De nieuwe werkelijkheid

Transcriptie

1 De nieuwe werkelijkheid Jaarrekening 2014 Bestuurlijk verantwoordelijk: College van B & W Hof van Twente Coördinatie en eindredactie: Afdeling bedrijfsvoering & concernstaf Datum behandeling raad 16 juni

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Balans 7 Kengetallen 12 Programmarekening 16 Grondslagen waardering en resultaatbepaling 19 Toelichting op de balans 25 Toelichting op de programmarekening Programma 1: Burger en bestuur 47 Programma 2: Veiligheid en regels 52 Programma 3: Wonen en werken 55 Programma 4: Leefomgeving 61 Programma 5: Maatschappelijke ontwikkeling 67 Programma 6: Werk, inkomen en zorg 73 Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien 76 Verplichte overzichten: Overzicht incidentele baten en lasten 80 Overzicht grondexploitaties 84 Wet Normering Topinkomens (WNT) 85 Single Information, Single Audit (SiSa) 87 Investeren Met Gemeenten (IMG) 92 Verantwoording bodemsanering 93 Controleverklaring accountant 94 2

3 Inleiding Algemeen Hierbij bieden wij u de Jaarrekening 2014 aan van de gemeente Hof van Twente. De jaarrekening vormt samen met het jaarverslag de jaarstukken Het jaarverslag geeft een verantwoording van het gevoerde beleid, de behaalde resultaten en de maatschappelijke effecten. Deze jaarrekening geeft de daarbij horende financiële verantwoording, bestaande uit onder meer de balans en de programmarekening. Voorstel rekeningresultaat In deze inleiding op de jaarrekening zullen wij ingaan op de belangrijkste ontwikkelingen die een verklaring geven voor het jaarrekeningresultaat. Na een analyse op hoofdlijnen presenteren wij een voorstel voor de bestemming van het positieve jaarrekeningresultaat. Jaarrekeningresultaat Er is sprake van een positief saldo jaarrekening 2014 van Dit ligt aanmerkelijk hoger dan de die op basis van de (primitieve) begroting 2014 werd verwacht. De verschillende autonome ontwikkelingen, die zich gedurende 2014 hebben voorgedaan, hebben tevens geleid tot dit hogere positieve saldo. Over de ontwikkelingen ad tot en met augustus 2014 is de raad al geïnformeerd via de 1 e en 2 e bestuurdersrapportage Het betroffen hier voornamelijk ontwikkelingen a.g.v. lagere uitkering uit het gemeentefonds, hogere dividenduitkeringen, voordeel op uitkeringen Wwb, Ioaw, Ioaz en Bbz en voordeel op individuele voorzieningen WMO. Door de raad is besloten om het saldo van de primitieve begroting evenals het saldo van de ontwikkelingen uit de 1 e en 2 e berap ad ( ) te storten in de Algemene Reserve. Daarmee komt het gerealiseerde jaarrekeningresultaat 2014 (het resultaat conform voorschriften BBV) uit op Resumé: Saldo jaarrekening Reeds verwerkt: toevoeging aan Algemene Reserve - positief saldo primitieve begroting 2014 ( ) - positief saldo 1e en 2e berap 2014 ( ) Gerealiseerd rekeningresultaat conform BBV voorschriften 3

4 Verklaringen gerealiseerd rekeningresultaat De belangrijkste verklaringen voor het batig rekeningresultaat (conform BBV voorschriften) zijn: 4 1 Pmjp, Leader, plattelandsontw Binnenstedelijke vernieuwing Jeugdgezondheidszorg Bijstandsverlening Algemene uitkering Budgetoverheveling naar Overig Totaal ) Pmjp/ Leader/ plattelandsontwikkelingsprojecten In 2014 heeft een afrekening plaats gevonden, zowel met de provincie als intern binnen de gemeente, aangaande de Provinciale MeerJaren Programma (PMJP) projecten, tevens zijn een groot deel van de Leader en overige plattelandsontwikkelingsprojecten afgerond. Dit heeft geresulteerd in een voordeel van omdat vanaf 2003 gemeentelijke middelen uit het plattelandsbudget niet volledig zijn ingezet. 2) Regeling binnenstedelijke vernieuwing Van de provincie Overijssel wordt in het kader van de Regeling binnenstedelijke vernieuwing een bijdrage ontvangen van per nieuwgebouwde woning. Op basis van werkelijk aantal gerealiseerde woningen (2014: 38) vindt vrijval plaats van vooruitontvangen bedragen regeling binnenstedelijke vernieuwing. Bij de bestemming van het jaarrekeningresultaat wordt voorgesteld dit te storten in de reserve bovenwijkse voorzieningen. 3) Jeugdgezondheidszorg Een substantieel deel van de onderschrijding wordt verklaard door het niet gebruiken van het budget voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. Ook is een opgenomen stelpost voor beleidsontwikkelingen en pilots nagenoeg niet gebruikt. De reden hiervoor is dat er als gevolg van de transitie Jeugd onvoldoende tijd was voor ontwikkelingen en innovaties op dit terrein. 4) Bijstandverlening Het uitkeringsbestand Wwb is minder hard gestegen dan verwacht. In oktober 2013 is het gemeentelijk budget voor het betalen van de uitkeringen (BUIG) voor 2014 aanzienlijk verhoogd a.g.v. de landelijke verwachting dat het aantal bijstandsuitkeringen ook in 2014 zou blijven stijgen. In de loop van 2014 bleek

5 landelijk dat toename van het aantal bijstandsuitkeringen minder hard ging zoals in eerste instantie werd verwacht. Hierdoor is in de loop van 2014 het budget (BUIG) naar beneden bijgesteld. De ontwikkeling van het aantal uitkeringen in 2014 in onze gemeente bleek achteraf ook nog eens positief af te steken ten opzichte van de landelijke trend. In 2014 zaten we in Twente bij de gemeenten met de laagste groei van het aantal uitkeringen. Het eerste kwartaal 2015 zijn wij in Twente de gemeente met de sterkste toename. 5) Algemene uitkering De ontvangen bedragen uit de algemene uitkering zijn in hoger. Dit betreft de effecten uit de september- en decembercirculaire 2014 en is voor het overgrote deel het gevolg van volumeontwikkelingen over 2013 en 2014, dit zijn de mutaties in de maatstaven waarop de algemene uitkering wordt berekend zoals aantalllen bedrijfsvestigingen, woonruimten en bijstandsontvangers, ( ), koopkrachttegemoetkoming ( ) en vrijval onderuitputting 2013 ( ) en overige aanpassingen ( ). 5 6) Budgetoverheveling naar 2015 De hiergenoemde budgetten 2014 zijn overgeheveld naar De gemeenteraad heeft conform de vastgestelde Regeling budgetoverheveling" reeds ingestemd bij raadsbesluit van 3 maart Het bedrag zoals opgenomen in het raadsbesluit wijkt af met het hier genoemde bedrag aangezien er in de tussenliggende periode nog uitgaven ten laste van deze budgetten zijn gedaan. 7) Overig De verschillende programma s uit de begroting leiden gezamenlijk tot een saldo van voor- en nadelen van -/ Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de programmarekening. Bestemming jaarrekeningresultaat 2014 Het totale rekeningresultaat 2014 bedraagt Hiervan is reeds gestort in de Algemene reserve. Gelet op het voorgaande stellen wij voor om van het nog niet bestemde deel van het rekeningresultaat 2014 ad : Het subsidiebedrag van voor binnenstedelijke vernieuwing toe te voegen aan de reserve bovenwijkse voorzieningen De niet bestede budgetten 2014 (budgetoverhevelingen ) ad beschikbaar te stellen;

6 Een bedrag van toevoegen aan de egalisatiereserve frictiebudget reorganisatie om de negatieve stand van deze reserve op te heffen (raadsmemo 5 maart 2015); Het restant van het rekeningresultaat van toe te voegen aan de algemene reserve. Burgemeester en wethouders van Hof van Twente, de secretaris, Gerrit Stam de burgemeester, Ellen Nauta 6

7 Balans Ultimo Ultimo Activa Passiva VASTE ACTIVA VASTE PASSIVA Immateriële vaste activa Eigen vermogen Materiële vaste activa Voorzieningen Financiële vaste activa Vaste schulden met een looptijd > 1 jaar TOTAAL VASTE ACTIVA TOTAAL VASTE PASSIVA VLOTTENDE ACTIVA VLOTTENDE PASSIVA Voorraden Netto vlottende schulden met een looptijd < 1 jaar Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar Overlopende passiva Liquide Middelen Overlopende activa TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA TOTAAL ACTIVA TOTAAL PASSIVA Gewaarborgde geldleningen:

8 Balans nader gespecificeerd Activa Ultimo 2014 Ultimo 2013 Passiva Ultimo 2014 Ultimo 2013 VASTE ACTIVA VASTE PASSIVA Immateriële vaste activa Eigen vermogen Kosten van onderzoek en ontwikkeling Algemene Reserve Overige immateriële vaste activa Reserve Grondexploitatie Bestemmingsreserves Materiële vaste activa Gerealiseerde resultaat Investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut Voorzieningen waarvoor heffing kan worden geheven Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen - Investeringen in de openbare ruimte met en risico's uitsluitend een maatschappelijk nut Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde middelen met een Financiële vaste activa spec. bestedingsrichting Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Leningen aan deelnemingen Vaste schulden met een looptijd > 1 jaar Overige langlopende leningen Onderhandse leningen van: - Uitzettingen Nederlands schuldpapier met * binnenlandse banken en overige financiële een looptijd > 1jaar instellingen Overige uitzettingen Waarborgsommen Bijdrage aan activa in eigendom van derden TOTAAL VASTE ACTIVA TOTAAL VASTE PASSIVA

9 VLOTTENDE ACTIVA VLOTTENDE PASSIVA Voorraden Netto vlottende schulden met een Grond- en hulpstoffen: looptijd < 1 jaar * gronden nog niet in exploitatie genomen Schulden * grond- en hulpstoffen Banksaldi (negatief) Onderhanden werk: * gronden in exploitatie genomen Gereed produkt en handelsgoederen Overlopende passiva Ontvangen voorschotbedragen van Europese Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar en Nederlandse Overheid - Vorderingen op openbare lichamen Overige vooruitontvangen bedragen Uitzettingen in 's Rijks schatkist Overige nog te betalen en overlopende - Rekening-courant verhoudingen met passiva niet-financiële instellingen Overige vorderingen Liquide Middelen Kassaldi Banksaldi (positief) Overlopende activa Van Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Ov. nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA TOTAAL ACTIVA TOTAAL PASSIVA Gewaarborgde geldleningen:

10 Balansopbouw In onderstaande grafieken wordt de balansopbouw weergegeven. De bezittingen van de gemeente worden in boekhoudkundige termen vermeld als activa. Veruit het grootste deel (66%) is materiële vaste activa. Hieronder vallen onder andere gebouwen, wegen, vervoersmiddelen en machines. De financiële vast activa maken voor ruim 17% deel uit van de bezittingen. Hieronder vallen onder andere verstrekte langlopende leningen en investeringen betreffende KunstWerk Diepenheim. De voorraden (ruim 8%) zijn met name de voorraden grond in de grondexploitatie. Voor een nadere specificatie verwijzen we naar de toelichting op de balans. 10

11 De financieringsbronnen van bovengenoemde bezittingen zijn de passiva. Het eigen vermogen bedraagt bijna 65% van het balanstotaal, dit geeft aan dat 65% van de activa is gefinancierd met eigen middelen en 35% met vreemd vermogen. Het grootste gedeelte van het vreemd vermogen betreffen de langlopende schulden (ruim 23%), betreffende voornamelijk een opgenomen langlopende geldlening bij de BNG. Voor een nadere specificatie verwijzen we naar de toelichting op de balans. 11

