SAMEN MAKEN WE OUDER-AMSTEL: een gezamenlijke visie op de veranderende samenleving

Transcriptie

1 SAMEN MAKEN WE OUDER-AMSTEL: een gezamenlijke visie op de veranderende samenleving definitieve versie december 2015 Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

2 Inhoud Inhoud 2 Voorwoord 3 1 Inleiding 4 2 Waarom een visie? 6 3 Wat kwam er uit de bijeenkomsten? 8 4 Wat is onze visie? 9 5 Wat betekent dit? 11 6 Wat gaan we daarvoor doen? 14 7 Uitvoeringsprogramma Samen maken we Ouder Amstel Wat doen we in 2015? 17 Wat doen we in 2016? 18 Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

3 Voorwoord Wij vinden het belangrijk dat gemeente, inwoners, bedrijven en organisaties elkaar gemakkelijk weten te vinden. Samen zijn en maken we immers Ouder-Amstel. Dat is niet nieuw en gaat ook al heel vaak goed, maar kan altijd worden uitgebreid en verbeterd. De tijd vraagt er ook om. Overal in het land zijn initiatieven voor minder bureaucratie en meer inspraak, zeggenschap, democratie en openheid. Ook de overheid/gemeente zoekt hierin haar vernieuwde rol. Tegelijkertijd heeft de gemeente nieuwe taken in zorg, jeugdzorg en werk/participatie. Ook in deze nieuwe taken is de samenwerking en afstemming met inwoners essentieel. Een goede samenwerking vraagt om een open en flexibele houding en om betrokkenheid bij elkaar van de gemeente, maar ook van inwoners en bedrijven. Met deze visie en vooral met het uitvoeringsprogramma gaan we hier samen met u vorm aan geven. Dit zal ongetwijfeld met vallen en opstaan gaan, er zullen dingen fout gaan of anders uitpakken. Niet iedereen zal altijd open en flexibel zijn en de bureaucratie is ook niet een-twee-drie verdwenen. Toch hopen wij met deze weg, stap voor stap ons gezamenlijke doel te bereiken: een samenleving waarin we met elkaar verbonden zijn, ruimte is voor betrokkenheid en initiatief en waarin we samen optrekken om onze woon-en leefomgeving te verbeteren. Dank aan alle inwoners en organisaties die tijdens de bijeenkomsten en inloopavonden hebben meegedacht en hun input hebben gegeven. Bent u niet in de gelegenheid geweest en heeft u toch ideeën of een reactie op de visie, laat het ons weten via gemeente@ouder-amstel.nl Samen maken we Ouder-Amstel! Marian van der Weele en Jacqueline de Maa Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

4 1 Inleiding Leeswijzer Daar waar in dit document wordt gesproken over wij en ons wordt bedoeld: inwoners en gemeente Ouder-Amstel samen. Daar waar inwoners staat worden ook organisaties bedoeld. Wat ging vooraf? In december 2008 is de nota Burgerparticipatie op maat vastgesteld. Hierin is vastgelegd hoe de gemeente haar inwoners actief betrekt bij de totstandkoming van beleid en besluitvormingsprocessen en bij de (wijze van) uitvoering van werkzaamheden in de eigen woonomgeving. De samenleving verandert en daardoor ook de wijze van participatie van inwoners bij gemeentelijk beleid. De inzet van participatie verandert van alleen mee doen naar ook zelfdoen. Dat betekent een andere rol voor inwoners en ook voor de gemeente. Om de nota Burgerparticipatie op maat te kunnen aanvullen met voor Ouder-Amstel bruikbare technieken en methoden is in 2014 voorgesteld een proeftuin participatie op te zetten. Deze proeftuin was vooral gericht op het instrumentarium; de gemeenteraad had behoefte aan een visie op de veranderende samenleving alvorens over het in te zetten instrumentarium te spreken. Daartoe is een startdocument opgesteld onder de titel: Samen maken we Ouder-Amstel, naar een visie op de veranderende samenleving. Hierin is aangegeven wat deze veranderende samenleving inhoudt en wat dit betekent voor de rol van inwoners, maar ook voor de rol van de gemeenteraad, het college en de gemeentelijke organisatie (de ambtenaren). Via een aantal gesprekken met inwoners, organisaties, gemeenteraad en ambtenaren is input opgehaald voor een gezamenlijke visie op de samenleving in Ouder-Amstel. Dit heeft geleid tot een concept-visie die is besproken met de gemeenteraad en waarvoor twee inloopavonden zijn georganiseerd in Ouderkerk aan de Amstel en Duivendrecht. De inbreng van deze avonden is verwerkt in deze visie of wordt meegenomen in de uitvoering. Wat willen we? De Visie 2020 Ouder-Amstel schetst het volgende beeld: Inwoners, organisaties en ondernemers krijgen veel ruimte voor interactie, maatschappelijk initiatief en zelfsturing. De inwoners vormen de drijvende kracht achter het sociaal-maatschappelijk leven in de kernen. De gemeente is regisseur en biedt faciliteiten. Deze visie wil een helder beeld geven over hoe wij hier vorm aan willen geven en met elkaar onze samenleving in Ouder Amstel willen maken en daarin met elkaar willen samenwerken. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

