Raadsvergadering 06 april 2017

Transcriptie

1 RAADSVOORSTEL Datum en nummer 07 maart 2017, nummer Raadsvergadering 06 april 2017 Agendapunt Programmaveld Samenleving Portefeuillehouders J.R. Reuwer-Verheij en C. Koppenol Wettelijke basis nvt Onderwerp Verzelfstandiging Theater De Willem en de Binnensportaccommodaties Gevraagde beslissing 1) Besluiten tot verzelfstandiging van het Theater. 2) Besluiten tot verzelfstandiging van de Binnensport. 3) Bedrijfsplannen en exploitatieovereenkomst als uitgangspunt hanteren bij verzelfstandiging. 4) Kennisnemen van voornemen van college om voor Theater en Binnensport twee aparte BV's op te richten en beide in een holding (BV) onder te brengen. 5) Eventueel wensen en/of bedenkingen te uiten t.a.v. de bovenstaande voornemens van het college. 6) Het college opdracht te geven een meerjarige overeenkomst van minimaal 2 en maximaal 5 jaar aan te gaan met de verzelfstandigde organisaties voor exploitatie van het Theater en de Binnensport. 7) Een krediet te verlenen van voor oprichting van de entiteit(en) 8) De aanloopkosten 2017 en 2018 voor te dekken uit het voordelig jaarresultaat 2016 Financiële consequenties Verzelfstandiging van het theater en de binnensport past binnen het financiële kader van de begroting Door te kiezen voor één gezamenlijk bedrijf (holding) kan vanaf 2019 naar schatting worden bespaard. Om de entiteit op te kunnen richten is een krediet gewenst voor de aankoop van aandelen van Hiermee heeft de entiteit voldoende eigen vermogen en is deze in staat om het bedrijf in te richten en duurzaam te exploiteren. Daarnaast wordt voorgesteld van het jaarresultaat te bestemmen voor de aanloopkosten 2017 en Dit betreft respectievelijk aanvullende advieskosten aangaande de juridische en fiscale structuur ( ) en de fasering in vrijval van de bijdrage SCD ( ). Aan de raad Inleiding en achtergrond Inhoud Voor u liggen het raadsvoorstel en raadsbesluit waarmee het college de gemeenteraad voorstelt om Theater De Willem (hierna: Theater) en de binnensportaccommodaties (hierna Sport) te verzelfstandigen in één gezamenlijk bedrijf. Van dit bedrijf (BV) zal de gemeente Papendrecht de enige aandeelhouder zijn. Eerst zal de achtergrond van het voorstel worden geschetst samen met de uitgangspunten van het college. Aansluitend worden de bedrijfsplannen toegelicht en komen de financiële gevolgen aan de orde. Het voorstel sluit af met de vervolgacties die uitgevoerd worden wanneer uw raad akkoord gaat met het voorstel. 1

2 Coalitieakkoord en eerdere besluitvorming In het coalitieakkoord is opgenomen, dat in deze collegeperiode het Theater en de Sport verzelfstandigd dienen te worden. In september 2014 is in de commissie Samenleving het 3 fasen model besproken waarin het college het verzelfstandigingsproces heeft verdeeld. 1. De verkenning met als resultaat een businesscase; 2. De uitwerking van de businesscase in een bedrijfsplan; 3. De uitvoering van de verzelfstandiging die resulteert in de start van de verzelfstandigde organisatie. De afronding van de 1e fase heeft geleid tot twee besluiten van uw raad in januari U heeft het college opgedragen: De voorbereidende werkzaamheden uit te voeren om definitieve besluitvorming mogelijk te maken én aparte bedrijfsplannen op te stellen voor a) theater en b) sport en voor een c) gezamenlijk bedrijf én deze plannen af te zetten tegen de huidige situatie. Naar aanleiding van het Rekenkamer rapport Verzelfstandigingen 1 heeft het college met uw gemeenteraad afgesproken om op gezette tijden de gemeenteraad te informeren. Dit heeft in 2016 onder andere geleid tot twee presentaties over deelonderwerpen van de verzelfstandigingen en twee raadsinformatiebrieven over de voortgang van het project. Waarom verzelfstandigen? De wens om op een andere wijze naar de exploitatie van gemeentelijke onderdelen te kijken is de afgelopen jaren op verschillende momenten aan de orde geweest. Zo is er tijdens de besluitvorming over