financiële middelen kunnen vrijgemaakt worden eens de institutionele hervormingen achter de rug zijn. In welke specifieke domeinen pleit u voor de overdracht van geldmiddelen? B. D.: Het meest in het oog springende voorbeeld is het schrappen van de werkloosheidsuitkeringen: van 630 gevallen in 2007 zijn we geëvolueerd naar gevallen in U moet weten dat elke geschorste werkloze bij het OCMW vrij automatisch een aanvraag indient voor een leefloon. Omdat het systeem van de federale solidariteit niet meer werkt, gaat het om een vermomde regionalisering van een onderdeel van de sociale zekerheid. Aangezien de werkloosheid in de streek rond Charleroi 10 % hoger ligt dan het regionale gemiddelde, worden we zelfs tweemaal gestraft. Hetzelfde geldt voor de socio-professionele integratie, die nu tot onze taken behoort. Op dat vlak compenseren we de tekortkomingen van de Forem (de Waalse tegenhanger van de VDAB). Dat verwijst personen die het minst kans maken om werk te vinden, door naar het OCMW. Als dat onze taak is, dan aanvaard ik dat maar dan wil ik wel dat men ons de geschikte middelen geeft om die taak op lange termijn te volbrengen. Een afsluitende beschouwing? B. D.: De OCMW s zijn de laatste bescherming tegen armoede en sociale uitsluiting. De uitdagingen zijn en worden in de toekomst nog meer uitgesproken in de grote steden. Ik pleit dus voor een betere werking van de solidariteitsmechanismen tussen de steden of de gemeenten onderling, waarbij de rijkste de armste helpen. Men moet ook de politieke moed hebben om de taken van bepaalde diensten te herdefiniëren en de beschikbare middelen over te hevelen naar de meest geschikte uitvoerders. Dat is al een revolutie op zich, maar daar zullen we wel toe komen omdat de budgettaire middelen er op een bepaald ogenblik niet meer zullen zijn. In dat verband is het Transversaal strategisch plan van minister Furlan een interessante evolutie. Hoewel elke burgemeester gesteld is op zijn autonomie, is het logisch te redeneren in termen van leefbekkens. De provincies zouden in dat verband zelfs weer wat aan legitimiteit kunnen winnen. Intussen en om met een positieve noot af te sluiten zou ik zeggen dat we een vernieuwend beleid moeten blijven voeren. >> 700 warme maaltijden werden aan huis geleverd.

6 >> Bezoek onze minisite over de verkiezingen: verkiezingen2012 Abonneer u ook op de nieuwsbrief Verkiezingen en ontvang regelmatig alle geactualiseerde informatie en studies. Het volgende nummer in deze speciale reeks is aan de provincies gewijd. Drie provincieraadsleden geven er toelichting bij de financiën van hun respectievelijke provincie, de impact van de verschillende hervormingen en de belangrijkste verwezenlijkingen van hun instelling tijdens de voorbije zittingstermijn. Daarnaast schetsen ze de grootste uitdagingen voor de komende jaren en staan ze stil bij de noodzaak en de bestaansreden van de provincieraad. Zoals u weet, kunt u hun getuigenissen ook nalezen op onze minisite Verkiezingen 2012, waar u nog andere nuttige informatie vindt. Follow us on facebook.com/belfius twitter.com/belfius Find us on LinkedIn