5 Deze visie omvat tevens een uitvoeringsprogramma voor het 1 e jaar om zoals dat heet: de daad bij het woord te voegen. We willen, met het toekomstbeeld voor ogen, concreet maken wat we gaan doen om dat toekomstbeeld te bereiken. We realiseren ons dat deze nieuwe manier van samenwerken voor alle betrokkenen een zoektocht is, die met vallen en opstaan gepaard gaat en waarin we samen verantwoordelijkheid hebben. Vertrouwen in de nieuwe samenwerking en in elkaar is hierbij belangrijk. Wat vind ik waar? Na deze inleiding wordt in hoofdstuk 2 uitgelegd waarom we een visie hebben ontwikkeld. In hoofdstuk 3 is de rode draad van de bijeenkomsten die input hebben gegeven voor onze visie geschetst. Hoofdstuk 4 bevat de visie en een toelichting daarop en hoofdstuk 5 beschrijft wat de visie betekent voor inwoners en gemeente. Hoofdstuk 6 en 7 tenslotte beschrijven wat we concreet gaan doen. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

6 2 Waarom een visie? Onze samenleving verandert voortdurend. Inwoners worden mondiger, weten beter wat er speelt in de samenleving en willen meer te zeggen hebben over hun eigen leven en hun eigen woon-en leefomgeving; de gemeente is daarin niet meer allesbepalend. De veranderende samenleving vraagt om meer eigen inbreng en verantwoordelijkheid maar kan mensen ook meer zeggenschap geven over hun eigen leven en leefomgeving. Deze verandering betekent ook dat inwoners meer anderen opzoeken om bepaalde zaken gedaan te krijgen; dat kunnen andere inwoners zijn maar ook instanties of bedrijven. Met deze veranderende samenleving verschuift dus de wijze waarop inwoners en gemeente betrokken zijn of worden in de samenleving. Er zijn drie velden van inwonersbetrokkenheid te onderscheiden. Beleidsparticipatie, maatschappelijke participatie en maatschappelijke initiatieven (zie ook het kader hiernaast). Vanwege de verandering van de samenleving en de verschuiving van inwonersbetrokkenheid vinden wij het belangrijk om een gezamenlijke visie op te stellen hoe wij in Ouder-Amstel onze samenleving vorm willen geven en wat we daar voor gaan doen. Alle drie de velden van inwonersbetrokkenheid worden in Ouder-Amstel al toegepast maar we willen op alle drie de velden de inwonersbetrokkenheid vergroten. Het accent komt daarbij meer te liggen op eigen initiatief van de inwoners. Maatschappelijke participatie hangt nauw samen met de decentralisaties en krijgt in het WMO-, jeugd- en participatie (werk en inkomen) beleid dan ook alle ruimte. In het kader van de veranderende samenleving speelt het ook een belangrijke rol: stimuleren en ondersteunen van verbindingen en netwerken. Deze werkwijze betekent nogal wat voor inwoners en gemeente. In de handreiking van het Ministerie van Binnenlandse Zaken Werken aan burgernabijheid (2013) wordt gesproken van een omslag in denken. Theorie en praktijk De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) maakt in haar rapport Vertrouwen in burgers (2012) onderscheid in drie velden van inwonersbetrokkenheid: beleidsparticipatie, maatschappelijke participatie en maatschappelijke initiatieven. Bij beleidsparticipatie wordt inwoners gevraagd om mee te praten of te denken bij beleid dat door de gemeente wordt geïnitieerd. Hiervoor is in Ouder-Amstel in 2008 de nota Burgerparticipatie op maat vastgesteld. De hierin opgenomen participatieladder (informeren, raadplegen, coproduceren en (mee)beslissen vormt het kader voor participatie bij de totstandkoming van beleid, besluitvormingsprocessen en de (wijze van) uitvoering van werkzaamheden in de eigen woonomgeving. De WRR ziet ook kansen in het betrekken van inwoners bij het bepalen van de behoefte aan nieuw beleid. Hiermee komt beleidsparticipatie dicht bij maatschappelijke initiatieven. Maatschappelijke participatie richt zich vooral op de deelname van inwoners aan de maatschappij. Daarbij gaat het vaak om kwetsbare inwoners, die deels moeilijk bereikbaar zijn. Dit wordt in Ouder-Amstel binnen het Sociaal Domein opgepakt. Voor maatschappelijke initiatieven nemen bewoners zelf het heft in handen. Bij de eerste twee ligt het voortouw bij de gemeente en doen bewoners mee. Bij het derde veld ligt het initiatief bij de bewoners zelf. De WRR constateert dat op alle drie de velden kansen liggen voor meer betrokkenheid. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

