mevrouw J.I. Jackl (MKW secretariaatsservices)

Transcriptie

1 Verslag Raadsvergadering profielschets nieuwe burgemeester Vergaderdatum: 17 februari 2015 Plaats: raadzaal, Stadhuis Tijd: uur tot uur Voorzitter: mevrouw M.H. Kallen-Morren Raadsgriffier: de heer J.A.M.Kleene Notulist: mevrouw J.I. Jackl (MKW secretariaatsservices) Aanwezig: de Commissaris van de Koning, de heer W.I.I.van Beek De chef van het Kabinet van de CdK de heer B.Thomas mevrouw P. Adema (D66) de heer P.J. Bekker (D66) mevrouw H. Boterman (SP) mevrouw C.C.J.M. Cornelissen (CDA) mevrouw C.M. van Heusden (GroenLinks) de heer B.W. van der Horst (VVD) de heer J. Huizinga (D66) de heer R.C. Koehorst (LDIJ) mevrouw A.E. Kooij-Bas (CU) mevrouw A.M.P.M van der Lugt (VVD) mevrouw A.T. de Neijs-van Rossum (PvdA) de heer J.J. Pel (D66) de heer J. Reindertsen (LDIJ) mevrouw S. van Rooyen-van Dijk (VVD) de heer S.M. Sijbrandij (VVD) de heer N. Slob (LDIJ) de heer C.G.J. Steverink (D66) de heer E. Tas (CDA) de heer J.N.M. van Well (SP) de heer J.W.M. de Wit (CDA) Afwezig met bericht: van verhindering: de heer H. de Bie (LDIJ) de heer J.H. Lappee (GroenLinks) de heer M.W. Rademaker (LDIJ) 1. Opening De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom, in het bijzonder de commissaris van de Koning, de heer Van Beek, en diens kabinetschef, de heer Thomas. De raadsvergadering van vanavond staat in het teken van het proces om te komen tot de benoeming van een nieuwe burgemeester en het is goed om te zien dat er voor deze bijzondere vergadering veel belangstelling is. Door loting wordt bepaald dat mevrouw Adema bij stemming als eerste haar stem mag uitbrengen. 2. Vaststellen van de agenda De voorzitter stelt vast dat de agenda conform voorstel is vastgesteld. 3. Toelichting op de Profielschets nieuwe burgemeester door de beoogd voorzitter van de Vertrouwenscommissie De voorzitter geeft het woord aan de heer Pel, voorzitter van de Voorbereidingscommissie. Ook de heer Pel is van mening dat dit een bijzonder moment is, namelijk het zetten van de eerste concrete stappen op weg naar een nieuwe burgemeester. 1

2 Burgemeester Van den Brink kondigde in september 2014 zijn vertrek aan. Er is veel gesproken over de jaren die de gemeente IJsselstein en de heer Van den Brink hebben gedeeld en wat daarin allemaal is bereikt. IJsselstein kan terugkijken op een goede tijd. De tijdelijke aanwezigheid van burgemeester Kallen zorgt voor rust en continuïteit. Vanavond richt de raad zijn blik echter op de toekomst: het zoeken naar een nieuwe voorzitter van de raad en het college, een nieuw boegbeeld voor IJsselstein. Spreker wil graag IJsselstein nog eens kenschetsen, deze mooie stad met dorpse allures. IJsselstein, gelegen in het centrum van Nederland, aan de A2 tussen Utrecht en Den Bosch, vormt de poort naar de Lopikerwaard. Het is een mooie leefstad met een industriële historie van meubelmakers; een stad met iets minder dan inwoners die allen trots zijn dat ze hier wonen en het centrum altijd liefkozend "Ons Stadje" noemen. Het is een stad met een ondernemend en sociaal karakter gekenmerkt door een sterk verenigingsleven, sociale cohesie en een evenwichtige opbouw van de bevolking. Een stad met een veelzijdige samenleving, met verscheidenheid aan levensovertuigingen, een stad die zich kenmerkt door een goede bereikbaarheid, een groene omgeving en een mooi centrum. Het is ook een stad met een prachtig theater en een eigen museum; een stad met ambitie en een stad met ruim baan voor innovatie en duurzame vernieuwing. De gemeenteraad vertegenwoordigt de IJsselsteinse bevolking en de leden van de Voorbereidingscommissie zijn namens de raad aan de slag gegaan met de profielschets voor de nieuwe