Algemeen Pedagogisch Beleid

Transcriptie

1 Algemeen Pedagogisch Beleid 2019

2 Inleiding Ludens staat voor goede kinderopvang in de buurt. De missie 1 ) van Ludens is om samen met ouders aan de kinderen een goede jeugd te bieden in een plezierige omgeving en in een klimaat van onderling vertrouwen. Een integraal aanbod van voorzieningen, toegankelijk voor alle ouders en kinderen biedt een meerwaarde aan de maatschappij: it takes a village to raise a child. Het algemeen pedagogisch beleid van Ludens is aangevuld met de kwaliteitseisen voortvloeiend uit de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang die gelden vanaf 1 januari De overtuigingen behorend bij dit algemeen pedagogisch beleid worden binnen de gehele organisatie gehanteerd. Het algemeen pedagogisch beleid van Ludens is opgenomen in het Kwaliteitshandboek en is richtinggevend voor het pedagogisch handelen op de locaties. Elke locatie heeft daarnaast een informatiebrochure met locatie-specifieke informatie, zoals de groepsindeling, openingstijden en de inzet van pedagogisch medewerkers. Verder hebben alle locaties een beleidsplan veiligheid en gezondheid met relevantie informatie over veiligheid en gezondheid. Het algemeen pedagogisch beleid vormt 1 geheel met het beleidsplan veiligheid en gezondheid en de locatie-specifieke informatiebrochure. Het algemeen pedagogisch beleidsplan, het beleidsplan veiligheid en gezondheid, de locatiespecifieke Informatiebrochure en eventuele wijzigingen hierin worden jaarlijks besproken met de oudercommissie en minimaal 1 x per 2 jaar bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Ludens werkt volgens het HKZ kwaliteitssysteem (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) en is HKZ gecertificeerd. We werken aan de hand van afspraken die zijn vastgesteld in de werkwijzen en procedures. Ons beleid en werkwijze is opgenomen in het kwaliteitshandboek en ondersteunen de medewerkers bij het dagelijks handelen. Jaarlijks wordt aan de hand van een interne audit onderzocht of onze werkwijze en afspraken in de praktijk doeltreffend zijn. Daarbij zijn we ook alert op verbetering. De GGD toetst onze locaties op alle wettelijke eisen. De uitkomsten van een inspectie bespreekt de teamleider met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie van desbetreffende locatie. Het inspectierapport is te vinden op onze website Ludens heeft 17 kinderdagverblijven, 35 buitenschoolse opvang locaties en 3 peuterspeelgroepen (waarvan 2 kdv, 1 bso en 1 psg op antroposofische basis en 1 kdv met VE) verspreid over de gemeente Utrecht. Algemeen Pedagogisch Beleid

3 1. Pedagogische doelen en uitgangspunten Ludens biedt verantwoorde opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige omgeving. Het pedagogisch beleid van Ludens is opgesteld met behulp van de opvoedingsdoelen zoals die zijn opgesteld door prof. Riksen-Walraven en opgenomen in de wet kinderopvang. De ontwikkeling van het kind staat centraal en wij stellen ons ten doel² kinderen emotionele veiligheid bieden kinderen mogelijkheden bieden om hun persoonlijke competenties te ontwikkelen kinderen mogelijkheden bieden om hun sociale competenties te ontwikkelen kinderen de kans te geven zich de waarden en normen van onze samenleving eigen te maken. In bijlage 2 zijn de basisdoelen uitgewerkt in concreet waarneembaar gedrag. Op de achterkant van de Groeimeter 3 ) verwoorden we wat onze pedagogische uitgangspunten zijn: Bij Ludens kijken we naar de kinderen die voor ons staan Ludens ziet kinderen als uniek, competent, krachtig en creatief: kinderen hebben van oorsprong al heel veel in huis! Onze pedagogiek gaat uit van wat een kind allemaal al is en kan, rijk aan mogelijkheden om zichzelf uit te drukken. Wij bieden de kinderen een veilige omgeving waarin zij zelf, in hun eigen tempo, de wereld kunnen ontdekken. Een plek om te kijken naar die wereld, hierover na te denken en zelf te komen tot oplossingen voor problemen die zich in hun wereld voordoen. Wij denken dat het heerlijk is voor een kind om te experimenteren, te ervaren, te spelen, te onderzoeken en vooral ook om te doen. Om te merken dat je als kind gezien wordt en dat er echt naar je geluisterd wordt. Dat er veel positieve aandacht voor je is en dat er ook duidelijke grenzen worden gesteld. En dat we steeds zoeken naar win-win-oplossingen. Wij bieden een plek waarin kinderen met elkaar zijn, waarin ze leren om samen besluiten te nemen en respect te hebben voor iedereen die anders is. Waarin ze verantwoordelijkheid leren nemen en zich verbonden voelen met elkaar. Een omgeving waarin kinderen begeleid worden door pedagogisch medewerkers 4 ) die vertrouwen in hen hebben en een voorbeeld zijn waar ze van kunnen leren en die hun werk doen met hart en ziel. En die de kinderen iedere dag weer stimuleren: Probeer het maar, jullie kunnen het best! 1.2 Algemene informatie Kennismaken en wennen Kennismaken en wennen aan het kinderdagverblijf en/of de bso is belangrijk. In deze periode leggen we de basis voor de vertrouwensrelatie tussen ouders, kinderen en pedagogisch medewerkers. Met name bij baby s is een zorgvuldige wenperiode van belang: er is sprake van een nieuwe omgeving, meer kinderen, meer geluid, wennen aan nieuwe gezichten. Voor ouders is het prettig om te weten aan wie je je kind overdraagt en te zien hoe een dag verloopt. We bouwen deze vertrouwensrelatie zorgvuldig op. Als een kind voor het eerst bij ons komt hebben wij eerst een kennismakingsgesprek met de ouders zodat we zoveel mogelijk informatie van de ouders krijgen over het kind. Tijdens dit gesprek vertellen wij aan ouders hoe wij bij Ludens met de kinderen omgaan en hoe wij informatie uitwisselen waardoor een goede onderlinge afstemming mogelijk is. Meestal hebben ouders en kind al een rondleiding gehad door het gebouw zodat zij al weten hoe het eruit ziet. In het kennismakingsgesprek maken we met ouders afspraken over o.a. het wennen. Wennen kost tijd en verschilt per kind. Het ene kind heeft meer tijd nodig dan het andere. Daarom maken we altijd samen met de ouder het wenschema voor het betreffende kind op maat. Algemeen Pedagogisch Beleid