7 Het vertrekpunt is niet meer hoe de burger participeert in het formuleren, implementeren of evalueren van gemeentelijk beleid maar hoe gemeenten kunnen bijdragen aan initiatieven die vanuit de samenleving komen. We spreken dan van overheidsparticipatie. Er zijn heel veel termen om de veranderende verhouding overheid (gemeente) en inwoner weer te geven. Het kabinet spreekt over doe-democratie. Doe democratie is een vorm van meebeslissen door simpelweg te doen. Door concrete zaken in het publieke domein zelf (als burgers en bedrijven) of samen met de publieke instanties op te pakken. Deze werkwijze past in de netwerksamenleving van de 21 e eeuw. Het kabinet beschouwt maatschappelijk initiatief en sociaal ondernemerschap de zogeheten doedemocratie als een krachtige ontwikkeling die ruimte en vertrouwen moet krijgen. De initiatieven liggen bij burgers. De overheid past een bescheiden rol. Wel moet zij actief bijdragen aan de doedemocratie. De kracht van eigen initiatieven noopt tot nadenken over welke rol de overheid daarin moet spelen. Zij moet haar rol omvormen van zorgen voor naar zorgen dat. (kabinetsnota ter stimulering van een vitale samenleving, Ministerie van Binnenlandse Zaken, juni 2013). De ontwikkeling naar overheidsparticipatie betekent een verandering van rollen. Dit is duidelijk weergegeven in figuur 1. Bovenin de veranderende rol van de overheid en de vorm van inwonersbetrokkenheid die daar bij hoort. Onderin de rol van de inwoner die verschuift van medespeler naar initiator waarbij de inwoner initiatief neemt en ontwikkelt. Figuur 1 Verschuiving naar overheidsparticipatie Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

8 Kortom, de verandering van de samenleving brengt met zich mee dat de blik van de gemeente gericht moet zijn van buiten naar binnen en niet zoals vroeger van binnen naar buiten ; de gemeente sluit aan bij wat de samenleving wil en dat betekent nogal een verandering voor de verhouding inwoners-gemeente. Een verhouding die wijzigt van een verticale verhouding naar een horizontale. Dat betekent minder bepalen van bovenaf en meer naast elkaar samen de samenleving vorm geven. Een andere verhouding en een andere manier van samenwerken die wij concreet handen en voeten willen geven met deze visie, inclusief uitvoeringsplan. 3 Wat kwam er uit de bijeenkomsten? Het ontwikkelen van de visie is gestart met een startdocument ( Samen maken we Ouder Amstel, naar een visie op de veranderende samenleving, 20 mei 2015). Aan de hand van dit startdocument hebben we in de maanden juni/ juli 2015 tijdens verschillende bijeenkomsten met elkaar gesproken. Dit waren bijeenkomsten met inwoners, organisaties, raadsleden, collegeleden en ambtenaren. De impressies van deze bijeenkomsten zijn terug te vinden op onze website. De rode draad die uit deze bijeenkomsten getrokken kan worden is de volgende: Er gebeurt al veel in Ouder-Amstel qua inwonersbetrokkenheid Er is behoefte aan een visie van de gemeente op de veranderende samenleving; wat gaat de gemeente anders doen? Creëer mogelijkheden voor contact tussen inwoners/organisatie en hou dit ook in stand voor verbinding Creëer een structuur (bv. loketfunctie) als vraagbaak voor bewonersinitiatieven Versimpel de regels; die zitten organisaties en inwoners in de weg Organisaties hebben (juridische) ondersteuning nodig. Biedt ruimte aan initiatieven en wees daarbij helder wat wel en niet kan Biedt ruimte in beleid voor initiatieven Er is behoefte aan flexibiliteit (snel kunnen inspelen op ontwikkelingen en initiatieven) Heb een open houding naar elkaar (luisteren en respecteren) Door vanaf het begin inwoners en organisaties te betrekken bij de gesprekken over de veranderende samenleving komen we tot een gezamenlijke visie. Dat kan natuurlijk ook niet anders; een visie die alleen door de gemeente wordt opgesteld past immers niet meer bij de samenleving van nu. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