de bouw van het Theater en het Sportcentrum ook gesproken over de wijze van exploiteren van deze accommodaties. In 2014, met de afronding van de bouw van het Sportcentrum, heeft deze terugkerende discussie ertoe geleid dat in het coalitieakkoord opdracht is gegeven om het Theater en de Sport te verzelfstandigen. Het college heeft deze opdracht uitgewerkt volgens het bovengenoemde fasen model, waarbij naast de uitwerking van veel praktische vragen ook is stilgestaan bij het waarom van de verzelfstandiging. In fase 1 is dit vooral gedaan middels het afwegingskader zoals dit in juli 2014 door het college is voorgesteld. Op basis van het rekenkameronderzoek en de bespreking van deze eerste fase in uw raad heeft het college de inhoudelijke argumenten meer expliciet benoemd. Dit is met uw raad gedeeld in de commissievergadering van november jl. Hieronder vindt u deze argumenten voor verzelfstandigen nog eens terug. Het college en uw raad hebben de afgelopen periode de ambitie uitgesproken om de gemeentelijke organisatie meer regie te laten nemen. Het accent in het werk verschuift hierdoor naar opdrachtgericht werken. Het college vindt dat het op afstand zetten van deze twee - op de uitvoering gerichte - organisatieonderdelen, er toe leidt dat de gemeente meer haar regiefunctie gaat invullen. Het exploiteren van instellingen voor sport en cultuur is past niet in zo'n regie benadering. De gemeente heeft als eindverantwoordelijke, beleidsmaker, subsidient en verhuurder altijd meerdere petten tegelijk op en dat is ongewenst. Verder heeft het college de overtuiging dat de overheid niet altijd de beste organisatievorm hoeft te zijn waarbinnen wij dingen organiseren. Denk aan aspecten als cao en de daarbij behorende personeelskosten maar ook het feit dat de gemeentelijke organisatie (besluitvorming, ICT, administratie etc) niet specifiek is toegerust om de zakelijke flexibiliteit te bieden die een 'bedrijf' als Sport of Theater nodig heeft. Daarnaast heeft de moeilijke economische periode ons gewezen op de constante behoefte om te innoveren en in te spelen op trends. Het college constateert dat als wij de beide voorzieningen voor de toekomst willen veiligstellen wij deze meer mogelijkheden moeten geven in het aangaan van samenwerkingsverbanden, allereerst met elkaar maar ook met andere bedrijven en organisaties om producten te kunnen verbeteren maar ook om betaalbaar te blijven voor de gemeente. Welke organisatie vorm past hierbij? In het raadsvoorstel van januari 2016 heeft het college de gemeenteraad voorgesteld om te kiezen voor de organisatievorm besloten vennootschap (BV). In uw amendementen heeft uw raad deze vorm overgenomen voor de uit te werken bedrijfsplannen. De keuze voor een BV biedt voordelen omdat deze rechtsvorm de organisatie naast het uitvoeren van de inhoudelijke opdrachten ook ruimte biedt om te kunnen ondernemen en zodoende meer inkomsten te genereren dan in de huidige situatie. Anderzijds biedt de aandeelhoudersrol (eigenaar) ook een, getrapte vorm van invloed op het bedrijf zelf en niet alleen op het beleid. Deze mogelijkheid om (getrapt) sturing te geven aan het bedrijf en ook het recht om als aandeelhouder te besluiten over het financieel resultaat vindt het college belangrijk. In de commissievergadering Samenleving van oktober jl. over rechtsvormen hebben wij begrepen dat deze uitgangspunten breed worden gedragen in uw raad. Om die reden is een alternatief, de stichtingsvorm, minder geschikt: de rol van eigenaar bestaat bij een stichting immers niet. 1 Toolkit: toetsingscriteria en rol raad bij verzelfstandigingen in Papendrecht 2