4 Vertrouwensrelatie opbouwen Om een vertrouwensrelatie op te bouwen doen we het volgende: Uitwisselen van informatie met ouders over het kinderdagverblijf/bso en thuis Goed observeren en extra aandacht geven aan het wen-kind; erachter komen waar de interesses liggen en wat het kind nodig heeft om zich prettig te voelen Aan ouders vragen iets mee te geven van thuis, een knuffel of een doekje zodat het kind iets vertrouwds bij zich heeft in de nieuwe omgeving Samen met ouders op maat kijken wat het kind nodig heeft om te wennen De mentor bespreekt iedere dag kort het verloop van de dag Wennen De wenperiode gaat van start op de dag dat de opvang start. De wenperiode beslaat gemiddeld 3 á 4 dagen, afhankelijk van hoe het met het kind gaat. De tijd dat het kind op de groep is bouwen we langzaam op. De eerste keer is dit meestal een dagdeel, de tweede keer een korte dag en de derde keer een iets langere dag. Ouders zijn tijdens de wenperiode in de buurt en bereikbaar. Als het nodig is kunnen wij ouders bellen om hun kind eerder op te kunnen halen. Soms is het mogelijk dat een kind bij de eigen pedagogisch medewerker komt wennen op een andere opvang-dag, zolang de beroeps-kracht-kind-ratio dit toe laat. Dit bespreken de pedagogisch medewerker en de ouder met elkaar. Afsluiten wenperiode Na ongeveer 6 weken sluiten we de (eerste) wenperiode af. Dan vindt er ook een gesprek tussen ouders en pedagogisch medewerker plaat. Tijdens dit gesprek komt aan de orde of het kind zich al een beetje vertrouwd begint te voelen op de groep en of ouders ook hun weg kunnen vinden. Intern wennen Een paar weken voordat het kind 2 jaar wordt gaat het (tijdens een rustig moment op de eigen stam-groep) samen met een vertrouwde pedagogisch medewerker wennen op de peutergroep gedurende een 3-tal momenten. Als ouders het leuk vinden om met hun kind te komen wennen om op die manier ook weer kennis te maken met de nieuwe groep ende pedagogisch medewerkers, zijn zij van harte welkom. De eerste keren blijft de eigen pedagogisch medewerker er bij en de laatste keer gaat het kind zelfstandig even spelen op de peutergroep. Deze activiteit duurt maximaal 2 uur en het kind kan altijd terug naar de eigen stamgroep. (het wennen beschouwen we als een activiteit buiten de groep en als zodanig telt het kind niet mee voor de bkr op de wengroep. De bkr op locatieniveau is op dat moment van kracht. De plaats voor het kind op de eigen stamgroep blijft onbezet zodat het kind altijd terug kan gaan naar de eigen stamgroep) De vierde wen-dag is een schakel-dag : het kind wordt s-ochtends door de ouders naar de nieuwe groep gebracht, is een halve dag (tot en met het eten) op de nieuwe groep en gaat daarna weer terug naar de eigen groep. (op deze schakel-dag maakt het kind deel uit van de nieuwe groep en wordt daarom meegeteld voor de bkr op de wengroep. Het kind moet altijd terug kunnen naar de oude groep telt dus ook mee in de bkr van de oude stam groep) Het wennen in de peutergroep gebeurt altijd in overleg met de ouders. Er vindt in deze periode ook een overgangsgesprek plaats met de mentor van de babygroep, de nieuwe mentor van de peutergroep en de ouders. Kinderen die in een verticale groep zitten blijven tot hun vierde verjaardag op deze groep Wennen op de bso Tijdens het kennismakingsgesprek maken de ouders en het kind kennis met de mentor en wordt informatie uitgewisseld over de dagelijkse gang van zaken. Hierin worden afspraken gemaakt over de wenperiode en vertellen we wat het mentorschap inhoudt. Wennen valt binnen het contract en is op maat. Als een kind de eerste keer naar de bso komt vragen we de ouder mee te lopen van school naar de bso. De mentor maakt ouder en kind wegwijs op de bso en de ouder blijft samen met het kind een korte middag op de bso. De volgende keer wordt het kind door de pedagogisch medewerker van school gehaald en blijft een korte middag op de bso. Afhankelijk van hoe het gaat bouwen we de middag steeds verder op. Algemeen Pedagogisch Beleid

5 Wanneer een kind intern doorstroomt naar een nieuwe basisgroep maakt de mentor afspraken met het kind en de ouder om een paar keer te spelen in de nieuwe groep voordat de definitieve doorstroom plaats vindt. Omdat we op bijna alle locaties met open deuren werken blijkt het wennen in de praktijk op de bso geen probleem te zijn. De kinderen kennen alle pedagogisch medewerkers en ook de kinderen zijn bekend. Mentor We zorgen ervoor dat ieder kind een eigen mentor heeft. Bij het kennismakingsgesprek worden ouders (en kind) geïnformeerd over wie de mentor van hun kind is en wat het mentorschap inhoudt. Ouders kunnen dit ook altijd terug vinden via Mijn Ludens. Vanaf de start van de opvang ontfermt de mentor zich over het kind en is zij het vaste aanspreekpunt voor de ouders, het kind en de collega s. De mentor werkt altijd op de groep waar het kind is geplaatst en heeft het kind goed in beeld. De mentor volgt structureel het welbevinden, de (spel) betrokkenheid en de ontwikkeling van het kind en bespreekt deze informatie jaarlijks met de andere betrokken pedagogisch medewerkers en de teamleider van de locatie in de kind besprekingen. Op deze manier stemmen we met elkaar af wat het kind nodig heeft om zich prettig te voelen als basis en hoe pedagogisch medewerkers het beste kunnen aansluiten bij de ontwikkel-behoefte van het kind. De mentor is de contactpersoon en de primaire gesprekspartner voor de ouders. Als een kind overgaat naar een andere groep of locatie, of van het kinderdagverblijf naar de BSO, krijgt het kind een andere mentor en vindt er een overdracht plaats. Deze overdracht vindt ook plaats wanneer een kind van het kinderdagverblijf naar de basisschool gaat (altijd met toestemming van de ouders) De overdracht wordt bij voorkeur verzorgd door de mentor. Dagritme We hebben op de locaties een globaal dagritme, met steeds dezelfde vaste momenten en activiteiten, zoals samen eten en drinken, spelen en slapen (voor de kleinsten). Een voorspelbaar en voor kinderenvertrouwd dagritme zorgt ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen. De kinderen weten wat er die dag gaat gebeuren en kunnen zich daarop instellen. De vaste activiteiten doen we elke dag in een vaste volgorde maar de tijden kunnen wel verschillen. Als de kinderen nog lekker aan het spelen zijn dan lunchen we gewoon wat later en een kind dat moe is mag natuurlijk eerder naar bed. Jonge baby s geven hun eigen ritme aan van voeden, slapen, verschonen en spelen. Dit ritme volgen we zoveel mogelijk en langzaamaan gaan zij steeds meer mee in het dagritme van de grotere kinderen. Eten en drinken Gezond eten is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Om te kunnen spelen, bewegen, denken en groeien hebben kinderen bouwstoffen nodig. En die halen ze uit hun voeding. Het eten en drinken dat de kinderen bij ons krijgen is biologisch. Zo krijgen de kinderen vooral water en thee te drinken. De tussendoortjes zijn gezond, bijvoorbeeld groente en fruit. Samen eten is bij ons ook een gezellig moment. We gaan met elkaar in de stamgroep aan tafel, op vaste momenten. We zorgen ervoor dat het gezellig is aan tafel en dat er aandacht is voor elkaar. We dekken de tafel met een broodmandje, glazen etc. De baby s geven we alle aandacht tijdens het voeden. Zij volgen uiteraard hun eigen ritme met zo nodig meerdere voedingsmomenten. Baby s krijgen flesvoeding of afgekolfde borstvoeding, afhankelijk van de wensen. Is je kind ergens allergisch voor? Bespreek dit met de pedagogisch medewerker. Samen kijken we naar wat het wel of niet mag hebben en zoeken naar alternatieven. Slapen Op het kinderdagverblijf treffen we een aantal preventieve maatregelen zodat de kinderen veilig en gezond bij ons kunnen slapen. De slaapgewoontes, zoals een speen, knuffel of doekje worden met de ouders in het kennismakingsgesprek besproken en nemen we zoveel mogelijk over. Bij een aantal kinderdagverblijven hebben we buiten-bedjes. Ouders die het prettig vinden als hun kind in een buitenbedje slaapt geen hiervoor schriftelijke toestemming tijdens het kennismakingsgesprek. Als kinderen wat ouder worden en minder behoefte hebben aan slaap gaan zij 2 keer per dag slapen, s-ochtends en s-middags na het eten. Langzamerhand groeien de kinderen naar eenmaal per dag slapen maar als een kind toch vaker wil slapen kan dat altijd. Als de kinderen slapen gaan we regelmatig even kijken in de slaapkamer. Door middel van de babyfoon, die continu aan staat, kunnen we de kinderen altijd horen. Algemeen Pedagogisch Beleid