9 4 Wat is onze visie? De bijeenkomsten naar aanleiding van het startdocument hebben een rode draad opgeleverd zoals we in hoofdstuk 3 hebben beschreven. Hiermee is input gegeven aan de visie op onze samenleving zoals we die vorm willen geven in Ouder-Amstel. Onze visie is: Figuur 2 Visie Ouder-Amstel We willen in Ouder-Amstel een samenleving waarin we met elkaar verbonden zijn, ruimte is voor betrokkenheid en initiatief en waarin we samen optrekken om onze woon-en leefomgeving te verbeteren. Dit betekent dat we in Ouder Amstel samen optrekken om onze woon-en leefomgeving te verbeteren, waarbij we er van uitgaan dat de gemeente mee doet aan initiatieven van inwoners in de vorm van beleidsparticipatie/maatschappelijke initiatieven (overheidsparticipatie). Maatschappelijke participatie vormt daarbij een belangrijke onderliggende kracht voor onze samenleving, gericht op het tot stand brengen van verbindingen /netwerken en het versterken daarvan. De gemeente stimuleert en regisseert de initiatieven. Regisseren of regie voeren is een term die veel wordt gebruikt maar vaak is niet duidelijk waar het over gaat. Een definitie: Regie is een bijzondere vorm van sturen, gericht op afstemming van actoren, hun doelen en handelingen, met het oog op een bepaald resultaat, aldus Partners en Pröpper. Zij onderscheiden vier componenten: 1) overzicht over de gehele situatie; 2) verantwoording afleggen voor het geheel; 3) uitzetten van beleidslijnen ten aanzien van het geheel; 4) organiseren van samenwerking met het oog op het geheel. De gemeente kan haar regierol op verschillende manieren invullen, al naar gelang de situatie. De gemeente kan ook een faciliterende rol vervullen, afhankelijk van de vraag. Daarnaast blijft ook de mogelijkheid bestaan dat inwoners mee doen met initiatieven van de gemeente (= burgerparticipatie). Hierbij is de participatieladder van Ouder-Amstel van toepassing. (Zie figuur 3 hieronder). Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

10 Figuur 3 Participatieladder Ouder-Amstel Informeren: raad en college bepalen in hoge mate de agenda voor besluitvorming en houden inwoners van Ouder-Amstel hiervan op de hoogte. Raadplegen: raad en college bepalen de agenda voor besluitvorming. Ede betrokken burgers worden gezien als gesprekspartner bij de ontwikkeling van beleid Co-produceren: raad en college en de betrokken burgers komen gezamenlijk een agenda overeen. Hierbij wordt ook gezamenlijk naar oplossingen gezocht. Raad en college kunnen slechts beargumenteerd afwijken van de inbreng van burgers. (Mee)beslissen: Raad en college delegeren de besluitvorming aan betrokkenen en committeren zich aan genomen besluiten. Zeven uitgangspunten We hanteren in onze samenwerking de volgende zeven uitgangspunten: Ruimte voor initiatief van inwoners, binnen de wet- en regelgeving waar de gemeente over gaat Iedere inwoner kan betrokken zijn Transparante, tijdige en (pro-)actieve communicatie zodat de verwachtingen over en weer duidelijk zijn Gericht op verbinding Diversiteit in samenwerking Flexibele opstelling Focus op nieuwe ideeën en nieuwe wegen/ innovatief De uitgangspunten zijn natuurlijk niet willekeurig gekozen. Ze geven uitdrukking aan wat we belangrijk vinden in de samenwerking inwoner-gemeente en zijn gebaseerd op de input die we hebben verkregen uit de bijeenkomsten in de samenleving. We willen ruimte voor initiatief van inwoners. Initiatieven zowel op het terrein van totstandkoming van beleid als bij initiatieven met betrekking tot de eigen woon-en leefomgeving. Wet- en regelgeving kunnen daarbij beperkend zijn maar daarbij wil de gemeente zoveel mogelijk meebewegen voor zover ze daar over gaat, flexibel zijn en ruimte bieden voor zover dat mogelijk is Ruimte betekent ook ruimte nemen om met elkaar te experimenteren en daarbij fouten kunnen en durven maken. Tenslotte betekent ruimte scheppen ook ruimte maken in de gemeentelijke organisatie om aan deze initiatieven concreet vorm aan te geven. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

