Gemeente Deventer Jaarrekening Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 1

Transcriptie

1 Gemeente Deventer Jaarrekening Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 1

2 Colofon Tekst: gemeente Deventer Vormgeving: gemeente Deventer Uitgave: gemeente Deventer, team PCA Datum: Copyright: gemeente Deventer Meer informatie? Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 2

3 Inhoudsopgave 1. Balans 2. Overzicht van baten en lasten Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 4. Toelichting op de balans 5. Toelichting op de programmarekening 6. Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen 7. Ondertekening en vaststelling 8. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Bijlagen 1. Onvoorzien 2. Incidentele baten en lasten 3. Nadere specificatie algemene dekkingsmiddelen 4. SiSa 5. IMG verantwoording en Ontwikkelagenda 6. Resultaatbestemming via reserves 7. Staat van reserves 8. Algemene toelichting op de reserves 9. Staat van voorzieningen 10. Algemene toelichting op de voorzieningen 11. Verloopoverzicht overlopende passiva en activa 12. Overzicht uitgaven en inkomsten lopende investeringen 13. Gewaarborgde geldleningen en staat van gewaarborgde geldleningen voor het verkrijgen en het verbeteren van eigen woning Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 3

4 1. Balans ACTIVA PASSIVA Vaste Activa Vaste Passiva Immateriële vaste activa Eigen vermogen Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en Algemene reserve disagio Kosten van onderzoek en ontwikkeling Bestemmingsreserves Materiële vaste activa Gerealiseerde resultaat Investeringen met economisch nut Gronden uitgegeven in erfpacht Voorzieningen Overige investeringen met economisch nut Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden een heffing kan worden geheven. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Egalisatievoorzieningen 0 0 Financiële vaste activa Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Kapitaalverstrekkingen aan: Onderhandse leningen van: Deelnemingen Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Leningen aan: Overige binnenlandse bedrijven Deelnemingen Buitenlandse banken, instellingen en overige sectoren Overige verbonden partijen 0 0 Door derden belegde gelden Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden TOTAAL VASTE ACTIVA TOTAAL VASTE PASSIVA Vlottende Activa Vlottende Passiva Voorraden Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie Kasgeldleningen aangegaan bij openbare lichamen als bedoeld in artikel 1, onderdeel a van de Wet financiering decentrale overheden Gereed product en handelsgoederen Banksaldi Grond- en hulpstoffen Overige schulden Niet in exploitatie genomen bouwgronden Rekening courant met niet financiële instellingen 23 0 Grond- en hulpstoffen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Overlopende passiva Overige vorderingen De van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen Rekening courant verhoudingen met niet financiële instellingen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen Overige uitzettingen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren; Uitzettingen in 's Rijks schatkist met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 0 0 Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen. Vorderingen op openbare lichamen Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume Liquide middelen Kassaldi 7 8 Banksaldi Overlopende activa De van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel Overige nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen die ten laste komen van volgende begrotingsjaren TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA Totaal Generaal Totaal generaal Garantiestellingen Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 4

5 2. Overzicht van baten en lasten over begrotingsjaar 2014 Begroting voor wijziging 2014 Begroting na wijziging 2014 Jaarrekening 2014 Begrotingsafwijking Bedragen x Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Programma 1 - Burger en bestuur Openbare orde en veiligheid Leefomgeving Milieu en Duurzaamheid Ruimtelijke ontwikkeling Herstructurering en vastgoed Inkomensvoorziening en arbeidsmarkt Meedoen Jeugd en onderwijs Economie, kunst en cultuur Subtotaal programma's Algemene dekkingsmiddelen Lokale heffingen Kwijtscheldingen OZB Kwijtscheldingen niet OZB Algemene uitkeringen Dividend Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekkingsmiddelen Calculatieverschillen Subtotaal algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserve in 1 - Burger en bestuur Openbare orde en veiligheid Leefomgeving Milieu en Duurzaamheid Ruimtelijke ontwikkeling Herstructurering en vastgoed Inkomensvoorziening en arbeidsmarkt Meedoen Jeugd en onderwijs Economie, kunst en cultuur Algemene dekkingsmiddelen Subtotaal Mutaties reserves: Afrondingsverschillen Resultaat na bestemming Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 5

