VLUCHTELINGEN KINDEREN IN HET ONDERWIJS IN EUROPA

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VLUCHTELINGEN KINDEREN IN HET ONDERWIJS IN EUROPA"

Annelies de Jong
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VLUCHTELINGEN KINDEREN IN HET ONDERWIJS IN EUROPA MAURICE CRUL VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM EN ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM

2 VLUCHTELINGEN KINDEREN IN HET ONDERWIJS

3 EUI PAPER: INTERNATIONALE VERGELIJKING Duitsland Zweden Nederland Turkije 3

4 OVERZICHT VAN DE LITERATUUR Veel aandacht voor Welcome, immersion of international classes. Veel debat rond segregatie in aparte klassen. Veel aandacht voor psychologische trauma s. Deze presentatie: Nadruk op school carrières in plaats van op opvang of onthaalklassen. Nadruk op institutionele arrangementen in het onderwijs die invloed uitoefenen op schoolloopbanen en schoolresultaten. Vergelijking tussen Zweden, Duitsland, Nederland en Turkije. Vertaling naar de onderwijspraktijk in Vlaanderen 4

5 INSTITUTIONELE FACTOREN DIE HET VERSCHIL MAKEN Hoe is de voorschool georganiseerd? Hoe is de toegang tot school in de leerplichtige leeftijd georganiseerd? Hoe zijn de welkom- of onthaalklassen georganiseerd? Wat is de intensiteit en de duur van tweede taal onderwijs? Is er additionele steun van leerkrachten? Hoe beïnvloedt de leeftijd van selectie schoolcarrières? Is er toegang tot onderwijs na leerplichtige leeftijd? 5

6 VERSCHILLEN IN ONDERWIJS VISIES VOOR VLUCHTELINGEN KINDEREN Turkije: Beperkte toegang en merendeels in een parallel schoolsysteem. Duitsland en Nederland: Integratie in het nationale onderwijssysteem, maar veelal beperkt tot het lager beroepsonderwijs. Zweden: volledig toegang tot het onderwijssysteem (ook buiten de verplichte schoolleeftijd). Ambitie om toegang te verschaffen gelijk aan de capaciteiten van kinderen. 6

7 LEEFTIJDSGROEPEN VLUCHTELINGEN KINDEREN 1. Voor leerplichtige leeftijd. 2. Aankomst gedurende lager onderwijs. 3. Aankomst gedurende secundair onderwijs. 4. Aankomst rond eind leerplichtige leeftijd.

8 LEEFTIJDSGROEPEN VLUCHTELINGEN KINDEREN 1. Voor leerplichtige leeftijd 8

9 LEEFTIJDSGROEPEN VLUCHTELINGEN KINDEREN 2. Aankomst gedurende lager onderwijs. 9

10 LEEFTIJDSGROEPEN VLUCHTELINGEN KINDEREN 4. Aankomst rond eind leerplichtige leeftijd 10

11 LEEFTIJDSGROEPEN VLUCHTELINGEN KINDEREN 3. Aankomst gedurende secundair onderwijs. 11

12 AANKOMST GEDURENDE SECUNDAIR ONDERWIJS Dit is een grote groep kinderen : Transitie vanuit een ander schoolsysteem. Moeilijker om tweede taal te leren. Het is het moment van selectie! 12

secundair onderwijs. Beperkte toegang tot Turks onderwijssysteem.

13 TURKIJE: Beperkte toegang tot school. Meer dan de helft van de leerplichtige leerlingen niet naar secundair onderwijs. Beperkte toegang tot Turks onderwijssysteem. Parallel schoolsysteem. Syrisch onderwijs en Syrisch curriculum. Weinig tot geen steun in Turks als tweede taal.

14 DUITSLAND: GELIJKE KANSEN ZIJN NIET HET DOEL Welkom Brochure in Duitsland In Germany all children and teenagers under the age of sixteen have the right and duty to go to school. This is called compulsory attendance. Usually you would start off with the Hauptschule where you have the possibility to get a Hauptschuleabschluss (secondary school qualification). 14

15 DUITSLAND EN NEDERLAND : Een of twee jaar introductie-klassen. Veel leerkrachten zijn niet geschoold als 2e taal onderwijzers. Transitie naar reguliere klassen zonder verdere 2e taal ondersteuning. Bijna automatische transfer naar lager beroepsonderwijs (ongeacht capaciteiten). Leerklimaat in lager beroepsonderwijs is meest problematisch en gesegregeerd. Transfer naar internships en apprenticeships problematisch (taal, netwerk). Transfer naar de arbeidsmarkt zonder apprenticeship ervaring.

16 ZWEDEN: TOEGANG EN GRLIJKE KANSEN Zo kort mogelijk in introductie-klassen (2 tot 3 maanden). Opgevolgd door extra 2e taal ondersteuning tot aan het eindexamenjaar van het middelbaar onderwijs. Onderwijzers universitair getraind in Zweeds als 2e taal. Zweeds als 2e taal examen vak. Tekort aan onderwijzers! Selectie in Gymnasium op 15-jarige leeftijd. Additionele support-leerkracht in Gymnasium (Taal en hulp bij vakken). Meerderheid door naar post-secundair onderwijs.

17 INSTITUTIONELE ARRANGEMENTEN: WAT WERKT? 1. Toegang tot voorschool zonder kosten. 2. Korte periode in onthaalklassen met continuïteit in 2e taal ondersteuning in reguliere klassen. Of een combinatie van onthaal- and reguliere klassen. 3. Extra support-leerkrachten in reguliere klassen. 4. Toegang tot onderwijs na leerplichtige leeftijd. Belangrijke rol voor volwassenenonderwijs. 5. Toegang tot Engelstalige master programma s. 17

18 TRANSFER VAN BEST PRACTICE: DILEMMA S Kunnen we de best practice van Zweden naar andere landen exporteren? Gedeeltelijk: Best practice is sterk verbonden aan hoe nationale schoolsystemen werken. Mogelijke reparaties binnen huidige systemen: Toegang tot initieel onthaalonderwijs voor jonge kleuters en toegang onderwijs na leerplichtige leeftijd. Verkorten periode in onthaalklassen. Continuiïteit in 2e taal onderwijs in reguliere klassen. Openen van meer tweedekans-routes via volwassenenonderwijs. 18

19 UITDAGINGEN EN OPLOSSINGEN VOOR VLAAMSE ONDERWIJSPRAKTIJK Duur van het onthaalonderwijs? Te lang apart in onthaalonderwijs: geen contact met kinderen voor wie Vlaams 1e taal is; niet dichten en ontstaan hiaten kennis voor vervolgtraject. Mengvorm OKAN-klas voor 2e taal en deelname in reguliere klas voor andere vakken. Peer mentors. Continuering van 2e taal ondersteuning in reguliere klassen. Vervolgcoaches (leraren rouleren!) voor extra ondersteuning in reguliere klassen. Toegang tot onderwijs voor jongeren die na leerplichtige leeftijd arriveren? Rol van volwassenenonderwijs en alternatieve routes: HBO5? Belemmeringen voor universitaire studenten? Flexibilieit in studiefinanciering; schakeltrajecten; buddy systeem. 19

20 Dank U! 20

Vergelijkbare documenten

Opbouw Inclusief onderwijs; wat is het? Inclusief onderwijs; waarom? Inclusief onderwijs; waarom niet? De nationale context De internationale vergelij

Collectief Inclusief Opbouw Inclusief onderwijs; wat is het? Inclusief onderwijs; waarom? Inclusief onderwijs; waarom niet? De nationale context De internationale vergelijking De internationale context