12 Kengetallen Op korte termijn (waarschijnlijk op 1 juli 2015) zal een wijziging van het BBV plaatsvinden naar aanleiding van het rapport van de Commissie Depla over vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten. Deze wijziging heeft o.a. betrekking op het opnemen van een set financiële kengetallen in de gemeentebegrotingen en rekeningen. Het gaat om de kengetallen netto schuldquote, solvabiliteitsratio, kengetal grondexploitatie, structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit. De kengetallen geven zicht op de financiële positie van uw gemeente en bieden de mogelijkheid om gemeenten onderling te vergelijken. Daarmee dragen deze kengetallen bij aan de controlerende en kaderstellende taak van u als gemeenteraad. Vooruitlopend op bovengenoemde wijziging van het BBV presenteren we deze kengetallen aangevuld met het kengetal liquiditeit al in de jaarrekening Kengetal Oordeel Netto schuldquote 33% 42% Voldoende Solvabiliteitsratio 65% 65% Voldoende Kengetal grondexploitatie 13% 14% n.v.t. Structurele exploitatieruimte 3% 5% n.v.t. Belastingcapaciteit 114% 113% n.v.t. Liquiditeit 2,6% 2,0% Voldoende 12

13 Netto schuldquote De netto schuldquote zegt het meest over de financiële vermogenspositie van een gemeente. Het geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Hoe hoger de schuld, hoe meer kapitaallasten er zijn (rente en aflossing) waardoor een begroting minder flexibel wordt. Berekening: netto schuld / totale baten voor bestemming. Norm: Voldoende Tot 100% Matig 100% tot 130% Onvoldoende Hoger dan 130% Bovengenoemde norm is bepaald door in de VNG-uitgave houdbare Gemeentefinanciën. De netto schuldquote bedraagt bij de gemeente Hof van Twente 42% in 2014 en kan als voldoende worden bestempeld. Solvabiliteitsratio De solvabiliteitsratio geeft de mate aan waarmee de gemeentelijke bezittingen zijn betaald met eigen middelen. Berekening: eigen vermogen / totaal vermogen. Norm: Voldoende 50% en hoger Matig Tussen 30% en 50% Onvoldoende Kleiner dan 30% Bij de gemeente Hof van Twente bedraagt de solvabiliteitsratio 65 % in 2014, dit houdt in dat meer dan de helft van het totaal vermogen uit eigen vermogen bestaat; de gemeente kan daardoor als voldoende solvabel worden aangemerkt. 13

14 Kengetal grondexploitatie Het financiële kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (boekwaarde) is ten opzicht van de jaarlijkse baten. Berekening: boekwaarde in- en nog niet in exploitatie genomen gronden / totale baten voor bestemming. Een norm bepalen voor het kengetal grondexploitatie is lastig. De boekwaarde van de gronden in bezit zegt namelijk nog niets over de relatie tussen de vraag en aanbod van woningbouw dan wel m2 bedrijventerrein. Hierdoor is geen norm verbonden aan dit kengetal. Structurele exploitatieruimte Het financiële kengetal structurele exploitatieruimte geeft aan hoe wendbaar een gemeente is. Als de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is een gemeente in staat om (structurele) tegenvallers op te vangen. Berekening: (structurele baten -/- structurele lasten) / totale baten voor bestemming. Op dit moment is nog geen norm bepaald voor dit kengetal. We zullen de uitkomsten van de BBV wijzigingen hieromtrent afwachten en op basis daarvan voor de jaarrekening 2015 een norm gaan bepalen. De berekening komt voor de gemeente Hof van Twente op 5%. Op basis hiervan kunnen we concluderen dat in 2014 de gemeente in staat was om structurele tegenvallers op te vangen. Belastingcapaciteit De belastingcapaciteit geeft de potentiële ruimte aan die een gemeente heeft om haar structurele baten te verhogen om stijgende structurele lasten (zoals kapitaallasten) op te vangen. De onroerendzaakbelasting, de rioolheffing en de reinigingsheffing bepalen hoe hoog de woonlasten per gemeente zijn. Berekening: woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t (=2014) / landelijk gemiddelde in jaar t-1 (=2013). Op dit moment is nog geen norm bepaald voor dit kengetal. We zullen de uitkomsten van de BBV wijzigingen hieromtrent afwachten en op basis daarvan voor de jaarrekening 2015 een norm gaan bepalen. Het percentage van 113% in 2014 geeft aan dat de woonlasten meerpersoonshuishouden 2014 bij de gemeente Hof van Twente hoger liggen dan het landelijk gemiddelde

15 Liquiditeit De liquiditeit geeft de mate aan waarin de gemeente in staat is om op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. Berekening: vlottende activa / kortlopende schulden Norm: Voldoende Hoger dan 1,5% Matig Tussen 0,5 en 1,5% Onvoldoende Kleiner dan 0,5% Voor de gemeente Hof van Twente bedraagt de ratio in 2014: 2%. Geconcludeerd kan worden dat de gemeente zeer liquide is om op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. 15

16 Programmarekening 2014 (bedragen x 1.000) Overzicht lasten en baten 16 Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo V/N Rekening 2013 Lasten 1 Burger en bestuur N Veiligheid en regels V Wonen en werken V Leefomgeving N Maatschappelijke ontwikkeling V Werk, inkomen en zorg N Algemene Dekkingsmiddelen N -924 Onvoorzien V - Totaal lasten V Baten 1 Burger en bestuur N Veiligheid en regels N Wonen en werken N Leefomgeving V Maatschappelijke ontwikkeling V Werk, inkomen en zorg V Algemene Dekkingsmiddelen V Totaal baten N Saldo van baten en lasten V -457

17 17 Stortingen in reserves 1 Burger en bestuur Veiligheid en regels Wonen en werken N Leefomgeving N Maatschappelijke ontwikkeling N Werk, inkomen en zorg Algemene Dekkingsmiddelen N Resultaatbestemming Totaal stortingen N Onttrekkingen uit reserves 1 Burger en bestuur N Veiligheid en regels Wonen en werken N Leefomgeving V Maatschappelijke ontwikkeling N Werk, inkomen en zorg V 237 Algemene Dekkingsmiddelen N Resultaatbestemming Totaal onttrekkingen N Mutaties reserves N Gerealiseerde resultaat V Tussentijdse best. (prim.begr/beraps) Rekeningresultaat V 2.450

18 Grafieken 18

19 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling INLEIDING De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV) daarvoor geeft. ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR HET OPSTELLEN VAN DE JAARREKENING De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. 19 Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van een meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van schokeffecten dient wel een verplichting opgenomen te worden.

20 BALANS De balans vormt een vast onderdeel van de jaarrekening. De balans is vooral van betekenis omdat zij, te samen met de toelichting daarop, op systematische wijze informatie verschaft over de samenstelling van de bezittingen, het vermogen en de schulden aan het eind van het dienstjaar en over de ontwikkelingen daarvan. De balans vormt daarmee het sluitstuk van de financiële administratie. Vaste activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. Op basis van het BBV dienen dit soort activa in een zo kort mogelijk tijdsbestek te worden afgeschreven. De kosten van onderzoek en 20 ontwikkeling worden ten laste van de exploitatie gebracht tenzij vast staat dat de investering doorgaat. In dat geval wordt een voorbereidingskrediet gevraagd en worden deze kosten als onderdeel aan de toekomstige investering toegevoegd. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken geldlening. Materiële vaste activa In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingprijs (artikel 61, lid 1 BBV). Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen verwijzen we naar de Nota investerings-, waarderings- en afschrijvingsbeleid.

21 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Overeenkomstig de door de gemeenteraad vastgestelde beleidsnota worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken geactiveerd en afgeschreven. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Leningen aan woningbouwcorporaties en overige langlopende geldleningen u/g en uitzettingen Nederlands schuldpapier zijn opgenomen tegen nominale waarde. Bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. Deze bijdragen worden alleen geactiveerd als deze 21 bijdrage kan worden teruggevorderd als deze derde in gebreke blijft. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie opgenomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen standaard verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddeld betaalde inkoopprijs. Verschillen tussen de standaard verrekenprijs en betaalde inkoopprijs worden als resultaat verantwoord. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de

22 administratie- en beheerskosten. Tussentijds gerealiseerde resultaten worden als zodanig afzonderlijk gepresenteerd bij de toelichting op de programmarekening. Deze werkwijze is conform de nota Winstneming bij Grondexploitaties die door de raad is vastgesteld in Er wordt een voorziening gevormd voor grondexploitatieplannen die naar verwachting verliesgevend zullen gaan sluiten. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. De kostprijs bestaat uit verrekenprijzen van grond- en hulpstoffen en de loon- en machinekosten die aan vervaardiging kunnen worden toegerekend. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Bijstandsvorderingen Als gevolg van de invoering van de Wet Werk en Bijstand (W.W.B.) zijn gemeenten eigen-risicodrager geworden ten aanzien van de bijstandsverlening. Dit 22 heeft grote consequenties voor de waardering van de bijstandsvorderingen in onze balans. De omstandigheid dat de eventuele baten uit verhaal en terugvordering in het verleden grotendeels toekwamen aan het Rijk (75%) heeft ertoe geleid, dat in onze balans de bijstandsvorderingen per saldo op nihil werden gewaardeerd. De inbaarheid van dit soort vorderingen werd zodanig twijfelachtig geacht, dat er voorzichtigheidshalve maar beter voor 100% voorzien kon worden. Onder de Niet uit de balans blijkende vorderingen/bezittingen werd e.e.a. dan nader toegelicht. Met de invoering van de W.W.B. is tevens de rijksaanspraak op onze bijstandsvorderingen komen te vervallen. Dit heeft echter als consequentie dat onze bijstandsvorderingen nu reëel gewaardeerd worden. De twijfelachtigheid blijft bestaan. Dus is er alle reden om een voorziening voor dubieuze debiteuren te treffen. Vooralsnog hebben wij onze waardering, evenals vorig jaar, vastgesteld aan de hand van de volgende uitgangspunten: de vorderingen uit verstrekte krediethypotheken worden gewaardeerd tegen 100% van de nominale waarde; de overige bijstandsvorderingen worden gewaardeerd tegen 20% van de nominale waarde.

23 Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vaste Passiva Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Eigen Vermogen De reserves zijn onderverdeeld in de algemene reserve, reserve grondexploitatie en bestemmingsreserves. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders is echter op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid ter zake nader uiteengezet. 23 Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende passiva De overlopende passiva omvatten de van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen maar nog niet bestede voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarin de diensten of goederen zijn geleverd. De baten en lasten waartussen een oorzakelijk verband

24 bestaat, worden in principe in hetzelfde jaar verantwoord. Kosten die hun oorsprong vinden in de bedrijfsvoering van het betreffende jaar (of daarvoor) worden ook in de jaarrekening verwerkt. Winsten in bouwgrondexploitaties worden pas genomen na realisatie van verkoop van (delen van) de gronden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate verantwoord op het moment waarop het dividend betaalbaar is gesteld. In de toelichting op de programma s worden minimaal de overschrijdingen op productniveau groter dan tussen de begrote en werkelijke directe baten en lasten afzonderlijk geanalyseerd. Resultaatbestemming Alle vermogensmutaties worden inzichtelijk gemaakt via het exploitatieresultaat. Hierbij wordt als principe gehanteerd dat de begroting indicatief is. Toevoegingen en onttrekkingen vinden plaats op basis van de werkelijke inkomsten en uitgaven. 24