6 Verschonen en zindelijkheid Het verschonen is een belangrijk contact-moment tussen de pedagogische medewerker en het kind. Er is even tijd en1 op 1 aandacht voor elkaar en dit moment is bij uitstek geschikt voor positieve interactie. Respect voor het kind in de manier waarop de pedagogisch medewerker het kind aanraakt zorgt voor vertrouwen en plezier in elkaar. De rituelen, herhalingen en voorspelbaarheid bij het verschonen zijn heel belangrijk voor de emotionele veiligheid: het kind weet wat er gaat gebeuren. De meeste kinderen zijn er tussen hun tweede of derde verjaardag aan toe om zindelijk te worden. Dan zijn ze in staat om op tijd te constateren dat ze moeten plassen of poepen en kunnen ze hun ontlasting ophouden. Als een kind belangstelling begint te tonen zorgen wij ervoor dat het kind op een potje of op de wc kan gaan. Wij doen dit altijd in nauw overleg met de ouders. Ook als een kind regelmatig een droge luier heeft vragen we of het kind op het potje of de wc wil plassen. We ondersteunen en stimuleren dit proces maar forceren niet. Zindelijk worden gaat in principe vanzelf Seksualiteit Peuters kunnen heel nieuwsgierig zijn naar hun eigen lijf en dat van anderen. Langzamerhand worden ze zich bewust van de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes. Doktertje spelen en vader en moedertje zijn favoriet in de peuterleeftijd. Deze spelletjes zijn een normaal onderdeel van de seksuele ontwikkeling. Soms stellen we regels en begrenzen we het spel. Bijvoorbeeld door te zeggen dat we voorzichtig met elkaar moeten zijn en dat kinderen nee mogen zeggen als ze iets niet prettig vinden. Ook zijn we er alert op dat er niets in lichaamsopeningen wordt gestopt. Wij hebben hierin een observerende taak zodat we weten wat er bij de kinderen speelt. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen. We vinden het belangrijk om op hun vragen in te gaan en dit doen we zoveel mogelijk, aangepast aan het ontwikkelingsniveau en wat kinderen zelf al weten. (zie bijlage 4, seksuele ontwikkeling) Algemeen Pedagogisch Beleid

7 2. Pedagogisch handelen Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij werken aan onze pedagogische doelen en uitgangspunten: 1. Samen kun je meer: We werken aan verbondenheid, doen het samen 2. Je vliegt!: We werken met plezier 3. Bij ons mag je vies worden: We geven ruimte aan kinderen, laten kinderen zoveel mogelijk zelf ontdekken 4. Goed gedaan!: We geven kinderen veel positieve aandacht 5. Probeer het maar!: We hebben vertrouwen in kinderen 6. Zo kan het ook!: We hebben aandacht voor ieders eigen wijze 7. Fijn dat je vertelt wat er is: We communiceren respectvol 8. Wij lossen het samen wel op!: We zoeken naar win- win oplossingen 9. Mmm, lekker appeltje!: We geven het goede voorbeeld 10. Spring maar, ik vang je op!: We bieden uitdaging en geven grenzen 11. Wat heb je gevonden?: We kijken en luisteren goed naar wat kinderen bezig houdt 12. Wat vinden jullie ervan?: We nemen kinderen serieus en geven ze een stem Het werken met baby s vraagt om speciale aandacht. Voor pedagogisch medewerkers die met baby s werken hebben we de Groeimeter vertaald naar praktisch pedagogisch handelen met baby s (zie Handreiking praktisch pedagogisch handelen met baby s, Kwaliteitshandboek 3.1.b, in te zien op locatie via de teamleider. 2.1 Met elkaar Kinderopvang is iets wat je doet we doen met elkaar. Wij zien onze kindercentra als een democratische samenleving in het klein. Wij vinden het belangrijk om een sfeer van verbondenheid te creëren: kinderen samen in een groep, ouders en pedagogisch medewerkers die samenwerken, contacten in de wijk en samenwerking met scholen. Het belang van de groep (1) Op een kinderdagverblijf of BSO verblijven kinderen samen in een groep. In de ruim 45 jaar dat Ludens (en haar fusie-voorgangers) kinderopvang verzorgt in de stad Utrecht, hebben wij ervaren dat kinderen in de eerste plaats van elkaar leren. Zij zijn elkaars eerste pedagoog. Al heel jong hebben kinderen met elkaar een sociaal leven waarin ze samen spelen en leren, plezier hebben, elkaar uitdagen en ook elkaar storen. De groep biedt de kinderen een veelheid aan informatie en ervaringsmogelijkheden die maken dat kinderen zich bewust worden van zichzelf, wat ze doen en het effect daarvan op anderen. Het werk dat de pedagogisch medewerkers verrichten, de manier waarop de ruimtes zijn ingericht en het activiteitenaanbod zijn er op gericht om de kinderen optimaal de gelegenheid te geven om met elkaar samen te spelen en zo van elkaar te leren. Wij begeleiden de interacties tussen de kinderen 14 ). Kinderen leren zo met elkaar en met steun van de pedagogisch medewerkers basale sociale vaardigheden. Algemeen Pedagogisch Beleid