6 3. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften uit het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. In de jaarrekening is de algemene uitkering opgenomen conform de in de septembercirculaire 2014 gepubliceerde accresmededeling. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting/voorziening gevormd te worden. Bepalend voor het instellen van een voorziening is een waarschijnlijk ongelijkmatig karakter van de kosten. Het gebruik van schattingen is een element bij het opstellen van de jaarrekening. De getrouwheid van de jaarrekening wordt hierdoor niet aangetast. Bij schattingen opgenomen in de jaarrekening zijn de volgende punten in acht genomen; de aard van de schatting en de bijbehorende veronderstellingen worden als toelichting vermeld; er is rekening gehouden met alle relevante (potentiële) omstandigheden voor en na balansdatum; ervaringen in soortgelijke gevallen zijn meegenomen. Vaste activa Algemeen In 2013 is door de raad de richtlijn activeren en afschrijven vastgesteld. Deze richtlijn is een vertaling van de eisen, welke zijn neergelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) inzake duurzame activa, naar de Deventer situatie. De richtlijn biedt een actueel kader voor investeringen en de daaruit voortvloeiende activa en afschrijvingen. Voor de afschrijvingsduur gelden de afschrijvingstermijnen die zijn opgenomen in de richtlijn activeren en afschrijven (2013). Omvangcriterium Vanaf 1 januari 2005 worden investeringen met een gebruiksduur kleiner dan 3 jaar en/of met een verkrijging- of vervaardigingprijs lager dan niet geactiveerd maar direct ten laste van de programmarekening gebracht. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 6

7 Vanaf het boekjaar 2013 worden activa, met een verkoop intentie op korte termijn, onder de vlottende activa opgenomen. Kosten van onderzoek en ontwikkeling Kosten van onderzoek en ontwikkeling worden enkel geactiveerd wanneer aan al de ondervermelde voorwaarden wordt voldaan (artikel 60 BBV); het voornemen bestaat het actief te gebruiken of te verkopen; de technische uitvoerbaarheid om het actief te voltooien vaststaat; het actief in de toekomst economische of maatschappelijke nut zal genereren; de uitgaven die aan het actief zijn toe te rekenen betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de duurzame waardeverminderingen. Materiële vaste activa met economisch nut In erfpacht uitgegeven gronden. De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is, zijn tegen een geringe registratiewaarde opgenomen in de balans. Als bedragen worden ontvangen in verband met afkoop van voortdurend erfpacht dan worden deze bedragen onder de vaste schulden op de balans opgenomen. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden onder voorwaarden (direct aantoonbare relatie en geen specifieke voorwaarden voor terugbetaling) in mindering gebracht (na ingebruikname object). Indien niet wordt voldaan aan de voorwaarden wordt de bijdrage tot aan ingebruikname gedoteerd aan een voorziening of geboekt als transitorische post. Investeringen met economisch nut waarvoor een heffing wordt geheven Investeringen in riolering of het inzamelen van huishoudelijk afval worden opgenomen in een aparte categorie. Dit zijn investeringen met economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven. Afschrijven Slijtende investeringen worden vanaf de boekingsperiode direct aansluitend op het moment van ingebruikneming (n+1) lineair of annuïtair afgeschreven gedurende de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit (zowel met economisch als maatschappelijk nut) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Activa met een meerjarig maatschappelijk nut in de openbare ruimte worden alleen in uitzonderingsgevallen geactiveerd. Een aantal uitzonderingsgevallen zijn: Eerste aanleg van wegen met de hierbij behorende civiele kunstwerken en niet opgenomen in grondexploitaties; Omvangrijke wegenreconstructies in het kader van een wijkverbetering of verkeersdoorstroming. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd en dus ook op afgeschreven. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 7

