Special Verkiezingen. Contact. Editie ministers van Binnenlands Bestuur

Transcriptie

1 05 SEPTEMBER 2012 Special Verkiezingen Contact Het magazine voor openbare besturen, socialprofitorganisaties en ondernemingen Editie ministers van Binnenlands Bestuur >> Charles Picqué, BruSSEL

2 >> CHARLESPICQUÉ, Brussel Een redelijke en opportunistische alliantie tussen Gewest en lokale besturen Dankzij de verworvenheden van de zesde staatshervorming staan de relaties tussen het Gewest en de lokale entiteiten voor een keerpunt, meent Charles Picqué, ministerpresident van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en minister van Lokale Besturen, maar ook langst titelvoerend burgemeester van een Brusselse gemeente. Eén van zijn ambities is één toezicht invoeren voor gemeenten, OCMW s en politiezones. - september

3 >> CHARLESPICQUÉ, Brussel Hoe is de relatie tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en zijn 19 gemeenten de jongste jaren geëvolueerd? Charles Picqué: Onze strategie is gericht op een samenwerking met de Brusselse gemeenten, maar tegelijk behouden we het toezicht dankzij een strikte controle. Tijdens de voorbije legislatuur hebben we verschillende vormen van samenwerken uitgeprobeerd. Een eerste belangrijk initiatief was de oprichting van een jaarlijks fonds van 30 miljoen euro, om de gemeenten te helpen hun schuldenlast beter te beheersen. Aan die zuurstoffles zijn twee voorwaarden verbonden: het behoud van de huidige fiscaliteit en de strikte naleving van een financieel plan. We hebben zo geanticipeerd op het feit dat de lokale besturen, als deel van Entiteit II 1, het doelwit zouden worden van controles in het kader van de naleving van de financiële trajecten van de Belgische Staat. Verder hebben we tijdens deze legislatuur een fiscaal compensatiefonds met 15 miljoen euro aan middelen opgericht, om de afschaffing van de belasting op drijfkracht en op computers te compenseren voor de gemeenten. Deze regeling had een duidelijk economisch doel: vermijden dat er nog meer ondernemingen zouden wegtrekken naar de Brusselse rand. Op één uitzondering na hebben alle gemeenten die overeenkomst ondertekend. De gemeenten beseffen maar al te goed dat ze zonder de hulp van het Gewest financieel niet kunnen overleven en niet opgewassen zijn 1. Entiteit I wijst op de federale overheid en de sociale zekerheid, Entiteit II omvat de Gemeenschappen, de Gewesten en de lokale besturen. In het kader van het Begrotingstraject voor het Stabiliteitsprogramma moeten zowel Entiteit I als Entiteit II een bijdrage leveren aan de begrotingssanering. 8 - Contact - september 2012