8 Samenwerken met ouders Ouders en pedagogisch medewerkers zijn elkaars partner in de opvoeding. Een goede band en wederzijds vertrouwen zijn belangrijk. Daarom streven we naar een goede samenwerking met ouders. Wederzijdse positieve benadering draagt bij aan het gevoel van veiligheid van kinderen. Onderlinge uitwisseling over pedagogische standpunten zorgt voor een beter begrip voor elkaar. Bij die uitwisseling hoort ook het inzicht krijgen in verschillen van opvatting en daar op een respectvolle manier mee omgaan. Wij vinden het belangrijk om tijd te investeren in het opbouwen en onderhouden van zo n band met ouders 5 ). Diversiteit (6) We hebben oog en respect voor individuele en culturele verschillen tussen kinderen en ouders en laten dat door ons gedrag zien 6 ). Het gaat dan om verschillen die te maken hebben met sekse, gezins-achtergrond, cultuur, etniciteit, karakter, geestelijke of lichamelijke beperkingen en verschillen door leeftijd en ontwikkelingsfase van kinderen. We leren kinderen om positief om te gaan met genoemde verschillen en respecteren de autonomie van de kinderen 12 ). Samen problemen oplossen (8) Wij leren kinderen dat ze een ruzie kunnen oplossen door te praten. Als kinderen er niet zelf uit kunnen komen, bemiddelt een pedagogisch medewerker bij het conflict en stimuleert de kinderen om zelf met een oplossing te komen. Dit sluit aan bij de uitgangspunten van de Vreedzame School. Veel scholen waar wij via onze BSO s mee samenwerken, maken gebruik van de werkwijze van de Vreedzame School, waar kinderen o.a. worden begeleid bij het constructief oplossen van conflicten. Kinderen uit groep 7 of 8 kunnen op de Vreedzame School worden opgeleid tot mediator. Binnen onze BSO s kunnen deze mediators deze vaardigheid ook inzetten. Democratisch burgerschap (12) Ludens onderschrijft het maatschappelijk belang van de kinderopvang. De beste voorbereiding op leven in een democratie is het daadwerkelijk ervaren van democratie in de groep 7 ). In onze groepen leren jonge kinderen democratische waarden als: samen meedoen, samen verantwoordelijk zijn voor de groep en voor elkaar, samen conflicten oplossen en samen omgaan met verschillen. Pedagogisch medewerkers hebben een open houding voor de ideeën van kinderen en de bereidheid om die samen met kinderen vorm te geven. Kinderparticipatie 8 ) zien wij als een kans voor alle kinderen om zich het democratische gedachtegoed eigen te maken en dat ook in andere situaties toe te passen. Wij denken dat het leidt tot functioneren in verbondenheid met anderen. Kinderen in de kinderopvang maken deel uit van de samenleving. Zij zijn inwoners van de stad waarin zij leven. Hun wijk biedt vele mogelijkheden om de wereld te verkennen. Vanuit deze gedachte werkt Ludens gericht aan het meedoen in de samenleving. Meedoen met de samenleving betekent dat Ludens samenwerkingsrelaties aangaat met de scholen in de wijk van een kinderopvanglocatie. Ook kunnen er contacten zijn met andere organisaties in de wijk, zoals een verzorgingshuis, een speeltuin of een buurthuis. Algemeen Pedagogisch Beleid

9 De Vreedzame Wijk Veel locaties van Ludens liggen in een Vreedzame Wijk. De Vreedzame Wijk komt voort uit de Vreedzame School. Het doel van de Vreedzame Wijk is om mensen en organisaties met elkaar in verbinding te brengen en te zorgen voor een omgeving waarin kinderen veilig kunnen opgroeien. Er wordt gestreefd naar een eenduidig pedagogisch klimaat in de wijk, waardoor kinderen overal dezelfde regels leren: thuis, op school, bij de kinderopvang en op straat. Vreedzaam werken bij Ludens Ludens werkt op een vreedzame wijze. Kinderen kunnen in het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang oefenen en ervaring opdoen met het vreedzaam oplossen van conflicten, verantwoordelijkheid nemen en samenwerken. Zo ervaren kinderen bij ons dat ze ertoe doen en groeien ze op tot democratische burgers, met het kindercentrum als oefenplaats. Samen met scholen en andere partners in de wijk dragen wij deze vreedzame gedachte uit: op een positieve en zorgzame manier met elkaar omgaan en op een democratische manier beslissingen nemen. Hierdoor ontstaat verantwoordelijkheid voor de gemeenschap. Meer informatie over de vreedzame methode vindt u op de website van de Vreedzame School ( Medewerkers van Ludens worden regelmatig getraind in Vreedzaam werken. 2.2 Communicatie In onze benadering van de kinderen is de manier waarop wij communiceren essentieel. Wij staan model voor respectvolle communicatie. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich veilig en vertrouwd voelen bij ons en met elkaar en kiezen daarbij voor een actieve, positieve houding. Interactie (7) Pedagogisch medewerkers beschouwen wij als de tweede pedagoog. Zij spelen een belangrijke rol in het leven van kinderen op een kinderdagverblijf of BSO. Wij bieden kinderen emotionele ondersteuning 12 ). Wij vangen kinderen op in vaste stam- of basisgroepen. Een vaste pedagogisch medewerker biedt emotionele veiligheid aan kinderen. Aan kinderen(1-4 jaar) op het kinderdagverblijf wijzen we per week drie vaste en vertrouwde gezichten toe. Als er vanwege de grootte van de stamgroep met drie of meer beroepskrachten tegelijk wordt gewerkt dan worden er ten hoogste 4 vaste gezichten toegewezen aan het kind. Een baby (0-1 jaar) krijgt twee vaste pedagogisch medewerkers per week toegewezen. Op de dagen dat het kind komt is altijd minimaal een van deze twee of drie pedagogisch medewerkers aanwezig. Dit is te zien op de roosters per locatie. Wij communiceren respectvol: wij besteden in onze communicatie aandacht aan zowel de gevoelens en behoeften van de ander als aan die van onszelf. Als onze behoeften met elkaar botsen, gaan we op zoek naar een oplossing waar we ons allebei in kunnen vinden. Positieve aandacht (4) Wij geven kinderen zoveel mogelijk concrete aanwijzingen over wat ze wel kunnen doen i.p.v. wat niet mag. Wij reageren met concrete suggesties en zeggen wat we positief verwachten van een kind. We leggen uit waarom we iets goed of niet goed vinden. Als we gedrag niet goedkeuren, leggen we uit waarom we dat gedrag niet ok vinden maar wijzen niet het hele kind af. Door een goede basiscommunicatie scheppen pedagogisch Algemeen Pedagogisch Beleid