11 We zijn gericht op het tot stand brengen van verbindingen en netwerken tussen mensen. We willen dit koppelen aan actuele thema s zoals bijvoorbeeld de decentralisaties. Uitgangspunt is dat iedere inwoner mee kan doen als hij/zij dat wil. We vinden het belangrijk om helder te communiceren over wat wel en niet kan en actief en ook tijdig met elkaar te communiceren. Diversiteit in samenwerking is ook een belangrijk uitgangspunt. Inwoners zijn immers niet over één kam te scheren. Dé inwoner bestaat niet. Er zijn zoveel verschillende mensen met zoveel wensen en opgaven, zowel per leeftijdscategorie, sekse, afkomst als per wijk/buurt. Het is van belang dat we dit ook onderkennen. Er zijn ook groepen in onze samenleving die niet of onvoldoende in staat zijn om zichzelf of activiteiten te organiseren; ook dat vereist een specifieke samenwerking. Al met al betekent dit samenwerking waarbij onderscheid mag worden gemaakt. Dan is er geen sprake van ongelijkheid, maar van goed onderbouwde differentiatie. Of met andere woorden: gemotiveerd verschil maken. We vinden het ook belangrijk dat inwoners en gemeente zich flexibel opstellen zodat snel ingespeeld kan worden op initiatieven en/of ontwikkelingen in de samenleving. Tenslotte willen we ook vooral kijken naar nieuwe mogelijkheden tot samenwerken en innovatief zijn. 5 Wat betekent dit? Waar we naar toe willen in Ouder- Amstel ligt door het bepalen van onze visie vast maar wat betekent dit in de praktijk voor inwoners en gemeente? Een andere wijze van samenwerken betekent iets voor de rollen binnen de samenwerking maar betekent ook iets voor houding en gedrag. Wat betekent dit nu concreet voor de inwoners? Voor inwoners betekent dit zelf initiatief nemen, activiteiten zelf organiseren en/of zich in grotere verbanden organiseren om zaken gerealiseerd te krijgen maar ook beleidsinput leveren aan de voorkant. De burger is het beginpunt. Nanko Boerma spreekt ook wel van de acterende burger(waardevolle verbindingen, Nanko Boerma, 2015) Het betekent ook netwerken en de weg weten te vinden naar en binnen de gemeentelijke organisatie. Maar ook zelf de uitvoering van initiatieven ter hand nemen, deskundigheid inzetten of inhuren en financieringsbronnen zoeken en inzetten. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