3 Uitgangspunten Om te kunnen beoordelen of een verzelfstandiging bijdraagt aan de argumenten die hierboven zijn genoemd kijkt het college naar uitgangspunten op de volgende 3 terreinen: kwaliteit, personeel en financiën. 1) Kwaliteit Een belangrijk uitgangspunt voor het college is dat de kwaliteit van de dienstverlening aan de inwoners van Papendrecht is geborgd. Om dit te realiseren hebben we gekozen voor de volgende stappen: o De beleidsmatige kaders vanuit de gemeente zullen de komende periode niet wijzigen en blijven zoals ze zijn; o De afspraken met de verzelfstandigde organisaties worden vastgelegd in een exploitatieovereenkomst. Deze overeenkomst geeft de kaders aan waarbinnen de organisaties hun bedrijfsvoering inrichten. In de overeenkomst worden afspraken gemaakt over tarieven en welke partijen het eerste recht hebben op ruimtes; o Om te zorgen voor een goede monitoring van de gemaakte afspraken is er in de exploitatieovereenkomst ook opgenomen welke (stuur)informatie de verzelfstandigde organisaties moeten aanleveren aan de gemeente. Daarnaast zijn er afspraken opgenomen over klanttevredenheidmetingen die worden afgezet tegen een nulmeting die in 2017 plaatsvindt. Mede naar aanleiding van bovenstaande punten menen we voldoende waarborgen op het gebied van kwaliteit te hebben ingericht zodat de dienstverlening minimaal op huidige niveau blijft. Daarnaast denkt het college dat een verzelfstandiging een positief effect zal hebben op de kwaliteit van de dienstverlening. Wij denken dat het sneller kunnen inspelen op vragen van de klant en de grotere vrijheid van handelen voor de organisaties hun impact zullen hebben op de kwaliteitsbeleving. Betrokkenheid verenigingen. Belangrijke partijen in ons maatschappelijk middenveld zijn de scholen en de (sport)verenigingen. Tijdens de 1 e fase is geïnventariseerd hoe scholen en verenigingen aankijken tegen de verzelfstandigingen. Tijdens twee informatieavonden is vooral gebleken dat men voldoende beschikbaarheid en kwaliteit van de ruimten belangrijk vindt. Dat de gemeente exploitant moet zijn werd niet als een voorwaarde gezien. Ook bij een verzelfstandigde partij hebben de organisaties vertrouwen in een goede samenwerking. Vanuit diverse (buiten)sportverenigingen is uitgesproken dat zij voordelen zien in een zogenaamd sportloket waarin verhuur en beheer van hun accommodatie is belegd bij één organisatie. Dit signaal vindt het college waardevol en zal meegenomen worden in de planvorming voor de exploitatie van de buitensport accommodaties. Samenvattend concludeert het college dat verwacht wordt dat de kwaliteit van de dienstverlening bij de nieuwe organisatie minimaal op gelijkwaardig niveau blijft en zelfs verder kan worden geprofessionaliseerd. Wij menen voldoende waarborgen te hebben getroffen om, indien aan de orde, dit ook af te kunnen dwingen. 2) Personeel Zowel het college als uw raad hebben aangegeven het welzijn en het behoud van werkgelegenheid voor het personeel van het Theater en de Sport belangrijk te vinden. In onze rol als werkgever volgen wij het sociaal beleidskader Drechtsteden. Hierdoor geldt in principe het uitgangspunt mens volgt werk, wat betekent dat alle medewerkers mee kunnen naar de nieuwe organisatie. Hun arbeidsvoorwaarden worden overgenomen door de nieuwe organisatie, ook als deze niet passen binnen de nieuwe CAO. Voor bepaalde specifieke onderdelen zal de komende maanden met de vakbonden in het georganiseerd overleg verder gesproken worden. Het akkoord dat uit deze gesprekken voortvloeit is het sociaal plan en borduurt voort op het overkoepelende beleidskader Drechtsteden. In de uitvoering van de verzelfstandiging (fase 3) moet blijken of alle medewerkers de overgang willen maken naar de nieuwe organisatie. Vooralsnog hebben we geen signalen ontvangen dat mensen niet willen overgaan. Daarnaast kan het in een enkel geval voorkomen dat een ambtenaar niet overgaat maar bijvoorbeeld zal worden gedetacheerd naar de nieuwe organisatie. In het traject dat volgt na een positieve besluitvorming gaan we met alle medewerkers individueel in gesprek om zoveel mogelijk maatwerk te leveren bij hun overgang naar de nieuwe organisatie. Tijdens de afgelopen periode is er periodiek overleg geweest met een vertegenwoordiging van het personeel. Dit overleg vindt plaats in een zogenaamde klankbordgroep. Nadat er oorspronkelijk twee klankbordgroepen bestonden (Theater en Sport) zijn deze inmiddels, op verzoek van de medewerkers, samengevoegd tot één klankbordgroep. Ook de OR is vertegenwoordigd in de klankbordgroep en is daarnaast betrokken bij de verschillende mijlpalen tijdens de afgelopen fasen. 3

