Contact. Editie Provincie 03 JUNI Special Verkiezingen >> MONIQUE SWINNEN, PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

Transcriptie

1 03 JUNI 2012 Special Verkiezingen Contact HET MAGAZINE VOOR OPENBARE BESTUREN, SOCIALPROFITORGANISATIES EN ONDERNEMINGEN Editie Provincie >> MONIQUE SWINNEN, PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

2 Zolang we maar zelf over de opcentiemen kunnen beslissen Het debat over de toekomst van de provincies is afgerond. Dat de provincies een nieuwe taakverdeling krijgen, heeft veel te maken met het feit dat ze in het verleden te erg op de achtergrond zijn gebleven, meent Vlaams-Brabants gedeputeerde Monique Swinnen, verantwoordelijk voor onder meer gebouwen, toerisme en welzijn. Maar precies die rol achter de schermen opent perspectieven. Zeker voor een historisch gezien piepjonge provincie, die op vele vlakken een buitenbeentje is.

3 Omdat ze neutraal zijn en achter de schermen werken, zijn de provincies erg goed in het samenbrengen van verschillende actoren in hun regio. De provincie Vlaams-Brabant is inderdaad nog erg jong. Is dat op financieel vlak een voor- of een nadeel? Monique Swinnen: De provincie Vlaams- Brabant heeft het voordeel dat ze nog maar vijftien jaar bestaat. Daardoor dragen we minder financiële erfenissen uit het verleden mee, en konden we meteen met een propere lei beginnen. Dat maakt ons atypisch. Zo hebben we als enige Vlaamse provincie geen algemene provinciebelasting. We hebben van bij het begin ook een strak budgettair regime gevolgd. Wellicht hebben we mede daardoor geen rechtstreekse hinder ondervonden van de financiële crisis. Hebt u er ook onrechtstreeks niets van gemerkt? M. S.: Toch wel. De intercommunales Interleuven en Haviland 1 kunnen bij de provincie een borgstelling vragen wanneer ze grote leningen aangaan. De jongste jaren vragen ze die borgstelling steeds sneller, en voor alsmaar grotere bedragen. Daarom heeft de provincie een maximumgrens gesteld van 135 miljoen euro, dat is onze jaaromzet. Op het einde van het eerste kwartaal van 2012 zaten de intercommunales al aan 120 miljoen euro. De banken zijn door de crisis veel voorzichtiger geworden. Ze bekijken de dossiers veel nauwkeuriger en stellen strengere eisen. De pensioenen van de ambtenaren zijn voor vele openbare besturen een zware financiële last. Ook voor Vlaams-Brabant? M. S.: Op dit vlak hebben we jammer genoeg wel een erfenis uit het verleden. We dragen immers mee de pensioenlasten van de oude provincie Brabant. Maar daar hebben we van bij het begin op geanticipeerd door onze middelen voor de pensioenen flink bij te financieren. Wat de pensioenen betreft, zijn we trouwens altijd erg voorzichtig geweest in ons personeelsbeleid. Zowat de helft van onze ambtenaren zijn contractuelen. Voor hen hebben we nu een tweede pensioenpijler uitgebouwd. Die is jaarlijks goed voor een tussenkomst van euro, en dekt de helft van het verschil tussen de pensioenen van contractuele en statutaire medewerkers. Voor vele contractuelen betekent dat een aanzienlijk bedrag. 10 % van de inkomsten komen uit het Provinciefonds. Hoe belangrijk zijn die inkomsten? M. S.: Vaak wordt gedacht dat het geld uit het Provinciefonds zeer essentieel is voor de werking van de provincie. Veel belangrijker zijn echter de opcentiemen op de onroerende voorheffing die in Vlaams-Brabant goed zijn voor 57 % van de inkomsten. Het Provinciefonds is en blijft een belangrijke financierings- 57% van de inkomsten van Vlaams-Brabant is afkomstig van de opcentiemen op onroerende voorheffing 1. Interleuven is een initiatief van 30 gemeenten en 28 OCMW s en de Provincie Vlaams-Brabant. Ze werken samen om projecten te realiseren die om allerlei praktische en financiële redenen beter gezamenlijk worden aangepakt. Daarbij gaat veel aandacht naar mobiliteit en duurzame ontwikkeling. De Intercommunale Haviland is een dienstverlenend intergemeentelijk samenwerkingsverband voor streekontwikkeling, opgericht in 1965 door alle 35 gemeenten van het arrondissement Halle-Vilvoorde en door de provincie Vlaams-Brabant. De klemtoon ligt op sociaal huisvestingsbeleid in de regio Halle-Vilvoorde, de oprichting van bedrijventerreinen en commercieel vastgoed om de regio economisch te ontwikkelen, en de realisatie van het afvalbeleid.