25 Toelichting op de balans In deze toelichtingen zijn conform de BBV diverse verloopoverzichten opgenomen van de verschillende balansrubrieken. ACTIVA Vaste Activa Vaste activa zijn voor langere tijd vastgelegde vermogensbestanddelen die niet op korte termijn in liquide middelen zijn om te zetten. De regels met betrekking tot activering (wat mag nog geactiveerd worden en wat moet worden geactiveerd) en waardering (wanneer mag een onttrekking aan een reserve of een bijdrage van derden rechtstreeks in mindering worden gebracht op de boekwaarde) zijn vastgelegd in de BBV en in de door de raad vastgestelde Nota Investerings-, waarderings- en afschrijvingsbeleid. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen we naar bovengenoemde nota. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: - Gronden en terreinen n.v.t. - Woonruimten en bedrijfsgebouwen jaar - Grond-, weg en waterbouwkundige werken jaar - Vervoermiddelen - - Machines, apparaten en installaties 7 15 jaar - Overige materiële vaste activa 5 20 jaar 1.1 (Im)materiële vaste activa (Im)materiële Vaste Activa a. Immateriële vaste activa b. Investeringen met een economisch nut c. Investeringen met een economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven d. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Totaal

26 a. Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa Kosten van onderzoek en ontwikkeling Overige immateriele vaste acitva Totaal Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in immateriële vaste activa weer: b. Investeringen met een economisch nut (bedragen x ) Boekw aarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afw aar- Boekw aarde ringen teringen vingen van derden deringen Kosten van onderzoek en ontwikkeling Overige immateriele vaste activa Investeringen met een economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer: 26

27 (bedragen x ) Boekwaarde Corr. balans- Facturen 2014 Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekwaarde rubricering ontv. in 2015 ringen teringen vingen van derden deringen Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwk. werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa De correcties op de balansrubricering betreffen: - Correctie rubricering investeringen inzake renovatie sportterreinen (247); deze zijn van grond-, weg- en waterbouwkundige werken omgezet naar gronden en terreinen. - Conform BBV voorschriften is er m.i.v een nieuwe balansrubricering: economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven. De investeringen inzake rioleringsprojecten en begraafplaatsen zijn ondergebracht onder deze rubricering. Binnen de rubriek gronden en terreinen betekent dit een correctie van 136 en voor grond-, weg en waterbouwkundige werken een correctie van naar deze nieuwe rubricering. Bovengenoemde wijziging betreft een stelselwijziging op grond van de BBV voorschriften. Deze stelselwijziging geen effect op het resultaat of op de vermogenspositie. Facturen die nog betrekking hadden op het dienstjaar 2014 en ontvangen zijn na afsluiting van de boekhouding in 2015, zijn extracomptabel opgevoerd (496). Zie ook toelichting kortlopende schulden. De desinvestering betreft de verkoop van de zoutopslag / stalling aan de Lochemseweg in Diepenheim. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht vermeld: Bedrijfsgebouwen 2 e Tranche scholenbouw Heeckerenschool Uitvoeringskrediet zwembad de vijf Heuvels Markelo Overige materiële vaste activa Noodstroominstallatie gemeentehuis en aanschaf vergadersysteem raad 38 27

28 c. Investeringen met een economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven Investeringen met economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Gronden uitgegeven in erfpacht Totaal Betreft nieuwe balansrubricering; zie voor nadere toelichting onder investeringen met economisch nut. Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven weer: (bedragen x ) Boekwaarde Corr. balans- Facturen 2014 Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekwaarde rubricering ontv. in 2015 ringen teringen vingen van derden deringen Grond-, weg- en waterbouwk. werken Gronden uitgegeven in erfpacht Facturen die nog betrekking hadden op het dienstjaar 2014 en ontvangen zijn na afsluiting van de boekhouding in 2015, zijn extracomptabel opgevoerd (96). Zie ook toelichting kortlopende schulden. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht vermeld: Grond-, weg- en waterbouwkundige werken. Diverse rioleringsprojecten volgens het vgrp d. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa Totaal

29 Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut weer: (bedragen x ) Boekw aarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afw aar- Boekw aarde ringen teringen vingen van derden deringen Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwk. werken Overige materiële vaste activa De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht vermeld: Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Diverse projecten GMP Uitvoeringsplan Coberco Markelo 502 Aanschaf lichtmasten / ledarmaturen 86 Herinrichting project Boven-Regge 73 Uitvoeringskrediet herinrichting openbare ruimte centrum Goor 71 Herstructurering t Gijmink 361 Begrotingsrechtmatigheid kredieten Begrotingsoverschrijdingen op kredieten zijn in principe onrechtmatig. De algemene lijn is dat begrotingsoverschrijdingen, die binnen de beleidskaders van de raad passen, door de accountant niet als onrechtmatig worden aan gemerkt. De raad autoriseert deze kostenoverschrijdingen bij de vaststelling van de rekening. Overschrijdingen die passen binnen het beleid en het doel waarvoor de kredieten beschikbaar zijn gesteld, zijn rechtmatig. Op het niveau van deelkredieten binnen raamkredieten (riolering, wegen, scholenbouw en kunstwerk) komen over- en onderschrijdingen voor die echter niet leiden tot overschrijdingen op de raamkredieten. Daarnaast komen in het kredietenverslag kosten van asbestsanering voor. Het is staand beleid dat saneringstrajecten in het kredietenverslag worden opgenomen. De kosten worden gedekt door de bijdragen van de provincie op basis van de voor asbestsanering afgesloten convenanten. 29

30 1.2 Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (bedragen x ) Boekwaarde Corr. balans- Facturen 2014 Investe- Desinves- Aflossing/ Afwaar- Boekwaarde rubricering ontv. in 2015 ringen teringen afschrijving deringen Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Leningen aan deelnemingen Overige langlopende geldleningen Uitzettingen Nederlands schuldpapier met een looptijd > 1 jaar Overige uitzettingen Bijdr. aan activa in eigendom van derden De correctie op de balansrubricering betreft de uitzetting Grootboek Nationale Schuld (2,5% en 3,5%), deze is overgebracht naar een nieuw ingestelde rubriek - uitzettingen Nederlands schuldpapier met een looptijd > 1 jaar. Facturen die nog betrekking hadden op het dienstjaar 2014 en ontvangen zijn na afsluiting van de boekhouding in 2015, zijn extracomptabel opgevoerd (57). Zie ook toelichting kortlopende schulden. Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Dit betreffen de geactiveerde deelnemingen in nutsbedrijven en in de Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek CV. Leningen aan deelnemingen Betreft vordering Enexis en achtergestelde geldleningen Enexis. Overige langlopende geldleningen Betreft leningen aan stichtingen, Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nedederlandse gemeenten, fietsprivé-regeling en hypothecaire leningen. Uitzettingen Nederlands schuldpapier met een looptijd > 1 jaar Betreft Grootboek Nationale Schuld (2,5% en 3,5% ), in 2014 ondergebracht onder aparte rubricering. Overige uitzettingen De reguliere aflossing betreft de achtergestelde lening Vitens. 30

31 Bijdrage aan activa in eigendom van derden Investeringen in 2014 betreffen project KunstWerk Diepenheim en renovatie sporthal Mossendam. Vlottende Activa 2.1 Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Voorraden Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen gronden - grond- en hulpstoffen Onderhanden werk: - gronden die in exploitatie zijn genomen Gereed product en handelsgoederen Totaal Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan van het verloop het volgende overzicht worden weergegeven: Boekw. Investe- Inkomsten Naar gronden Resultaat Boekw. Boekw aarde ringen in exploitatie per m2 complex De Esch gebied 3 - Markelo ,79 complex De Marke III Hengevelde Van de grond- en hulpstoffen kan van het verloop het volgende overzicht worden weergegeven: 31

32 Boekw. Investe- Opbreng- Mutatie Boekw ringen sten resultaat voorziening complex Waterlanden - Goor complex Verspreide gronden H.v.T Van de in exploitatie genomen bouwgronden kan van het verloop het volgende overzicht worden weergegeven: Boekw. Investe- Facturen 2014 Opbreng- Resultaat Mutatie Boekw ringen ontv. in 2015 sten voorziening complex De Braak West te Delden complex School - Bentelo complex Woningbouw Noord II-D'heim complex Heeckeren 1a complex Bentinck Goor complex Kievitstraat complex Industrie Wheeweg - Goor complex Hemmelweg - Markelo complex Woningbouw Azelo-A.Delden complex woonwagenkamp De Akkers-D heim complex De Marke III Hengevelde Enterseweg Goor Spechthorstweg Facturen die nog betrekking hadden op het dienstjaar 2014 en ontvangen zijn na afsluiting van de boekhouding in 2015, zijn extracomptabel opgevoerd (66). Zie ook toelichting kortlopende schulden. Gereed Product Onder de noemer Voorraad gereed product en handelsgoederen is de waarde van de voorraad dieselolie ten behoeve van tractiemiddelen opgenomen. De voorraad dieselolie wordt gewaardeerd op de aanschafwaarde op balansdatum. 32

33 2.2 Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Uitzettingen in 's Rijks schatkist RC verhouding met niet financiële instellingen (stg. Sporthal Markelo) Overige vorderingen Totaal Schatkistbankieren Met de gewijzigde wet Fido beoogt de wetgever een bijdrage te leveren aan de vereiste daling van de EMU-schuld voor de Nederlandse overheid door de overtollige liquiditeiten van decentrale overheden voortaan zoveel mogelijk te bundelen binnen de overheidssfeer. Deze consolidatie van schuldverhoudingen tussen overheden onderling kan in de eerste plaats worden bereikt door middel van verplicht schatkistbankieren. In de tweede plaats kan consolidatie worden bereikt doordat decentrale overheden hun overtollige middelen gebruiken om onderling leningen te verstrekken. Dit heeft eenzelfde effect op de EMU-schuld als het aanhouden van overtollige middelen in de schatkist. Voor 2014 is er een drempelbedrag vastgesteld van 0,75% van het begrotingstotaal. Het drempelbedrag bedraagt Een nadere specificatie van de overige vorderingen is als volgt te geven: Debiteuren Belastingdebiteuren Vorderingen BBZ BTW/BCF Overige vorderingen af: voorziening dubieuze debiteuren In 2014 is een dotatie / onttrekking gedaan in de voorziening dubieuze debiteuren voor: Belastingdebiteuren Debiteuren algemeen en sociale zaken -/

34 Debiteuren en vorderingen op openbare lichamen Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening (eind maart 2015) staat van deze vordering nog open. Dit wordt met name veroorzaakt door de vordering compensabele BTW van , deze zal medio 2015 worden ontvangen. Tevens ook door vorderingen op CV OntwikkelingsMaatschappij Zenkeldamshoek (OMZ) ad , te ontvangen subsidies Provincie Overijssel ad , bijdrage Stichting Viverion in kosten openbare ruimte Gijmink ad en door verhaalsvorderingen WIZ ad Belastingdebiteuren Ten aanzien van de vordering op belastingdebiteuren is uit afloopcontrole gebleken dat er ten tijde van opmaak van de jaarrekening nog openstaat. Hiervan dateert uit de jaren 2001 t/m 2013 en uit Hiertegenover staat ook een voorziening van Vordering BBZ Boekw aarde nieuw e Aflossing/ rente Boekw aarde Dit betreft leningen BBZ welke voor 75% wordt gefinancierd door het Rijk, hiervoor is onder de passiva een betalingsverplichting opgenomen van Voor 25% is een voorziening getroffen. 2.3 Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: leningen afschrijving Terugvordering BBZ Leenbijstand BBZ - renteloos Leenbijstand BBZ - rentedragend

35 Liquide middelen Kassaldi: Banksaldi: * BNG * Rabobanken * ING-banken * ABN/AMRO-banken Totaal De bank- en girosaldi komen overeen met de laatste dagafschriften van Overlopende activa Overlopende activa Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen bedragen Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Totaal De belangrijkste nog te ontvangen bedragen zijn: * Convenanten III en IV asbestsanering * Nog op te leggen belastingkohieren (grootverbruik rioolrecht, toeristenbelasting, woonforensenbelasting) * Bedragen in het kader van bestemmingsplannen * Achtergestelde geldlening Vitens en Enexis * Eindafrekening project de Regge Goor * Eindafrekening project revitalisering Haven Markelo * Bedragen in het kader van plattelandsontwikkeling