4 In december 2016 is de OR gevraagd om advies uit te brengen over de personele gevolgen van de voorgenomen verzelfstandigingen. In zijn reactie geeft de OR een positief advies onder de voorwaarden: o dat er een sociaal plan wordt afgesproken in lijn met het sociaal beleidskader o dat de gevolgen voor het pensioen hier een plek in krijgen Verder geeft de OR aan dat hij op een goede wijze is betrokken bij het proces, dit komt onder meer tot uitdrukking in de volgende zin "een goed interactief proces wat als voorbeeld kan dienen". Samenvattend concludeert het college dat de zorg voor het personeel in dit proces de nodige aandacht heeft gekregen. Daarnaast biedt het sociaal beleidskader voldoende zekerheden om de werkgeversrol voor ons personeel over te dragen aan de nieuwe organisaties. De OR geeft daarnaast aan dat hij positief adviseert op de overgang. 3) Financiën Een belangrijk argument om te verzelfstandigen is de overtuiging van het college dat daardoor een economisch duurzamere exploitatie ontstaat. De uitgangspunten die daarbij horen zijn dat de toekomstige exploitatie: past binnen de huidige begroting van de gemeente, rekening houdt met toekomstige wettelijke ontwikkelingen en op een goede manier gemeentelijke eigendommen beheert. In deze paragraaf wordt daarom ingegaan op eerdere besluitvorming, wettelijke ontwikkelingen en beheer van vastgoed. De daadwerkelijke financiële gevolgen voor de gemeente komen verderop terug in het onderdeel "financiële situatie". De gemeentelijke meerjarenbegroting voor Theater en Sport laat voor het jaar 2018 een nadelig resultaat zien van respectievelijk en Deze bedragen zijn het saldo van de inkomsten en uitgaven van de producten inclusief onderhoud maar exclusief de kapitaalslasten van de gebouwen. Kortheidshalve kan gesteld worden dat dit is wat de gemeente betaalt voor het exploiteren van een sportcentrum en theater. Deze bedragen worden de komende jaren beïnvloed door de volgende ontwikkelingen: een heroverweging, de BTW wetgeving en de VPB wetgeving. Hieronder worden deze toegelicht. Heroverweging In de meerjarenbegroting is opgenomen dat de verzelfstandigingen een efficiency voordeel van ,- per jaar moeten opleveren vanaf Met de voorgenomen verzelfstandiging per 1 januari 2018 kan deze taakstelling voor 2018 worden ingevuld. Voor 2017 is het halen van deze taakstelling niet haalbaar. BTW wetgeving Vanuit Europese wet- en regelgeving zal de nieuwe regering een besluit moeten nemen over de zogenaamde BTW vrijstelling voor sport. Concreet houdt deze wijziging in, dat gemeenten en andere niet-winstbeogende exploitanten, binnen- en buitensportaccommodaties niet meer belast met BTW mogen exploiteren. Dit zou in de huidige situatie voor de gemeente een nadeel van ca voor de binnensportaccommodaties betekenen. Voor de buitensport accommodaties is het nadeel beduidend minder hoog. Omdat de huidige regering het besluit over de invoering van deze maatregel heeft overgelaten aan haar opvolgers heeft het college de gevolgen nog niet verwerkt in de meerjarenbegroting. Wel is deze aankomende regelgeving als risico opgenomen in de begroting. Door te kiezen voor aanbesteding of door de exploitatie over te dragen aan een externe partij (bijvoorbeeld een BV) is de kans groter dat de BTW verrekenbaar blijft. Uiteraard moet hierbij wel voldaan kunnen worden aan de fiscale randvoorwaarden. VPB wetgeving Per 2016 is vennootschapsbelasting (VPB) voor de overheid ingevoerd. Het grondbeginsel achter deze invoering is dat de overheid over (markt) activiteiten dezelfde belasting betaalt als een ondernemer. Hoewel er