10 medewerkers een warme, positieve sfeer van wederzijdse betrokkenheid in de groep. Voor kinderen met lastig gedrag letten we extra op dat we ook aandacht blijven besteden aan positief gedrag van deze kinderen. Met plezier (2) Wij werken met warmte en betrokkenheid met de kinderen. Wij geven om kinderen en vinden het leuk om met hen om te gaan. Wij hebben plezier in ons werk en kiezen voor een actieve houding. Wij stellen ons iedere keer weer de vraag of we ons werk goed doen en staan open voor nieuwe ideeën van collega s en kinderen. We vernieuwen ons werk steeds, we zijn bezig met permanent leren. Het goede voorbeeld geven (9) We geven bewust het goede voorbeeld en staan model ten aanzien van gewenst gedrag. Wij zijn ons bewust van onze waarden en normen, praten hierover met de kinderen, geven informatie, leggen uit en handelen daarnaar 14 ). Wij zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. 2.3 Het spelende kind Wij gaan ervan uit dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om te leren en hun omgeving te verkennen. Door te spelen, oefenen kinderen alle sociale, emotionele, cognitieve, motorische, morele en communicatieve vaardigheden die ze nodig hebben. Het tempo van de ontwikkeling van bovengenoemde vaardigheden wordt door het kind zelf bepaald. Een rijke omgeving (3) Ludens ziet de ruimte als derde pedagoog. De ruimte, de fysieke omgeving heeft een belangrijke opvoedkundige functie. Een goed ingerichte ruimte draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen. De ruimtes van onze kindercentra hebben gedifferentieerde speelplekken, dat zijn plaatsen in de groepsruimte die duidelijk herkenbaar zijn, bedoeld voor bepaalde soorten spel. Door de groepsruimte in te delen in hoeken met een duidelijke functie wordt de groep overzichtelijk en aantrekkelijk en kunnen kinderen keuzes maken. De indeling van de ruimte en het aanbod van de materialen zijn dienstbaar aan het ontdekken en onderzoeken van de kinderen 9 ). Kinderen zelf laten ontdekken Wij sluiten aan bij de manier waarop jonge kinderen leren. Met een beperkt aantal regels en grenzen kunnen kinderen zelf aan de slag. Kinderen krijgen de gelegenheid om te voelen, proeven, ruiken, horen en ervaren. Ze mogen doen en kijken wat dat teweeg brengt. Kinderen laten we zoveel mogelijk zelf ontdekken. Wij volgen de intenties en belangstelling van kinderen. Wij helpen Algemeen Pedagogisch Beleid

11 hen deze te realiseren en stimuleren hiermee de ontwikkeling 12 ) van de kinderen. Wij kijken naar mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Het uitgangspunt hierbij is altijd het beschermen van kinderen tegen grote risico s en kinderen leren omgaan met kleine risico s. Per locatie is een actueel veiligheidsplan opgesteld waarbij alle grote risico s in kaart zijn gebracht. De inschatting van veiligheid en gezondheid is een continu proces. De pedagogisch medewerkers ondersteunen dit proces, zijn zich bewust van deze visie en kennen het verschil tussen aanvaarbare risico s en onveilige situaties. (zie beleidsplan veiligheid en gezondheid, in te zien op de locatie via de teamleider) Uitdaging en houvast (10) Kinderen ontwikkelen zich optimaal als ze zich op hun gemak voelen. Dan zijn ze ontspannen, nieuwsgierig, tevreden en vol zelfvertrouwen. Als kinderen weten waar ze aan toe zijn en als ze kunnen overzien wat er gaat gebeuren en wat er van hen verwacht wordt, zal dat bijdragen aan een gevoel van veiligheid. Dat bereiken we door duidelijk en respectvol structuur te bieden en grenzen te stellen 14 ). Kinderen maken deel uit van een eigen, vaste stamgroep. Binnen deze stamgroep vinden binnen het dagritme de dagelijkse momenten van rust, eten en drinken plaats. Daarnaast gaan de deuren tussen de stam- en/of de basis-groepen regelmatig open om kinderen meer ruimte en uitdaging te bieden om te spelen en om op onderzoek uit te gaan. In de locatiespecifieke informatiebrochure beschrijven we de aard en de organisatie van de activiteiten op de locaties waarbij kinderen de stamgroep/basisgroep verlaten Goed kijken en luisteren (11) Wij kijken en luisteren goed naar wat de kinderen bezig houdt. We nemen signalen van een kind waar en reageren daarop. We laten merken dat we het kind gezien hebben en waken ervoor niet zelf in te vullen wat het kind denkt of voelt. We laten ons leiden door de initiatieven van het kind. Wij volgen en dagen uit. We benaderen kinderen als actieve ontdekkers. We bieden een aantrekkelijke, uitdagende omgeving waarbij de kinderen zoveel mogelijk zelf mogen kiezen tussen de verschillende materialen die ze ook op allerlei verschillende manieren mogen gebruiken. We bieden balans tussen georganiseerde activiteiten en vrij spel, tussen drukke en rustige activiteiten, tussen houvast en uitdaging en er is variatie in aanbod. Vertrouwen (5) Wij hebben vertrouwen in kinderen. Kinderen mogen regelmatig op zichzelf zijn en we helpen of corrigeren niet te snel. We geven kinderen keuzes en verantwoordelijkheden (op hun niveau), stimuleren kinderen om te durven en laten kinderen zoveel mogelijk zelf doen. We doen zelf regelmatig een stapje terug: Probeer het maar, jullie kunnen het best! Algemeen Pedagogisch Beleid