4 bron, maar naar de toekomst toe is het voor ons nog veel belangrijker dat we onze fiscale autonomie behouden. Vlaams-Brabant heeft de voorbije zes jaar zelfs een financiële reserve kunnen aanleggen. Was dat louter een kwestie van strak financieel beleid? M. S.: We hebben een spaarpot ter waarde van 20 % van onze jaaromzet opgebouwd. Dat was inderdaad grotendeels een kwestie van goed beleid. We begroten heel strikt, en plannen alleen wat we ook echt kunnen realiseren. We trachten onze schuldenlast ook zo veel mogelijk te beperken, en financieren bij voorkeur met eigen middelen. Toegegeven, er zijn ook projecten weggevallen waardoor geld in reserve bleef. Maar dat had te maken met externe factoren. Een nieuwbouwproject werd afgevoerd nadat de aannemer failliet ging, en enkele werken in het kader van het waterbeleid konden niet worden uitgevoerd om admini stratieve vergunningsredenen. Voor de rest hebben we in de voorbije legislatuur onze geplande projecten gerealiseerd. Welke verschuivingen hebt u de jongste jaren gemerkt op het vlak van de investeringen? M. S.: Het is opvallend dat een steeds grotere hap uit het budget intussen al 13 % - naar informatica gaat. Dat is voor een groot deel het gevolg van de wettelijke verplichtingen op het gebied van de provincieboekhouding. Ik denk aan het strategisch project INFINDO dat een koppeling beoogt van de doelstellingen, het budget en de rekening van de organisatie. Maar het heeft ook te maken met de dienstverlening aan de bevolking. Zo kunnen subsidieaanvragen dankzij onze investeringen in IT volledig geautomatiseerd ingediend en verwerkt worden. Zijn er ook nieuwe actieterreinen bijgekomen? M. S.: Zeker. Sommige zijn het gevolg van gewijzigde bevoegdheden. Omdat het beheer van de provinciale wegen is overgedragen naar de Vlaamse overheid en de gemeenten, hebben we zwaarder kunnen inzetten op fietspaden. Jaarlijks hebben we 3 miljoen euro ter beschikking voor de subsidiëring van gemeenten die fietspaden willen aanleggen. Ook welzijn is een belangrijk actieterrein geworden niet in de laatste plaats omdat Vlaams-Brabant hier een hele achterstand in te halen heeft. We hebben een impulsfonds van 3 miljoen euro per jaar opgezet voor het stimuleren van kinderopvang, gehandicapten- en bejaardenzorg. Vlaams-Brabant is ook een buitenbeentje door de aanwezigheid van Brussel en de bijhorende uitdagingen van de Vlaamse Rand. Spelen ook die een rol bij het investerings- en subsidiebeleid? M. S.: Indirect wel. Vlaams-Brabant kampt met een ernstig huisvestingsprobleem omdat de woningprijzen hier heel hoog zijn, precies door de aanwezigheid van Brussel. De oorspronkelijke Vlaamse inwoners dreigen verdrongen te worden door de kapitaalkrachtige internationale gemeenschap die in de hoofdstad werkt. Precies om die reden heeft de Vlaamse regering in 1992 Vlabinvest opgericht. Dat staat >> Vlaams-Brabant kampt met een ernstig huisvestingsprobleem