nog geen duidelijkheid is, lijkt de laatste stand van zaken dat de VPB niet geldt voor gemeentelijke sportaccommodaties en theater maar wel voor private rechtspersonen blijft bestaan. Indien dit laatste het geval is dat zal dit tot een kostenpost leiden voor de BV als deze fiscaal winst maakt van 20% over de eerste winst. Evenals de BTW is dit een risico dat vooralsnog gekwantificeerd wordt tussen de en De komende periode wordt gekeken wat fiscaal gezien de best passende vorm is. Vastgoedbeheer Het college heeft zijn uitgangspunt om het vastgoed in eigendom te houden al eerder met uw raad gedeeld. De gemeente zal optreden als verhuurder van de verschillende panden. Dit betekent dat de gemeente huur in rekening zal brengen bij de exploitanten. Deze huur is vastgesteld op basis van een advies van een beëdigd taxateur. Met betrekking tot het onderhoud stelt het college voor om dit zoveel als mogelijk in handen te geven van de exploitant omdat deze de panden het beste kent en omdat op deze wijze het onderhoud het beste afgestemd 4

5 kan worden op het gebruik van de panden. Het college stelt voor om het dagelijkse en planbare onderhoud te laten uitvoeren door de exploitanten van de accommodatie. Het investeringsonderhoud (grote projecten zoals technische installaties) zal vanuit de gemeente geïnitieerd worden. De gemeente zal hiervoor voldoende middelen beschikbaar houden en gedurende de exploitatieperiode aan de exploiterende partijen ter beschikking stellen. Vanuit de gemeente worden eisen gesteld aan het onderhoudsbeleid van de exploitanten. Zo zal het meerjarig onderhoudsplan regelmatig bijgewerkt moeten worden en worden de jaarlijkse onderhoudsplannen besproken met de gemeente voordat deze worden uitgevoerd. Samenvattend stelt het college dat bovenstaande punten laten zien dat de uitgangspunten rond vastgoed geborgd kunnen worden door de verzelfstandiging. Met betrekking tot toekomstige wet en regelgeving zijn er nog de nodige onduidelijkheden welke nader worden uitgewerkt bij de implementatie in fase 3. Met betrekking tot het meerjaren perspectief zijn als uitgangspunt de bedragen opgenomen zoals deze nu in de begroting staan minus de taakstelling van Dit uitgangspunt komt terug in het onderdeel financiële situatie. Bedrijfsplan In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de bedrijfsplannen zoals deze zijn gemaakt voor de Sport, het Theater en het gecombineerde bedrijf. De volledige bedrijfsplannen zijn opgenomen in de bijlage. In de commissie Samenleving van oktober jl. bent u over de hoofdlijn van de plannen geïnformeerd. Tijdens de presentatie is ook aangegeven dat de bedrijfsplannen in ontwikkeling zijn en blijven. Bedrijfsplannen zijn feitelijk nooit af en geven een richting en kader van hoe het bedrijf kan gaan draaien uitgaande van de situatie op dat moment. Het bedrijfsplan zal nog verder aangepast worden in 2017, uiteraard vanwege de keuze voor een variant maar ook omdat bijvoorbeeld een herijking van de meerjarig onderhoudsplannen kan leiden tot afwijkingen. Sport Sportcentrum Papendrecht is een dynamisch ontmoetingscentrum voor jong en oud. Velen komen om zelf of met hun vereniging te sporten maar ook om deel te nemen aan andere activiteiten zoals Stuif of kinderdisco's. Daarnaast is het een grote huiskamer waarvan de bezoekers graag gebruik maken als toeschouwer. De sportaccommodaties ontvangen meer dan bezoekers per jaar. Een mooi aantal maar er is groeipotentie. Na de verzelfstandiging ontstaat er meer ruimte om, in samenwerking met derden, acties te ontwikkelen die ertoe kunnen bijdragen om het aantal bezoekers te vergroten wat zal leiden tot meer omzet. In de nieuwe situatie is de mogelijkheid nadrukkelijker aanwezig om in te springen op nieuwe trends. Het verschil zit hem in het feit dat bij trends vaak investeringen (kortingen via try outs of materieel) gedaan moeten worden die in de huidige situatie lastiger zijn in verband met de besluitvorming. Als