36 PASSIVA Vaste Passiva Ontwikkeling reserves en voorzieningen (bedragen x 1.000) In 2014 is de totale positie van reserves en voorzieningen toegenomen met een bedrag van ruim 3 miljoen, waarmee het totaal van de reserves en voorzieningen uitkomt op 91.5 miljoen (2013: 88.3 miljoen). De algemene reserves en bestemmingsreserves behoren tot het eigen vermogen, de voorzieningen tot het vreemd vermogen. Het totaal van de reserves en voorzieningen laat de laatste jaren een stijgende trend zien. De bestemmingsreserves ad miljoen bestaan grotendeels uit reserves afschrijving kapitaaluitgaven (52,8 miljoen). 36

37 3.1 Eigen vermogen Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat voor bestemming Totaal Het verloop in 2014 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven: (bedragen x ) Saldo Stortingen Onttrekkingen Bestemming Verm. dekking Saldo result afschrijving Algemene reserves Algemene reserve Grondexploitatie Totaal Bestemmingsreserves Reserve Edon achtergestelde lening Reserve Vitens achtergestelde lening Reserve lening Enexis Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Reserve BTW Compensatiefonds Egalisatiereserve Automatisering Reserve Majeure Projecten Reserve Riolering Reserve Afvalstoffen Reserve vervanging kunstgrasvelden Reserve Digitale Basiskaart (BGT) Reserve Bodemsanering Reserve sociale problematiek

38 Reserve onderhoud wegen Egalisatiereserve WMO/ Individuele voorzieningen Reserve Huisvesting Basis- en Voortgezet Onderwijs Reserve Transitiekosten Reserve Schrijnende gevallen Bijzondere Bijstand Resrevee Onderhoud Openbare Verlichting Reserve Buurtsportcoaches Reserve Garantiestellingsprovisie Lening Zenkeldamshoek Egalisatiereserve Frictiekosten reorganisatie Reserves Afschrijving Kapitaaluitgaven Totaal Een nader gedetailleerde specificatie wordt gegeven in de bijlage van de "Staat van Reserves". Als gevolg van de Notitie Riolering van de Commissie BBV (nov. 2014) zijn de reserves Riolering en Afval ultimo 2014 omgezet naar voorzieningen. Bovengenoemde wijziging betreft een stelselwijziging op grond van de BBV voorschriften. Deze stelselwijziging geen effect op het resultaat wel op de vermogenspositie. (Bestemmings)Reserves Reserves worden onderscheiden in vrije algemene reserves en bestemmingsreserves, waaronder de dekkingsreserves. De onderverdeling van reserves houdt direct verband met de daaraan verbonden functie. Reserves zijn dan ook vermogensbestanddelen die vrij aanwendbaar zijn. Reserves kunnen in principe vrij worden bestemd. De gemeenteraad kan aan reserves een bepaalde bestemming geven en wijzigen. In dat geval is er sprake van een bestemmingsreserve. Algemene reserve In september 2013 heeft de raad als beleidsregel vastgesteld dat de verhouding tussen de vrije ruimte in de algemene reserve en in de reserves bovenwijkse voorzieningen en majeure projecten, minimaal even groot moet zijn (minimale ratio 1,0 tot 1,4) als het totaal van de berekende risico s. Ook voor het weerstandsvermogen voor de grondexploitaties werd de bandbreedte van 1,0 tot 1,4 als minimum vastgelegd. In 2014 zijn de risico s bepaald op 4,5 miljoen. 38

39 3.2 Voorzieningen Zodra het niet meer mogelijk is om een bestemming te veranderen is er sprake van een voorziening. Bij een voorziening gaat het om een kwantificeerbare toekomstige verplichting of risico waarvoor noodzakelijkerwijs gereserveerd dient te worden. De middelen dienen daaraan te worden besteed. In artikel 43 en 44 van het BBV is de onderverdeling naar en het onderscheid tussen de reserves en voorzieningen nader gespecificeerd. In het kader van de Notitie Riolering van de Commissie BBV (nov. 2014) zijn de reserves Riolering en Afval ultimo 2014 omgezet naar voorzieningen. Aan voorzieningen mag geen rente worden toegevoegd (art. 45 BBV); zij moeten immers naar beste inschatting kostendekkend zijn voor verplichtingen of risico s waarvoor ze zijn ingesteld. In het geval de voorziening is gebaseerd op contante waarde of op basis van specifieke regelgeving is een rentetoevoeging als indexering toegestaan. De in de balans opgenomen voorzieningen bestaan uit de volgende posten: Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde gelden met specifiek bestedingsdoel Totaal Het verloop van de voorzieningen in 2014 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (bedragen x ) Saldo Stortingen Vrijval Aanwend. Saldo Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's (onzeker) Voorziening wethouderspensioenen Voorziening personeel

40 Onderhoudsegalisatievoorzieningen Voorziening Groot Onderhoud gebouwen Voorziening aankoop Tractie Door derden beklemde gelden Voorzieningen Openbaar Primair Onderwijs Voorziening onderhoud Molen van Buursink MA Voorziening St. Beheer Den Haller Voorziening Riolering Voorziening Afval Een nader gedetailleerde specificatie wordt gegeven in de bijlage van de "Staat van Voorzieningen". 3.3 Vaste schulden met een looptijd > 1 jaar Vaste schulden met een looptijd > 1 jaar Onderhandse leningen van: * Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Waarborgsommen Totaal In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2014: (bedragen x ) Saldo Vermeer- Aflos- Saldo deringen singen Leningen Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Waarborgsommen De totale rentelast voor het jaar 2014 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt

41 Vlottende Passiva Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: Vlottende passiva Schulden < 1 jaar Overlopende passiva Totaal Een nadere specificatie van de kortlopende schulden is als volgt te geven: Kortlopende schulden Banksaldi: * BNG Overige schulden Totaal Deze post bestaat voornamelijk uit crediteuren Op deze post zijn de facturen die nog betrekking hadden op het dienstjaar 2014 en ontvangen zijn na afsluiting van de boekhouding in 2015, handmatig opgevoerd. Dit betreffen facturen betreffende kredieten voor een bedrag van (zie ook verloopoverzichten activa). Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening (eind maart 2015) bedraagt de crediteurenschuld -/ Dit betreft een aantal creditfacturen. De afwikkeling geeft verder geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Een nadere specificatie van de overlopende passiva is als volgt te geven: Overlopende passiva Van Europese of Nederlandse overheden vooruitontvangen / nog te betalen bedragen Vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Totaal Het verloop in 2014 van de vooruitontvangen bedragen van overheden wordt in onderstaand overzicht weergegeven: 41

42 (bedragen x ) Saldo bijdrage besteed Saldo Scholing-/activeringsbudget 2 2 Leader+ / Reconstructie /PMJP ISV Peperkampweg Delden Tijd Stim. Reg. Woningbouw (SenterN) Binnensted. Vern Kunstwerk Diepenheim Ontwikkeling Woonservicegebied TSB Terrein Duurzaamheid initiatieven Grensweg Twickel Externe Veiligheid Spoorpark Gemeentelijk Energieloket Regeling breedtesport Brandweergarage Goor Cultuurmakelaar Tevens is hierbij een terugbetalingsverplichting aan het Rijk opgenomen voor 75% van mln is mln. Dit betref 75% van de vordering BBZ welke is opgenomen onder de activa, uitzettingen korter dan 1 jaar. Hiermee komt het totaal van de post Van Europese of Nederlands overheden vooruitontvangen /nog te betalen bedragen op mln ( ). De belangrijkste nog te betalen bedragen zijn: * Slotdeclaratie BBZ * Rente opgenomen leningen * Inhuur RUD * Indexering tarieven leveranciers Huishoudelijke Hulp * Subsidie diverse pers. Monumentenzorg * Subsidie Vrijwilligerswerk * Contra garantiestellingsprovisie BNG GO 2014 inzake lening OMZ

43 Op de post nog te betalen bedragen zijn de facturen 2014 ontvangen in 2015 betreffende exploitatiebudgetten opgenomen ad (zie ook crediteuren). Stille reserves Het begrip stille reserves komt niet in het Besluit Begroting en Verantwoording voor provincies en gemeente (BBV) voor. Er zijn twee definities voor stille reserves. 1. Het Coelo (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) hanteert de volgende definitie: Indien de marktwaarde van de bezittingen hoger is dan de boekwaarde op de balans is sprake van een stille reserve 2. Voor het bepalen van de weerstandscapaciteit is de volgende definitie van belang: Indien de marktwaarde van de bezittingen hoger is dat de boekwaarde op de balans is er sprake van een stille reserve. Deze activa zijn direct verkoopbaar. Voor het bepalen van de weerstandscapaciteit zijn dus twee zaken van belang: - de marktwaarde moet hoger dan de boekwaarde zijn, en - het actief (bezit) moet direct verkoopbaar zijn. Er zijn ook activa die niet direct verkoopbaar zijn, omdat de bezittingen (met name aandelen) niet verhandelbaar zijn of omdat de bezittingen (met name gebouwen) een belangrijke maatschappelijke functie of een belangrijke taak in de gemeentelijke bedrijfsvoering vervullen. De stille reserves in 2014 bedragen Het betreffen gemeentelijke gebouwen (uitgezonderd de gebouwen die een belangrijke maatschappelijke functie vervullen) waarbij de gecorrigeerde vervangingswaarde c.q. marktwaarde (WOZ waarde) hoger ligt dan de werkelijke boekwaarde. Buiten de balans opgenomen borg- en garantstellingen De gemeente Hof van Twente staat garant voor een aantal leningen. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen directe en indirecte garantstellingen. De indirecte garantstellingen zijn leningen waarvoor de gemeente via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) garant staat. Er is hier sprake van een achtervangpositie. Dit betreffen de leningen van woningcorporaties. De gemeente heeft tevens een aantal directe garantstellingen afgegeven aan derde partijen. Wanneer de gemeente borg staat voor een lening houdt dit een risico in en bestaat de mogelijkheid dat de gemeente daarop wordt aangesproken. 43

44 Geldnemer / aard-omschrijving (bedragen x ) Oorspr % borg Restant Restant Een nader gedetailleerde specificatie wordt gegeven in de bijlage van de "Staat van Gegarandeerde Geldleningen". Niet uit de balans blijkende verplichtingen bedrag Directe garantstellingen * Woningbouwcorporaties * Zorginstellingen * Afvalverwerking * Overige instellingen * Sportverenigingen / * Meerdere personen/ HvO Indirecte garantstellingen * Woningbouwcorporaties / woningbouw Contracten Totale verplichting Jaarlijkse verplichting Huur, operational lease verplichtingen en overige contracten Landgoed Hof van Twente In december 2013 is besloten cassatie in te stellen bij de Hoge Raad inzake Landgoed Hof van Twente. Aanleiding was het arrest van het Hof van Arnhem-Leeuwarden waarin het vonnis van de rechtbank Almelo is vernietigd. Het Hof heeft geoordeeld dat er wel een overeenkomst tot stand is gekomen en dat de niet nakoming daarvan door Hof van Twente schadeplichtigheid aan de zijde van de gemeente met zich meebrengt. De raad is hierover via de actieve informatievoorziening geïnformeerd. In opdracht van de burgemeester is een feitenrelaas opgesteld dat aan de raad ter beschikking is gesteld. 44

45 De gronden van cassatie zijn met name gelegen in de miskenning door het Hof van de autonome bevoegdheid van de raad om het planologische besluit te nemen om geen bestemmingsplan vast te stellen. De cassatie is in behandeling genomen. In 2014 heeft de cassatieprocedure bestaan uit het over en weer geven van schriftelijke toelichtingen aan de Hoge Raad. Een arrest wordt op 26 juni 2015 verwacht. Het arrest van de Hoge Raad kan grofweg verwerping van het cassatieberoep inhouden of wel vernietiging van het arrest door het Hof Arnhem-Leeuwarden. De uitkomst hiervan is nog onzeker. De gemeente heeft bij de bepaling van het weerstandsvermogen in het risicoprofiel van de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing rekening gehouden met deze onzekerheid. Niet uit de balans blijkende vorderingen / bezittingen Bruikleen In december 2000 heeft het college van de voormalige gemeente Stad Delden een olieverfschilderij op doek van de kunstenaar Leo Gestel (voorstellende rozen op een vaas) voor een periode van 25 jaar in bruikleen gegeven aan de Stichting Hannema-de Stuers Fundatie te Wijhe. Dit schilderij vertegenwoordigt een waarde tussen de 0,5 en 1 miljoen. Deze bezitting is niet in de balans verwerkt. 45