12 3. Spelen en ontwikkelen 3.1 Ontwikkelingsgericht werken 10 ) Elke kind heeft een aangeboren drang tot spelen en ontdekken. Kinderen zijn nieuwsgierig en hebben een enorm doorzettingsvermogen. Vallen en weer opstaan, blijven proberen tot het lukt. Spelenderwijs leren ze met hun handen, hoofd en hart. Jonge kinderen hebben een combinatie nodig van een voorspelbare omgeving en ruimte om te ontdekken en te experimenteren. Herhalingen maken de wereld voorspelbaar en veilig. Vaste gewoonten en rituelen dragen daartoe bij. En vanuit deze veiligheid gaan kinderen spelen en ontwikkelen ze zich. Er bestaan nogal wat verschillen in het tempo, waarin kinderen zich ontwikkelen. Waar de een vlot is met praten, kan de ander eerder fietsen. Wie intensief op een gebied leert, houdt minder energie over voor groei op andere gebieden. Een kind kan niet alles tegelijk, ieder kind heeft talenten en voorkeuren. Om een optimaal ontwikkelingsklimaat te scheppen kijken we waar het kind in de ontwikkeling aan toe is en passen daar de omgeving en het activiteitenaanbod op aan. We motiveren en stimuleren de kinderen om zich al spelend te ontwikkelen op hun eigen, unieke wijze en in hun eigen tempo. Pedagogisch medewerkers zijn heel bepalend voor het succes van het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen. Hoe beter de interactie tussen de pedagogisch medewerker en de kinderen des te beter het welbevinden en de ontwikkeling. Goede interactie is interactie die kindvolgend is en aansluit bij interesses en behoeften van kinderen. Pedagogisch medewerkers hanteren hiervoor de volgende 6 interactievaardigheden: 1. Sensitieve responsiviteit In de allereerste plaats zorgen we ervoor dat kinderen zich veilig bij ons voelen. Dat is een voorwaarde voor ontwikkeling. Hierbij gaat het om warme en ondersteunende aanwezigheid en dit past bij het Groeimeter item Wat heb je gevonden (goed kijken en luisteren naar wat kinderen bezig houdt).we zijn attent op de initiatieven en signalen van kinderen en reageren op een positieve en ondersteunende manier zodat kinderen zich begrepen voelen. We kijken goed naar wat kinderen bezig houdt en we waken ervoor om niet al zelf in te vullen wat een kind denkt of voelt. We werken met plezier, warmte en betrokkenheid met de kinderen. We hebben een actieve houding en doen activiteiten, liedjes en spelletjes die aansluiten bij de kinderen en waar we zelf ook plezier in hebben. En soms doen we even niets en verwonderen we ons wat de kinderen allemaal zelf verzinnen, ontdekken en spelen. Onze interacties met de kinderen zijn vriendelijk en hartelijk. We communiceren respectvol met de kinderen. We praten op een rustige toon, maken oogcontact, zitten zoveel mogelijk op kindhoogte, gebruiken ik-taal en luisteren actief naar de behoeften en gevoelens van de kinderen. We verwoorden gedrag en benoemen ervaringen en emoties. We troosten kinderen als ze verdrietig zijn. We vragen op respectvolle wijze de medewerking van kinderen (niet commanderen) We noemen het gedrag van kinderen waar we blij van worden en geven kinderen zoveel mogelijk concrete aanwijzingen over wat ze wel kunnen doen in plaats van wat niet mag. We leggen uit waarom we iets goed of niet goed vinden. We leggen uit waarom we gedrag niet goed vinden maar wijzen daarbij niet het hele kind af. We geven ieder kind zoveel mogelijk positieve aandacht en de volle aandacht bij de verzorgingsmomenten. We blijven bij de kinderen als ze bang of verdrietig zijn Algemeen Pedagogisch Beleid

13 2. Respect voor autonomie We geven kinderen letterlijk en figuurlijk zoveel mogelijk de ruimte om zelf te kunnen spelen, ontdekken en experimenteren. We stimuleren de kinderen om hun eigen plannetjes uit te voeren, ze mogen zelf kiezen of ze al of niet aan een activiteit mee willen doen. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. We hebben oog en aandacht voor ieders eigen-wijze. We praten met de kinderen regelmatig over overeenkomsten en verschillen tussen hen. We geven kinderen de gelegenheid om over zichzelf te vertellen. Regelmatig komt hierdoor een leuk groepsgesprek op gang. We stimuleren kinderen om hun eigen oplossingen te zoeken voor problemen ervan uitgaande dat kinderen hiervan leren en dat de oplossingen van de volwassenen niet altijd per definitie de beste zijn. We bieden extra steun aan kinderen die kwetsbaar zijn. We laten kinderen mee praten, denken en beslissen. We hebben een open houding voor de ideeën van kinderen en geven deze ideeën samen met de kinderen vorm. We vragen actief wat de kinderen van iets vinden en we kijken en luisteren naar wat ze bezig houdt. We houden vervolgens daadwerkelijk rekening met de meningen van de kinderen. Regelmatig betrekken we de kinderen in onze besluitvorming. We zien het kinderdagverblijf als een democratische oefenplaats. We hebben vertrouwen in kinderen. We geven ze de ruimte en de tijd om dingen zelf te doen en nemen het niet te snel over. We geven kinderen keuzes en verantwoordelijkheden (op hun niveau), stimuleren kinderen om te durven en laten kinderen zoveel mogelijk zelf uitproberen op hun eigen manier en in hun eigen tempo. En fouten maken mag!. We wachten tot een kind om hulp vraagt of wachten tot het moment dat een kind echt niet zelf verder kan. We stellen vragen waardoor het weer zelf verder kan of we hakken de taak in kleine stukjes en nemen alleen het lastige stukje over. We vragen regelmatig aan de grote kinderen om de kleintjes te helpen. 3. Structureren en grenzen stellen We geven het goede voorbeeld. Wij laten het gedrag zien dat wij graag bij de kinderen willen zien en zijn ons hier bewust van. We vertonen voorbeeld gedrag ten aanzien van omgangsvormen. We leggen uit wat er van een kind verwacht wordt en welk gedrag bij welke situatie hoort. We volgen een dagschema met dagelijkse routines en activiteiten in een herkenbare en vertrouwde volgorde. Met ruimte voor enige flexibiliteit voor onvoorziene situaties of uitloop van geplande activiteiten. We bouwen herkenbare stappen in overgangssituaties, taken en activiteiten en maken gebruik van herkenbare rituelen. We vertellen wat er gaat gebeuren en vertellen wat er wel mag. We maken duidelijk aan kinderen wat er van hen verwacht wordt en leggen uit waarom. We stellen heldere grenzen en grijpen tijdig in bij grensoverschrijdend gedrag waarbij we het gewenste gedrag benoemen. 4. Praten en Uitleggen We reageren op initiatieven van kinderen (verbaal en non-verbaal), luisteren naar wat kinderen zeggen en reageren hierop. We stemmen de inhoud en onze taal af op de interesse en het begripsniveau van de kinderen. We moedigen kinderen aan om hun gedachten, ideeën en gevoelens te verwoorden. We voeren gesprekjes met kinderen, praten met ze en niet tegen ze. We stellen naast gesloten ook open vragen en Algemeen Pedagogisch Beleid