8 Eventuele activering vindt plaats tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs minus bijdragen van derden of bijdragen uit reserves. Activa met een meerjarig maatschappelijk nut in de openbare ruimte worden zo snel mogelijk afgeschreven (inclusief de (onder)gronden). Alle overige investeringen in activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden meegenomen in de beheersprogramma s. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV s en BV s ( kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden worden conform de richtlijn activeren en afschrijven (2013) geactiveerd. De verleende bijdragen worden afgeschreven in een periode gelijk aan de gebruiksduur van het actief waarvoor de bijdrage is verstrekt. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde en overeenkomstige de gestelde voorwaarden zoals genoemd in de in 2012 bijgestelde notitie grondexploitatie (commissie BBV). Er wordt rente (omslagrentepercentage) bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Door de gekozen systematiek is het mogelijk dat een boekwaarde tijdelijke negatief kan staan. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant zijn. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van grond- en hulpstoffen en de loonkosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Voor een geprognosticeerd verlies op de grondexploitatie wordt een verliesvoorziening ingesteld ter grote van het volledige verlies. De voorziening wordt gepresenteerd als waardecorrectie op de post voorraad onderhanden werk (bouwgrond in exploitatie (BIE)). De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen standaard verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Verschillen tussen de standaard verrekenprijs en betaalde inkoopprijs worden als resultaat verantwoord. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening is bepaald op basis van de geschatte inningskansen per individuele vordering (statische methode). Liquide Middelen Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 8

9 Overlopende activa De overlopende activa maken onderdeel uit van de vlottende activa (artikel 37 BBV). Onder de overlopende activa vallen de vooruitbetaalde kosten en nog te ontvangen bedragen. Vooruitbetaalde kosten zijn kosten die reeds zijn betaald, maar waarvan de prestatie (nut) na de balansdatum valt. Nog te ontvangen bedragen betreft nog te factureren geleverde prestaties. De grondslag voor de vordering is voor de balansdatum ontstaan. Overlopende activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs (artikel 63 BBV). Vaste Passiva Eigen vermogen Reserves Conform artikel 19 BBV bevat de toelichting op het overzicht van baten en lasten een overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves. Voorzieningen In de, in 2009 door de raad, vastgestelde geactualiseerde beleidsnota reserves en voorzieningen wordt het kaderstellend beleid voor voorzieningen weergegeven. Met ingang van begrotingsjaar 2014 is middels een Wijzigingsbesluit ( ) de toepassing enigszins aangepast en als volgt; 1. Voorzieningen worden gevormd wegens: a. Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; b. Op de balansdatum bestaande risico s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is; c. Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren; d. De bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven als bedoeld in artikel 35, eerste lid, onder b BBV. 2. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden, met uitzondering van de voorschotbedragen, bedoeld in artikel 49, onderdeel b BBV (zijnde de van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren). Deze uitzonderingscategorie wordt conform het BBV verantwoord onder de overlopende passiva. 3. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies (artikel 44 BBV). Een uitzondering hierop is voorziening Wethouders-pensioenen, welke wordt gewaardeerd tegen contante waarde. De onderhoudsegalisatie voorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenraming (de zogenaamde meerjaren onderhoudsplannen - MJOP s) van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die daarvoor zijn geformuleerd. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid daarvoor nader toegelicht. Conform het Wijzigingsbesluit van 25 juni 2013, van toepassing met ingang van het begrotingsjaar 2014, is artikel 44, lid d BBV geïntroduceerd (zie hierboven). In de jaarrekening 2014 is hiermee rekening gehouden. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de gerealiseerde aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Algemeen In 2009 is de geactualiseerde beleidsnota reserves en voorzieningen (juni 2009) door de raad vastgesteld. Deze beleidsnota is een vertaling van de eisen, welke zijn neergelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) inzake reserves en voorzieningen, naar de Deventer situatie. De algemene reserves en bestemmingsreserves worden gevormd conform door de raad genomen besluiten. Onttrekkingen aan deze reserves geschieden conform daartoe strekkende raadsbesluiten. Bij een aantal reserves Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 9