46 Toelichting op de programmarekening Algemeen In de toelichting op de programmarekening zullen we per programma een analyse geven van de afwijkingen op de directe lasten, baten en mutaties in reserves per programma. Het gaat hierbij om de afwijking tussen de begroting na wijziging 2014 en de rekening De indirecte lasten zullen dit jaar niet worden geanalyseerd. Dit als gevolg van de reorganisatie die per 12 mei 2014 is doorgevoerd en de daarmee gepaard gaande aanpassing van de organisatiestructuur. De doorbelasting van de kostenplaatsen is niet aangepast aan de gewijzigde organisatie waardoor vergelijking niet mogelijk is. Eveneens zijn op begrotingsbasis de personele mutaties als gevolg van de ouderenregeling niet doorgevoerd. Loonkosten In de begroting is rekening gehouden met een te realiseren (personele) taakstelling van Dit is meegenomen bij de totale loonkosten, inhuur tijdelijk personeel en verrekend als mutatie in het frictiebudget reorganisatie. De personele kosten (loonkosten, inclusief effect kosten ouderenregeling, inhuur en overige personeel gerelateerde kosten) vertonen een nadelig resultaat van Inclusief de verrekening met de stelpost personele taakstelling een nadelige saldo op de personeelskosten van Mutatie egalisatiereserve frictiekosten reorganisatie Het totaal van het nadeel op de personele kosten ( ), plus de kosten van de ouderenregeling die functioneel verantwoord zijn bij Zwembad de Vijf Heuvels ( ), de aanvullende exploitatiebijdrage aan Sportfondsen in 2014 ( ) en overige kosten van plaatsing en advies met betrekking tot de reorganisatie ( ) zijn ten laste gebracht van de reserve egalisatiereserve frictiekosten reorganisatie. Totale onttrekking aan de egalisatiereserve frictiekosten bedraagt Ten opzichte van de geraamde onttrekking van een hogere onttrekking van

47 1 Burger en bestuur 47 Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo bedragen x Rekening V/N 2013 Lasten 001 Bestuursorganen V Bestuursondersteuning BenW V Burgerzaken V Lasten secr.leges burgerzaken N Bestuurlijke samenwerking V Best.onderst. Raad en rekenkamer N Overige volkshuisvesting V Algemene baten en lasten N Uitvoering Wet WOZ V Lasten hef. en invord. belastingen N Saldo van kostenplaatsen N Totaal lasten N Baten 001 Bestuursorganen V Bestuursondersteuning BenW V Burgerzaken V Baten secr.leges burgerzaken N Bestuurlijke samenwerking V Algemene baten en lasten N Uitvoering Wet WOZ N Lasten hef. en invord. belastingen V Saldo van kostenplaatsen N 225 Totaal baten N 800 Saldo van baten en lasten N

48 Stortingen in reserves V Onttrekkingen uit reserves N Mutaties reserves N Resultaat N

49 Grafieken programma 1 rekening

50 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten Externe onderzoeks- en advieskosten 50 Betreffende advocaatkosten proces Landgoed zijn nadere budgetafspraken gemaakt waardoor kosten lager zijn uitgevallen. Overige stelposten -304 In de begroting is rekening gehouden met een te realiseren (personele) taakstelling. Deze taakstelling is in 2014 niet volledig ingevuld. Dit is verrekend met de mutaties in het frictiebudget reorganisatie. Overige afwijkingen lasten 31 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Indirecte lasten -211 Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. Totaal lasten -434 Baten Onderuitputting -205 De onderuitputting van het voorgecalculeerd rentevoordeel op investeringen bedraagt Het werkelijk voordeel komt op het onderdeel "saldo financieringsfunctie" van de Algemene Dekkingsmiddelen. Saldo kostenplaatsen -585 Dit saldo is hoofdzakelijk het gevolg van de reorganisatie. De kostenplaatsen zijn namelijk niet aangepast n.a.v. de gewijzigde organisatiestructuur. De verdeling heeft plaatsgevonden o.b.v. oude organisatiestructuur. Ook de personele mutatie a.g.v. de ouderenregeling zijn op begrotingsbasis niet verwerkt. De directe baten en lasten op de kostenplaatsen laten nagenoeg geen afwijkingen zien. Overige afwijkingen baten 57 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Totaal baten -733 Mutatie reserves Egalisatiereserve I&A -455 De investeringen I&A worden ten last gebracht van de egalisatiereserve I&A. Door vertraging in de uitvoering van deze projecten is minder onttrokken dan geraamd. 50

51 Eg.reserve frictiekosten reorganisatie 368 Het totaal van het nadeel op de personele kosten ( ), plus de kosten van de ouderenregeling die functioneel verantwoord zijn bij Zwembad de Vijf Heuvels ( ), de aanvullende exploitatiebijdrage aan Sportfondsen in 2014 ( ) en overige kosten van plaatsing en advies met betrekking tot de reorganisatie ( ) zijn ten laste gebracht van de reserve egalisatiereserve frictiekosten reorganisatie. Totale onttrekking aan de egalisatiereserve frictiekosten bedraagt Ten opzichte van de geraamde onttrekking van een hogere onttrekking van Totaal mutatie reserves -87 Totaal afwijkingen

52 2 Veiligheid en regels Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo bedragen x Rekening V/N 2013 Lasten 120 Brandweer en rampenbestrijding V Openbare orde en veiligheid V Natuurbescherming V Milieubeheer V Overige volkshuisvesting V Totaal lasten V Baten 120 Brandweer en rampenbestrijding V Openbare orde en veiligheid N Natuurbescherming V Overige volkshuisvesting V Bouwvergunningen N 824 Totaal baten N 977 Saldo van baten en lasten V Stortingen in reserves V -492 Onttrekkingen uit reserves V 492 Mutaties reserves V - Resultaat V

53 Grafieken programma 2 rekening

54 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten -1 Afwijking behoeft geen nadere analyse. Indirecte lasten 773 Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. Totaal lasten 772 Baten Leges bouwvergunningen -96 Voor de prognose van 2014 is uitgegaan dat het aantal aanvragen om vergunning gelijk zou blijven aan het voorgaand jaar en niet verder terug zou lopen. In werkelijkheid is dit ook gebleken, de omvang van de bouwplannen waren in 2014 echter geringer en dit veroorzaakt ook de lagere legesopbrengst. Het verschil in opbrengst wordt vooral veroorzaakt door twee grote woningprojecten die in 2013 zijn ontvangen. Overige afwijkingen baten 46 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Totaal baten -50 Mutatie reserves - Totaal mutatie reserves - Totaal afwijkingen

55 3 Wonen en werken Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo bedragen x Rekening V/N 2013 Lasten 001 Bestuursorganen N Binnenhavens en waterwegen N Handel en ambacht N Industrie V Oudheidkunde / musea V Openbaar groen en openluchtrecreatie V Ruimtelijke ontwikkeling V Woningexploitatie / woningbouw V Stads- en dorpsvernieuwing V Overige volkshuisvesting V Bouwgrondexploitatie V Totaal lasten V Baten 001 Bestuursorganen V Binnenhavens en waterwegen V Handel en ambacht V Baten marktgelden N Industrie V Oudheidkunde / musea N Openbaar groen en openluchtrecreatie V Ruimtelijke ontwikkeling N Woningexploitatie / woningbouw V

56 822 Overige volkshuisvesting V Bouwgrondexploitatie N Totaal baten N Saldo van baten en lasten V Stortingen in reserves N -769 Onttrekkingen uit reserves N 236 Mutaties reserves N -533 Resultaat V

57 Grafieken programma 3 rekening

58 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten Pmjp, leader en ov. plattelandsontw. Aanleg glasvezel -495 In 2014 heeft een afrekening plaats gevonden, zowel met de provincie als intern binnen de gemeente, aangaande de Provinciale MeerJaren Programma (PMJP) projecten, tevens zijn een groot deel van de Leader en overige plattelandsontwikkelingsprojecten afgerond. Dit heeft geresulteerd in een voordeel van omdat vanaf 2003 gemeentelijke middelen uit het plattelandsbudget niet volledig zijn ingezet. 100 Betreft raming budget voor aanleg glasvezel buitengebied. In 2014 zijn geen kosten gemaakt. Wel is besloten om in te zetten voor aanleg glasvezel voor industrieterrein Hengevelde, verder zijn er nog gesprekken met de Cogas over aanleg glasvezel in het buitengebied. Uitv.programma plattelandsontwikkeling 212 Van het nieuwe budget plattelandsontwikkeling ad is in uitgegeven. Het restant wordt bij de 1e berap overgezet naar 2015 (via res). Kabels, leidingen vm gem.huis Markelo 95 Betreft geraamde kosten verleggen kabels en leidingen bij voormalig gemeentehuis Markelo. De werkzaamheden zijn nog niet uitgevoerd. Het budget wordt meegenomen bij 1e Berap 2015 en komt ten laste van de afschrijvingsreserve gemeentehuis. Herinrichting Peperkampweg Delden 143 Tbv van het woningbouwproject Peperkampweg te Delden is aan Beter Wonen Delden een bijdrage toegezegd van door de gemeente. In 2014 is uitbetaald aan Beter Wonen waarvan de helft, , ten laste komt van gemeente en de andere helft en laste van de bijdrage van de Provincie in dit project. Het restant zal in termijnen in 2015 en 2016 worden uitbetaald. (Zie ook Bijdrage van de Provincie) 58

59 Uitv.programma duurzaamheid 75 In verband met personele wijzigingen zijn de plannen uit het MUD niet tot uitvoering gekomen. De focus heeft gelegen op de afronding van het strategisch project duurzaamheid. Budget is meegenomen bij budgetoverheveling Grondexploitatie Op begrotingsbasis is de grondexploitatie complex de Marke III omgezet van niet in exploitatie genomen gronden naar in exploitatie genomen gronden. Dit betreft een boekhoudkundige mutatie. Zie ook baten. Voor nadere toelichting verwijzen we naar de paragraaf grondbeleid en de bijlage overzicht complexen grondexploitaties in deze jaarrekening. Overige afwijkingen lasten 10 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Indirecte lasten Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. Totaal lasten Baten Provinciale subsidie project haven Pmjp, leader en ov. plattelandsontw. Binnenstedelijke vernieuwing Bijdrage provincie Peperkampweg Grondexploitatie Overige afwijkingen baten Totaal baten Betreft de ontvangen subsidies Quick Wins binnenvaart (Sisa) ad en subsidievaststelling herstructurering bedr.terrein Twentekanaal Markelo (IMG) ad Deze zijn gestort in de afschrijvingsreserve Zie toelichting bij de lasten. 190 Betreft vrijval van vooruitontvangen bedragen regeling binnenstedelijke vernieuwing. Dit gaat naar reserve bovenwijkse voorzieningen (38 woningen) bij bestemming jaarrekeningresultaat. 107 Zie toelichting bij de lasten Op begrotingsbasis is de grondexploitatie complex de Marke III omgezet van niet in exploitatie genomen gronden naar in exploitatie genomen gronden. Dit betreft een boekhoudkundige mutatie. Zie ook lasten. -35 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. 59