14 luisteren geduldig. We breiden uit wat kinderen zeggen en leggen uit wat er gaat gebeuren. We benoemen wat we zien en zeggen wat we doen. We verwoorden de bedoelingen en gevoelens van de kinderen (als ze dat (nog) niet kunnen) We hebben oog voor de taalontwikkeling van kinderen en lezen regelmatig interactief voor. We helpenkinderen om verhalen te vertellen en gebruiken de verhalen van kinderen in de groep. We bieden een leerzaam/prikkelend taalaanbod en gebruiken taal op een speelse manier. We begeleiden onze handelingen met taal. We filosoferen met kinderen over plannen voor morgen, motieven om iets te doen, dingen die gisteren gebeurd zijn etc. We bouwen informatie en uitleg op in stapjes. We verbeteren het kind door het goede woord in een klein zinnetje te herhalen. 5. Begeleiden van interacties De kinderen maken deel uit van een vaste stamgroep en we zorgen voor verbinding tussen kinderen in deze groep. We heten de kinderen elke dag persoonlijk welkom en nemen aan het eind van de dag van ieder afzonderlijk kind afscheid. We richten de aandacht van de kinderen op elkaar. De baby s staan in contact met de groep op een manier en vanaf een plaats die veiligheid biedt en past bij hun behoefte en interesse op dat moment. We noemen vaak de namen van de kinderen zodat ze elkaar kennen en zich gezien voelen. We hebben gesprekjes met de kinderen. We laten de kinderen naar elkaar luisteren en helpen ze in het verwoorden van hun mening/gevoelens naar andere kinderen. We benoemen de emoties van kinderen, wat we zien en denken te zien en checken bij de kinderen of dit klopt. We betrekken kinderen bij troosten en elkaar helpen. We laten peuters regelmatig mee helpen met huishoudelijke taakjes. We stimuleren vriendschappen door kinderen regelmatig in kleine groepjes te laten spelen en besteden uitgebreid aandacht aan nieuwe kinderen zodat ze zich snel gaan thuis voelen bij ons. Wij leren de kinderen dat ze een ruzie kunnen oplossen door te praten. Als ze er niet zelf uit kunnen komen helpen wij de kinderen om zelf een oplossing te verzinnen. We zoeken bij conflicten samen met de kinderen naar win-win-oplossingen door zes stappen te volgen (afgestemd op de leeftijd van de kinderen): STOP, hou op! Afkoelen we grijpen rustig in als de kinderen elkaar pijn of verdriet doen we vragen of de kinderen hulp nodig hebben bij het oplossen van het probleem we zoeken een rustige plek om te praten 1. Praat en luister; wat willen jullie allebei we benoemen de gevoelens en behoeften van de kinderen we verzamelen informatie over wat er gebeurd is we formuleren het probleem in termen van behoeften en checken of dat klopt 2. Bedenkt zoveel mogelijk oplossingen voor het probleem we constateren: dus jullie hebben een probleem, hoe kun je dit oplossen? we geven kinderen tijd om zelf oplossingen te bedenken we geven evt. zelf ook suggesties voor mogelijke oplossingen 3. Kies een win-win-oplossing; maak een plan en voer het uit we bespreken de aangedragen oplossingen we laten de kinderen uiteindelijk samen een oplossing kiezen en helpen hen hierbij we vatten de oplossing zo samen dat deze concreet en uitvoerbaar is voor de kinderen 4. We helpen de kinderen zo nodig om zich aan hun afspraken te houden 5. We geven een compliment als kinderen zelf hun conflict hebben opgelost Algemeen Pedagogisch Beleid

15 6. Ontwikkelingsstimulering Ons uitgangspunt is dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om zich te ontwikkelen. Door te spelen oefenen kinderen alle vaardigheden die ze nodig hebben. Daarom geven wij kinderen zoveel mogelijk de ruimte om te spelen en zelf hun spel te bepalen. Hiervoor bieden we een rijke, uitdagende en spannende omgeving aan waarin kinderen zelf kunnen ontdekken. We verwoorden samen met de kinderen het ontdekkingsproces. We vergroten hun spelbetrokkenheid door rustig op de grond erbij te gaan zitten als de kinderen spelen, zonder het spel over te nemen. We richten de aandacht van de kinderen op zelf ervaren en ontdekken in plaats van kant en klare oplossingen aan te bieden. Op de bso zorgen we voor een afwisselend activiteiten-aanbod dat in samenspraak met de kinderen tot stand is gekomen. Kinderen krijgen zo de mogelijkheid om te ontdekken wat ze nog meer leuk vinden en waar ze goed in zijn. Bij het aanbieden van activiteiten sluiten we aan bij waar op dat moment de aandacht van het kind naar uitgaat en bij de ontwikkeling en het tempo van het kind. We kijken hierbij goed naar wat de kinderen bezig houdt in plaats van naar hoe wij de kinderen bezig houden. We helpen de kinderen een stapje verder in hun ontwikkeling door regelmatig activiteiten aan te bieden, vragen te stellen of instructies te geven die aansluiten bij hun interesse en ontwikkelingsniveau maar net iets verder gaan dan waar ze zelf mee bezig zijn. We maken muziek, zingen en dansen. We schilderen en kleien. We bewegen, sporten en tuinieren. We vertellen veel verhalen en lezen voor. We spelen in de poppenkast en bakken koekjes. Maar helpen bij dagelijkse werkzaamheden, zoals de afwasmachine inruimen, was vouwen, glas en oud papier wegbrengen is ook een activiteit! Meestal beginnen de medewerkers met een activiteit en dan schuiven de kinderen hierbij aan. Het gaat ons om het proces en niet om het resultaat. We houden rekening met verschillen in interesses van jongens en meisjes en manieren waarop ze onderzoeken, ontdekken, samenspelen en de ruimte gebruiken. We bieden nieuwe activiteiten aan die uitnodigen tot spel en veranderen regelmatig iets in de omgeving. We verrijken het spel van de kinderen door te verwoorden wat er gebeurt en andere mogelijkheden aan te geven, iets toe te voegen, juist iets weg te halen of materialen te combineren. 3.2 Ruimte en (spel)-materialen We zien de ruimte als belangrijke pedagoog. We hebben op ons kinderdagverblijf en de bso een goed ingerichte binnen- en buitenruimte die kinderen uitnodigt om te spelen, te ontdekken en gezellig of rustig samen of even alleen te zijn Binnen Elke groep maakt gebruik van een eigen groepsruimte. De inrichting is huiselijk, veilig en uitdagend voor de desbetreffende leeftijdsgroep. De groepsruimte/hal is ingedeeld met verschillende herkenbare hoeken, bedoeld voor bepaalde soorten spel. Er is een poppenhoek, een bouwhoek, een keukenhoek, een atelier en een hoek met kussens waar kinderen zich even rustig kunnen terug trekken. De indeling van de ruimte en het aanbod van de materialen zijn zodanig ingericht en uitgezocht dat er iets te ontdekken en te experimenteren valt voor de kinderen. Materialen zijn zo neergezet dat kinderen zelf kunnen pakken wat ze nodig hebben voor hun spel. In de ruimte hangen kunstwerken die door de kinderen zelf zijn gemaakt. Voor de baby s is een plek (grondbox) waar ze veilig in kunnen spelen en bewegen. Algemeen Pedagogisch Beleid