10 is sprake van toevoeging van rente ten laste van programmarekening op basis van het in de begroting vastgestelde rentepercentage. Incidentele baten en lasten Conform artikel 28 BBV is in de toelichting op de programmarekening een overzicht van de incidentele baten en lasten per programma. Daarin wordt per programma ten minste de belangrijkste posten (> ) afzonderlijk gespecificeerd. Nog te bepalen en te bestemmen resultaat De basis voor de jaarrekening ligt in de door de gemeenteraad vastgestelde begroting. In de jaarrekening dient tot uitdrukking te worden gebracht hetgeen werkelijk is gebeurd ten opzichte van de door de raad vastgelegde voornemens in de begroting, inclusief later daarin aangebrachte wijzigingen. Door middel van de voorgeschreven analyse tussen de rekening- en begrotingscijfers wordt inzicht verstrekt in de - eventueel - ontstane verschillen. Conform de programmabegroting mogen in de diverse programma s niet de stortingen en puttingen met betrekking tot de reserves worden opgenomen. Deze mutaties worden opgenomen in het overzicht werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan reserves. Nadat het resultaat van de rekening (inclusief exploitatiemutaties in reserves) is bepaald wordt dit afzonderlijk op de balans vermeld en in de jaarrekening vastgelegd. Na vaststelling van de jaarrekening neemt de gemeenteraad vervolgens een besluit over de bestemming van het resultaat. Eigen bijdrage CAK Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming is op grond van de Wmo een eigen bijdrage verschuldigd. Deze eigen bijdrage is afhankelijk van de gemeentelijke verordening Wmo en de inkomensgegevens van de aanvrager. In de wet is bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage niet wordt uitgevoerd door de gemeente zelf, maar door het CAK. Door privacyoverwegingen is de gegevensverstrekking van het CAK aan de gemeente Deventer ontoereikend om de volledigheid en juistheid van de eigen bijdragen te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Gezien het feit dat het CAK verantwoordelijk is voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geeft zij jaarlijks een mededeling af over de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen (Third party mededeling). Bij het afgeven van deze mededeling betrekt het CAK niet de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de gegevens van andere ketenpartners, waardoor de gemeente Deventer niet beschikt over een mededeling waarop volledig kan worden gesteund ten behoeve van de volledigheid van de eigen bijdragen voor de jaarrekening De gemeente Deventer heeft hierdoor onvoldoende zekerheid omtrent de volledigheid van de eigen bijdragen Wmo van in haar jaarrekening Wel kan middels de mededeling zekerheid worden verkregen dat het totaalbedrag aan vastgestelde eigen bijdragen gelijk is aan de door het CAK geïnde en doorbetaalde eigen bijdragen aan de gemeente. Hiermee beschikt de gemeente Deventer in voldoende mate over de zekerheid dat de eigen bijdragen in de jaarrekening 2014 juist zijn verantwoord. Eventuele mogelijke niet verantwoorde eigen bijdragen worden ingeschat als niet significant cq materieel. Vlottende passiva Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover geldleningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. In de toelichting op de balans is dit opgenomen en in bijlage 13 wordt dit nader gespecificeerd. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 10

11 Verplichting voortvloeiend uit leasing De waardering van de verplichting van financial leasing vindt plaats tegen de contante waarde van de contractueel verschuldigde leasetermijnen. Overlopende passiva Overlopende passiva zijn verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen (met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume (artikel 49 BBV)). Een essentieel kenmerk is dat voor de gemeente een verplichting bestaat. Een verplichting is een plicht of verantwoordelijkheid jegens een derde om op een bepaalde manier te handelen of te presteren (dit kan voortkomen uit een overeenkomst maar ook uit, door een derde reeds geleverde prestatie waarvoor nog geen betaling heeft plaatsgevonden). Vanaf worden van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren onder de overlopende passiva opgenomen (artikel 49, onderdeel b BBV). Indien op basis van de voorwaarden van de specifieke doeluitkering het niet bestede bedrag moet worden terugbetaald, dan is dit terug te betalen voorschotbedrag verantwoord onder de netto vlottende schulden (artikel 48, onderdeel c BBV en vraag 2 van deel 15 vragen en antwoordenrubriek). Overlopende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde (artikel 63 lid 7 BBV). Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 11