60 Mutatie reserves Diversen Totaal mutatie reserves Totaal afwijkingen Het betreft hier afwijkingen op geraamde mutatie in diverse (afschrijvings-) reserves. Deze afwijkingen zijn het gevolg van lagere ontrekkingen a.g.v. vertraging in de uitvoering van de werkzaamheden of hogere stortingen a.g.v. extra ontvangen subsidies en/of bijdragen. Het betreft hier m.n. de afschrijvingsreserve haven Markelo, MUP duurzaamheid, aanleg glasvezel bedrijventerrein buitengebied, diverse budgetoverhevelingen (Pmjp/leader/doelgroepenbeleid Peperkampweg), project herstructurering Gijmink en winst- en verliesneming grondexploities. 60

61 4 Leefomgeving Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo bedragen x Rekening V/N 2013 Lasten 003 Burgerzaken V Wegen, straten en pleinen V Verkeersmaatregelen te land V Openbaar vervoer V Waterkering, afwatering en landaanw V Agrarische zaken, jacht en visserij V Openbaar groen en openluchtrecr V Overige recreatieve voorzieninigen V Afvalverwijdering en -verwerking N Riolering (gecombineerd) N Milieubeheer N Lijkbezorging N -498 Totaal lasten N Baten 003 Burgerzaken V Wegen, straten en pleinen N Verkeersmaatregelen te land V Waterkering, afwatering en landaanw V Openbaar groen en openluchtrecr V Overige recreatieve voorzieninigen V Afvalverwijdering en -verwerking N Riolering (gecombineerd) N Milieubeheer V

62 725 Baten reinigingsrecht en afvalstofhef V Baten rioolrechten (gecombineerd) V Baten begraafplaatsrechten V 206 Totaal baten V Saldo van baten en lasten V Stortingen in reserves N Onttrekkingen uit reserves V Mutaties reserves V Resultaat V

63 Grafieken programma 4 - rekening

64 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten Onderhoud wegen Verkeersvisie Gas en electra openbare verlichting (Niet)cyclisch onderhoud/onderhoudscontracten Werkzaamheden lichtmasten Verkeersmaatregelen 174 Het aanbrengen van slijtlagen is onderdeel van het proces uitvoering groot onderhoud wegen. De raad is bij de begroting 2015 geïnformeerd over het proces groot onderhoud wegen. De planning in het proces voor de uitvoering vanaf 2015 is aangepast. Inspecties en het opstellen van een voorlopig onderhoudsplan wordt al in het 4e kwartaal uitgevoerd. Door de late aanbesteding/gunning van het groot onderhoud wegen in het 3e kw 2014 kan het aanbrengen van slijtlagen na 15 september, volgens geldende regelgeving, niet met garantie worden uitgevoerd. Er is een bedrag van meegenomen bij de budgetoverheveling Er is ten behoeve van de verkeersvisie Goor een budget beschikbaar gesteld van , welke ten laste komt van de reserves bovenwijkse voorzieningen en majeure projecten. Het ligt in de bedoeling dit budget in te zetten voor het project Spoorpark/van Kollaan. De in 2014 gemaakte voorbereidingskosten zijn deels ten laste gebracht van de ontvangen provinciale subsidie, de overige kosten zijn geactiveerd en zullen worden gedekt door de toekomstige opbrengst verkoop voormalige gemeentewerf Patrijzenstraat Goor. 67 Niet alle electra kosten 2014 zijn in rekening gebracht. Van de energieleverancier bericht gekregen dat de afrekening over 2014 pas in het 2e kwartaal 2015 komt. 84 Er is sprake van een aanbestedingsvoordeel bestekken maaien van sloten ( ) en lagere kosten gladheidsbestrijding door warmste winter in 100 jaar. 114 Met verwijdering van lichtmasten is nog niet gestart inmiddels is er een nieuw voorstel voor aanpak in voorbereiding. Uitvoering in 2015 en De voorbereiding van de werkzaamheden inzake de bruggenproblematiek vergde meer tijd verwacht waardoor uitvoering veelal in 2015 zal plaatsvinden ( ). Daarnaast is het budget voor aanschaf verkeersborden/bewegwijzering niet volledig benut i.v.m. opmaken oude voorraden en feit dat door 30 en 60 km/uur zones minder borden nodig zijn ( ) 64

65 Omzetting reserve afval naar Mutatie a.g.v. omzetting reserve afval naar voorziening conform BBV notitie voorziening riolering (nov 2014). Stortkosten afval 66 Er is een positief effect op de afvalverwerking door de gescheiden afvalinzameling. Omzetting reserve riolering naar Mutatie a.g.v. omzetting reserve riolering naar voorziening conform BBV notitie voorziening riolering (nov 2014). Kosten drukrioolunits -51 In 2014 heeft het college besloten om de kapotte-drukrioolunits te voorzien met een rode-lamp signalering en de kosten daarvan te boeken op niet-cyclisch onderhoud. Als gevolg van zwaar onweer zijn er ten opzichte van voorgaande jaren meer reparaties verricht aan drukrioolunits. Asbestsanering 181 Dit voordeel betreft alleen de directe lasten. Echter de kosten die gemaakt worden i.h.k.v. de convenanten worden verrekend via de indirecte lasten. Dit is in totaliteit Hiertegenover staan de ontvangsten de provincie i.h.k.v. de convenanten tot een bedrag van Per saldo waardoor het voordeel wordt teruggebracht naar Overige afwijkingen lasten 65 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Indirecte lasten 300 Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. Totaal lasten -454 Baten Geraamde onttrekking afval -191 Geraamd was een onttrekking afval (totaal product afval (direct/indirect lasten en baten, kosten kwijtschelding en fictieve BTW) van Werkelijk heeft een storting plaatsgevonden van Opbrengsten kunststof, glas en oud papier Geraamde onttrekking riolering 157 De hogere ontvangsten voor kunststof en glas zijn het gevolg van afrekeningen 2013 ( ). De hogere opbrengst voor oud papier is het gevolg van de hogere marktprijs ( ) Geraamd was een onttrekking riolering (totaal produkt riolering (direct/indirect lasten en baten, kosten kwijtschelding en fictieve BTW) van Werkelijk heeft een storting plaatsgevonden van

66 Provinciale bijdrage voor convenant III, IV en V 697 In 2014 is een bijdrage geraamd van terwijl er i.h.k.v. de convenanten met de provincie een bedrag is ontvangen van Hiertegenover staan kosten tot een bedrag van (zie toelichting onder lasten - asbestsanering). 104 Voor de toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen. Hogere opbrengst reinigings-, riool- en begraafrechten Overige afwijkingen baten 86 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Totaal baten 561 Mutatie reserves 686 Het betreft hier afwijkingen op geraamde mutatie in diverse (afschrijvings)reserves. Deze afwijkingen zijn het gevolg van lagere ontrekkingen a.g.v. vertraging in de uitvoering van de werkzaamheden of hogere stortingen a.g.v. extra ontvangen subsidies en/of bijdragen. Het betreft hier m.n. project verkeersvisie (van Kollaan / Spoorpark), voordeel openbare verlichting, subsidie provincie sloopkosten locatie Coberco, extra afschrijvingen investeringen met maatschappelijk nut, voordeel project kruispunt Goorseweg / Potdijk, lagere onttrekking asbestbudget. Daarnaast de mutaties a.g.v. omzetting reserve afval en riolering naar voorziening afval en riolering a.g.v. BBV voorschriften. Totaal mutatie reserves 686 Totaal afwijkingen

67 5 Maatschappelijke ontwikkeling Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo bedragen x Rekening V/N 2013 Lasten 421 Openbaar basisonderwijs, huisvesting N Bijzonder basisonderwijs, huisvesting N Openb. (voortgezet) speciaal onderwijs V Openb. voortgezet onderwijs, huisv N Bijzonder voortgezet onderwijs, huisv V Gemeensch. baten/lasten onderwijs V Openbaar bibliotheekwerk V Vormings- en ontwikkelingswerk N Sport V Groene sportvelden en terreinen V Kunst V Oudheidkunde/musea V Overige recreatieve voorzieninigen V Maatsch. begeleiding en advies N Vreemdelingen V Participatiebudget V Sociaal-cultureel werk V Kinderdagopvang V Basisgezondheidszorg V Jeugdgezondheidszorg, uniform deel N Jeugdgezondheidszorg, maatwerk deel V -177 Totaal lasten V

68 Baten 421 Openbaar basisonderwijs, huisvesting V Bijzonder basisonderwijs, huisvesting V Gemeensch. baten/lasten onderwijs V Openbaar bibliotheekwerk V Sport N Groene sportvelden en terreinen V Kunst V Overige recreatieve voorzieninigen N Maatsch. begeleiding en advies V Vreemdelingen V Participatiebudget V Sociaal-cultureel werk N Kinderdagopvang N Basisgezondheidszorg V 2 Totaal baten V Saldo van baten en lasten V Stortingen in reserves N Onttrekkingen uit reserves N Mutaties reserves N -243 Resultaat V

69 Grafieken programma 5 rekening 2014 \ 69

70 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten Openbaar basisonderwijs - groot onderhoud Bijzonder basisonderwijs - groot onderhoud Bijzonder basisonderwijs - schades Stelpost taakstelling zwembaden Brede impuls combinatiefunctie (buurtsportcoaches) Investeringssubsidies -102 Betreft uitgaven groot onderhoud scholen. De overschrijding zijn uitgaven die betrekking hebben op oude jaren en komen zijn ten laste gebracht van de reserve onderwijshuisvesting Betreft uitgaven groot onderhoud scholen. De overschrijding zijn uitgaven die betrekking hebben op oude jaren en komen zijn ten laste gebracht van de reserve onderwijshuisvesting -79 Betreft door de diverse schoolbesturen ingediende declaraties diverse schades aan schoolgebouwen welke zijn gedeclareerd bij de verzekering. Vooral veroorzaakt door de blimsemschade bij Erve Hooijerinck ( ) en diefstal lood bij Twickelo her hierdoor ontstane waterschade ( ). -54 Naar aanleiding van raadsbesluit nov 2010 met betrekking tot nieuwbouw zwembad de Vijf heuvels in Markelo en sluiting zwembad de Whee in Goor resteert nog een taakstellende bezuiniging van Door ingebruikname van het nieuwe zwembad eind 2014 kan deze bezuiniging pas in 2015 worden geeffectueerd. Binnenkort volgt duidelijkheid over de structurele bezuiniging met ingang van het exploitatie jaar Vanaf 2013 wordt er jaarlijks een bedrag van ontvangen via de AU, deze bedragen worden gestort in de reserve buurtsportcoaches. Het project is opgestart in 2014 waardoor er ook middelen uit 2013 zijn ingezet in Een bedrag van is hiervoor geraamd als budgetoverheveling. In totaliteit bedroegen de uitgaven Dit bedrag is ten laste gebracht van de reserve. 109 Bij de budgetoverheveling 2014/2015 is een bedrag van meegenomen. Dit betreffen bedragen die al wel zijn toegekend maar nog niet zijn uitbetaald. Het restant ( ) vloeit terug in de algemene middelen. 70

71 Frictiebudget welzijn en ombuigingsfonds Project woonservicegebieden Invoeringsgelden transitie jeugdzorg Projecten jeugdbeleid Overige afwijkingen lasten Indirecte lasten Totaal lasten Baten Bijzonder basisonderwijs - schades Vrijval voorziening huisv. AZC school Elserike 239 Dit budget bestaat uit 2 componenten, nl. frictiebudget Welzijn en budget ombuigingsfonds Welzijn(beide ten laste van de Alg reserve). Hiervan is een bedrag van inzake het frictiebudget Welzijn meegenomen bij budgetoverheveling naar Voor een aantal aanvragen heeft besluitvorming na de 2e berap 2014 plaatsgevonden waardoor geen aframing van deze stelpost heeft plaatsgevonden voor een totaalbedrag van ca Tav het ombuigingsfonds resteert nog een bedrag van Dit bedrag wordt meegenomen bij de budgetoverheveling bij de 1e Berap De afgelopen jaren is van de provincie een bijdrage ontvangen voor Ontwikkeling woonservicegebieden. Deze bijdrage is zijn opgenomen op de balans onder vooruitontvangen bedragen Jaarlijks worden de gemaakte externe kosten ten laste van deze bijdragen gebracht. Hierin is tevens opgenomen een bedrag van betreffende het project "Lang zult u wonen" welke ten is gebracht van het ombuigingsfonds welzijn. 139 Het inrichten van de administratieve systemen, het inwerken en opleiden van personeel lopen door in Tevens wordt er ook in 2015 nog extra ingezet op communicatie. 129 Een substantieel deel van het verschil wordt verklaard door het niet gebruiken van het budget voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. Ook is een opgenomen stelpost voor beleidsontwikkelingen en pilots nagenoeg niet gebruikt. De reden hiervoor is dat als gevolg van Transitie Jeugd onvoldoende tijd was voor ontwikkelingen en innovaties op dit terrein. -24 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. 74 Betreft van de verzekering ontvangen schade-uitkering waarbij per schade een maximaal eigen risico is van (zie ook lasten). 52 Betreft vrijval voorziening huisvesting AZC School Elserike als gevolg van vervallen verplichting richting schoolbestuur. 71