4 tegen de huidige uitdagingen. We zijn er met de jaren aan gewend geraakt, maar het is dus een redelijke en opportunistische alliantie. Er wordt gefluisterd dat u liefst alle gemeenten onder saneringsplan wilt zien, om ze beter te kunnen controleren C. Picqué: (lacht) Dat is niet helemaal onjuist. Een dagelijkse controle van de gemeentefinanciën in een entiteit als Brussel lijkt me verstandig. Het volstaat dat één gemeente ontspoort, om het hele Gewest mee te sleuren in haar val. De helft van de Brusselse gemeenten valt vandaag onder saneringsplan. De controles op bijvoorbeeld de beleggingen van de gemeenten opdrijven, lijkt me een goede zaak. Ik herinner er in dit verband aan dat het Brussels Gewestelijk Herfinancieringsfonds van de Gemeentelijke Thesaurieën niet alleen een instrument is om kasvoorschotten of leningen te verstrekken, maar ook een adviesorgaan inzake financiële aanbiedingen aan de gemeenten. Sommige gemeenten zijn te trots om er een beroep op te doen, maar ze hebben ongelijk. Ik ben overigens een groot voorstander van een gemeenschappelijk toezicht op de gemeenten, de OCMW s en de politiezones. We moeten de diagnose van een gemeente op financieel gebied en op het vlak van goed bestuur immers kunnen globaliseren, dan kunnen we ook eventuele overlappingen in de dienstverlening aan het licht brengen. De uitoefening van het toezicht mag niet louter als een controle gezien worden, maar moet ook dienen als richtsnoer voor het beleid van de gemeenten. We hebben bijvoorbeeld een dienst op poten gezet die de gemeenten helpt in de zeer complexe procedures die met overheidsopdrachten gepaard gaan. Is zo n deelgenootschap vanzelfsprekend of moet u zachte dwang uitoefenen op de lokale mandatarissen? C. Picqué: De Brusselse context verschilt erg van de Vlaamse of Waalse, omdat het een uitsluitend stedelijke entiteit is, waar het gewestelijke en het gemeentelijke beleid nauw met elkaar verweven zijn. Zonder strategische visie van het Gewest en zonder coherente banden tussen Gewest en lokale besturen riskeren we ernstige problemen in de beleidsuitvoering. De nieuwe staatshervorming geeft ons bijvoorbeeld exclusieve bevoegdheid inzake mobiliteit. Dat is de logica zelf: je kan geen globaal mobiliteitsbeleid voeren door negentien gemeentelijke mobiliteitsplannen bij elkaar op te tellen. We staan ongetwijfeld voor een keerpunt in de relaties tussen Gewest en gemeenten, want we gaan sommige bevoegdheden nu sereen kunnen overdragen van het Gewest naar de gemeenten, of vice versa 2. We willen ook het nieuw Gewestelijk Ontwikkelingsplan en het nieuwe Mobiliteitsplan afronden en daarvoor hebben we de medewerking van de gemeenten nodig. En na de verkiezingen gaan we de onsamenhangende gemeentegrenzen hertekenen. Hoe ver we daarin zullen gaan? Het is nog te vroeg om dat te zeggen. Welke zijn de grote uitdagingen voor het Brussels Gewest in de komende jaren en welke impact zullen ze hebben op de lokale besturen? C. Picqué: Dé uitdaging van het Gewest is uiteraard de sterke bevolkingstoename: tegen 2020 zouden er inwoners bijkomen. Dankzij de samenwerking met de gemeenten hebben we het gebrek aan vooruitziendheid bij de Gemeenschappen kunnen opvangen wat >> Dé uitdaging van het Gewest is uiteraard de sterke bevolkingstoename: tegen 2020 zouden er inwoners bijkomen. 15 miljoen euro om de afschaffing van de belasting op drijfkracht en op computers te compenseren voor de gemeenten. 2. Dit punt zal aan bod komen in onze laatste special met de interviews van de verschillende ministers-presidenten. - september

5 >> CHARLESPICQUÉ, Brussel De herfinanciering van het Brussels Gewest zou ons in staat moeten stellen extra middelen voor de gemeenten vrij te maken, maar we moeten ook niet gaan zweven. plaatsen in de Brusselse crèches en scholen betreft. Volgend schooljaar al gaan we nieuwe klassen in prefablokalen onderbrengen. Dat is een minirevolutie, want het Gewest komt de Gemeenschappen te hulp in de domeinen die tot hun bevoegdheden behoren. Naast de bevolkingsaangroei staat het Gewest voor vier grote uitdagingen: werkgelegenheid en opleiding Brussel heeft nog nooit zo veel arbeidsplaatsen op zijn grondgebied gehad ( ), maar ook nog nooit zo n hoge werkloosheid, milieubescherming, sociale dualisering en internationalisering. De gemeenten vormen de gewapende arm van het gewestelijk project. Ze geven in hun dagelijks beleid vaste vorm aan een aantal op gewestelijk niveau gedefinieerde doelstellingen in die verschillende domeinen. Heel wat gemeenten klagen er net over dat andere bevoegdheidsniveaus bepaalde verantwoordelijkheden op hen afschuiven zonder hen de bijbehorende financiële middelen te geven. C. Picqué: Het is vooral de federale Staat die de gemeenten met nieuwe taken opzadelt, niet de Gewesten. Die zijn als geldschieter solidair met de lokale besturen. Laten we niet vergeten dat het lot van de Gewesten en de gemeenten verbonden is via het ESR In een Staat die zich herstructureert of langzaam oplost, om het minder optimistisch uit te drukken, doet de overdracht van sommige lasten naar de gemeenten vragen rijzen. De gemeenten draaien immers al op voor de gevolgen van de financiële en economische crisis die hun inwoners treft. 3. Het Europees Systeem van Rekeningen is een rapporteringssysteem dat de EU-lidstaten een gemeenschappelijk boekhoudkundig kader bezorgt, waardoor hun respectieve nationale boekhouding sterk geharmoniseerd wordt. Dit nieuwe plan werd goedgekeurd in 1995, vandaar ESR 95. De gemeenteboekhouding wijkt op meerdere punten (bv. de boeking van leningen) af van de ESR 95-normen. >> Tijdens de voorbije legislatuur hebben de gemeenten wel het rendement van een aantal belastingen verbeterd, onder andere dankzij het bijwerken van de kadastrale legger en de eenmaking van het parkeerbeleid Contact - september 2012