12 4. Toelichting op de balans Vaste activa Immateriële vaste activa De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in (x 1.000): Kosten onderzoek en ontwikkeling Kosten sluiten geldleningen Totaal Het onderstaand overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2014 (x 1.000): Boekwaarde Investe ringern Desinves teringen Afschrijvingen Bijdragen van derden Afwaarderingen Boekwaarde Kosten onderzoek en ontwikkeling Kosten sluiten geldleningen Totaal Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen (x 1.000): Boekwaarde Boekwaarde In erfpacht uitgegeven gronden Overige investeringen met een economisch nut Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van kosten een heffing kan worden geheven Investeringen met maatschappelijk nut Totaal Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de in erfpacht uitgegeven gronden. (x 1.000) Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Bijdragen van derden/ reserves Boekwaarde Gronden uitgegeven in erfpacht Totaal Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 12

13 De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld (x 1.000): Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Subtotaal Verliesvoorziening bedrijfsgebouw Verliesvoorziening gronden en terreinen Totaal Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer (x 1.000): Boekwaarde Boek waarde Desinvesteringen Bijdragen van derden / reserves Investeringen Afschrijvingen Boekwaarde Verliesvoorziening Netto boekwaarde Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grondweg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa Totaal Conform het wijzigingsbesluit inzake BBV, is de boekwaarde van investeringen met economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven, in een aparte categorie opgenomen. Het betreft een verschuiving van 33 miljoen. De investeringen met economisch nut waarvan ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven kent het volgende verloop in 2014 (x 1.000): Boekwaarde Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Bijdragen van derden/ reserves Boekwaarde Investering met economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Totaal Conform het wijzigingsbesluit inzake BBV, is de boekwaarde van investeringen met economisch nut waarvoor heffing kan worden geheven, in een aparte categorie opgenomen. Het betreft een verschuiving van 33 miljoen. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 13

14 De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop (x 1.000): Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Bijdragen van derden / reserves Afwaarderingen Boekwaarde Gronden en terreinen Grond- weg- en waterbouwwerken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de als bijlage opgenomen overzicht bijlage 12 toelichting op uitgaven en inkomsten lopende investeringen. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2014 wordt in onderstaand overzicht weergegeven (x 1.000): Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Afwaarderingen Boekwaarde Kapitaalverstrekkingen aan: - Deelnemingen Leningen aan: - Woningbouwcorporaties Deelnemingen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen > 1 jaar Bijdragen aan activa van derden Totaal Onder de investeringen is in 2014 onder de langlopende leningen voor 2.1 miljoen de renteloze lening aan Attero Holding N.V. in de balans opgenomen. De vordering, die in 2008 is ontstaan als gevolg van omzetting van een commanditair vermogen in een renteloze lening, was tot en met de jaarrekening 2013 opgenomen als niet uit de balans blijkende bezitting. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 14

15 Vlottende activa Voorraden De samenstelling hiervan is als volgt (x 1.000): Onderhanden werk; voorraden gronden in exploitatie Grond en hulpstoffen; niet in exploitatie genomen gronden en overig Grond en hulpstoffen; overige voorraden 0 0 Gereed product en handelsgoederen; nog te verkopen grond en overige voorraden grond Totaal De mutaties over 2014 zijn als volgt weer te geven (x 1.000): Grond in exploitatie Grond nog niet in exploitatie Voorraad eigen verklaring CBR Nog te verkopen Gronden Geïnvesteerd vermogen Correctie openingsbalans Reeds gevormde verliesvoorzieningen Boekwaarde Rentetoevoeging op voorzieningen Mutatie verliesvoorziening Saldo mutaties (Vermeerderingen/verminderingen) Boekwaarde Overzicht gronden in exploitatie Geïnvesteerd vermogen per Geïnvesteerd vermogen per Woningbouwlocaties Vijfhoek totaal Spijkvoorderenk Steenbrugge totaal Grachtengordel Eikendal fase Woningbouw Okkenbroek Woningbouw Okkenbroek De Wijtenhorst Bedrijvenlocaties Bergweide Algemeen Bergweide vuilstort Westfalenstr Bergweide 4 nazorg Bergweide Bergweide Havenkwartier Havenplein Havenkwartier Zelf en samenbouw Havenkwartier doorontwikkeling broedplaats Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 15