72 Project KunstWerk Dit betreft het restant van de subsidie van de Provincie in het project KunstWerk Diepenheim. Dit bedrag is ontvangen en op de balans opgenomen onder vooruitontvangen bedragen. De ontvangen bijdrage wordt toegevoegd aan de afschrijvingsreserve KunstWerk. Project woonservicegebieden 201 Er is een bijdrage ontvangen van de provincie ad terwijl hiervoor een raming was opgenomen van De ontvangen subsidie is verantwoord via de balanspost "vooruitontvangen bedragen". Overige afwijkingen baten 21 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Totaal baten Mutatie reserves Het betreft hier afwijkingen op geraamde mutatie in diverse (afschrijvings)reserves. Deze afwijkingen zijn het gevolg van lagere ontrekkingen a.g.v. vertraging in de uitvoering van de werkzaamheden of hogere stortingen a.g.v. extra ontvangen subsidies en/of bijdragen. Het betreft hier m.n. afschrijvingsreserves nieuwbouw scholen, project zwembad, renovatie sporthal Goor, KunstWerk Diepenheim. Daarnaast budgetoverhevelingen investeringssubsidies welzijn, frictiebudget welzijn, ombuigingsfonds welzijn, werkbudget Integraal KindCentra (IKC) en budgetten onderwijshuisvesting. Totaal mutatie reserves Totaal afwijkingen

73 6 Werk, inkomen en zorg Begroting prim Begroting na wijziging 2014 Rekening 2014 Saldo bedragen x Rekening V/N 2013 Lasten 214 Parkeren V Bijstandverlening N Werkgelegenheid V Gemeentelijk minimabeleid V Huishoudelijke verzorging V Participatiebudget V Voorzieningen gehandicapten V Totaal lasten N Baten 214 Parkeren V Bijstandverlening V Werkgelegenheid N Gemeentelijk minimabeleid V Huishoudelijke verzorging V Participatiebudget V Voorzieningen gehandicapten V 275 Totaal baten V Saldo van baten en lasten V Stortingen in reserves V -140 Onttrekkingen uit reserves V 237 Mutaties reserves V 97 Resultaat V

74 Grafieken programma 6 rekening

75 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten Bijstandverlening 75 Bijdrage aan Wsw bedrijven -784 Het uitkeringsbestand Wwb is minder hard gestegen dan verwacht. In oktober 2013 is het gemeentelijk budget voor het betalen van de uitkeringen (BUIG) voor 2014 aanzienlijk verhoogd agv de landelijke verwachting dat het aantal bijstandsuitkeringen ook in 2014 zou blijven stijgen. In de loop van 2014 bleek landelijk dat toename van het aantal bijstandsuitkeringen minder hard ging zoals in eerste instantie werd verwacht. In de loop van 2014 is budget (BUIG) naar beneden bijgesteld. De ontwikkeling van het aantal uitkeringen in 2014 in onze gemeente bleek achteraf ook nog positief af te steken ten opzichte van de landelijke trend. In 2014 zaten we in Twente bij de gemeenten met de laagste groei van het aantal uitkeringen. 208 Op grond van de Wsw zijn wij gehouden de loonkosten te betalen van werknemers die na verhuizing in onze gemeente wonen maar niet werken bij de SWB. Deze situatie heeft zich in 2014 voorgedaan en is niet altijd voorzienbaar. Het betreft slecht 1,5% van het totaalbudget. -4 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. 21 Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. Overige afwijkingen lasten Indirecte lasten Totaal lasten -559 Baten Bijstandverlening 899 Zie toelichting bij lasten. Doeluitk. Rijk inzake Wsw bedrijven -272 Zie toelichting bij lasten. Eigen bijdrage Hulp bij Huishouden 66 De ontvangsten in het kader van de eigen bijdrage zijn hoger dan geraamd. De afwijking is minder dan 1,5% van het geraamde budget. Overige afwijkingen baten 78 Overige kleine afwijkingen, behoeven geen nadere analyse. Totaal baten 771 Mutatie reserves 3 Totaal mutatie reserves 3 Totaal afwijkingen 215

76 bedragen x Algemene dekkingsmiddelen en Begroting Begroting na Rekening Rekening Saldo V/N onvoorzien prim wijziging Lasten P22 Dividenden N -52 P23 Saldo financieringsfunctie N -625 P26 Overige algemene dekkingsmiddelen V -247 P30 Onvoorzien V - Totaal lasten N -924 Baten P20 Lokale heffingen N P21 Algemene uitkering V P22 Dividenden V P26 Overige algemene dekkingsmiddelen V Totaal baten V Saldo van baten en lasten V Stortingen in reserves N - Onttrekkingen uit reserves N - Mutaties reserves N - Resultaat V

77 Grafieken programma s Alg. Dekkingsmiddelen en Onvoorzien rekening

78 Analyse afwijkingen Verschil Toelichting Directe lasten Onvoorzien 25 De stelpost onvoorzien is niet ingezet in Indirecte lasten -420 Geen nadere analyse, zie algemene toelichting. Totaal lasten -395 Baten Algemene Uitkering 651 De ontvangen bedragen uit de algemene uitkering zijn in hoger. Dit betreft de effecten uit de september- en decembercirculaire 2014 en is voor het overgrote deel het gevolg van volume-ontwikkelingen over 2013 en 2014, dit zijn de mutaties in de maatstaven waarop de algemene uitkering wordt berekend zoals aantalllen bedrijfsvestigingen, woonruimten en bijstandsontvangers ( ), koopkrachttegemoetkoming ( ) en vrijval onderuitputting 2013 ( ) en overige aanpassingen ( ). Dividend 52 De dividenduitkering van Crematoria Twente wordt mede bepaald op basis van de verhouding van het aantal crematies in het voorgaande jaar. Over 2013 is dit vanuit de gemeente Hof van Twente veel hoger geweest dan de gemiddelde raming ( ).Opbrengst verkoop aandelen Attero is hoger dan geraamd. Hiertegenover staan ook hogere kapitaallasten door afboeking van de restant boekwaarde (indirecte lasten ). Rente eigen financieringsmiddelen 187 De rente eigen financieringsmiddelen (zie staat van reserves en voorzieningen) zijn hoger dan de bijgestelde programmabegroting Overige afwijkingen baten 20 Daarnaast kleine voordelen op de overige dividenden ( ). Totaal baten 910 Mutatie reserves rente bestemmingsreserves Overige afwijkingen mutaties reserves -40 Totaal mutatie reserves -227 Totaal afwijkingen Hogere rentetoevoeging bestemmingsreserves (zie ook toelichting rente eigen financieringsmiddelen).

79 Verplichte overzichten Overzicht incidentele baten en lasten Overzicht grondexploitaties Wet Normering Topinkomens (WNT) Single Information, Single Audit (SiSa) Investeren Met Gemeenten (IMG) Verantwoording bodemsanering 79

80 Overzicht incidentele baten en lasten Voor het inzicht in de financiële positie op korte en langere termijn is in het Besluit Begroting en Verantwoording, artikel 19 sub c, opgenomen dat een overzicht van de incidentele baten en lasten per programma wordt gegeven. Structurele baten en lasten zijn die baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting, meerjarenraming en jaarrekening zijn opgenomen. Indien de structurele lasten worden gedekt door de structurele baten is er sprake van materieel begrotingsevenwicht. Voor het begrip incidenteel kan gedacht worden aan baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Het is daarbij van belang dat het gaat om eenmalige zaken. Een begroting of jaarrekening zal ieder jaar bedragen van dergelijke eenmalige zaken bevatten. Bijvoorbeeld de boekwinst bij de verkoop van een deelneming. Verduidelijking: 1. Indien bestaand structureel beleid, niet zijnde een tijdelijke geldstroom, binnen de termijn van drie jaar een wijziging ondergaat dan worden de daarmee samenhangende lasten of baten in het begrotingsjaar niet als incidenteel aangemerkt (bijvoorbeeld in het kader van de bezuinigingen besluit de gemeente in 2017 geen of minder subsidie meer te verstrekken. De bestaande lasten tot en met 2016 zijn nog steeds structureel). 2. Toevoegingen aan en onttrekkingen uit de reserves worden als incidenteel beschouwd, tenzij het gaat om reguliere onttrekkingen aan financieringsreserves c.q. dekkingsreserves (afschrijvingsreserves t.b.v. dekking kapitaallasten) of om onttrekkingen uit een daartoe toereikende (bestemmings)reserve gedurende een periode van minimaal drie jaar met als doel het dekken van structurele lasten. Mutaties in egalisatiereserves worden beschouwd als structureel. 3. De rente over de algemene reserve komt ten gunste van de exploitatie. De gewenste bufferruimte (ondergrens) wordt beschouwd als structureel. Het rentedeel over de vrije ruimte boven het minimum is gekwantificeerd als incidenteel. 80

81 4. De meerjarige onttrekking aan de algemene reserve ten behoeve van de dekking van kosten inzake asbest zijn incidenteel. De daartegenover staande uitgaven zijn ook incidenteel. 5. Meerjarige tijdelijke geldstromen waarvan de eindigheid vast ligt vanwege een raadsbesluit en/of een toekenningsbesluit kunnen worden beschouwd als incidentele baten en lasten, ook als de periode van de geldstromen langer dan drie jaar is. 6. Na afloop van een begrotingsjaar zullen bij het opmaken van de jaarrekening altijd wel enige (relevante) verschillen tussen de werkelijkheid en de begroting blijken. Budgetverschillen op activiteiten inzake structureel bestaand beleid worden in het jaar als structureel beschouwd. Met onderstaande specificatie c.q. het saldo van incidentele baten en lasten kan beoordeeld worden of en in hoeverre er sprake is van een materieel sluitend resultaat. In hoeverre zijn de structurele lasten gedekt door structurele baten. 81

82 Pr. Omschrijving Begroting 2014 Rekening 2014 Lasten Baten Lasten Baten Incidentele resultaatbestemming 1 Burger en bestuur Wonen en werken Leefomgeving Maatschappelijke ontwikkeling Werk, inkomen en zorg AD Algemene dekkingsmiddelen RB Bestemming rekeningresultaat Totaal incidentele resultaatbestemming Overige incidentele baten en lasten 1 Burger en bestuur Veiligheid en regels Wonen en werken Leefomgeving Maatschappelijke ontwikkeling Werk, inkomen en zorg AD Algemene dekkingsmiddelen Totaal overige incidentele baten en Totaal incidentele baten en lasten Saldo incidentele baten en lasten

83 Omschrijving Begroting 2014 Rekening 2014 Lasten Baten Lasten Baten Totaal begroting/rekening na resultaatbestemming Waarvan incidentele baten en lasten Totaal structurele baten en lasten Saldo begroting/rekening na resultaatbestemming Waarvan incidentele baten en lasten Saldo resultaat structurele baten en lasten Een nader gedetailleerde specificatie per product wordt gegeven in de bijlage van de "Incidentele baten en lasten". 83