16 Buiten In principe gaan de kinderen elke dag naar buiten om een frisse neus te halen. We hebben een buitenruimte waar wat te ontdekken valt voor de kinderen. Er is een zandbak, bomen, schaduwplekken, plekken om te klimmen, te verstoppen en/of hutten te bouwen. Kinderen kunnen sjouwen met takken en spelen met zand, modder en water. Vies worden mag! We hebben speelkleden, op sommige locaties kruipbroeken en laarzen. Ook als het regent trekken we de laarzen en de regenjassen aan en gaan we naar buiten. Met warm weer zetten we bakken met water neer zodat de kinderen met water en zand kunnen spelen. Voor de baby s hebben we een aparte babyhoek. Materialen We zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed is voor de verschillende ontwikkelings- gebieden en fases. Iedere groep is ingericht volgens een basis-inventarisatielijst (zie spel- en inrichtingsbeleid) Het spelmateriaal is zichtbaar en bereikbaar voor kinderen zodat ze zelf kunnen kiezen waar ze mee gaan spelen. Het meeste materiaal kunnen zij zelf pakken, bepaalde materialen kunnen ze aan de pedagogisch medewerker vragen. Open materialen Daarnaast zijn er veel open materialen, materialen die je op meerdere manieren kunt gebruiken. Open materialen zijn passief, ze doen niets uit zichzelf, maar een kind kan er van alles aan beleven en onderzoeken en het maakt een kind dus actief ; bv. mandjes, borstels, vergrootglas, doeken, verrekijker, potten en pannen, emmertjes, sponzen etc. Dit materiaal nodigt kinderen uit om hun fantasie te gebruiken en nieuwe handelingen uit te proberen. Een belangrijke bron van ontdekken en ontwikkelen Duurzaam Kinderen spelen bij Ludens met zoveel mogelijk natuurlijk en duurzame materialen. Bij de aanschaf van niet-natuurlijk materiaal houden we rekening met een lange levensduur, bv. stevige plastic bekers om mee te bouwen. Uitnodigend en afwisselend Kinderen kunnen zoveel mogelijk kiezen waar ze mee spelen. Het spelmateriaal is uitnodigend neer gezet. De pedagogisch medewerker observeert wát de kinderen bezighoudt in plaats van hoe zij de kinderen bezig kan houden en past hier het spelmateriaal regelmatig op aan. Afwisseling van materiaal geeft nieuwe impulsen en houdt het spel interessant en we kiezen voor materiaal waar we makkelijk meerdere exemplaren van aan kunnen schaffen. Opruimen We zorgen door de dag heen voor het ordenen van het materiaal en zetten het weer uitdagend neer. Vanaf een jaar of drie gaan kinderen actief mee helpen met opruimen. Voor die tijd is het speelgoed in een mand stoppen en er weer uitgooien nog een spel voor ze Observeren en volgen Wij volgen kinderen in de dagopvang structureel aan de hand van ons digitale kindvolgsysteem Mijn Observatie. De basis van het kindvolgsysteem is altijd de vraag: Hoe gaat het met dit kind, zit het kind lekker in zijn vel (welbevinden) en hoe geboeid is hij bezig (betrokkenheid) Als een kind zich goed voelt en intens bezig kan zijn weten we dat een kind het goed maakt en volop in ontwikkeling is. En ieder kind doet dat op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. De mentor observeert structureel het welbevinden, de (spel) betrokkenheid en acht ontwikkel-gebieden. Hierdoor krijgen we een breed beeld van kinderen, volgen we ze in hun ontwikkeling en kunnen we onze aanpak nog beter afstemmen op wat kinderen nodig hebben om zich verder te ontwikkelen. Jaarlijks, rond de verjaardag, registreert de mentor de observaties en bespreken we de kinderen in een kindbespreking. Eventuele vervolgacties brengen we in kaart en ouders worden uitgenodigd voor een gesprek over de observaties. De mentor deelt het observatieverslag met de ouders. Op de BSO volgt de mentor structureel het welbevinden van de kinderen en registreert dit jaarlijks. Ook hebben we voor de oudere kinderen een vragenlijst over hoe ze het vinden op de bso. De Algemeen Pedagogisch Beleid

17 observaties en uitkomsten van de vragenlijsten worden besproken in de kindbespreking, eventuele vervolgacties brengen we in kaart en ouders worden uitgenodigd voor een oudergesprek Doorgaande lijn Voor een goed overgang van een kind van het kinderdagverblijf naar de basisschool en de BSO dragen wij de laatste observatie, die wordt gedaan rond de vierde verjaardag, voer aan de basisschool en de BSO. Dit doen we altijd met toestemming van ouders. Hiervoor wordt een overdracht-formulier ingevuld dat ondertekend wordt door ouders. Dit levert op een positieve manier een bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen. Wij denken dat het fijn is voor een kind als de leerkracht en de pedagogisch medewerker van de BSO alvast een idee heeft of een kind lekker in zijn vel zit en welke stappen het in zijn ontwikkeling heeft gezet. Daarnaast willen wij de school en de BSO informeren over onze ervaringen met het kind en welke aanpak volgens os het beste aansluit bij wat het kind nodig heeft. Zodat de overgang van het kinderdagverblijf naar de basisschool en de BSO zo soepel mogelijk kan verlopen. Ouders kunnen kiezen of zij zelf de informatie aan school en/of de BSO geven of dat wij het formulier naar desbetreffende school/bso opsturen. De overige observaties geven we mee aan de ouders en vervolgens vernietigd. 3.4 Als er zorgen zijn Als wij ons zorgen maken, als we vragen hebben over het welbevinden en/of de ontwikkeling van een kind of als pedagogisch medewerkers behoefte hebben aan extra handvatten gaan we altijd in gesprek met de ouders. Er zijn pedagogisch coaches werkzaam bij Ludens die ingeschakeld kunnen worden voor advies. Hiervoor vragen we eerst toestemming aan ouders. De pedagogisch coach kan dan een aanvullende observatie doen. Dit resulteert in een aantal aanbevelingen en tips om met het kind/de situatie om te gaan. Deze worden door de coach besproken met de pedagogisch medewerkers en met de ouders. Naar aanleiding hiervan wordt een plan van aanpak opgesteld. Als blijkt dat na genoemde procedure het kinderdagverblijf of de BSO niet kan bieden wat het kind nodig heeft of als meer specialistische begeleiding nodig is wordt in overleg met ouders contact gelegd met of verwijzen we ouders door naar zorgpartners zoals het consultatiebureau, de huisarts of het buurtteam. Daarnaast hanteren wij de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling als er signalen zijn die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling 10 ). Verheldering De aanvullende observaties resulteren in een aantal aanbevelingen en tips om met het kind en/ of de situatie om te gaan. Deze worden door de pedagogisch coach ook weer besproken met de pedagogisch medewerkers en de ouders. Naar aanleiding van de aanbevelingen van de pedagogisch coach en de gesprekken met de ouders hierover, stellen pedagogisch medewerkers een actieplan op en voeren dit uit. Bij onvoldoende ontwikkeling en blijvende zorg schakelt de pedagogisch medewerker met toestemming van ouders de pedagogisch coach weer in. Deze observeert, indien nodig, nog een keer en komt met aanvullende aanbevelingen. Deze aanvullende aanbevelingen worden wederom besproken met pedagogisch medewerkers en ouders. Advisering Als blijkt dat na bovengenoemde procedure het kinderdagverblijf of de bso niet kan bieden wat het kind nodig heeft om zich optimaal te kunnen ontwikkelen, als meer specialistische begeleiding nodig is die pedagogisch medewerkers in betreffende situatie niet kunnen bieden en naar verwachting ook niet elders bij Ludens, gaan ouders, teamleider en de pedagogisch coach met elkaar op zoek naar passende instanties die hierbij ondersteuning kunnen bieden. Algemeen Pedagogisch Beleid