burgemeester. Het gevolgde proces is in het kort als volgt weer te geven. Nadat zij hiertoe door de commissaris van de Koning waren uitgenodigd, hebben de fractievoorzitters eind 2014 het initiatief genomen tot het samenstellen van deze profielschets. Op de eerste bijeenkomst van 22 december 2014 is een plan van aanpak met een tijdlijn besproken en geaccordeerd. Daarbij is ook expliciet gesproken over een actieve inbreng van de inwoners en de ambtelijke medewerkers bij de samenstelling van de profielschets, mede gelet op de in de raadsvergadering van 18 december 2014 aangenomen motie. Begin januari 2015 is de vraag uitgezet over welke eigenschappen een nieuwe burgemeester moet beschikken. Hierbij is gebruikgemaakt van de gemeentepagina van de Zenderstreeknieuws, de gemeentelijke website, Twitter, Facebook, straatinterviews, de plaatselijke en regionale media en de interne website van de gemeente. Met waardering wordt vastgesteld dat diverse personen de moeite hebben genomen zich uit te spreken; dit is waardevolle input voor het opstellen van een profielschets geweest. Alle punten zijn zorgvuldig afgewogen. Sommige elementen kan de lezer direct terugvinden, andere echter niet. In de bijlage is alle input opgenomen, zodat iedereen kan lezen wat er leeft. De vastgestelde profielschets zal voor iedereen beschikbaar komen. In de Voorbereidingscommissie is uitgebreid gesproken over de vraag voor welke uitdagingen IJsselstein de komende jaren komt te staan, want als bekend is, welke dat zijn, is ook duidelijk waaraan de nieuwe man of vrouw moet voldoen. De griffier heeft bij deze gesprekken een waardevolle adviserende rol vervuld. Eensgezind heeft de Voorbereidingscommissie verschillende uitdagingen voor IJsselstein geformuleerd die zijn terug te vinden in het voorliggende profiel. Spreker noemt als twee voorbeelden de uitvoering van de nieuwe taken in de langdurige zorg, de participatie en de jeugdzorg en het positioneren van IJsselstein als regiegemeente die een sterke bestuurlijke positie in de regio vervult. Met de uitdagingen goed op het netvlies heeft de Voorbereidingscommissie in twee bijeenkomsten intensief gesproken over de kwaliteiten en vaardigheden die van een nieuwe burgemeester worden verwacht. Er is geïnventariseerd welke punten belangrijk genoeg waren om in de profielschets te worden opgenomen. De Voorbereidingscommissie is unaniem tot overeenstemming gekomen over diverse aspecten, zoals: de burgemeester moet hart voor de stad hebben, gemakkelijk met mensen kunnen omgaan, benaderbaar zijn, beschikken over daadkracht, kunnen verbinden en netwerken en tot slot dient hij of zij te beschikken over bestuurlijke en/of politieke ervaring. De Vertrouwenscommissie gaat ervan uit dat zij van de commissaris van de Koning de vrijheid krijgt te bepalen welk bureau een eventueel assessment zal uitvoeren. De Voorbereidingscommissie is verheugd het resultaat van haar werkzaamheden vanavond te kunnen presenteren. De fractievoorzitters zijn van mening dat thans een fraai ogend document voorligt dat is opgebouwd op basis van diverse helder geformuleerde competenties en toelichtingen. Aan het einde van het stuk wordt beknopt en leesbaar samengevat hoe de Voorlichtingscommissie de nieuwe burgemeester ziet. Spreker herhaalt dat dit een bijzonder moment is. Het einddoel van de route naar een nieuwe burgemeester is volgens de Voorbereidingscommissie de beste burgemeester voor IJsselstein. Spreker stelt graag, via de voorzitter, de commissaris van de Koning en de collega-raadsleden in de gelegenheid vragen over de conceptprofielschets te stellen. De voorzitter dankt de heer Pel en geeft het woord aan de commissaris van de Koning. 2