16 Geïnvesteerd vermogen per Geïnvesteerd vermogen per Havenkwartier stoer wonen Havenkwartier silogebied Bedrijvenpark A Bedrijventerrein Lettele Randgebieden AS Rondom de Scheg Randgebied AS BC Driehoek Blauwenoord Bedrijventerrein Bathmen Herontwikkellokaties WC Keizerlanden Totaal in exploitatie genomen Inclusief gevormde verliesvoorzieningen voor een bedrag van Voorraden grond in exploitatie De belangrijkste mutaties bij de in exploitatie genomen projecten vonden plaats bij: Bedrijvenpark A1 (inclusief ondertunneling oostelijke ontsluiting) 11,0 miljoen aanleg wegen, verwerving, plankosten, bijdrage voorziening, rentekosten en subsidie oostelijke ontsluiting 2,1 miljoen; Wijtenhorst 1,9 miljoen: bouw- en woonrijp maken, planontwikkelingskosten, rentekosten en verkopen 2,1 miljoen; Vijfhoek 0,1 miljoen: bouw- en woonrijp maken en planvoorbereidingskosten en verkopen 0,7 miljoen; Spijkvoorderenk 1,7 miljoen: bouw- en woonrijp maken, plankosten en rente en verkopen woningbouw 1,3 miljoen; Rondom de Scheg 0,4 miljoen: voor met name rentekosten; Steenbrugge 1,3 miljoen: planontwikkeling en rentekosten; Winkelcentrum Keizerslanden 0,5 miljoen: planontwikkeling en rentekosten; 0,7 miljoen: terugbetaling verkoopopbrengst; Eikendal 1,0 miljoen: planontwikkeling en rentekosten; Havenkwartier silogebied 0,1 miljoen: planontwikkeling, woonrijp maken en rentekosten; Bergweide Westfalenstraat 0,4 miljoen: rente. Gereed product en handelsgoederen; Nog te verkopen panden en gronden. De belangrijkste mutaties bij gereed product en handelsgoederen vonden plaats bij: Mutaties door verkopen, rentebijschrijving en afwaardering op de nog te verkopen gronden - 0,328 miljoen; Getroffen verliesvoorzieningen panden - 0,006 miljoen en rentebijschrijving op de voorziening van - 0,008 miljoen. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 16

17 Het verloop van de verliesvoorziening voor het jaar 2014 wordt in onderstaand overzicht weergegeven (x 1.000): Project Totaal Verliesvoorziening per Rente toevoeging 2014 Aanvullende Omzetten van verliesvoorz. Verliesvoorziening 2014 naar afwaardering Totaal verliesvoorziening per Eikendal De Scheg Bedrijvenpark A Bedrijventerrein Lettele Winkelcentrum Keizerslanden Groot Bergweide/Havenkwartier Wijtenhorst Douwelerleide Terrein Zutphenseweg Steenbrugge Grachtengordel Spijkvoorderenk Centrumplan Bathmen Bramhaar Te verkopen panden/gronden Totaal Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden (x 1.000): Boekwaarde Voorziening oninbaarheid Balanswaarde Balanswaarde Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen RC verhoudingen met niet fin. instell Overige vorderingen Overige uitzettingen Totaal Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 17

18 De vorderingen vallen in de volgende hoofdcategorieën te onderscheiden: Vorderingen op andere publiekrechtelijke lichamen Overige vorderingen Kasgeldleningen 0 0 Nog te vorderen BTW Rekening-courant met niet financiële instellingen Bijstandsvorderingen Uitkeringsvorderingen sociale voorzieningen Subtotaal vorderingen Voorziening oninbaarheid voor: - dubieuze debiteuren dubieuze debiteuren BAD dubieuze debiteuren BBZ bijstandsvorderingen overige vorderingen Subtotaal voorzieningen Totaal Liquide middelen De samenstelling hiervan is als volgt (x 1.000): Kassaldi 7 8 Banksaldi Totaal Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 18