ondernemer kan je de investering sneller voor elkaar krijgen en ervoor zorgen dat de huidige klanten blijven en er nieuwe bij komen. Tevens zal er in de nieuwe situatie meer elan ontstaan in de klantvriendelijkheid naar de gebruikers toe. Dit komt tot stand door meer gerichte training en bewustwording van de medewerker in zijn of haar werkomgeving. Nu nog is de focus soms te veel gericht op de gemeentelijke organisatie en bijbehorende structuren en dat werkt soms beperkend op de medewerkers. Een verzelfstandiging levert voordelen op voor de gemeente als eigenaar en voor de inwoners van de gemeente als gebruikers. De exploitant en de gemeenten moeten nooit de maatschappelijke waarde uit het oog verliezen, maar een moderne "Onderneming" geeft meer kansen om deze maatschappelijke en zakelijke dienstverlening bij elkaar te brengen. Theater Theater De Willem biedt jaarlijks een professioneel theaterprogramma aan van ongeveer honderd voorstellingen. Die voorstellingen worden geselecteerd met het Papendrechtse publiek in gedachten. Daarom is het aanbod divers, populair en betaalbaar. Er is veel aandacht voor jeugdtheater en een aantrekkelijke serie voor oudere theaterbezoekers. Daarnaast verhuurt het theater de zaal in toenemende mate aan sociaal-culturele en maatschappelijke instellingen zoals muziekverenigingen, dansscholen en basisscholen. In het bedrijfsplan wordt stilgestaan bij de voortzetting van al die activiteiten op de meest efficiënte manier, maar het theater kan haar voortbestaan vooral beter garanderen door meer en effectievere dienstverlening, zowel richting publiek als gebruikers. Inspelen op behoeften (randprogrammering, samenwerking met instellingen, programmering op het Marktplein), verbeteren van service en nauwere aansluiting op de zakelijke markt staan hoog op de prioriteitenlijst. Daarnaast weerspiegelt het bedrijfsplan de ambitie om als culturele instelling meer waar voor geld te leveren. Theater De Willem kan een grotere rol spelen op het gebied van cultuureducatie en participatie door het stimuleren van het zelf spelen, het ontdekken van andere cultuurvormen en het faciliteren van samenwerking met en tussen culturele instellingen, onderwijs en bedrijfsleven. Het theater kan niet alleen de expertise, maar 5

6 ook de ruimten delen. De Papendrechtse samenleving lijkt klaar te zijn voor een andere rol van het theatergebouw als bijenkorf voor een groot aantal culturele en educatieve activiteiten. Daarbij is de infrastructuur en kwaliteit van het gebouw weliswaar niet leidend, maar toch van belang. Het ontbreken van een foyer is een gekend, maar nog steeds actueel probleem op het gebied van imago en financiën, dat niet op de korte termijn wordt opgelost. De (eigendoms)verhouding met het Willem de Zwijger College is ingrijpend veranderd nu de school de theaterzaal heeft teruggegeven, maar het dubbelgebruik van de foyer belemmert voor het theater broodnodige aanpassingen. De toekomstplannen rond de voortgezet onderwijs scholen bieden in dit kader misschien mogelijkheden. Gezamenlijk sport en theater bedrijf In de eerste fase heeft het college uitvoerig onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor een zelfstandig Theater en een zelfstandig Sportbedrijf. Tijdens de verkenning, waarbij ook diverse malen is gesproken met vertegenwoordigers van andere gemeenten en organisaties, is het idee ontstaan om te bekijken of een gezamenlijke aanpak van de verzelfstandiging succesvol kan zijn. Omdat beide bedrijfsmanagers hier, na een verkenning, duidelijke voorstanders van waren is middels een QuickScan uitgezocht wat de gevolgen zouden zijn van een gezamenlijk bedrijf. Hieruit bleek dat dit technisch uitvoerbaar is en dat het de nodige inhoudelijke en financiële voordelen op zal leveren. In fase 2 heeft het college opdracht gekregen om in het bedrijfsplan, conform de strekking van uw amendementen, de variant Theater en Sport Bedrijf los of gezamenlijk door te