3 4. Toelichting op de procedure m.b.t. de benoeming van een nieuwe burgemeester en inhoudelijke vragen van de commissaris van de Koning De heer Van Beek dankt de leden van de raad voor de uitnodiging om vanavond aanwezig te zijn. Hoe beter de profielschets is en hoe helderder vanavond de uitspraken erover zijn, hoe beter het selectieproces zal verlopen. De raad is trots op dit "stadje" maar er wordt met grote belangstelling naar de profielschets uitgekeken omdat IJsselstein een aantrekkelijke gemeente is om burgemeester van te zijn. De profielschets moet helder maken wat de raad zoekt, maar ook wat de raad niet zoekt. Sollicitanten volgen deze vergadering, lezen de notulen en nemen kennis van de beantwoording van de over de profielschets gestelde vragen. Hoe beter de profielschets, hoe beter de lijst van sollicitanten. Die lijst is dan misschien ook wat korter omdat degenen die hun profiel niet herkennen ook niet aan de selectieprocedure willen meedoen. Vaak moet worden gekozen uit een groep van tientallen mensen en het is dan moeilijk om te beslissen wie "de beste" is. De Vertrouwenscommissie heeft een lijvig document gemaakt. Spreker benadrukt dat de kwaliteit van de tekst niet afhangt van de lengte ervan. Het gaat erom dat de wensen van de raad goed zijn verwoord. Spreker zal, om dit goed scherp te krijgen, aan het einde van zijn betoog nog enkele vragen stellen. De rol van de commissaris van de Koning is onder meer om toe te zien op een goed en ordelijke verloop van de procedure. Het volgende is hierbij van belang. - In overleg met de minister zal op 18 februari 2015 een advertentie in de Staatscourant worden geplaatst. Na het sluiten van de termijn, rond 25 maart 2015, maken de minister en de commissaris op basis van de profielschets een selectie van de kandidaten. Dat proces neemt een zekere tijd in beslag omdat nagegaan dient te worden of de geselecteerde kandidaten aan de formele eisen voldoen en omdat er inlichtingen over hen zullen worden ingewonnen, bijvoorbeeld bij andere commissarissen van de Koning. - Op enig moment zal de Vertrouwenscommissie worden uitgenodigd om de selectie vast te stellen van de kandidaten die door de commissie zullen worden ontvangen. - In een besloten zitting van de raad zal verslag worden gedaan van de bevindingen van de Vertrouwenscommissie en zal aan de raad een aanbeveling met twee kandidaten worden voorgelegd. - In een openbare zitting van de raad zal de gekozen persoon bekend worden gemaakt. De naam van de tweede persoon zal alleen in het verslag van de besloten vergadering worden genoemd. - Naar verwachting kan de benoeming van de nieuwe burgemeester plaatsvinden in september Dat hangt echter ook af van de kandidaat zelf, die wellicht rekening dient te houden met een opzeggingstermijn. Spreker brengt nadrukkelijk onder de aandacht van de raad dat dit selectieproces en de werkzaamheden van de Vertrouwenscommissie ter bescherming van de privacy van sollicitanten plaatsvinden in geheimhouding. Deze geldt niet alleen tijdens maar ook na afloop van de procedure. Spreker zal niet aarzelen om aangifte te doen bij de hoofdofficier van Justitie wanneer de geheimhouding wordt geschonden. Spreker complimenteert de Vertrouwenscommissie met het besluit om wethouder Van Beukering en de gemeentesecretaris, de heer Van Delden, als adviseurs aan de commissie toe te voegen; het is een pré dat zij met andere ogen naar de kandidaten zullen kijken. Hun adviezen kunnen worden meegewogen bij de besluitvorming en dat is belangrijk omdat de commissie alle argumenten moet meenemen. Spreker wil enkele vragen stellen over de profielschets, met als doel het inkleuren van de vacature voor de gegadigden. De antwoorden op deze vragen zijn van belang omdat