84 Overzicht grondexploitaties Complex Omschrijving Plaats Gronden in exploitatie Aantal m2 (3) Boekwaarde in Uitgaven Verantwoord in boekjaar Inkomsten Verantwoord in boekjaar Boekwaarde Nog te maken kosten Nog te realiseren opbrengsten Geraamd Eindresultaat - (winst) + (verlies) te treffen voorziening Resultaat (winst) + (verlies) Getroffen voorziening Boekwaarde na resultaat Nog uit te geven kavels fasering Bentinck Goor , , , , ,00 81, , De Braak west Delden , , , , , , , , School Bentelo , , , , , De Marke III Hengevelde , , , , , , , , Woningbouw Noord II Diepenheim , , , , , , , , Kievitstraat Delden , , , , , , , Heeckeren 1a Goor , ,38 0, , , , , , Af te wikkelen woningbouw Hemmelweg Markelo , , , , , , , Woningbouw Azelo Ambt Delden , , , , , , , , Woonwagenk Diepenheim Diepenheim , , , , , , , Af te wikkelen bedrijven Industrie Wheeweg Goor , , , , , , , Enterseweg Goor , , , , , , , Spechthorstweg 3 Goor , , ,06 750, , , , Gronden niet in exploitatie (4) Initiatieffase , , , , , , , , , Gmhc/Scherpenzeelsewg Goor ,00 0,00 0, NIEGG vanuit BBV (vanaf 2012) De Esch Gebied 3 Markelo , , , , , ,22 0, , , Overige (ruil)gronden Waterlanden Goor , , ,34 0 nvt Verspreide gronden Hof van Twente , , , , ,33 0, , , , ,67 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,67 0 Totaal Niet in exploitatie , , , , , , Totaal , , , , , , , ,33 0, , nog uitgeefbare grond in exploitatie 4 totale hoeveelheid grond niet in exploitatie 84

85 Wet Normering Topinkomens (WNT) Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op Gemeente Hof van Twente van toepassing zijnde regelgeving: het algemene WNT maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2014 is Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Bezoldiging topfunctionarissen Naam A.W. Averink A. Venema G.S. Stam Functie(s) Griffier Griffier Gemeentesecretaris Duur dienstverband in /1-1/6 1/6-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 Gewezen topfunctionaris ja ja ja (Fictieve) dienstbetrekking ja ja ja Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Toepasselijk WNT-maximum Totaal bezoldiging n.v.t

86 Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen Naam A.W. Averink Functie(s) gedurende dienstverband Griffier Omvang dienstverband (in fte) 1,0 (Fictieve) dienstbetrekking ja Uitkeringen in 2014 wegens beëindiging dienstverband Jaar waarin dienstverband is beëindigd 2014 Totaal toegekende uitkeringen wegens beëindiging dienstverband Toepasselijk WNT-maximum ontslaguitkering Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2014 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er zijn in 2014 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd. 86

87 Single Information, Single Audit (SiSa) BZK C7C Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II Provinciale beschikking en/of verordening Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen Overige bestedingen (jaar T) Cumulatieve bestedingen ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Toelichting afwijking Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 01 Indicatornummer: C7C / 02 Indicatornummer: C7C / 03 Indicatornummer: C7C / 04 Indicatornummer: C7C / 05 Indicatornummer: C7C / 06 1 beschikkingsnummer / ISV2-bodem, TSB terrein aanpak bodemverontreiniging / (is een samenvoeging van 2007/ en 2009/ ) Kopie beschikkingsnummer Eindverantwoording Ja/Nee Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) Activiteiten stedelijke vernieuwing Afspraak Realisatie Toelichting afwijking Alleen in te vullen na afloop project Alleen in te vullen na afloop project Alleen in te vullen na afloop project 87 Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle D1 Aard controle D1 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 07 Indicatornummer: C7C / 08 Indicatornummer: C7C / 09 Indicatornummer: C7C / 10 Indicatornummer: C7C / 11 1 beschikkingsnummer 2009/ ISV2-bodem, TSB terrein aanpak bodemverontreiniging Ja / (is een samenvoeging van 2007/ en 2009/ ) Nee

88 OCW D9 Onderwijsachterstanden beleid (OAB) Gemeenten SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015 Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) kwaliteitseisen (conform artikel taal (conform artikel 165 WPO) 166, eerste lid WPO) Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie I&M E3 Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (inclusief bestrijding spoorweglawaai) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01 Indicatornummer: D9 / 02 Indicatornummer: D9 / 03 Indicatornummer: D9 / Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Besteding (jaar T) ten laste van rijksmiddelen Overige bestedingen (jaar T) Eindverantwoording Ja/Nee Kosten ProRail (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr) Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Aard controle R Indicatornummer: E3 / 01 Indicatornummer: E3 / 02 Indicatornummer: E3 / 03 Indicatornummer: E3 / 04 Indicatornummer: E3 / 05 1 I&M/BSK-2014/ Nee 0 Kopie beschikkingsnummer Cumulatieve bestedingen ten laste van rijksmiddelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve Kosten ProRail tot en met (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 06 Indicatornummer: E3 / 07 Indicatornummer: E3 / 08 Indicatornummer: E3 / 09 1 I&M/BSK-2014/

89 I&M E6B Bodemsanering (excl. Bedrijvenregeling) (SiSa tussen medeoverheden) SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen of Wgr+ middelen Besteding (jaar T) aan samenloop Besteding (jaar T) exclusief samenloop Aandeel provincie in de besteding (jaar T) na aftrek van de lasten van samenloop Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen of Wgr+ middelen tot en met (jaar T) Tussen provincie en gemeenten afgesloten convenanten/overeenko msten voor onderzoek en sanering van ernstig verontreinigde locaties Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E6B / 01 Indicatornummer: E6B / 02 Indicatornummer: E6B / 03 Indicatornummer: E6B / 04 Indicatornummer: E6B / 05 Indicatornummer: E6B / 06 1 Convenant III/ sanering asbestlocaties / Kopie beschikkingsnummer SZW G1 Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_gemeente 2014 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (jaar T) Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of er in (jaar T) geen, enkele of alle inwoners Cumulatieve besteding aan samenloop tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve besteding exclusief samenloop tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatief aandeel provincie in de besteding na aftrek van de lasten van samenloop tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Eindverantwoording Ja/Nee Als u kiest voor ja, betekent dit dat het project is afgerond en u voor het komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden Toelichting Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E6B / 07 Indicatornummer: E6B / 08 Indicatornummer: E6B / 09 Indicatornummer: E6B / 10 Indicatornummer: E6B / 11 Indicatornummer: E6B / 12 1 Convenant III/ sanering asbestlocaties / Ja Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1 / 01 Indicatornummer: G1 / 02 2,25 Nee 89

90 SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015 SZW G1A Wet sociale Hieronder per regel één Het totaal aantal gerealiseerde Het totaal aantal gerealiseerde werkvoorziening (Wsw)_totaal 2013 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; Alle gemeenten verantwoorden hier het inclusief deel openbaar lichaam totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1) na controle door de Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R gemeente. Indicatornummer: G1A / 01 Indicatornummer: G1A / 02 Indicatornummer: G1A / Hof van Twente 128,65 2,69 SZW G2 Gebundelde uitkering Besteding (jaar T) algemene Baten (jaar T) algemene Besteding (jaar T) IOAW bijstand bijstand (exclusief Rijk) op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2014 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. Gemeente I.1 Wet werk en bijstand (WWB) Gemeente I.1 Wet werk en bijstand (WWB) Gemeente I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeente I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Besteding (jaar T) IOAZ Gemeente I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Gemeente I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2 / 01 Indicatornummer: G2 / 02 Indicatornummer: G2 / 03 Indicatornummer: G2 / 04 Indicatornummer: G2 / 05 Indicatornummer: G2 / Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Gemeente Gemeente Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 07 Indicatornummer: G2 / 08 Indicatornummer: G2 / 09 Indicatornummer: G2 / Ja 90

91 SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015 SZW G3 Besluit Besteding (jaar T) Besteding (jaar T) Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk) bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeent e 2014 Besluit Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob) Besteding (jaar T) Bob Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G3 / 01 Indicatornummer: G3 / 02 Indicatornummer: G3 / 03 Indicatornummer: G3 / 04 Indicatornummer: G3 / 05 Indicatornummer: G3 / Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk) Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 07 Indicatornummer: G3 / 08 Indicatornummer: G3 / Ja SZW G5 Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2014 Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte contacturen Wet participatiebudget (WPB) Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. Let op: Dit is de enige gelegenheid om verantwoording af te leggen over deze taakuitvoering Let op: Deze verantwoording kan niet door een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd, ongeacht de keuze van de gemeente bij indicator G5/07 Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / Besteding (jaar T) participatiebudget Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's Baten (jaar T) (niet-rijk) participatiebudget Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc s Reservering besteding van educatie bij roc s in jaar T voor volgend kalenderjaar (jaar T+1 ) Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/02 tot en met G5/06 Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G5 / 02 Indicatornummer: G5 / 03 Indicatornummer: G5 / 04 Indicatornummer: G5 / 05 Indicatornummer: G5 / 06 Indicatornummer: G5 / Ja 91

92 Investeren Met Gemeenten (IMG) Omschrijving project Beschikkingsnummer provincie Project In de afgerond / verleningseindverant beschikking -woording opgenomen Ja-nee subsidie voor dit project Werkelijk besteed tlv provinciale middelen jaar x (conform baten / lastenstelsel) Werkelijk besteed tlv gemeentelijke middelen jaar x (conform baten / lastenstelsel) Werkelijk besteed tlv middelen derden jaar x (conform baten / lasten-stelsel) Cumulatief besteed tlv provinciale middelen t/m jaar x (conform baten/ lastenstelsel) Cumulatief besteed tlv gemeemtelijke middelen t/m jaar x (conform baten/ lastenstelsel) Cumulatief besteed tlv middelen derden t/m jaar x (conform baten/ lastenstelsel) Geplande einddatum Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen Aard controle D1 D1 R R R R R D1 D1 Kunstwerk Diepenheim 2010 / Ja ; 2011 / ; 2012 / Herstel Boven Regge 2010 / Ja Zaaknr: Programma Duurzaamheid Hof van Twente 2011 / Zaaknr: Ja provincie heeft bij brieven van 15 juni 2012 en 10 juli 2013 ingestemd met een aanpassing project Externe Veiligheid, subsidie deel / Zaaknr: Ja Externe Veiligheid, subsidie deel / Zaaknr: Ja

93 Verantwoording bodemsanering Omschrijving project Beschikkings - nummer provincie Project In de afgerond / eindverant - woording Ja-nee verleningsbeschikking opgenomen subsidie voor dit project Bestedingen (jaar T) t.l.v. provinciale middelen of Wgr+ midddelen Bestedingen (jaar T) aan samenloop Bestedingen (jaar T) excl. samenloop Aandeel provincie in de bestedingen (jaar T) na aftrek van samenloop Cumulatieve bestedingen (jaar T) t.l.v. provinciale middelen of Wgr+ midddelen t/m (jaar T) Cumulatieve bestedingen aan samenloop t/m (jaar T) Cumulatieve bestedingen excl. samenloop t/m (jaar T) Cumulatief aandeel provincie in de bestedingen na aftrek van samenloop t/m (jaar T) Geplande einddatum Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen Aard controle R R R R n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. Convenant IV, sanering asbestlokaties 2010 / Ja Convenant V, sanering en onderzoek asbest, bestedingen / Ja Convenant V, sanering en onderzoek asbest, bestedingen / Ja

94 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de gemeenteraad van gemeente Hof van Twente Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in deze jaarstukken opgenomen jaarrekening 2014 van gemeente Hof van Twente gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en het overzicht van baten en lasten over 2014 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SiSa-bijlage, IMG-bijlage met verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen en de Verantwoording bodemsanering. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Hof van Twente is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening alsmede voor het opstellen van het jaarverslag beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) en het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. 94