EVALUATIE VLAAMSE STATIONSOMGEVINGEN FICHE STATIONSOMGEVING ROESELARE

Transcriptie

1 EVALUATIE VLAAMSE STATIONSOMGEVINGEN FICHE STATIONSOMGEVING ROESELARE omgevingvlaanderen.be

2 COLOFON VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Departement Omgeving Vlaams Planbureau voor Omgeving Koning Albert II-laan 20 bus Brussel vpo.omgeving@vlaanderen.be TITEL STUDIE Evaluatie van de ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van de Vlaamse hoofdstations: Fiche Roeselare AFBEELDING COVER: geert-messiaen.be OPDRACHTGEVER Vlaamse Overheid, Beleidsdomein RWO Departement Ruimte Vlaanderen Afdeling Onderzoek en Monitoring AUTEURS: BUUR Bureau voor Urbanisme Sluisstraat 79/ Leuven ww.buur.be i.s.m. Rebel Group maria-theresialei Antwerpen ndvr marialei Antwerpen Proflow Meirelos Deinze 01/03/2018 PARTNERS

3 INHOUD Stationsomgeving Roeselare 5. RUIMTELIJKE ANALYSE 5.1. Ruimtelijke analyse stadsniveau 1. STATIONSOMGEVING ROESELARE 2. DE HOOFDSTATIONS 3. SOCIO-ECONOMISCHE ANALYSE 3.1. Demografische evolutie ( ) 3.2. Inkomensevolutie ( ) 3.3. Vastgoedprijzen 4. MOBILITEITSINDICATOREN 4.1. Reizigersaantallen ( ) 4.2. Knooppuntwaarde 5.2. Ruimtelijke analyse directe stationsomgeving (Afstand ca. 250m) Topografische kaart jaren 90 Luchtfoto 2017 Bebouwde omgeving jaren 90 en gesloopte gebouwen Bebouwde omgeving jaren 2017 en functies 5.3. Ruimtelijke analyse ruimere stationsomgeving Afstand ca m Topografische kaart jaren 90 Luchtfoto 2017 Bebouwde omgeving jaren 90 en gesloopte gebouwen Gerealiseerde projecten, geplande projecten en studiegebieden Bebouwde omgeving jaren 2017, projectzones en toekomstige projectgebieden 6. EEN GEÏNTEGREERD BEELD 3

4 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 1. STATIONSOMGEVING ROESELARE In Roeselare nam de ontwikkelingsdynamiek pas recent een aanvang en bleef rond het station voorlopig beperkt tot grote publieke investeringen. Private ontwikkelaars richtten zich voorlopig vooral op het stadscentrum. Nieuwe publieke ruimte aan voor- en achterkant van het station zou hier verandering in moeten brengen. Roeselare heeft ook een van de armere stationsbuurten uit de selectie. Roeselare is een station met een lage knooppuntwaarde en ook niet zo veel reizigers, dat een beetje buiten het centrum ligt. Tussen station en centrum loopt de belangrijke winkelas Ooststraat. Aangezien Roeselare een van de centrumsteden is, hoort ze echter weldegelijk in de selectie thuis. Qua ontwikkelingsdynamiek kende Roeselare een eerder trage start. In 2008 werd er begonnen met ontwerpend onderzoek voor de stationsomgeving. Dit leidde vanaf 2010 tot een transformatie van het stationsplein en -gebouw en een nieuw busstation, projecten die recent voltooid werden. Nu is de aandacht verschoven naar de achterkant, waar een groot ontwikkelingsgebied is aangeduid maar voorlopig vooral geïnvesteerd is in tijdelijk gebruik van leegstaande gebouwen en de aanleg van publieke ruimte. Zowel aan de voor- als aan de achtergrond lopen echter voorbereidingen voor een private woonontwikkeling. In het stadscentrum is de ontwikkelingsdynamiek wat versnipperd, maar werden wel een aantal grote inbreidingsprojecten gerealiseerd. Een echte link met de stationsbuurt is er echter niet. Op socio-economisch vlak is Roeselare een stad met weinig grote veranderingen, ook niet in de stationsomgeving. Het inkomen daar ligt duidelijk lager dan gemiddeld in Vlaanderen, waarmee Roeselare samen met Aalst een van de armere stationsomgevingen kent die niet in een van de grootsteden liggen 4

5 Stationsomgeving Roeselare 5

6 2. DE HOOFDSTATIONS Antwerpen Berchem Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen Antwerpen Centraal Aalst Gent Sint Pieters Hasselt Aarschot Noorderkempen Oostende 6

7 Stationsomgeving Roeselare Brugge Denderleeuw Genk Gent Dampoort Kortrijk Leuven Lier Mechelen Roeselare Sint Niklaas Turnhout Vilvoorde 7