19 Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden (x 1.000): Vooruitbetaalde bedragen die ten laste komen van volgende begrotingsjaren De van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel Overige nog te ontvangen bedragen Totaal Het verloop op nog te ontvangen voorschotbedragen op uitkeringen is als volgt (x 1.000): Nog te ontvangen voorschot bedragen op uitkeringen Saldo Ontvangen bijdragen Bestede bedragen Saldo Zie voor specificatie het als bijlage 11 opgenomen overzicht overlopende activa. Vaste Passiva Eigen vermogen Het verloop van de boekwaarde (algemene- en bestemmingsreserves) is als volgt (x 1.000): Algemene reserves Bestemmingsreserves Gerealiseerde resultaat Totaal Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten Stortingen in reserves Puttingen uit reserves Toevoeging rente aan reserves Gerealiseerde resultaat Het verloop van de boekwaarde (algemene- en bestemmingsreserves) is als volgt (x 1.000): Algemene Bestemmings Totaal 2014 reserves reserves Stand Stand Resultaatbestemming Vermeerderingen Verminderingen Boekwaarde per Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 19

20 Resultaat rekening 2014 In de begroting 2014 (na Najaarsrapportage 2014) was een voordelige rekening uitkomst van geraamd. Het resultaat 2014 na bestemming via reserves bedraagt 4,7 miljoen voordelig. Door dit resultaat aan te passen met de over te hevelen budgetten ( 1,8 miljoen) ontstaat een voordelig nettoresultaat van 2,9 miljoen. In het jaarverslag wordt in hoofdstuk 2 Financieel verslag een samenvattend overzicht en analyse weergegeven van het rekeningresultaat Voor een nadere toelichting op de gerealiseerde resultaten per programma wordt verwezen naar de recapitulatiestaat programma s en naar bij de in de programmabladen opgenomen toelichting. Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen is als volgt (x 1.000): Boekwaarde Boekwaarde Toevoeging Vrijval Aanwending Boekwaarde Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s Door derden beklemde middelen Onderhoudsegalisatievoorzieningen Totaal Voor een toelichting op aard en reden van mutaties in de voorzieningen wordt verwezen naar bijlage 9 Staat van voorzieningen en bijlage 10 Toelichting op voorzieningen. Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer De bedragen zijn als volgt samengesteld (x 1.000): Onderhandse leningen: - Binnenlandse banken en ov. financiële instellingen Binnenlandse bedrijven Buitenlandse banken en instellingen Door derden belegde gelden Totaal Het verloop van de boekwaarde is als volgt: (x 1.000): Saldo Vermeerderingen Aflossingen Boekwaarde Onderhandse leningen Door derden belegde reserves Totaal De totale rentelasten op langlopende geldleningen bedroegen over 2014 ruim 9,3 miljoen. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 20

21 Vlottende passiva Onder de vlottende passiva zijn opgenomen (x 1.000): Schulden <1 jaar Overlopende passiva Totaal Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden (x 1.000): Kasgeldleningen aangegaan bij openbare lichamen als bedoeld in artikel 1, onderdeel a van de Wet financiering decentrale overheden Rekening courant niet financiële Instellingen 23 0 Banksaldi Overige schulden Totaal Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt (x 1.000): De van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren Overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume Totaal Het verloop van vooruit ontvangen uitkeringen is als volgt (x 1.000): Vooruit ontvangen uitkeringen Saldo Toevoeging Aanwending Saldo Zie voor specificatie het als bijlage 11 opgenomen overzicht overlopende passiva. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 21

22 Garantiestellingen Buiten wat in de balans is opgenomen aan langlopende schulden, zijn door de gemeente waarborgen verstrekt. Het bedrag is als volgt samengesteld. (x 1.000): Gewaarborgde geldleningen Gewaarborgde geldleningen voor het verkrijgen en verbeteren van eigen woningen particulieren Garantiestellingen Overige verleende garanties Totaal Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Langlopende huurcontracten, leasecontacten en licentieovereenkomsten Het BBV (art. 53 BBV) vereist dat belangrijke, niet in de balans opgenomen, financiële verplichtingen in de toelichting op de balans worden opgenomen. Hierbij moet worden gedacht aan langlopende huurcontracten, leasecontracten en licentieovereenkomsten. Gemeente Deventer heeft meerjarige huurcontracten voor diverse gebouwen voor huisvesting van het gemeentelijk apparaat en culturele- en welzijnsgebouwen afgesloten. Daarnaast zijn er meerjarige leasecontracten afgesloten voor roerende goederen (bedrijfsauto s en ICT apparatuur) en inhuur van arbeidskrachten. Samenvatting niet uit de balans blijkende verplichtingen Soort verplichting Totaalbedrag volledige Contractperiode Gerealiseerd t/m 2013 Gerealiseerd bedrag in 2014 Raming bedrag restant verplichting (nog niet gerealiseerd) Huurovereenkomsten huisvesting gemeentelijk apparaat Huurovereenkomsten cultureel-, onderwijs-, welzijn en sportgebouwen Lease overeenkomsten bedrijfswagens Lease overeenkomsten ICT apparatuur Huurovereenkomsten parkeergarages Overige overeenkomsten Totaal Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 22