5 >> Omdat het beheer van de provinciale wegen is overgedragen naar de Vlaamse overheid en de gemeenten, hebben we zwaarder kunnen inzetten op fietspaden. voor Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid voor Vlaams-Brabant. Het biedt de plaatselijke bevolking in de Vlaamse rand rond Brussel betaalbare en degelijke woningen, opdat ze in hun buurt zouden kunnen blijven wonen. Vanaf 2014 wordt dat fonds naar de provincie overgeheveld. We hebben ons altijd al erg gefocust op alles wat met huisvesting te maken heeft, en dit zal een belangrijke aanvulling zijn bij dit beleid. Er is al veel gezegd en geschreven over de toekomstige rol van de provincies. Bent u tevreden met de uitkomst? M. S.: De provincies zijn het slachtoffer geworden van hun te grote onzichtbaarheid. Ze hebben altijd veel en goed werk geleverd, maar meestal gebeurde dat achter de schermen. Daardoor gingen anderen met de eer én de publiciteit lopen. Maar dit terzijde. Ik denk dat de nieuwe taakverdeling risico s én opportuniteiten inhoudt. Een potentieel financieel gevaar is dat de Vlaamse regering de betoelaging vanuit het Provinciefonds op termijn zal terugschroeven, omdat ze bepaalde taken van de provincies heeft afgenomen of herschikt. In 2014 komt er een zogenaamde financiële verevening. Dan zullen de financiële middelen worden afgestemd op de nieuwe bevoegdheden, maar het is afwachten of de provincies dan nog evenveel zullen ontvangen uit het Provinciefonds. Zoals ik eerder al zei, zijn de inkomsten uit het Provinciefonds nog steeds een belangrijke bron van inkomsten, maar daarnaast is het behoud van onze fiscale autonomie ontzettend belangrijk om onze rol als intermediair bestuur goed te kunnen vervullen. En de opportuniteiten? M. S.: De provincies zijn erg goed in het samenbrengen van verschillende actoren in hun regio. Ze zijn immers neutraal en beschikken over een groot netwerk. Ik denk bijvoorbeeld aan toerisme, waar we de horeca, de toeristische infokantoren (VVV s) en de gemeentebesturen rond de tafel kunnen brengen. In Vlaams-Brabant hebben we zo de voorbije legislatuur heel wat kunnen realiseren. Denk maar aan de promotie en de financiële ondersteuning van het Brabants trekpaard, die in 2011 resulteerde in de eerste Dag van het Brabants Trekpaard. Een ander voorbeeld is de regionale branding van het Pajottenland en het Hageland. Ook op het gebied van ruimtelijke ordening zijn er perspectieven. Er lopen bijvoorbeeld heel wat initiatieven om de stationsbuurten in provinciesteden te vernieuwen. Voor vele gemeente besturen is dat een zware dobber. Vanuit de provincie kunnen we hen helpen met een visie op lange termijn en financiële ondersteuning. Zal dat voldoende zijn om de provincies ditmaal wel in de schijnwerpers te plaatsen? M. S.: Precies omdat ze een speler achter de schermen zijn, zijn de provincies ideaal geplaatst om de regie te voeren op al deze terreinen. We moeten van de nood een deugd maken.

6 >> Bezoek onze minisite over de verkiezingen: verkiezingen2012 Abonneer u ook op de nieuwsbrief Verkiezingen. Dan ontvangt u regelmatig alle bijgewerkte informatie en studies. Het volgende nummer van deze speciale reeks is aan de gemeenten gewijd. Zes burgemeesters blikken terug op de voorbije bewindsperiode en maken een inventaris op van de uitdagingen die de nieuwe gemeentemandatarissen te wachten staan. Naast de uitvoering van de sectorhervormingen en het inspelen op de maatschappelijke ontwikkelingen valt het in een krappe financiële context niet altijd mee een degelijke openbare dienst te garanderen. De standpunten van de zes burgemeesters weerspiegelen ook de diversiteit van het Belgische lokale weefsel, zowel socio-economisch als qua omvang en urbanisatiegraad. Welke verschillen zijn er tussen de uitdagingen van de grootsteden en die van de kleinere gemeenten? Welke gelijkenissen? En nog belangrijker hoe zullen ze die uitdagingen aangaan? De antwoorden vindt u in het vierde nummer van deze speciale reeks van Contact. Follow us on facebook.com/belfius twitter.com/belfius Find us on LinkedIn