Kunstbedrijf. Arnhem. Kunstbedrijf Arnhem. 55+ verduurzaming. Kunstbedrijf Arnhem

Transcriptie

1 Kunstbedrijf Arnhem Eindrapportage Verdieping & Kunstbedrijf Arnhem Kunstbedrijf Kunst 55+ verduurzaming Arnhem

2 Eindrapportage Kunst 55+ Sinds 2012 werkt Kunstbedrijf Arnhem onder de noemer Kunst 55+ aan de ontwikkeling van programma s met activiteiten voor alle ouderen: kwetsbare, beperkt vitale en vitale ouderen. In 2016 zijn we gestart met de doorontwikkeling en verspreiding over de stad van onze projecten Kunstcafé, Blijven Meedoen (KOM 55+) en Kunst aan Huis. We hebben bewust gekozen voor een brede doelgroep: het betreft hier de leeftijdsgroep en deze groep is zeer divers. We zijn er trots op dat we met onze projecten vele ouderen konden bereiken met kunst- en cultuur. In de afgelopen 2 jaar hebben we meer vraaggericht gewerkt, zodat het aanbod nog beter paste bij de behoefte van de ouderen én van de zorgprofessionals. Voor Blijven Meedoen is een methodiek ontwikkeld die ervoor zorgt dat het project overdraagbaar is geworden. Maar liefst 26 vrijwilligers zijn ambassadeurs geworden van het programma, denken mee over toekomstige ontwikkelingen en hebben een rol bij de verschillende activiteiten. Onze ambitie met betrekking tot de verspreiding over de stad hebben we waargemaakt: Arnhemse ouderen kunnen ons nu elke maand bezoeken in het centrum en regelmatig in 5 wijken. In de toekomst willen we dit graag nog verder uitbreiden. Met name onze cultuurmakelaars vervullen hierin een sleutelfunctie: zij kennen de wijk, de bewoners en hebben een netwerk in de wijk. Verder zijn we op weg naar een Age Friendly Cultural City. We hopen samen met het Fonds voor Cultuurparticipatie, zorg- en welzijnspartners, kunstaanbieders en de gemeente hiermee borging voor de langere termijn te realiseren. Dankzij onze samenwerkingspartners - Bibliotheek Arnhem, Erfgoedcentrum, Volksuniversiteit, andere culturele partners, de cultuurmakelaars van KBA en zorg- en welzijnspartners SWOA, Pleyade, Innoforte en DrieGasthuizenGroep hebben we zoveel kunnen bereiken. De projecten werden mogelijk gemaakt door FNO - meer veerkracht langer thuis, VSB fonds, Fonds Sluyterman van Loo, Fonds RCOAK, Rabobank Stimuleringsfonds.

3 Kunstcafé Bezoekers: 2150 Vrijwilligers: 20 Activiteiten: 42 Kunstcafé s met presentaties, workshops en live muziek Aanbieders en sprekers: Locaties: Musea, erfgoedcentrum, Theater Het Hof, diverse individuele kunstenaars, musici en pecialisten op het gebied van Kunst, Cultuur en Erfgoed, Prodesse Conamur - centrum: Rozet, - Klarendal: Molen de Kroon, - Elderveld: Serviceflat Elderveld, - Geitenkamp: De Beijer, - Presikhaaf: T-Huis Aantal deelnemers Kunstcafé on Tour: 160 Aantal deelnemers Kunstcafé College: 120 Aantal kunstenaars Kunstmarkt: 60 Vanuit de Rozetlocatie heeft het KC55+ zich ontwikkeld tot een herkenbaar concept waarbinnen een steeds grotere doelgroep zich aangetrokken voelt en er zijn weg vindt. Het KC55+ is inmiddels een verzamelbegrip waaronder ook andere activiteiten plaatsvinden, zoals KC55+ on Tour (excursies) en KC55+ College (workshops, korte cursussen). Ook werd in september 2017 in de centrumlocatie Rozet een Kunstmarkt georganiseerd, waarbij oudere amateurkunstenaars hun werk konden tonen en verkopen. Verspreiding over de stad Vanuit de Rozetlocatie werden satellietcafé s ontwikkeld op wijkniveau. De café s waren kwalitatief van hetzelfde niveau maar qua onderwerp en interactie meer afgestemd op het specifieke publiek en de betreffende wijklocatie. Er wordt ingespeeld op de culturele ervaring van de doelgroep in een wijk. Deze aanpak zal niet beperkt blijven tot de projectperiode, maar moet leiden tot een structureel aanbod in de wijk. De eerste stappen hiervoor worden gezet in het kader van de aanvraag voor Age Friendly Cultural City bij het Fonds voor Cultuurparticipatie. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de cultuurmakelaars van Rozet in samenspraak met de Teams Leefomgeving van de gemeente, kunstaanbieders in de wijken en daarnaast zorg- en welzijnspartners. Op deze manier wordt de ontmoetings- en aanbod functie van het KC55+ programma uitgerold over de stad.