23 Niet uit de balans blijkende bezittingen Er zijn geen niet uit de balans blijkende bezittingen. Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum. Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 23

24 5 - Toelichting programmarekening Hierbij een korte toelichting op hoofdlijnen van de verschillen tussen het saldo van de uitkomsten tussen de begroting 2014 na wijziging en de realisatie Dit betreft verschillen exclusief de puttingen en stortingen uit/in reserves. Voor gedetailleerde diepgaandere analyse wordt verwezen naar de algemene toelichting naar de programmatoelichting in het jaarverslag. Programma 1 Het nadeel is te verklaren door een aanvullende storting in de voorziening wethouderspensioenen voor een bedrag van Programma 2 Voordeel op met name de producten Brandweer, vanwege een onverwachte teruggaaf compensabele BTW van de Veiligheidsregio. Programma 3 Het positief exploitatieresultaat wordt grotendeels veroorzaakt door onderschrijding van budget voor kapitaalslasten bij de infrastructurele projecten. Daarnaast is er op onderhoud van straten, wegen en pleinen en openbare verlichting sprake van budgetonderschrijding als gevolg van vertraagde output. Hiervoor wordt budgetoverheveling aangevraagd. Een rekeningnadeel is er op product riolen en gemalen wegens hogere kosten onderhoud e.a. en achterblijvende baten wegens minder aansluitingen dan begroot. Programma 4 Het voordeel is met name het gevolg van faseringsverschillen in bodemsaneringsprojecten, lagere lasten en baten door de invoering van Diftar en het op de balans opnemen van de in het verleden aan Attero verstrekte geldlening ad. 2.1 miljoen. Programma 5 Per saldo een voordeel op niet bestede budget leader platteland die wordt overgeheveld en hogere baten door diverse intentieovereenkomsten, landschapsontwikkelingsplan en gebiedsontwikkeling Sluiskwartier. Daarnaast hogere apparaatslasten als gevolg van de turbulente ontwikkelingen binnen het terrein van de Volkshuisvesting. Programma 6 De nadelen betreffen minder verkoopopbrengsten en het treffen van verliesvoorzieningen voor grondexploitaties. Programma 7 Voordeel op programma 7 wordt voor een groot deel veroorzaak door minder uitgaven WWB, BBZ en er is sprake van een onderuitputting bij het product Re-integratie. Daarnaast is er nog een vrijval van omdat de meeneemregeling is komen te vervallen en de middelen ten gunste komen van het resultaat. Programma 8 Het voordeel op het programma 8 bestaat uit een onderbesteding op de WMO voorzieningen, voordelige afrekeningen uit voorgaande jaren en een voordeel van niet bestede budgetten die overgeheveld zijn. Programma 9 Het voordeel op programma 9 bestaat uit niet bestede budgetten die overgeheveld zijn en een voordeel op onderhoud huisvesting. Programma 10 Het voordeel op programma 10 bestaat met name uit de provinciale bijdrage voor het filmtheater (ad. 5 miljoen); deze wordt in 2014 (i.p.v. 2015) in de reserve kapitaallasten gestort. Daarnaast een voordeel van niet bestede budgetten die worden overgeheveld en niet ontvangen baten die worden overgeheveld. Programma 11 Er is een voordeel van op de Algemene Uitkering. De voorziening dubieuze debiteuren is verhoogd met Daarnaast heeft er een afwaardering plaatsgevonden i.v.m. (lagere marktwaarde) van gebouwen voor een totaal bedrag van Jaarrekening 2014 gemeente Deventer 24