8 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 3. SOCIO-ECONOMISCHE ANALYSE Afbakening socio-economische analyse Roeselare Voorkant station (groen): gewogen mediaan A001, A03 & A811 Achterkant station (blauw): gewogen mediaan A101, A122, A132 & A143 In de volgende overzichten is een weergave gemaakt van de demografische evolutie ( ) en inkomensevolutie ( ) van de stationsomgeving. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen de voorkant (groen) en de achterkant (blauw) van het station op basis van een denkbeeldige lijn van station naar centrum. Vervolgens worden deze statistische sectoren samengenomen en wordt de evolutie per groep (voorkant/ achterkant) vergeleken met enerzijds het centrum, anderzijds met de betreffende gemeente. Weging op basis van aantal aangiften voor elk jaar. Centrum wordt niet onderscheiden, want voorkant station ligt in centrum. 8

9 Stationsomgeving Roeselare 3.1. DEMOGRAFISCHE EVOLUTIE ( ) De evolutie van de bevolkingsaantallen van de stationsomgeving is ongeveer gelijk aan die van de gemeente Roeselare. De veroudering van de bevolking is minder sterk in de stationsomgeving dan in de gemeente Roeselare en minder sterk aan de voorkant van het station dan aan de achterkant. Aan de voorkant van het station heeft een stijging plaatsgevonden van het aandeel twintigers, vijftigers en 80-plussers. Aan de achterkant van het station heeft een sterke stijging van het aandeel vijftigers plaatsgevonden. Het aandeel inwoners ouder dan 40 is met ongeveer 1 procentpunt toegenomen aan de voorkant van het station en met ongeveer 5 procentpunt aan de achterkant van het station. 9

10 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen VOORKANT STATION 10

11 Stationsomgeving Roeselare ACHTERKANT STATION 11

12 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 3.2. EVOLUTIE MEDIAAN INKOMEN ( ) In de volgende grafieken wordt de evolutie van de mediaan van het nominale inkomen per aangifte over de periode 1994 tot en met 2013 weergegeven. Zowel in absolute termen, als relatief met gemeente en het Vlaams Gewest. Het inkomen van Roeselare ligt sinds 1994 meestal net iets onder het Vlaamse gemiddelde, maar nooit meer dan vijf procent. Het mediaan inkomen per aangifte van de stationsomgeving en het centrum lagen hier in 1994 ongeveer 10 procent onder. In 2013 was dit nog steeds zo voor de achterkant. In 2013 was het verschil vergroot tot ongeveer 20 procent aan de voorkant van het station en in het centrum. Het mediaan inkomen per aangifte aan de voorkant van station Roeselare is het op vier na laagste van alle onderzochte afbakeningen. Met een op vijf na laagste evolutie. Na Gent-Dampoort, Antwerpen-Centraal en Aalst, is de omgeving van station Roeselare de stationsomgeving met het laagste mediaan inkomen van de onderzochte stationsomgevingen. 12

13 Stationsomgeving Roeselare 13

14 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 3.3. VASTGOEDPRIJZEN In de volgende weergaven wordt een vergelijking gemaakt van de vastgoedprijzen in de stationsomgeving met die in het centrum. Op basis van publiek beschikbare gegevens van Immoweb, Zimmo (en zoekrobot Zimmy) en Immotrace, zijn de prijzen per m² woonoppervlakte van nieuwbouwappartementen in kaart gebracht. Prijzen van nieuwbouwappartementen zijn hoger in het centrum dan in de stationsomgeving. 14

15 Stationsomgeving Roeselare 4. MOBILITEIT 4.1. EVOLUTIE REIZIGERSAANTALLEN De volgende grafiek geeft de evolutie van het gemiddelde aantal doordeweekse opstappers. De gebruikte gegevens zijn de reizigerstellingen van de NMBS, waar 2004 het gemiddelde van de jaren 2003 en 2005 bedraagt zoals berekend in hun publicatie voor het jaar Het gemiddelde aantal doordeweekse opstappers per werkdag is met ongeveer 16 procent gestegen sinds Knooppuntwaarde per sta on 4.2. KNOOPPUNTWAARDE De volgende grafiek geeft gewogen knooppuntwaarde per station. De gebruikte gegevens zijn op basis van de studie Ontwikkelingskansen op basis van knooppuntwaarde en nabijheid voorzieningen, uitgevoerd door VITO in opdracht van Ruimte Vlaanderen Knooppuntwaarde Sta on 15