4 Blijven Meedoen (KOM 55+) Deelnemers: 160 Vrijwilligers: 5 Activiteiten: 16 series met 6 bijeenkomsten Aanbieders: Professionele kunstvakdocenten, gespecialiseerd in aanbod voor kwetsbar ouderen In samenwerking met: Pleyade, DriegasthuizenGroep, SWOA, Innoforte Locaties: - Dagbehandeling Het Prieel (2 groepen) (Locatie Innoforte, Velp) - Dagbesteding Eldenstaete (2 groepen), Thuvine (2 groepen), Eilandstaete (Locaties Pleyade, Arnhem) - Huis en Haard, Buitenpoort, Westerkade, Drie Gasthuizen, Bonte Specht, Klingelpoort (Locaties Drie Gasthuizengroep) - De Petersborg, De Weldam, De Gaanderij (Dagbestedingslocaties Stichting Welzijn Ouderen Arnhem) Blijven Meedoen (KOM55+) is een project dat zich richt op activerend en welzijn verhogend kunstparticipatie aanbod voor kwetsbare ouderen. Mede door de wijzigende inzichten voor wat betreft (preventieve)zorgverlening aan deze groep is er meer aandacht voor mogelijkheden om hen op een manier te benaderen die levensvreugde verhoogt, deze groep ouderen middels kunst brengt bij wie zij werkelijk zijn, en hen helpt zich op een andere manier te uiten dan puur verbaal. Blijven Meedoen richt zich op de meest kwetsbare groep ouderen en de uitvoering van de series lag vooral bij professionele docenten. Dit is kostbaar en vanwege het risico dat de series niet meer uitgevoerd kunnen worden als het budget op is, zijn we een scholingstraject gestart. Dit scholingstraject beoogde de vaardigheden en competenties van vrijwilligers zodanig te vergroten dat zij een deel van de werkzaamheden van de professionals konden overnemen. De bedoeling was om vrijwilligers te scholen tot zelfstandig opererende kunstgidsen. Hiermee beoogden wij een tussenlaag van semi kunstprofessionals die de verduurzaming van Blijven Meedoen kunnen waarborgen. Daarmee bestond het project Blijven Meedoen uit 2 parallel lopende componenten: - Een scholingstraject voor vrijwilligers - Blijven Meedoen series Scholingstraject Anders dan in het oorspronkelijke plan werd de directe invulling van het scholingstraject niet bij de docenten gelegd, maar hiervoor werd door de projectleider een trainer/ coach