het verslag van deze vergadering door hen goed zal worden gelezen. - Er wordt gezocht naar een ervaren bestuurder, ook omdat belang wordt gehecht aan regionale samenwerking. Kan de commissie aangeven om wat voor soort ervaring het gaat? Gaat het om een wethouder of kan het ook gaan om bestuurlijke ervaring die elders is opgedaan, bijvoorbeeld in een semi-overheidsfunctie of in het bedrijfsleven? Het is goed om dat scherper te formuleren. - Bestuurlijke vernieuwing wordt genoemd als behorende tot de portefeuille van de burgemeester. De raad heeft ook een werkgroep opgericht die zich hiermee bezig houdt en die in 2015 advies zal uitbrengen. Uit de bijlage bij de profielschets blijkt dat belang wordt gehecht aan burgerparticipatie. Welke rol wordt in dit dossier van de burgemeester verwacht? Welke bijdrage aan de werkgroep wordt van hem of haar verwacht? - De raad zoekt een verbinder die ook de raad steunt en coacht. Spreker leest hierin de wens dat de burgemeester niet alleen het proces, maar ook de leden van de raad begeleidt. Welke verwachtingen heeft de raad daarbij? 3

4 - De nieuwe burgemeester dient een eigen bestuurlijk netwerk te hebben. Waar moet dat zijn opgebouwd? Of is dat niet van belang en gaat het om iemand die nieuwe netwerken kan opbouwen? - In het laatste hoofdstuk staat dat het een belangrijke eigenschap van de burgemeester is dat hij of zij vernieuwingen kan signaleren en stimuleren. Waarop ligt de nadruk: op verbinden en netwerken, of op vernieuwen? - Uit de profielschets blijkt niet op welk punt in zijn carrière de nieuwe burgemeester staat. Mag het een ervaren bestuurder zijn voor wie IJsselstein een eindbestemming is, of gaat het om iemand die zijn carrière elders zal voortzetten? - In de media wordt regelmatig aandacht besteed aan de huisvesting van burgemeesters. Gezien de moeilijke woningmarkt is het voor kandidaten niet gemakkelijk om hun huis binnen een jaar te verkopen. De gemeente zal het zeker op prijs stellen wanneer de burgemeester zich snel in zijn nieuwe gemeente vestigt, maar IJsselstein heeft geen ambtswoning. Is de raad bereid de burgemeester met betrekking tot de huisvesting, indien nodig, te faciliteren, bijvoorbeeld door te helpen met het zoeken naar een tijdelijke woning? Het kabinet van de commissaris is overigens altijd beschikbaar voor advies. De voorzitter dankt de heer Van Beek en verzoekt de heer Pel te reageren op de gestelde vragen. Zijn antwoorden kunnen door de andere fractievoorzitters worden aangevuld. De heer Pel reageert als volgt. - Alle vragen zijn ook in de Voorbereidingscommissie aan de orde geweest. - De heer Van Beek vraagt wat voor soort leider de raad zoekt. Spreker proeft tussen de regels door de vraag of dat iemand is die gepokt en gemazeld is in het openbaar bestuur, bij wijze van spreken iemand die vanaf raadslid, Statenlid, de hele ladder, ergens anders burgemeester geweest is, of dat het iemand mag zijn van buiten het politieke toneel. De commissie vindt leiderschap en bestuurlijke ervaring erg belangrijk en heeft nadrukkelijk stilgestaan bij de vraag wat onder bestuurlijke en/of politieke ervaring moet worden verstaan. Dat is echter niet eenvoudig te definiëren. De fractievoorzitters hebben een paar zaken benoemd die kunnen helpen bij de beoordeling van een kandidaat: - hoe zwaar en ingewikkeld was de door hem of haar beklede bestuurlijke functie; - hoeveel jaren ervaring heeft hij of zij op de teller staan; - de invloed en de omvang van de bestuurlijke organisatie waar de kandidaat werkzaam is. De commissie kan zich goed voorstellen dat er kandidaten zijn met ervaring in het openbaar bestuur die goed passen in de profielschets maar het is ook mogelijk dat er mensen zijn