6 >> De modernisering van het gemeentebeleid is één van onze prioritaire projecten voor de volgende legislatuur. Zullen de gemeenten hun heil moeten zoeken in hogere belastingen? C. Picqué: Dat is niet de goede weg, want een hogere inkomstenbelasting zou personen treffen met een lager gemiddeld inkomen dan dat van de Walen en de Vlamingen. De onroerende voorheffing is wel al verhoogd, van gemiddeld euro in 2006 naar euro in Aan de bedrijfsfiscaliteit raken is trouwens delicaat wegens het gevaar voor delokalisering. Maar tijdens de voorbije legislatuur hebben de gemeenten wel het rendement van een aantal belastingen verbeterd, onder andere dankzij het bijwerken van de kadastrale legger en de eenmaking van het parkeerbeleid. De herfinanciering van het Brussels Gewest zou ons in staat moeten stellen extra middelen voor de gemeenten vrij te maken, maar we moeten ook niet gaan zweven. We hebben nu al vrij genereuze initiatieven genomen. Naast de oprichting van het herfinancieringsfonds en het fiscaal compensatiefonds hebben we tijdens deze bewindsperiode ook dertig miljoen euro vrijgemaakt voor de verhoging van de laagste lonen (niveaus C, D en E) van de gemeenteambtenaren. U had het net over de onroerende voorheffing. Sommige Brusselse burgemeesters hekelen het gebrek aan visie van het Gewest op het vlak van onroerende fiscaliteit. C. Picqué: We hebben steeds minder vertrouwen in de inkohieringstechnieken van de federale administratie van het kadaster en lopen al jaren belangrijke ontvangsten mis. De oprichting van de gewestelijke vastgoedbelastingdienst gaat positieve gevolgen hebben voor de gemeenten, want ze zullen in de toekomst over een betere fiscaliseerbare grondslag beschikken. Heeft de herziening van de pensioenreglementering een impact op de Brusselse gemeenten? C. Picqué: We zijn momenteel de impact van die hervorming op elke gemeente aan het onderzoeken. We willen de gemeenten pensioenplannen helpen opstellen met de RSZPPO, maar ook een statutariseringspremie voorstellen, want dat is de enige manier om hun duurzame bijdrage aan de pensioenkas te verhogen. Tegelijkertijd willen we met de vakbondsorganisaties onderhandelen over de invoering van een echt evaluatieproces voor het gemeentepersoneel. De modernisering van het gemeentebeleid is één van onze prioritaire projecten voor de volgende legislatuur. De evaluatie en de professionalisering van het gemeentepersoneel behoren tot de prioriteiten van het Gewest voor één goed lokaal bestuur. 30 miljoen euro voor de verhoging van de laagste lonen van de gemeenteambtenaren - september

7 >> Bezoek onze minisite rond de verkiezingen op Abonneer u ook op de newsletter Verkiezingen, dan ontvangt u regelmatig alle bijgewerkte informatie en studies. In het volgende nummer ronden we ons speciaal dossier verkiezingen 2012 af en laten we de vier ministerspresidenten Kris Peeters, Rudy Demotte, Charles Picqué en Karl-Heinz Lambertz aan het woord. Ze bekijken samen met ons hoe ver het staat met de uitvoering van de Gewestelijke Beleidsverklaring, lichten de succesfactoren en de moeilijkheden toe, en staan stil bij de gevolgen van de economische crisis voor de uitvoering van hun beleidsplan. Samen proberen we ook een antwoord te geven op een aantal essentiële vragen, zoals welke impact de besparingsmaatregelen hebben op de financiering van de lokale besturen en op hun capaciteit om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan, wat de impact van de toekomstige staatshervorming zal zijn, welke meerwaarde een regionaal beleid biedt aan de burgers in vergelijking met een federaal beleid? Lees de antwoorden van de ministers-presidenten in het zesde en laatste nummer van deze speciale reeks van Contact. Follow us on facebook.com/belfius twitter.com/belfius Find us on LinkedIn