nemen. Hieruit komt naar voren dat de inhoudelijke en financiële voordelen uit de QuickScan overeind blijven en dat er financieel gezien een ruimer voordeel ontstaat in een gezamenlijke verzelfstandiging. De gunning voor een gezamenlijk sport en theater bedrijf heeft vooral onze voorkeur omdat dit leidt tot een grotere en robuustere onderneming met meer kansen en spreiding van de risico's. Voor de uitvoering van de variant van één theater en sportbedrijf zal na uw besluit gekeken worden naar een holding structuur. Het voordeel van deze structuur is dat er meerdere activiteiten onder één aansturing kunnen plaatsvinden terwijl er toch sprake blijft van een gescheiden bedrijfsvoering. *de variant stichting vrienden van kan worden opgericht als er behoefte bestaat bij de relaties van het theater om donaties te verrichten aan een organisatie die de zogenaamde ANBI status heeft. Financiële situatie Onderdeel van de raadsopdracht is dat er in beeld gebracht moet worden wat de gevolgen zijn van de verschillende varianten afgezet tegen de optie 'niets doen'. Achtereenvolgens komen de onderdelen meerjarenbegroting, frictiekosten en het vermogen van de BV aan de orde. Meerjarenbegroting In onderstaande tabel is dit weergegeven in 3 regels: 6

7 De regel 'Theater en Sport samen' geeft weer wat de financiële gevolgen zijn als er een gezamenlijk Sport en Theater bedrijf wordt opgericht. De besparing ten opzichte van de gemeentebegroting van het oprichten van één entiteit bedraagt, na verrekening van de taakstellende bezuiniging op de verzelfstandigingen van , Indien Theater en Sport apart worden verzelfstandigd vervalt het voordeel van een gezamenlijke organisatie. Dit is opgenomen in de 2 e regel. In dat geval is een besparing ten opzichte van de huidige begroting nagenoeg niet aanwezig. De taakstellende bezuiniging op de verzelfstandigingen van wordt wel gerealiseerd Bij de 3 e regel handhaven we Theater en Sport binnen de gemeentelijke organisatie en kan de taakstellende bezuiniging van niet worden ingevuld. De meerjarenbegroting van de gemeente zal op basis van de bedrijfsplannen het volgende beeld laten zien: Vorm verzelfstandiging Theater en Sport samen Theater en Sport als aparte bedrijven Niet verzelfstandigen /- = nadelig In alle varianten is nog geen rekening gehouden met de gevolgen van BTW en VPB zoals eerder is toegelicht. Dit betekent concreet dat de kans groot is dat bij niet verzelfstandigen aan meerkosten zullen ontstaan. Bij de verzelfstandiging kan er daarentegen sprake zijn van VPB op de gerealiseerde fiscale winst. Frictiekosten Uit het overzicht blijkt dat er in het jaar 2018 sprake is een eenmalig hoger kostenniveau. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door eenmalige aanloopkosten voor advies van Anderzijds kan de verlaging van de SCD bijdrage ( ) als gevolg van de afname van ons personeelsbestand pas vanaf 2019 worden doorgevoerd. Dat deze verrekening vanaf 2019 plaatsvindt is onderdeel van de regionale bekostigingsafspraken. Voorgesteld wordt deze kosten te dekken uit het voordelig jaarresultaat Vermogen vennootschap Onderdeel van de besluitvorming is dat uw raad wordt voorgesteld om een krediet van te verlenen. Dit krediet wordt gebruikt om aandelen te verwerven van het verzelfstandigde bedrijf. Dit bedrag vormt tegelijkertijd het weerstandsvermogen van de BV s en kan voor een deel ingezet worden voor de inrichtingskosten (initiële ictinrichting, administraties etc.) van de BV's. Gunning Zowel vanuit de politiek (vanwege sturingsmogelijkheden) als vanuit het personeel is de duidelijke voorkeur aangegeven om één op één te kunnen gunnen aan een eigen overheidsbedrijf. Het voorstel is om een BV op te richten waarvan de gemeente 100% van de aandelen heeft. Voor de gunning van de opdracht aan de verzelfstandigde bedrijven worden de mogelijkheden van het verlenen van een concessie of overheidsopdracht onderzocht. Indien de opdracht een waarde heeft die onder het