met een ander carrièrepatroon, die op een andere manier leiderschap hebben getoond en bestuurlijke ervaring hebben opgebouwd. Ook zij moeten wat betreft de commissie, een kans krijgen. De raad zit midden in een proces van bestuurlijke vernieuwing. Uiteraard zal de burgemeester daar nog een rol in krijgen. De raad verwacht dat hij/zij dat ook zal willen. Dit onderwerp is niet verder uitgediept; spreker verzoekt een van de andere fractievoorzitters om een aanvulling. Mevrouw Kooij licht toe dat IJsselstein een regiegemeente is in een tijd waarin gemeenschappelijke regelingen een steeds grotere rol gaan spelen. De raad is zoekende naar zijn rol en hoe deze zich verhoudt tot de vraag naar de democratische legitimatie. De raad zoekt een burgemeester met visie die de raad begeleidt om, in het samenspel tussen college, raad en ambtelijke organisaties, in het veld van gemeenschappelijke regelingen een weg te vinden waarin de volksvertegenwoordigende, controlerende en kaderstellende rol van de raad een plek kan krijgen. De heer Pel vervolgt zijn betoog. - De heer Van Beek vraagt wat belangrijker is: verbinden of netwerken. Het antwoord staat in de profielschets: de nieuwe burgemeester moet in de eerste plaats een verbinder zijn. Die rol heeft prioriteit. De raadsleden vinden dat een burgemeester, gevraagd en ongevraagd de raad en de clusterleden technische handreikingen moet kunnen geven zodat zij hun boodschap meer gewicht kunnen geven. - De heer Van Beek vraagt in welke fase van zijn loopbaan de nieuwe burgemeester moet zijn. Is het iemand die IJsselstein ziet als eindstation, als een laatste bekroning op zijn carrière? Of is het iemand die het burgemeesterschap van IJsselstein een prachtige stap vindt maar die nog jong is en na een aantal jaren wellicht weer een andere keuze maakt? De commissie vindt het van belang dat de kandidaat levenservaring meeneemt. De voorkeur gaat niet in de eerste plaats uit 4

5 naar iemand die IJsselstein als een eindstation ziet. De raad heeft veel ambities en IJsselstein is een levendige gemeente. - IJsselstein heeft inderdaad geen ambtswoning maar de commissie vindt het erg belangrijk dat de burgemeesterskandidaat zeer gemotiveerd is om zich hier te vestigen. Het mag geen burgemeester zijn die in het weekend buiten de gemeentegrenzen verblijft en zo te weinig kan doen om in de IJsselsteinse samenleving te wortelen. Het is lastig om hierover iets in concrete zin te zeggen. De raad is uiteraard niet blind voor de ontwikkelingen op de huizenmarkt maar verwacht in goed overleg tot een oplossing te kunnen komen. De fractievoorzitters willen de nieuwe burgemeester op dit punt niet op voorhand faciliteren. Het initiatief tot het vinden van geschikte woonruimte dient van de kandidaat zelf uit te gaan. Spreker ziet instemmend geknik. - Mevrouw Kooij heeft duidelijk uiteengezet hoe raad de rol van de burgemeester in het proces van de bestuurlijke vernieuwing ziet. De heer Van Beek verzoekt de heer Pel toe te lichten in welke volgorde de drie gewenste eigenschappen geplaatst moeten worden. Er is al gezegd dat het eerst gaat om verbinden, en dan om netwerken. Hoe past het vernieuwen hierin? De heer Pel antwoordt dat het vernieuwen voor een deel in de raad en in het college zelf zit. Van de burgemeester wordt uiteraard verwacht dat hij/zij wel openstaat voor vernieuwingen. De voorzitter stelt de raad in de gelegenheid om aanvullend opmerkingen te maken. Mevrouw Kooij is van mening dat de burgemeester, om een goede rol in het vernieuwingsproces te kunnen spelen, bij uitstek een verbinder en een netwerker dient te zijn. In dit proces moeten immers verschillende gremia worden meegenomen. De voorzitter dankt de heer Pel en stelt