5 aangetrokken die het gehele proces begeleidde. Deze trainer, gekwalificeerd op dit gebied, was bereid deze klus als vrijwilliger op zich te nemen. De aftrap van het scholingstraject vond plaats in december Keynotespeaker was Cees van de Bosch, voormalig directeur van de Vrijwilligerscentrale. Van het beschikbare budget voor zijn lezing wenste hij geen gebruik te maken. Het scholingstraject Blijven Meedoen is gestart met 9 vrijwilligers. Gedurende het scholingstraject vielen kandidaten af toen duidelijk werd wat er van hen verwacht werd, anderen om persoonlijke redenen of omdat de projectleider de vrijwilliger niet in staat achtte om de activiteit zelfstandig uit te voeren. Met de overgebleven inzetbare vrijwilligers werden vervolgbijeenkomsten belegd, waarbij de ervaringen werden besproken, feed back werd gegeven en nieuwe plannen gemaakt. In totaal zijn er 5 inzetbare vrijwilligers voor dit project, verdeeld over de disciplines beeldend, dans en muziek en verhalen. Extra opbrengst: overdraagbare methodiek Parallel lopend aan het scholingstraject heeft de trainer/coach met de professionele docenten een methodiek voor Blijven Meedoen ontwikkeld. Met deze methodiek is het mogelijk geworden om vrijwilligers te ondersteunen. Deze methodiek is beschikbaar voor anderen om soortgelijke projecten op te zetten en kan dienen als basis voor scholing en ondersteuning van activiteitenbegeleiders en vrijwilligers in de zorg. KOM 55+ series (Blijven Meedoen) Vanaf december 2017 werd, op advies van de afdeling Marketing, de naam KOM55+ gewijzigd in Blijven Meedoen. Een naam die duidelijker en uitnodigender is. Wij organiseerden het project op locaties waar de meest kwetsbare ouderen te vinden zijn: verpleegafdelingen van zorglocaties en dagbestedingslocaties van de welzijnsinstelling voor ouderen in Arnhem. Gemiddeld werd per serie door circa tien ouderen deelgenomen. Zij beleefden momenten van geluk, humor, reminiscentie, en ontdekten talenten bij zichzelf die zij eerder niet hadden onderkend. Kunst is bij uitstek een middel waarmee mensen uitgedaagd worden zich te uiten, met anderen contact te maken en terug te gaan naar wie zij werkelijk zijn. Communicatie, plezier, het tegengaan van verveling: we hebben gezien dat kunst bijdraagt aan de gelukservaring en daarmee wezenlijk is voor het gevoel van welbevinden en het verbeteren van de levenskwaliteit van de deelnemende ouderen. In een serie van zes bijeenkomsten werden steeds twee bijeenkomsten ingevuld met een andere discipline: horen (muziek, verhalen), voelen (beeldend), bewegen (dans). Op verzoek van de afnemende locatie werd ook theater of taal (gedichten maken) toegevoegd. De zestien geplande series KOM 55+ zijn conform het projectplan uitgevoerd. In het begin alleen door professionele docenten, ondersteund door vrijwilligers, vanaf september 2017 deels door vrijwilligers. Het volledig overnemen van de gehele series vanaf januari 2018 kon niet worden verwezenlijkt, wegens gebrek aan capabele vrijwilligers om dit zelfstandig uit te voeren met behoud van kwaliteit.

6 Kunst aan Huis Deelnemers: 20 Activiteiten: 11 Kunst aan Huis uurtjes Aanbieders: Zelfstandige Kunstprofessionals, bemiddeld door Kunst 55+ In samenwerking met: Zorgpartners, Team Leefomgeving Malburgen Kunst aan Huis is bedoeld voor ouderen die willen genieten van kunst, maar niet zo makkelijk meer hun huis uit komen. Door middel van een flyer en via de pers werden meermaals ouderen uitgenodigd zich voor dit kunstuurtje aan te melden. Ook de samenwerkingspartners werden op de hoogte gebracht van deze mogelijkheid en brachten dit onder de aandacht van hun doelgroep. Kunst aan Huis voldoet aan een (latente) behoefte en heeft haar waarde bewezen. De deelnemende ouderen waren zonder uitzondering aangenaam verrast en trots op hun (her)ontdekte talenten. Twee punten zijn voor verbetering vatbaar. Enerzijds vinden ouderen het een probleem om iemand die zij niet kennen in huis te ontvangen en anderzijds ontbreekt op dit moment een betaalbare follow up mogelijkheid. Deze punten zijn reeds opgepakt door een van de Teams Leefomgeving. Dankzij een kunstparticipatie activiteit in de wijk Malburgen, georganiseerd in opdracht van het gemeentelijke Team Leefomgeving Malburgen werden 9 ouderen gestimuleerd om in kleine groepjes deel te nemen aan een Kunst aan Huis activiteit direct in hun buurt (zorglocatie of wijkcentrum). Het team leverde bovendien budget voor 2 extra kunstuurtjes per groepje. Er zal na deze projectperiode stevig worden ingezet op het organiseren van betaalbare en laagdrempelige vervolgactiviteiten dicht in de buurt.

7 rijf rijf De activiteiten van Kunst 55+ worden mede mogelijk gemaakt door Fotografie: Frank Rikken, Arjen Sleurink, Fotografiënne, Marga Holewijn, Corry Smit