Europese drempelbedrag ligt van ,-, kan het regionale aanbestedingsbeleid worden toegepast. In dat geval moeten de algemene beginselen van gelijke behandeling, non-discriminatie, transparantie, proportionaliteit en wederzijdse erkenning in acht worden genomen. In uitzonderingsgevallen kan door het college worden afgeweken van het regionale aanbestedingsbeleid, indien een deugdelijke motivering van de reden tot afwijking kan worden gegeven. In die gevallen kan één op één worden gegund waarbij het voornemen tot gunning dient te worden gepubliceerd. Indien de opdracht een waarde heeft die boven het Europese drempelbedrag ligt, is het één op één gunnen alleen mogelijk indien de opdracht valt onder één van de uitzonderingen genoemd in de Aanbestedingswet De mogelijkheid van quasi-inbesteden wordt niet gekozen vanwege het daarbij behorende vereiste van het voldoen aan het toezichtscriterium. Dit zou namelijk meebrengen dat de organisatorische verwevenheid tussen de gemeente en de BV zodanig is dat sprake zou zijn van een fiscale eenheid. In geval van een fiscale eenheid is de mogelijkheid tot het verrekenen van de BTW hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk. 7

8 Een andere uitzondering betreft het verlenen van een concessieopdracht die wordt verleend aan een aanbestedende dienst op basis van een uitsluitend recht. In dat geval moet een aanzienlijk deel van het operationele exploitatierisico zijn overgedragen aan de concessiehouder. Deze staat hiermee bloot aan de grillen van de markt en draagt het aanbod- en/of vraagrisico. Hiertoe behoort de mogelijkheid dat de gedane investeringen en de met de exploitatie gepaard gaande kosten onder normale exploitatieomstandigheden niet worden terugverdiend. Omdat de waarde van de concessie wordt bepaald door middel van het totale exploitatie bedrag vermenigvuldigd met het aantal jaren van de concessie, loopt dit bedrag snel op. In de volgende fase (fase 3) willen we bekijken of de voordelen van het hebben van een langer lopende concessie (3 jaar of meer) opwegen tegen de werkzaamheden die horen bij het verlenen van een opdracht volgens uitsluitend recht. Een alternatief is om een korter lopende opdracht te verstrekken (2 a 3 jaar) waarbij één op één gegund kan worden als het college bereid is om de afwijkingsmogelijkheid van het eigen aanbestedingsbeleid toe te passen. Nader uit te werken onderdelen Na besluitvorming in uw raad zullen de nodige onderdelen nader uitgewerkt moeten worden om daadwerkelijk per 1 januari 2018 te kunnen starten met de nieuwe structuur. De belangrijkste punten zijn hieronder weergegeven. -gesprekken met GO (bonden) over het sociaal akkoord en de uiteindelijke plaatsing van het personeel -werving van de leden van de Raad van Commissarissen (RvC) -opstellen statuten voor de nieuwe entiteiten -administratieve inrichting van de nieuwe organisatie Over de voortgang zal het college uw raad blijven informeren conform de afgesproken richtlijnen van het rekenkameronderzoek. Voorstel Voor u ligt het raadsvoorstel en besluit dat hoort bij de afronding van fase 2 van het traject verzelfstandigingen. Het betreft hier het zogenaamde go/no go besluit waarna het college over zal gaan tot het opstarten en inrichten van de benodigde entiteiten. Het college is van mening dat met dit voorstel invulling wordt gegeven aan de breed gedragen wens om zowel de Sport als het Theater op een meer duurzame manier te exploiteren. Het perspectief wat beide organisaties samen hebben is inhoudelijk gelijk of beter dan in de huidige situatie dit gaat ook op voor het financiële perspectief. Voor het advies van de vakcommissie wordt verwezen naar de betreffende besluitenlijst. Het achterliggende collegevoorstel met de daarbij bijbehorende stukken liggen voor u ter inzage op de griffie. Alle relevante stukken zijn voor u ter inzage gelegd. Burgemeester en wethouders van Papendrecht, secretaris, R. van Netten de burgemeester, A.J. Moerkerke 8