de heer Van Beek in de gelegenheid om aanvullende vragen te stellen. De heer Van Beek dankt de raad voor de beantwoording van zijn vragen. - De kandidaat zal of bestuurlijke ervaring moeten hebben of, als hij uit een andere sector komt, moeten beschikken over managementervaring. Heeft de commissie deze elementen tegen elkaar afgewogen? - De legitimering van de gemeenschappelijke regelingen, in het licht van de controlerende functie van de raad, is een leuk discussiepunt dat veel facetten heeft. IJsselstein kan andere gemeenten een plezier doen door hier een goede oplossing voor te vinden. - Over het onderwerp van de vernieuwing heeft spreker nog een aanvullende vraag. Hoe veel ruimte biedt de raad een nieuwe burgemeester voor initiatieven op dit punt? Hoe ver mag hij/zij voor de troepen uitlopen? - De raad heeft als grondhouding dat over de huisvesting zal worden meegedacht en dat is een prima uitgangspunt. De voorzitter geeft de heer Pel gelegenheid om te reageren. De heer Pel denkt dat er een balans moet zijn tussen bestuurlijke en managementervaring. Het is niet of het een of het ander. Een kandidaat kan in het bedrijfsleven zijn of haar sporen hebben verdiend en ondertussen ook bestuurlijk actief zijn geweest. Mevrouw De Neijs vult aan dat personen die in het bedrijfsleven werkzaam zijn in een hoge managementfunctie te maken hebben met een bestuurlijk krachtenveld dat veel overeenkomsten vertoont met het politieke krachtenveld. Ook die ervaring is een pré. De heer Pel verwacht dat een burgemeester zijn nek uitsteekt en voor de troepen uitloopt, maar dat hij dat niet te ver doet. Wanneer hij dat doet, wordt hij niet begrepen en daar heeft de gemeente niet zo veel aan. De heer Van Well voegt hieraan toe dat de raad een verbinder zoekt en die loopt niet te ver voor de troepen uit. De heer Van Beek dankt de raad voor de aanvullende informatie. 5

6 Mevrouw Cornelissen wil graag gebruik kunnen maken van de kennis en kunde van de commissaris van de Koning net zoals dat in het verleden tot tevredenheid van de raad ook is gebeurd. De heer Koehorst wil nog opmerken dat iemand zowel binnen als buiten de overheid relevante managementervaring kan hebben opgedaan, bijvoorbeeld als ambtenaar. 5. Voorstel tot het vaststellen van de profielschets burgemeester van IJsselstein De voorzitter gaat over tot het vaststellen van de profielschets. Zonder beraadslaging en zonder hoofdelijke stemming besluit de gemeenteraad overeenkomstig het voorstel. De heer Pel overhandigt vervolgens de profielschets formeel aan de commissaris van de Koning. 6. Voorstel tot het vaststellen van de Verordening vertrouwenscommissie gemeente IJsselstein 2015 De voorzitter geeft de raad gelegenheid voor het stellen van vragen. De heer Van Well merkt op dat de commissie twee adviseurs heeft, maar dat er in de verordening slechts een wordt genoemd. De voorzitter licht toe dat mevrouw Van Beukering wordt benoemd tot adviseur en de heer Van Delden tot plaatsvervangend secretaris. De heer Pel bevestigt dat dit in de voorbereiding zo is besproken. Door de benoeming van de heer Van Delden als plaatsvervangend secretaris kan hij de facto optreden als adviseur. De heer Van Beek vindt het een prima constructie. De voorzitter heeft van de heer Thomas begrepen dat het ministerie, om formele redenen, wil dat er slechts één adviseur wordt genoemd. De heer Thomas licht toe dat deze constructie door de minister wordt toegestaan omdat het belangrijk is dat ook iemand met een ambtelijke achtergrond bij het proces is betrokken. Zonder hoofdelijke stemming besluit de gemeenteraad overeenkomstig het voorstel. 7. Sluiting De voorzitter dankt allen voor hun aanwezigheid en sluit de vergadering om uur. 6