16 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 5. RUIMTELIJKE ANALYSE De ruimtelijke analyse doen we door per station de ruimtelijke veranderingen tussen ca en 2017 in kaart te brengen op drie schaalniveaus: de directe stationsomgeving, de ruime stationsomgeving en het stedelijk gebied. We kijken daarbij naar nieuwbouwprojecten en ontwikkelingsgebieden. Per case wordt ook een kaart gemaakt van het aanwezige programma rond het station en van ontwikkelingsprojecten die gepland worden maar nog niet zijn uitgevoerd. Naast het kaartmateriaal wordt er per station ook een tijdslijn gemaakt waarin de ontwikkelingsprojecten chronologisch worden getoond. De methodiek van de ruimtelijke analyse wordt uitvoerig besproken in het hoofdrapport. 16

17 Stationsomgeving Roeselare 5.1. RUIMTELIJKE ANALYSE STADSNIVEAU Topografische kaart jaren 90 17

18 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen Luchtfoto

19 Stationsomgeving Roeselare Economische zones 2017 Groenzones 2017, Recreatiegebieden 2017 Bebouwde omgeving jaren 2017 met onderscheid tussen de kernen en de verpsreidde bebouwing Lokaal spoornetwerk incl. omliggende stations 19

20 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 5.2 RUIMTELIJKE ANALYSE DIRECTE STATIONSOMGEVING (AFSTAND CA. 250M) Topografische kaart jaren 90 20

21 Stationsomgeving Roeselare Bebouwde omgeving jaren 90 Inmiddels gesloopte gebouwen 21

22 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen Luchtfoto

23 Stationsomgeving Roeselare Bebouwde omgeving 2017 Functies op gebouwniveau Heraangelegde publieke ruimte Parkeren Gebouwen die er nieuw zijn bijgekomen, onderscheiden zich grafisch aan de hand van een schaduw 23

24 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 5.3 RUIMTELIJKE ANALYSE RUIME STATIONSOMGEVING (AFSTAND CA. 1000M) Topografische kaart jaren 90 24

25 Stationsomgeving Roeselare Bebouwde omgeving jaren 90 Gebiedsontwikkelingen en publiekeruimteprojecten in 1990 Inmiddels gesloopte gebouwen 25

26 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen Luchtfoto

27 Stationsomgeving Roeselare Bebouwde omgeving jaren 2017 Gebiedsontwikkelingen en publiekeruimteprojecten in 2017 incl. fucnties op gebouwniveau Toekomstige projectgebieden: Geplande masterplannen met uitzicht op realisatie, geplande publiekeruimte projecten, studiegebieden 27

28 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen Gebiedsontwikkelingen 2017 Publieke-ruimteprojecten 2017 Toekomstige projectgebieden: Geplande masterplannen met uitzicht op realisatie, geplande publiekeruimte projecten, studiegebieden 28

29 Stationsomgeving Roeselare De tijdslijn is een overzicht van alle projecten en trajecten die liepen in de ruimtere stationsomgeving vanaf het jaar Ze geeft een overzicht van de planningsdynamiek. Elk afzonderlijk traject vertrekt uit een horizontale lijn, hieruit ontspruiten dan (soms) subtrajecten. Wanneer een traject nog niet afgerond is, loopt deze ijn verder. Daarnaast wordt ook duidelijk tijdens welke periode de projecten werden gepland en uitgevoerd Hoeveel projecten al dan niet afgerond zijn (rood/zwart) Hoeveel er werd gebouwd en geïnvesteerd werd in publieke ruimte (gekleurde achtergrond/witte achtergrond) Deze is bewust geplaatst naast de abstracte kaart met enkel de contouren van de vijf projecttypes. de projctgebieden op deze kaart komen overeen met de projecten op de tijdslijn. 29

30 Evaluatie Vlaamse stationsomgevingen 6. EEN GEÏNTEGREERD BEELD De numerieke resultaten van de socioeconomische, mobiliteits- en ruimtelijke analyse werden in een spindiagram geplaatst. Elk station heeft zo een geïntegreerde figuur met een abstractie van de analyseresultaten. Dit laat toe om de stationsomgevingen onderling te vergelijken, en om verbanden te zoeken tussen verschillende indicatoren. De vergelijking en de verbanden worden besproken in het hoofdrapport. De numerieke waarden van deze indicatoren werden voor elke groep onderverdeel d volgens drie waarden 12 indicatoren werden geplot op de grafiek: Bevolkingsdichtheid Inkomensevolutie Demografische evolutie Evolutie bevolkingsgroei Vastgoedprijzen Overwegende functie in de directe stationsomgeving Ontwikkelingsdynamiek in de ruime stationsomgeving Bijgekomen bebouwde oppervlakte in de directe stationsomgeving Bijgekomen bebouwde oppervlakte in de ruime stationsomgeving Aantal instappers op een weekdag Evolutie van de instappers Absolute knooppuntwaarde 30

31 Stationsomgeving Roeselare 31

32