12 Wat betekent het voor de gemeente? We maken hierbij onderscheid tussen gemeenteraad, college van burgemeester en wethouders en gemeentelijke organisatie. Voor elk van deze onderdelen van de gemeente betekent het iets anders. Gemeenteraad Voor de gemeenteraad betekent het meer op hoofdlijnen kaders stellen of de kader stellende rol meer variëren, ruimte maken voor initiatief bij beleid en uitvoering en loslaten. Het betekent ook stimuleren van maatschappelijke initiatieven en actief luisteren naar de burger en op zoek gaan naar de vragen die er leven in de samenleving. College van burgemeester en wethouders (college) Ook voor het college betekent het minder regelen, ruimte maken voor initiatief en ruimte maken in beleid en bij de totstandkoming van beleid, voor zover het haar bevoegdheden betreft. Daarnaast heeft ook het college een stimulerende en uitnodigende rol naar de inwoners, evenals een verbindende rol. Het betekent ook luisteren, betrokkenheid tonen, vertrouwen geven en omgaan met dilemma s. Gebruik maken van de kracht van de samenleving en daar waar mogelijk deze versterken. Gemeentelijke organisatie Een andere wijze van (samen)werken betekent ook een andere wijze van organiseren binnen de gemeentelijke organisatie. Het betekent een open organisatie zijn. Dat houdt in: transparantie, toegankelijkheid, flexibiliteit, goede verbindingen leggen, luisteren en empathie, kennis delen en zorgen voor korte lijnen. Het betekent ook eigenaarschap en werken in netwerken. Maar ook tijd nemen en krijgen voor het oppakken van de maatschappelijke initiatieven. Kortom: minder oplossen maar meer regisseren en faciliteren. Dus mogelijk maken en zorgen voor en denken in kansen en mogelijkheden. In figuur 3 hieronder zien we de verschillende rollen van de gemeente die passen bij de veranderende samenleving. Dit de participatieladder die hoort bij overheidsparticipatie, waarbij het vertrekpunt is hoe de gemeente kan bijdragen aan initiatieven die vanuit de samenleving komen. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

13 Figuur 4 rollen van de gemeente De handreiking Werken aan burgernabijheid (Ministerie van Binnenlandse Zaken, 2013) geeft drie algemene handvaten: 1. Organiseer de organisatie 2. Bied maatwerk 3. Houd vol 1. Cruciaal in de samenwerking is de verandering van de rollen. Voor de inwoner, maar zeker ook voor de gemeente betekent dit een ware omslag in denken en doen. Dat gaat niet vanzelf en moet dus georganiseerd worden. Tijd en ruimte maken, gedragsverandering teweeg brengen, anders werken. Dat moet geïnitieerd en gedragen worden. Actieve continue aandacht en het in daden laten zien door gemeenteraad, college en organisatie is een voorwaarde voor het slagen van de nieuwe samenwerking. 2. Bied maatwerk. Hiervoor is dat ook al aan de orde geweest. Deze wijze van samenwerken betekent maatwerk bieden. Maatwerk bieden betekent erkennen dat de samenleving divers is en daardoor verschil durven maken. Het betekent ook niet alleen aandacht hebben voor de actieve burgers maar ook voor de niet-actieve burgers. Voor inwoners betekent dit een actieve rol willen innemen of bewust kiezen voor een minder actieve rol en accepteren als het niet lukt om een initiatief gerealiseerd te krijgen, bv. wegens gebrek aan inzet of onvoldoende financiële middelen. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

14 3. Houd vol. Dit is het derde handvat en waarschijnlijk de belangrijkste uitdaging. Deze wijze van samenwerken betekent voor iedereen een behoorlijke verandering. Die heb je niet van de ene op de andere dag gerealiseerd. Daar gaat tijd overheen. Die tijd moeten we onszelf ook gunnen en accepteren dat in die nieuwe wijze van samenwerken ook fouten worden gemaakt. Heldere communicatie is belangrijk om over en weer duidelijk naar elkaar te zijn, de verwachtingen duidelijk te maken en fouten bespreekbaar te maken. Laten we proberen in een open verstandhouding, zonder(al te veel) vooroordelen, met elkaar samen te werken. 6 Wat gaan we daarvoor doen? We hebben uitgesproken wat we willen bereiken en ook concreet gemaakt wat dat betekent voor de rollen en houding en gedrag van inwoners en gemeente. Daar moet het niet bij blijven. Het is belangrijk om concreet te maken wat we gaan doen om onze visie vorm te geven en dit ook te gaan doen. We hebben als uitwerking van de visie vier hoofdthema s gekozen waar we ons op gaan richten: Inwoners kunnen betrokken zijn Verbinding Ruimte scheppen Loslaten Per thema zijn projecten geformuleerd die we gezamenlijk gaan oppakken. Elk jaar doen we nieuwe projecten om uitvoering te geven aan onze visie. Waarom deze thema s en projecten? De thema s en de projecten zijn gekozen omdat ze aansluiten bij de wens van de inwoners (de input van de bijeenkomsten) en tevens goed aansluiten bij de college-agenda. De college-agenda geeft aan dat door middel van interactieve communicatie, het bij elkaar brengen van mensen en het slechten van drempels en het hervormen/terugdringen van regels en verordeningen vorm en inhoud moet worden gegeven aan de veranderende samenleving. Centraal hierin staat het verbinden van inwoners onderling en het verbinden van inwoners met de gemeente. In 2015 is/wordt reeds een aantal pilots opgestart om vorm te geven aan de uitgangpunten van het college. Het betreft de volgende pilots: a. Toegankelijk en inzichtelijk maken van de gemeentelijke financiën b. Digitale tool om contact tussen inwoners te faciliteren c. Ondersteunen concrete, ingediende inwoners initiatieven Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

15 Deze visie vormt de uitwerking van de college-agenda. De reeds opgestarte pilots worden geïntegreerd als projecten binnen het uitvoeringsprogramma. Bepaalde projecten passen bij meerdere thema s maar zijn om het overzicht helder te houden bij 1 thema ingedeeld. Het gaat om de volgende projecten: Inwoners kunnen betrokken zijn Toegankelijk en inzichtelijk maken financiën Contactpersoon inwonersinitiatieven Verbinding Onderzoek digitale tool en plan inzetten bestaande communicatiekanalen voor beleidsparticipatie en verbinding Netwerkbijeenkomst organisaties Koppeling aan actuele thema s Ruimte scheppen Organiseer de organisatie Deregulering Algemene Plaatselijke verordening (APV) Loslaten Onderwerpen benoemen waar de gemeente niet meer over wil gaan/gaat Het is belangrijk dat in de samenwerking met de gemeenten Diemen en Uithoorn, in de uitvoeringsorganisatie duo+ (de gemeentelijke organisaties samengevoegd), voor de nieuwe manier van werken/de nieuwe rollen ruimte wordt gecreëerd. Ook in de moederorganisatie (Ouder-Amstel) willen we hier ruimte voor creëren en een cultuurverandering tot stand brengen. Om de betrokkenheid van inwoners te vergroten wordt een start gemaakt met het toegankelijker en beter inzichtelijk maken van de gemeentelijke financiën. Om de verbinding tussen inwoners onderling en organisaties onderling tot stand te brengen en/of te vergroten wordt de inzet van een digitale tool onderzocht en worden netwerkbijeenkomsten opgezet. De gemeente faciliteert en stimuleert door deze acties op te pakken en daarnaast een contactpersoon inwonersinitiatieven aan te wijzen die aanjaagt, coördineert, als klankbord fungeert en ambassadeur is. Het is ook belangrijk om ruimte te scheppen en inwoners meer eigen verantwoordelijkheid te geven. Hiertoe willen we de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) door nemen en kijken of we tot minder regels kunnen komen. De APV bevat veel lokale regels en is daarmee van belang voor veel inwoners. In hoofdstuk 7 is het uitvoeringsprogramma terug te vinden met de projecten die we in 2015 gaan doen en de projecten die we in 2016 gaan doen. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

16 Wat is er nog meer nodig? Voor het goed invullen van de nieuwe rol van de gemeente willen we een training organiseren voor de gemeenteraad, het college en de gemeentelijke organisatie (zowel uitvoeringsorganisatie duo+ als de moederorganisatie). Voor de gemeentelijke organisatie willen we dat doen via het train-de-trainer concept, dat wil zeggen een aantal ambtenaren volgt de training en deze fungeren vervolgens als trainer voor de rest van de gemeentelijke organisatie. Onze nieuwe manier van werken wordt vervolgens ook met de inwoners gedeeld. Voor gemeenteraad en college worden een of meerdere workshops georganiseerd. De financiering van initiatieven wordt per initiatief bekeken. De mogelijkheid bestaat om externe middelen aan te wenden, bv. via civic crowdfunding. Dit is een bijzondere vorm van financiering die goed past bij de veranderende samenleving. Civic crowdfunding is het online fondsenwerven via een grote groep kleine financiers om een verbetering van een publieke dienst of sociale activiteit in de openbare ruimte te realiseren. Hiermee is civic crowdfunding dé nieuwe manier waarop een gemeente samen met inwoners, verenigingen en bedrijven lokale initiatieven kan realiseren door de inzet van tijd, kennis en geld. Maar initiatieven kunnen ook geheel vanuit de gemeente gefinancierd worden, bijvoorbeeld daar waar het kerntaken betreft. Bij civic crowdfunding kan ook sprake zijn van een bijdrage van de gemeente, bijvoorbeeld in de vorm van een klein startbudget om initiatieven op gang te helpen. Bij externe financiering hoort ook het actief bekijken van de mogelijkheid in hoeverre voor initiatieven/projecten/experimenten een bijdrage vanuit het Rijk kan worden verkregen. Voor de trainingen/workshops en (een deel van) de projecten is ondersteunende financiering nodig. Hiervoor is budget beschikbaar vanuit de proeftuin participatie. De toekomstige contactpersoon inwonersinitiatieven is een belangrijke ambassadeur voor de nieuwe manier van samenwerken en de concretisering van de visie. Het is goed om zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie nog enkele ambassadeurs te hebben die de samenwerking kunnen stimuleren. Tenslotte willen we elk jaar evalueren of we op de goede weg zijn, waar we staan en of aanpassing van ons programma nodig is. 7 Uitvoeringsprogramma Samen maken we Ouder Amstel In dit programma zijn de projecten opgenomen voor de jaren 2015 en Dit uitvoeringsprogramma is dynamisch en wordt in ieder geval jaarlijks geëvalueerd en vastgesteld. Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

17 Wat doen we in 2015? Thema Project Inwoners kunnen betrokken zijn Toegankelijk en inzichtelijk maken financiën Wat gaan we doen? Wie? Hoe? Wanneer gereed? 3 e /4e kwartaal 2015 Dwarsverbanden college-agenda verkennen hoe gemeentelijke financiën toegankelijk en inzichtelijk worden gemaakt. gemeente Toekomstbeeld bepalen en 1 e stap zetten Thema Project Inwoners kunnen betrokken zijn Contactpersoon inwonersinitiatieven Wat gaan we doen? Wie? gemeente Hoe? Wanneer gereed? 4 e kwartaal 2015 Dwarsverbanden alle projecten aanwijzen (tijdelijke) contactpersoon inwonersinitiatieven aanwijzen en intern communiceren Thema Project Verbinding Onderzoek digitale tool en inzetten bestaande communicatiekanalen voor beleidsparticipatie en verbinding Wat gaan we doen? Wie? Hoe? beleidsparticipatie faciliteren/contacten tussen inwoners faciliteren gezamenlijk Verschillende varianten onderzoeken ten behoeve van onderzoek/beleidsparticipatie en/of contact en hierbij een plan opstellen hoe de bestaande communicatiekanalen kunnen worden ingezet om hetzelfde doel te bereiken Wanneer gereed? 4 e kwartaal 2015/1 e kwartaal 2016 Dwarsverbanden college-agenda en contactpersoon inwonersinitiatieven Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

18 Wat doen we in 2016? Thema Project Verbinding Netwerkbijeenkomst organisaties Wat gaan we doen? organiseren netwerkbijeenkomsten organisaties Wie? gezamenlijk Hoe? Wanneer gereed? 1 e kwartaal 2016 Dwarsverbanden college-agenda en contactpersoon inwonersinitiatieven behoefte en structuur bepalen en organiseren bij toerbeurt Thema Project Verbinding Koppeling aan actuele thema s Wat gaan we doen? organiseren (netwerk)bijeenkomsten/gesprekken Wie? Gezamenlijk Hoe? Wanneer gereed? 2016 Dwarsverbanden college-agenda en contactpersoon inwonersinitiatieven behoefte en structuur bepalen en organiseren/faciliteren Thema Project Ruimte scheppen Organiseer de organisatie Wat gaan we doen? Wie? gemeente Hoe? Wanneer gereed? 1 e kwartaal 2016 Dwarsverbanden alle projecten in de uitvoeringsorganisatie en moederorganisatie ruimte creëren Trainingen, workshops, rol contactpersoon Thema Project Ruimte scheppen Dereguleren Algemene Plaatselijke Verordening (APV) Wat gaan we doen? Wie? gezamenlijk Hoe? Wanneer gereed? 2 e kwartaal 2016 minder regels/eenvoudiger regels in de APV APV dereguleren en opnieuw laten vaststellen door de raad Visie Samen maken we Ouder Amstel, december

19 Dwarsverbanden college-agenda Thema Project Loslaten Waar gaan we als gemeente niet meer over? Wat gaan we doen? Wie? gemeente Hoe? notitie Wanneer gereed? 3 e kwartaal 2016 Dwarsverbanden alle projecten Benoemen waar we als gemeente niet meer over (willen) gaan Visie Samen maken we Ouder Amstel, december